Woon-Expo-Oegstgeest
EmrnH
pieportage
„Beatrix wordt smash-hit
C II 0
t/m zaterdag 17 april
Amerikaans Congres
wacht in spanning af
99
nv Bouwfonds
DONDERDAG 15 APRIL 1982
Varia
Koningin Beatrix en prins Claus vertrekken deze week naar de
Verenigde Staten om de viering van 200 jaar diplomatieke- en
handelsbetrekkingen tussen Nederland en de VS luister bij te
zetten.
Het koninklijk bezoek begint 19 april in Washington en duurt in
eerste instantie tot de 24ste. Van 16 juni tot 29 juni vindt het
tweede deel van het bezoek plaats.
Hoewel hiervoor opnieuw een uitzondering op de regel gemaakt
moet worden, zal de- vorstin evenals haar moeder Juliana en
baar grootmoeder Wilhelmina de Amerikaanse volksvertegen
woordiging, het Congres, op woensdag 21 april toespreken.
De nagalm van de wel als „pacifistisch"gekenschetste redevoe
ring van haar moeder klinkt nog altijd na in Nederland en in
kringen rond de huidige koningin verluidt dat ook haar rede
voor het Congres „substantiële elementen" zal bevatten.
Over de redenen waarom opnieuw een uitzondering is gemaakt
voor de Nederlandse vorstin en ook over de relatie tussen Neder
land en de Verenigde Staten, had onze correspondent Henk Kolb
een vraaggesprek met de „speaker" van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden, de democraat Thomas P. O'Neill en met de
man die zegt de toespraak van de koningin te hebben georgani
seerd, Guy VanderJagt.
Door Henk Kolb
Somber voorproefje rond de
viering van 200 jaar betrekkin
gen tussen Nederland en de
Verenigde Staten: de replica
van het Witte Huis (hier nog in
tact) die vorige week door leden
van Onkruit in Madurodam
werd toegetakeld.
Wapengekletter!... Goh, dat woord
ben ik in geen jaren meer tegen
gekomen in de kranten. Ze heb
ben het. ter ere van de Falkland
Eilanden, weer onder uit de
speelgoedkist opgediept, uit zijn
winterslaap wakker gepord, op
gepoetst en weer als nieuw in de
vitrine gezet. Het is een mooi ou
derwets woord, dat meer bij de
Slag van Nieuwpoort past (toen
hoorde je de wapens nog echt
kletteren, als een houwdegen een
degenhouw zag afstuiten op helm
en harnas), dan bij een geruis
loos „opstomende armada van
veertig oorlogsbodems", die meer
affiniteit met het woord „water
gespetter" lijkt te hebben. „Opsto-
men", „armada", „oorlogsbo
dems" vooral... het zijn allemaal
begrippen die uit het verleden
stammen, en daarom zo haarfijn
aangeven waar het in het conjlict
om de Falkland Eilanden om
gaat: om een .frische. frohliche
Krieg" (de uitdrukking is voor
het eerst gebezigd door ene H. Leo
in 1859, leerde ik van S. Montag
in de NRC).
Al die Engelsen die de oorlogsbo
dems enthousiast uitwuifden, al
die Argentijnen die hun leiders
toejuichten! In „Waarom hebben
we op elkaar geschoten?", een sa
menspraak tussen Heinrich Boell
en Lew Kopelew, die beiden (de
een als Duitser, de ander als Rus)
aan het front streden, zegt Hein
rich Boell:
„Die triomfantelijke overwinning
op Frankrijk, op de „erfvijand",
had tot gevolg, dat veel vrienden,
kennissen, ook goede vrienden,
plotseling een merkwaardig na
tionalisme bij zichzelf ontdekten.
Ja, dat was een verpletterende
ervaring. Goede vrienden van
mij - oeroude vrienden, die in al
le politieke dingen hetzelfde
dachten als ik - die kregen plotse
ling zoiets over zich van: ,Aha,
nou hebben we ze eindelijk!".
De bemiddelende rol die Amerika
speelt, is eigenlijk een heel eige
naardige. Amerika en Engeland
zitten, net als Nederland en nog
een paar landen, in de NAVO die
is opgericht om elkaar militaire
bijstand te verlenen als een van
die landen van buitenaf wordt
aangevallen, en nu wordt Brits
territorium niet alleen aangeval
len maar ook veroverd, bezet en
tot Argentijns grondgebied ver
klaard, en wat doet Amerika?
Snelt ze haar bondgenoot gewa
penderhand te hulp? Nee, ze gaat
bemiddelen, via de pendeldiplo
matie! Op die manier kan ik het
ook. Gaat Amerika straks ook be
middelen als de Russen eerst
West-Duitsland en daarna Ne
derland binnenvallen?
Hoho, roept Haig, dat is heel wat
anders! Engeland schieten we
natuurlijk onmiddellijk te hulp,
en Nederland ook, alleen die klei
ne verre eilandjes, daar doen we
niet aan! Jaja. En de Kilima Ha-
waians dan, vallen die er ook
buiten? En het eiland Man? Waar
zijn die kalklijnen eigenlijk ge
trokken? Valt Texel er nog bin
nen, of net erbuiten? Of maakt
het verschil door wie de NAVO-
landen worden aangevallen? Als
het communisten zijn slaan we
meteen met z'n allen terug, als het
fascisten zijn gaan we pendelen?
Draaf ik nu door? Het Britse van
de Falkland Eilanden was een
uitvloeisel van Groot-B rittan-
nië's koloniale verleden, en dat
zouden we afschaffen, dus...
Maar heel Zuid-Amerika is op de
een of andere manier een uit
vloeisel van het koloniale verle
den. Hoe dacht u dat het kwam
dat ze in Argentinië Spaans
spreken, en in Brazilië Portu
gees? Ja maar, zo'n eilanden
groepje een halve wereld verder
op, dat is toch wel erg ouderwets,
vind je niet? Och, het heeft ook
wel iets aardigs. Te meer als de
plaatselijke bevolkig zich er wel
bij voelt, en haar democratie lie
ver niet inruilt voor een dicta
tuur.
Het is, als je het even kleinschalig
vergelijkt, juist heel modern om
als Nederlander een tweede huis
je in Spanje of Zuid-Fr ankrijk te
hebben, dus waarom zou dat
grootschaliger ook niet mogen?
Waar trek je de grens, als je er
van uitgaat dat iets (een lapje
grond) alleen maar mag toeko
men aan de naaste, liefst grotere
buur? Dus de Sowjet-Unie mag
wel het aangrenzende Estland in
pikken, maar Groot-Brittannië
mag niet de Falkland Eilanden
houden. Maar dan mag Argenti
nië straks natuurlijk ook het klei
ne Uruguay annexeren, en Ne
derland mag Borkum inpikken,
want iedereen die kan kaartle
zen kan zien dat dat eigenlijk
nog tot onze Waddeneilanden be
hoort.
Waar vindt u, zouden wij het more
le recht hebben Texel met zijn
12.000 inwoners te annexeren, als
dat eiland indertijd in een goed
geefse bui door koningin Wilhel
mina aan Paul Kruger was ge
schonken en sindsdien Zuidafri
kaans grondgebied was geweest?
De Tesselaars zelf willen liever
Zuidafrikaan blijven, want ze
zijn als de dood dat het eiland
overspoeld wordt met Surina-
mers en Turkse gastarbeiders als
het door Nederland wordt ver
overd. Wat doen we? Juichen we
Van Agt toe, als hij, om de aan
dacht van de binnenlandse moei
lijkheden af te leiden, onze oor
logsbodems naar Texel stuurt om
het eiland op de Zuidafrikaners
Schrijft u mij (Nico Scheepmaker,
Keemgouw 3, 1151 BB Broek in
Waterland) wat in die situatie
„onze houding in de tijd" zou
moeten zijn.
WASHINGTON - Hij is
niet zo machtig als de
president, maar in de
Amerikaanse politiek
van vandaag scheelt
het niet zoveel: Thomas
P. O'Neill, 'speaker'
van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardig
den, waar de Democra
ten nog de meerder
heid hebben. Een 71-ja-
rige uit Boston, die zijn
Ierse erfenis meedraagt
als een vlag. Wat de De
mocraten betreft, is hij
zo ongeveer het laatste
bastion geweest in de
bijna anderhalf jaar van
Reagans president
schap.
Niet zonder tegenzin vervult hij
zijn representatieve plichten.
De oude vakbondsman rom
melt liever in de straten en
stegen van de Amerikaanse
politiek en vertoont een
weergaloze lichtvoetigheid in
het uitdijend niemandsland
tussen Witte Huis en vakbe
weging, tussen president en
volk. Zijn wit-grijze haar hing
hem wat slordig voor ogen
toen hij met kleine stapjes
zijn bureel betrad. Geen jasje
aan, een slip overhemd uit de
grijze broek - grommend de
mededeling dat hij zich eerst
even wil scheren.
Als hij na verloop van tijd, keu
rig gevat in een dan gecom
pleteerd kostuum en wolken
after shave, uit de belenden
de badkamer tevoorschijn
komt, zet hij zich pontificaal
achter het bureau van voor
malig president Grover Cle
veland (waaraan voor twee
mensen ruim plaats is) in de
gevechtshouding. De honk
ballen met handtekeningen
van de Boston Red Sox, het
petje van de basketballende
Boston Celtics, een schilderij
van een stuk Ierland, een te
kening van zijn vrouw en een
hoekkastje met vele tiental
len ezels achter glas staan om
hem heen. De ezel is het sym
bool-dier van de Democrati
sche Partij.
Traditie
O'Neill heeft dan al een sigaar
ter grootte van een flink
handvuurwapen, die even
aangestoken is geweest, in
een prullenbak gesmeten:
„Iemand gaf me die", ver
klaart hij schouderophalend.
En legt vervolgens uit dat hij
slechts op uitdrukkelijk ver
zoek van president Reagan
heeft ingestemd met het plan
koningin Beatrix de Ameri
kaanse volksvertegenwoordi
ging te laten toespreken. „Er
zijn 160 naties tegenwoordig,
of daaromtrent, en enorm
veel leiders - we geven ze een
- "Vijfentwintig eeuwen filosofie" door
Jan Bor en Sytske Teppema, Boom-
meppel. prys 39.50.
- "Woord voor woord", kinderbijbel van
Karei Eykman, Zomeren Keuning, prijs
ƒ37 50
- "Rozegeur en prikkeldraad" (stappen
in Parijs) door Rik Felderhof, Omni-
boek. prijs 12.50.
"Een bos vol sprookjes" door Kirsten
Emous, Omniboek. prijs 9.90
- "Lapjeswerk en haakwerk voor ieder
een". Omniboek, prijs 19.90.
- "Als ik vaderland zeg", gedichten door
Karol Wojtyla (paus Johannes Paulus
II). Omniboek, prijs 19.90.
- "Wat kan ik doen als vrijwilliger?"
door Lucie van Cranenburgh (Werkwin
kel), Omniboek, prijs 5.-.
- "Molukkers, onder anderen". Molukse
verhalen genoteerd door Ruud Spruit,
Spruyt, Van Mantgem en De Does. prys
14.75.
- "Kustzeilen met kleine jachten". Hans
Vandersmissen, Hollandia, prijs 42.50.
- "Godfried, het leven van de jonge Bo-
mans". Michel van der Plas. Van Holke-
ma en Warendorf, prijs 37.50 geb. en
27.50 paperback.
receptie, waar de vooraan
staanden uit de belangrijkste
commissies komen en dan
gaan we door met ons werk.
Zodoende heb ik gezegd: al
leen de regeringsleiders van
Canada en Mexico, onze
buurlanden, krijgen die gele
genheid".
„Dit echter is een bijzondere
gelegenheid, vanwege de his
torie. Nederland was de twee
de natie die ons erkende.
Juliana en Wilhelmina heb
ben, in tijden van nood, ook
het Congres toegesproken.
Die traditie willen we ophou
den. Ik kan me Wilhelmina
nog herinneren in Boston".
O'Neill vindt dat waar er mis
schien wel eens betere tijden
zijn geweest in de relaties, en
tevens vaststaat dat de we
derzijdse genegenheid niet te
schokken valt, geen betere
tijd voor het koninklijk be
zoek had kunnen worden uit
gezocht. Hij verzekert: „Uw
koningin wordt een 'smash
hit' bij onze congresleden"
Daar sta je dan als landsvrou
we ineens nummer één op de
hit-parade van staatshoof
den.
Geschenk
Hij weidt uit over de anti-nu
cleaire beweging, die nu ook
in de VS vaart begint te krij
gen: „Zo'n 85 procent van de
mensen vindt dat we onmid
dellijk alles weg moeten
doen. It sweeps the nation".
Hij schudt iets van de onver
mijdelijkheid die het afdraai
en van een verplicht nummer
meebrengt van zich af en
werpt zich in een dubbele
axel: „Toen Reagan aantrad,
was 9 procent van de mensen
arm. Nu is dat 13 procent. We
zeggen nee tegen zijn plan
nen om de sociale zekerheid
aan te tasten - alleen de ar
men worden geraakt".
Volgens O'Neill zijn de vakbon
den. die de Democraten af
vielen bij de laatste verkie
zingen, nu voor 78 procent te
ruggekeerd op het oude nest.
- "Armageddon" door Leon Uns (13de
druk). Hollandia Pocket, prijs 9 90
- "Over mens zijn" door Carl R.Rogers.
De Toorts, prijs 39.50.
- "...honderd,ik kom!". Honderd stuk
ken van vijf columnisten, onder wie
Piet Grys, Quendo. prijs 39-
- "Vlinderstappen", alcoholische ge
dichten van Harnét Janssens. De
Toorts, prijs 19.25.
- "Een Pyreneeénboek", analytische rei
sindruk van Kurt Tucholsky. Kosmos,
prys 24.50
- "Tyl Uilenspiegel" en "Ben Hur", twee
delen in de serie "Oud goud" van Van
Goor Jeugdboeken, prys 12.50 per
- "Vrouwen onder elkaar" door Fay Wel
don. Bert Bakker, prijs 24.50
- "De Sinaanse experimenten" door Do-
ris Lessing. Bert Bakker, prijs 34.50.
- "Elseviers almanak voor de vermo
gensbelasting" door mr. J H G Bren-
nmkmeijer en mr. C.G.J.Korteland.
prys 28 50
- "Groenboek", ideeenboek voor plant-
plezier. Zomeren Keuning. prijs 12 50.
- "Bezeten stad", thriller van Stephen
King. L.J Veen, prys 24 50
- "De laatste dagen van Amerika", thril
ler van Paul Erdman, L.J.Veen. prys
24 50
- "Groene almanak", bloemen en plan
ten. Elsevier, prys 18 90.
"World Press Photo 1982". Elsevier Fo
cus, prijs 14.90.
„Goedkope energie komt
nooit meer terug", stelt hij
vast, „en de oude tijd komt
dus ook niet meer terug". Het
zijn moeilijke tijden, maar
het bejaarde strijdros steigert
nog steeds: „Wij hebben van
God een prachtig land gekre
gen en we houden van de
Verenigde Staten. De immi
granten wilden vroeger zo
snel mogelijk helemaal Ame
rikaans worden. Nu is dat an
ders. De vraag waar je van
daan komt. blijft bestaan. Via
de energiecrisis zijn we toe
gekomen aan kleinere huizen
en kleinere auto's"
Nieuw Amerikaans isolationis
me? „In een recessie komt al
tijd dat idee terug van 'we
zijn te aardig geweest tegen
de wereld'. Laat die wereld
het dan maar zelf uitzoeken.
Dat gaat over. Vrede. Daar
gaat het om". Het is de laatste
pirouette van een audiëntie,
waarbij veel wezenlijke pro
blemen met de mantel van
het politiek gerief werden
toegedekt. Maar goed, 'Tip'
O'Neill is een katholieke, Ier
se Amerikaan zonder banden
van betekenis met Nederland
en voor wie Nederlanders
geen stemmen vertegen
woordigen.
Vooruitgang
Bij Guy Vanderjagt, vooraan
staand lid van de Republi
keinse minderheid in het
Huis van Afgevaardigden,
ligt dat geheel anders. Zijn
ouders kwamen uit de buurt
van Rotterdam. Hij weet niet
een-twee-drie te zeggen van
waar precies. Hij behoort tot
de kring van getrouwen die
ex-president Ford om zich
heen verzamelde. Het is aan
zijn invloed op het Witte Huis
te danken, geeft hy te ver
staan, dat O'Neill kon wor
den overgehaald koningin
Beatrix tot het spreekgestoel
te toe te laten. „Dat was een
goede beslissing", zegt hij,
„want tenslotte heeft Neder
land onze revolutie gefinan
cierd". Hij prijst de viering
van het 200-jarig bestaan van
ononderbroken handels- en
vriendschapsbetrekkingen
tussen Nederland en de VS.
Hij vergeet niet erbij te zeg
gen dat vooral dankzij de za
kenman Jay Van Andel daar
omtrent in de VS veel is los
gemaakt, na een moeilijke
aanloop.
Vanderjagt ziet geen serieuze
dreiging voor nieuw isolatio
nisme, voor het terugtrekken
van Amerikaanse troepen uit
Europa bijvoorbeeld. „Er zijn
spanningen in het bondge
nootschap. verschillen van
opvatting komen naar voren.
De mensen zien de demon
straties en zeggen dan. ver
geet het maar' Maar geen
verantwoordelijk leider in
het Congres is daarvoor te
vinden.
Vandeijagt lurkt behaaglijk
aan een flesje suikervrije fris
drank en stelt vast dat naar
zijn smaak de mensen die
vinden dat de beste dagen
achter ons liggen, ongelijk
hebben: die moeten nog ko
men. „De wereld", verklaart
hy zonder verdere toelich
ting, „staat op de drempel
van een enorme vooruit
gang". Hij voorspelt dat in de
volgende tien jaar meer tele
foons zullen worden gemaakt
dan er tot nu toe zijn geïnstal
leerd. Hij ziet een enorme
vraag naar consumptiegoede
ren. Vanderjagt zet Reagans
standpunten en beleid nog
eens in het licht, blykt er in te
geloven zelfs.
Uniek
Wordt het geen tijd om eens
over een anders gestructu
reerde samenleving na te
denken? De koepel van het
Capitool vult zyn venster, de
AmcrikMnH vng cn dit van
de staat Michigan, die hy ver
tegenwoordigt. staan rechts
en links achter hem. Vander
jagt „Amerika is uniek in de
wereld omdat onze sociale
structuur in het verleden
nooit te strak is geweest, zo
als in andere landen Hier be
stond altijd van onder naar
boven een doorstroming en
de VS hebben daarop meer
dan enig ander land een pre
mie gezet In de VS bestaat
niet het vermoeden dat een
herstructurering van de sa
menleving nodig is".
De vraag blijft zodoende gewet
tigd of deze Verenigde Sta
ten. in het licht van verbyste-
rende werkloosheidscyfers
onder de jeugd en vooral on
der de zwarte jongeren, een
enorme recessie, met steeds
meer mensen die geruisloos
onder de armoede grens ver
dwijnen. politici hebben die
een volk durven voorberei
den op een toekomst die van
het verleden wr/cnlijk zal
moeten verschillen Het is
niet zonder tragiek dat de
meerderheid van dit volk (dat
tenslotte de politici kiest) eer
der lijkt te vechten voor een
verleden dan voor een toe
komst
ADVERTENTIE
De Woon-Expo-Oegstgeest van het
Bouwfonds duurt nog tot en met
zaterdag 17 april a.s.
U hoort en ziet er alles over uw eigen
huis in plan Haaswijk. Over de forse
subsidie die kopen vaak voordeliger
maakt dan huren.
Over de zorgeloze financiering.
De Woon-Expo-Oegstgeest. Daar
moet u geweest zijn.
U bent er van harte welkom.
Woon-Expo-Oegstgeest
Restaurant 't Camphuys, Rhijngeester-
straatweg 43, Oegstgeest. Dagelijks
geopend van 4 uur 's middags tot
9 uur 's avonds.
Zaterdag van 11 tot 4 uur 's middags.
Toegang gratis.
Nederlandse Gemeenten
