c
Twee predikanten
minder in
hervormd Leiden
Robot als vogelverschrikker
3
Anglikanen staan op eigen tradities
Voor een bezoek aan onze
succesvolle autoshow met tal vati
primeurs en voordeelauto's.
u\ kamsteeg I ©@<v-a-g
0°6
9P
VRIJDAG 2 APRIL 1982
Stijging Kerkbalanslang niet voldoende
Geestelijk leven
tm.
- .-.3LA'5 vj-
%y:-
*N*LJy S «afiL^
de Stevenshofjespolder, een nieuw woongebied in Leiden. Als de voornemens worden uitgevoerd, zulllen her
vormden en gereformeerden hier samen de kerkelijke opbouw gaan aanpakken.
(Van onze redactie
geestelijk leven)
LEIDEN - In de komende jaren
zal het aantal predikanten van
de Leidse hervormde gemeente
moeten worden teruggebracht
van acht-en-een-half naar zes-
en-een-half.
Dat is de conclusie die de beleids
voorbereidingscommissie uit de
stand van zaken op dit ogenblik
en de te verwachten ontwikke
ling heeft getrokken.
De verschillende wijkgemeenten
hebben het voorstel van de com
missie om het aantal predikan
ten tot dat niveau terug te bren
gen aanvaard, met uitzondering
van de Molenwijk (ds. A. J. de
Jong). Het moderamen (bestuur)
van de centrale kerkeraad zal
nog deze maand met de kerke
raad van die wijk verder overleg
gen om te proberen de bezwaren
weg te nemen.
De voorbereidingscommissie is
uitgegaan van drie pensionerin
gen van predikanten in de ko
mendejaren, te weten van ds. De
Jong (Molenwijk) in 1985, van ds.
De Anglikaanse en Rooms-
Katholieke Kerk moeten
onder leiding van de paus
naar eenheid streven. Dat
zegt een anglikaans-room-
se commissie in een rap
port dat het resultaat is
van veertien jaar studie en
overleg.
Maar aanvaarding van het primaat
van de paus hoeft, volgens de
commissie, niet te betekenen,
dat de Anglikaanse Kerk voor
taan 'Rome' zomaar moet volgen.
De nationale kerk van Engeland
Van Leeuwen (Merenwijk) in
1985 en van ds. Pannekoek
(Kooi-Pnièl) in 1986. Om tot een
evenredige werkverdeling tus
sen de predikanten te komen,
verdeelde de commissie de stad
in drie sectoren. Zij kwam toen
tot de volgende slotsom.
De sector Morskwartier en Boshui-
zerwijk (Zuidwest) zal zich nog
uitbreiden, zodat hier het aantal
predikanten niet mag verminde
ren.
In de sector Staalwijk, Vredeskerk,
Kooi, Pniël en Merenwijk vallen
over enkele jaren twee emerita-
ten (ds. Van Leeuwen en ds. Pan
nekoek). Daar werken nu vier
predikanten. Dat zouden er drie
moeten worden.
Ook in de sector Koningswijk en
Molenwijk is door emeritaat een
vacature te verwachten (ds. De
Jong). Hier zou in de toekomst
één predikant moeten werken in
plaats van twee.
De wijkgemeenten blijven met
hun eigen kerkeraad bestaan.
Wel wordt met deze maatregelen
bereikt, dat elke predikant even-
zal haar eigen tradities moeten
kunnen handhaven. Het gaat
hier niet om een totale fusie.
"Anglikanen hebben recht op de
erkenning, dat de tradities waar
op zij prijs stellen niet worden
onderdrukt en dat hun geen
vreemde tradities worden opge
drongen".
De gemeenschappelijke commis
sie werd in 1966 ingesteld om de
veel adressen voor zijn verant
woording krijgt.
Midden dit jaar zal er een predi
kantsvacature ontstaan in de
Boshuizerwijk (Zuidwest) door
het te verwachten vertrek van
dr. J. A. B. Jongeneel. Naar alle
waarschijnlijkheid krijgt hij
een wetenschappelijke functie
aan de universiteit van Utrecht.
De wijkkerkeraad heeft toe
stemming gekregen om het be-
roepingswerk in deze vacature
voor te bereiden.
Stevenshof
De hervormde gemeente Voor
schoten zal de Stevenshofjespol-
der (het nieuwe woongebied tus
sen Vink en Haagsche Schouw)
aan Leiden afstaan. Het modera
men van de centrale kerkeraad
in Leiden gaat met de kerkeraad
algemene zaken van de gerefor
meerde kerk praten over een ge
meenschappelijke aanpak van
het kerkewerk in deze stadswijk
(waar de woningbouw nog moet
beginnen). Een goed voorbeeld
van zo'n samenwerking vindt
men in het Morskwartier.
De Leidse kerkvoogdij heeft de
kerkeraad laten weten, dat de ac-
verschillen tussen rooms-katho-
lieken en anglikanen op een rijtje
te zetten en vandaaruit oecume
nische gesprekken te beginnen.
De afgelopen jaren heeft zij rap
porten uitgebracht over onder
andere de eucharistie, het ambt
en de positie van de paus.
Geen uitverkoop
Anglikaanse leden van de commis-
tie 'Kerkbalans' dit jaar ongeveer
f785.000 heeft opgebracht. Dat
betekent in vergelijking met vo
rig jaar wel een stijging van
f3000, maar dat is bij lange na
niet voldoende om de prijsverho
gingen op te vangen. In feite is
het dus een teruggang. Hierbij
moet wel worden opgemerkt, dat
nog niet alle toezeggingen bin
nen zijn.
In dit plaatselijke resultaat tekent
zich echter de landelijke ontwik
keling af. Teruggang in de econo
mie en in kerkelijke betrokken
heid is er oorzaak van, dat er naar
verhouding minder geld binnen
komt. Het hervormde synodebe-
sie verklaarden op een perscon
ferentie, dat het rapport niet pleit
voor 'uitverkoop' aan Rome. Wel
wordt een nieuwe relatie tussen
beide kerken voorgesteld, waar
bij de paus een figuur zal zijn die
deze kerken in een eenheid ver
enigt. 'Een brandpunt van die
eenheid', zegt het rapport.
Het zal zeker tot 1988 duren voor
stuur heeft in verband hiermee al
ingrijpende bezuinigingsmaatre
gelen aangekondigd.
Merenwijk
Wat de Merenwijk betreft, zal een
deputatie van de centrale kerke
raad met de Algemene Kerkelij
ke Merenwijkraad (AKM) de
kerkordelijke verhouding tus
sen de Merenwijk en de Leidse
hervormde gemeente bespreken.
Een eerste gesprek nierover is
deze week gevoerd. Het streven
is, dat er per 1 juli van dit jaar een
hervormde kerkeraad in de Me
renwijk wordt gevormd.
De voorzitter van de centrale ker-
dat van anglikaanse kant belang
rijke initiatieven zijn te verwach
ten. Dan pas wordt de tienjaar
lijkse algemene vergadering vein
deze kerk gehouden.
De congregatie voor de geloofsleer
in Rome heeft de commissie in
middels meegedeeld, niet zo ge
lukkig te zijn met dit rapport,
waarin immers wordt gezegd,
keraad, ds. E. M Pannekoek, ver
telde ons dat het zeker niet de be
doeling is, aan de in de Meren
wijk gegroeide samenwerking
tussen rooms-katholieken, her
vormden en gereformeerden taal
het hervormde aandeel betreft
een eind te maken. Het gaat er
om, dat de hervormde groep in
deze wijk door middel van een
kerkeraad een eigen gezicht
krijgt en zelf op kerkordelijke
wijze verantwoording gaat dra
gen voor de kerkelijke samenwer
king in dit gebied. "Het is beslist
niet de opzet om wat hier is ge
groeid om zeep te brengen", zei
ds. Pannekoek.
dat wezenlijke overeenstemming
is bereikt over een reeks belang
rijke geschilpunten. Het Vati-
kaan deelt die mening niet Er
worden formuleringen gebruikt
die. volgens Rome, aanleiding
zouden kunnen zijn tot uiteenlo
pende interpretaties, terwijl an
dere moeilijk met de rooms-ka-
tholieke leer in overeenstemming
zijn te brengen.
De begonnen dialoog moet wel
worden voortgezet, vindt de
roomse congregatie. Het rapport
gaat nu naar alle bisschoppen
conferenties in de wereld Van
hun oordeel zal het definitieve
oordeel van het Vatikaan afhan
gen.
PAGINA 11
De Palestijnse bevrijdingsorga
nisatie PLO is op dit ogenblik de
enige officiële stem van het Pale
stijnse iK>lk en lijkt het enige li
chaam. dat in staat u voor de
Palest ij nen te onderhandelen
over een vredesregeling tn het
Midden-Oosten De Raad i<an
Herken in Nederland onder
schrijft deze formulering van de
status van de PLO, die afkomstig
is van de Raad van Herken in de
Verenigde Staten.
Dat blijkt uit het antwoord van dc
raad op een brief van de Raad
van Kerken in het Midden-Oos
ten, waann deze de kerken
vroeg, te bevorderen dat de PLO
als volwaardige partner wordt
toegelaten tot alle besprekingen
die de toekomst van de Palestij-
nen beogen.
De Nederlandse Raad van Kerken
acht het echter van wezenlijk be
lang, dat de PLO Israels recht op
een staatkundig bestaan en op
veiligheid erkent. Dan zouden
bepaalde artikelen in het hand
vest van de PLO moeten worden
geschrapt. Een oplossing juist
over het kardinale punt van we
derzijdse erkenning is. volgens
de Raad van Kerken, alleen mo
gelijk door onderhandelingen.
Hervormde Kerk: beroepen te
Everdingen H. Schipaanboord
Uitwijk. Gereformeerde Ker-
ken: aangenomen naar Almelo P
Schelling Heinkenszand Gere
formeerde Kerken Vrijgemaakt:
beroepen te Ermelo C. Bijl Gro-
ningen-Noord. Gereformeerde
Gemeenten: bedankt voor Sche-
veningen J. van Haaren Amers
foort, voor Vlaardingen J. S. van
der Net Utrecht.
Driekwart van de Franse rooras-
katholieken stoort zich niet aan
de pauselijke voorschriften inza
ke voorbehoedmiddelen, abor
tus en echtscheiding, zo blijkt uit
een enquête. Van de praktizcren-
de kerkleden geeft 45 procent
geen gehoor aan de geboden.
Egypte heeft het Amerikaanse
doopsgezinde hulpwerk bevo
len, zijn irngatieprojekt in de Si
nai te verlaten. Een reden is niet
opgegeven Andere organisaties
nemen het nu over. De Ameri
kaanse doopsgezinden mogen
wel hun werk in scholen en zie
kenhuizen van de Koptische
Kerk in andere delen van Egypte
voortzetten.
De voor 85 procent uit homose-
xuelen bestaande "Universele
broederschap van metropolitane
gemeenschapskerken (27.000 le
den acht landen) wil lid worden
van de Raad van Kerken in de
Verenigde Staten. De toelatings
commissie van de raad heeft de
ze aanvrage aanvaard De alge
mene vergadering moet er nog
over beslissen.
Rapport: onder leiding van paus streven naar eenheid
Micro-elektronica in de tuinbouw
ADVERTENTIE
Tot en met zaterdag bent u nog welkom.
In onze showroom ziet u
hoe groot het voordeel is.
Er slaan niet minder dan 3 echte
voordeelauto's. De Golf Diesel
Stayer, de Passat Silver Star en de Au
di 80 C. Deels uitgevoerd met een I
De primeurs: de allereerste
en de 2 botste Volkswagens.
Na jarenlang niet meer verkrijg
baar te zijn geweest, zijn er nu weereen
beperkt aantal splinternieuwe Kevers
geïntroduceerd. Tegelijkertijd kunt u
kennis maken met de 2 laatste telgen van groot aantal extra's, maar allemaal
Volkswagen: de Polo en de Santana. met geweldig veel voordeel.
Primeurs en voordeel bij uw V AG dealer voor Volkswagen en Audi
KAMSTEEG ZUID B V OEGSTGEEST LEIDERDORP KATWIJK VOORSCHOTEN
Tevreden tuinders, zoals hier de heer Van der Lely uit het Westland, oogsten de vruchten van e
gecontroleerd klimaat.
Een nieuw toepassingsgebied van
micro-elektronica ligt in de agra
rische sector, speciaal in de kas
senbouw. Het is natuurlijk van
het grootste belang om de groei
van het produkt zoveel mogelijk
te stimuleren. Maar de enerie-
prijzen zorgen ervoor dat de tuin
der die zich daar mee bezig
houdt, bijzonder op de stookkos
ten moet letten.
Een van de methodes daarvoor is
het gebruik van de microcompu
ter om de energiehuishouding te
balanceren. Een andere metho
de, die de kwaliteit van het pro
dukt ten goede komt, is die van
het beheersen van de juiste kool
zuurgraad in de kassen.
Tuinders besloten twee jaar gele
den een begin te maken met het
meten van C02 (koolzuur) in hun
„warenhuizen". Een van hen was
Jacobus 't Hoen. Hij is geboren
en getogen in het Westlandse
plaatsje Monster. Zijn besluit om
een meet- en regelapparaat toe te
passen dat het koolzuurgehalte
in de doorgaans „subtropische"
warenhuizen bewaakt, stond
vast. Tuinder 't Hoen verbouwt
op 8000 m2 aubergines onder
glas. Hij zag eens zijn hele bloe
menteelt verloren gaan door een
plantenziekte. Hoewel aubergi
nes in zijn opvattingen minder
arbeidsintensief zijn, kan zoiets
met de technische kennis van te
genwoordig nauwelijks meer
voorkomen. Als vroeger de oogst
mislukte was dat veelal om een
ziekte in de bodem of aan de
plant, door buitengewone weers
omstandigheden waartegen de
doorgaans tochtige kassen niet
bestand waren of door nalatig
heid.
Op het proefstation in Naaldwijk
kan men er veel meer van vertel
len. Een van de manieren om
bladverkleuren en bladverbran
ding tegen te gaan is het continu
meten van de C02-concentratie.
Het nieuwe elektronische appa
raat, dat die concentratie regelt,
houdt het koolzuurgas op een
(instelbaar) niveau van 0,04 tot
0,3 procent. Het systeem werkt
door middel van infrarood-me-
ting en wordt eenvoudig aange
sloten op een C02-generator of
klep. De concentratie blijft dan
constant ondanks „luchten" en
invloed van de zon, waarbij plan
ten veel koolzuurgas verbruiken.
V ogelverschrikker
Een ander voorbeeld van elektro
nica in de landbouw komt uit
Engeland. Daar heeft men de
aloude vogelverschrikker ver
vangen door een robot. Met ge
bruikmaking van de modernste
micro-elektronica is het gelukt
een robot te vervaardigen die
zeer effectief (en milieuvriende
lijk) vogels uit boomgaarden en
akkers jaagt. Hij vraagt vrijwel
geen onderhoud en kan jaren
lang storingvrij werken. Zelfs vo
gelbeschermingsorganisaties
staan niet negatief tegenover de
robot.
Het principe: onderzoekingen heb
ben aangetoond dat vogels over
een ingebouwd „schrikbesten-
digheidsmechanisme" beschik
ken. Als ze schrikken drukken ze
zich in eerste instantie tegen de
grond. Schrikken ze binnen en
kele seconden weer, dan gaan ze
op de vlucht en komen voorlopig
niet meer terug. Op dit gegeven
is het SS 80-systeem gebaseerd.
De robot draait met kop en ar
men in het rond en stoot daarbij
geluiden uit. Om gewenning te
voorkomen werkt de robot op
onregelmatige momenten gedu
rende varierende perioden. Door
een foto-elektrische cel wordt
het systeem automatisch aan- en
uitgeschakeld, zodat hij 's nachts
niet werkt.
Veel landbouwers, tuinders en
fruittelers, die nog niet aan een
complete robot toe zijn, kunnen
de werking van het zogenaamde
knalapparaat verbeteren. Zij
kunnen de SS 80-luistervink in
de buurt plaatsen. De luistervink
is uitgerust met een elektronisch
oor. Hij hoort de knal, wacht 1 tot
60 seconden en geeft dan een
stoot op de ingebouwde hoorn-
Voor grote akkers en boomgaar
den zijn allerlei variaties te be
denken op basis van de SS 80
Master Special. Daarbij kan een
combinatie van samenwerkende
apparaten het gebied bewaken.
waarbij afstanden nauwelijks
een rol spelen. De importeur van
deze elektronische afschrikking
is Holland Stern, Dc Rcusel 3 in
Goirle (tel. 013 346085).
Pannenfabrikant Artola heeft inge
haakt op de high-tec-trend met
een serie pannen die zijn afgeleid
van wat er in hotelkeukens
wordt gebruikt De rn- hi-tec,
genaamd is gemaakt van een
"stone-art" kwaliteit, een steen
harde laag die op het materiaal
wordt aangebracht door middel
van chemische hechting. Het op
pervlak van de pannen kan daar
om zonder gevaar met een staal-
borstel worden bewerkt Boven
dien zijn de pannen licht in ge
wicht.
10
W apenarsenaal
tegen vlekken
Sinds kort is er bij de drogist een
heel 'arsenaal' in de strijd tegen
vlekken te zien: een reeks van
tien verschillende 'vlckkentovc
naars', elk met een eigen specia
liteit. Er bestaat nu eenmaal geen
'universeel' ontvlekkingsmiddcl.
in de praktijk wordt er nogal
eens geëxperimenteerd met al
lerlei middelen die soms voor het
gevlekte materiaal ernstige scha
de opleveren
Dc keuze van het juiste middel
wordt door dc verschijning van
Citin 'Vlekkrntovenaar' gemak
kclyk gemaakt Even op dc tabel
kijken en dc juiste 'tovenaar' er
uitpikken Per flaconnetje kost
het f3.95. Het vlckkenschcma.
waarop vele tientallen vlek moge
Ujkhedcn staan vermeld, krijgt
men er gratis bij Altgd handig,
by een onverwacht ongelukje.
Energie: een informatief boek
Over 'energie' zijn al diverse boeken verschenen. Er is er wéér een: dood
gewoon 'Energie' geheten, zojuist verschenen bn Het Spectrum, prijs
f29,50.
De opzet van de samenstellers (Robbert van Duin, Erik van der Hoeven
en lek de Pagter) is zeker niet de lezer een mening over energieproduk-
tie, -beheersing en -verbruik op te dringen. Het boek is in de eerste
plaats informatief; je zou het min of meer als een 'studieboek' kunnen
beschouwen.
Iedereen heeft tegenwoordig de mond vol over energie, het is langzamer
hand een beladen woord geworden en er zijn stromingen herkenbaar
die ons de gedachte willen opdringen dat het verbruiken van energie
eigenlijk een immorele zaak is. Terecht zeggen de samenstellers van
het nieuwe boek dat het energieprobleem eigenlijk een maatschappe
lijk probleem is. En ze zadelen de lezer niet op met vooraf vastgelegde
iedeeén.
