9Opdat de ruimten meevieren
"Oecumenisch werkverband" in Leiden
Boeiend lees- en kijkboek over oude kerken
ZATERDAG 13 MAART 1982
Geestelijk leven
PAGINA 11
LEIDEN - De Raad van Kerken in Leiden
heeft een 'oecumenisch werkverband'
opgericht om na te gaan, wat de deelne
mende kerken concreet kunnen doen
aan actuele maatschappelijke vragen.
Het bestaat uit Anton Dronkers, diako-
naal predikant bij de Leidse hervormde
gemeente, de predikant Martin van der
Velden, die namens de regio Leiden van
de Gereformeerde Kerken medewerker
is bij de stichting 'Jeugdhaven' in Lei
den, en studentenpastor Sjaak van der
Hoeven namens het rooms-katholieke de
kenaat.
'De Raad van Kerken in Leiden krijgt
steeds meer verzoeken om maatschap
pelijke vragen niet uit de weg te gaan",
schrijft het bulletin van het dekenaat.
"Met name de oproep om zich in te zet
ten voor 'de minsten' kan de raad niet
naast zich neerleggen".
Vorig jaar besteedde de raad een vergade
ring aan de situatie van WAO-ers en
werklozen. Ook nam hij contact op met
Turkse en Marokkaanse islamieten. En
deze week kreeg in de raad het pro
bleem van de vluchtelingen de aan
dacht.
Na zulke besprekingen staat men altijd
weer voor de vraag, hoe het nu verder
moet. Wat kunnen de gezamenlijke ker
ken van Leiden eraan doen? Om dat
enigszins concreet te maken, is het 'oe
cumenisch werkverband' opgericht.
Het genoemde driemanschap wordt ge
steund door een taakgroep. In de ko
mende maanden zal het zich vooral be
zig houden met vragen rond de migran
ten.
Intussen wil de Raad van Kerken een
nieuwe taakgroep oprichten om vragen
rond WAO-ers en werklozen op te pak
ken. Zijn er WAO-ers en werklozen die
zich bij deze groep willen aansluiten,
dan kunnen zij zich hiervoor opgeven
bij het secretariaat van de Raad van
Kerken, Plantage 16 Leiden (telefoon
121988).
IKON. De hervormde synode zal
in haar vergadering van juni het
beleid van de IKON (Interkerke
lijke Omroep Nederland) aan de
orde stellen, dit naar aanleiding
van een beleidsnota van de
IKON zelf Dan zullen ook de
door verscheidene hervormde
gemeenten naar voren gebrachte
bezwaren tegen de interkerker-
lyke omroep ter sprake komen.
Deze week maakten wij melding
van een brief (niet persoonlijk
ondertekend) van een Zwolse
wijkkerkeraad over het IKON-
beleid aan alle hervormde kerke
raden in ons land Predikant
van de bewuste wijk (Zwolle-Ber-
kum) is niet ds L. J. Geluk maar
ds. G. Th. Vollebregt In de brief
wordt de kerkeraden gevraagd,
hun mogelijke bedenkingen tegen
de IKON via de classicale (regio
nale) vergadering bij de synode
te brengen.
Hervormde Kerk: beroepen te
Kollumerzwaag S. J. Seinen Fer-
werd, te Haskerhorne-Oudehas-
ke (Fr.) kandidaat T Dankers
Zeist, te Lunteren J. den Besten
Ede: aangenomen naar Span-
num-Kubaard (Fr.) kandidaat W.
Ferguson Utrecht; bedankt voor
Amsterdam M. Verduin Kam
pen. Verbetering, ds. J. Mou-
thaan te Nunspeet is niet beroe
pen in Stavoren Gereformeerde
Kerken: beroepen te Leeuwar
den R. de Pee Kollum, te Eind
hoven J. Pennekamp Schiedam.
Gereformeerde Gemeenten in
Nederland: bedankt voor Uddel
F. Mallan Rhenen.
Het jongerenkoor 'De Menswor
ding' (Leiderdorp) werkt van
avond om 7 uur met tekst, mu
ziek en zang mee aan een dienst
in de Matthiaskerk te Warmond
en morgen om half 12 in de
rooms-katholieke kerk te Ha-
zerswoude-dorp. Het thema van
beide diensten is: 'Aandacht
voor de ander, ver weg maar ook
dichtbij'.
De Leidse baptistengemeente
houdt morgenavond om half 8 in
de school Lusthoflaan 4 (Heren
singel) een bijzondere dienst,
waarin ds. G Bosveld spreekt
over 'Er is hoop. en hoop moetje
grijpen'. Het eigen koor (olv P.
Pool) verleent medewerking Na
afloop is er koffie.
Uitgejouwd. De anglikaanse
aartsbisschop van Canterbury,
dr. Robert Runcie, heelt donder
dag vroegtijdig een kerkdienst
moeten verlaten, omdat onge
veer honderd militante protes
tanten hem uitjouwden. Zij pro
testeerden tegen het feit dat hij
als primaat van de Engelse
staatskerk in mei de paus zal ont
vangen bij diens bezoek aan En
geland. De demonstranten ne
pen aanhoudend 'boe', en toen
om stilte werd verzocht,
schreeuwden ze 'verrader' en
'Judas'. Ook buiten de kerk werd
Runcie lastig gevallen.
"Ik zal mijn best doen. te verge
ven", was zijn reactie. "Grote
christelijke overwinningen zijn
voortgekomen uit nederlagen".
Van de middeleeuwse kerkgebouwen in ons land is
het merendeel sinds de tweede helft van de zestien
de eeuw in het bezit van de Hervormde Kerk. Deze
kerken zijn niet alleen belangrijk om hun architec
tuur maar ook om hun meubilair en inrichting.
Vooral in de zeventiende en achttiende eeuw heb
ben veel kerken een fraaie en harmonische inrich
ting gekregen. Op de ranglijst van onze cultuurge
schiedenis nemen ze een eerste plaats in.
De laatste tientallen jaren zijn
honderden van deze monu
menten voor veel geld geres
taureerd. En bij elke restau
ratie komt de vraag aan de or
de, hoe zo'n kerk daarna
moet worden ingericht. Moet
het meubilair gewoon op z'n
oude plaats blijven of moet
het, geheel of gedeeltelijk,
anders worden opgesteld?
Soms zijn de meningen van de
architect en Monumenten
zorg en van de kerkelijke ge
meente - de eigenaar/gebrui
ker van het gebouw daar
over gelijk. Maar in tal van
gevallen doen zich allerlei
problemen voor. Vaak wor
den die in goed overleg opge
lost. Opvattingen kunnen
echter ook lijnrecht tegen
over elkaar staan, zonder dat
iemand een duimbreed toe
geeft. Spanningen tussen het
belang van de liturgie en de
eerbied voor het monument
leiden niet zelden tot heftige
discussies.
Ook kerkelijke gemeenten zelf
zijn soms verdeeld over de
vraag hoe de kerkruimte op
nieuw moet worden gevuld.
Dat is niet maar alleen een
praktische kwestie. Ook ge
wijzigde liturgische inzichten
spelen hierin mee.
Zo is er een tijd geweest, dat de
meeste gerestaureerde ker
ken een lengte-inrichting
kregen, met alle zitplaatsen
gelijk gericht op één punt. Op
't ogenblik is er een tendens
om de preekstoel, met tafel,
doopvont en lezenaar, net als
vroeger weer een centrale
plaats te geven, met banken
en stoelen er huiselijk om
heen.
Milde kritiek
Dr. Regnerus Steensma, do
cent voor kerkbouw en kerk
gebruik aan het Instituut
voor Liturgiewetenschap in
Groningen, heeft over dit on
derwerp, met financiële
steun van een aantal instan
ties, een fraai boek gemaakt,
waarin levendige beschrij
vingen en een schat van fo
to's elkaar overvloedig afwis
selen.
De titel 'Opdat de ruimten mee
vieren' geeft precies aan, wat
hij met zijn studie beoogde.
Het is een poging om kerkge
bouw en liturgie beide tot
hun recht te laten komen en
in onderlinge harmonie te
brengen. Vorige week is dit
boek - uitgever Bosch en
Keuning, Baarn, 272 pagi
na's, f. 57,50 - tijdens een bij
eenkomst van de Bouw- en
Restauratiecommissie van de
Hervormde Kerk in de Grote
Kerk te Naarden aangebo
den.
De auteur begint met een be
schrijving van de liturgische
ontwikkeling in de Hervorm
de Kerk sinds 1911. Hoe
kunsthistorici en architecten
nó 1945 over het inrichten
van oude kerkinterieurs
dachten, komt, met allerlei
praktische voorbeelden, in
een tweede hoofdstuk breed
aan de orde.
In het tweede deel van het boek
behandelt Steensma de res
tauratie en herinrichting van
vijftig hervormde kerken,
waarbij hij niet alleen opsomt
wót er allemaal veranderde,
maar ook ingaat op het waar
óm.
Steensma verhaalt er uitvoerig
van, en met verve. Hij laat
ook betrokkenen aan het
woord. Nu de gemoederen
reeds lang tot bedaren zijn
gekomen, krijgen zulke ge
schiedenissen achteraf nog
iets vermakelijks.
Minder vermakelijk - maar dat
uitdrukkelijk tussen haakjes
- is de neiging van de schrij
ver om mannelijke woorden,
zoals kerkeraad en dienst, te
vervrouwelijken. Al over
weegt tegenwoordig in me
nige kerkeraad het vrouwelij
ke element, in de taal is dat
college 'hij' en 'hem'. Zoals
'kerkvoogdij' - vanouds een
typisch mannencollege
vrouwelijk blijft.
Bewoners
De studie van Steensma kan er
toe bijdragen, dat 'monumen-
tenzorgers' en architecten de
liturgische traditie en behoef
te van de kerkelijke gemeen
te meer gaan aanvoelen en
dat de kerkelijke gemeenten
op hun beurt meer oog krij
gen voor de monumentale
waarde van het kerkgebouw
en zijn inventaris.
Door koppig vasthouden aan
eenmaal ingenomen stand
punten is er niet alleen litur
gisch maar ook cultuur-histo
risch nogal wat verknoeid.
Botsing van inzichten en be
langen kan de zaak dienen
maar ook onherstelbaar scha
den.
Er zullen altijd wel kerkrestau
raties blijven die een spoor
van ontevredenheid achterla
ten, hetzij by de uitvoerders,
hetzy by de gebruikers.
Maar de wensen van de gebrui
kers moeten uiteindelijk toch
het zwaarst wegen Zij zijn
als bewoners de eerste be
langhebbenden.
Alleen de bewoners houden het
monument levend. En niet al
leen het monument Ook de
bereidheid om voor de in
standhouding ervan de nodi
ge offers te brengen.
S. J. DE GROOT
Aan het eind van zijn beschrij
vingen geeft hij zijn persoon
lijke mening over elke restau
ratie, zowel uit monumentaal
als uit liturgisch oogpunt.
Steensma is mild in zijn oor
deel, heeft begrip voor de ma
nier waarop men problemen
meende te moeten oplossen,
maar verbloemt niet waar
het is misgegaan en spaart in
zijn kritiek niemand.
Het boek bevat naast een keur
van nieuwe ook tal van oude
foto's van kerkinterieurs.
Sommige gaan zelfs terug tot
het begin van deze eeuw. De
oude en nieuwe foto's zijn zo
geplaatst, dat veranderingen
in het interieur onmiddellijk
opvallen.
Inspraak
Als dit boek één ding duidelijk
maakt, is het wel dit, dat de
herinrichting van historische
kerken in ons land met bij
zondere zorg wordt omgeven.
Soms wordt de afsluiting van
een restauratie er lange tijd
door opgehouden, vooral als
de kerkelijke gemeente zulke
beslissingen niet aan de be
stuurscolleges overlaat en
over allerlei zaken inspraak
verlangt. Kerkbesturen moe
ten er rekening mee houden,
dat het kerkvolk met het be
leid van de 'deskundigen' op
dit punt grote moeite kan
hebben.
Van dat laatste getuigen wel de
hoog oplaaiende discussies
die de herinrichting van de
kerken in Leiderdorp en Bo
degraven indertijd losmaak
te. In Leiderdorp ging het om
de plaats van de preekstoel:
vóór de achterwand van de
rechthoekige kerk of in het
midden aan een pilaar, met
alle stoelen in één richting óf
gegroepeerd rond een cen
traal punt. In Bodegraven
ontbrandde een gevecht over
al of niet herplaatsing van
een schot vóór het koorge
deelte van de kerk.
De Dorpskerk in Leiderdorp. Ook hier had na de restauratie de herinrichting van de kerk
heel wat voeten in de aarde. Er waren er die de preekstoel vóór de achterwand wilden, met alle
stoelen in één richting. De voorstanders van een centrale plaats voor de preekstoel met de
zitplaatsen eromheen wonnen het uiteindelijk.
LEIDEN. Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Eekhof, 11.45 oecum. dienst;
Marekerk 10 kand. De Boo, Koudekerk,
5 ds. Breugem, Barneveld;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Kra-
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Horten-
sius, jongerendienst. 11.15 ds. Horten-
sius en pastoor v. Well;
Bethlehemk.(Driftstr.) 10 ds. Christ,
Eek en Wiel, opendeurdienst;
Bevrijdingsk.CMontgomerystr.) 9 ds.
Sternnga, 10.30 ds. Wolthaus, 5 ds. Riet-
Vredesk.(Burggravenl.) 10 ds. De Mey;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bakker en ds. Terlouw-Sterk, ha.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Van 't Hof.
Endegeest: zie O.geest.
'Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 ds. Elgersma, Noordwijk;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Baas,
Oude Vest 10 en 5 ds. Koolstra;
Maranathak.(L Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie herv.
gem
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. v.d.
Horst, Katwijk.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.): 9
dr. Zeegers, 5 hr. De Waard.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds. H.
Bouma, ha.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (BethLkerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang -Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Happee
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lok
horstk.): 10.30 ds. Koek.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos-
veld, 7.30 evang.dienst in Lusthofl-
school, zie ook 'Nabij en Ver'.
Evang Christengem. (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middernachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr De Leeuw.
Evangelieeentrum Zijlsingel 2: zo. 10 en
di. 8 hr. Zylstra.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. v.d.
Molen.
Leger des Heils (Hooigr 10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da-
gen (Brahmsl): 9.30, 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11,
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9 30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7. zo. 8.30. 10. 11.30, 6
en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11.
Lammenschansweg zat 7, zo. 9.10.30 en
12;
Haarl.straat zat. 7. zo. 9.30, 1
11.15.
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10 hr.
Bor, Alphen. 7 hr. Stam, Nieuwkoop.
Geref. K.: 10 ds. Gesink. Noordwijk,
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. Bogers, ha; Kruis
kerk 10 ds. v.d. Heiden; Opst.kerk 10 ds.
De Jonge, 6.30 kand. Den Toom, Har-
dinxveld; Naby 10 jeugdkapel; Mar-
.kerk 6.30 ds. Fernhout, opendeur
dienst; G. Herderkerk 10.30 ds. Hoogen-
dijk. ha. 6.30 ds. Moll, ha; De Bron 9,
10.30 en 6.30 ds. Verheul, ha; Ashram
(Marsdiep) 10 ds. Mulder, ha; Driehoor-
ne 7 nam. ds. Nieuwenhuis; Albanianae
(Diamantstr.) 10 ds. Moll en ds. Nieu
wenhuis, ha; Onderweg (Lysterl.) 10 ds.
Stenfert Kroese, jongerendienst; Sions-
kerk (Planetensingel) 9.30 ds. v. Sloo-
ten, Putten, 6.30 ds. Ouwendijk.
Geref. K.: Mar.kerk 10 ds. Vree. 6.30 ds.
Ferhout, opendeurdienst; Salv.kerk 10
ds. Modderaar, 6.30 ds. Vree. Zie ook
herv. gem.
Geref. K. Vrijg.(Rijnstroom): 9.30 ds. De
Graaff. 6.30 st. Zomer.
Ned. Geref. K (school Willemstr.): 9.30
br. Kleingeld, 4.30 ds. Janse.
Chr. Geref. K 9.30 dienst, 2.30 ds. Boi-
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem Molenwerfstr. 1): 10 ds.
Koekkoek, 6.30 Shlomo Hizak (Israel).
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 ds. Veenstra.
Volle-evang gem. (school Bosparkweg
6.30.
Pinkstergem. (school Batenstein 16): 10.
Remonstr Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 streekdienst in Waddinxveen.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7. zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
v.d. Plas, Delft, 6 ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
BODEGRAVEN: Herv Gem. Dorps
kerk 10 ds. Geluk. Baam, 6.30 ds. Ge
braad, Katwijk a.d. Ryn;
Salv.kerk 10 ds. Richter. 6.30 ds. Wie-
Bethl.kerk 10 kand. Buitelaar, R.dam,
6.30 ds. Aangeenbrug, Goedereede.
Geref. K.: 10 ds. v.d. Berg, 6.30 ds. Elder-
Geref. K. Vryg. 9.30 en 4.30 st. Zomer.
BOSKOOP Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
dr. Haitsma, 6.30 evang. v.d. Bos, Ede,
jeugddienst,
Van 7,'yckerslooth: 4 ds. Vermeulen,
Valkenburg
Endegeest: 9.30 pater Boshouwers
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum) 4
Rk Kerk: Will.kerk zat. 7, zo. 9, 10.30 en
12.
Bonaventurakapel zat. 6.30,
i 11.
De Stek 9.30 dr.^Vlasblom.
Geref. K.. 9.30 ds. Omta. 5 ds. Welbe
dacht
Chr. Geref. K.: 9.30 en 5 ds. v. Lange vel
de.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7. zo. 9.30
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30
kand. Haeck, Hoevelaken, 6.30 ds. De
Graaf.
Geref. K.: 10 ds. Welbedacht, 5ds. Omta.
Rk Kerk: dorp zat 7, zo. 9.30 en 11.30,
Anker zat 7. zo. 8.45 en 11.15;
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds.
Hoek.
Rk Kerk: zat 7. zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Vermeulen, Val
kenburg, 6 ds. Romein. Rijnsburg;
KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. De Jong. 6 ds. Schuurman;
O. Kerk 10 ds. Driebergen, 6 ds. v. Siie-
dregt.
Ichthusk. 10 ds. v. Roon, 5 ds. De Jong;
Pnielk. 9.30 ds. v. Shedregt, 6 ds. Drie
bergen;
Gr. v. Pr.school 10 ds. Vink;
Overduin 2.15 ds. Baas, wykgeb. Hoek
steen 10 dienst voor doven, hr. Haaring.
Geref. K.: Vr.kerk 10 ds. Vrolyk, 5 ds.
Kersten;
Triumfatork 10 ds. Koster, 5 ds. Vrolyk.
Geref. K Vrijg.: 10.15 ds. Heida, 3 30
leesdienst
Ned. Geref. K.: 8.45 ds. Blokhuis, Schie
dam, 7 ds. Janse.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrye Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr): 10 en 5
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Stelwagen, Boskoop, 7 dr.
Bade.
Geref. K.: 10 dr. Bade, 7 zie herv. gem.
LEIDERDORP Herv. Gem. en Geref
K. Dorpsk. 10 ds. Knorth, 3 dienst met
geestelijk gehandicapten, ds. Boven
berg. 6.30 ds. Knorth, bidstond voor ge
was en arbeid;
Hoofdstr. 10 ds. Doesburg,
Scheppingsk. 9 en 10.30 ds.v.d. Bom,
ha.
Elis.ziekenhuis 9.30 hoogmis, rector
Vijftigschild. 10.45 ds. Brommet.
Bapt gem. (wykgeb.Zylkw.): 10 hr. De
Vries.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN Herv. Gem. 9 30 ds.
Schalk; dorpshuis Kudelstaart 10 ds.
Amesz, Aalsmeer.
Geref. K.: 9.30 ds. Los, 7 ds. Jaspers
Focks.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 7.30. 9.30 en 11.15.
LJSSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. 't
Hooft;
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, 7 ds. Ger
mans, Vyfhuizen, jeugddienst.
Geref K.: 10 ds. Boswyk, 7 zie herv.
gem
Geref. K. Vrijg.: 10.30 ds. De Putter, 4.30
leesdienst
Ned Geref. K. (Salvatori) 10 zie chr. ge
ref. kerk, 5 ds. Schuurman.
Chr Geref. K.: 10 ds. v. Dyken. gez.
dienst. 4.30 ds Visser.
Geref Gein.: 10 en 4
Rk Kerk: Agathakerk zat 7, zo. 10 en
Remonstr. Gem.: streeksdienst in Wad
dinxveen.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv. Gem. 9 30 ds. Mo
lenaar. 6.30 ds. Koelewijn.
Geref. K.: 9.30 kand. v. Leeuwen, 7 ds.
De Zwart, Voorschoten
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP: Herv Gem. 9.30 ds.
Bergsma, 's av. ds Goverts.
Geref K 8.30. 10.30 en 4.30 ds Rang.
Geref. K.CW. Verlaat): 10 en 7 ds. Noote-
Rk Kerk: zat 7. zo. 9 en 10.30.
NOORDWIJK Herv Gem Voorstr-
Binnen) 10 ds. v.d. Lee, 5 hr. Visser, 7
ds. v.d. Lee;
Hoofdstr (Zee) 10ds. Hoekstra. O.geest,
Buurtkerk 5 dr. v. Oeveren. Rynsburg.
De Rank (Golfbaan) 10 hr. Visser.
Geref K.: Hoofdstr. (Zee) 10 hr. Brou
wer, Katwyk, 5 dr. v. Oeveren;
Vinkenl. (Binnen) 9.30 ds. Koetsier, Am
sterdam, 5 hr. v. Duin;
Stichtingskerk 11 ds. De Lange,
O.geest. Sole Mio 9 ds. Bouma.
Ned. Prot Bond (aula O.Zeew.) 10.30 dr.
Verheus. A dam
Rk Kerk Zee zat 7. zo. 9.30 en 11;
Binnen zat 7, zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT Dorpsk. 10 hr.
v Duin, Noordwyk.
De Zilk 10 ds. Kalkman
Rk Kerk Victork zat 7. zo. 10 .30;
Jozefk. zat 7. zo. 10.
OEGSTGEEST: Herv Gem. Groene of
Will.kerk 11 ds. Kooman.
Pauluskerk 9.30 ds. Kooman,
Gemeentecentrum (Lytw 10.30 ds.
Oosten, Cothen, 7 ds. Damsma, Ryns-
Geref K 10 ds. De Zeeuw. V.schoten. 7
zie herv gem
Geref. K Vryg (Dr. Schildersch. Vos-
cuyl 6) 8 45 en 5 ds De Putter
Ned Geref K. (Gem centrum t 8 45 da.
Slofstra, Noordwyk, 4 ds. De Lange.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem 9 30 ds. Kielder.
Geref. K.: 9.30 ds. Jaspers Focks, 5 ds.
Los.
Remonstr.Gem.: 10 mevr. ds. Went,
Bloemendaal.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9 30 en 11 30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat 7. zo. 9 en 11.
Petrus-B. zat 7, zo. 9 30 en 11.30
RIJNSATERWOUDE Herv Gem 9 30
ds. De Kruyff, R.dam, 7 ds. Kielder
Chr. Geref K.: 9.30 dienst 2 15 ds
Bouw
RLJNSBURG. Herv Gem Laurentius-
kerk 9 30 ds v Niel, 5 ds Wisse. Zeist.
Bethelkerk 9 30 ds. Romein. Ede. De
Wegwyzer 10 ds. Ter Linden. O geest
Geref K.. Petrak. 9.30 ds. Damsma, 5 ds.
Snel.
Imm kerk 9 en 10.30 ds. Snel. 5 ds.
Baayen.
Mar.kerk 9 30 ds Baayen, 5 ds Dams
ma. De Wegwyzer 10 ds. Ter Linden.
O.geest
Chr Geref. K. 9.30 dienst. 3 30 ds Riet
veld. Maarssen. wo 3 en 7.30 ds Weste
rink. Urk. biddag gewas en arbeid
Evang. Chnstengem (aula mavo) 10 ds.
SASSENHEIM Herv Gem 9 en 10.30
ds. v.d Meer. 7 zie geref kerk
Geref K 10 ds Ferwerda. 7 ds. Heule,
Wassenaar, opendeurdienst
Ned. Prot Bond (Jul laan 17) 10 30
mevr ds. Luikmga. Haarlem
Rk Kerk zat 7. zo 9.30 en 11.30
TER AAR: Herv Gem 9 30 ds Klein
Kranenburg. 6.30 ds Schalk
Geref. K 9 30 hr. Wolf, 6 30 hr. Dodde-
VALKENBURG Herv Gem 10 ds.
AarenLs, 6.30 prof dr vd Beek. Leiden
Geref. K 9 30 ds Van Loenen, Ldorp.
ha. 6.30 ds Vrolyk. Katwyk. ha
Geref K. Vryg 9.30 leesdienst. 3 ds
Heida
VOORHOUT: Herv Gem 10 ds Bro
kerhof
Rk Kerk: zat 7. zo. 9. 10.30 en 11 45.
VOORSCHOTEN Herv Gem Dorps
kerk 10 ds. De Zwart 5 ds. Oost.
De Ontmoeting, Noordhofland: 10 ds.
Lentz;
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds.
Meye'nng.
Geref. K.: 10 ds v.d. Schoot 5 zie herv.
Geref. K. Vryg.: 10 en 5 ds. Bos. Gen-
dringen.
Aulagemeenschap Noordhofland 7
nam. dienst van woord en tafel. 'Huis
van de mensen, tempel van God'
Rk Kerk Laur kerk zat 7. zo. 10 en
11.30,
M. Godskerk zat 7, zo. 8.30 en 1030.
WADDINXVEEN Herv Gem Brugk
(te houden in Kruiskerk en Bethelkerk)
8.45 ds. Plomp in Kr kerk, 10.30 ds.
Plomp in Bethelk
Bethelk 8.45 ds. Heuvelman. 5 ds.
Maasland.
Imm kerk 10 ds Hulst 5 ds Holwerda
Geref Kerk Kruisk. 10 hr. Leycnhorst.
5 ds. v.d Berg,
Ontm.kerk 10 ds. v.d Berg
Remonstr Gem. 10 streekdienst dr.
Cramer
Rk Kerk Vurtork 10.
Ontm.kerk 8 30 en 11 45.
WARMOND Herv Gem 10 en 5 ds Den
Tonkelaar
Rk Kerk zat 7, zo. 8 30, 10 en 11 30.
WASSENAAR Herv Gem Dorpsk 10
ds v Bruggen. 4 30 ds Romein. Ryns
burg. 7 ds Steenstra.
Kievietk 10 ds Steenstra
Messiask 10 ds v Waasbergen.
Dorpscentrum 9 30 ds Wolters.
Geref K Zyllaan 10 en 5 ds. v d Meu-
len.
Zuid 10 ds v d Kamp
Ncd Prot Bond (Kerkdam). 10 30 ds. v.
Ginket Adam
WOUBRUGGE Herv Gem 9 30 ds
Zonnebcrg. Willege-Langrrak. 6 30 ds.
Molenaar. Nieuwveen.
Geref K 9 30 en 6 30 ds Aalden. Am
sterdam
Ned Prot Bond (De Wyk) 7 nam. dr
Meyenng, O geest
Rk Kerk. zat 7. zo. 10.
ZEVENHOVEN: Herv Gem. 9 30 hr.
Goedhart
Geref K.9 30 ds. Ferhout Alphen, 7
kand. v Leeuwen.
Rk Kerk: zat 7. zo. 9 en 10 43.
ZOETERWOUDE Herv Gem. 10 ds.
Rietveld
Rk Kerk St Jan zo. 930.
Chr Dienaark zat 7. zo 10.
H Ryndyk zat 7, zo 10 en 11 30
ZWAMMERDAM Herv Gem 10 ds v.
Achterberg. Leiden. 6 30 zie geref kerk
Geref K 10 ds Elderman. 6 30 ds Bos.
Zeist gez. dienst
