Dierenhospitaal nog ver weg Grijpvogelsopeters en wolven in het stadhuis Echtpaar Raymaekers: hulpdienst professionaliserenmaar Gemeente: toeleggen op verblijf buitenlanders Parkeerterrein aan Langegracht - 200 auto's - in gebruik "Het Gulden Vlies" - in de tuin van dat statige restaurant heb ik nog menigmaal stem mig de thee tot mij genomen Het is moeilijk voor te stellen, maar dat moet al weer dik twintig jaar geleden zijn. De restaurantfunctie van dat pand verdween toen het pu bliek prefereerde uit de muur te eten - dé doodsteek voor zo vele van die mooie etablisse menten. Daarna is Het Gul den Vlies eigenlijk aan de verloedering prijsgegeven. Het heeft lang leeggestaan. een paar jaar hebben studen tenverenigingen er hun stam- vertier kunnen houden. Niet zo best voor een pand, want studenten zijn niet de edelste bewoners, zoals wij allen zeer goed weten. De gemeente wilde er een kan toor van maken. Alsof er nog met genoeg kantoorruimte is of komt in Leiden. Even was er sprake van dat de raads fracties er in zouden gaan vergaderen - een plannetje van mensen die kennelijk te krachtig naar de eigen navel hadden gestaard. Nu hebben krakers er zich mees ter van gemaakt. Het pand en de omstandigheden vroegen er ook bijna om. Het gevolg is geweest dat het dagelijks be stuur van de gemeente de af gelopen maanden nogal hul peloos is gaan zwalken in de- ze affaire. Eerst zei wethouder Bordewijk (PvdA) dat er geen geld voor restauratie van het Gulden Vlies was; toen de krakers er in zaten toverde hij in korte tijd een miljoen uit de hoge hoed (overigens nog steeds met het oogmerk er een kan toor van te maken). Verder was het pand door de aanwezigheid van krakers ineens brandgevaarlijk m de tijd dat de studenten er in zaten hoorde je daar geen let tergreep over. Het Gulden Vlies voor bewo ning inrichten? Geen denken aan, Veel te kostbaar, meende de gemeente. Na enig weer werk van de kant van de kra kers blijkt het wel tot de mo gelijkheden te behoren. Door de snelheid en het gemak waarmee de gemeente stellin gen poneert en weer verlaat of moet verlaten, raakt men enigszins buiten adem. heren ten stadhuize. u bént wel eens beter in vorm geweest. Willekeur? De koers van krakers is ook geen kaarsrechte. De kraak- Da kwestie wordt van we-zitten- er-en-we- blijven-er dan is kraken niet meer dan ordi nair voordringen, het naja gen van louter eigen belang. De hele filosofie achter het kraken wordt dan in feite overboord gezet. Het is daarom te hopen dat wet houder Tesselaar vasthoudt aan zijn voornemen om het gemeentelijke toewijzingsbe leid van kracht te laten zijn op eventuele woonruimte in Leiden Leidse kroniek door Ruud Paauw opeeters en magere luisen". Stevige taal dus. Wat dat be treft gaat het er tegenwoordig in de kronieken netter en rus tiger aan toe. In deze rubriek kraak ik ook wel eens een nootje. maar wethouder Schoute voor "magere luis" uitgemaakt, nee. dat heb ik toch nog nooit. Bovenstaande citaten zijn uit de zojuist verschenen zevende aflevering ("Leiden, Leie naars en hun bestuur") van VRIJDAG 9 APRIL 1982 beweging spreekt me in zoverre aan dat het goed is dat de overheid onder druk wordt gezet om waar moge lijk het woonbestand uit te breiden. De praktijken van de krakers zinnen me vaak allerminst, maar ik begrijp dat je nu eenmaal geen ome let kunt maken zonder eieren te breken. Verbluffend is echter hoe zij enerzijds de wet aan hun laars lappen en anderzijds op de naleving ervan slaan. Als zij eenmaal hebben inge broken eisen zij water, licht enz. Maar als de i als zodanig is hebben zij weer geen of nau welijks boodschap aan de re gels die de gemeente voor de woonruimte-verdeling heeft opgesteld. Dat dreigt weer te gebeuren. Als Het Gulden Vlies een woonbestemming zou krijgen dan willen de huidige kra kers als groep er gehuisvest blijven, zo maak ik uit een aantal stukken op. Kijk, ik kan mij indenken dat bepaalde urgentie-gevallen onder de krakers worden ge honoreerd. Maar als het een Het Gulden Vlies. Er is al genoeg willekeur in de wereld. Bestuurders Het huidige dagelijks bestuur- van de gemeente ontvangt herhaaldelijk ontevreden heidsbetuigingen van de bur gerij. De wethouders Fase, Waal. Tesselaar. Van Dam, Bordewijk en Schoute zouden een onaardig boekje kunnen opendoen over hetgeen hun mondeling en schriftelijk naar het hoofd werd en wordt geworpen. Ze kunnen zich troosten met de historie van Leiden op dit ge bied. Leienaars hebben altijd met een mengeling van wantrou wen en bitterheid naar hun bestuurders gekeken. In pamfletten uit de 17de en 18- de eeuw worden Leidse regen ten uitgemaakt voor "slecht volk" dat zich door enigen uit hun midden laat "leyden als geringde buffels". Ze werden er soms van beschuldigd zich te verrijken zonder zich om hun mede-burgers te bekom meren. Dan werden ze beti teld als "wolven, grijpvogels. het verzamelwerk "Hutspot, Haring en Wittebrood" (uit gegeven door De Kier/Waan- ders). onder redactie van de historicus dr. Dick de Boer. Een belangwekkende deeltje, waarin grote lijnen en frivole anekdotes over bestuur en be stuurders van Leiden op smaakvolle wijze zijn ver smolten. Je steekt er weer een hoop van op. Godfather Heel lang is Leiden door zijn strategische ligging in de greep van de graaf van Hol land gebleven, zo valt in deel 7 te lezen. In zijn opdracht re gelde de burggraaf (de heren van Cuyk, daarna die Van Wassenaar) de zaken in deze stad. Hij stelde de schout en schepenen aan. In de 15de eeuw ontdeed de stad zich van haar "godfather". De machtigen en vermogenden ("de vroedschap") namen het heft in handen. Adellijke ge slachten, grootgrondbezitters en andere grote hanzen maakten eeuwenlang de dienst uit. Slechts een enkele keer kon een nieuweling tot het uitgelezen clubje bestuur ders toetreden. Hei volk bleef totaal buiten de besluitvor ming. Het kon ook moeilijk democratisch gaan, aldus De Boer c.s., want een salaris kreeg men in die tijd niet voor het bestuurswerk. Af en toe, als de Leidenaars vonden dat hun regenten het al te bont hadden gemaakt en er grote onrust ontstond dan wilden de Staten van Hol land nog wel eens ingrijpen met een z.g. "wetsverzetting". Het bestuur werd dan gezui verd. Dat gebeurde nogal eens. Prins Maurits ging er in de 17de eeuw toe over tijdens de twisten tussen Arminia- nen en Gomaristen, de rekke- lijken en de preciezen. Hij toog naar Leiden en zei tot de regenten: "Messieurs, ick heb u gheseydt dat ghij vertrec- ken soudt". En hup, daar gin gen ze. Makkelijk, hoor. Als de maatre gel in deze tijd nog gold, hoe vaak zou het Leids City Cen trum dan al niet bij commis saris Vrolijk op de stoep heb ben gestaan met het verzoek inzake de heer Waal de wet te verzetten? Bonnen Een merkwaardig modern be- stuursexperiment deed zich in 1449 in Leiden voor. De Hoeken namen in dat jaar be zit van Leiden. De stad was al eerder verdeeld in wijken, z.g. bonnen, met door de be volking gekozen bonmeesters. Zij zorgden voor brandbe strijding. netheid van de wijk, verdeling van geld on der de armen, inning speciale belastingen enz. Politieke macht hadden ze niet, maar die kregen ze in februari 1449, tijdens het Hoekse be wind. Twee man uit elke bon vormden samen een nieuwe vroedschap van 36 personen. Uit hun midden kozen ze zes man om de stad te besturen. Veel tijd was het experiment niet gegund, want een paar maanden later al verdreef de landsheer de Hoeken uit Lei den. Frauduleuze schandalen heeft het stadsbestuur ook gekend. In augustus 1838 stierf de stadssecretaris, mr. Pierre Antoine du Pui. Eeen fraaie naam, maar zijn daden wa ren wat minder fraai ge weest. Toen men zijn papie ren naging bleek hij in 25 jaar anderhalve ton aan stadsgeld te hebben verduis terd, een enorm bedrag voor Echtpaar Raymaekers: "De gemeente moet eens goed beseffen wat er gebeurt als wij met dit werk ophouden". een lapje grond dan wel te ver staan. Enthousiast Volgens gemeenteambtenaar Van Mullem is het beslist niet waar dat de gemeente Leiden de Die- renhulpdienst als het ware in de kou laat staan. "Wij zijn wel de gelijk enthousiast over dat plan voor een dierenhospitaal, maar ja: je moet wel een geschikte lo- katie zien te vinden. En dat is toch vry moeilijk, want je bent gebonden aan de bestemmings plannen en met een hospitaal is geen rekening gehouden" Dus de gemeente geeft geen grond? "Dat is veel te voorbarig gesteld. Zoals ik al zei, we zijn wel degelijk enthousiast. We doen ons best om iets te vinden. Alleen, gratis zullen wij die grond natuurlijk niet weggeven. Daarvoor moet wel geld op tafel komen. Desnoods geeft een an dere gemeentelijke afdeling sub sidie. Als ons boekje aan het ein de van het jaar maar klopt". LEIDEN - De gemeente moet dit jaar zeker 40.000 gulden toeleg gen op de exploitatie van het ver blijfsgebouw voor buitenlandse werknemers aan de Hooigracht. Het totaal van de huuropbrengst en servicekosten is reeds jaren lang niet kostendekkend. Be langrijkste oorzaak van het ver lies is de lage bezetting van het pand. In het verblijfsgebouw is plaats voor 31 mensen. Het ge middelde aantal bewoners komt echter niet uit boven de 18. De belangstelling voor het verblijfs gebouw aan de Hooigracht is niet groot omdat het goedkoper en beter wonen is in het wonin gencomplex 'De Beukenschans' in Leiderdorp. Door de leegstand aan de Hooigracht treedt een ex ploitatieverlies op van 40.000 gul den op een totaal kostenpakket van ongeveer 90.000 gulden. Het CDA-raadslid Ham heeft wet houder Tesselaar (volkshuisves ting) gevraagd zich te beraden op een (gedeeltelijk) andere bestem ming voor het verblijfsgebouw aan de Hooigracht. De wethou der zei, in een commissie-verga dering gistermorgen, te denken aan verbouwing van het pand waardoor het geschikt zou wor den voor de huisvesting van' éen en tweepersoonshuishoudens. Het gemeentebestuur is echter gebonden aan het ministerie van volkshuisvesting waarvan Lei den dit jaar 735 woningen mag bouwen (inclusief het aantal wooneenheden door de verbouw van panden). De kans dat de gemeente het ver blijfsgebouw aan de Hooigracht de komende jaren kan verbou wen is daarom gering. Tal van andere plannen wachten nog op uitvoering. De wethouder noem de de vooruitzichten somber. Tesselaar zegde toe dat het colle ge van B en W zich zal beraden over een deels andere bestem ming (b.v. gemengde bewoning) voor het pand aan de Hooigracht. Bruidsparen mochten gisteren drie minuten gratis winkelen bij Digros. Om de opening van het parkeerterrein te vieren. LEIDEN - Het parkeerterrein naast supermarkt Digros en meubelhan del Mijnders aan de Langegracht is gisteren officeel in gebruik geno men. Op de plaats waar 144 jaar de textielfabriek van Krantz heefl gestaan, is nu ruimte gemaakt voor ongeveer tweehonderd auto's. Het terrein, dat grenst aan het toekomstige politiebureau, moet straks het veld ruimen voor de bouw van een parkeergarage die aan 375 vierwie lers tegelijk onderdak zal kunnen bieden. Wanneer deze superstalling gebouwd zal worden is nog onduidelijk; Digros-eigenaar J van den Broek hoopt over vier weken te kunnen zeggen wanneer de eerste paal geslagen zal worden en welk bedrijf de bouwer is. "Een probleem is wel dat er nog al wat in de grond zit. Grote brokken beton en zo. Dat moet eerst weg". De ingebruikneming van het parkeerterrein ging gisteren met de nodige "stunts" gepaard. Zo mocht elk bruidspaar dat gisteren de belofte van levenslange trouw deed drie minuten gratis winkelen in de supermarkt en kreeg iedere jarige bezoeker een taart Overigens heeft Van den Broek nog altijd plannen een supermarkt van bescheidener omvang te vestigen in het Morskwartier. Deze Digros- vestiging zou moeten komen in een nieuw te bouwen pand bij het winkelcentrum aan het Diamantplein. De verzekeringsmaatschappij Ennia, exploitant van het winkelcentrum, moet voor deze uitbreiding zorgen. "Daar wacht ik nog steeds op", zegt Van den Broek. "Maar als het lang gaat duren, zetten we dat pand misschien zelf wel neer". LEIDEN - Een stukje grond om een dierenhospitaal op te bouwen. De Leidse Dierenhulpdienst probeert al zo'n twee jaar dat ideaal te verwezenlijken. Tot nu toe nog niet met zoveel succes; bovendien is er pas dertigdui zend gulden verzameld. En wat betreft de grond waarop het gebouw zou moeten verrijzen: de gemeente Leiden houdt zich Oostindisch doof, hoewel de Dierenhulp dienst al een paar keer heeft gevraagd of er niet ergens een geschikt plekje zou kunnen worden gevonden. Een paar jaar geleden kwam het echtpaar Raymaekers op het idee om hun hulpdienst te pro fessionaliseren. Dat wil zeggen: zy maakten een plan voor een hospitaal, waarin enkele tiental len zieke katten en honden zou den kunnen worden opgevan gen. Raymaekers over h "Kijk, nu is het zo dat we behoor lijk functioneren, maar we moe ten vaak rare bokkesprongen maken of gaatjes zien te dichten. Een zieke hond bijvoorbeeld moeten we zelf wel eens een tyd- je thuis houden, omdat de eige naar een paar dagen niet bereik baar is. Dat stelt ons voor diverse problemen. Het lukt meestal wel om een oplossing te vinden, maar toch blijft het behelpen" Het hospitaal dat het echtpaar Ray maekers voor ogen staat, ziet er als volgt uit: hokken voor hon den en katten, een speelplaats voor de dieren, een ruimte voor de dokter, die dagelijks een visi te brengt, en een keuken. Hun huis zou aangebouwd moeten worden. De kosten van de wo ning zijn vanzelfsprekend niet bij die vier ton betrokken. "De kosten daarvan, daar draaien we zelf voor op". Erkenning Toch, hoe mooi het idee ook mag zijn, makkelijk is het in deze tij den natuurlijk niet om een paar ton bij elkaar te krijgen. Hoe denkt Raymaekers dat geld bij elkaar te krijgen. "Dat weten we nog niet precies. Een paar acties, of zoiets. Subsidie hoeven we niet te verwachten, want voor de belasting zyn we gewoon een be- Vinkenoog LEIDEN - Simon Vinkenoog leest morgenmiddag in 't Gerecht aan de Lokhorststraat voor uit eigen werk. Daarmee wordt het literai re seizoen in 't Gerecht afgeslo ten. De aanvang is om vijf uur. drijf. We bestaan van onze dona teurs, 2600 in totaal". Samenwerken met het Leidse die renasiel ziet Raymaekers niet zit ten. "We kunnen daar onze zwerfdieren kwijt; dat is alles. Verder hebben we geen con tact". Zyn vrouw: "Het lijkt my niet ideaal zo'n samenwerking. Want je krijgt dan toch met een bestuur te maken dat weinig van de praktijk afweet, in elk geval niet zoveel als wij. Maar ze be moeien zich wel overal mee. Bo vendien, zo best gaat het nou ook weer niet met het asiel. En onze hulpdienst functioneert goed" Regionaliseren lijkt Raymaekers een goed idee, maar in zee gaan met bijvoorbeeld de Nationale Dierenzorg in Wassenaar - een instantie die heeft gezegd open te staan voor samenwerken - lijkt hem niet zo zinnig. "Je zou dan telkens weer op en neer moeten naar Wassenaar. Nee, ik blijf er bij: een dierenhospitaal in Leiden is echt het beste". Is het geld al een probleem, het realiseren van een dierenzieken- huisje wordt nog moeilijker als men beseft dat het verkrijgen van grond niet eenvoudig is. Vol gens Raymaekers laat de ge meente Leiden het op dit punt le lijk afweten. "Maar dat zijn we wel van ze gewend. We sturen al tijd onze jaarverslagen op, maar we horen nooit iets van ze". Het echtpaar Raymaekers denkt dat de gemeente Leiden er de volgende gedachtengang op na houdt: goed dat jullie er zijn, jul lie doen mooi werk, maar kom niet aan ons geld. Raymaekers: "Ze weten ons altijd goed te vin den. Bovendien, ze moeten eens goed beseffen wat er gebeurt als wy met dit werk ophouden". Zyn vrouw: "Om te beginnen moeten er sowieso een paar extra agenten worden aangesteld om die beesten op te pikken. Daar naast zal de reiniging weer moe ten beginnen met het ophalen van kadavers. Allemaal werk dat wij nu doen". Hoog tijd wordt het volgens het echtpaar dan ook dat de gemeen te eens één keer een blijk van er kenning geeft. In de vorm van Het gemeentebestuur schafte direct na de Tweede Wereldoor log een twaalftal Harley Davidsons aan voor de Leidse politie. En hier ziet men dan adjudant Mulders aan het stuur, brigadier Slot achterop en hoofdinspecteur Van der Wal in het bakkie. Aan de martiale gelaatsuitdrukking van de laatste is te zien wie het bevel heeft op dit rondrijdende gevaarte. (Uit deel 7 van "Hutspot, Haring en Wittebrood"). die dagen. De stad werd ge red door een schatrijke inge zetene, Diederik van Leyden Gael, die het leeuwendeel van het tekort aanzuiverde. Zoiets zou nu ook niet meer ge beuren. Het idee. De enige die in deze tijd in zo'n situatie naar mijn gevoel de rol van Diederik op zich zou kunnen nemen, is Henkie de Bolster. Maar ik zie het hem nog niet dóen.... Van de bestuurders van de laatste eeuw is de beschrij ving van L.M. de Laat de Kanter (burgemeester van 1880-1894) boeiend. Het was een potentaat van een vent, wat uit zijn achtergrond (oud-officier, oud-Indisch gast) wel een beetje te verkla ren viel. Hij deed het liefste alles zelf..Behalve burgemees ter was hij wethouder van openbare werken en te vens.raadslid. Dat laatste kon toen kennelijk. Hij werd min of meer ten val gebracht nadat was gebleken dat hij de kosten voor de bouw van de Stadsgehoorzaal te hoog had laten oplopen. De Laat de Kanter kreeg "zenuwach tige aandoeningen" en stierf kort daarna. Na de lof ook enige kritiek op deel 7. Smartelijk miste ik een pasage over het bestuur van Leiden in oorlogstijd (1940- 45). Daar had toch echt iets over gezegd moeten worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 4