Litjens: "Tegenstroom werd te sterk
„Er str aalt
kracht van
Lugdiniimi af'
Leidse schaaktitel
verrassend voor LSG
FA gaat clubs betalen
voor afstaan spelers
Afscheid record-international door velen met zucht van verlichting begroet
'Lefschopper' Wim Eilander:
ROTTERDAM Het woord is straks, bij aanvang van het
seizoen '82-'83, aan Wim Eilander. Deze ambitieuze Rot
terdamse oefenmeester werd vorige week de taak toebe
deeld om Lugdunum waardig door de eerste klasse te
leiden. Hij heeft het vertrouwen van het Kikkersbestuur
en zal dat nu ook moeten winnen van spelers en suppor
ters, die het bericht van zyn entree in het Leidse voetbal
wereldje met gefronsde wenkbrauwen voor kennisge
ving zullen hebben aangenomen.
Want het enige dat men weet is zijn
leeftijd (26), het feit dat hij op het
veld en in de zaal bij hoofdklas
ser Neptunus voetbalt en daar
jeugdtrainer is. En dat hij
gymnastiekles geeft aan twee
jongere broertjes van Robert en
Bennie de Roo. Zelf zegt Eilan
der bij de eerste kennismakin-
g:"Ik ben optimist" en "ik ben ei
gen gereid". Ook: "Ik ben een
hoogvlieger, die het risico durft
te nemen een keer keihard op
m'n bek te gaan. Om het maar
eens op zijn Rotterdams te zeg
gen".
Waar de meeste voetballers en
naaste betrokkenen de wens
kenbaar maken zich primair op
de huidige competitie te concen
treren, richt Eilander al erg veel
aandacht op zijn nieuwe club.
Hij zal het niet bij de hierboven
gebezigde woorden laten. Blij als
hij is met de kans die Lugdunum
hem heeft gegeven, wil hij zeker
niet het vertrouwen beschamen.
"Ik wil als trainer laten zien wat ik
kan. De spelers zullen uiteinde
lijk het resultaat bepalen. Zij
moeten de prestatie neerzetten.
Als die uitblijven is het logisch
als supporters zullen zeggen:
'Hoe kan het anders, met zo'n
piepeltje als trainer. Dan wil je
toch kapot?'. Die strijd wil ik
aan. Ik werk graag met een
beetje weerstand. Dat vormt een
extra stimulans".
Wim Eilander is de eerste om te be
kennen dat hij hoog heeft gegre
pen met zijn sollicitatie naar de
functie van hoofdtrainer bij Lug
dunum. Over een paar maanden
breekt de geboren en getogen
Rotterdammer daarvoor zelfs
zijn loopbaan als actieve voetbal
ler (onder meer twee jaar in het
C-team bij Excelsior) abrupt af.
"Omdat de jus er voor mij, als
spits in een elftal dat al een paar
jaar tegen degradatie voetbalt, af
is. De inspiratie is verflauwd. Ik
moet in een spanningsveld
werken. Daarom begin ik als trai
ner niet bij een club waar je niets
te verliezen hebt. Ik wil zo snel
mogelijk aan de bak op mijn ni
veau van B-trainer. Als ik een
nieuwe auto koop, wil ik er di
rect mee rijden".
"Ik ben optimist. Toen ik in mili
taire dienst moest, gaf ik mijn
uren als leraar lichamelijke op
voeding weg aan een vriend. Ik
zou wel zien waarik na die tijd
weer aan de slag kon, niet weten
de dat de werksituatie zö ongun
stig was. Via Mat Kantebeen en
Gerard Désar heb ik tot aan het
eind van het jaar 14 uur per week
werd aan de Don Bosco-lts in
Leiden. Daarnaast nog drie uur
aan een huishoudschool in Nieu-
werkerk aan de IJssel. De gymle
raren blijven tegenwoordig net
als iedereen veilig in het hokje
waarin ze opgeborgen zijn. Nie
mand neemt risico meer. Trai
ners draaien ook in een vast krin-
ZATERDAG 6 MAART 1982
Wim Eilander, volgend seizoen trainer bij Lugdunum: "Ik durf het i
co te nemen een keer keihard op m'n bek te gaan".
getje rond, zodat uiteindelijk ie
dereen weer voor het volgende
jaar gedekt is. Ik was dan ook blij
dat ik er bij Lugdunum -een
mooie springplank ook nog- tus
sen ben gekomen".
"Ik heb een eerlijk beeld gekregen
van de structuur bij Lugdunum.
De opbouw steekt goed in elkaar
en je wordt er niet aan je lot over
gelaten. Er straalt kracht van uit.
Nadat bekend werd dat de keus
bij Lugdunum op mij was geval
len, heb ik opnieuw een gesprek
gehad met de voorzitter. Hebben
we een aantal zaken nog eens
doorgenomen. Dinsdag ben ik
bij de wedstrijd tegen Quick
Boys gaan kijken en ik zal nog
een keer of drie, vier het eerste
team bezoeken. Ik moet er voor
zorgen dat ik goed beslagen ten
ijs kom. Dat vergt een goede
voorbereiding, zodat ik op de
juiste manier kan inspelen op de
gang van zaken".
Een aansprekend detail, al dan niet
van ondergeschikt belang, vormt
in dit patroon Eilanders passie
voor het zaalvoetbal. "Ik ben er
sinds de jeugd aan verknocht.
Wat is mooier dan een duel win
nen en te kunnen scoren zonder
dat je getackled wordt? Als je
voor in de week een wedstrijd
speelt en vervolgens herstelt van
die inspanning (wat twee tot drie
dagen duurt) maak ik geen enkel
bezwaar. Blijkt het zaalvoetbal
van invloed op de prestatie die
op zondag moeten worden gele
verd, dan heeft zo'n speler bij mij
geen enkel krediet. Die vent
moet zich bewust zijn van wat hij
doet. Voetbal is een teamsport.
Met elkaar vertegenwoordig je
op de eerste plaats het elftal,
maar tevens de naam van de ver
eniging. Een voetballer heeft in
de regel een enorm gebrek aan
zelfkritiek. Als eerste geeft hij
zijn mede-speler ergens de
schuld van, dan volgt de scheids
rechter, dan de bal, dan het veld
en pas veel later vraagt hij aan
zichzelf: wat deed ik niet goed?
En er zijn spelers die zich een be
paalde houding kunnen veroor
loven, om wat voor reden dan
ook. Zij mogen die positie echter
niet uitbuiten. Je moet een col
lectief vormen. Willen zij die ver
antwoording niet nemen, dan
kunnen ze bij mij hun biezen
pakken. Maar bij Lugdunum
voel ik dat dat goed zit. Kijk al
leen naar het verloop binnen de
spelersgroep. Er gaan ook geen
acht man met wintersport. Dat is.
tekenend".
GERARD HAVERKAMP
Voorschoten vecht voor laatste kans
LEIDEN - LSG 3 was dan toch
het team, dat aan het langste
eind trok in de promotieklasse
van de Leidse Schaakbond. De
8V*-1V* winst op Danièl Note-
boom uit Noordwijk bleek ten
slotte voldoende voor het incas
seren van het LSB-kampioen-
schap. Concurrent Lisse 1 bleef
steken op 6-4 tegen Philidor 4,
zodat de ploeg uit Bollenstreek
een half bordpunt tekort kwam
om LSG 3 een beslissingsmatch
af te dwingen.
Onverwacht kreeg Lisse nog alle
kans om de achterstand op LSG
3 goed te maken. Bij het uitspe
len van de twee hangpartijen te
gen Philidor 4 kwam Van de
Wijngaard, de tegenstander van
Kamps, niet opdagen. De Phüi-
dor-speler bleek niet op de hoog
te te zijn gebracht van de juiste
uitspeeldatum. En dat terwijl
Kamps juist tot de conclusie was
gekomen, dat zijn positie bij cor
rect tegenspel niet meer dan re
mise zou opleveren. De stand
kwam dankzij die reglementaire
winst op 6-3 voor Lisse.
John van Dijk had intussen, niet
wetende dat Van de Wijngaard
niet zou verschijnen, in zijn pot
tegen Van Pelt de remise met op
zet omzeild. Dat bleek later een
fatale misser. Immers door de
winst van Kamps zou een remise
voldoende geweest zijn. Onder
hoogspanning balanceerde de
partij vervolgens tussen remise
en winst voor Van Pelt. De laat
ste blunder kwam op naam van
Van Dijk, zodat Van Pelt won: 6-
4. De zege van Lisse was te klein,
zodat de titel naar LSG 3 ging.
Philidor 4 moest door dit verlies
genoegen nemen met de laatste
plaats. De ploeg degradeert der
halve naar de eerste klasse. Voor
laatste werd Leiderdorp 1. Via
winst op Philidor 3 had dit tien
tal D.Noteboom 1 nog op de
ranglijst kunnen passeren. Het
werd echter een desastreus ver
lies (1-9) voor de Leiderdorpers
tegen een optimaal gemotiveerd
Philidor 3. Laatstgenoemd team
behaalde wel de meeste bord-
punten, maar eindigde slechts
als derde. Leiderdorp kan degra
datie slechts ontlopen, als Voor
schoten 1 niet uit de KNSB-com-
petitie terugkeert èn LSG 3 de
promotiewedstrijden met succes
afwerkt. Degradeert Voorscho
ten èn promoveert LSG 3 niet,
dan zal ook D.Noteboom een
stapje terug moeten doen.
In de strijd tussen LSG 2 en Al
phen 1 stond niets meer op het
spel. LSG 2 scoorde via Dobbe
laar, Struikmans en Bakker in de
'top', maar moest door nederla
gen aan de 'staart' met een be
scheiden 5l/*-4V* winst genoegen
nemen.
De eindstand in de promotieklas
se: 1 LSG 3 11 m.p.-41V* b.p.; 2
Lisse 111-41; 3 Philidor 3 10-44; 4
LSG 2 10-39; 5 Alphen 1 7-38V*; 6
D.Notbeoom 1 4-2IV*; 7 Leider
dorp 1 2-27; 8 Philidor 4 1-27 V*.
Afzakkertje
Het eerste tiental van Voorschoten
moet morgen bij Spangen)Om-
moord in de tweede klasse C van
de landelijke schaakcompetitie
klare wijn schenken. Duidelijk is
wel, dat de Voorschotenaren in
de beide laatste ronden uit een
ander vaatje tapten: na vier maal
op rij onderuit te zijn gegaan
stonden zij hun mannetje tegen
het Haagse DD II (6-4) en bleven
zij ook tegen de reserves van het
Leidse Philidor overeind (5-5).
Nog niet duidelijk is, of zij zich in
de KNSB-regionen kunnen
handhaven. De tik, die Spangen)
Ommoord in de vorige ronde bij
Moerwijk uitdeelde (2-8), heeft
Voorschoten verrast, maar toch
blijft de ploeg in eigen kunnen
geloven.
Een nederlaag bij de Rotterdam
mers betekent voor de Voorscho
tenaren bijna zeker een 'afzak
kertje' naar de Leidse Schaak
bond. Indien dan ook nog LSG
III, de kampioen van de LSB, de
promotiewedstrijden met als in
zet een plaats in de KNSB-com-
petitie niet overleeft, moeten bo
vendien een paar teams in de
LSB het gelag betalen in de
vorm van een extra degradatie.
Veel zal morgen afhangen van de
prestaties van Erik Bongers,
Thieme en Both. Dit trio verza
melde in het verleden vele nutti
ge punten, maar nu prijkt er een
schamele drie uit zestien partijen
op het scorebord. Eén ding staat
echter vast: morgen verschijnt
een geladen Voorschoten op vol
le oorlogssterkte achter de bor
den bij Spangen/Ommoord.
Verhuisd
Voordat de beide teams van het
Leidse Philidor morgen aan hun
duels tegen CVI/Utrecht en DD
II kunnen beginnen, zal er eerst
in de ochtenduren verhuisd moe
ten worden. De ledenvergade
ring van de grootste Leidse
schaakclub nam immers in fe
bruari unaniem het besluit 'In
den Bierdeghel' te verruilen voor
de ruime aula van de MEAO-
school in het Lammenschans-
park. Philidor's eerste wacht een
moeilijk examen tegen de profs
van Utrecht, terwijl het tweede
de laatste theoretische degrada
tiekans kan ontlopen via winst
op DD II.
Als de reserves van D/Watergraafs-
meer morgen compleet aantre
den, krijgt het eerste team van
LSG het in klasse I A zwaar te
verduren, maar het Amsterdam
se tiental is in dit seizoen nog
niet voltallig geweest, omdat het
steeds spelers aan het eerste
heeft moeten afstaan, zodat
LONDEN (ANP) - Voor het eerst in haar geschiedenis gaat de
Engelse voetbalbond clubs betalen voor het afstaan van spelers
'aan nationale elftallen. Dit heeft secretaris Ted Croker donder
dag bekend gemaakt na een trip naar West-Duitsland. De West-
duitse voetbalbond betaalt aan de clubs al jaren 5500 gulden per
speler per interland. De Engelsen gaan dit voorbeeld volgen. De
nieuwe regeling gaat de Engelse voetbalbond een miljoen gul
den per jaar kosten.
Meerburg
Bij de Zoeterwoudse vierdeklasser Meerburg zal Ben Nolen nog
een jaar als trainer werkzaam zijn. De oefenmeester uit Bodegra
ven heeft er inmiddels een tweejarig dienstverband bij de voet
balclub opzitten.
UTRECHT (GPD) - Paul Litjens is nooit het toonbeeld geweest van een topsporter.
Desondanks wordt zijn naam onmiddellijk in verband gebracht met de sport waarin hij
excelleerde. Paul Litjens, de hockeyer. Om meer dan één reden verfoeit hij die kwalifi
catie en nu hij na 12 jaar opvallend presteren de stick in de paraplubak schuift, blijkt
dat hij met pijn in het hart afscheid neemt van Oranje, dat hij 177 maal diende. De
34-jarige jurist is het tegen de stroom oproeien beu, maar weet ook dat zijn vaarwel door
velen met een zucht van verlichting wordt begroet.
Op 12 januari sloot hij in Bombay
zijn imposante carrière af. Mok
kend, omdat het vierde wereld
kampioenschap waaraan hij
deelnam geen medaille oplever
de. Mokkend ook omdat de slag
om het brons van Australië werd
verloren en aan verliezen heeft
hij al 34 jaar hooglijk de pest. De
wijze waarop hij dat „noodlot"
trachtte teontlopen, liep echter
allerminst parallel met het geijk
te patroon van een topsporter.
Een uitstapje, biertje, sigaretje,
het past niet in het ideaalbeeld
dat zwemsters, turnsters en atle
ten hebben opgeroepen van
sporters die naar het hoogste
grijpen. Litjens weet het als geen
ander en tegen zijn leefwijze is
nu plotseling de meeste opposi
tie gekomen.
Rebellie
December 1981, Pakistan. Het Ne
derlands elftal bereidt zich in
het Aziatische hockeymekka
voor op het wereldkampioen
schap dat twee dagen voor de
jaarwisseling in India begint.
De resultaten zijn magertjes, op
de natuurgrasvelden domineert
de strafcorner van de Neder
landse beul minder dan de laat
ste jaren gebruikelijk is en er
ontstaat een rebellie tegen de
aanvoerder, die besluit om het
wereldkampioenschap te mij
den. Bondscoach Wim van Heu-
men dooft het vuur door zijn
spelers voor de keus te stellen:
Litjens gaat mee, wie dat niet
accepteert kan thuisblijven.
Niemand besluit daartoe.
De tegenstroom die de spelers
groep opwerpt, accepteert
Litjens. Althans tijdens de titel
strijd in India. Nu niet meer. Hij
legt uit: „Het is een proces dat
langzaam op gang is gekomen.
Jarenlang werd ik de hemel in
geprezen. Ik joeg alle corners
langs de vijandelijke keepers.
Die begonnen zich te weren. Niet
alleen de doelverdedigers, maar
ook de lijnstoppers specialiseer
den zich in de afweer, waardoor
het direct scoren uit corners
moeilijker werd. Daar kwam nog
bü dat de lange hoekslag werd
afgeschaft en dus werd aantoon
baar dat ik minder scoorde. Dat
stuitte op verzet en allengs ging
de pers wijzen op mijn leeftijd en
op het feit dat er her en der een
grijze haar zichtbaar werd.
Feiten waar je niet omheen kan,
maar er ontstond een vijandelij
ke stemming die op mij en op
Wim van Heumen een druk leg
de. Als ik alle corners raak zou
blijven schieten, zou dat als nor
maal worden uitgelegd, niet als
een topprestatie. Omdat dat niet
gebeurde, werd naar redenen ge
zocht die op het persoonlijke
vlak liggen. Er werd niet geke
ken naar de verbeterde afweer.
Met andere woorden, ik zou
hooguit nog mijn „normale" ni-
veau kunnen bereiken, nooit
meer uitblinken zoals jaren van
me werd verwacht".
Ongelijk
"Ik heb mezelf weieens afgevraagd
of ik mijn instelling zou moeten
wijzigen. Zo beestachtig hard op
de corner trainen dat ik in staat
zou zijn 100 procent te scoren.
Mij niet gezien, dan zou ik een
corner-imbeciel zijn geworden,
zonder oog voor de vele andere
facetten die aan het spel kleven.
Omdat ik die keus niet deed,
voelde ik de tegenstroom
groeien. Ik had er maling aan.
Heb me in Bombay niet anders
gedragen dan ik voorheen deed.
Niemand heeft mij via betere
prestaties van mijn ongelijk kun
nen overtuigen".
Feit is dat de schuld van het mis
sen van een medaille voor een
groot deel op de schouders van
Litjens werd geschoven. Hij
scoorde maar zeven keer, even
veel als centrumspits Roderik
Bouwman. Litjens: „Het aantal
valt tegen, maar als je dat afzet
tegen het aantal corners dat we
kregen, bereikte ik een hoger ge
middelde dan in menig toernoti
waar ik het dubbele aantal pro
duceerde. Niemand heeft zich af
gevraagd wat de reden was.
Vooropgesteld dat het me geen
barst interesseert wie de goals
maakt, want ik heb meermalen
verbaasd gestaan als ze me na af
loop tot topscorer uitriepen.
Maar ze moeten wel gemaakt
worden, wil je succes hebben.
Eén zo'n middel is die corner van
mij, maar ik ben volkomen af
hankelijk van de aanvallers, die
de hoekslagen moeten versieren.
Toen Bouwman en Tom van 't
Hek dat niet deden, maar aan
vankelijk zelf scoorden, vond ik
dat prachtig, maar aangezien
Wouter Leefers dat niet deed,
hoewel hij ervoor terug was ge
haald uit Hongkong, wist ik al
dat de stroom zich sterker tegen
mij zou keren. Niet alleen vanuit
de spelersgroep, ook via de pu
bliciteitsmedia. Die stroom is
door welke topprestatie dan ook
niet meer te keren, dus heb ik be
dankt voor de eer".
Record
Vanwege zijn schier onbereikbare
record van 267 interlanddoel-
punten, zal Litjens' naam nog
wel eens vallen. Zeker in wed
strijden waarin zijn opvolger
(Ties Kruize dan wel Roderik
Bouwman) geen succes boekt.
Stellig ook als er hete politieke
hangijzers naar voren komen.
Voor het wereldkampioenschap
van 1978 te Argentinië en de
Olympische Spélen van 1980 te
Moskou, was Oranjes aanvoerder
een veel gevraagde gast voor ra
dio en tv. Als lid van het comité
Olympische Spelen en Mensen-
Paul Litjens, de
strafcornerspe
cialist. "Niemand
heeft mij via bete
re prestaties van
mijn ongelijk
kunnen overtui
gen".
rechten, werd zijn mening op
prijs gesteld.
Terugblikkend, meent hij: „Paul
Litjens had daar een mening
over. Niet Paul Litjens de hoc
keyer, die toevallig ook nog hard
met een stuk hout tegen een bal
kan slaan. Natuurlijk, ik begrijp
wel dat het publicitair lekkerder
ligt, maar je bent in de eerste
plaats mens.
Sport en politiek zijn namelijk niet
meer te scheiden. Je hockeyt in
een maatschappij waarin zaken
voorvallen die niet door de beu
gel kunnen. Daar mag je over na
denken, dat kun je niet afdoen
door te zeggen datje er niets mee
te maken hebt, maar je moet wel
uitgaan van de individuele ver
antwoordelijkheid. Je moet je
dan afvragen of je het met je ei
gen geweten in overeenstem
ming kunt brengen om in dat be
wuste land te gaan spelen, maar
vaak worden twee zaken door el
kaar gehaald.
Er ontstaat een dialoog. Voor- en
tegenstanders worden gehoord,
maar als ik in Moskou was gaan
hockeyen was dat geen bewijs
geweest dat ik het eens ben met
de manier waarop de zaken in de
Sowjet-Unie behandeld worden.
Argentinië en Moskou waren een
hot item voor de politiek, maar
de sport heeft andere belangen.
Die botsten, maar het draaide er
ten slotte wel op uit dat de sport
zich als het ware geneerde voor
haar eigen standpunt, hoewel het
er van overtuigd was dat het
nooit tot een algehele olympi
sche boycot zou komen".
Narigheid
'Ik denk dat de internationale hoc-
keyfederatie in deze een ander
beleid moet voeren. Het moet
strenger selecteren waar het
kampioenschappen laat verspe
len. Dan voorkom je een hoop
narigheid en ben je af van toer
nooien waar de wereldtop weg
blijft, zoals in Moskou, waar In
dia olympisch kampioen werd,
terwijl het op het wereldkam
pioenschap in eigen land met
hangen en wurgen de vijfde
plaats behaalde".
In de race naar de top moet het Ne
derlands team het voortaan zon
der Litjens doen. Begin juni ko
men de zes toplanden in Amstel
veen bijeen in de strijd om de
Champions Trophy, die Neder
land vorig jaar in Karachi dank
zij een paar geweldige klappen
van Paul Litjens veroverde. Op
het moment dat Oranje van Pa
kistan won en de kans rook op
succes, groeide Litjens uit tot de
meest bejubelde man. Een jaar
later wordt hij weggehoond door
collega's die zelf opmerkelijk
matig presteerden, niet thuis ga
ven toen hun aanwezigheid werd
vereist.
Discussie
Litjens: „Als ik een slok op had,
liep ik bij de eerste de beste trai
ning voorop. Die instelling mis
ik bij velen. Daar kon ik me aan
ergeren, want mijn club Kam
pong is het schoolvoorbeeld wat
je met mindere kwaliteit maar
een geweldige inzet kunt berei
ken. Maar ook dat hebben maar
weinigen ooit willen inzien. Wij
speelden recht toe recht aan,
zonder franje, doelgericht. Ande
ren zagen liever technische
hoogstandjes, maar verhieven
die acties tot doel en niet tot mid
del om tot het doel te komen. Dat
leidde binnen Oranje tot discus
sies, waar we nooit uit zijn leko-
men. Toen de voorstanders van
schoonheid ontbraken, wonnen
we in Karachi de Champions
Trophy, op de overige toernooi
en hebben we het goud nooit
kunnen pakken. Ik bedoel
