Yan Agt zet druk op PvdA
Zwakzinnigenzorg
kwetsbaar door
personeelstekort
Voordeel-
driedaagse!
C
Ambassades krijgen rol
bij aanpak drugshandel
Stem moigenVVD
Turks keuzevak op mavo
Ralthe Special
<Palthenette
"Ogen niet sluiten voor uitspraak kiezers"
Wielrenner:
vrouwenhandel
als "bijbaan"
Den Uyl: werkloosheid
niet boven de 500.000
Twijfel over nut van
vijf-gulden muntstuk
V
winterjas 48*
nu 12.95
VPdthe Stomerij
DINSDAG 23 MAART 1982
DEN HAAG (GPD) - Met het oog
op het groeiend aantal kinderen
van buitenlandse werknemers
dat voortgezet onderwijs gaat
volgen, overweegt staatssecreta
ris Deetman onder andere Turks,
Arabisch en Marokkaans in te
voeren als keuzevak in het voort
gezet onderwijs. In verband met
de nog te starten opleidingsmo
gelijkheid voor docenten in deze
vakken, zullen deze talen voorlo
pig alleen maar gekozen kunnen
worden door kinderen van bui
tenlandse werknemers.
Staatssecretaris Deetman, die dat
gisteren bekendmaakte tijdens
de behandeling van de nota
„Culturele minderheden in het
onderwijs" in de Tweede Kamer,
verwacht dat in de loop van 1983
op mavo's en scholen voor lager
beroepsonderwijs gestart kan
worden met het opnemen van
deze talen als examenvak in het
lespakket.
Binnenland
Plan staatssecretaris
Op het ogenblik wordt gewerkt
aan een derdegraads opleiding
Turks en Arabisch voor leraren
die in deze talen lessen willen
gaan geven. Met een derdegraads
opleiding kunnen deze docenten
dan les gaan geven op het lbo (la
ger beroepsonderwijs) en de ma
vo en in de laagste klassen van
de havo en het vwo. Het is de be
doeling om, als er voldoende do
centen zijn, deze vakken ook
open te stellen voor Nederlandse
leerlingen.
De staatssecretaris maakte ook be
kend dat er op het ministene ge
studeerd wordt naar mogelijkhe
den om de eindexamens voor
buitenlandse leerlingen iets te
verlichten. Turkse kinderen die
bijvoorbeeld eindexamen mavo
doen, hebben, in verhouding tot
hun Nederlandstalige klasgeno
ten, meer problemen met het ma
ken van de opgaven vanwege het
feit dat die in het Nederlands ge
steld zijn.
De staatssecretaris is i
derzoeken of het mogelijk is tol
ken in te schakelen, zodat de
Turkse leerlingen antwoorden
kunnen geven in hun eigen taal.
Daarnaast overweegt hij de eisen
die gesteld worden aan het ver
plichte vak Nederlands voor bui
tenlandse kinderen iets te ver
zachten. Ook het CITO. de instel
ling die de meerkeuzetoetsen
voor het Nederlandse onderwijs
verzorgt, onderzoekt op het
ogenblik of het mogelijk is de
toetsen voor dat doel wat aan te
passen.
De kamerleden waren over het al
gemeen gematigd positief over
de nog door minister Pais inge
diende nota. Forse kritiek kwam
er eigenlijk alleen van de PvdA.
die bij monde van Jacq Wallage
liet weten het maar een „verhul
lende nota" te vinden vol met
..vroom gepraat" Ook minister
Van Kemenade liet echter weten
de nota dan wel overgenomen te
hebben, maar het echt niet met
alles wat er in stond eens te zijn.
Hij verwees in het debat regelma
tig naar de Wet op het Onderwijs
voorrangsbeleid die later dit jaar
uitgebracht zal worden en waar
in een voorname plaats inge
ruimd zal worden voor het on
derwijs aan culturele minderhe
den. De suggestie die de minister
kreeg, om jaarlijks of tweejaar
lijks een onderwij svoorrangs-
plan" uit te brengen, werd door
hem met instemming begroet.
ENSCHEDE (GPD/ANP) Premier Van Agt gelooft dat de uitslag van de komende
Statenverkiezingen bepalend moet zijn voor het beraad over de nieuwe bezuinigin
gen van de Voorjaarsnota.
Tijdens een verkiezingsbijeen
komst in Enschede zei Van Agt
dat de ministers de ogen niet mo
gen sluiten voor een opvallende
uitspraak van de kiezers. Maar
UTRECHT (GPD) - Op ver
denking van vrouwenhandel
heeft de Utrechtse politie
zondag de 28-jarige wielren
ner Rinus S. uit Maarssen-
broek aangehouden. De cou
reur bood vorige week een
23-jarige Oostenrijkse ser
veerster voor prostitutie aan
bij sexclub La Cloche in
Utrecht. Maar de exploitan
ten gingen niet op het aanbod
Een woordvoerder van de
Utrechtse zedenpolitie ver
telde maandagmorgen, dat
vakantiegangers in Oosten
rijk de politie van de ronsel
praktijken van Rinus op de
hoogte hadden gesteld. De
verdachte was eind vorige
maand met leden van de pas
opgerichte Stichtse Profwie-
Ierformatie naar het Oosten
rijkse Sankt Johann (bij Kitz-
bühel) getrokken om zich op
het wielerseizoen voor te be
reiden. In een hotel van het
dorp maakte Rinus contact
met de serveerster. De vol
gens de politie naieve vrouw
geloofde de gladde praatjes
van de coureur en raakte met
hem bevriend.
hij benadrukte tevens dat geen
van de ministers erop uit is om
de PvdA uit de regering te
werken aan de hand van de re
sultaten van de verkiezingen.
Hij verklaarde desgevraagd dat de
argumenten van de CDA-be-
windslieden in het kabinetsbe
raad zwaarder zullen moeten tel
len indien de recente opiniepei
lingen bewaarheid worden. Deze
voorspelden het afgelopen week
einde fors verlies voor PvdA en
winst voor CDA en WD.
Van Agt liet weten dat het kabinet
in de komende weken harde be
sluiten zal moeten nemen. Lukt
het niet deze beslissingen van
'nationale allure' te nemen, dan
moet er maar een kabinet van na
tionale allure komen, zei hij. Van
Paardekliniek
zit in geldnood
EMMELOORD (ANP) - De Stich-
ting Dierenkliniek Emmeloord
gaat de individuele paardenlief
hebbers in het noorden des
lands: fokkers, paardenhouders,
ruiters, benaderen met de vraag
wat ze over hebben voor het be
houd van de kliniek. Ze zal dat
doen via de noordelijke organisa
ties uit de paardenwreld, die ze
heeft uitgenodigd voor een bij
eenkomst donderdagavond in
Heerenveen.
Dierenkliniek Emmeloord, die als
een van haar hoofdactiviteiten
de tweede-lijns gezondheidszorg
voor paarden heeft, zit met een
bankschuld van 600.000 gulden
en wil dat bedrag nu bijeen zien
te krijgen. De minister van land
bouw heeft de stichting laten we
ten dat hij geen geld beschikbaar
kan stellen.
DEN HAAG (GPD) - Minister Den
Uyl (sociale zaken en werkgele
genheid) bespeurt een vertraging
in de groei van de werkloosheid.
Voorlopig zal het aantal werk
zoekenden net beneden de
500.000 blijven dank zij de ge
bruikelijke verbetering in de zo
mer, zo verwacht hij. Een ver
wachte overschrijding van de
magische half-miljoengrens is
vorige maand uitgebleven.
Den Uyl (PvdA) zei een en ander
gisteren in Rijswijk op een
spreekbeurt voor de provinciale
statenverkiezingen van morgen.
De politieke partijen wierpen
WEERRAPPORTEN
Amsterdam mist 7
De Bilt zwaar bew. 8
Deelen geheel bew. 8
Eelde zwaar bew. 9
Eindhoven zwaar bew. 8
Den Helder motregen 6
Rotterdam geheel bew. 8
Twente zwaar bew. 8
Vlissingen geheel bew. 7
Zd.-Limburg geheel bew. 10
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Mallorca
München
Nice
Oslo
Stockholm
Wenen
Zürich g
Casa Blanca
regen 11
half bew. 13
onbew. 11
onbew. 13
gisteren voor het laatst hun lan
delijke kopstukken in de strijd.
In Eemnes lanceerde Engwirda,
sociaal-economisch specialist
van de D'66-fractie in de Tweede
Kamer, een „gratis werkgelegen
heidsplan". Volgens dat plan zou
het kabinet met ingang van 1983
elk jaar 4 procent moeten be
snoeien op de ambtenarensala
rissen en de sociale uitkeringen
en het daarmee uitgespaarde be
drag voor investeringen beschik
baar moeten stellen. Verder zou
een arbeidstijdverkorting van 1
uur per week in de gehele kwar-
taire sector (overheid en niet-
commerciële dienstverlening)
met gelijktijdige inlevering van 1
procent koopkracht 30.000 extra
arbeidsplaatsen kunnen opleve-
De besparingen op de sociale uit
keringen moeten volgens Eng
wirda worden gezocht bij de uit
keringen boven het minimum
niveau en in het leeftijdsafhan-
kelijk maken van de kinderbij
slag. Bevorderlijk voor de werk
gelegenheid, zonder dat het geld
kost, is volgens de D'66-er voorts
het versoepelen van allerlei ver
gunningen in de bouw en bij be
drijfsinvesteringen. Hij noemde
daarbij ook herinvoering van de
fiscale aftrekbaarheid van onder
houdskosten voor de eigen wo
ning en verlaging van de over
drachtsbelasting.
Agt wilde niet zeggen of deze op
merking als een uitnodiging aan
de WD gezien moet worden.
Ontknoping
De minister-president zei dat de
onenigheid in het kabinet over
de Voorjaarsnota veroorzaakt
wordt door meningsverschillen
over de te nemen stappen. Daar
bij gaat het om een keuze tussen
ontkoppeling van de huidige
band tussen lonen enerzijds en
ambtenarensalarissen, de inko
mens van trendvolgers en uitke
ringen aan de andere kant of een
algehele looningreep. Beide mo
gelijkheden zijn tot nu toe door
het kabinet afgewezen.
Zoals bekend weigert de PvdA in
te stemmen met het CDA-plan
om de bestaande koppeling tus
sen lonen en uitkeringen los te
laten. Het CDA gelooft dat onder
de huidige omstandigheden al
leen de koopkracht van de zoge
naamde echt minima beschermd
kan worden. Een looningreep is
inmiddels ook door verscheide
ne bewindslieden, waaronder
PvdA, afgewezen.
De harde besluiten waar het kabi
net voor staat zullen pijn doen,
zei Van Agt onder applaus van
ongeveer 600 CDA'ers. De tijd
voor 'grijze, halfzachte beslissin
gen' is nu voorbij, zei hij. In de
komende weken moeten de par
tijpolitieke twisten voorbij zijn,
anders hoeft het voor hem op de
ze wijze niet, aldus Van Agt.
Desgevraagd verklaarde Van Agt
na afloop van de bijeenkomst dat
het uitblijven van de noodzake
lijke beslifsingen moet leiden tot
een 'anderssoortig kabinet'.
Meer wilde hij niet zeggen omdat
hij de indruk niet wile wekken
'over de levensduur van dit kabi
net heen te kijken'.
Sociaal contract
CDA-voorzitter P. Bukman liet tij
dens de feestelijke bijeenkomst
in Enschede weten dat hij veel
voelt voor het plan van het CNV
om in Nederland een sociaal con
tract te sluiten. Uit zo'n overeen
komst zal moeten blijken hoe de
Nederlandse samenleving de ko
mende 5 jaar sociaal-economisch
moet functioneren. Het voordeel
van zo'n plan, waarin de bestrij
ding van de werkloosheid voor
op moet staan, is dat het de Ne
derlanders perspectief biedt,
meende Bukman.
In het Twentse dorpje Hertme werd Van Agt, daags na zijn trip naar het
Verre Oosten, weer met beide benen op Nederlandse bodem gezet tijdens
een bezoek aan de plaatselijke klompen fabriek. De premier toonde zich
gaarne bereid zich - met klompen - tz laten vereeuwigen.
DEN HAAG (GPD) - Staatssecretaris Kombrink (financiën) \kndt voor
zichtigheid nodig bij plannen voor nieuwe Nederlandse munten. Zo zet
hij vraagtekens bij de noodzaak van invoering van een munt van vijf
gulden op korte termijn. „De behoefte daaraan is nog niet gebleken",
zei hij gisteravond in de Tweede Kamer.
Overigens noemde Kombrink een muntstuk van vijf gulden „de meest
logische toevoeging" aan de munten die we nu hebben. Door de voort
schrijdende inflatie raken de munten van lage waarde in onbruik (zoals
de cent) en komen munten met een grotere waarde in zwang. Voordat
hij munten ter waarde van vijf gulden wil laten slaan, wil Kombrink
echter eerst van de behoefte daaraan meer overtuigd zijn.
Na de munten van vijf gulden zullen waarschijnlijk ook munten van
vijftig cent (ter vervanging van het kwartje) en van tien gulden aan bod
komen.
DEN HAAG (GPD) - Minister De
Ruiter (justitie) wil onderzoeken
hoe Nederlandse ambassades
kunnen worden ingeschakeld bij
de bestrijding van de internatio
nale drugshandel. Daartoe moet
één lid van een ambassade spe
ciale politie-instructies krijgen.
De Ruiter zei dit gisteren tijdens
het overleg met de Tweede-Ka
mercommissie over hulpverle
ning aan drugsverslaafden
Door de inschakeling van de am
bassades zouden de mogelijkhe
den de internationale handel te
bestrijden toenemen, door een
betere coördinatie tussen plaat
selijke en Nederlandse politie.
Momenteel zijn er Nederlandse
politiefunctionarissen in Thai
land. Hongkong en Peru, terwiil
bew
11
ADVERTENTIE
onbew 20 9 0
aar bew 16 10 0.1
mist 5-1 6
Morgen kunt u duidelijk maken dat ook u een
kabinet wilt, waarin men elkaar vertrouwt en waarin
het landsbelang voorop staat Dat ons land niet
gediend is bij maandenlange ruzies die een beleid
onmogeh|k maken.
Word lid en bel vandaag
070-614121 of schrijf naar de WD.
Antwoordnummer 1877.
2500 WB Den Haag.
vanaf 1 april een politie-inspec-
teur op Curacao de bestrijding
van drugshandel gaat coördine
ren. Met Turkije is Nederland in
onderhandeling over statione
ring van een oolitiefunctionaris.
In de Tweede Kamer kondigde mi
nister De Ruiter aan dat hij van
plan is ook met Pakistan te wil
len gaan praten over de plaatsing
van een Nederlandse politiefunc
tionaris.
Volgens minister De Ruiter is het
probleem van het inschakelen
van diplomatiek personeel het
ontbreken van ervaring met poli
tiewerk. Hij zei echter wel ruimte
te zien om dit gebrek op te van
gen. De diplomatieke status van
het ambassade-personeel kan
daarentegen geen moeilijkheden
opleveren. Van de drie politie
mensen die nu al in het buiten
land zijn geplaatst, hebben er
twee de diplomatieke status ge
kregen.
Staatssecretaris Scheltcma (justi
tie) vindt dat in huizen van bewa
ring en in gevangenissen bijzon
dere aandacht moet worden ge
schonken aan drugsverslaafden.
Volgens de staatssecretaris zijn
de experimenten die momenteel
worden gehouden in de huizen
van bewaring in Amsterdam en
Rotterdam, redelijk geslaagd De
huizen van bewaring in Den
Haag en Breda zijn al vergevor
derd met de voorbereidingen een
dergelijk regiem in te voeren, al
dus Scheltema. Hij voelde er
weinig voor aparte
vleugels in bestaande gebouwen
voor verslaafden in te richten.
De drie regeringsfracties vragen in
een gezamenlijke motie aan het
kabinet te bevorderen dat de
meest verantwoorde ontwen
ningsmethode in de huizen van
bewaring wordt toegepast. Vol
gens de fracties loopt de medi
sche begeleiding van de gevan
gen drugsverslaafden nu per in
richting sterk uiteen. Zij dringen
er in hun motie op aan. dat deze
verschillen zoveel mogelijk wor
den beperkt.
Minister Gardeniers (volksgezond
heid) wil huisartsen alleen be
trekken bij de verstrekking van
methadon aan verslaafden onder
bepaalde voorwaarden Zij wees
erop dat in het verleden nog wel
eens fouten zijn gemaakt door
huisartsen bij de hulp aan ver
slaafden. Nog deze week voert zij
overleg met de Amsterdamse
huisartsen over welke drugsver
slaafden het best door huisartsen
geholpen kunnen worden.
Er zijn in Nederland tussen de
10 000 en 15 000 verslaafden, zei
de bewindsvrouwe. Veertig pro
cent daarvan woont in Amster
dam. Het aantal blijft volgens
haar „ogenschijnlijk" hetzelfde,
maar de leeftijdssamenstelling
verandert. Er komen steeds meer
jeugdige en oudere verslaafden
bij. terwyl de middengroep blijk
baar afneemt. Zij heeft de instel
lingen van hulpverleners en de
plaatselijke GG en CD's ge
vraagd naar dit verschijnsel on
derzoek te doen.
Het bestuur van de oudervereni
ging van het sociaal-pedagogisch
centrum 's-Kooninghs Jaght in
Arnhem, waar 425 diep gestoor
de kinderen en volwassenen ver
blijven. heeft geschokt en ver
ontwaardigd gereageerd op de
beschuldigingen van een drietal
ouders, dat beweert dat het me
disch en verplegend beleid bin
nen het instituut niet deugt. Vo
rige week kwam het zwakzinni
geninstituut in het nieuws nadat
een 37-jarige patiënt door een
groepsleider dermate werd ge
trapt en geslagen dat de man aan
de gevolgen daarvan overleed
Eén ouder heeft de beschuldigin
gen aanhangig gemaakt bij het
medisch tuchtcollege. De ge
daagde partij is de inspecteur
van de geestelijke volksgezond
heid, die wordt verweten niet
voldoende te zijn ingegaan op
klachten van de betrokken ou
ders en in zijn toezicht op het in
stituut te zijn tekortgeschoten.
De oudervereniging is het
met de verontruste ouders en
stelt nadrukkelijk het vertrou
wen in de behandeling en de ver
zorging van de patiënten niet
verloren te hebben. Toegegeven
wordt dat er wel eens problemen
zijn. maar dat de ervaring van het
bestuur is dat er in goed overleg
met de groepsleiding de moei
lijkheden uit de wereld geholpen
kunnen worden Het bestuur
ontkent dat ouders informatie
betreffende het ziektebeeld of de
verzorging van hun kind wordt
onthouden. De ervaringen zijn
op dat terrein anders en wel in
positieve zin.
Kwetsbaar
De vertegenwoordigers van de ou
ders zeggen met het internaat in
het geheel niet ontevreden te
zijn. Ze erkennen wel dat deze
samenleving erg kwetsbaar is en
dat het zwakzinnige kind meer
risico's loopt dan in een be
schermd gezin. Maar, zo wordt
uitdrukkelijk gesteld, er zijn din
gen die niemand kan voorko
men. Het bestuur heeft het volste
vertrouwen in de inspectie die de
klachten tot op de bodem zou
hebben uitgezocht.
De oudervereniging vindt het niet
juist van de verontruste ouders,
uit te gaan van de gedachte dat
klachten terzijde worden gescho
ven en indien toch tegen behan
deling of verzorging wordt inge
gaan. de verpleging dat verhaalt
op de patiënt. Ouders met pro
blemen kunnen altijd bij de ver
eniging terecht, zonder angst
voor represaillemaatregelen, al
dus het bestuur, dat groot res
pect heeft voor het werk van de
verzorgers, dat bepaald niet als
gemakkelijk kan worden afge
daan.
men van deze specifieke tak van
gezondheidszorg. Het bestuur
heeft in de afgelopen jaren niet
stil gezeten om de broodnodige
uitbreiding van het personeels
bestand te krygen en de vaste
Tweede-Kamercommissie voor
de volksgezondheid met brieven
bestookt. De reactie was nihil.
Het personeelstekort, een veel ge
hoorde klachten onder het perso
neel van 's-Kooninghs Jaght.
wordt onderschreven door een
kritisch ingestelde vader, die
anoniem wil blijven omdat zijn
kind in het instituut verblyft Hy
wil echter nadrukkelyk stellen
dat het manco niet alleen geldt
voor het Arnhemse instituut,
waar 280 verplegers werkzaam
zijn. In alle instituten in de zwak
zinnigenzorg is er gebrek aan
personeel aan te wyzen.
Zyn bevindingen met 's-Koo-
ninghs Jaght waren aanvanke-
lyk negatief. De laatste dne jaar
heeft het centrum volgens deze
ouder, wiens kind er zo'n tien
jaar verblijft, toch positieve ver
anderingen ondergaan. Dat b<s
treft vooral de hygiëne, de ver
houding van de verplegers tot de
kinderen en het niveau van het
personeel. Dat is volgens de be
treffende ouder te danken aan de
veranderde inzichten in de zwak
zinnigenzorg.
Het personeelstekort, een van de
grieven van de verplegers, die
vinden dat de directie te weinig
naar hun problemen luistert,
wordt onderkend door mevr
J. Manssen, dim tri« e van
Arnhemse tehuis. Ze voegt daar
wel in één adem aan toe dat ex
cessen (onder andere de zware
mishandeling, de dood ten gevol
ge hebbend) met meer personeel
niet kunnen worden voorkomen
Tekortkomingen zijn met een
grotere bezetting per groep vol
gens haar niet te vermijden Aan
de andere kant moet ze toegeven
dat meer toezicht per groep (in
plaats irn. Ih vi.t t\s
kan leiden tot een sociale contro
le en dus terugdringing van fou
ten.
Het bestuur van de oudervereni
ging wil er met nadruk op wyzen
dat enkele klachten buiten het
terrein van de medische begelei
ding van 's-Kooninghs Jaght val
len. Voor medisch consult en in
grepen schakelt het instituut zie
kenhuizen in Arnhem in. Daar
gemaakte fouten, zoals het niet
tydig signaleren van een gebro
ken arm, mogen niet op het con
to van het instituut worden ge
schoven.
Overheid
De oudervereniging erkent dat het
over de gehele linie genomen
niet zo goed gaat met de zwak
zinnigenzorg, maar dat de oor
zaak daarvoor is terug te voeren
op het beleid van de overheid,
die maar bezuinigt op alle fron
ten en voorby gaat aan de proble-
Geldkraan
Het probleem waar 's-Koonings
Jaght mee kampt, is de ouder
dom van de patiënten Zodra de
kinderen de leeftyd van 20 jaar
bereiken, draait het Ryk de ver
pleegnorm en dus ook de geld
kraan terug. De patiënten wor
den er door hun leeftyd echter
niet gemakkelyker op en vergen
in feite méér verzorging, die niet
voorhanden is De directie
het instituut heeft overwogen de
patiëntengroepen te vergroten
teneinde het verzorgingspro
bleem te verhelpen, maar dat
stuitte op verzet by d«
ging, die individuele behande
ling meer op prys stelt dan kal
merende mc-dicunen
ANNEMARIE RISSE
ADVERTENTIE
woensdag 24, donderdag 25 en vrijdag 26 maan
een extra zorgvuldige reiniging, versteviging,
opmaak en nakontrole van uw
afgeleverd op hanger in luxe hoes.
