c Kinderen kijken steeds meer 3" Schoolradioserie over televisie TV, WAT] DOE JE RADIO TELEVISIE DONDERDAG 11 MAART 1982 Een schoolradioserie over televisie. Op het eerste gezicht een wat ongebruikelijke combinatie. Het is dan ook de eerste keer dat de radio een dergelij ke serie geprogrammeerd heeft voor educatieve doeleinden. Dr. J.P. Boorsma en J.A. Aarnoudse hebben vijf pro gramma's samengesteld om kinderen bewust om te leren gaan met informatie en te leren leven in een "informatie-maatschappij". Het uitgangs punt voor de serie is het televisie-kijken dat kin deren steeds meer gaan doen. Op vijf woensdagen in deze maand kunnen leerlin gen van de vijfde en zesde klassen van de lagere scholen luisteren naar een schoolradio-program ma dat de naam kreeg "TV, wat doe je ermee?" Elke woensdag van 11.10 tot 11.29 uur op Hilver sum 2 worden de leerlingen van de scholen, die op de serie hebben ingeschreven, aan de hand van een leerlingenboekje bewust gemaakt van hun kijkgedrag en van de verborgen invloeden die de televisie-programma's op hen kunnen hebben. In bijgaand verhaal een gesprek met de samenstel lers van de serie over de televisie en de invloeden die de programma's kunnen hebben op kinderen. Radio - tv ADVERTENTIE HILVERSUM (GPD) - On derzoek in Amsterdam en Rotterdam heeft uitgewe zen dat kinderen tussen tien en twaalf gemiddeld tweeënhalf uur televisie kijken per dag. Deze kin deren zitten gemiddeld tot half elf naar die televisie te kijken. Ze zitten gemid deld vijf uur per dag op school. Duidelijk is dat de televisie een belangrijke rol in hun leven speelt. En als de voortekenen niet bedrie gen, zal die rol nog groter wor den. Kinderen uit dezelfde leef tijdsgroep in Toronto (Canada) kijken gemiddeld vijfenhalf uur naar de televisie. Dat is al langer dan ze op school zitten. Daarbij komt nog dat in 55 procent van de gezinnen in Toronto twee tele visietoestellen frequent in ge bruik zijn. Kinderen hebben vaak hun eigen toestel op de ka mer en kunnen kijken naar wat en tot hoelang ze willen. De ou ders hebben letterlijk, en figuur lijk „geen kind" meer aan ze. Met de komst van de kabeltelevisie en straks van de satellieten kan in Nederland, een met Canada en Amerika vergelijkbare situatie ontstaan. Het is wellicht een te ken aan de wand dat een elfjarige Hilverumse onlangs verzuchtte: „Ik zal blij zijn als de kabel er Sociologen en psychologen heb ben al veel onderzoek gedaan naar de invloed die kinderpro gramma's hebben op kinderen Vooral het programma Sesam straat wordt begeleid door uitge breid onderzoek. Het gaat daar bij om vragen als: hoe kun je de kinderen die er naar kijken het beste bepaalde zaken duidelijk maken? Identificeren kinderen zich met de figuren uit het pro gramma en wat is het gevolg daarvan? Wat leren de kinderen van onderdelen van het pro gramma? Maar kinderen kijken echt niet al leen maar naar speciaal voor hen gfemaakte programma's. Kinde ren kijken in toenemende mate naar programma's die voor „ie dereen" bestemd zijn. Wat de ge volgen daarvan zijn, is nog hele maal niet bekend. Men heeft nog wel eens de neiging de invloed van de televisie te be perken tot de vraag of agressie en geweld op de buis bij kinde ren meer agressie en geweld op roept. Maar langzamerhand is men deze vraag gaan verbreden tot: welke pedagogische functies worden door de televisie overge nomen en wat zijn de gevolgen daarvan? „Het is volstrekt onaannemelijk dat de televisie geen invloed heeft op kinderen", aldus Jan Boorsma, wetenschappelijk hoofdmedewerker onderwijs kunde aan de Universiteit van Amsterdam en als adviseur van de Stichting Nederlandse Schoolradio, een van de samen stellers véin de radioserie „TV, wat doe je ermee?". Mediades kundigen zijn het erover eens dat het langdurig televisiekijken niet zonder gevolgen kan zijn voor dat wat de kinderen leren, voor de vorming van hun gedrag en voor de manier waarop ze naar de werkelijkheid kijken", ver duidelijkt Jan Boorsma. Met het toenemen van het aantal uren dat kinderen naar de televi sie kijken, neemt ook de invloed toe die de televisie heeft op de totale persoonlijkheidsontwik keling van het kind. Jan Boors ma: „Het is echt hiet zo dat kin deren alles wat ze zien op de tele visie meteen in een bepaald ge drag vertalen. Pedagogisch ge zien kun je spreken van een lan ge termijn effect. Het gaat erom dat te onderzoeken. Waaraan moeten we denken als ge- kün-Tn,. u sproken wordt over de invloed van de televisie op de totale per soonlijkheidsontwikkeling van een kind? Zoals gezegd gaat het niet alleen om agressie en ge weld. Jan Boorsma: „Ten aan zien daarvan kun je hoogstens zeggen: vermijdt geweldseries op de bi'.is. Maar dan krijg je met een de discussie over wat wel en wat niet op televisie vertoond mag worden. Hilversum kan dit soort series bijvoorbeeld gaan verminderen, maar via satelliet en kabel kunnen de kinderen dan toch dergelijke programma's uit andere landen ontvange- Het gaat Jan Boorsma voorname lijk om de in televisie-program- ma's verborgen codes. Kinderen zien in televisieprogramma's kle ding, pikken een bepaalde ma nier van spreken op, zien volwas senen op speciale manieren over bepaalde zaken praten en her kennen voorbeelden van belo ning en straf. Jan Boorsma: „In de zogenaamde lagere milieu's zag je vaak dat kinderen na het leveren van een prestatie meteen een beloning kregen, terwijl in de zogenaamde hogere milieu's vaak beloning op termijn volgde. In het eerste ge val „eer. duppie voor een ijsje", in het tv/eede geval „een fiets als je je eindexamen hebt gehaal- d" „Je ziet nu bijvoorbeeld in televi sieprogramma's steeds meer dat eerste terug: het meteen belonen voor een bepaalde prestatie. Kin deren die dat zien, nemen het in zich op en leren op die manier niet meer hoe ze een frustratie- drempe' moeten opbouwen. Het zelfde geldt voor hun tolerantie. Ze lerer niet meer hoe ze stukje bij )>eetje daaraan moeten bou wen. Ze imiteren de televi- Kinderen gaan vijf uur naar school, kijken 2.5 uur televisie en moe ten als het even kan ook nog een uur of acht kunnen slapen. Hoe veel uur blijft er over per dag om met hur ouders te praten? Het is duidelijk dat dat gemiddeld min der zal zijn dan de tijd die ze voor de televisie doorbrengen. Daar naast is het de vraag of de ge sprekken die ze met hun ouders hebben een opvoedkundige sig natuur hebben. „Uit Amerika en Canada komen al waarschuwende geluiden over de geweldige destabilisatie die de televisie in een gezin kan ver oorzaken. Alles in huis is daar in gericht op thuiskomen en met een televisie kijken. Ook in Ne derland begint die tendens merkbaar te worden", aldus Jan Boorsma. Als in Europa niet bijtijds iets ge daan wordt aan deze ontwikke ling zal volgens de samenstellers van de radioserie, binnen afzien bare tijd een vergelijkbaar „pe dagogisch klimaat" heersen als in die landen. Jan Boorsma: „In de Verenigde Staten houdt men eens in de tien jaar een onderzoek onder de kin deren naar hun verstandelijke vermogens. De gemiddelde sco re in 1930 lag tien punten lager dan in 1970. Die cijfers hebben daar eer geweldige discussie los gemaakt onder politici en onder wijsgevenden. Men ging zich af vragen: wat is er toch met ons onderwijs aan de hand?". Samenvattend kan gezegd worden dat uiteindelijk de televisie als hoofdschuldige uit de bus kwam. De kinderen hadden een geringere woordenschat, konden zich aanmerkelijk minder goed concentreren en hadden zelfs moeite met de formuleringen in test. Al deze gegevens en ontwikkelin gen waren voor de Stichting Ne derlandse Schoolradio voldoen de reden om hierop in te haken en programma's te maken die de structuur en inhoud van de Ne derlandse televisie bespreekbaar en inzichtelijk moeten maken. Je zou kunnen zeggen dat het een eerste stap is op het pad van wat in het vakjargon de „media-pe- dagogiek" heet. Jan Boorsma geeft twee redenen waarom de schoolradio met deze sene is begonnen. „Op de eerste plaats geven we hiermee uit drukking aan de uitspraak van de Raad van Europa, die in 1973 zei 'Zorg ervoor dat de massa media gebruikt worden voor de eigen educatie en niet alleen maar voor amusement'. Op de tweede plaats het feit dat kinde ren vry kritiekloos televisiepro gramma's consumeren. Voor hen is dat zo langzamerhand hun da gelijkse referentiekader gewor den. terwijl het onderwijs net doet alsof dat buiten de klooster tuin valt. alsof het daar niets mee te maken heeft Voor kinderen is het de dagelijkse werkelijkheid en ze moeten leren daarmee om te gaan". De vijf programma's, die elk uitge zonden worden op woensdag morgen van 11 10 tot 11.29 uur op Hilversum zijn voornamelijk bestemd voor leerlingen van de vijfde en zesde klassen van de la gere scholen. Jos Aarnoudse, be kend van de AVRO-program- ma's „Praatpaal" en „13-plus", deed de produktie en Jan Boors ma stelde het leerlingen boekje In de vijf uitzendingen worden twee algemene doelstellingen nagestreefd. De eerste is het ge ven van inzicht m de structuur van de Nederlandse televisie en de tweede is het bevorderen van inzicht in de achtergronden, structuur en inhoud van de soor ten programma's die er zoal op de Nederlandse televisie ver toond worden Jan Boorsma: „We hebben geen il lusie dat door deze programma's kinderen massaal van Willem Ruis ndar een documentaire over vogels zullen omschakelen Het is gemaakt met een knipoog, maar wel een zeer serieuze We willen de kinderen leren om eens by de televisie stil te staan. En of het een bestseller wordt of niet volgend jaar gaan we verder. Dit soort programma's is éen van de zwaartepunten in het beleid van de Stichting Nederlandse Schoolradio". „TV, wat doe je ermee?" is een kleine poging om kinderen te le ren hun „ingeblikte gouvernan te" wat beter te leren kennen en meer naar hun pypen te laten dansen. HILVERSUM I 18.06 Hier en nu-magazine. 19.02 De wereld zingt Gods lof. 19.45 Leger des Heilskwartier. 20.03 Vierkant. 21.02 Op de vrije toer. 21.53 Schoffe len in de wijngaard. 22.02 NCRV- Donderdag-Sport. 22.50 Politke be keken. NOS 23.02 Met het oog op morgen. KRO 0.02 De Nachtspiegel. t ander. 6.50 Het levende i d. HILVERSUM U 18.00 Nws. 18.10 AVRO's Radiojour naal. P.P.: 18.20 Uitzending van de PSP. IKON 18.30 Kleur. AVRO 19.00 Zo hoor je nog eens wat. 19.20 Rich ting. 19.30 (S) Promenade Orkest olv. Jan Stulen. 20.00 Nws. 20.03 Jus in 'n kuiltje en andere zaken die het leen kunnen veraangenamen. 21.15 Spel met poezie. TELEAC. 21.30 Mi- cro-electronica in bedrijf. 22.00 Sportvissen. NOS 22.30 Nws. AVRO: 22.40 Trefpunt 23.00 (S) Jazz Spectrum. 23.55 Nws. HILVERSUM III NOS 18.04 De Avondspits. TROS 19.02 Poster. 20.02 Ferry Maat's Soul Show. 22.02 Sesjun. 23.02 LP- werk. HILVERSUM IV 20.00 Kamermuz. 21.15 Klassieke muz. 21.35 Het zout in de pap. 22.00 anna Godschaux. VRIJDAG 12 MAART HILVERSUM» I Ieder heel uur nieuws. KRO: Ver volg Van 6sen klaar wakker (7.02 en 8.06 Echo. 7.20 Verkeersinform. 7.35 Sociale inform.) 9.03 Mensen en me deklinkers. 12.03 Tussen de mid dag.. Tussen de mensen 13.06 Echo. 13.16 Kruis of munt. 14.03 The Com plet. 16.02 Op de valreep. 17.53 Marktberichten. 17.55 Meded. 'HILVERSUM II VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtend- gymn. 7.20 Radionieuwsdienst VPRO (7.30.8.00 en 8.30 Nws.) NOS: 9.05 Gymn. v.d. huisvrouw. 9.15 De Werkbank. 9.25 Waterstanden. 9.30 Nws VPRO 9.33 Expres VPRO. 10.30 Nws. 10.33 Democriet. AVRO: 11.05 De Nederlandse Schoolradio. 11.19 Switch on. 11.30 Nws. TROS: 11.33 Week in, week uit. 12.20 Agra- ria. 12.26 Meded. voor land- en tuin bouw. 12.30 Nws. 12.36 Aktua. 13 00 Nws. 13.10 Inkijk met Inbar. NOS: 13.30 Nws. 13.33 Meer over minder. 14.30 Nws. TELEAC: 14.33 Diabe tesvoorlichting (herh. 1). NOS: 15.03 Spiegel van Belgie 15.30 Nws 15.32 Het gesprek van de dag. 16.30 Nws. 16.32 't Kan van nut zijn. 17.00 Jour nalistenforum. 17.30 Nws. VOO: 17.36 Info-magazine. HILVERSUM III Ieder heel uur nieuws. EO: 7.02 Ronduit op drie. 8.03 Tijdsein. 8.57 EO-Metterdaad-Memo. 10.03 Muzie- k-motief. 10.45 De Boodschap van het licht NCRV 11 03 Pop non stop. 40. HILVERSUM IV NÖS: 7.00 Nws. 7.02 Vroeg klassiek. 9.00 Muziek uit de Middeleeuwen en Renaissance. 9.30 Vrijdagmorgen- concert. VOO: 1100 Muziek .voor miljoenen (NCRV: 11.30 Journaal voor de scholen). 12.15 Nieuwe mu zikale meesterwerken NOS: 13.00 Nws. 13.05 Nederlands Muziekma- gazine VPRO 15.00-17.00 Muziek NEDERLAND 1 18.20 Nieuws voor slechthorenden TELEAC 18.28 Franse les: Parlons-en. NOS 18.58 Jojirnaal TROS 19.00 Het rijk der dieren. Dertiendelige serie over Afrikaanse diersoorten. Vanavond: „de krokodil". Een vrouw tjes-krokodil maakt een diep gat waar in zij haar eieren legt, die de vochtig heid van de aarde en de warmte van de zon nodig hebben. Vanaf dit moment tot het tijdstip dat haar jongen voor zichzelf kunnen zorgen, is zij voortdu rend bezig haar nageslacht tegen tallo ze vijanden te beschermen. 19.09 Op volle toeren. Chiel Montagne presenteert vanuit 't Heem te Hattem vocalisten en groepen van eigen bo dem: Willeke Alberti, Drukwerk, Imca Marina, Willem Duyn, The Millionai res, Arie Ribbens e.v.a. 20.00 Derrick. Duitse politieserie met Horst Tappert, Fritz Wepper, Karin Baal, e.a.: „Dood van een Italiaan" Derrick laat zich door collega Harry Klein overreden een bezoek te bren gen aan een pas geopend Italiaans res taurant. Al spoedig komt Derrick er achter dat Harry niet alleen voor de spaghetti naar dit restaurant wilde: Hij is tot over z'n oren verliefd op Ursula, de Schoonzuster van restauranteige- naar Forlani. Terwijl het politionele duo zich uitstekend vermaakt gebeu ren er achter hun rug dingen die voor de familie Forlani verstrekkende ge volgen zullen hebben. 21.00 Kieskeurig. Consumentenrubriek. Presentatie: Wim Bosboom en Mireille Bekooy. NOS 21.30 Journaal 21.55 Den Haag vandaag 22.10 De Schoolbank. Informatie over het onderwijs voor iedereen die te ma ken heeft met schoolgaande jeugd in het basis- of voortgezet onderwijs. Vanavond als thema: „Verder leren of werken?" 22.45 Journaal 22.50 Nieuws voor slechthorenden 22.55 Studio Sport-Extra. Verslag van de vrije kur voor heren om het Wereld kampioenschap kunstrijden op de schaats te Kopenhagen. VRIJDAG NOS-NOT 10.30 Schooltelevisie. China; TV-week- journaal. 13.00 - 13.05 Nieuws voor slechthoren den 19.25 Dubbelpion. Nederlandse tv-serie met Heieen Rebel, Peter Aryans, Ralph Schicha e.a.: „Tussenspel". Do- rien komt erachter dat de raadselachti ge Mitnach en professor Greefe elkaar goed blijken te kennen. Ze zet Mit nach onder druk: ze heeft hem hard nodig bij haar plannen. Hij kan ervoor zorgen dat Zdenek een schaaktornooi zal spelen in Mariënbad. NOS 20.00 Journaal KRO 20.27 Lou Grant. Afl. 3: „De grap". Ame rikaanse serie met Ed Asner, Mason Adams, Robert Walden en Nancy Mar- chand over de belevenissen op de stadsredactie van de Los Angeles Tri bune. 21.20 Brandpunt. Actualiteitenrubriek. Uitgebreid wordt ingegaan op de vele stakingen van dit moment naar aanlei ding van de ziektegeldregeling. Brandpunt heeft voorts een reportage over het teruggeven door Israël aan Egypte van de Sinaïwoestijn. In Israël zyn de gevoelens van de bevolking ge peild. 21.55 De Sullivans. TV-serie rond een Australische familie. Met Paul Cronin, Lorraine Bayle e.a. 22.20 De 'ver van mijn bed show. Geva rieerd programma over Derde Wereld zaken vanuit theater de Krakeling te Amsterdam. Presentatie: Han van der Meer. 23.10 Muziek ter overdenking. Tijdens de Vasten besluit de KRO haar programma met een Gregoriaans en meerstemmig gezongen Stabat Mater. Vanavond het Stabat Virgo Mater Christi van John Browne, gezongen door de mannenstemmen van het koor van de Chapelle Royale en het Colle gium Vocale Gent in de Karmelieten- kerk te Gent. NOS 23.20 Journaal 23.30 Nieuws voor slechthorenden VRIJDAG NOS 13.00 - 13.05 Nieuws voor slechthoren den 19.00 Een Vinger in de pap. Jongeren magazine. Vandaag een uitzending over vriendschap. Wat is een echte vriend(in)? Hoe maak je vrienden? Is vriendschap belangrijk? 19.37 Mededelingen en Programma- overzicht 19.45 Journaal 20.10 Tennis: Masterstoernooi te Vorst. Samenvattende reportage. Commen taar: Daniël Mortier. 21.00 Premiere. Nieuws over films en filmmanifestaties. Presentatie: Jo Ropcke 21.50 Tennis: Masterstoernooi te Vorst. Samenvattende reportage. 22.30 Wereldkampioenschappen kunst- rijden op de schaats te kopenhagen. Rechtstreekse reportage: vrije kur he ren. Commentaar: Alain Coninckx. DUITSLAND 1 WDR: 18.00 Ruhe im Saai. TV-serie 18.15 Rumpole von Old Bailey. Britse tv-serie. „geheimzinnige vingeraf drukken". 19.15 Hier und Heute. Actualiteiten. 19.45 4tel vor 8. Wie man sich bettet. „Als alles slaapt". 19.59 Programma-overzicht 20.00 Journaal 20.15 Der Lohnkampf 1982. „Inleveren" reportage over de Duitse loonpolitiek. 21.00 Musikladen. Internationale TV- discotheek. Presentatie Manfred Se- xauer. 21.45 ARD-Sport-Extra. Wereldkam pioenschap kunstrijden op de schaats te Kopenhagen. 22.45 Thema's van de dag 23.15 Kylian-Abend. Portret van de cho reograaf Jiri Kvlian en zijn Sinfonictta Ballet. 00.15 Journaal VRIJDAG 10.00 Journaal en Thema's van de dag 10.23 ARD-Sport-Extra. Wereldkam pioenschappen kunstrijden op de schaats. Kur voor heren. 11.25 Die Frau an seiner Seite. Docu mentaire. 12.10 Schweden nr. 820120-0177, Sven Svensson. De keerzijde van deze wel vaartsstaat. 12.55 Persoverzicht 13.00 13.15 Journaal 16.15 Journaal 16.20 Der Dalai Lama soli zuruckkom- men. „Tibet dertig jaar onder Chinees communisme". Reportage: Tibet wacht nog altijd op de terugkeer van de Dalai Lama. 17.05 Teletechnikum. Wetenschappelijk programma. 17.50 Journaal NEDERLAND 2 NOS 18.25 Paspoort. Informatie; voor Turkse gastarbeiders 18.35 Sesamstraat 18.50 Jeugdjournaal KRO 18.59 De Muppet Show. Met als gast de Amerikaanse entertainer Wally Boag. DUITSLAND 2 17.40 De Draaischijf. Gevarieerde pro gramma. Te gast Bata Illic. 18.20 Beim Bund. ..Pacifist in uniform". Serie met Martin Falk en Andrea Schober over de belevenissen van mensen in de Westduitse krygsmacht: De 19-jange Arnold Schafer wil niet in dienst omdat hij gewetensbezwaren heeft, hij wordt toch opgeroepen en in gedeeld by de luchtmacht. Tegen deze besbssisng kan hy geen beroep meer aantekenen,,, 19.00 Journaal 19.30 Dalli-Dalli. Spelprogramma onder leiding van Hans Rosenthal. Gasten: Marianne Mendt, de gitarist Ricky King en uit Nederland Hein Simons. 21.00 Journaal 21.20 Schweden nr. 82012041177. Sven Svensson. Documentaire over de keerzijde van deze welvaartsstaat 22.05 lm Jahr der Schlange. Happy Birthday - wir sind 40. TV-film van Heide Breitel met Anke-Rixa Hansen en Ingrid Schmidt Harzbach Monta- ge van portretten van vrouwen die in 1941 werden geboren. Vrowuen die hebben geprobeerd anders te leven dan hun moeder. Vragen en herinne ringen aan de kinderjaren tydens de Tweede Wereldoorlog 00.00 Journaal VRIJDAG 09.15 Nieuws uit Uhlenbusch. Program ma voor de kleuters. 10.00 - 13.15 Programma-overname Duitsland 1 16.00 Kinder Kinder. „Zakgeld» Maga zine over opvoedingsproblemen 16.45 Journaal 16.55 Scholieren-Express. Journaal voor de jeugd. 17.40 De draaischijf- Vryetijdsmagazi- ne. Te gast: Olivia Grey. DUITSLAND 3 Kermit de Kikker treedt vanavond in de Muppetshow als gastheer op van de Amerikaanse komiek Wally Boag, die i zeer bekend is door zijn veelvuldig optreden in Disneyland. 18.00 Het programma met de muis 18.30 Telecollcge II: Phvsik 3 19.00 Alles klar? Programma voor de jeugd 19.45 Journaal 3. Regionaal nieuws. 20.00 Journaal 20.15 Public enemy. Amerikaanse speel film uit 1931 onder regie van William Wellman met James Cagney, Mae Clarke en Edward Woods „De slop- pen van Chicago' Tom Powers en zyn vriend Matt Doyle groeien op in een a-SOCiaal milieu De Twee vrienden worden van kleine dieven langzaam zware jongens. Tom wordt drank smokkelaar en wordt door leden van een andere bende neergeschoten. Ze leggen de stervende Tom voor de deur van zijn moeder. 21.35 Markt 22.20 Hinter den Schlagieilen. Lief en leed in Duitsland. 23.05 Journaal VRUDAG WDR 08.00 Tele-gymnastiek 08.10 - 12.20 en 17.00 Schooltelevisie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 5