'Steun nodig voor Palestijnen' Priors plan voor Uister weinig levensvatbaar VS willen hulp Nicaragua hervatten Falkland-crisis duwt Argentinië naar Moskou Geldlenen, een kwestie van rekenen zegt u? Rabobank Q -c 'Midden-Amerikaanse staten met rust laten' Niet-gebonden landen roepen hulp VN in Walesa mag Pasen met gezin doorbrengen ZATERDAG 10 APRIL 1982 Buitenland WASHINGTON (UPI) - De Ver enigde Staten hebben voorge steld hun hulp aan Nicaragua te hervatten en het ballingen te be letten te proberen het bewind in Managua omver te werpen, als Nicaragua instemt met het met rust laten van zijn Midden-Ame rikaanse buren. Dit is gisteren van officiële zijde in Washington meegedeeld. Een woordvoerder van het minis terie van buitenlandse zaken zei dat de Amerikaanse ambassa deur in Managua, Anthony Quainton, donderdag een voor stel van acht punten aan de Nica raguaanse regering deed en dat de Nicaraguanen er belangstel ling voor toonden (de Sandimsti- sche regering in Managua noem de het voorstel een "positief ge baar"). Aan het antwoord van Nicaragua is geen termijn gesteld, aldus de woordvoerder, maar Washington zou. gezien de huidige situatie, spoed op prijs stellen. Het plan. zoals het voor journalis ten werd toegelicht, is een varia tie op vroegere Amerikaanse voorstellen, die door Managua werden afgewezen. Krachtens de belangrijkste punten in het nieuwe voorstel zou Nica ragua beloven geen steun meer te geven aan opstandelingen in andere landen (Amerika be schouwt dit volgens de woord- voerdr van het ministerie van buitenlandse zaken als een abso lute noodzaak). De Amerikaanse regering zou een verklaring uit geven die het alle partijen duide lijk zou maken dat men zich strikt zou houden aan de neutra- liteitswet. die het strafbaar maakt invasies tegen andere lan den vanaf Amerikaans grondge bied te ondernemen of te bera- De Verenigde Staten en Nicaragua zouden toezeggen dat zij zich niet met eikaars zaken zullen be- Nicaragua zou instem men met het niet toelaten van "zware wapens" uit andere lan den en zou vrijwillig de omvang van zijn krijgsmacht en het aan tal buitenlandse militaire advi seurs beperken. Er zou een systeem van internatio nale controle worden ingesteld, wellicht door de organisatie van Amerikaanse staten, voor het toezien op naleving van de toe zeggingen aan beide kanten en in landen als Honduras, die zijn ge bruikt om wapens te versturen naar El Salvador. De Verenigde Staten zouden hun rechtstreekse economische hulp aan Nicaragua hervatten en zou den deelneming van Nicaragua aanvaarden aan het economische herstelplan van president Rea gan voor het Caribisch gebied. Door culturele en andere uitwisse ling zou het wederzijds vertrou wen van Nicaragua in de Ver enigde Staten en de Verenigde Staten in Nicaragua worden her steld. De regering in Managua zou haar toezegging in het verleden dat in Nicaragua plaats zal zijn voor "politieke veelzijdigheid" en een gemengde economie inlossen en zo afzien van een één-partij staat naar het model van Cuba. KOEWEIT (ANP/Reuter) - De niet-gebonden landen heb ben de Verenigde Naties hulp gevraagd bij het ontwikke len van een algemene regeling voor het conflict in het Midden Oosten. Zij betreuren de vijandige houding van de Amerikaanse regering jegens de Palestijnse bevrij dingsorganisatie PLO. Bovendien veroordelen de niet- geboden landen wat zij noemen het misbruik maken door de VS van het veto-recht in de Veiligheidsraad. Dit is gisteren naar voren gekomen op de vergadering van de minis ters van buitenlandse zaken in Koeweit. De conferentie riep het Aanhouding Ghotbzadeh tegengesproken TEHERAN (AFP) - In Teheran is gistermiddag het bericht uit Pa rijs, als zou de Iraanse oud-mi- nister van buitenlandse zaken Sadegh Ghotbzadeh zijn aange houden, tegengesproken. Een familielid van de gewezen be windsman verklaarde in diens woning in Teheran, dat Ghotbza deh zich te Kara) bevond, een plaats op 40 km ten westen van de hoofdstad. Er was ook geen sprake van enige bijzondere acti viteit rond de woning van de oud-minister. Het bericht over de arrestatie was afkomstig van vrienden van Ghotbzadeh in Parijs. Volgens hen zouden behalve de ex-minis ter nog tien mensen zijn opge pakt. Sinds zijn aftreden in september 1980 leidt Ghotbzadeh een terug getrokken bestaan. PALERMO (Reuter) - De ex- prestrein Palermo-Trièst is gis teren op Sicilië in botsing geko men met een lokale trein. De po litie meldde 2 doden en 23 ge wonden. Van die laatsten zijn er 3 er ernstig aan toe. De exprestrein bevatte veel Sici- lianen die in Noord-Italië werk zaam zijn en met het oog op Pa sen huiswaarts keerden. Het on geluk deed zich voor bij Fiuma- torta op de noordkust van het eiland Sièilië. samenwerkingsbureau van de beweging van niet-gebonden landen op een bijzondere zitting van de algemene vergadering van de VN te wijden aan het pro bleem van de Palestijnen. Dit zou moeten gebeuren vóór dat Israel op 26 april de rest van de Sinaï-woestijn aan Egypte terug geeft. De niet-gebonden landen willen dat de algemene vergadering de Palestijnse zaak bevordert, de veiligheidsraad sancties tegen Is raël afkondigt en dat secretaris generaal Perez de Cuellar nieu we vredesstappen ontwikkelt. De conferentie uitte - in wat som mige afgevaardigden een nieu we, constructieve benadering noemden in vergelijking met de HAMRimrrAPj - mn.vnnrlnr mnnr HAMtSUtiU (Af het verleden - haar hoop dat de VS hun beleid op een „positieve en constructieve" wijze veran dert. PLO De PLO wordt door de beweging van niet-gebonden landen er kend als de enige, wettige verte genwoordiger van het Palestijn se volk. Toch is Egypte er blijkbaar in ge slaagd veel delegaties ervan te overtuigen dat de onderhande lingen met Israël over Palestijns zelfbestuur op de westelijke Jor- daanoever en in de Gazastrook de weg zullen effenen voor tus sentijdse regelingen en dat de Palestijnen daarna zelf over hun toekomst kunnen beslissen, al- dus diplomaten. De conferentie MEXICO STAD - Het conflict tus- i de beweging van niet-gebon In de Westduitse plaats Kellinghausen zijn gistermiddag de Paasmarsen tegen kernwapens start gegaan met de heilige mis en de "symbolische bezetting" van de plaatselijke kazerne. de stad Hamburg ging van start met volgens de politie 2.500 demonstranten. 5.000 demonstranten. De mars eindigt vanavond in Hamburg met een manifestatie Anderen spraken tegen kernwapens. De "bezetting" betekende volgens de politie dat een aantal demonstanten bij het hek van de plaatselijke kazerne ging zitten en spandoeken ontvouwde met teksten als "vredesbarricade"Er werden geen incidenten gemeld. In meer dan 100 Duitse steden zijn Paasmarsen georganiseerd, waaraan naar verwachting meer dan 300.000 zullen deelnemen. (Van onze correspondent Rob Sprenkels) den landen veroordeelde de Iraë- lische bezetting van Arabische gebieden en de politiek van de joodse staat op de westelijke Jor- daanoever, de Syrische hoog vlakte van Golan en in de strook van Gaza. Groot-Brittannië en Argenti nië over de Falkland Eilanden dreigt de Argentijnse generaals verder in de richting van Moskou te brengen. Een eventuele Ar gentijnse nederlaag, diplomatiek of militair, kan Washingtons ADVERTENTIE Zo is het mevrouw, zeiden wij op de bank. En van ons kunt u rekenen op een be trouwbaar advies, waar u geen spijt van zult hebben... Oók goed om geld te lenen. 'meest betrouwbare bondgenoot in Zuid-Amerika' plots in een Sowjet-satelliet veranderen. Dinsdag meldde het officiële Ar gentijnse persbureau Telam dat Russische atoom onderzeeërs de Argentijnse wateren waren gena derd om hun belangrijkste han delspartner in Latijns-Amerika te helpen tegen de Britse marine. Sommige waarnemers zien in dit niet-bevestigde bericht een aan wijzing van Moskou's vrees dat de Engelsen bij een poging om de Falkland Eilanden te herove ren de havens zouden afsluiten en zo de dagelijkse graantrans- porten naar Rusland onmogelijk maken. Maar men kan er ook een duidelijke indicatie in zien dat de Argentijnse generaals, gezien het ontbreken van diplomatieke steun uit Washington voor hun actie, nu hun hoop hebben ge steld op solidariteit van de Sow- jet-Unie. Scherp De Russen hebben de Argentijnen tot nog toe niet in de steek gela ten. Onthield de Sowjet-af- gevaardigde zich in de Veilig heidsraad van de Verenigde Na ties nog van stemming bij de re solutie die Argentinië gebood de eilanden te ontruimen, het offi ciële Russische persbureau Tass heeft inmiddels enkele scherpe commentaren tegen Engeland gepubliceerd en de Argentijnse actie proberen goed te praten door te herinneren aan het feit dat Londen nooit gehoor heeft gegeven aan de resolutie van de Verenigde Naties om de Falk- land-eilanden te dekolonialise- Gisteren werd bekend gemaakt dat Argentinië en de SU zijn over eengekomen hun samenwerking op economische gebied uit te breiden. Dit is gisteren bekend gemaakt na afloop van de jaar lijkse bijeenkomst van een bij zondere Argentijns-Russische handelscommissie. Argentinië heeft zich verplicht tot 1985 voor een half miljard dollar aan Russi sche machines te kopen. tussen de Falkland-groep en Ar gentinië naar krill, een soort gar naal, te gaan vissen. Kans Nu bijna de gehele westerse we reld embargo's tegen Argentinië heeft ingesteld, bestaat er voor de Russen wellicht de kans om in Argentinië een voet aan de grond te krijgen bij het zoeken naar olie, bij de reeds behoorlijk gevorderde kernenergie-indus trie, bij de wapenindustrie, en op het gebied van de visvangst. Men zou kunnen zegen dat de Russen er belang bij dat het tot een mili tair treffen met de Britten komt, omdat dat ongetwijfeld tot ge volg zal hebben dat Argentinië zal weigeren de 35 miljard dollar aan buitenlandse schuld af te los sen, hetgeen dan weer zal leiden tot een westers embargo van technische know-how. Politiek gezien heeft Moskou ver gaande belangen om de Argentij nen ervan te weerhouden om toe te geven aan de door de VN-Vei- ligheidsraad onderschreven Brit se eis om zich terug te trekken van de Falkland Eilanden. Sinds generaal Leopoldo Galtieri vorig jaar december in Argentinië aan de macht kwam, werd Argenti nië door de Verenigde Staten als de 'meest betrouwbare bondge noot in Zuid-Amerika' be schouwd. Dat met name vanwe ge de steun van Galtieri voor de Reagan-politiek inzake Midden- Amerika. Galtieri bood zelfs mi litaire adviseurs en troepen voor de Salvadoriaanse junta aan en was ook de eerste die toezegde actief deel te zullen nemen aan een eventuele blokkade tegen het Sandinistische Nicaragua. Voor president Reagan dus al met al voldoende reden om Ar gentinië niet van zich te ver vreemden. De Britse minister voor Noord- Ierland, Prior, stond er afge lopen maandag een beetje sip by. Waar hij zijn grote mo ment in het Lagerhuis had moeten beleven, kreeg hij nauwelijks de aandacht. De dames en heren politici had den wel wat anders aan hun hoofd dan een nieuw red dingsplan voor Noord-Ier land. Daar was het ontslag van minister van buitenland se zaken Lord Carrington. Daar was de oorlogsvloot, die die ochtend was uitgevaren. Er was dus maar weinig be langstelling over voor minis ter Prior, toen deze zijn ideeën over een geleidelijke zelfstandigheid voor Ulster uiteenzette. Behalve natuur lijk bij de Noordierse politici, van wie er een handjevol in het Lagerhuis zit. Die trok ken alle registers open om Priors plan de grond in te bo ren. Maar ook bij verschillen de parlementariërs van Priors eigen partij, de Con servatieven, waren kritische geluiden te horen. Wat houden de voorstellen van Prior precies in? Kort gezegd komt het hierop neer, dat hij de Noordieren geleidelijk aan steeds meer over hun eigen provincie wil laten vertellen. Op het moment wordt Noord- Ierland rechtstreeks vanuit Londen bestuurd. Dat bete kent dat Engelse politici en Engelse bestuursambtenaren moeten beslissen over letter lijk alles dat er in Ulster om gaat. Dat is niet zo'n gelukki ge situatie. Immers. Noord-Ierland, met zijn zeer eigen geschiedenis, zijn eigen wensen, zijn eigen behoeften, kan nu eenmaal beter door Noordierse politi ci en Noordierse bestuurs ambtenaren worden begre pen. De Britse regering staat, ook bijvoorbeeld in het geval van Wales en Schotland, he lemaal niet afwijzend tegen over een dergelijk regionalis- Integendeel zelfs. Maar in 1972 moest Londen wel alle macht aan zich trekken, omdat het Noordierse parlement tot een niet meer werkzame club schreeuwlelijkerds en ruzie zoekers was geworden. En de ernstige rellen in die tijd vroegen om een strak be stuur. Dat bestuur kwam dus vanaf maart '72 direct uit Londen, en sindsdien is er geen minis ter voor Noord-Ierland ge weest of hij heeft niet gepro beerd de klok terug te draai en. In alle gevallen zonder succes. Want het bleek steeds weer dat de Noordierse poli tici niet op een lijn te krijgen waren, en dat de grootste ru zies uitbraken fcelfs voor de arme ministers maar de gele genheid kregen hun plannen uit te werken. Prior heeft dat zelfde lot moe ten ondergaan, maar hij heeft zich door de rommelende ge luiden uit Ulster niet laten te genhouden. Integendeel, hij heeft zijn plannen tot in steeds meer details uitge werkt en ze zijn nu klaar om in het Lagerhuis behandeld te worden en kracht van wet te krijgen. Het struikelblok van Priors voorstellen is, dat de Noord ieren eerst hun 78 leden tel lende raad gaan kiezen. Die verkiezingen, die al de ko mende herfst moeten worden gehouden, zullen lopen vol gens het principe van evenre dige vertegenwoordiging. De raad, een soort parlement, gaat dan zelf bepalen wat haar bevoegdheden worden. Eerst zullen de gekozen poli tici vooral adviserende be voegdheden hebben, maar ze zullen om bestuurlijke be voegdheden kunnen vragen, en dat in de mate die ze zelf bepalen. De raad kan Ierland alleen vra gen of er binnen de raad een meerderheid van 70 procent voor zo'n voorstel te vinden is. Dat percentage is niet toe vallig. In Noord-Ierland wo nen 65 procent protestanten en 35 procent katholieken. Een raadsvoorstel kan dus al leen kracht hebben, als rooms-katholieken en protes tanten samen daarvoor zijn. Ook als de raad bepaalde be stuurlijke bevoegdheden heeft gekregen, kunnen m het kader daarvan voorstel len slechts met 70 procent meerderheid worden aange- Dat klinkt ingewikkeld, maar het gaat erom dat Prior heeft willen vermijden dat de raad een exclusief protestantse aangelegenheid zou worden, waarbij de stem van de ka tholieke minderheid niet zou tellen. Waarom wil Prior dat de Noordieren hun bestuurlijke lot in eigen hand nemen? We kunnen het niet mooier zeg gen dan hijzelf. Prior, maan dag-in het Lagerhuis: „Er is een directe band tussen het maken van een duurzaam en eerlijk bestuurlijk systeem, en het beëindigen van het ge weld, waaronder protestan ten en rooms-katholieken zo lijden". „Vertrouwen in politieke in stellingen en in het politieke proces in het algemeen zou terroristen verder isoleren en het contrast aanscherpen tus sen terroristische misdaden en het nastreven van politie ke doeleinden op vreedzame wijze", aldus Prior. Heeft zijn voorstel enige kans van slagen? Het lijkt er niet op. Om te beginnen moet hij het Lagerhuis nog mee krij gen. En, zoals gezegd, in zijn eigen Conservatieve Partij heeft Prior al tegenstand. Daar vrezen verschillende politici dat het geven van be- stuurszelfstandigheid aan Ul ster een eerste stap is op weg naar het losmaken van de banden tussen het Verenigd Koninkrijk en Ulster. Voor hen al is een eventuele eenheid tussen Noord-Ier land en de Ierse Republiek een gruwel, laat staan voor de militante protestanten in Ul ster zelf. Die hebben het grootste wantrouwen in Priors voorstellen. Niet al leen zijn zij bang voor een uit verkoop aan Ierland, maar bovendien zeggen zij, dat de 70-procentsregel het bestuur van het land in handen geeft van zéér kleine extreme min derheden. De twee grootste protestantse partijen, de Official Unionist Party van Molyneaux, en de Democratie Unionist Party onder leiding van Ian Pais ley, hebben al gezegd wel aan verkiezingen mee te doen, maar het daarna voor gezien te willen houden. Ook de grootste rooms-katho- lieke partij, de Social Demo cratic and Labour Partij (SDLP), ziet niets in de plan nen, en aarzelt zelfs over het meedoen aan verkiezingen. Deze partij vreest te weinig te vertellen te krijgen, en bo- vendierv vindt zij dat de voor stellen juist weer te weinig in de richting van de Ierse Re publiek wijzen. Kortom, het geruzie is al weer begonnen en Prior, een poli ticus van kaliber, heeft dat ook wel zien aankomen. Hij gokt er echter op dat de Noordierse politici uiteinde lijk toch overstag zullen gaan. Daarvoor heeft hij twee argumenten. In de eerste plaats denkt Prior dat de po litici in Ulster, die zo'n tijd niets van enig belang te doen hebben gehad, weer grote trek in macht, al was het maar een beetje, hebben. En bovendien, de Noordierse politici zullen gaarne bereid zijn, zo denkt Prior, enige concessies te doen als blijkt dat een bevredigender en Noordierser bestuur dan thans goed is voor de econo mie. En wat dat betreft is er in Ulster, met zijn 20 procent werkloosheid, veel te wen- HENK DAM de WARSCHAU (ANP) - Lech Walesa, de geïnterneerde leider v mag de Paasdagen met zijn gezin doorbrengen, zo is gisteren met de familie Walesa. de autoriteiten toestemming hebben gekregen om zich ter gelegenheid van Pasen met haar zeven kinderen bij haar man te voegen. Deze wordt vastgehouden in een villa in de buurt van Warschau sinds de afkondiging van de staat van beleg op 13 december van het vorig jaar Aanvankelijk hadden de autoriteiten slechts willen toestaan dat Danuta vergezeld werd door haar twee jongste kinderen, maar uiteindelijk mochten ook de overige vijf mee,.aldus de genoemde bronnen. Sowjet-Unie zal meer Argentijns graan gaan afnemen Tot die af spraken kwamen beide landen Danuta Walesa tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de Argentijns-Russische handelscommissie. Eerder ver- regcrings- functionarissen al dat er met De echtgenote van Walesa zou reeds gistermorgen samen met de kinderen naar haar man zyn vertrokken. Moskou een akkoord is gesloten gezamenlijk in de wateren Volgens de bronnen zal zij dinsdagmorgen in haar woonplaats Gdansk terugkeren. Walesa werd eerder verboden by de doop van zijn jongste aanwezig te zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 10