Spanning groeit
op Jordaanoever*
Slavenburg's Bank
Mensenmassa volgde
lancering ruimteveer
Suriname nodigt Amnesty uit
-C
Onderzoek naar dood IKON-ploeg omstreden
Iran meldt 10.000
slachtoffers aanval
Jonge Palestijn gedood
VS: chemische wapens
gebruikt door Rusland
Italiaanse
terrorist
mishandeld
Voor onderzoek naar behandeling gevangenen
U spaart heel persoonlijk bij de Zakenbank
Temperamentvol genoeg
voor de nieuwe
Nescafé Espresso?',
DINSDAG 23 MAART 1982
Buitenland
MEXICO (GPD/UPI/Reuter/ANP) - Het
ministerie van buitenlandse zaken lijkt
gevoelig voor de kritiek die is losgebar
sten op de wijze waarop de Nederlandse
ambassadeur in Mexico, Baron Speyart
van Woerden, het onderzoek naar de
moord op de vier IKON-medewerkers in
El Salvador aanpakt.
Van Woerden was aanvankelijk van plan
vandaag reeds terug te vliegen naar Mexi
co, maar heeft die plannen na een tele
foongesprek met het ministerie laten va
ren. Hij blijft nu tot het einde van deze
week. De stoffelijke overschotten van de
vier Nederlanders zullen, als alle formali
teiten tijdig worden afgewikkeld - en daar
zag het gisteren naar uit - in de loop van
donderdag via Mexico naar Nederland
worden overgevlogen, zo deelde Van
Woerden mee.
Het feit dat de ambassadeur in El Salvador
gebruik maakt van faciliteiten die de au
toriteiten daar hem ter beschikking stel
len (zo vloog hij zondag met een legerheli-
kopter naar de plaats waar de Nederlan
ders zijn doodgeschoten en was één van
zijn eerste gesprekspartners juntaleider
Duarte), was voor familie en vrienden van
de slachtoffers en voor verschillende Ka
merleden aanleiding vraagtekens te zet
ten bij het onderzoek. Het werd niet aan
nemelijk geacht dat in het door terreur
geteisterde El Salvador getuigen van de
moord tegenover de ambassadeur de
waarheid zouden spreken wanneer hij
door militairen wordt begeleid.
Verbod
Gisteravond verklaarde Speyart tegenover
het ANP dat zijn onderzoek waarschijn
lijk eind deze week is afgerond. Tegen de
Nederlandse honorair consul in El Salva
dor, Koen Steendijk, had hij echter ge
zegd dat zijn werk was gedaan en hij van
daag zou vertrekken, zo bleek onze cor
respondent in Mexico uit een telefonisch
vraaggesprek met Steendijk.
Hoe het onderzoek van ambassadeur
Speyart precies is verlopen, is niet erg
duidelijk. Zowel op de Nederlandse am
bassade in Mexico als op het consulaat in
El Salvador wordt gezegd dat het hun uit
drukkelijk is verboden bijzonderheden te
geven. Zo wenste consul Steendijk niet te
onthullen met welke mensen de ambas
sadeur gisteren heeft gesproken.
De woordvoerder van het ministerie wilde
eveneens niet zeggen met wie Speyart
van Woerden in El Salvador nog gaat pra
ten. „Wij moeten de veiligheid van zijn
gesprekspartners in het oog houden", al
dus de woordvoerder
Baron Speyart zelf verklaarde gisteren te
gen het ANP „begrip te hebben voor de
kritiek uit Nederland. Maar men moet be
grijpen dat ik niet buiten de Salvado-
riaanse autoriteiten om kan werken". Hij
vertelde ook op zijn tocht naar de plaats
waar de Nederlanders zijn doodgescho
ten te zijn begeleid door Salvadonaanse
militairen. In de helikopter die hem er
heen bracht zaten vier mannen, onder
wie een cameraman, aldus de ambassa
deur.
Verklaring
Een woordvoerder van de Amerikaanse
ambassade in El Salvador heeft gisteren
een verklaring tegengesproken, toege
schreven aan een Amerikaans diplomaal,
die heeft gezegd dat de vier Nederlandse
journalisten, die afgelopen woensdag in
El Salvador werden gedood, in een hin
derlaag van het leger zijn gelopen. Als de
verklaring is afgelegd, dan was het een
"persoonlijke beoordeling", aldus de
woordvoerder.
Een functionaris van de Amerikaanse am
bassade in El Salvador, die me* met name
genoemd wilde worden, had m een vraag
gesprek met een Nederlandse correspon
dent in Mexico-stad gezegd dat er geen
twijfel over mogelijk is dat de vier Neder
landers in een hinderlaag zijn gelopen.
Deze verklaring is ook tegengesproken
door de Salvadonaanse minister van de
fensie, Guillermo Garcia.
Ien van den Heuvel, vice-voorzitter van de
socialistische fractie in het Europese Par
lement, zal van 29 maart tot en met 1 apnl
een bezoek brengen aan El Salvador. Ze
gaat naar Midden-Amenka in opdracht
van de socialistische fractie van het Euro
pese Parlement. In El Salvador zal ze ge
sprekken voeren met leden van de junta
en die van de oppositie.
NICOSIA (AP) - Iran heeft giste
ren gezegd dat zijn strgdkrachen
bolwerken van Irak in Zuid-Iran
heeft verwoest. Hierbij zouden
10.000 Irakese soldaten zijn ge
dood of gewond en 2.000 andere
gevangen zijn genomen
Het Iraanse persbureau IRNA, dat
uitzendingen van radio Teheran
aanhaalde, berichtte d.it twee
Iraak.se brigades en twee divisies
"totaal werden verwoest" gedu
rende de aanval van gisteroch
tend vroeg, die de code-naam
"Operatie overwinning" mee
kreeg
Ook radio Bagdad maakte melding
van een grote Iraanse aanval. 50
km ten noorden van Ahwaz. de
TEL AVIV (AP/UPI/AFP) Tijdens ongeregeldheden op de door Israël bezette westelij
ke oever van de Jordaan is gisteren een 17-jarige Palestijn door een Israëlische soldaat
doodgeschoten. Twee andere Palestijnen werden gewond.
Volgens het Israëlische militair ge
zag waren enkele soldaten door
een groep jongeren in een Pale
stijns vluchtelingenkamp in het
nauw gedreven en hadden zij ge
probeerd de belagers op afstand
te houden door op hun benen te
schieten. "Als gevolg van dit
schieten werd een inwoner ge
dood en raakten twee gewond",
aldus een legerwoordvoerder.
Het incident deed zich voor in het
kamp Dir Amar, 16 km ten noor
den van Jeruzalem. Zaterdag
werd in de nabijgelegen stad El
Bireh eveneens een Arabische
bewoner gedood tijdens onlus
ten. De Israëlische minister van
defensie Ariel Sharon waar
schuwde dat het gebied geanne
xeerd zou kunnen worden. De
Palestijnen hebben onophoude
lijk gedemonstreerd sinds don
derdag, toen Israël de gekozen
Arabische burgemeester van El
Bireh en zijn gemeentebestuur
verving.
„Ons probleem zijn niet de Arabie
ren, maar de Joden", zei Sharon
bij een ezoek aan de westelijke
oever. Hij bedoelde daarmee dat
Israël verantwoordelijk is voor
de bescherming van zijn burgers.
Volgens Sharon hebben de be
trekkingen tussen Israël en de
Palestijnen „een kritisch punt
bereikt".
Moties van
wantrouwen
In het Israëlische parlement zijn
intussen naar aanleiding van de
ongeregeldheden drie moties
van wantrouwen tegen premier
Menachem Begin ingediend. De
moties zouden vandaag in stem-
WASHINGTON (Reuter/AP) - De Amerikaanse regering, die de Sowjet-
Unie ervan beschuldigd betrokken te zijn bij chemische oorlogsvoe
ring in Afghanistan, Laos en Cambodja, heeft een rapport, dat haar
beschuldigingen moet staven, naar het Amerikaanse congres en de
Verenigde Naties gestuurd.
In het 32 pagina's tellende rapport, dat gisteren is uitgekomen, zegt de
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Alexander Haig dat bij De Ambassadeurs uitten "hun
ming worden gebracht en vol
gens de Israëlische legerradio
hangt het lot van het kabinet af
van vijf stemmen van twee splin
terpartijen. die hun standpunt
nog niet hebben bepaald.
Jordanië heeft gisteravond, even
als Syrië officieel verzocht om
een spoedzitting van de Veilig
heidsraad „om de ernstige en
snel verslechterende situatie te
onderzoeken in de (door Israël)
bezette Palestijnse en Arabische
gebieden, daarbij inbegrepen Je
ruzalem".
Het verzoek werd gedaan uit naam
van de lidstaten van de Arabi
sche Liga. De Jordaanse verte
genwoordiger bij de Verenigde
Naties, Hazem Nuseibeh, heeft
in een brief aan de voorzitter van
de Veiligheidsraad geschreven
dat, gezien de toeneming van het
geweld, alleen maar geconsta
teerd kan worden dat alle moge
lijkheden voor een rechtvaardige
en vreedzame oplossing in het
Midden-Oosten, opgeschort zijn.
Dit kan een bedrieging vormen
voor de vrede en de veiligheid in
het gebied en erbuiten, aldus de
brief.
Arabische druk
De ambassadeurs van Arabische
landen in Brussel hebben giste
ren druk uitgeoefend op België
en de Europese Gemeenschap
om, Israël te dwingen de geanne
xeerde Arabische gebieden terug
te geven.
Onder grote belangstelling verliet het ruimteveer Columbia op een zuil van vuur de aarde
CAPE CANAVERAL (UPI/DPA)
Het Amerikaanse ruimteveer
Columbia is gistermiddag om
17.00 uur (11.00 uur Amerikaanse
tijd) vanaf Cape Canaveral gelan
ceerd.
Het ruimteschip, dat bij de start
2.239 ton woog, trok een kolom
gele vlammen in de gedeeltelijk
bewolkte hemel en liet een spoor
van rook achter. Naar schatting
250.000 tdeschouwers woonden
de lancering van de Columbia in
warm lenteweer bij.
De start van de derde vlucht van de
Columbia liep een uur vertraging
op door een technisch manke
ment aan de brandstofslangen.
Het is de eerste keer dat de Co
lumbia op de beoogde dag kon
worden gelanceerd. De eerste
vlucht moest negen minuten
voor de start twee dagen worden
opgeschort en de tweede moest
acht dagen verschoven worden.
De astronauten Jack Lousma (46)
en Gordon Fullerton (45) zullen
volgens plan een zevendaagse
vlucht maken en daarbij 115
maal rond de aarde cirkelen
voordat zij in de woestijn in de
staat New Mexico landen.
De Columbia wierp de brandstof
tanks twee minuten na de lance
ring volgens plan af. Het ruimte
veer was toen 50 km boven de
aarde. Bij deze derde testvlucht,
in november begint het veer aan
het eigenlijke „werk", moet de
Columbia met name bewijzen
dat het hitte- en koude-bestendig
Astronaut Jack Lousma, luitenant
kolonel bij de mariniers, heeft al
ruimte-ervaring. Deze vader van
vier kinderen was in 1973 59 da
gen in de ruimte met de „Sky-
lab". Hij draagt de verantwoor
delijkheid voor de landing, die
voor een deel met de hand zal
worden uitgevoerd.
Luitenant-kolonel Gordon Fuller
ton maakt zijn debuut in de
ruimte. Hij heeft echter al sinds
1977 met de voorganger van de
Columbia, de „Enterprise", van
af de rug van een Boeing 747 lan
dingen geoefend. Fullerton. va
der van twee kinderen, zal onder
meer de grijparm van de Colum
bia beproeven
Op de kust van Florida haden zich
naar schatting 1 miljoen Amen-
kanen samengetrokken om er
getuige van te zgn hoe het enor
me ruimteschip op een zuil van
vuur de ruimte werd ingeheven.
hoofdstad van de olieprovincie
Khuzistan In dit gebied zijn felle
gevechten aan de gang. aldus Ra
dio Bagdad, dal verder geen
commentaar gaf
Kolonel Ah Sayad Shirazi. opper
bevelhebber van de Iraanse land
macht. zei dat het offensief het
grootste was sinds de oorlog met
Irak 18 maanden geleden uit
brak.
Volgens radio Teheran werden tg-
dens gevechten in de lucht en
door luchtafweergeschut vier
Irakese gevechtsvliegtuigen
een Mirage en drie Migs - naar
beneden gehaald. Door middel
van "bliksemaanvallen" hebben
de Iraanse strijdkrachten "een
omvangrijk gebied bevrijd", dat
vanaf 22 september 1980 door
Irakese soldaten bezet werd ge
houden.
Onder de krijsgevangenen bevindt
zich een aantal hoge Irakese offi
cieren "een generaal, een paar
kolonels en enige majoors."
Iraniers in het gehele land vierden
"deze overwinning" vannacht
met gebeden en demonstraties
Het Irakese communiqué sprak
van grote verliezen aan Iraanse
kant. dankzij non-stop acties"
van Irakese gevechtsvliegtuigen
en van met mitrailleurs uitgerus
te helikopters Alle vliegtuigen
zgn veilig op hun bases terugge
keerd. aldus dit communiqué
ROME (AP) - De Italiaanse autori
teiten hebben bewijzen gevon
den dat een van de gedetineerde
vermeende terroristen van de
Rode Brigades is mishandeld.
Dit heeft de Italiaanse minister
van binnenlandse zaken. Virgi-
nio Rognont. gisteren tegenover
het parlement meegedeeld.
In anwoord op vragen van volks
vertegenwoordigers over de ver
meende marteling van de van
terrorisme verdachte gedetineer
den. zei Rognoni dat van de 15
tot nu toe binnengekomen klach
ten over mishandeling, één geval
was bewezen 'Tegen onbeken
de personen" zullen gerechtelg-
ke stappen worden ondernomen,
aldus de bewindsman, die verder
geen bijzonderheden gaf
De klachten waren ingediend door
Cesare di Lcnardo (23). een van
de brigadisten die terecht staat
voor de ontvoering van de Ame
rikaanse brigade-generaal James
Dozier
De Italiaanse officier van justitie
Guido Papalia heeft gisteren
straffen van twee jaar en acht
maanden tot 30 jaar geëist tegen
de ontvoerder van de Ameri
kaanse NAVO-generaal
Papalia eiste de lichtste straf, twee
jaar en acht maanden, tegen
Ruggero Volinia, degene die de
politie had ingelicht over het
huis in de stad Padua waar Do-
zier door de rode Brigades werd
vastgehouden.
aanvallen met chemische wapens in deze drie landen meer dan 10.000
mensen zijn omgekomen. De minister kwam met ooggetuigeverslagen
em medische en wetenschappelijke bewijsvoering te ondersteuning
van deze beschuldiging.
Een functionaris van het ministerie van buitenlandse zaken vertelde de
pers dat er berichten zijn uit Afghanistan over het gebruik van een
diepe bezorgheid over de huidi
ge situatie waarin de Arabische
bevolking onder het juk van de
Israëlische bezetting leeft. Ze
zijn het slachtoffer van terroristi
sche maatregelen".
mysterieus middel, genaamd „Stille dood". Degenen die hiermee in De Syrische president Hafez Assad
aanraking komen, sterven, zonder te weten dat er chemische wapens 1
zijn gebruikt.
De nieuwe beschuldigingen aan het advies van de Sowjet-Unie zijn giste
ren door het officiële Russische persbureau Tass gekenmerkt als "vuile
leugens". "De fabeltjes over 'gele regens' in Azië en 'mycotoxinen' van
beweerde Sowjet-makelij, de fabeltjes bedoeld voor Amerikaanse filis
tijnen, zijn niets anders dan vuile leugens en kunnen geen smet werpen
op de eerlijke en vaste lijn van de Sowjet-Unie", aldus Tass in een
reactie op het rapport van de Amerikaanse regering.
heeft gisteren in Damascus be
sprekingen gevoerd met PLO-
leider Yassar Arafat over de ont
wikkelingen op de door Israël
bezette westelijke Jordaanoever.
Tevens werd het op elkaar af
stemmen van maatregelen be
sproken, aldus een officiële ver
klaring.
ADVERTENTIE
T oprenterekening
Opzegtermijn
Voor bedragen onder
f 5.000,- géén opzeg
termijn Bij opname boven
t 5.000.- en binnen de
termiinvan 1 maand, wordt
1 van het opgenomen
bedrag aan u berekend
Bij opname binnen de
opzegtermijn van 1 maand,
wordt 1 van het op
genomen bedrag aan u
berekend.
Bij opname binnen de op
zegtermijn van 3 maanden,
wordt 2% van het op
genomen bedrag aan u
berekend
Bij opname binnen de op
zegtermijn van 6 maanden,
wordt 3% van het opge-
genomen bedrag aan u
berekend
Meer rente dan op de spaarrekening Vooral
geschikt wanneer u niet al te snel over uw
spaargeld wenst te beschikken Tegoed direkt
bescnikbd.ir. zij het dat een geringe retour-
rente wordt berekend.
Rente afhankeii|k van de ontwikkeling op de
geldmarkt Aantrekkelijk als u wel de oeidmarkt-
si_hommelingen wilt volgen, maar met wilt
vastzitten aan de beperkingen van de
partrkuliere deposito's.
vaste bedragen en termijnen, hoger minimum
saldo U kunt direkt over het saldo beschikken,
zij het d :t er m dit geval een rr>urrente wordt
berekend Toevoeging aan het tegoed altijd
mogelijk
Prima rekening als u niet op korte termijn over
uw tegoed wenst te beschikken Direkte
opname bli|tt echter mogelijk, retourrente in dit
geval 3%
Leiden, Kort Rapenburg 20.071-126244
v_y
(Van onze speciale verslaggever
Ruud Kreutzer)
PARAMARIBO - De Surinaamse
legerleiding heeft Amnesty In
ternational en het internationale
Rode Kruis uitgenodigd een on
derzoek in te stellen naar de be
handeling van de arrestanten die
worden verdacht van deelname
aan de mislukte staatsgreep van
11 maart. Dit maakte luitenant
Abrahams, hoofd van de militai
re politie en belast met het on
derzoek naar de coup poging,
gisteren bekend aan de pers in
Paramaribo. Ook toonde hij vijf
verdachten over wie hardnekki
ge berichten de ronde deden dat
zij zwaar mishandeld zouden zijn
tijdens hun verhoor.
De vijf maakten een gezonde in
druk. Onder hen bevonden zich
ook de voormalige parlementsle
den Somohardjo en Mahadew-
singh, alsmede sergeant Sheom-
bar. die op een schoolbord een
korte schets gaf van een deel van
de mislukte staatsgreep
Politiemensen in
Spanje vermoord
BILBAO (AP) - Twee inspecteurs
van politie en een vrouw zgn gis
teren om het leven gekomen
toen onbekenden het vuur open
den in een druk bezocht restau
rant in Sestao, een voorstad van
Bilbao in het noorden vna Span
je. Twee andere politie inspec
teurs raakten bij de aanslag ge
wond De Spaanse politie ver
moedt dat de aanslag het werk is
van de Baskische afscheidings
beweging ETA
Een van de vier overvallers werd
door een politiekogel in zgn been
geraakt, voor hg er met zgn
handlangers in een gestolen auto
vandoor ging, aldus de politie.
Luitenant Abrahams gaf een alge
mene uiteenzetting over de vor
deringen in het onderzoek naar
het komplot achter de staats
greep. mede aan de hand van uit
voerige citaten uit de bekentenis
van coup-leider Rambocus. Vol
gens Abrahams heeft het onder
zoek uitgewezen dat er vier niet-
uitgevoerde plannen waren ge
weest sinds 7 maart om de leger
leiding uit te schakelen alvorens
de samenzweerders op II maart
tot actie overgingen.
Dronken
Een van die pogingen behelsde het
plan om de voltallige legerlei
ding op een feestje dronken te
voeren, daarna met valium (een
kalmeringsmiddel) te bewerken,
waarna het in de woorden van
Abrahams een 'koud kunstje'
zou zgn om ze af te maken. Als
bewijsmateriaal liet hg een zak
vol met medische artikelen zien,
die die ochtend m een particulier
huis was gevonden. In de zak be
vonden zich behalve wegwerp-
ïnjectiespuiten, watten, maagta
bietten en plastic handschoenen
alleen een paar doosjes met vijf
ampullen valium met een zeer la
ge dosis (10 mg per ampul)
Deze vondst werd in verband ge
bracht met de scheikundeprofes-
sor Baal Oemrawsingh, plus een
aantal van zgn studenten. Baal
werd als het brein van de staats
greep beschouwd. Hg is volgens
het sectierapport van patholoog
anatoom dr. Vrede gestorven aan
het innemen van een onkruidbe-
strgdingsmiddel, mogelgk endn-
Nederlandse pers
Luitenant Abrahams beklaagde
zich over de 'destabiliserende rol
van de Nederlandse pers'. Als
voorbeeld noemde hg een be
richt in de Telegraaf vorige
week. dat 50 tot 60 doden meldde
na de staatsgreep van 11 maart
Hg vroeg zich niet zonder reden
af hoe een dergelgk groot aantal
doden in de Sunnaamse ge
meenschap verborgen had kun
nen blijven. Dank zij het voor
zichtige en beheerste optreden
van bevelhebber Bouterse en de
zgnen is er maar één dode geval
len. aldus Abrahams.
Het voorval met de vermeende
mishandeling van arrestanten
toont nogmaals aan hoe hard
nekkig het geruchtencircuit in
Paramaribo is. Zelfs de voorzich
tigste waarnemers kunnen om
de tuin worden geleid. Met het
aan de pers tonen van een aantal
verdachten, over wie de meeste
geruchten rond gingen, en met
het uitnodigen van Amnesty In
ternational en het Rode Kruis,
heeft het militair gezag aanneme-
lgk willen maken dat er van zwa
re mishandeling tgdens verho
ren geen sprake geweest.
Ook heeft het de hoop versterkt
dat er geen verdere executies
zullen plaatsvinden In Parama
nbo circuleren nu berichten dat
de legertop nog deze week de
oorlogstoestand, waartegen in
Sunname van alle kanten is ge
protesteerd, zal opheffen.
ADVERTENTIE
De Espres:
gebrand naai
recept Hrtjf
mentvolle Es
k-verdDt
