Israël bombardeert Libanon Machtsstrijd teistert Iran Mitterrand maakt eind aan ruzie in kabinet DTOURS C Frankrijk: beeld heilige maagd plotseling verdwenen ~r9 599: "Vergelding" voor bestandsschendingen Palestijnen Baskische coalitie wil gesprek met regering Rond opvolging Chomeini DONDERDAG 22 APRIL 1982 (Van onze correspondent Rudolph Bakker) PARIJS - Het beeld van de heilige maagd is weg. Nog afgelopen za terdag was het door drieduizend pelgrims gekust, achter de tuin van de 14-jarige Blandine, die te gen Pasen had aangekondigd sinds 31 oktober elke zaterdag een ontmoeting met Maria in le vende lijve te hebben gehad. Blandine had het beeld neerge zet waar ze Maria het laatst ge sproken had: tussen een open riool en een vuilnisbelt, achter haar vaders tuin in het Zuidfran se La Talandière. En nu is het ge stolen. De dieven hebben gezegd waarom: ze protesteren ertegen dat Maria geëist zou hebben dat de priesters weer habijten moe ten dragen, dat het Latijn in de kerk moet terugkeren en dat de gastarbeiders moeten weggaan. In september was Blandine Piegai door engelen bezocht, die haar de komst van Maria hadden aan gezegd. Op 31 oktober verscheen ze voor het eerst - het was op een zaterdag, om vijf minuten voor half drie. De maagd had zich op de formica tafel in de keuken Buitenland neergezet en Blandine begroet met een vriendelijk goedendag. Daarna had ze haar eisen gesteld, onder meer ook dat op het braak liggend terrein een basiliek zou verrijzen. Maria is een grote vrouw, ze is jong en lief en ze draagt een blauw-wit gewaad, al dus Blandine, die leerlinge is op een technische school in de buurt en tot dan toe door niets bijzonders was opgevallen. Maria kwam elke week terug en ze zei Blandine dat de wereld ermee moet ophouden God te lasteren, omdat ze anders de arm van haar zoon niet meer zal kunnen tegen houden, en er dan klappen zullen vallen. Een van de laatste keren wandelden Maria en Blandine in de tuin, tot op het verlaten fa brieksterrein toe. Dan maakt Blandine haar ervarin gen openbaar; het is tegen Pa sen. Paaszaterdag stromen ruim drieduizend nieuwsgierigen ach ter de tuin tezamen, omspoeld door handelaren in frites, wafels, cola, rozenkransen en Mariabeel den. Omdat Blandine had ver teld dat Maria vanuit de zon ver scheen en de zon dan draaide, tu ren de wachtenden op het won der recht in het hemellicht. Na vijf minuten beginnen er onder hen twee zonnen te zien, later ontdekken ze dat hun retina is verbrand. Oogartsen uit de buurt waarschuwen met nadruk: tien tallen deelnemers zijn het licht in hun ogen al kwijt, net als de va der van Blandine, een gepensio neerd mijnwerker, die zich door zijn dochter door de tuin laat lei den en alles gelooft wat Blandine zegt. Die Paaszaterdag verschijnt de maagd niet. Er is te veel gepraat en te weinig gebeden, zegt Blan dine. De zaterdag daarop blijft ze thuis. Opnieuw laat de maagd drieduizend toeschouwers ver geefs wachten. De burgemeester circuleert over het terrein met een luidsprekerinstallatie en roept: „Wie in de zon kijkt, wordt blind". De pastoor van La Talaudière vindt het allemaal maar onzin. „Blandine heeft te veel naar hei ligenbeeldjes gekeken", zegt hij. De bisschop van het diocees heeft de gelovigen gevraagd voortaan thuis te blijven. Toch dient de waarheid onder ogen te worden gezien. Als in 1858 de 14-jange Bernadette Soubirous achttien maal de maagd ziet in Lourdes. weet ie dereen wat daaruit voortgeko men is. en Bernadette werd in '33 heilig verklaard. In 1917 zien drie kinderen in het Portugese Fati- ma de zon dansen en 70.000 ge tuigen zien het op 19 juli 1917 ook. En ten slotte neemt nie mand minder dan Paus Pius XII in '54 in Rome hetzelfde kosmi sche verschijnsel waar. Maar voorlopig geeft Maria er de brui aan en nu is ook het beeld al weg. Men verdenkt gastarbei ders ervan, omdat die van Maria het land uit moeten. In La Talan dière heeft de negotie de diefstal zo lang mogelijk geheim gehou den. Zonder Maria, en dan ook nog zonder beeltenis, komt er niemand meer om de wafels en de frites te kopen Blandine zwijgt. Ze verscheen kort op de televisie en deed allerminst aan gedaan. Haar vriendin zou zeker terugkomen, zo meende ze, al was die dan niet op iedereen ge steld. (Van onze correspondent Rienko Wilton) BEIROET - Bij zware Israëlische bombardementen op Palestijnse doelen in Libanon zijn gisteren volgens Libanese bronnen ten minste 32 doden gevallen. Bijna zestig Israëlische bommenwerpers waren betrokken bij de Israëlische bombardementen langs de kust ten zuiden van Beiroet. Twee Syrische jagers die vergeefs probeerden de Israëli's te onderscheppen, werden neergeschoten, zo is in Damascus verklaard. Eén Syrische piloot zou daarbij om het leven zijn gekomen, de andere kwam per parachute naar beneden. De bombardementen werden uit gevoerd - aldus de Israëli's - als antwoord op „bestandsschen dingen door de Palestijnen in Zuid-Libanon". Gisterochtend reed een Israëlisch voertuig in de Unifil-zone (wat deden de Israë li's daar eigenlijk, vraagt men zich in Libanon af) op een land mijn, waardoor één Israëlische militair werd gedood en een an der gewond. Met hun luchtaanvallen op Liba non gisteren hebben de Israëli's heel duidelijk het bestand gebro ken dat president Reagans spe ciale afgevaardigde Philip Habib vorig jaar juli bewerkstelligde tussen de PLO in Libanon en Is raël. De Israëlische aanval begon giste ren aan het begin van de middag met bombardementen op en in de omstreken van Damur, een door Palestijnen bewoonde Li banese kustplaats, 10 kilometer ten zuiden van Beiroet. Om half vier kwam een tweede golf van Israëlische vliegtuigen, nu meer naar het noorden, en bombar deerde niet specifieke doelen tot in de voorsteden van Beiroet zelf. Tot laat in de middag bleven Israëlische jagers over de Liba nese hoofdstad vliegen, vuur aantrekkend van het verouderd luchtdoelgeschut van de Pale stijnen, wat kansloos is tegen de hypermoderne Israëlische F-15 en F-16-jagers. Het lijkt erop dat de Israëli met hun bombardementen vooral de bevoorrading van de Palestijnen Mogelijk verkiezingen in Bolivia LA PAZ (Reuter) De militaire president van Bplivia, Celso Tor- relio, heeft gisteren verkiezingen aangekondigd voor een grond wetgevende vergadering, die moeten leiden tot terugkeer van het land naar democratie. De verkiezingen zullen volgend jaar worden gehouden en Torre- lio beloofde, dat de essemblee op 6 augustus van het volgend jaar, een nationale dag, zal worden geïnstalleerd. De Boliviaanse president, die vorige week wei gerde in te gaan op eisen tot af treden, beloofde in zijn toe spraak tot het volk ook dat het twee jaar oude verbod op politie ke activiteiten zal worden opge heven. ADVERTENTIE naar het zuiden in de war hebben willen gooien. Probleem hierbij is, zoals tot nu toe altijd het geval is geweest, dat met name burgers - voorbijgangers, automobilisten, winkeliers - werden getroffen en niet alleen radarstations en artil lerie-opstellingen. 'Voor de PL0 kwam de Israëlische aanval niet onverwacht, vooral niet na uitgebreide Israëlische verkenningsvluchten boven Li banon dinsdag. PLO-leider Ara fat heeft een beroep gedaan op de secretaris-generaal van de Verenigde Naties om de „Israëli sche volkerenmoord op het Pale stijnse volk" een halt toe te roe pen. Spoedzitting Iets minder ongerust is Libanons president Sarkis, die gisteren een spoedzitting van het kabinet bijeen riep. De Libanese rege ring heeft herhaaldelijk garan ties van de Amerikanen ge vraagd en gekregen dat Israël niet Libanon zou aanvallen. Ara bische diplomaten in Beiroet menen dat het Amerikaanse veto dinsdagnacht in de Veiligheids raad tegen een zeer afgezwakte resolutie, waarbij Israël mede verantwoordelijk werd gesteld voor de schietpartij door een Is raëlische militair in de Al Aksa- moskee op paasmorgen, Begin heeft aangemoedigd het bestand in Libanon te breken en zijn bommenwerpers naar Beiroet te sturen. Politieke waarnemers hier zien in de Israëlische aanval een soort uitlaatklep voor Israëls frustra ties om de Sinai over vier dagen aan Egypte te moeten terugge ven. Anderszijds sluit men niet uit dat Israël Amerika wil chan teren met een vertraagde terug trekking uit de Sinai, indien Washington zich achteraf zal ver zetten tegen Israëlische bombar dementen op Libanon. Iedereen in Libanon vraagt zich nu af waarom Israël, zonder een al te ernstige aanleiding, nu toch de Palestijnen heeft aangevallen. Omdat de Israëlische aanval zeer omvangrijk was, kunnen de Pa lestijnen dit eigenlijk niet over SPD bepleit programma voor werkgelegenheid hun kant laten gaan: het wordt ,voor Arafat nu heel moeilijk om zijn guerrilla's - met name zijn ra dicale linkervleugel - in de hand te houden en verwacht wordt dan ook dat de Palestijnen spoe dig zullen terugschieten over de Israëlische grens heen. Israël zal dit ongetwijfeld een „terreurac tie" noemen en dan heeft Begin het ideale voorwendsel waar hij al weken op zit te wachten, en kan de Israëlische invasie in Li banon beginnen: in Zuid-Liba non zijn boven zee grote hoeveel heden Israëlische helikopters ge signaleerd, wat zou kunnen wij zen op komende Israëlische ac ties daar. De rest van het scenario staat vast: Israël zal hoe dan ook - dat heeft het keer op keer openlijk ver klaard - proberen de PLO-infra- structuur in Libanon te vernieti gen. Dit vormt dan de volgende fase van Camp David, zoals Is raël die ziet: de PLO vernietigen en „autonomie" opleggen aan de onwillige Palestijnen in de bezet te gebieden. De grote vraag tenslotte die velen in het geteisterde Libanon zich stellen is: als Israël het nu al presteert, vier dagen voor de Si- nai-terugtrekking, Libanon te bombarderen, wat staat ons dan te wachten na het komende weekeinde. «r. WIE KAN in APRIL op VAKANTIE? Wij hebben hier en daar nog LEGE VLIEGTUIG STOELEN Daarom MET ZIJN TWEEEN 15-DAGEN naar SPANJE GOED APPARTEMENT Meer weten7 Meteen bellen! LANGEGRACHT 3 (Digrot koopcentrum) TEL 071 21 69 33 (Van onze correspondent Hans Amesz) MUNCHEN - Zonder tegenstem men en met slechts vier onthou dingen heeft het congres van de Westduitse sociaal-democrati sche partij SPD besloten dat er een breed opgezet werkgelegen heidsprogramma van de over heid moet komen. De sociaal-de mocraten pleiten vooral voor in vesteringen in energiebesparen de en milieuvriendelijke projec ten en in de woningbouw en dienstensector. Het SPD-congres eist dat de ko mendejaren geen belastingverla gingen worden doorgevoerd, zo als die al zijn aangekondigd door de huidige sociaal-liberale rege ring in Bonn. Om het banenplan onder meer te financieren, wil de SPD dat de hogere inkomens trekkers extra worden belast na dat er een solidariteitsheffing komt. Bovendien zullen hoge-in- komensgenieters nog meer moe ten inleveren. Daarnaast vindt de partij dat de minister van financiën moet zor gen voor verschuivingen bij de uitgaven op de verschillende be grotingen. Voor de bestrijding van de werkloosheid, die nu in de Bondsrepubliek ruim 1.8 mil joen bedraagt, zal arbeidstijdver korting geen taboe mogen zijn. (Van onze correspondent Rudolph Bakker) PARIJS - President Mitterrand heeft zelf ingegrepen in de moei lijkheden die tijdens zijn reis naar Japan waren ontstaan tus sen de ministers van binnenland se zaken Defferre en justitie Ba- dinter over de toekomstige rol van de politie tegenover de Fran se staatsburger. Tevens heeft de president op de kabinetszitting van gisteren gesproken over de in het dagblad „Le Monde" afge legde getuigenis van premier Mauroy over de manier waarop naar diens mening het debat tus sen ministers dient te verlopen. Mitterrand verklaarde daarna dat hij volledig vertrouwen heeft in zijn premier. Naar aanleiding van de ruzie tus sen de ministers Defferre en Ba- dinter heeft president Mitterrand verklaard dat de door het be- wind-Giscard aangenomen wet „Veiligheid en Vrijheid" in zijn geheel zal worden afgeschaft. In deze wet had de vorige minister van justitie Peyrefitte getracht onder meer een antwoord te ge ven op de gesel van de kleine misdaad. De wet maakte het de politie mogelijk burgers naar hun identiteit te vragen wanneer er sprake was van een bedreiging van de openbare orde. Dit wet- tencomplex was door de toenma lige linkse oppositie altijd fel be streden. Minister van binnenlandse zaken Defferre - tevens burgemeester van Marseille - die het verdwij nen van de wet „Veiligheid en Vrijheid" zag aankomen, eiste onverwacht, tijdens een toe spraak tot hogere politie-officie- ren. dat in de toekomst de politie onbeperkt identiteitscontroles zou mogen houden en bovendien ook nog zou mogen schieten na een eerste en enige waarschu- BILBAO (AFP) - De Baskische coalitie Herri Batasuna, die wel wordt beschouwd als de politie ke tak van de afscheidingsbewe ging ETA. heeft de Spaanse rege ring voorgesteld onderhandelin gen te beginnen om een einde te maken aan het geweld in Bas kenland Leiders van de politie ke coalitie hebben gisteren op een persconferentie in Bilbao een programma van zes punten gepresenteerd. De Herri Batasuna eist in de eerste plaats erkenning van de territo riale eenheid van Baskenland, dat wil zeggen de eenheid van Navarra en Baskenland. Verdere punten zijn: erkenning van het zelfbeschikkingsrecht van het Baskische volk. vrijlating van al le politieke gevangenen, een rui mer autonomiestatuut dan het huidige, verbetering van de le vensomstandigheden van de ar- oeiaers en het vertrek van alle veiligheidstroepen uit Basken land. De leiders van de Herri Batasuna verklaarden dat over de eerste drie punten niet kan worden on derhandeld. wing. President Mitterrand heeft nu verklaard dat er van dat laat ste niets zal komen. Vermoedelijk heeft minister Def ferre toch ruimschoots zijn zin gekregen op het gebied van de controle, door eerst zulke on haalbaar hoge eisen te stellen, in de hoop dat zijn collega Badinter (de afschaffer van de doodstraf) na afschaffing van de wet „Vei ligheid en Vrijheid" tot meer concessies bereid zou zijn. De populariteit van Defferre is ove rigens door zijn 'conservatieve' optreden gestegen, niet alleen bij de burgemeesters, ook de com munistische, maar ook onder het publiek, dat steeds meer tot maatregelen van zelfverdediging is overgegaan. Tegelijk met de rel Defferre-Badin- ter publiceerde premier Mauroy (tevens burgemeester van Lille) een artikel in Le Monde, waarin hij als zijn mening gaf dat „de le den van de regering moeten kun nen deelnemen aan de politieke discussie en die kunnen voe den". Zowel de partijleiders als de socialistische voormannen in het parlement vonden dat minis ters naar buiten toe niet konden kibbelen over de te volgen poli tiek („zoals in een gemeente raadsvergadering"). President Mitterrand heeft nu het laatste woord gesproken door te zeggen dat iedere minister het recht heeft openbare verklaringen af te leggen, maar dat het verstandig is beleidskwesties binnen het ka binet te houden. ADVERTENTIE Nu het volgens Iraanse functio narissen og slechts een kwes tie van tijd is voor de oorlog met Irak in het voordeel van Iran wordt beslist en de ge zondheid van Ajatollah Cho meini in toenemende mate reden tot zorg geeft, lijkt de regerende geestelijkheid m Teheran het sein te hebben gegeven voor een nieuwe fa se van de strijd om de macht. De onthulling van een nieuw complot tegen het Islami tisch bewind van Ajatollah Chomeini en de uitschake ling van Ajatollah Sjariat Ma- dari wegens vermeende be trokkenheid met dit complot, wyzen er volgens waarne mers in Teheran op dat presi dent Ali Chamenei "tot het einde" wil gaan om een "rus tige" opvolging van Chomei ni te verzekeren De nieuwe machtsstrijd woedt achter de schermen zo fel dat volgens diplomaten in Tehe ran over een aantal nijpende problemen, zoals de opvol ging van Chomeini, geen be slissingen kunnen worden genomen. Het oprollen van de samenzwering tegen Cho meini in Qom wordt door sommige waarnemers in ver band gebracht met de machtsstrijd. En de bekente nissen van oud-minister van buitenlandse zaken Sadegh Ghotbzadeh in een ruim zes tig minuten durende televi sie-uitzending gaven de machthebbers in Teheran de gelegenheid om alvast even tuele bedreigingen van hun machtspositie uit de hoek van Sjariat Madari te voorko men. Een in Hamburg wo nende zoon van de van zijn ti tels ontdane geestelijke ver klaarde dinsdag dat zijn va der wel van de samenzwering op de hoogte was. maar deze als onrealistisch had verwor pen. Sjariat Madari, een van de zes groot-ajatollahs in Iran, staat bekend als een gematigde re ligieuze leider. Hij is leider van de Turks sprekende ge meenschap in Iran die onge veer een kwart van de Iraan se bevolking uitmaakt en die voornamelijk in de noord westelijke provincies oost- en west-Azerbeidzjan leeft. Het is in de geschiedenis van de Sjiitische Islam nog niet eer der voorgekomen dat een groot-Ajatollah van zijn titels werd ontdaan en Iraanse bal lingen verwachten dat zijn aanhang de beslissing van de "kring van Islamitische ge leerden" in Qom zal betwis- Concurrent Door de grote populariteit die hij geniet werd Sjariat Mada ri algemeen gezien als de voornaamste concurrent van Chomeini. Hij kwam twee jaar geleden in conflict met de "gids van de revolutie" over de inrichting van de Is lamitische republiek, omdat hij van mening was dat de geestelijkheid niet de promi nente positie diende in te ne men in de politiek die Cho meini, de inspiratiebron van de revolutie, wilde Een aanval van revolutionaire gardisten in december 1979 op zijn kantoor in Qom was het sein voor een bloedige opstand in Tabriz, de hoofd stad van oost-Azerbeidzjan. Sjariat Madari trok zich terug uit het openbare leven en bleef al of niet vrijwillig in Qom, naar verluidt om niet te veel emoties los te maken bij eventuele terugkomst in Azerbeidzjan. Volgens onbe vestigde berichten leidde de maatregel van de geestelij ken in Qom dinsdag al met een tot proteststakingen van winkeliers in Tabriz. De ba zaars van Teheran en andere steden bleven gisteren dicht ter ondersteuning van de be slissing van de kring van Isla mitische geleerden. Zuivering Het is ook voor het eerst dat de naam van een religieuze lei der in verband werd gebracht met een samenzwering tegen Chomeini. De roep om een zuivering binnen de Iraanse geestelijkheid werd de afge lopen tijd steeds sterker. De krant Keyhan vroeg zich za terdag af of het moment nu niet daar was dat een eind werd gemaakt aan de praktij ken van corrupte elementen binnen de geestelijkheid. Keyhan haalde in het bijzonder uit naar religieuze scholen in Qom waar contra-revolutio naire elementen vrijelijk zou den complotteren tegen de regerende geestelijkheid in Teheran Het dagblad herin nerde er fijntjes aan dat de sjah destijds ook gebruik maakte van corrupte elemen ten binnen de geestelijkheid en vond het meer dan ooit no dig dat de "corrupte bacte riën" werden bestreden Er bestaat, zo zeggen mers. binnen de regerende geestelijkheid geen eensge zindheid over hoe hard de ge matigden binnen de geeste lijkheid moeten worden aan gepakt. De onthulling van de nieuwe samenzwering leidt wel de aandacht af van een andere grote tegenstelling, die tussen de regering van Chomeini en de conservatie ve vleugel van de Islamiti sche Republikeinse Partij (IRP). De machtsstrijd tussen deze twee vleugels, zo zeggen diplomaten in Teheran, staat het doorhakken van knopen over dringende zaken als de opvolging van de bejaarde Chomeini. landhervorming en nationalisering van de bui tenlandse handel in de weg. De conservatieve vleugel is binnen de meerderheidsfrac tie van de IRP in het parle ment in de minderheid, maar aangenomen wordt dat deze vleugel binnen de IRP als ge heel een meerderheid heeft Bovendien heeft ze grote in vloed in de rechtbanken en het anti-corruptiebureau, ter wijl de Chomeini-vleugel weer binnen de Revolutionai re Garde (Pasdaran) grotere macht heeft. Geschillen tussen de twee vleu gels bestaan behalve op het gebied van de landhervor ming. de nationalisering van buitenlandse handel en de toenadering tot de Sowjet- Unie ook op de mate van strengheid waarmee de wet ten van de Koran in de maat schappij moeten worden toe gepast. Ze houden verband met de achtergronden van de aanhangers en ook met de ri valiteit tussen de twee heilige steden. Qom vertegenwoor digd de populistische, Cho- meiru-gezinde richting bin nen de IRP, terwijl het oude re Mesjed de meer gevestigde geestelijkheid, de oude lan dadel en handelsklasse verte genwoordigt Geschillen Er bestaan theologische ge schillen die als voornaamste gevolg hebben dat geestelij- ken in Mesjed minder voor stander zijn van een geprofi leerde positie van de geeste lijkheid in de politiek, zoals die door Ajatollah Chomeini wordt ingenomen. Chomeini zelf zou het liefst zien dat aja tollah Hoessein Ali Montazan hem zou opvolgen, maar deze wordt door de groot-Ajatol- lahs. zo zeggen bronnen in Qom, te licht bevonden. De pers dichte Montazan een paar maanden geleden ook de titel van groot-Ajatollah toe. maar staakte dat weer na enige tijd. Binnen de kring van Islamiti sche geleerden in Qom zou de Mesjed-nchting overheer sen, aldus bronnen rond deze kring. Maar door de enorme populanteit van Chomeini en om het idee van eensgezind heid niet nog meer te versto ren ondernemen zy geen drastische acties tegen het idee van een geestelijke lei der in de politiek. Maar de meeste van de zo6 groot-ajatollahs in Qom wil len volgens deze bronnen niet in een commissie zitting nemen die de opvolger vzn Chomeini zou moeten kiezen. De enige groot ajatollah die duidelijk fta fWlHll gaf wel in een dergelyke commissie te willen zitten. GolpAjegam. staat bekend als tegenstan der van Chomi-im De uitschakeling van Sjanat Madan door de beschuldi ging van samenzwering is in dit verband een grote over winning voor president Cha menei en de aanhangers van Chomeini. Maar of dit binnen de kring de weerzin tegen ajatollah Montazan weg neemt dient te worden be twyfeld. zo zeggen waarne mers (ANP)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 9