Zeilplank
moet uit
vaarroute
verdwijnen
t
3"
Reporta9e
"Amerikaans vredesleger
in El Salvador mogelijk"
EenFbggenpohl
is z'n gdd meerdan waard if (jdi
Ook Leidse regio
surfvrif gemaakt
Lord Butler
overleden
(79)
Nationalisten
China mogen
naar Taiwan
poggenpohl
WOENSDAG 10 MAART 1982
Varia
Al geruime tijd voorden er Literai
re Variété-avonden georgani
seerd in de Kleine Komedie in
Amsterdam. Afgelopen zondag-
avond mocht ik een Cestoda-
avond presenteren. Van de zeven
schrijvers, die ik sinds 1975 'voor
het moeiteloos beoefenen van de
Nederlandse taal in al haar gen
res' de Cestodaprijs heb toege
kend, konden er vijf aanwezig
zijn: Gerrit Komrij, Herman Pie-
ter de Boer, Harry Mulisch, Hugo
Brandt Crstius Piet Grijs, Bat-
tus, Stoker, Jan Eter, etcetera) en
Kees van Kooten. K. Schippers
kon niet, Annie M. G. Schmidt
werd helaas ziek, maar toch: een
prima gezelschap, al zeg ik het
zelf.
Dat vonden de 250 bezoekers
(waarvan 208 betalende, die tus
sen de f 12.50 en f 17,50 entree
moesten betalen) blijkbaar ook,
anders waren ze wel weggeble
ven. Deze avonden worden geor
ganiseerd door Boudewijn Spit
zen en Bart de Groot, bij wijze
van hobby, want misschien heb
ben ze deze keer quitte gespeeld,
maar de meeste keren hebben zij
er, ongesubisidieerd als zij zijn,
geld uit hun eigen zak bij moeten
leggen.
In een land waar op de televisie
bitter weinig aan literatuur
wordt gedaan (het VPRO-pro-
gramma 'De Letteren' bestaat
nog maar nauwelijks maar heeft
maandag meteen al de CPNB-
prijs gekregen, waarschijnlijk
uit vrees dat het anders weer ver
dwenen zou zijn voordat het be
kroond kon worden), is zo'n lite
raire variété-avond in een echte
schouwburg in het hartje van de
hoofdstad natuurlijk een kost
baar kasplantje dat zorgvuldig
gekoesterd zou moeten worden,
maar de beide organisatoren zul
len het toch niet lang meer vol
kunnen houden als er niet wat
meer 'loop' in komt. De optreden
den kunnen de kop niet kosten.
De zes Cestoda-prijswinnaars,
toch allen auteurs van naam ik
reken mezelf voor het gemak ook
maar even mee), kregen met el
kaar evenveel aan honorarium
als Martine Bijl voor een optre
den van veertig minuten vraagt.
Daar leverden zij met hun zessen
een programma van tweëeneen-
half uur voor. Die discrepantie
tussen de 'waarde' van een optre
dende cabaretier of zangeres
CWieteke van Dort met pianist 45
minuten voor 2750 gulden, Marti
ne Bijl veertig minuten voor 2250
gulden), en de 'waarde' van een
optredende schrijver of dichter,
is eigenlijk des te merkwaardi
ger, omdat er bij die schrijvers
(althans afgelopen zondag in de
Kleine Komedie) heel wat te la
chen valt. In elk geval niet min
der dan bij de meeste entertai
ners, wier 'prijzen' we dezer da
gen dank zij het theaterbureau
van Paul Brandenburg hebben
leren kennen, opdat we er vast
voor konden gaan sparen.
Hoe krijg je nu meer 'loop' in die
literaire avonden? Door meer pu
bliciteit. De vooraf-publiciteit
lijkt me groot genoeg, maar het
merkwaardige is, dat de kranten
over de eenmalige voorstellingen
zelf zelden of nooit meer schrij
ven. Iedere krakkemikkige pia
nist uit een ander werelddeel die
voor een handjexx>l publiek in de
Kleine Zaal van het Concertge
bouw mag spelen, krijgt automa
tisch zijn recensie, en ieder pop
groepje uit den vreemde wordt
door alle kranten deftig nabe-
schouwd, maar als de 'fine fleur'
van de Nederlandse literatuur,
stuk voor stuk bovendien heel 'po
pulaire' schrijvers, een hele
avond voor een bijna volle
schouwburg optreden, is er geen
recensent present. Boudewijn
Spitzen houdt het er maar op dat
ze op de kranten niet weten of ze
er iemand van de kunstredactie
of van de literaire redactie naar
toe moeten sturen, en dat vreselij
ke dilemma dan maar oplossen
door helemaal niemand te stu
ren. En voor zijn eigen plezier
komt zo'n man of vrouw natuur
lijk niet, in Nederland. Toch had
hij dan Kees van Kooten kunnen
zien voorlezen uit zijn bundel
'Veertig', die toen nog niet in de
boekhandel was. Hij had kunnen
horen dat Annie M. G. Schmidt
haar beroemde uitspraak: 'La
chen mag van God' (in 1966 ge
daan in 'Mies en Scène'), eigen
lijk anders en venijniger had be
doeld, namelijk: 'Lachen mag om
God'. Ook hadden ze kunnen ho
ren hoe de pseudnoniemen J.
Bernlef, K. Schippers en G.
Brandts in feite te danken zijn
aan de geheel onbekend gebleven
Frits Jacobsen. In 1958 hadden
Henk Marsman, Gerard Stigter,
Gerard Bron en Frits Jacobsen
het blad 'Barbarber' opgericht,
dat tot een uniek blad zou uit
groeien. Na het eerste nummer
had Frits Jacobsen er geen zin
meer in. Dan treden we allemaal
terug, besloten de overige drie, en
gaan we onder pseudoniem weer
verder. Henk Marsman koos voor
J. Bernlef, Gerard Stigter voor K.
Schippers (omdat iemand zijn
naam in een zakenbrief tot
Schippers had verbasterd, en de
K., omdat hij dat de aardigste
letter van het alfabet vond), en
Gerard Bron voor G. Brands. En
niemand heeft daarna ooit meer
iets van Frits Jacobsen gehoord..
Een dikke 150.000 watersporters erbij in krap vijf jaar tijd. Dat kon ook niet goed
gaan. En inderdaad: het windsurfen, een vorm van watersport die de afgelopen
jaren snel furore maakte, zal meer en meer aan banden worden gelegd. Aan het
ongekende gevoel van vrijheid waar de plankzeilers van plegen te genieten
tijdens het beoefenen van hun bezigheid, zal dan ook alras een einde komen. De
windsurfers zitten de overige watersportbeoefenaars én de beroepsscheepvaart
nu eenmaal teveel in het vaarwater. Trouwens, hengelaars zijn doorgaans ook
niet zo lovend over de standvastigen die met zo'n plankje hun (vis)water door
klieven.
De verwoede plankzeiler
staat, aan de vooravond
van het nieuwe surfsei-
zoen, een vervelende
verrassing te wachten.
De provincie Zuid-Hol
land buigt zich dezer
dagen over een voorstel
om de planken te gaan
weren van doorgaande
scheepvaartroutes en
uit de buurt van brug
gen en sluizen.
Dit plan houdt in concrete in
dat bijvoorbeeld op De Zijl,
een geliefd surfwater, het
plankzeilen verboden wordt.
Immers, diezelfde Zijl is een
drukbevaarde route voor de
beroepsscheepvaart én daar
bij de meest intensief ge
bruikte route naar de Kaag.
Gedeputeerde staten leggen
provincialestaten vandaag de
lijst voor van de wateren die
surfvrij moeten worden. Het
gaat in deze regio verder
hoofdzakelijk om de Woud
wetering (Woubrugge), het
Aarkanaal (Ter Aar), de Vliet
(Leiden) en de Oude Rijn
(vanaf de Gouwsluis tot de
sluis bij Bodegraven).
De mogelijkheid om op deze
plaatsen in het weekeinde de
surfsport te beoefenen wordt
vooralsnog opengelaten.
Maar op de plaasen waar 's
zaterdags veel boten in de
vaart zijn zal de surfer ook
die dag niet kunnen wegzei-
len.
Ongelukken
Maken windsurfers zoveel
brokken dat dergelijke impo
pulaire maatregelen noodza
kelijk zijn? De ingewijden
beweren van wel. Uit de
spaarzame cijfers die voor
handen zijn, blijkt het echter
allemaal nog wel mee te val
len. Die cijfers tonen aan dat
in de periode tussen 1977 en
1980 slechts achttien wind
surfers bij een ongeval waren
betrokken. Het cijfer is wat
verdoezeld, omdat het alleen
betrekking heeft op de onge
vallen in de rijkswateren,
waarbij proces-verbaal werd
opgemaakt. Cijfers over het
afgelopen jaar ontbreken by
Rijkswaterstaat helaas nog.
Groepscommandant J.G. Del
haas van de Rijkspolitie te
Water in Aalsmeer laat zich
niet misleiden door het ogen
schijnlijk te verwaarlozen
aantal ongelukken. "Moéten
er dan altijd indrukwekken
de aantallen ongelukken
plaatsvinden, voordat er
maatregelen worden geno
men?", zo vraagt hij zich af.
Delhaas weet uit de praktijk
dat de hoeveelheid 'bijna-on-
gelukken' met en door surf
planken onvoorstelbaar
groot is, maar ook "dat je als
politieman lang niet alles
hoort".
Zijn korps heeft juist het afge
lopen seizoen de surfers
nauwkeurig geobserveerd.
Delhaas: "En daaruit is ge
bleken dat met name de be
roepsscheepvaart regelmatig
in gevaar wordt gebracht
door de plankzeiler. Door
snel ingrijpen kan vaak erger
worden voorkómen. Want
hoe gaat het vaak: een surfer,
die met zijn plank toch gauw
dertig, veertig kilometer per
uur haalt, scheert vlak voor
een schip langs en valt plot
seling in het water. Zo'n
schipper kan zo'n schuit van
1000 ton echt niet ineens op
zij gooien. Bovendien weet
h(j niet precies of die surfer
het gevaar loopt om onder
zijn boot terecht te komen.
Iemand die plat op het water
ligt, kan hij niet zien".
Vaarbewijs?
Dergelijke situaties hebben
zich volgens Delhaas met na
me voorgedaan op de Zijl.
Maar ook op de rustiger me
ren schuilt het gevaar, zo
meent de politieman. "Wat
dacht van de zwemmers?
Het water hier in de omge-
vipg is vaak nog van zo'n
kwaliteit dat er veel in wordt
gezwommen. Zwemmers en
surfers by elkaar, dat is vré-
gen om moeilijkheden".
Het liefst zou Delhaas zien dat
er aparte plassen voor de
surfsport werden aangewe
zen. Een aardige oplossing
zou ook zijn om een vaarbe
wijs voor surfers verplicht te
stellen, een regel die binnen
afzienbare tijd ook voor
jachteigenaren verplicht
wordt. Blijkens een arrest
van de Hoge Raad fs de surf
plank daadwerkelijk een 'zei
lend klein vaartuig'. Echter
de surfers laveren tussen de
regeltjes door, want een vaar
bewijs wordt pas verplicht
voor eienaren van zeiljach
ten, groter dan 15 meter, óf
voor motorboten, die sneller
kunnen varen dan twintig ki
lometer.
De plannen van de provincie
zullen door surfers zelf niet
met gejuich worden ontvan
gen. Anders ligt dat bij dege
nen die beroepsmatig bij de
sport zijn betrokken. Niet al
leen bij de politie, ook bij de
snel in aantal groeiende surf-
scholen bijvoorbeeld.
Naast de beroepsscheepvaart is ook de hengelaar doorgaans niet
zo gelukkig met het explosief gegroeide aantal plankzeilers in de
binnenwateren.
Mevrouw Rijks van de Alkema-
dese Surfschool zal er geen
traan om laten dat er op veel
minder plaatsen kan worden
gesurfd. Op het gevaar af dat
ze voor eigen parochie gaat
preken hekelt ze de onerva
ren surfer, die denkt de sport
'wel even' in de vingers te
krijgen. "Maar zó gaan staan
en meteen wegvaren, dat is
alleen voor een enkeling weg
gelegd. Het gros dat onerva
ren het water opgaat, om ver
volgens in een doorgaande
vaarroute te gaan staan klun
zen, wekt alleen maar erger
nis op bij andere waterge
bruikers. Het is nü zo dat een
schipper van een boot uit ar
moede maar opzij gaat zodra
hij eensurfer in z'n gezichts
veld krijgt. Al zou hy zelf
voorrang hebben, je zorgt dat
je weg komt. Dergelijke voor
vallen kweken irritaties. En
juist vanwege die irritati wor
den de regeltjes en wetten ge
boren".
Rigoreus
Anderzijds beseft mevrouw
Rijks ook wel degelijk dat de
opkomst van de surfplank zo
onstuitbaar is gebleken en
dat het allemaal zó uit de
hand is gelopen, dat er in al
lerijl wel regels gemaakt
moéten worden. 'Toen ik een
Door
Miep Hoenson
paar jaar geleden het surfen
aankaartte by de diverse in
stanties en hamerde om méér
voorlichting over deze sport,
werd er steevast gezegd: ach,
over een paar jaar hoor je
toch helemaal niets meer
over die plank Nou. u ziet
het".
Minder enthousiast over het
voorstel is de 'belangenclub'
van de plankzeilers, de surf-
bond die onlangs opging in
het Konmklyk Nederlands
Watersport Verbond. Secre
taris Jibben van deze club
kan zich nauwelyks voorstel
len dat het de provincie ernst
is. "Want het is zonder meer
duidelijk dat surfers echt niet
op de Nieuwe Waterweg, het
Am sterdam-Rijnkanaal of
andere drukbevaarde routes
komen. Dus om nou het
plankzeilen op provinciale
wateren te gaan verbieden-
....nee, dat is veel te rigou
reus".
Mocht de provincie naar de me
ning van het Watersport Ver
bond te ver gaan met beper
kende maatregelen dan over
weegt Jibben toch om by de
ze overheidsdienst protest
aan te tekenen. "In onze ogen
is er geen enkele aanleiding
tot het opstellen van deze re
gel. Voor zover ons bekend
valt het reuze mee met die
ongelukken".
"Niemand heeft echte cijfers,
iedereen gaat op z'n gevoel af
als hy het heeft over de vele
ongevallen met surfplanken"
zegt ook secretaris Evers van
de Alphense wmdsurfvereni-
ging 'Zegerplas' "We hebben
al zo vaak geprobeerd om die
cijfers boven water te halen,
maar ze zijn er gewoon niet".
Beroepssport
De Alphense vereniging maakt
zich verder (nog) niet druk
oer de op handen zijnde wij
ziging in het vaarreglement
Zuid-Holland. Logisch, want
-zoals haar naam al aangeeft-
de vereniging surft alleen op
een zandafgravingsplas Het
probleem zou alleen dan voor
de Alphenaren gaan spelen,
als een vaag plan om de Oude
Rijn via de Zegerplas om te
leiden op een goede dag nog
eens wordt uitgevoerd. Voor
alsnog ontbreekt het geld
voor dat plan, tot grote vreug
de van de Alphense surfers.
Evers denkt dat het "best wel
eens zal gebeuren" dat een
schipper een noodstop moet
maken voor een onervaren
surfer. De Alphenaar denkt
echter niet dat dergelyke
voorvallen aanleiding zijn tot
het maken van nieuwe regel
tjes. Evers: "Kyk, ik wil niet
zeggen dat er een hetze tegen
surfers wordt gevoerd, maar
het is wél zo dat het plankzei
len een beroepssport wordt,
net als voetballen. Het surfen
heeft zo'n enorme vlucht ge
nomen dat men misschien
het idee heeft er geen grip
meer op te hebbn..."
BUENOS-AIRES (AP) - De Ame
rikaanse onderminister van bui
tenlandse zaken, Thomas En-
ders, heeft gisteren gezegd dat de
organisatie van Amerikaanse sta
ten mogelijk een inter-Ameri-
kaanse vredesleger voor El Sal
vador op de been zou kunnen
brengen. Hij voegde hier aan toe
dat de Verenigde Staten en Ar
gentinië zich overigens momen-
LONDEN (Reuter/UPI) - Lord
"Rab" Butler, vaak genoemd de
beste premier die Engeland
nooit heeft gehad, is maandag
avond in zijn huis in de buurt
van Londen overleden. Dit heeft
zijn familie gisteren bekendge
maakt. Hij is 79 jaar oud gewor
den.
Richard Austin Butler, die na de
tweede wereldoorlog tot aan
1964 zeer belangrijke minister
sposten heeft bezet, was in-1957
en opnieuw in 1963 bijna premier
van Engeland geworden.
Een groot aantal politici gelooft dat
Butler, een gematigd man, bij
zijn partijleiders in ongenade
viel omdat hij de bezetting van
de Sinai door Israël volledig
steunde.
Enders hield een persconferentie
op de Amerikaanse ambassade
in Buenos Aires, kort voor zijn
vertrek naar Chili. De ondermi
nister voerde tijdens zijn vier
daagse bezoek aan Argentinië
besprekingen met president ge
neraal Leopoldo Galtieri en an
dere topfunctionarissen.
Enders opperde de mogelijkheid
een beroep te doen op het ver
drag van Rio de Janeiro, de basis
van het 11.000 man sterke in ter-
Amerikaanse vredesleger, dat in
1965 intervenieerde in de Domi
nicaanse Republiek.
Ondertussen heeft het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse
zaken het rapport van Amnesty
International, waarin melding
wordt gemaakt van de schending
van de mensenrechten in El-Sal-
vador, niet geheel accuraat ge
noemd. Dit omdat de hierin op
genomen informatie acht tot 14
maanden oud is.
Volgens woordvoerder Dean Fi
scher was het rapport niet even
wichtig opgesteld, omdat het
slechts sprak van de praktijken
van de regering en niet van die
van de guerrillastrijders.
Acht landen, waaronder vier NA-
VO-leden, hebben gisteren voor
gesteld dat de mensenrechten
commissie van de Verenigde Na
ties moet vragen om uitstel van
de later deze maand te houden
verkiezingen in El Salvador.
De ontwerpresolutie werd ge
steund door Algerije, Denemar
ken, Frankrijk, Griekenland, Ier
land, Mexico, Nederland en Joe
goslavië. Er staat in dat het Sal
vadoraanse volk zelf zijn toe
komst moet kunnen bepalen
"zonder directe of indirecte bui
tenlandse inmenging van welke
soort dan ook."
PEKING (AFP/AP/Reuter) - De
politie in China is begonnen met
het vrijlaten van 4.237 lagere
functionarissen, soldaten en
spionnen van de Chinese natio
nalistische partij, zo heeft radio
Peking gisteren bericht.
Het plan, alle gedetineerden van
deze partij op vrije voeten te stel
len, werd maandag goedgekeurd
door de permanente commissie
van het nationale volkscongres.
De vrijlatingen vinden ondermeer
plaats om Taiwan's hereniging
het vaste land te bevorderen.
De Chinese premier Zhao Ziyang
heeft aangedrongen op zuivering
van politieke tegenstanders in
het staatsapparaat. In een toe
spraak voor de permanente com
missie van het nationale volks
congres zei Zhao dat sympathi
santen van de extreem Linkse
"bende van vier", die een leiden
de functie hebben, uit hun ambt
moeten worden ontheven. De re
de werd gisteren in de officiële
Chinese pers gepubliceerd.
De Chinese volkscommunes, de
door Mao Zedong in het leven
geroepen collectieve boerdeyen,
zijn aan het verdwijnen. De prag
matische opvolgers van de in
1976 overleden "grote roergan
ger" willen de agrarische pro-
d uk tie vergroten door de boeren
meer vryheid te geven en de ge
legenheid winst te maken, iets
wat ten tyde van Mao werd
verfoeid als "revisionistisch" en
"kapitalistisch".
DEN HAAG (GPD) - Prinses
Juliana en prins Bernhard zul
len op uitnodiging van presi
dent Soeharto een bezoek bren
gen aan Indonesië. Ze gaan van
26 mei tot 10 juni. Het program
ma van de reis, die een privé-
karakter draagt, staat nog niet
vast. Tijdens een eerder bezoek
van Juliana, toen zij nog konin
gin was, heeft Soeharto haar al
gevraagd nog eens terug te ko
men als ze wat meer tijd zou
hebben.
ADVERTENTIE
Een fraai voorbeeld uit
het Poggenpohl-programma:
de NR 18. Dekoraticve
kunststof omlijst door een
raamwerk van donker
eiken. Ook van deze
Poggenpohl-kcuken zijn
nog na jaren en jaren
onderdelen te verkrijgen.
Zodat u altijd kunt
uitbreiden of veranderen.
Samen met de robuuste
kwaliteit en de doordachte
vormgeving is het uw
garantie dat een
Poggenpohl z'n geld meer
dan waard is. Ga kijken bij
de Poggenpohl-vakman
b.v. Gcbr. RolfTs Handelmij.
Industrieweg 14 De Grote Polder
Zoeterwoudc-Rijndijk
Tel 071-899206
Winkelcentrum Babyion
Den Haag Tel 070-851308
