Yandalist
moet zelf
de schade
regelen
c.
Interview
LEZERS SCHRIJVEN
Haarlemse officier
belooft minder straf
DINSDAG 16 MAART 1982
Woolies
Varia
Hans Sonders
In een tijd van groeiende en
schijnbaar niet te remmen
jeugdcriminaliteit als vanda
lisme, winkeldiefstallen en
zelfs beroving pakt een jonge
Haarlemse officier van justitie
de problemen direct bij de
bron aan. Hij gaat ervan uit
dat je de daders moet confron
teren met de schade van hun
misdragingen om op die ma
nier herhaling te voorkomen.
En zijn aanpak lijkt succes te
hebben.
Officier Slits zegt dat het zoge
naamde recidivisme van
jeugdcriminaliteit in zijn ar
rondissement duidelijk is te
ruggelopen en dat kinderen en
ouders 'hartverwarmend' op
zijn aanpak reageren. Het nieu
we eraan is, dat al bij de aan
houding de politie de daders
erop wijst dat zij een schade
vergoeding met de benadeel-
de(n) moeten overeenkomen en
in de brief die de kinderen dan
mee naar huis krijgen belooft
de officier daarmee bij de
strafmaat rekening te houden.
In de meeste gevallen komen de
jeugdige misdadigers er dan
met 'slechts' een berisping
vanaf en dat voorkomt dat ze
al op jonge leeftijd met een
strafblad worden opgezadeld.
"Een strafblad waarvan ze hun
hele leven onrechtmatig veel
hinder kunnen ondervinden",
aldus de idealistische officier.
Ook een initiatief van zijn hand
is de invoering van een nieuw
formulier dat in één oogopslag
het eventuele criminele verle
den van de jeugdige verdachte
blootlegt. Verontruste burgers
behoeven dus geen angst te
hebben dat de jeugd maar raak
kan doen omdat ze er later toch
zelf voor betalen, want al bij
de tweede keer komen ze er
minder genadig vanaf. En Slits
ziet dat dus meteen.
ofTer in het ziekenhuis heb
ben opgezocht en later nog
eens thuis door middel van
een gesprek op een aanvaar-
baardcr manier dichter bij el
kaar zijn gekomen dan lo
dens de eerste gewelddadige
ontmoeting. Zelfs na een ver
krachting waarbij een viertal
jongemannen was betrok
ken. is een verhelderend ge
sprek tussen daders en
slachtofTer mogelijk geble
ken. Deze zaak wacht nog op
afhandeling, maar het ge
sprek en de bereidheid ertoe
zullen zeker in de rechtszaal
naar voren worden gebracht
en hebben vele misverstan
den nu reeds opgelost.
Overigens probeert de officier
de geldelgke schadeverhalen
per persoon binnen de per
ken van 1500 gulden te hou
den. soms moet hu daar ech
ter ruim boven en in enkele
gevallen is de aangerichte
schade zo groot dat geen ver
haal mogelijk is Bg voor
beeld na een brandstichting.
Wanneer de benadeelden, de
daders of hun ouders de
schade op een verzekering
kunnen verhalen weegt Slits
de verzachtende omstandig
heid anders, maar een beetje
positief meetellen laat hg het
wel omdat in sommige geval
len de verzekeringsmaat
schappijen hun gedane uitke
ringen weer op de daders
proberen te verhalen en de
zen dus toch voor de schade
opdraaien.
Niet alleen
Overigens beoorc
alleen of een 1
eventuele ree
aanmerking k
Kinderrechter
de Kinderbesc
in een zogenaai
overleg bg die
trokken Nieuw
Toen ik het hoorde, heb ik geen mo
ment geaarzeld. Ik heb wat spul
len in mijn koffer gegooid, en
zonder mij zelfs de tijd te gunnen
mijn wintervoering in mijn re
genjas terug te ritsen, ben ik
naar Schiphol gereden en heb
daar het vliegtuig van één uur
naar Londen genomen. Daar
was het toen nog steeds één uur,
dus u kunt nagaan dat ik geen
seconde verloren heb laten gaan.
Met de Underground reed ik ver
volgens naar het station dat zijn
naam aan het beertje Padding-
ton leende, en van daar ging ik
met het spoor naar de plaats des
onheils: Oxford. Daar arriveerde
ik een uur later (het tijdsverschil
was intussen, helaas, uitge
werkt), en het eerste wat ik op het
onderkomen stationnetje van
Oxford deed was de Oxford Mail
kopen: Thursday. March 11. 1982
- want je moet in het buitenland
altijd oppassen dat ze je geen
krant van de volgende dag in de
hand drukken. Zoals te verwach
ten viel, was vrijwel de hele voor
pagina voor het dramatische
nieuws ingeruimd:
WOOLIES CHECKS OUT'
Met koeien van letters stond dit bo-
ven een drietal artikelen over het
laatste plaatselijke nieuws, ge
schreven door Annette Humph
reys and Margaret Smith (het
eerste stuk), door Don Chapman
(het tweede stuken door Peter
Mclntyre (het derde stuk). Voor
meer stukken over dit lokale dra
ma werd de lezer verwezen naar
pagina 6 voor het hoofdredactio
nele commentaar, en naar pagi
na 7 voor het artkel ..Exit Wool-
worth... and who will be next?"
(door Annette Humphreys and
Brendan Bourne).
Oxford is een stadje met 120.000 in
woners, waarvan er 12.000 stu
dent zijn. Ter vergelijking: Lei
den telt bijna 100.000 inwoners
en 16.000 studenten, de studen
tendichtheid is daar dus groter
dan in Oxford, wat je niet zou
denken. Er is in Leiden ook een
Hema en een Vroom en Drees-
mann, zoals er in Oxford een ves
tiging van Woolworth is, die het
beste met de Hema is te vergelij
ken. Woolies", die dus gaat ver
trekken, is de koosnaam voor
Woolworth, het goedkope waren
huis, dat in oktober 1957 werd ge
opend in het hartje van de stad,
in de Cornmarket Street.
Dat was twintig jaar nadat Wool
worth in 1937 het oude Claren
don Hotel en het daarnaast gele
gen gebouw van Morris Garages
had aangekocht, nadat een
marktonderzoek in 1937 (nog in
of kort na de crisistijd dus) had
uitgewezen dat Oxford een van
de drie welvarendste steden in
Groot-Brittannië was, mede
dank zij de Morris-autofabriek
die hier was opgericht.
De oorlog kwam ertussen, in 1951
wees de gemeenteraad nog het
plan voor een Woolworth-vesti-
ging af met het argument dat er
te weinig toeristenaccommoda
ties waren (het Clarendon Hotel!)
en dat er ook te weinig parkeer
ruimte in het centrum was (dit
laatste argument moet u even
onthouden, als het kan), maar in
1953 kwam de toestemming er
toch door, en werd Woolworth
voor de winkelende Oxford-mens
een magneet die ook allerlei an
dere zaken (grotere en kleinere)
naar zijn onmiddellijke omge
ving trok.
En nu was daar dan de jobstijding
uit de lucht komen vallen dat de
Oxford-vestiging een van de 25
Woolworth-zaken was die zouden
worden afgestoten. Niet dat er
verlies werd geleden, maar de ge
maakte investeringen werden op
onbevredigende wijze terugver
diend - daar kwam het op neer.
Om vijf uur 's middags, een half
uur voor sluitingstijd, werd het
brandalarm aangezet. Het perso
neel dreef niets vermoedend de
klanten naar buiten (men dacht
aan vals alarm of een oefening,
dus er werd heel wat afgegie-
cheld), toen de winkel ontruimd
was werd iedereen bijeengeroe
pen en kregen de 170 vrouwen en
mannen te horen dat het alle
maal voorbij was.
Velen huilden, schreef de Oxford
Mail. „We zijn er kapot van. Nie
mand wilde hier ooit weg. Het is
de beste baan die ik ooit heb ge
had, en het waren de aardigste
mensen met wie ik ooit gewerkt
heb", zei een van de slachtoffers.
„We zijn één grote familie", zei
een ander. En waarom vertel ik
deze lokale gebeurtenis nu door
naar Nederland7
Omdat er misschien een les in zit
Iedereen die in de Oxford Mail
aan het woord wordt gelaten wijt
het vertrek van Woolworth aan
het gebrek aan parkeermogelijk-
heden, aan de hoge parkeerboetes
die worden opgelegd, en aan de
neiging, dientengevolge, van veel
potentiële klanten om door te rij
den naar omliggende plaatsen
waar de supermarkten en wa
renhuizen beter bereikbaar zijn.
De vrees bestaat nu, dat het vertrek
van Woolworth een sneeuwbalef
fect zal hebben op andere grote
zaken in de buurt, en de vraag
die iedereen (behalve blijkbaar
het gemeentebestuur van Oxford)
zich stelt is, of het in deze tijd van
recessie niet eerder de taak uan
de overheid is om de commercie,
die aan zovelen werk verschaft,
zoveel mogelijk tegemoet te ko
men, dan steeds maar weer nieu
we hindernissen op te werpen in
de vorm van parkeerverboden,
inr ij ver boden, vermindering
van parkeerplaatsen, afwijzing
van parkeergarages etcetera.
Wordt een aloude volks-
wijsheid als 'wie z'n bil
len brandt moet op de
blaren zitten' nieuw le
ven ingeblazen, nu een
Haarlemse officier van
jusititie als straf sinds
enige tijd een schade
vergoeding door de da
ders voor de benadeel
den van misdrijven in
het leven heeft geroe
pen? Of heeft het pu
bliek gelijk, dat zegt
dat er immer minder
straf wordt uitgedeeld
en dat met name jeugd
criminaliteit als vanda
lisme, winkeldiefstal
len en geweldpleging
onbestraft blijft en de
daders door justitie in
de watten worden ge
legd?
Opmerkelijk was in elk geval
onlangs het bericht dat de po
litie van Hillegom elf rad
draaiers van dertien tot ze
ventien jaar na aanhouding
weer naar huis heeft ge
stuurd met een brief waarin
staat dat wanneer ze de aan
gerichte schade voldoen, ze
erop mogen rekenen dat hier
mee bij de strafvervolging re
kening wordt gehouden. Dat
verdachten al heel lang van
hun berouw blijk kunnen ge
ven en dat daarmee later bij
de strafmaat rekening wordt
gehouden is niet nieuw, maar
het is wel uniek dat de politie
hiervoor al de formulieren
verstrekt. "Soms volgt er
zelfs helemaal geen straf en is
een berisping van mijn kant
en de belofte van de dader(s)
dat de schade wordt vergoed
voldoende", aldus de initia
tiefnemer van deze nieuwe
manier van vervolgen de
Haarlemse officier van justi
tie mr. F.P.M. Slits
Hij zegt in het bijzonder enige
jaren geleden bij de vervol
ging van minderjarigen met
deze aanpak te zijn begonnen
om het opvoedkundige doel
van het kinderstrafrecht
meer tot z'n recht te laten ko
men. Daarnaast is hij ervan
overtuigd dat wanneer je de
dader confronteert met het
slachtoffer van zijn misdra
gingen. je latere conflicten
kunt vermijden. Bovendien
wil de officier met zijn nieu
we aanpak de burger niet het
gevoel geven als het slachtof
fer van vandalisme of geweld
eigenlijk in de kou te blijven
staan.
Plicht
Het unieke van Slits' aanpak is
dat al in het beginstadium
van opsporing en vervolging
de verdachten in staat wor
den gesteld om de schadelij
ke gevolgen van hun daden
uit te wissen. Een standaard-
EI Salvador
Hierbij zou ik graag willen reage
ren op de ingezonden brief van
H. Rutgers in deze krant van
woensdag 3 maart j.l.
Het neutrale kerkbeleid van Rome
en van de Salvadoriaanse bis
schop Rivera y Damas. is een ty
pisch voorbeeld van de wereld
vervreemding van deze hoogver
heven kerkvaders.
Is het niet de taak van de kerk om
op te komen voor de verdruk
ten? De situatie in El Salvador
laat zien dat het volk de dupe is
van de onderdrukking die eigen
lijk al eeuwenlang bestaat. De
oprzaak van de burgeroorlog in
El Salvador ligt in de sociale,
economische structuren (groot
grondbezit. lage lonen, politieke-
economische-, militaire macht
bij de elite), die d.m.v. politieke/
militaire onderdrukking deze
structuur koste wat het kost wil
handhaven. Het lijkt wel of de
tijd stilstaat in Latijns-Amenka.
een klein aantal rijke families be
zitten alle macht.
De heer Rutgers huldigt de alge
mene kerkboodschap van
"rechtvaardigheid" en "barm
hartigheid" voor iedereen. Dit
zgn echter nog holle woorden op
het Latijns-Amerikaanse conti
nent, daarvoor moet eerst de ver
ouderde structuur veranderd
brief hiervoor ligt op de poli
tiebureaus van het arrondis
sement van officier Slits ge
reed en zegt klip en klaar dat
het de plicht is van de dader
om contact op te nemen met
de benadeelde om de schade
te regelen. Die schadevergoe
dingsplicht. vervolgt de brief,
geldt eveneens voor diege
nen met wie het strafbare feit
is gepleegd en daarbij is on
belangrijk wie bij dezelfde
actie veel en wie weinig scha
de heeft aangericht.
De bewuste brief eindigt hoop
vol met de mededeling dat de
officier van justitie bg de af
doening van de strafzaak op
de schadevergoeding zal te
rugkomen en dat bij de
beoordeling ervan rekening
zal worden gehouden met het
feit dat de schade inmiddels
is vergoed of dat er een rege
ling is getroffen.
Op die wijze kan voor verreweg
het grootste deel van de door
kinderen gepleegde misda
den een rechtszaak achterwe-
worden. Nu wordt deze struc
tuur nog gekenmerkt door een
snel wisselende machtsstrijd
binnen de toplagen terwijl het lot
van de massa in geen enkel op
zicht noemenswaardig verbeterd
wordt.
Een ander symptoon van de verou
derde maatstaven bij de hoge
kerkleiding in Rome is haar er
kenning van de verkiezingen die
op 28 maart in El Salvador wor
den gehouden. Het is toch te ab
surd om in een verscheurd land
als El Salvador met ongeveer
400.000 vluchtelingen overal ver
spreid en meer dan 1000 doden
per maand, te spreken van "alge
mene en vrije verkiezingen". Dat
getuigt alleen maar van wereld
vreemdheid.
E.F. Wientjes
B. Koren
Anna van Saksenstraat 17
Leiderdorp
Derde Wereld
Het tendentieuze en insinuerende
interview van zaterdag 6 maart
over ontwikkelingshulp en adop
tie-op-afstand heeft mg bgzon-
der geërgerd. Ik heb het me ook
ge blgven of. indien er wel
een komt. 'slechts' een voor
waardelijke vrijheidsstraf
worden opgelegd "Daarmee
vermijd je dat een kind al
jong met een strafblad wordt
opgezadeld waar het zijn ge
hele leven meer dan ge
rechtvaardigd is last van kan
ondervinden", aldus mr.
Slits.
Slechts 1 procent van de geval
len die voor de schadevergoe
dingsregeling in aanmerking
komen moet later toch door
de kinderrechter worden be
handeld. Dit komt voor wan
neer na de belofte van de da
der dat de schade wordt ver
goed en bg het achterwege
blijven hiervan zelfs na een
aanmaning door de officier
van justitie, hij of zij uiteinde
lijk de afspraak toch niet na
komt.
Hartverwarmend
"Maar in de meeste gevallen is
de reactie van ouders en kin-
persoonlijk aangetrokken daar
ik al zeker 10 jaar lang maande
lijks bijdraag aan het werk van
Komitee Twee (vroeger Komitee
voor Vietnamese Weeskinderen)
en sinds een jaar of vier het Fos
ter Parents Plan mijn financiële
steun geef.
Eerst heb ik twee Braziliaanse kin
deren "geadopteerd" en nu een
meisje uit Ecuador. Geen "schat
tige kindertjes" zoals zo smalend
wordt gezegd in het interview,
maar heel onaanzienlijke gewo
ne kinderen van 8. 12 en 13 jaar
Kort geleden had ik nog de gele
genheid om met een antropolo
ge-sociologe te praten die zelf
haar adoptie-kind had opgezocht
in Bolivia en ze was bijzonder
onder indruk van het werk dat
Foster Parents aldaar verricht
Uw interviewsters klinken mg
trouwens heel bekend m de oren
Ik heb ze ook ontmoet, die men
sen, die snierende opmerkingen
maken over mgn "ontwikke
lingshulp" en hun mond vol heb
ben met kreten als "de noodzaak
van structuurveranderingen in
de derde wereld" en "het politiek
bewustmaken" van de Oüdtl
drukte mens.
En terwijl ze op dit wachten kun-
deren op het voorstel om de
straf met het regelen van een
schadevergoeding af te doen
hartverwarmend", zegt Slits.
De houding van de ouders te
genover de opvoedkundige
aspecten van de strafafdoe-
ning is heel belangrijk en de
officier heeft de ervaring dat
slechts een zeer klein deel
van hen zich niets van de mo
gelijkheid om de zaak in der
minne te schikken aantrekt
en maar afwacht wat er ver
der gebeurt.
Hij beoordeelt dan ook de vol
gens hem alom gehoorde ma
re dat vele ouders of hun kin
deren, met name dan in de
zogenaamde 'lagere' milieus,
toch niet in staat zijn om de
schade te kunnen voldoen als
een sprookje. "In vele geval
len schieten de ouders de
schadeclaim eerst wel voor,
maar de bedoeling is dat de
kinderen uiteindelijk via kar
weitjes of doordat een deel
van hun zakgeld wordt inge-
nen ze intussen hun eigen niets
doen op deze wgze rationalise
ren. En moet men per se in een
krot wonen en in een opgelapte
spgkerbroek rondlopen om iets
zinvols te kunnen doen voor
mensen die dat hard nodig heb
ben9
Ik weet heel goed dat hulporgani
saties geen structuurveranderin
gen teweegbrengen maar wgs
mg dan wel een hulpprogramma
aan dat dit wel doet! De financië
le hulp die ik en zoveel anderen
geven, is in ieder geval concreet
en is niet om mgn eigen geweten
te ontlasten.
G.M. Doejeman Fiseher
Rgnzichtweg 13
Oegstgecst
Plutonium
In deze krant van 3 maart reageert
mevrouw Kwaadgras op een arti
kei over generaal Berkhof. Ik
wilme niet mengen in de discus
sie over bewapening; ieder wel
denkend mens zal het met me
eens zijn dat wapens afschuwe-
lgk zgn. en dat atoomwapens ze
ker tot de ergste soort behoren.
Over de gevolgen van ■UlOIIIW
houden, zélf het bedrag van
de schade bijeengaren".
Slits kan in zgn afspraak met
de minderjarige verdachten
eveneens regelen dat er excu
ses worden gemaakt. Bg-
voorbeeld voor de kloppartg
die is ontstaan met de waren
huisrechercheur nadat deze
de jonge winkeldieven op he
terdaad had betrapt. Of hg
spreekt af dat er aan de po
litieagent die bg de aanhou
ding wel wat al te boud van
scheldwoorden werd voor
zien, verontschuldigingen
worden aangeboden.
Verkrachting
Ook voor geweldpleging kun
nen kinderen, wanneer ze be
rouw van hun daad tonen, op
de clementie van de officier
rekenen. Zoals de jongelui
die een fietsende jongeman
volkomen onnodig en zonder
aanleiding m elkaar hadden
geslagen maar die met een
enorme fruitmand het slacht-
pens doen - terecht - afschuwe-
lgke verhalen de ronde Men
moet echter niemand de gelegen
heid geven om atoomwapens te
verdedigen door slechte argu
menten aangaande de gevolgen.
Helaas zgn de argumenten van
mevrouw Kwaadgras lang niet in
alle opzichten correct. Ik wil
daarom ingaan op haar opmer
kingen over plutonium, omdat
het betreurenswaardig zou zgn
wanneer mensen door haar op
merkingen onnodige angsten
doormaken
Plutonium verliest niet in 240 000
jaar de helft van zgn gevaar Me
vtouw Kwaadgras doelt hier
kennelijk op de radio activiteit,
in dat geval moet worden opge
merkt dat het gaat om I0*t van
wal zij noemt, dus 24 000 jaar
Dat is echter niet het belangrgk
stc. want het gevaar van pluto
nium zit niet in de radio-activi
teit (die bgna onmerkbaar genng
is), maar in de chemische giftig
held die in bepaalde chemische
vorm optreedt
Ook in dat opzicht mag echter de
wcrkelgkheid nut worden
scheefgetrokken Het is niet
waar at een deeltje plutonium
rampzalig is bg de atoomproe-
Slits met
omt of niet.
en Raad voor
•hcrming zgn
nd driehoeks
afweging be
hierbij is dat
loor Slits ont
worpen formulier m een oog
opslag duidelijk maakt met
wie de instanties te maken
hebben heeft de verdachte
een cnmineel verleden of
met en wat zgn de verdere
omstandigheden waaronder
hg of zg de daad heeft ge
pleegd Een formulier overi
gens dat momenteel door het
ministerie van justitie wordt
beoordeeld om te zien of lan
delgke invoering ervan wen
selijk is.
Eén overtuigend voordeel van
de werkwgze van Slits is al
gebleken uit het feit dat wie
eenmaal met hem in aan ra
king is geweest veel minder
vaak het slechte pad weer op
gaat dan bg de vroegere
werkwgze het geval was.
Kinderen gewoon zélf het gat
laten dichten waarin ze ande
ren hebben laten duikelen
kon wel eens een eenvoudige
en heel doeltreffende aanpak
van jeugdcriminaliteit bete
kenen.
ven in de atmosfeer is ca 7500 kg
plutonium in de lucht verspreid,
daarvan heeft men geen nadelige
effecten kunnen constateren
Opvtlland ia aaifh dal da dadaa
mers aan het Manhattanproject
(de Amerikaanse fabricage van
atoombommen in de Tweede
Wereldoorlog voor de aanvallen
op Japan) gemiddeld ouder wor
den dan de met-betrokken Ame
rikanen, en dat ze niet zieker zgn
dan de gemiddelde Amenkaan.
Ondanks het feit dat ze zgn
blootgesteld aan plutonium, op
een manier die in vredestgd (en
zeker bg de huidige kennis van
zaken) haast onvoorstelbaar is.
Er zgn bovendien nog andere aan
wijzingen dat geringe hoeveelhe
den plutonium met schadelijk
zgn. zelfs wijzen grote studies er
op dat er wellicht zelfs sprake is
van een zekere heilzame wer
king. zoals ook van sommige ge
neeskrachtige bronnen bekend
is dat ze veel radio-actieve stof
fen bevatten
Ik wil dutdelgk zgn het boven
staande is geen pleidooi voor
kernwapens Een juist inzicht in
de problematiek moet echter
niet worden vertroebeld door on
juiste (of onvolledige) gegevens
l)r A J van Loon
Vredenburghgaarde 2
Kortenhoef
(KEMA. Arnhem)
