GokliaHen taboe Sf
beneden 16 jaar
Cadmium bedreigt gezondheid
fase
Anesthesiste na dood van
operatie-patiënt berispt
Kabinet in beslissende
Van der Stoel
beducht voor
kloof tussen
Europa en VS
Ontslag onderwijzer nietig
Wet wordt verscherpt
"Boycot beter regelen"
WOENSDAG 7 APRIL 1982
Binnenland
PAGINA 7
UTRECHT (GPD) - Het
zware metaal cadmium
vormt een steeds grotere
bedreiging voor de volks
gezondheid. Volgens de
stichting Natuur en Milieu
zal het cadmiumgehalte in
Nederlandse voedings
middelen jaarlijks met
ruim 1 procent toenemen,
indien geen maatregelen
worden genomen.
Cadmium is een stof die zich in het
lichaam van mens en dier opeen-
hoopt. Het kan de nieren bescha
digen. Grote hoeveelheden cad
mium worden in verband ge
bracht met het ontstaan van
prostaatkanker en aangeboren
afwijkingen.
Het is de hoogste tijd dat het ge-
Dat staat in een voorstel tot wijzi
ging van de Wet op de Kansspe
len. dat de staatssecretarissen
Scheltema (justitie) en Van Zeil
(economische zaken) gisteren bij
de Tweede Kamer hebben inge
diend. Het gaat hierbij om een
verscherping van de al door het
vorige kabinet opgestelde wet,
die met name het exploiteren
van fruit- en andere speelauto
maten wil regelen.
Het verbod voor beneden 16-jari-
gen geldt overigens niet voor de
speelautomaten in horecagele
genheden, voor zover jongeren
daar al mogen komen. De be
windslieden menen dat daar
moeilijker te bewijzen valt dat ie
mand op zo'n automaat aan het
gokken is. Bovendien is de socia
le controle op jeugdige spelers in
horecagelegeheden groter dan in
speelautomatenhallen, menen
Scheltema en Van Zeil.
Welke straffen kunnen staan op
overtreding van een dergelijke
maatregel is nog niet bekend. De
jeugdige overtreders zullen via
het gewone strafrecht worden
bestraft, de exploitant van de
speelautomatenhal via de wet op
de economische delicten.
Opsporing
In hun voorstel - dat ook nog ande
re verscherpingen van de speel-
ADVERTENTIE
een sterrenhotel...
en géén
leenfietsen?
Bestel boekje 'Fietsvakantie
in het buitenland', vraag bij
ANWB. boekhandel, fietsen-
vakman of VVV, danwel
bestellen door overmaking I
van f 7.-op postgiro 234567 I
t.n.v. stichting: fiets!, A dam. I
bruik van cadmium wordt be
perkt tot toepassingen die recyc
ling mogelijk maken. Dat zegt dr.
Lucas Reijnders van de stichting
Natuur en Milieu in het gisteren
gepresenteerde rapport „Cad
mium, een groeiende bedrei
ging".
Bijprodukt
Cadmium komt voor 95 procent
vrij als bijprodukt van de ver
vaardiging van zinkerts. In Ne
derland bedroeg de produktie in
1980 452 ton, bijna driemaal zo
veel als in 1974. De belangrijkste
toepassingen van cadmium heb-
automatenhandel bevat - stellen
de staatssecretarissen voor spe
ciale opsporingsambtenaren aan
te stellen, die de naleving van de
wettelijke regels moeten gaan
controleren. Zij krijgen bijzonde
re bevoegdheden, zodat zij ook
controle kunnen uitoefenen
wanneer geen sprake is van ver
denking van een strafbaar feit.
Overigens blijft ook de politie
aangewezen als controlerende
instantie.
Op grond van het twee jaar geleden
door hun voorgangers ingedien
de wetsvoorstel wordt het ex
ploiteren van speelautomaten -
hoofdzakelijk de 'eenarmige
bandieten' - slechts toegestaan
wanneer de betrokken gelegen
heid een vergunning heeft. Nu is
het plaatsen en exploiteren nog
vrij. In de toekomst zal wel wor
den toegestaan dat behaalde
winst wordt uitbetaald, wat nu
nog verboden is.
Besloten clubs
Scheltema en Van Zeil willen nu
ook de besloten clubs en niet
voor het publiek vrij toegankelij
ke verenigingen onder deze be
palingen brengen. Het oude
voorstel bevatte slechts een ver
gunningensysteem voor openba
re horecabedrijven en vrij toe
gankelijke speelautomatenhal
len.
ben plaats in kleurstoffen, plas
tics en nikkelcadmiumbatterij
en.
Vrijwel alle cadmium dat uit erts
wordt gewonnen, komt vroeg of
laat in het milieu terecht. Niet
meer dan ongeveer 10 procent
van de wereldproduktie (18.000
ton per jaar) wordt gedekt door
recycling van cadmiumafval.
Cadmium zit ook. zij het niet opzet
telijk. in fosfaatkunstmest Toe
passing van deze kunstmest
voegde in 1980 acht tot 16 ton
cadmium toe aan de Nederland
se bodem. De kunstmestindus
trie loosde in hetzelfde jaar 12
Ook zullen regels worden gesteld
aan de beschikbaarheid van re
paratie- en onderhoudsfacilitei-
ten. zodat de gokapparatuur al
tijd in goede conditie kan zijn. Is
dat niet zo, dan kan de vergun
ning worden ingetrokken. Ook
zeggen Scheltema en Van Zeil
zich het recht voor te behouden
om het aantal gokautomaten per
inrichting aan een maximum te
binden.
Tv-spelen
De verscherpingen die Scheltema
en Van Zeil willen aanbrengen,
zullen ook de zogenaamde be
hendigheidsspelen - zoals flip
perkasten en de televisie- en vi-
deospelen - treffen. Ook hier gaat
het volgens hen om een elektro
nisch spel, waarbij prijzen en
premies zouden kunnen worden
uitgekeerd. In de uitvoerings
voorschriften zullen in elk geval
maxima voor het aantal uit te ke
ren vrije spelen worden opgeno
men.
In Nederland worden jaarlijks on
geveer 10.000 speelautomaten in
gevoerd. Er zijn vrijwel geen Ne
derlandse fabrikanten van deze
apparatuur. In de hele branche
zijn volgens de beide bewindslie
den 3000 tot 4000 mensen werk-
ton van dit zware metaal op het
oppervlaktewater. Via de Rijn
kwam 120 ton cadmium het land
binnen.
Volgens dr. Reijnders schuilt het
grootste gevaar in het toenemen
de cadmiumgehalte van de bo
dem Nu al zijn er voedingsmid
delen die enkele tientallen mi
crogrammen cadmium per kilo
bevatten: brood, aardappelen, de
meeste groenten en vleessoor
ten. Gerst, nieren, lever, aal en
mosselen bevatten zelfs meer
dan 100 microgram cadmium per
kilo.
AMSTERDAM (ANP) - Het Me
disch Tuchtcollege in Amster
dam heeft een in Zwitserland
wonende anesthesiste berispt
wegens handelingen die naar de
mening van het college het ver
trouwen in de medische stand
ernstig hebben ondermijnd.
De arts verzorgde in oktober 1976
met assistentie van een verpleeg
kundige de narcose van een pa
tiënt die in het St. Elisabethzie-
kenhuis in Oudenbosch een me
niscusoperatie onderging. Na af
loop van de zonder moeilijkhe
den verlopen operatie stopte
plotseling de ademhaling van de
patiënt en moesten maatregelen
worden genomen om hem in le
ven te houden, waarbij onder
meer hartmassage werd toege
past.
Aanvankelijk leek enige verbete
ring in de toestand van de pa
tiënt op te treden, maar hij bleef
in coma. De patiënt werd overge
bracht naar een ander zieken
huis, waar hij een dag later over
leed.
Volgens de uitspraak verrichtte de
anesthesiste noch een andere
arts een onderzoek bij de patiënt
vóór zijn operatie. Dit werd over
gelaten aan een verpleegkundige
aan wie een dergelijk medisch
onderzoek nooit kan en mag
worden gedelegeerd, aldus het
college. De anesthesiste had
DEN HAAG (GPD) - Het
kabinetsoverleg over de
extra bezuinigingen ver
keert volgens premier
Van Agt in een beslissen
de fase. Hij zou nog van
daag een eigen voorstel
voorleggen aan het kabi
net, dat vermoedelijk van
avond bijeenkomt.
Van Agt gaat er nog steeds van uit
dat de Voorjaarsnota eind deze
week zal verschijnen, hoewel de
besprekingen met de fractielei
ders van de drie regeringspartij
en, die gisteren hebben plaatsge
had. volgens hem „weinig ver
helderend" waren geweest.
Nieuwe gezichtspunten hadden
ze niet opgeleverd
Inmiddels is duidelijk geworden
dat de ministers van de Vijfhoek
De Wereld Gezondheidsorganisa
tie (WHO) stelt voor gezonde vol
wassenen de grens op een inna
me van 400 tot 500 microgram
per week. Deze norm is omstre
den. In 1977 berekende men voor
het laatst dat de gemiddelde Ne
derlander via het voedsel 32
gram cadmium inneemt.
Mensen met afwijkende eetge
woontes en bloedarmoede ne
men meer cadmium in hun li
chaam op. Rokers van sigaretten,
werknemers van cadmium-pro-
ducerende of verwerkende be
drijven en mensen die in de
buurt van zo'n bedrijf wonen.
evenmin zelf de beschikbare la-
boratoriumgegevens gecontro
leerd. Het nalaten van een derge
lijk onderzoek moet haar ernstig
worden verweten, zegt het Me
disch Tuchtcollege.
Omdat in ons land nog steeds
wordt aanvaard dat een anesthe
sist meerdere operaties tegelijk
begeleidt, kan. aldus het college,
de aangeklaagde arts niet wor
den verweten op deze wijze te
hebben gewerkt. Het college
vindt het echter wel onjuist dat
bij een van de twee onder haar
verantwoordelijkheid vallende
narcoses assistentie werd ver-
DEN HAAG (GPD) - De overheid
moet eventuele toekomstige
boycotmaatregelen preciezer for
muleren, en zorgen voor controle
op de naleving ervan. Dat zei
CDA-kamerlid Jan Nico Schol
ten naar aanleiding van het giste
ren verschenen eindverslag van
een werkgroep van de Tweede
Kamer, die de ontduiking van de
economische boycot tegën het
voormalige Rhodesië door in Ne
derland gevestigde oliemaat
schappijen heeft onderzocht.
Scholten was voorzitter van deze
werkgroep.
(behalve Van Agt de ministers
Den Uyl, Terlouw, Van Thijn en
Van der Stee) er definitief niet
uit zijn gekomen. Vandaar dat
Van Agt sinds het afgelopen
weekeinde druk aan het schaven
is aan zijn eigen voorstel
Het overleg, dat gisterochtend op
het Catshuis plaatsvond met
achtereenvolgens Engwirda
(D'66) en Meijer (PvdA), heeft bij
hen nauwelijks verhelderend ge
werkt, zeiden zij na afloop.
Opmerkelijk is dat de Rijksvoor
lichtingsdienst gisteravond ont
kende dat Van Agt de fractielei
ders zijn plan al had voorgelegd.
Hij zou hen alleen op de hoogte
hebben gebracht van de stand
van zaken by het kabinetsover
leg. De RVD ontkende voorts dat
minister Den Uyl (sociale zaken)
afgelopen vrijdag een compro
mis had voorgesteld. Meyer had
dit maandagavond voor de VA-
RA-televisie verklaard
kunnen ook rekenen op een ver
hoogde opname van het zware
metaal in hun lichaam.
Vergroot risico
Volgens dr Reijnders krijgt 30 tot
40 procent van de Nederlanders
binnen afzienbare tijd meer cad
mium naar binnen dan de huidi
ge regels toelaatbaar achten De
ze mensen lopen een vergroot ri
sico op nierafwijkingen.
Reijnders bepleit daarom een ver
bod op de toepassing van cad-
miumhoudende kleurstoffen en
stabilisatoren Ook vindt hij dat
het cadmiumgehalte van kunst
mest moet worden verminderd
door gebruik van cadmium-arme
fosfaatertsen. Voor gebruikte
nikkeicadmiumbatterijen moet
een doelmatig inzamelsysteem
worden opgezet, vindt Reijnders.
leend door een daartoe niet be
voegde verpleegkundige.
Volgens het college riskeerde zij
daarbij, dat deze verpleegkundi
ge zelfstandige handelingen zou
moeten verrichten, waartoe hij
niet bevoegd en opgeleid was
De anesthesiste wordt het meest
verweten, dat zij kennelijk de
operatie-afdeling had verlaten
zonder de assistenten tevoren te
laten weten waar en hoe zij kon
worden bereikt. Hierdoor was zij
van het moment al dat er alarm
werd geslagen, zeven minuten
onvindbaar, aldus het college.
Het CDA-kamerlid is van mening
dat dat de boycot tegen Rhodesie
„gebrekkig" heeft gewerkt. Het
verslag van de werkgroep stelt
dat de betreffende kabinetten
hiervoor mede verantwoordelijk
zyn. De sancties waren in 1966
door de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties verplicht ge
steld.
Het komitee Zuidelyk Afrika en de
werkgroep Kaïros vinden dat de
Nederlandse wetgeving om de
verplichte boycot tegen Rhode
sië effectief te maken afwezig of
volstrekt onvoldoende was
Voorstel
Naar verluidt werkt Van Agt aan
een voorstel waarbij nog afge
zien van een aantal bezuinigin
gen ook de premies enigszins
worden verhoogd. In totaal wil
hy op deze wijze een kleine f3,5
miljard vrijmaken, waarvan on
geveer een half miljard bestemd
is voor de stimulering van het
werkgelegenheidsprogramma
Daarmee komt Van Agt dicht in
de buurt van de voorstellen, die
D'66 vorige week in het kabinet
op tafel heeft gelegd.
De premier denkt aan een verho
ging van de ziektewetpremie
voor werknemers met 1 procent.
Deze verhoging zou moeten lei
den tot een even grote daling
voor werkgevers, zodat er sprake
is van een verschuiving van de
lasten van werkgever naar werk
nemer. De totale lastendruk
blyft op deze wijze gelyk
DEN HAAG (GPD) - De NAVO
staat aan de rand van zyn incas
seringsvermogen wat betreft de
verhouding tussen de Europese
landen en de Verenigde Staten.
Dat zei minister Van der Stoel
(buitenlandse zaken) gister
avond in Den Haag tijdens een
toespraak voor het Nederlands
Genootschap voor Internationa
le Zaken. De bewindsman zei
verontrust te zyn over verschil
len in visie, die de „spankracht
van de alliantie meer op de proef
stellen dan ooit tevoren".
Van der Stoel verwees in zyn rede
naar de toenemende geluiden
over terugtrekking van Ameri
kaanse troepen van ons conti
nent Om te voorkomen dat
Amerika in die ongewenste rich
ting beweegt, zullen, aldus de be
windsman, de meer op Europa
georiënteerde stromingen in de
Verenigde Staten versterkt moe
ten worden.
Als een van de diepere oorzaken
van de huidige spanning binnen
het bondgenootschap noemde
minister Van der Stoel de ver
schillen in benadering van revo
lutionaire bewegingen „Er moet
gezocht worden naar samenwer
kingsvormen met revolutionaire
bewegingen in plaats van deze
bij voorbaat af te schrijven en te
vervreemden en daarmee m de
richting van communistische
landen te dryven zo stelde Van
der Stoel in een duidelyke ver
wijzing naar de situatie in El Sal
vador. Hij herhaalde zyn belofte
deze problematiek aan de orde te
zullen stellen tijdens het bezoek
later deze maand van koningin
Beatrix aan de VS.
Van der Stoel bleek duidelijk aan
sluiting te zoeken by de stclling-
name van de Bondsrepubliek,
aan de vooravond van de belang-
ryke NAVO-top aanstaande juni
in Bonn Van der Stoel haalde
met instemming bondskanselier
Schmidt aan, die onlangs zei dat
de hoge rentestand in de Ver
enigde Staten een vrywel even
knellend vraagstuk vormt voor
de onderlinge verhoudingen als
dat van de kernbewapening in
Europa.
Full-time
inbreker
VLISSINGEN (GPD) - Een
29-jarigc inwoner van Vlis-
singen heeft de politie be
kend van l!<77 .il Injn.i lui) m
braken en insluipingen te
hebben uitgevoerd in ver
schillende plaatsen in ons
land. De man woont sinds vo
rig jaar in Vlissingen. waar
hij uiteindelijk tegen de lamp
liep na achttien inbraken en
insluipingen gedurende de
afgelopen acht maanden
Bovendien bekende hy nog ze
ven inbraken in kantoren en
woningen in Middelburg en
twee in Zienkzee Hy is
maandag voorgeleid voor de
officier van justitie in Middel
burg, maar verblijft nog in
verzekerde bewaring op het
politiebureau in Vlissingen
in verband met een onder
zoek naar inbraken elders in
het land
Ook wil Van Agt de WW-premie
met 0,5 procent verhogen. Beide
verhogingen zouden ook moeten
gelden voor ambtenaren en so
ciale uitkeringen Deze moeten
verder op 1 juli 1 procent extra
inleveren in de vorm van 'ïnves-
tenngsloon' voor het scheppen
van extra banen bij de overheid
De doorwerking van deze maat
regelen naar de overheidssector
betekent dat de bestaande kop
pelingen tussen lonen, uitkerin
gen en ambtenarensalarissen
kan wurdt n iliaald
Mensen die van een uitkering le
ven en alleen zich zelf hoeven te
onderhouden, zouden voorts
eveneens extra moeten inleve
ren. De kinderbijslag kan bevro
ren worden, terwyl op de over
heidsuitgaven verder een bezui
niging van fl.S miljard moet
worden doorgevoerd Een deel
hiervan moet dan gebruikt wor
den voor werkgelegenheids-
cheppcnde projecten.
ROTTERDAM (ANP) - Het ambtenarengerecht in Rotterdam
heeft gisteren het ontslag van onderwijzer René Coenradie (26)
van de christelijke nationale school in Heinenoord nietig ver
klaard. Het gerecht vindt dat de gemeente Heinenoord het ont
slagbesluit heeft genomen zonder dat de leerkracht en het
schoolbestuur de zaak voldoende hebben uitgepraat. De onder
wijzer muzikale vorming had maandag in Rotterdam zijn ont
slag bij het ambtenarengerecht aangevochten.
Coenradie mocht vorig jaar aan de school geen les meer geven
nadat hij en een vriend, met wie hij een travestie-cabaretpro
gramma doet, zich in een plaatselijk weekblad "kwetsend en
onterend" hadden uitgelaten over God en de kerk. Met name de
uitspraken "alle narigheid komt door God" en "we hebben de
schurft aan de kerk" waren het bestuur van de christelijke
school in het verkeerde keelgat geschoten.
Stockholm
Casa Blanca
Las Palmas
Tunis
De eerste van zeven nieuwe luidklokken voor de Utrechtse Domtoren
gaat hier m de takels. De klokken vormden het verjaardagscadeau van de
Utrechtse bevolking voor de zes eeuwen oude toren.
De klokken die totaal 7500 kilo wegen zullen als hulptroepen dienen voor
zes aanzienlijk zwaardere collega's die al een paar eeuwen dienst doen.
De totale kosten van het cadeau bedroegen 300.000 gulden
ADVERTENTIE
Tien eeuwen
Leiden, Leienaars en hun
BESTUUR
Wie hadden het in Leiden voor het zeggen en wie waren
het daar soms niet mee eens. Hoeken en Kabeljauwen,
Calvinisten en Remonstranten, Patriotten en Prinsgezin-
dcn. Regenten en Schutterij, burgemeesters en raadsle
den ze vullen deze aflevering met hun gekrakeel.
DEN HAAG (GPD) Speelautomatenhallen worden verboden terrein voor kinderen
beneden 16 jaar. Bovendien zullen exploitanten van dergelijke hallen strafbaar zijn
indien zij jongeren beneden 16 jaar toelaten. Alleen onder begeleiding van een ouder,
voogd of verzorger zou zo'n jongere wel toegelaten mogen worden.
Politiek Den Haag heeft er een ontspanningsmogelijkheid bij. De voorzitter van de Tweede Kamer. D Dolman
(geheel rechts), heeft gisteren de nieuwe consumptiewagen met terras van de Italiaanse ijscoman G. Izzo (l
geopend. Terwijl premier Van Agt (2e v.l.jzijn bestelling doet. genieten burgemeester Schols van Den Haag en de
heer Dolman van een speciaal voor deze gelegenheid samengestelde sorbet
Vanavond laatste overleg over bezninigingeii
