Dood politicus wekt twijfel
5- korting
C
Abortusproces in
Spanje valt samen
met verrechtsing
Franse minister ging te ver
Voordeel-week!
leer en
suède
Mexico bemiddelt niet in Centraal-Amerika
Prof. Oemrawsingh achter coup in Suriname
Proces tegen linkse
Turken wordt chaos
cpalthenette
vanTalthe
Defferre veroordeeld wegens smaad jegens Cliirac
DINSDAG 16 MAART 1982
Buitenland
WASHINGTON - Mexico zal niet
namens de VS onderhandelen
over het bereiken van een vreed
zame oplossing voor het geweld
in Centraal-Amerika. Aldus pre
sident Reagan gisteren tijdens
een reis door de VS waar hij on
der de bevolking steun poogt te
winnen voor zijn begrotingsbe
leid. Voordat Mexico zijn vredes
plan officieel te berde gaat bren
gen in de betrokken landen, zul
len nog verdere besprekingen
met de VS nodig zijn.
Volgens Larry Speakes. woord
voerder van het Witte Huis. is het
te sterk uitgedrukt om te zeggen
dat Mexico van de Verenigde
Staten een fiat heeft gekregen
voor een plan dat beoogt van Cu
ba en Nicaragua de toezegging te
krijgen dat El Salvadors rebellen
geen hulp meer zullen ontvan
gen, in ruil voor een verzekering
van de VS dat deze niet in die
landen tussenbeide zullen ko-
Volgens de Mexicaanse minister
van buitenlandse zaken Castane-
da. stellen de VS zich voor via
een reeks niet-aanvalsverdragen
uiteindelijk het geweld te keren.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Haig heeft
gisteren in New York vergaderd
met zijn collega's van Canada.
Mexico. Venezuela en Colombia
over Reagans plan voor econo
mische bijstand aan het Carai-
bisch gebied De betrokkenen,
vertegenwoordigers van de voor
naamste donorlanden daar, ach
ten de Amerikaanse voorstellen
een stap in de goede richting,
hoewel zij niet alleen i
economische versterking van de
Caraibische naties, maar ook in
militaire bijstand aan het westen
welgezinde regeringen.
Totdat de verkiezingen in El Salva
dor achter de rug zijn (28 maart)
vallen geen verdere ontwikkelin
gen van betekenis te verwach
ten. De ambassadeur van Nicara
gua in Washington heeft inmid
dels de vrees uitgesproken dat
de VS binnenkort tegen zijn land
in actie zullen komen, via hulp
krachten die zij momenteel orga
niseren. Hij voegde eraan toe dat
Nicaragua gereed is voor de
strijd, welke noodtoestand zich
dan ook zou voordoen.
De stijgende ongerustheid over
Amerika's beleid in Centraal-
Amerika heeft gisteren wederom
uitdrukking gekregen in het par
lement. Michael Barnes. Demo
cratisch voorzitter van de sub
commissie van het Huis van Af
gevaardigden die zich met Inter-
amerikaanse zaken bezig houdt,
heeft een wetsvoorstel inge
diend. dat het gebruik van Ame
rikaanse fondsen voor buiten
landse hulp moet blokkeren als
die worden gebruikt voor militai
re en para-militaire acties tegen
Nicaragua.
Barnes' voorstel vloeit mede voort
uit rapporten (die worden ont
kend noch bevestigd) dat Rea
gan akkoord is gegaan met on
dernemingen van de CIA die het
huidige regiem ün Nicaragua om
ver moeten werpen. Ondermeer
Argentijnse bijstand zou voor
het op de been brengen van een
kleine strijdmacht zijn gevraagd.
Andere voorstellen in dezelfde
richting zijn op komst: een
amendement in het Huis voor
reagans Caraibisch hulpplan
waardoor het Congres vrijwel
een veto zou krijgen over gehei
me acties van Amerikaanse kant
en over de besteding van militai
re hulpfondsen in dat gebied -
voorts een wet die geheime ac
ties tegen Nicaragua verbiedt
zonder goedkeuring van het
Congres - een ander voorstel dat
zulke daden in geheel Centraal-
Amerika wil verbieden en in de
Senaat is het van hetzelfde laken
een pak. met dien verstande dat
de Democraten daar in de min
derheid zijn.
De president echter gelooft dat de
wijze waarop de pers verslag
doet van zijn beleid tegenover El
Salvador, een vooroordeel in de
media blootlegt dat hem herin
nert aan de manier waarop de
VS-regering voorheen op haar
Vietnam-politiek werd aangeval
len.
PARAMARIBO (GPD) De door de Surinaamse militaire
politie gezochte professor Baal Oemrawsingh is dood ge
vonden in de buurt van Nickerie, in het westen van Suri
name. Dat heeft de Nationale Voorlichtingsdienst van
Suriname gisteren bekendgemaakt. Over de toedracht
van de dood kon nog geen mededeling worden gedaan,
maar zeker is wel dat er geen sprake is van een natuurlij
ke dood.
Volgens de woordvoerder van de
Nationale Militaire Raad is er
geen sprake van moord van de
zijde van de militaire autoritei
ten, aangezien zij de professor
graag in levenden lijve in handen
hadden gekregen. Prof. Oemraw
singh werd door de autoriteiten
gezocht in verband met de mis
lukte staatsgreep van donderdag
j.l. Hij zou een centrale rol heb
ben gespeeld in de voorberei
ding van deze tegen legerleider
Bouterse gerichte coup. Oem
rawsingh is in het verleden parle
mentslid geweest voor de Ver
enigde Hindoestaanse Partij
(VHP). De leider van deze partij,
Lachmon, had zijn partijgenoot
eerder nog via de radio opgeroe
pen zich over te geven aan het
militaire gezag.
Belangrijk
Waarnemers in de Surinaamse
hoofdstad zijn van mening dat de
uitkomst van het onderzoek naar
Bekentenissen
ontvoerders
Dozier zijn
ongeldig
VERONA (UPI) - De rechter in
het proces tegen 17 leden van de
Italiaanse rode brigades die wor
den beschuldigd van de ontvoe
ring van de NAVO-generaal Do-
zier, heeft gisteren bekentenis
sen van verdachten die kort na
hun arrestatie zijn afgelegd, on
geldig verklaard als bewijsstuk
ken in de rechtszaak.
Rechter Francesco Pulcini besloot
dit nadat een advocaat had aan
gevoerd dat de bekentenissen
onder dwang waren afgelegd en
hij intrekking had geëist. De be
slissing van de rechter betekent
een onverwachte tegenslag voor
de openbare aanklager.
Pulcini verwierp een verzoek van
de verdediging dat het proces
wordt verdaagd totdat hel onder
zoek naar de ontvoering is vol
tooid. Het proces zou vandaag
worden hervat. De 50-jarige NA
VO-generaal werd op 17 decem
ber ontvoerd door leden van de
rode brigades. 42 dagen later
werd hij door de politic bevrijd
in een schuilplaats van de orga
nisatie in Padua.
Een aantal verdachten heeft her
haalde malen aangevoerd dat zij
na arrestatie aan martelingen op
grote schaal waren onderwor
pen. Volgens de rechter waren
hun bekentenissen niet spontaan
zoals de aanklager had volgehou
den, maar "het produkt van sys
tematische ondervraging door de
politie onder het mom van spon
tane verklaringen".
VS: Rusland
plaatst nieuwe
SS-20 raketten
WASHINGTON (DPA/UPI) - De
Sowjet-Unie heeft volgens de
jongste Amerikaanse gegevens
nu 300 SS-20-raketten ten westen
en oosten van de Oeral gestatio
neerd, zo is gisteren van een ho
ge regeringsfunctionaris in Was
hington vernomen. Moskou
heeft sinds het dubbelbesluit dat
de NAVO in december 1979 heeft
genomen er dus nog eens 200 ge
stationeerd. Verwacht wordt dat
er de komende tijd nog 150 SS-
20-raketten bij komen.
Vandaag eindigt in Genève de
tweede ronde van de onderhan
delingen over beperking van de
raketten voor de middellange af
stand in Europa, die op 30 no
vember vorig jaar was begonnen.
Er komt een pauze van twee
maanden.
de doodsoorzaak van Oemraw
singh erg belangrijk zal zijn. Als
hij door de autoriteiten is omge
bracht, zo luidt de verwachting,
dan zal de verontwaardiging on
der de bevolking erg groot zijn.
Voor de executie van coupleider
Hawker zijn nog enige rechtvaar
digingen aan te voeren, hoewel
ook in de kring van Bouterse zelf
mensen zouden twijfelen aan de
juistheid van de terechtstelling.
Het onderzoek naar de doodsoor
zaak van Oemrawsingh zal wor
den geleid door politie-commis-
saris Frey, terwijl het medisch
onderzoek in handen is van pa
tholoog-anatoom dr. Vreede. In
de Surinaamse hoofdstad doen
inmiddels verschillende geruch
ten de ronde over doorgesneden
polsen bij Oemrawsingh, soms in
combinatie met een bepaald gif.
Ook een schotwond is genoemd.
Rambocus
Over de voortvluchtige tweede mi
litaire leider van de poging tot
staatsgreep, ex-luitenant Ram
bocus, werd gisteravond door de
legerwoordvoerder gezegd dat
hij gelocaliseerd was in de buurt
van Copponamepunt. Hij zou
nog maar één volgeling bij zich
hebben. De rest, ruim tien man
met wie Rambocus met een YP-
pantserwagen de Memre Boe-
koekazerne ontvluchtte, zijn vol
gens het leger opgepakt. Eerder
werd gesuggereerd dat de reste
rende coupleider per boot het
land al zou hebben weten te ver
laten.
De bevolking in Paramaribo rea
geert vooralsnog vrij gelaten op
de laatste ontwikkelingen, hoe
wel steeds vaker gehoord wordt
dat men liever niet over politiek
wil praten in het openbaar. Ook
het ontbreken van enige vorm
van opluchting na het bekend
worden van het mislukken van
de tegencoup zou kunnen wijzen
op een afkalvende steun die Bou
terse en de Militaire Raad onder
de mensen geniet. De eerder
voor deze week aangekondigde
bekendmaking van een nieuwe
regering zal naar het zich laat
aanzien verschoven worden naar
komende week.
Premier Van Agt heeft gisteren het
doodschieten van de Surinaamse
opstandelingenleider sergeant
majoor Hawker een „verachte
lijk daad" genoemd. Hij zei dit in
de Maleisische hoofdstad Koeala
Loempoer, waar hij de belangen
van het Nederlandse bedrijfsle
ven behartigt.
De Russische minister van defen
sie Demitri Ustinov (r.) wordt be
groet door zijn Indiase collega Ra-
maswamy Venkataraman. India
en de Sowjet-Unie hebben gisteren
militaire besprekingen gevoerd.
Banden India -
Sowjet-Unie
aangehaald
NEW DELHI (ANP) - Russi
sche minister van defensie,
maarschalk Dimitri Ustinov,
heeft de Indiase regering gis
teren verdere samenwerking
toegezegd op militair gebied.
Ustinov kwam gisteren in
New Delhi aan als leider van
de grootste Sowjet-Russische
delegatie die ooit een niet-so-
cialistisch land bezocht.
Ustinov voerde onder meer be
sprekingen met premier Indi
ra Gandhi, maar over de in
houd daarvan werd niets be
kendgemaakt. De Russische
maarschalk verklaarde on
middellijk na aankomst dat
Moskou erg tevreden was
over de betrekkingen met In
dia.
Op vragen over de wat bekoel
de relatie tussen New Delhi
en Moskou vanwege de
kwestie Afghanistan zei Usti
nov dat de vragenstellers zich
geen zorgen hoefden te ma
ken, omdat de betrekkingen
"excellent" zijn.
In een gesprek met zijn Indiase
collega Ramaswami Venka
taraman bood Ustinov groot
schalige hulp aan bij de ver
dere opbouw van de Indiase
strijdkrachten.
ADVERTENTIE
ISTANBUL (Reuter AFP AP) -
Tijdens het proces tegen 428 mi
litanten van de extreem-linkse
organisatie "Dev-sol" voor de
militaire rechtbank in Istanbul
hebben zich heftige incidenten
voorgedaan. De militaire politie
kwam tussenbeide door de wa
penstok te gebruiken tegen be
klaagden en toeschouwers.
Direct na de opening van de zitting
veroordeelde de belangrijkste
beklaagde, Dursun Karatas, "de
slechte behandeling en de folte
ringen in de gevangenis". Hij
noemde de namen van twee van
zijn kameraden die "door marte
ling omkwamen, Ahmet Karlan-
ric en Mehmet Seim Yucel".
Toen het hof die verklaring onder
brak, weigerden de beklaagden
hun namen te noemen. Beklaag
den en toeschouwers begonnen
leuzen te scanderen zoals "waar
is de staat", "de menselijke waar
digheid zal de foltering overwin
nen", "dood aan het fascisme" en
"vaders en moeders aan de zijde
van hun zonen".
Tegen 146 beklaagden was de
doodstraf geëist en tegen de ove
rigen langdurige gevangenis
straffen wegens poging tot om
verwerping van de staat en het
plegen van 90 moorden vóór de
militaire coup van september
1980.
De zitting werd geschorst nadat
Dursun Karatas "revolutionair"
had geantwoord op de vraag wat
zijn beroep was. Dev-Sol was een
van de grootste linkse organisa
ties vóór de coup. Ook honder
den rechtse verdachten staan te
recht wegens hun aandeel in het
geweld voordat de militairen de
macht overnamen.
De krijgsraad in de Turkse haven
stad Izmir heeft gisteren vijf
linkse extremisten ter dood ver
oordeeld wegens hun rol in vier
politieke moorden en "samen
zwering voor de vestiging van
een proletarische dictatuur". De
vijf zijn eveneens lid van Dev-
Sol.
Drie andere Dev-Sol-leden werden
tot levenslang veroordeeld. Te
gen 1.800 mensen is onder het
huidige regime de doodstraf
geëist, en aan 71 veroordeelde
"terroristen" is die inmiddels op
gelegd. Zaterdag werden drie
mensen geëxecuteerd In totaal
zijn nu 13 veroordeelden door
ophanging om het leven ge
bracht.
DDR ontvlucht
MUNCHEN (UPI) - In het afgelo
pen weekeinde zijn vier Oost
duitsers, onder wie een grens
wacht. naar de Duitse Bondsre
publiek uitgeweken. De grens
wacht nam de benen nadat hij
een collega had ontwapend Als
reden voor zijn vlucht gaf hij
"politiek ongenoegen" op Enige
uren later kwam een 32-jarige
Oostduitse vrouw met haar 12-ja-
nge zoon en een vriend van 21
jaar via de Tsjechoslowaakse
grens naar Beieren.
Wegens het (laten) verrichten
van een abortus moeten van
daag elf mensen voor de der
de keer in Bilbao voor de
rechtbank verschijnen. Het
proces tegen de tien vrouwen
en een man werd in 1979 en
1981 verdaagd Het proefpro
ces heeft ook deze keer veel
reacties van protest zowel als
solidariteit uitgelokt
De geruchtmakende abortusaf
faire dateert in feite al van ok
tober 1976. Verscheidene in
specteurs van politie klopten
aan bij een twaalftal huizen
in Basaun, letterlijk en fi
guurlijk onder de rook van
Bilbao De vrouwen daar hui
zen werd vriendelijk ver
zocht even mee te gaan naar
het bureau, voor een kleine
formaliteit die maar een paar
minuten in beslag zou ne
men. Het merendeel van de
vrouwen werd echter drie da
gen achtereen stevig aan de
tand gevoeld over vermeende
abortuspraktijken in Basaun.
Maar pas op 26 oktober 1979,
daags na het referendum
over de Baskische autono
mie. dat als afleider van de
publieke aandacht diende,
kwam de zaak voor.
Negen
Hoofdverdachten waren een
moeder en dochter die de uit
voering van negen abortus
sen ten laste werd gelegd, in
één geval van de dochter zelf
Tegen hen eiste de officier
van justitie maar liefst 60 en
55 jaar gevangenisstraf. De
acht vrouwen die zich door
de moeder hadden laten
aborteren (op een na allen
huismoeders met gemiddeld
dne kinderen die vanwege de
penibele financiële situatie
hun toevlucht tot abortus
hadden genomen toen ze
weer in verwachting waren
geraakt) hoorden zes maaan-
den en een dag tegen zich ei
sen. Dezelfde straf vroeg het
openbaar ministerie voor de
enige man die in het proces
terechtstond wegens het ver
strekken van het adres en het
telefoonnummer van de
abortiste.
Het proces werd echter uitge
steld. De formele reden luid
de dat een van de vrouwen
niet verschenen was. Dichter
bij de waarheid kwam waar
schijnlijk de Assemblee van
Baskische Vrouwen, die ver
klaarde dat de autoriteiten
hadden afgezien van het pro
ces uit angst dat de felle
protesten na de veroordeling
tot een hoge straf alleen nog
maar zouden aanwakkeren
Ook de tweede zitting op 16
juni 1981 werd verdaagd. Dit
keer omdat dne vrouwen ver
stek lieten gaan.
Lange baan
De duistere gang van zaken
rond deze tweede zitting (we
gens een administratieve
..fout" kregen de drie vrou
wen geen dagvaarding thuis)
wekte opnieuw de indruk dat
de autoriteiten zich geen raad
wisten met het massale abor
tusproces en de publiciteit
daaromheen en de zaak maar
liever op de lange baan wil
den schuiven Want al vaar
digde de rechtbank meteen
een opsponngs- en arrestatie
bevel uit tegen de vrouwen
die niet op het appél versche
nen waren, toen twee van hen
twee dagen later thuis waren
gearresteerd, bleef het proces
alsnog achterwege.
Dat de zaak nu voor de derde
keer op de rol komt, is daar
om in verschillende opzich
ten een teken aan de wand
wat betreft de politieke ont
wikkeling van Spanje, die
niet los ig te zien van de mis
lukte staatgreep van 23 fe
bruari vorig jaar
Na het tweede uitstel verklaar
de de officier van justitie sus
send dat de beklaagden zich
geen enkele zorg behoefden
te maken over de afloop van
het proces Omdat het meren
deel van de „delicten" had
plaatsgevonden tussen 1968
en 1975. zouden de meeste
vrouwen immers vrijuit gaan
op grond van de in '75 en '77
afgekondigde gratiebeslui-
ten. Alleen de twee hoofdver
dachten zouden voor gevan
genisstraf m aanmerking blij
ven komen, al zou die de
twee jaar niet overschryden.
Maar dat optimisme van de
officier van justitie wordt
niet door iedereen gedeeld.
Verbazing
In de eerste plaats wekt het
noga) verbazing dat het pro
ces toch plaatsvindt, on
danks dat de meeste verdach
te vrouwen voor gratie in
aanmerking zouden komen.
Te meer omdat de advocaten
tot dusverre hardnekkig op
die gratiebesluiten hebben
gewezen (alsook op het feit
dat de meeste abortusgeval-
len al verjaard zyn) zonder
dat dit geleid heeft tot sepo
neren van de rechtszaak. Bo
vendien lijkt de Spaanse jus
titie de laatste tijd aanzienlijk
agressiever op te treden te
gen gevallen van abortus. In
de eerste twee maanden van
dit jaar wees het Spaanse
hooggerechtshof een drietal
gevallen van hoger beroep af
nadat lagere rechtbanken in
Madrid en Oviedo straffen
wegens abortus hadden op
gelegd variërend van zes
maanden tot zes jaar
Er lopen ook nog steeds onder
zoeken tegen de medewer
kers van twee centra voor ge
zinsplanning in Valencia en
Sevilla, waar naast informa
tie over anticonceptie ook in
lichtingen werden verstrekt
over de mogelijkheid om in
het buitenland abortus te la
ten plegen, waar jaarlijks
meer dan 30.000 Spaanse
hun toevlucht toe
Niet toevallig
Volgens sommigen is het zeker
niet toevallig dat het abortus-
proces van Bilbao juist nu
weer wordt opgerakeld en sa
menvalt met het andere grote
proces tegen de 33 verdach
ten. betrokken by de misluk
te staatsgreep van 23 februari
vong jaar. Volgens hen is het
slechts een symptoom dat de
ommezwaai naar rechts - die
zich sinds de mislukte coup
duidelyk een aantal andere
terreinen heeft gemanifes
teerd, zoals het autonomicbe-
leid, legerzaken of sociaal be
leid - zich nu ook dreigt uit te
breiden naar de sfeer van de
moraal.
Het proces van Bilbao is daar
om in de eerste plaats een
proefproces, al zal het maar
weinig verandering brengen
in de reële situatie, namelijk
dut elk jaar meer dan 300 000
vrouwen zich clandestien la
ten «bodem
GERRIT JAN HOEK
Van woensdag 17 t/m dinsdag 23 maart
F op het piekfijn reinigen van
Deze aanbieding geldt ook in de Palthe-filialen.
PARIJS - Minister van binnen
landse zaken Gaston Defferre is
in een kort geding .veroordeeld
wegens smaad Hij moet een
franc schadevergoeding betalen
aan oppositieleider Jacques Chi
rac. die tevens burgemeester van
Parijs is. Bovendien is Defferre -
zelf ook burgemeester maar van
Marseille - een boete van 1500
francs opgelegd. Het is voor het
eerst in de historie van de Franse
vijfde republiek dat een minister
wordt beboet Het gebeurde bo
vendien aan de vooravond van
regionale verkiezingen, waaruit
de regeringspartijen niet al te he-
roisch tevoorschijn kwamen.
Defferre is al zo lang heer en mees
ter in Marseille dat hy veel van
de typische eigenschappen van
de mediterrane wereld heeft
overgenomen. Zyn verdachtma
kingen klinken een noordelyke
Fransman niet altyd even op
recht in de oren en wat hij over
Jacques Chirac opmerkte was
wel erg goedkoop.
Het gebeurde op een byeenkomst
van de socialistische party in
Marseille, ter gelegenheid van de
kantonale verkiezingen van afge
lopen zondag DefTerre bracht
een kwestie in het geding die de
gemoederen heeft bezig gehou
den de vraag of hy was bena
derd door een tweetal advocaten
die er bij de minister voor zou
den hebben gepleit dat een door
hem gesloten speelzaal weer
open moest gaan De speelzaal
behoorde aan de onduidelijke
Corsicaan Francisci en Francisci
werd kort na het - bestreden ge
bleven - initiatief in de parkeer-
"Schurk"
Minister Defferre meende de zaak
van de verkiezingen het best te
dienen door een aanval en zo
sprak hy vanaf het podium die
middag in Marseille „Die speel
zalen. dat levert heel wat geld op.
Beschermers, vrienden en mede
plichtigen hebben de vruchten
geplukt van de goedgeefsheid
van een schurk, waaronder de
heren Chirac, Pasqua en Pons
Nu is Gaston Defferre allerminst
een boeiend spreker en hy verde
digde zich later door «ff
dat hy uit het hoofd had gespro
ken („myn vrienden weten dat ik
zonder bril niet kan lezen en dat
ik op dat moment geen bnl op
had"), en dat hy tevens het
woordje „misschien" had ge
bruikt
Afgezien van Pasqua en Pons me
debestuurders van door de Chi
rac geleide gaullistische RPR -
reageerde Chirac meteen door
een klacht wegens smaad in te
dienen Al gauw bleek dat Def
ferre zich louter had gebaseerd
op een brief die hy in juli van
Pasque had ontvangen, en waar
in deze er als vnend van Fran
cisci - ook al op had aangedron
gen dat de speelzaal weer ge
opend zou worden. Defferre ver
dedigde zich daarop weer met te
zeggen dat ..wanneer Pasqua
zo n brief schreef zeker partylei-
der Chirac daarvan geweten
moest hebben".
Voor Jacques Chirac is de zaak
met de uitspraak in het kort ge
ding afgedaan Minister DefTerre
daarentegen heeft aangekondigd
in hoger beroep te zullen gaan
