Plankzeilen
in 10 jaar
grote rage
Zeven RAI-hallen gevuld met
nieuws op watersportgebied
Zeiler ontdekt voordeel
van trailbare jachten
Regio is
present
op Hiswa
Veilig
vissen
DONDERDAG 11 MAART 198*2
E,"I
PAGINA 1
Ruim 440 exposanten op het
gebied van water- en kam-
peersport zullen de komende
tien dagen verspreid over
48.000 vierkante meter in ze
ven hallen van het Amster
damse RAI-gebouw hun goe
deren en diensten aan de
man brengen. De Hiswa 82 is
de 27ste in de reeks van inter
nationale waterrecreatieten-
toonstellingen die wordt ge
houden.
De groots opgezette expositie,
die vorig jaar meer dan
150.000 bezoekers trok, wordt
georganiseerd door de Ne
derlandse Vereniging voor
Handel en Industrie op het
gebied van Scheepsbouw en
Watersport. Een vereniging
die dit jaar haar vijftigjarig
bestaan viert.
Gouden Hiswa
stak met 14
leden van wal
De Hiswa, bestaat vijftig jaar.
De organisatie ontstond in
1932 toen de nu 82-jarige S.
Joosten en een aantal colle
ga's in de branche opriep een
einde te maken aan het grote
aantal watersportbeurzen.
Jachtbouwers voelden zich
min of meer verplicht aan die
exposities deel te nemen en
dat kostte hun behalve veel
tijd ook flink wat geld.
De heer Joosten krijgt een aan
tal sympathisanten bijeen en
op zondag 16 april 1932 wordt
de vereniging opgericht. Zij
bestaat dan uit veertien leden
en zeven bestuursleden. Be
sloten wordt zelf een tentoon
stelling te organiseren. Bo
vendien wordt een adverten
tieverbod ingesteld voor
eventuele nieuwe water-
sportbladen.
De eerste Hiswa-tentoonstel-
ling wordt in 1933 gehouden
in een zijhal van de oude RAI
aan de Ferdinand Bolstraat
in Amsterdam.Jaarlijks vin
den nu de exposities plaats,
steeds in het nieuwe RAI-ge
bouw. Een topjaar wordt
1971. Er komen meer dap
225.000 bezoekers.
Op de Hiswa zullen opnieuw
vele bedrijven en organisa-
ties uit de eigen omgeving 1
vertegenwoordigd zijn. Zo j
zult u in de RAI hallen onder
meer stands aantreffen van: i
Amcom (Aalsmeer). Arie de
Boom (Oude Wetering). Bras-
ker mastenmakerij (Zoeter-
woude). Fa. v d. Brink en i
Zns. Kolibriwerf (Stomp-
wijk). Bukh diesel Nederland
(Waddinxveen), Coleman Be
nelux (Zoeterwoude). Evers
(Lisse). Float Inflatables (Sas-
senheim), Heeren en Zoon,
lak en verffabnek (Aals-
meer). High Performance J
(Wassenaar). Holland Boat
Service (Leiderdorp), Huls-
hoff Watersport (Rijsenhout),
Imhoff (Wetenngbrug), Infor-
maticcentrum Nurn.m flOfl
(Nieuw Vennep), 1 T Holl.imi
(Ter Aar), Jeanneau (War- t
mond), Jeegee (Alphen aan
den Rijn), Kempers, scheeps-
en jachtwerf (Alphen aan den
Ryn), Kempers. jachthaven-
zeilmakerij (Kudelstaart),
Leelok Sailing (De Kaag),
Lowland Yachts. Mannas-
sist. Marine Power (allen
Zoeterwoude). Van der Neut
(Alphen aan den Rijn), North
Sails Holland (Koudekerk
aan den Rijn), Olympia jacht
werf (Warmond), Sailspint
(Oude Wetering), Sikkens
(Sassenheim). Sport Centraal
(De Kaag). Stam Yachting
(Aalsmeer), Troost (Leiden).
Valentijn en Zn. scheepswerf
(Langeraar), Verschuur (Kat-
wyk). Vidiboot. Visch gebr.,
jachthaven (beiden War
mond). Watersport, jachtwerf
(Voorschoten), Westeinder
Watersport (Aalsmeer), Van
Wyk en Zn. jachtwerf (Wou-
brugge).
'Grootje" is dit jaar de blikvan
ger van de Hiswa voor het
RAI-gebouw. Een stalen plat
bodem ontworpen en ge
bouwd door de heer De
Groot. Het schip is 11 80 me
ter lang en weegt 12 000 kilo.
Kost'Ti 200 000 gulden.
In het RAI-gebouw zullen on
der meer vouw- en opblaas
boten, kano's, zeilplanken,
roei- en visboten, zeilvliegtui-
gen, open zeilboten, kajuit
zeiljachten, ronde en platbo
demschepen, catamarans,
motorzeilers en motoijachten
te zien zijn.
De produkten zijn afkomstig
uit talrijke landen, onder
meer de Verenigde Staten,
Taiwan, Canada, Australië,
Japan, Nieuw-Zeeland en
ons eigen land. De tentoon
stelling is dagelijks geopend
van tien tot vijf uur en
's avonds van zeven tot tien
uur. Op zaterdagen en zonda
gen is de Hiswa alleen over
dag geopend.
De toegangsprijs bedraagt tien
gulden per persoon. Kinde
ren tot 14 jaar en houders van
een bejaardenpas betalen zes
gulden.
Evenals verleden jaar zal er op
de Hiswa een gratis toegan
kelijk watersporttheater ge
opend zijn. Dagelijl^ wordt
een programma afgewerkt
waarin sportlieden en des
kundigen over hun ervarin
gen komen vertellen. In to
taal komen tien verschillende
watersportthema's aan de or
de.
Ze hebben betrekking op de
houtbouw, het plankzeilen,
de navigatie en communica
tie, het wedstrijdzeilen, de
tuigage, de onderwatersport,
het zeilen met catamarans,
het toervaren en waterskiën.
Verder worden er dagelijks
modeshows gehouden. Tij
dens de zes theatervoorstel-
Deze maand viert de zeilplank-
sport in Nederland haar tien
de verjaardag. Op de zeven
tiende maart 1972 kwam na
melijk de eerste met zeilplan
ken gevulde container aan in
ons land. Ondanks de beden
kingen van allerlei sceptici
kreeg deze vorm van water
sport spoedig de wind in de
zeilen. Het plankzeilen werd
een gigantisch succes en telt
nu duizenden en duizenden
beoefenaren.
De geestelijke vaders van de
plank waren de Amerikanen
Hoyle Schweitzer en Jim
Drake. De eerste was een en
thousiast golvensurfer en de
tweede een verwoed catama
ranzeiler. Hoyle Schweitzer
wilde bij het surfen niet al
leen afhankelijk zijn van de
golven. Hij dacht er aan om
ook de wind als voortstu
wingsbron te gebruiken. Jim
Drake ergerde zich er aan dat
hij voor eventjes zeilen na
zijn werk steeds tenminste
een half uur nodig had voor
het optuigen en ook nog eens
een halfuur voor het aftuigen
van zijn 'cat'.
De beide mannen ontmoetten
elkaar en uit hun gesprekken
over hun problemen werd
het idee van de windsurfer,
de zeilplank geboren, het
bleef niet bij een idee. Er
kwam een ontwerp tot stand
en de eerste plank werd ge
bouwd. Het was een geval
van polyethyleen met een
houten zwaard, een houten
giek en verschillende inmid
dels zwaar verouderde con
structies.
Verhaaltje
Er verscheen een artikeltje
over de plank in het Dupont
Magazine, het blad van een
Amerikaanse kunststofgi
gant. Het blad kwam ook on
der ogen van Martin Spanjer,
een employé van het textiel-
concern Ten Cate in Nijver-
dal. Hij las het verhaaltje over
de twee Amerikanen en hun
uitvinding, de windsurfer.
Het bracht hem prompt op
een idee. Het bedrijf was net
begonnen met het weven van
zeildoek. Zo'n plank met in
het zeil de naam van de on
derneming zou op een ludie
ke manier de aandacht kun
nen vestigen op de produk
ten van het concern. Welnu,
er werd een aantal planken
bij Schweitzer en Drake be
steld en die zending arriveer
de op de genoemde zeven
tiende maart 1972 in ons land.
Letterlijk met vallen en op
staan toonden medewerkers
van het bedrijf de windsurfer
aan het toen nog overwegend
uiterst sceptische publiek.
Een demonstratie tijdens de
Sneekweek wekte voorname
lijk de hilariteit van de toe
schouwers op de wal. Het
woei die dag namelijk nogal
stevig en die eerste plankzei
lers hadden slechts weinig er
varing. Het gevolg was dat ze
meer naast hun 'strijkplan
ken' - zoals sommige critici ze
noemden - in het water lagen
dan ze zeilden.
Het was een moeilijk begin,
maar het idee sloeg aan. Veel
vooral jongere mensen kre
gen vertrouwen in de zeil
plank en zo langzamerhand
ontstond er vraag naar dit
nieuwe watersportprodukt.
Die vraag werd al vrij gauw
zo groot dat besloten werd de
planken in Nederland te pro
duceren. Een textielfabriek
ging zich bezighouden met
lingen zullen kampioenen de
monstraties geven op droog-
trainers. Ook het publiek
wordt daarbij betrokken.
Tijdens de Hiswa presenteert
het Koninklijk Nederlands
Watersport Verbond de offi
ciële wedstrijdklassen. Ge
toond zullen worden de een-
mansboten Optimist, Euro
pe, Laser en Finn en de twee-
mansboten Cadet, Vaunen,
470 en de Flying Dutchman.
Van de traditionele klassen
worden een Olympiajol en
een Regenboog geëxposeerd.
Ook de officiële plank-
zeilklassen krijgen een
plaatsje toebedeeld. Van an
dere klassen worden model
len en foto's getoond. De
KNWV wil op die manier een
objectieve, met-commerciële
informatie geven.
In het Hiswa-theater krijgt het publiek gelegenheid kennis te maken met de droogtrainer
De eerste zeilplank, de Windsurfer, werd tien jaar geleden op de Europese markt geïntroduceerd door de
Nederlandse fabrikant Ten Cate. Het is nog steeds de grootste wedstrijdklasse ter wereld.
de produktie van zeilplan
ken.
Problemen
Toen bleek dat er een boterham
met het maken van de plan
ken te verdienen was bleef
Ten Cate niet alleen. De plan-
kenfabrieken rezen als de be
kende paddestoelen uit de
grond. En daarmee ontston
den ook de problemen wat de
patentrechten betreft. Hoyle
Schweitzer had in verschil
lende landen octrooi aange
vraagd om zijn produkt tegen
kopiëren te beschermen. Hy
had echter verzuimd ook in
Nederland zijn patent te de
poneren. Het gevolg was dat
er in ons land een uitgebreide
handel in allerlei merken en
types planken ontstond. Ten
Cate deed nog wel pogingen
om op grond van de Auteurs
wet deze ontwikkeling een
halt toe te roepen, maar er
werd niet meer bereikt dan
een paar jaar uitstel van exe
cutie. Vooral nadat de rechter
besloot dat de Auteurswet
niet van toepassing was op de
planken werd de Nederland
se markt overstroomd met
windsurfers.
Die uitspraak gaf de plank ui
teraard veel meer 'status' en
het verbond was ondertussen
graag bereid de windsurfers
in hun gelederen op te ne
men. Op hun beurt waren de
surfers nu weer bang om bin
nen dat grote geheel hun
identiteit te verliezen zoge
zegd. Er werd heel lang 'ge
hakketakt' over het samen
gaan, dat pas enkele maan
den geleden zijn beslag
kreeg. De plank kreeg de er
kenning van de International
Yacht Racing Union te Lon
den en ook het Olympisch
Comité kon er niet meer om
heen. Besloten werd om in
1984 de planken te laten mee
doen aan de olympische zeil
wedstrijden te Los Angeles.
Enorme strijd
Ondertussen is er achter de
schermen een enorme strijd
ontbrand tussen Hoyle
Schweitzer en Fred Oster-
mann, de ontwerper van de
Windglider. De International
Yacht Racing Union beslist
dat dit merk plank bij de
olympische zeilwedstryden
moet worden gebruikt
Schweitzer, die de windsur
fer op de markt bracht en
daarop ook in Amerika pa
tent heeft, verzet zich uit alle
macht tegen die beslissing.
Hij heeft sterke troeven in
handen en het is op het ogen
blik nog niet eens zeker of
het plankzeilen wel een on
derdeel wordt van de Olym
pische Spelen.
Dat alles laat de meeste plank-
zeilers volkomen koud Zij
beoefenen hun sport met al
lerlei planken en genieten er
van. De ontwikkeling staat
allesbehalve stil Strandsur-
fen is al een feit. Het surfen
op het ijs doet opgang Snel
heden van honderd kilome
ter per uur zyn in die geval
len niet onmogelyk. Kortom,
de plankzeilsport heefl vele
duizenden in haar ban en het
einde van haar stormachtige
ontwikkeling is nog lang niet
in zicht.
- -
De Hiswa zal dit jaar voor Het eerst in het aanzienlijk uitgebreide RAI-complex worden gehouden. In de
hallen bieden vijftig exposanten meer dan vorig jaar hun diensten en produkten aan. De totale waarde
van de bijna 900 tentoongestelde vaartuigen bedraagt ongeveer 48 miljoen gulden.
Ondanks de concurrentie van
de Visma in de Rotterdamse
Ahoy-hallen die eind van de
ze maand wordt gehouden,
heeft het HISWA-bestuur op
nieuw besloten ruimte te re
serveren voor de hengel
sport. Jaren geleden is dat
ook gebeurd, maar daarna is
het "vissen" toch weer ver
dwenen uit de RAI.
Belangrijkste overweging is ge
weest dat van de bijna twee
miljoen hengelaars die ons
land telt, er elk jaar enkele
duizenden een visbootje ko
pen. Vooral de open polyes
ter jollen en de kleine ktyuit-
boten zijn het meest in trek.
Veel van die bootjes zijn te vin
den in de kustwateren, zeear
men of Delta-wateren. Op de
Hiswa zal vooral aandacht
worden besteed aan de veilig
heid van de sportvisser. Geen
overbodige luxe want elk jaar
verdrinken er weer mensen
doordat er onoordeelkundig
wordt gehandeld.
Naast de vaartuigen zijn er ook
de hengelsportmatenalen,
zowel bestemd voor het bin
nenwater als voor een visdag-
je "ter zoute".
Zonder twijfel zal ook de ko
mende Hiswa-tentoonstel-
ling het aantonen: de "day-
sailers" - kleine kajuitzeil
jachten die per trailer ver
plaatst kunnen worden - zyn
in opkomst. Het aanbod
wordt jaarlijks groter en in de
vakantiemaanden ziet men
op de wegen steeds vaker ka
juitzeiljachten op een trailer
achter een auto. De populari
teit van de day-sailer wordt
duidelijk snel groter Hel be
zit van zo'n scheepje met trai
ler plus auto schept namelijk
nieuwe en haast letterlijk on
begrensde mogelijkheden
voor de waterrecreant.
De mogelykheden worden
slechts beperkt door de capa
citeit van de auto en de wette
lijke bepalingen. De wet is
streng waar het om aanhan
gers en dus ook om boottrai
lers gaat. Zo mag de lengte
van de trailer niet meer dan
acht meter en de totale lengte
van aanhanger en auto niet
meer dan achttien meter be
dragen. De maximale breedte
bedraagt twee en een halve
meter en de hoogte vier me
ter. In de praktijk heefl men
van die beperkingen nauwe
lijks of geen hinder. De auto
veelal tot minder in staat
dan de wet goedvindt.
Het komt erop neer dat een
jacht met een lengte van ze
ven en een halve meter en
een breedte van twee en een
halve meter en een gewicht
van anderhalve ton nog door
een behoorlijke middenklas
ser kan worden getrokken.
Een wat langer en zwaarder
jacht is wettelyk nog toege
staan Maar slechts weinig
auto's kunnen zo'n combina
tie over een lange afstand
zonder problemen trekken
Het wordt helemaal mocilyk
als de auto dan ook nog vier
personen plus een complete
vakantie-uitrusting moet tor
sen
Voor het vervoer achter de auto
kan men natuurlyk het beste
een jacht hebben met een
midzwaard of intrekbare kiel.
De totale hoogte van de com
binatie kan dan binnen rede-
lyke perken worden gehou
den. Dat heefl natuurlyk een
gunstig effect op het benzine
verbruik Bovendien worden
wegens het lagere zwaarte
punt de zywindgcvoeligheid
verminderd en de wegliggmg
verbeterd. Een ander voor
deel is dat dergelyke schepen
op een helling te water gela
ten kunnen worden. Er hoeft
dan dus met van een kraan
gebruik te worden gemaakt.
Weinig comfort
Om het gewicht binnen aan
vaardbare grenzen te houden
wordt er in een "day-sailer"
natuurlyk geen zware bin
nenboordmotor geïnstal
leerd. De meeste waterspor
ters geven de voorkeur aan
de buitenboordmotor Het is
duidelijk dat het comfort aan
boord van een day-sailer in
veel gevallen niet op een al te
hoog peil staat. Ook al weer
met het oog op besparing op
het gewicht is de inrichting
over het algemeen sober
Voorts is de kajuit doorgaans
tc klein om er lang in te ver
blijven. Veel comfort is ech
ter ook niet nodig Pet slot
van rekening is dc boot met
voor het maken van weken
lange tochten bedoeld.
De mobiliteit is één van de gro
te voordelen van de day sai
ler. Dc watersporter is niet
meer aan een beperkt gebied
gebonden.
21 maart
amsterdamr-aa
