"Krachtig milieubeleid nodig"
PvdA: nog steeds
straf voor 1977
VARA moet belediging
van Heertje inslikken
-C
3-
"Arts nog
moeilijker
aan slag"
Hoge verwachtingen staatssecretaris Lambers
Analyse Beckmanstichting
J
1 6
Croes wil Antillen-conferentie
Aanvaring
door mist
VRIJDAG 26 MAART 1982
AMSTERDAM (ANP) - De VARA heeft het kort geding verloren dat de
econoom prof. A. Heertje tegen deze omroep had aangespannen. In de
eerstvolgende uitzending van het programma "In de Rooie Haan" moet
de VARA eerder gedane uitlatingen over Heertje, als zou deze een ster
ke man als Hitier aan de macht willen, herroepen. Gebeurt dit niet, dan
moet een dwangsom van 100.000 gulden worden betaald.
Dit heeft de president van de rechtbank in Amsterdam, mr. W.J. Borger-
hoff Mulder, besloten in het kort geding dat Heertje tegen de VARA
had aangespannen Heertje had het geding aangespannen omdat hij
zich door hetgeen in de uitzending van 13 maart over hem gezegd was
in eer en goede naam voelde aangetast.
In dit programma werd gesproken over het zojuist verschenen boek van
Heertje "Werkloosheid, verwording en verwachting". Daarin bespreekt
Heertje de huidige economische crisis en noemt als mogelijke oplos
sing de instelling van een extra parlementair kabinet van A-politieke
figuren onder leiding van een gezagafdwingende premier. De aandui
ding gezagafdwingend vertaalde de VARA als de wens van Heertje een
sterke man als Hitier aan de macht te willen hebben.
Weliswaar werd Hitier niet letterlijk in het programma genoemd, maar de
omschrijving die men daarvoor gaf - een gefrustreerde besnorde, werk
loze huisschilder met een herdershond - was duidelijk genoeg. Mr. Bor-
gerhoff Mulder noemde het oproepen van die associatie met Hitier als
kandidaat voor de functie van gezagafdwingend premier grof en sma
keloos en zonder meer beledigend en grievend voor Heertje.
Wel zei de rechtbankpresident zich te kunnen voorstellen dat de term
gezafafdwingend bij velen gedachtenassociaties met een sterke man
oproept.
Binnenland
LEIDSCHENDAM (ANP) - Het
grote aanbod van afgestudeerde
artsen noopt tot maatregelen op
korte termijn. Deze maatregelen
kunnen onder andere liggen op
het terrein van de vestigingsmo-
gelijkheden, het erkenningsbe
leid en een verdere functiebe-
heersing. Het effect ervan zal
zijn, dat het voor pas beginnende
artsen nog moeilijker zal worden
hun beroep uit te oefenen. Minis
ter Gardeniers (volksgezond
heid) zei dit gistermiddag in
Leidschendam, toen ze op haar
ministerie de "adviescommissie
behoeftebepaling artsen" instal
leerde.
De minister betreurt het dat derge
lijke maatregelen noodzakelijk
zijn. Het meest voor degenen die
na jarenlange studie ontdekken
dat ze niet of alleen met grote
vertraging hun beroep kunnen
uitoefenen. Maar ook voor de
overheid is het onbevredigend
dat een deel van de in de oplei
ding geïnvesteerde gemeen
schapsgelden geen rendement
oplevert.
Ook sprak de minister de vrees uit
dat een aantal artsen zich bij ge
brek aan "reguliere" arbeids
plaatsen zal richten op het uitoe
fenen van minder gewenste
praktijken.
Gardeniers:
Patiëntenrecht
"Het lijkt nauwelijks voor betwis
ting vatbaar, dat de patiënt in de
gezondheidszorg in een zwakke
positie verkeert. In dergelijke ge
vallen is het de maatschappelijke
functie van het recht om die po
sitie te versterken".
Prof. dr. H.J.J. Leenen, voorzitter
van de Vereniging voor Gezond
heidsrecht, zei dit vandaag in
Zeist op de jaarvergadering van
de vereniging.
Tegen het sluiten van een medisch
contract tussen arts en patient
wordt vaak aangevoerd, dat dit
zich niet verdraagt met de ver
trouwensrelatie tussen beiden.
Die stelling klopt echter volgens
Leenen niet: het recht heeft nog
veel nauwere relaties tussen
mensen juridisch geregeld (het
huwelijksrecht, het kinderrecht).
De weerstand tegen het juridisch
uitwerken van het medisch con
tract hangt ook samen met be
zwaren tegen juridische regels in
de gezondheidszorg in het alge
meen. Leenen noemde het merk
waardig. dat dit bezwaar nu juist
tot uiting komt bij het contract
met de patient, terwijl medici
"zeer wel gewend zijn, hun be
trekkingen in de gezondheids
zorg te juridiseren".
De feitelijke "juridisering van de
gezondheidszorg, aldus Leenen,
voltrekt zich meer in de regelin
gen die door artsen zelf zijn ont
worpen of die door anderen tot
stand zijn gebracht en waarin
artsen hun plaats juridisch uitge
werkt willen zien, dan in regelin
gen van de positie van de patiënt.
Hij vroeg zich af, of men mis
schien het belang van juridische
regels die men zelf tot stand
heeft gebracht ten aanzien van
de eigen positie zo duidelijk er
vaart, dat men ze ten aanzien van
de patiënt vreest.
„De Partij van de Arbeid krijgt
nog steeds de straf voor wat
zij in 1977 heeft laten lopen."
Met deze uitspraak legt drs.
J Th. J. van den Berg direct
verband tussen de dramati
sche kabinetsformatie van
1977 en het slechte resultaat
voor de PvdA by de staten
verkiezingen van deze week.
Van den Berg. directeur van
het wetenschappelijk insti
tuut van de PvdA (de Wiardi
Beckmanstichting), is ge
schoold in het analyseren van
verkiezingsuitslagen en opi
niepeilingen. De cijfers van
de afgelopen jaren bekijkend
ziet hij een ommekeer in
1980. „Het is alsof het dan tot
de kiezers begint door te
dringen wat er in 1977 echt is
gebeurd de PvdA heeft na de
historische overwinning bij
de kamerverkiezingen de re
geringsmacht laten lopen
Vanaf dat moment daalde de
aanhang van de PvdA. Een
dalende lijn die pijnlijk aan
het licht kwam bij de kamer
verkiezingen van vorig en op
nieuw bij de statenverkiezin
gen van dit jaar.
De voor de hand liggende
vraag is. als er m 1977 dan
zo n kardinale fout is ge
maakt, wat voor lessen heeft
de partij daaruit getrokken''
Van den Berg: ..Je kunt in de
politiek kennelyk daden stel
len, of nalaten te stellen, die
je jarenlang worden nagedra
gen, ook al erken je de fouten
en probeer je ze te herstellen.
De PvdA heeft dat herstel ge
probeerd onder meer door nu
wel regeringsverantwoorde
lijkheid te nemen. Dat wordt
nu nog niet beloond. Een half
jaar kabinet-Van Agt II is nog
niet genoeg om het vertrou
wen terug te winnen. Waar
schijnlijk dat dat in een kabi
netsperiode van vier jaar kan.
Dan hebben de kiezers gele
genheid om te ontdekken
wat de partij nu echt wil en
komen ze mischien terug."
Van den Berg is daarmee direct
beland bij de hamvraag van
dit moment: heeft één van de
drie regeringspartyen na
woensdag er belang by het
kabinet op te blazen. De
PvdA-leiders hebben stuk
voor stuk laten weten toch
maar liever door te regeren
en wetenschapsman Van den
Berg blijkt daar niet anders
over te denken. „Spelen met
vuur", zo noemt hy de ge
dachte aan een kabinetseri-
De vergelijking met 1966, toen
de KVP na statenverkiezin
gen die voor de PvdA ook al
slecht waren, het kabinet-
Cals door Schmelzer liet ont
halzen, gaat volgens hem op
verschillende manieren
mank. „Er was toen zowel bij
de PvdA als de KVP het ster
ke gevoel dat de vorming van
dat kabinet-Cals niet goed
was geweest. De KVP heeft
toen de zaak opgeblazen. Je
kunt er gif op innemen dat
anders de PvdA het wel had
gedaan. Nu is dat anders."
Hij wijst op één belangrijk ver
schil met toen: „In 1966 was
er nog opkomstplicht, nu niet
meer Dat maakt het erg
moeilijk te voorspellen wat er
bij de kamerverkiezingen na
zo'n kabinetscrisis zal gebeu
ren. Als het kabinet nu zou
vallen, krijg je een hevige
reactie van d" kiezers, zeker
naar de PvdA toe. maar ik
denk ook naar het CDA. De
kiezers hebben duidelijk la
ten weten dat ze willen dat er
wat gebeurt Dan moetje niet
met een kabinetscrisis ko
men."
Goed, maar betekent dat dan
dat de PvdA maar moet door
regeren tegen elke prijs?
Van den Berg „We moeten ons
goed realiseren dat de kiezers
geen waardering hebben
voor een crisis Oppositie zou
schadelijker zijn dan regeren.
Met uitzondering misschien
van de WD geldt voor de
Nederlandse partyen: rege
ren loont, oppositie niet. Er is
in Nederland veel meer waar
dering voor het goed op de
winkel passen dan veel par-
tygangers zich realiseren."
Bij zijn waarschuwing tegen
een kabinetscrisis op dit mo
ment wyst Van den Berg ook
op een zekere versnippering
die by de verkiezingen van
deze week te zien was. De
hoofdtrend was naar rechts,
maar tegelijkertyd verloor de
PvdA behoorlijk aan klein
links. Dat kan de grotere par
tyen by eventuele kamerver
kiezingen opbreken. Van den
Berg „Als het kabinet zou
vallen, dan is erg belangrijk
wat voor beeld er ontstaat
over de oorzaak van de crisis
In 1977 was heel duidelijk dat
in de ogen van de kiezers Van
Agt de zaak had opgeblazen
Daarvoor werd hij verguist
door de één en juist weer niet
door de ander. Dat had het ef
fect dat de verkiezingen een
rechtstreeks duel tussen Den
Uyl en Van Agt werden. Het
gevaar is groot dat wanneer
het kabinet nu zou vallen, het
niet zo duidelijk zal liggen en
die versnippering zich door
zet. Dan krijg je weer allerlei
kleine groepen in de Tweede
Kamer Dat is zeker slecht
voor de PvdA, maar per saldo
zal dat ook niet goed zyn voor
het CDA."
Geen kabinetscrisis dus, maar
moet er dan toch niet iets bin
nen de partij gebeuren Een
ander leiderschap bijvoor
beeld?
Van den Berg voert aan dat
Den Uyl in elk geval met ver
antwoordelijk is voor de fou
ten van 1977 (hy wilde wel re
geren) en daar dus ook niet
voor hoeft te boeten. Een an
der wiens positie door de
slechte resultaten van de af
gelopen jaren in gevaar kan
komen, is partijvoorzitter
Max van den Berg. Maar ook
diens hoofd hoeft volgens
zijn naamgenoot nog niet op
de schotel aan het kiezers
volk te worden gepresen
teerd. „Max heeft als voorzit
ter op beslissende momenten
getoond heel goed in de ga
ten te hebben wat er op het
spel staat. Over zyn rol by de
formatie van 1981 zyn hem
geen verwijten te maken. Die
formatie was van begin af aan
inhoudelijk moeilijker dan
die in 1977. Max van den
Berg heeft in elk geval nooit
zodanig ingegrepen dat die
onderhandelingen moeilijker
werden Het is waar dat de
partij sinds zijn aantreden
achteruit is gegaan, maar
daar hoeft geen oorzakelijk
verband voor te bestaan
Voordat de PvdA kans heeft
haar wonden uitgebreid te
Ukken, moet zy er alweer aan
geloven. De gemeenteraads
verkiezingen staan voor de
deur. Traditioneel is de op
komst by gemeentelijke ver
kiezingen nog lager dan die
bij provinciale. Een ook de
afgelopen dagen weer veel
gehoorde wijsheid zegt dat
een lage opkomst slecht is
voor de PvdA. Nog beroerder
verkiezingen over twee
maanden dus? „Ik sluit dat
niet uit," zegt Van den Berg
effen. „Het zal erg moeilijk
zyn de lyn de komende
maanden wat omhoog te kry-
gen. Vooral in het Zuiden zul
len we het er in juni wel niet
beter afbrengen dan nu De
PvdA, maar ook D'66, zal de
Directeur Wiardi Beekman Stich
ting. Joop van den Berg
komende weken vooral moe
ten proberen de kiezer uit de
stoel te krijgen
Dat lijkt weer oeel op het geloof
dat alle narigheid voor PvdA
(en D'66) i>erklaard kan wor
den uit de slechte opkomst.
Maar ondertussen heeft de
WD toch echt gewonnen, niet
alleen gerekend in procenten,
ook in absolute aantallen kie-
Van den Berg „In tyden van
onzekerheid neigt de kiezer
niet naar links maar naar
rechts. Links verliest als ge
heel en binnen Unks verliest
gematigd dan nog eens aan
extreem Het is een patroon
dat je ook in de jaren '30 al
zag De komende jaren zal de
PvdA hd daarom niet ge
makkelyk krygen De so
ciaal-democraten zullen heel
hard moeten werken voor
hun aanhang
CHIEL EVERS
AMERSFOORT (ANP) - De allerminst rooskleurige eco
nomische situatie mag er niet toe leiden dat het milieube
leid wegens de kosten op een laag pitje wordt gezet.
Een krachtig milieubeleid kan
juist een positieve bijdrage leve
ren aan een gezonde ontwikke
ling van de economie en de
werkgelegenheid. Een goede
ecologische ontwikkeling is zelfs
een noodzakelijke voorwaarde
voor de stimulering van de in
dustriële activiteiten.
Investeringen in het milieubeleid
bieden volop kansen voor het be
drijfsleven. Dit zei staatssecreta
ris mevrouw Lambers-Hacque-
bard van volksgezondheid en mi
lieuhygiëne gisteren tijdens een
studiedag van de centrale raad
voor de milieuhygiëne over mi
lieu, economie en werkgelegen
heid in Amersfoort.
Zij kondigde een aantal beleids
maatregelen aan die gericht zijn
op een bevordering van het be
drijfsleven en de werkgelegen
heid in de milieusector. Ook in
het aankoopbeleid van de over
heid en de semi-overheid zal aan
dacht worden geschonken aan
de milieu-aspecten.
Militairen
spelen
"patiëntje'
LELYSTAD (ANP) - Zo'n
honderd militairen zullen in
augustus waarschijnlijk twee
dagen als proefpatiënt door
brengen in het Zuiderzeezie-
kenhujs in Lelystad. Dit eer
ste ziekenhuis in de Flevo-
polder zal in september haar
deur openen. De hiaand au
gustus wordt door het perso
neel gebruikt om alvast een
beetje warm te draaien.
De overigens kerngezonde mi
litairen zullen met alle facet
ten van het ziekenhuisleven
te maken krijgen. Het ont
vangen van visites, de ken
nismaking met de operatie
kamer en vanzelfsprekend
het ziekenhuiseten. Het is
nog niet bekend welke kazer
ne de militairen voor het ver
blijf in het Zuiderzeezieken-
huis zal afstaan.
WEERRAPPORTEN
6
t
Amsterdam
mist
10 -1
0
De Bilt
12 -2
0
Deelen
13 -2
0
Belde
onbewolkt
12
0
Eindhoven
12 -1
01
Den Helder
1
li]
Rotterdam
11 -2
0
Twente
12 -2
0
Vlissingen
onbewolkt
8 0
0
Zd. Limburg
- 0
0
Aberdeen
onbewolkt
20 2
0
Athene
onbewolkt
9 1
0
3arcelona
licht bew.
15 0
1
Berlijn
onbewolkt
13 4
0
3ordeaux
15 1
0
Erankfort
onbewolkt
15 0
0
Genève
onbewolkt
11 -1
0
Helsinki
zwaar bew.
8 4
0
Innsbruck
licht bew.
12 -2
blagen furt
onbewolkt
11 -4
0
kopenhagen
half bew.
13 1
0
-assabon
onbewolkt
17 9
0
-xicarno
onbewolkt
13 -1
0
16 2
0
-.uxemburg
onbewolkt
15 0
Madrid
licht bew.
14 4
0
Malaga
half bew.
17 8
06
MaUorca
licht bew.
15 7
27
Munchen
licht bew.
10 -3
0
Nice
onbewolkt
16 6
0
Oslo
11 -2
0
Parijs
onbewolkt
15 2
0
onbewolkt
16 2
0
split
onbewolkt
14 2
0
Stockholm
onbewolkt
10 2
0
Venen
onbewolkt
12 0
0
onbewolkt
12 0
0
^asa Blanca
onbewolkt
18 10
0
s tanbul
7 2
0
-.as Palmas
licht bew.
- 16
Tel-Aviv
zwaar bew.
- 10
Tunis
zwaar bew.
16 0
4
Mevrouw Lambers denkt onder
meer aan de produktie van mi
lieu-kapitaalgoederen, milieu
vriendelijke produkten en parti
culiere dienstverleningen in het
milieubeheer. Binnenkort zal de
staatssecretaris een notitie over
milieu en techniek aan de Twee
de Kamer aanbieden, waarin een
groot aantal aangrijpingspunten
zal worden gegeven.
Het ministerie van economische
zaken zal dit jaar nog een onder
zoek naar de industriële moge
lijkheden afronden. Een eerste
door het ministerie van volksge
zondheid en milieuhygiëne uit
gevoerde inventarisatie van
denkbare projecten heeft vol
gens de staatssecretaris aange
toond dat er tal van mogelijkhe
den zijn.
Het departement gaat thans na
welke van deze mogelijkheden
ter bevordering van de werkgele
genheid verwezenlijkt kunnen
worden. De projecten vormen
een aanvulling op datgene wat al
in het voor 1982 geldende werk
gelegenheidsplan met betrek
king tot onder andere bodemsa
nering, is opgenomen.
Samen met het ministerie van eco
nomische zaken werkt de staats
secretaris aan een susidierege-
ling voor schone technologie.
Met minister Terlouw van econo
mische zaken wil mevr. Lambers
gaan bekijken hoe het milieube
heer met economie kan samen
gaan. Voorts wil de bewinds
vrouw tegen het einde van het
jaar een nota gereed hebben over
een milieuvriendelijk aankoop
beleid van overheids- en semie-
overheidsinstellingen.
De verwachtingen over de omvang
van de milieuproduktie, zoals
staatssecretaris Lambers-Haque-
bard die uitsprak, zijn te hoog ge
spannen. Voor de meeste milieu
verenigingen is de binnenlandse
markt te klein om de milieupro
duktie ten opzichte van het bui
tenland op gang te brengen.
Deze reactie komt van ir. W. Zee
man, lid van het bureau milieu
en ruimtelijke ordening van de
Raad van Nederlandse werkge
versverbonden VNO en NCW.
Gistermiddag zei hij tijdens de
studiedag dat politici weinig be
grip hebben van wat in het be
drijfsleven mogelijk is. Ministers
en staatssecretarissen vragen
daardoor soms het onmogelijke
van de Nederlandse industrie.
Koningin Beatrix woonde gisteren in de Rolzaal van het Haagse Binnenhof de 25ste verjaardag van de
Europese Gemeenschap bij. Dat leverde onder meer dit "verlovingsplaatje" op. Aan de zijde van de vorstin
staatssecretaris Van der Broek van buitenlandse zaken.
DEN HAAG (GPD) - De Arubaan
se politieke leider Betico Croes
heeft bij de vaste commissie voor
betrekkingen met de Antillen
van de Tweede Kamer weinig be
grip gevonden voor zijn wens de
ze zomer te gaan praten over
(versnelde) decentralisatie van
het bestuur van de Antilliaanse
eilanden. Croes is in Nederland
ter gelegenheid van de officiële
opening, donderdagmiddag, van
het „Aruba-huis" in Den Haag.
Volgens Croes is de opening van
het Aruba-huis „een onderdeel
van het proces naar onafhanke
lijkheid" van het eiland. Dit
geldt eveneens voor een verder
gaande decentralisatie van het
bestuur van de zes eilanden.
In politieke kringen in Den Haag
wordt een aparte Ronde Tafel
Conferentie (RTC) over „een on
derdeel van het pakket", de de
centralisatie van het bestuur, op
dit moment „niet zinvol" geacht
De regering van de Nederlandse
Antillen is demissionair sinds de
Arubaanse partijen er uit zijn ge
stapt en het Wachten is op nieu
we verkiezingen. Tweede Ka
mer-lid Aarts (CDA) wacht liever
op wat voor regering de Antil
liaanse verkiezingen opleveren
en wat de conclusies zyn van de
studie van de „commissie van ze
ven", o.l.v ex-premier Biesheu
vel, over de gevolgen van een on
afhankelijk Aruba.
VLISSINGEN (ANP) - De schade
aan de veerboot "Prinses Mar
griet". die de veerdienst Vlissin-
gen-Breskens onderhoudt, blijkt
na onderzoek in het dok veel ern
stiger dan was verwacht. De
veerboot kwam gistermiddag op
de rede van Vlissingen in dichte
mist in aanvaring met twee Rus
sische schepen.
De veerboot zal volgens directeur
D Oostinga van de provinciale
stoomhootdiensten minstens
voor vijf weken uit de vaart blij
ven. De schade ligt naar schat
ting boven het miljoen
De PSD is door de aanvaring ern
stig gedupeerd geraakt Daar
komt nog bij dat een van de twee
dubbeldeks veerponten die de
dienst Kruiningen-Perkpolder
onderhoudt, de Prins Willem
Alexander", op dit moment voor
reparatie in dok ligt. Men zal pro
beren dit schip voor de paas-
drukte weer bedryfsklaar te heb
ben.
