Omgeving boordevol
schitterende plekjes
Honderd gulden, een steeds
terugkerend bedrag
dagtoerisme
Duur
%[TRDAG 20 FEBRUARI 1982
or de verwende en ongeoefende Nederlander is een
akantie in eigen land niet per definitie een koopje. We
ignaleerden het ai eerder: dagtoerisme is duur. Maar
vie zelf op onderzoek uitgaat, zal merken dat er voor
en kleine beurs nog tal van mogelijkheden zijn. Met
lame onze eigen omgeving kent schitterende plekjes
lie temidden van het geijkte dagtoerisme bijna in ver-
etelheid zijn geraakt. Hans Sonders en Kees van Kui-
enburg doen een greep uit de vele mogelijkheden. Kees
trits schetst zijn teleurstelling na "een jaartje thuis
llijven".
Een al heel oud, goedkoop en
rustgevend vermaak waarbij
tegelijkertijd van de mooiste
gebieden van ons land kan
worden genoten is het huren
van een roeiboot. In onze om
geving kan dit op vele plaat
sen.
Vlakbij Hazerswoude-Dorp ligt
het Rietveld, een buurtschap
in een bijna onbekend gebied
van plassen- en polder-
schoonheid. Bootjes zijn hier
te huur bij café-restaurant
Klein Giethoorn, Rietveld 11.
Het is te bereiken door ko
mende vanuit Leiden bij de
wegkruising middenin Ha-
zerswoude-Dorp linksaf te
slaan en, eenmaal weer bui
ten het dorp, de tweede weg
links te nemen.
Ook op de Nieuwlcoopse plas
sen kan dit sportief vermaak
worden beoefend. Bootjes
liggen klaar bij Johan Hoo-
gerwerf, Zuideinde 68; café-
restaurant Plaszicht, Dorps
straat 114-118 en bij Van der
Weiden, Zuideinde 2.
In Roelofarendsveen kan men
voor roeiboten terecht bij
Kees Verhaar, Noordeinde
En dan natuurlijk het water-
sportgebied bij uitstek: De
Kaag. Rond de Kagerplassen
kan men op vele plaatsen
voor het huren van een boot
terecht. Maar vooral in de
Buitenkaag en op het Kaagei
land zelf.
Mogelijkheden ook in Zoeter-
woude, verschillende in
Stompwijk, Warmond, Lei
derdorp en Hoogmade bij
hotel Van der Ploeg.
Kinderboerderijen
Voor veel Leidenaars is wel-
licht nog onbekend de kin-
I derboerderij in de Meren-
wijk, waar de stallen elke dag
van 8 tot 4 voor grote en klei
ne bezoekers open staan en
het park ook op zaterdag en
zondag. De kinderboerderij
in het Park de Houtkamp in
Leiderdorp is voor iedereen
geopend tussen 2 en 5 uur 's -
middags en na voorafgaand
overleg ook buiten deze tij
den voor scholen. Sassen-
heim kent in Park Rusthoff
zijn kinderboerderij "De Sak
senhoeve," die van 1 maart
tot 16 oktober elke dag (óók
in de weekeinden) van 1 tot 5
uur is geopend. De kinder
boerderij van Alphen aan
den Rijn ligt in het Bospark
aan de Prins Bernhardlaan/
Europasingel en is dagelijks
geopend van 9 tot 12 en van 2
tot half 5.
Naast de wat ruimer bekende
Hortus Botanicus aan het
Leidse Rapenburg bestaat er
ook een veel minder bezocht
heempark aan de Oegstgees-
terweg. Deze uitgelezen tuin
voor dromerige wandelingen
staat, ook nog gratis, open
voor publiek elke dag van 8
tot 4 uur. Van mei tot septem
ber ook op zaterdag en zon
dag van 2 tot 5 uur. Bijzon
derheden van deze tuin zijn
de vennetjes en poelen die
zijn omgeven door flora uit
eigen land. 's Zomers bezit
het heempark ook een bijen
stal.
Hortus
Hoewel zelfs beroemd kennen
ook velen de Leidse Hortus
Botanicus (nog) niet. De gou
denregen uit 1601, de dadel-
pruim uit 1736 en de moeras-
cypres uit 1859 die er zijn te
bewonderen, kunnen vol
doende reden zijn hierin ver
andering te brengen. Want
naast deze unieke bomen
kent de Leidse Hortus ook
een oranjerie en vele tropi
sche, subtropische, gematig
de en koude kassen.
Voor de heemtuin in de Hout
kamp in Leiderdorp (Van
Diepingenlaan) zijn op het
gemeentehuis wandelkaar-
ten met beschrijvingen van
de te bezichtigen flora be
schikbaar. Het hele jaar door
is de tuin op werkdagen van 8
tot half 6 open en van maart
tot en met oktober ook tij
dens de weekeinden van 3 tot
5 uur.
In Rijnsburg aan de Sandtlaan
is een proeftuin waar experi
menten met diverse snij- en
bolbloemen worden uitge
voerd. De resultaten zijn elke
werkdag, behalve tussen 12
en 2 uur, te bewonderen.
Wat verder weg is het Arbore
tum van het proefstation
voor de boomkwekerij aan de
Valkenburgerweg 3 in Bos
koop een bezoek waard.
Vooral in de bloeitijd, tussen
eind april en medio juni. Ze
ven dagen per week geopend
en een rondleiding is na
schriftelijke aanvraag moge
lijk.
Delft kent ondermeer een cul
tuurtuin voor technische ge
wassen die deel uitmaakt van
de Technische Hogeschool.
Hier groeien aan de Juliana-
laan 67 in de tropische kassen
kokos- en oliepalmen, een ca
cao-, een katoen-, en een ba
nanenboom alsmede suiker
riet. Bovendien is er een krui
dentuin.
Heimanshof
Den Haag tenslotte bezit aan de
Houtzagerssingel 77 de sub
tropische plantentuin "de
Het Rietveld bij Hazerswoude-dorp. poto Wln» oijkm*n
Houtzagerij" waar 450 tot 500
jaar oude bananen- en olijf
bomen zijn te zien alsmede
vogels, reptielen en aquaria.
In het Zuiderpark is er dan nog
de Botanische en landschap
stuin "Heimanshof' waar
gratis kruiden mogen wor
den geplukt en een eiken-,
haagbeukenbos, een elzen
broek en een heideveld zijn
te bewonderen.
Terug naar Leiden. In molen
De Valk aan de Binnenvest-
gracht 1 bezit de Sleutelstad
een heus molenmuseum. In
de zogenaamde Stellingmo
len uit 1743 is namelijk een
molenaarswoning uit 1900 te
bezichtigen, alsmede een mo
lenaarswerkplaats en een
smederij. Vanaf de rondgang
heeft de bezoeker een - zij
het een wat wankel magni
fiek uitzicht over oud-Lei
den. In De Valk kan men te
recht van dinsdag tot en met
vrijdag van 10 tot 5 uur en op
zon- en feestdagen van 1 tot 5
uur.
Als zaterdags de wieken draai
en kunnen bezoekers zich
melden bij molen De Een
dracht aan de Gouwsluisweg
46 in Alplien. Een zogenaam
de Grondzeiler-molen staat
in Noordwijkerhout aan de
Leidsevaart 82.
Kaasmarkt
Tientallen molens zijn er ver
der te genieten tijdens een
veertig kilometer lange fiets
tocht die de Leidse VW
heeft uitgestippeld en die
door plaatsen leidt als Lei
derdorp, Oud-Ade, Rijpwe-
tering, Nieuwe- en Oude We
tering, Roelofarendsveen en
Hoogmade.
Voor een autorit lenen zich de
weg langs de Oude Rijn tus
sen Woerden (restanten van
het kasteel van Herman van
Woerden, Stadhuis met galg
gaten, schandpaal en een
echte kaasmarkt) en Bode
graven (kaaspakhuizen, óók
een kaasmarkt), alsmede de
tolbrug en de Wiericker-
schans bij Nieuwerbrug. Bij
Zwammerdam komt het ri
viertje naar de Meije erbij, die
kronkelend langs prachtige
oude boerderijen (zeer grote
vogelrijkdom) loopt. Voor Al
phen aan de Rijn ligt een
veelheid van vaak nog
werkende molens waaronder
in Aarlanderveen de unieke
viergang.
Onder Woerden ligt oerhol-
landse plaatsjes zoals Lin-
schoten, Montfoort en Oude
water waar de Heksenwaag
aan twijfelaars nog heuse
vrijwaringscertificaten af
geeft. En verder Haastrecht
met het kompleet ongerepte
patriciërshuis als museum
Bisdom Van Vliet.
Tureluur
Voor degenen die er eens "an
ders" een dagje uit willen
biedt de stichting "Mooi Ha-
zerswoude" een "pakket van
alles en nog wat". Sinds een
jaar is deze organisatie bezig
het polderland aan de toerist
te "verkopen". Op initiatief
van enkele Hazerswoudena-
ren en voormalig Rijnvaart
kapitein Leen Goedegebuure
kocht de stichting een kleine
rondvaartboot. Met deze
boot, de "Tuureluur" vaart
schipper Goedegebuure vier
maal per week naar Katwijk.
En dan niet simpel via de
kortste weg, nee, met een
route uitgezet door het schit
terende polderlandschap.
Een tocht die de deelnemers
een kans biedt de polder eens
van een andere kant te bekij
ken.
Vergezeld van een gids van het
Instituut voor Natuurbe
schermingseducatie vertrekt
Goedegebuure 's morgens
om negen uur bij de Dekker-
brug voor een tocht richting
strand. De tocht gaat via het
unieke natuurgebied Klein
Giethoorn, waar de gids tijd
tekort komt om zijn verhaal
te kunnen afsteken. Via de
sluis aan de Oostvaart vaart
de Tuureluur door de weilan
den naar de Zwaantjeskerk
aan de Rijn. Vervolgens via
Leiderdorp, Leiden, Valken
burg en Rijnsburg naar Kat
wijk, waar drie uur gelegen
heid tot strandbezoek wordt
gegeven.
Op de terugreis neemt Goede
gebuure een andere route
langs Rijnsburg. Warmond,
de Kaag, over de Zijl naar
Leiderdorp. In Leiderdorp
pakt de schipper de ochten
droute weer op naar Hazers-
woude-dorp.
Hofjes
Zelfs vele autochtone Leide
naars, maar zeker streekge
noten, weten niet dat Leiden
de stad is met de meeste hof
jes van Nederland. Een wan
deling langs en een bezoek
aan de vaak al vele eeuwen
bestaande hofjes zal ze dit
nooit meer doen vergeten.
Een van de mooiste is het Sint
Annahofje of Aalmoeshuis
aan de Hooigracht 9, ingang
Middelstegracht, dat een
uniek 15e eeuws kapelletje
heeft waarvan de inventaris
nog aanwezig is. Of het
Brouchovenhofje aan de Pa
pengracht 16 dat een monu
mentaal 17de eeuws hofje is.
En het Sint Elizabethsgast-
huis-hofje, ingang Lijsbeth-
steeg, dat in 1428 is gesticht
en waarvan de kapel en de
voormalige proveniershuis
jes dienst doen als tehuis
voor chronisch zieke bejaar
den.
Ook het Loridanshofje aan de
Oude Varkenmarkt 1 stamt
uit de 17e eeuw, heeft een ka
rakteristieke galerij en is vol
ledig gerestaureerd voor de
huisvesting van studenten.
De Meermansburg uit de
tweede helft van de 17e eeuw
ligt aan de Oude Vest 159 en
is een zeer groot en rijk uitge
voerd hof. Dit grootste hofje
van Leiden heeft een mooie
regentenkamer met een grote
collectie portretten. Op de
plaats waar omstreeks 1620
John Robinson heeft ge
woond ligt sinds de 17e eeuw
het Jean Pesijnshofje. Het
huidige adres is Kloksteeg
21, vlakbij de Pieterskerk.
Het in 1480 gestichte Groot
Sionshofje werd in 1669 ver
plaatst van de Papengracht
naar de Sionsteeg 4.
HANS SONDERS
KEES VAN KUILENBURG
Toerisme
Je kunt na elf jaar achtereen
dezelfde vakantiebestem
ming in het zonnige zuiden
natuurlijk zeggen: nu weet ik
het daar zo langzamerhand
wel, dit jaar maar eens wat
anders. Maar oprechter zou
zijn om gewoon toe te geven
dat, toen je in maart met de
rekenmachine op tafel de
kosten voor wéér zo'n Spaan
se vakantie begrootte, al
gauw en zeer terecht het
woord „onverantwoord" viel.
Want dat Is een uitgave van
ruim achtduizend gulden
voor een gezin met vier nog
schoolgaande kinderen in de
ze tijd van inleveren natuur
lijk.
Dat gezin, ons gezin, is er enke
le jaren geleden, toen de kin
deren te groot werden voor
de achterbank van de Fiat,
toe overgegaan met de autos-
laaptrein naar Narbonne te
reizen, zich daar te splitsen in
twee treinreizigers naar Fi-
gueras net over de Spaans-
Franse grens en vier auto-rei
zigers naar Rosas, naar welke
badplaats de treinreizigers
dan ook kwamen, met de lo
kale bus.
Dat was in de tijd dat het
vakantiehuisje er nog 300
gulden in de week kostte,
heel wat minder dan in het
hoogseizoen een vakantiewo
ning in eigen land. De autos-
laaptrein kwam op pakweg
1700 gulden met z'n zessen en
in Spanje was het eten en het
drinken toen nog heel wat
goedkoper dan in Nederland.
We spreken nvpr vier jaar ge
leden, langer niet.
legenheid te gaan, met de au
to. Benzine, toegang, hapje
eten, flesje prik, toch hon
derd gulden. „We worden
niet langer in de kilowatten
gelegd" is het motto van de
tentoonstelling in het Evo-
luon, die benadrukte dat we
zuinig moesten zijn.
Die honderd gulden van een
dagje Evoluon was eigenlijk
een repeterend bedrag, afge
lopen zomer. Want merk
waardig genoeg, waar we ook
heen gingen, bij het natellen
's avonds kwamen we eigen
lijk steeds op dat totaal uit.
Slagharen: 100 gulden, de BfJ
teling: 100 gulden, Burgers1
Dieren- en Safaripark (met
pannekoeken!): 100 gulden,1
Artis en Aviorama op één'
dag: 100 gulden, paella eten-
bij de Spanjaard: 100 gulden,I
band aan flarden gereden op
weg naar de Euromast en de
Rotterdamse haven: 100 gul-
den.
Zon!
Acht dagen lang scheen de zon,
eind juli, we vergeten het
nooit. Het zijn acht dagen
Zandvoort geworden, de
Spaanse hitte zestig kilome
ter van huis, de Cuba Libre
bij Thijn in het zand, de file
vóór La Junquera tussen
Aerdenhout en Bentveld, de
parkeerterreinen om negen
uur al vol.
Zandvoort in het hoogseizoen
is een belevenis voor mensen
die alleen maar de Ardèche,
Bretagne, de Costa's of de
kiezels van Porei kennen. Al
leen al de autorit er naartoe is
een avontuur: nijvere lieden,
wier vakantie kennelijk bui
ten het hoogseizoen valt,
werken tussen Haarlem en de
duinen ontkleed tot op de
spijkerbroek aan de een-
baansweg naar de kust, stop
lichten springen op rood om
verkeer van rechts en links,
dat er niet is, door te laten.
Trimfietsers rijden hun Tour
de France midden op de ver
keersweg omdat motorrij
ders het fietspad nemen
Wie er niet vlakbij woont en om
acht uur op weg gaat, heeft
geluk als hij om elf uur zijn
auto nog kwijt kan op de bou
levard, bij een parkeermeter,
die een tientje per acht uur
kost, hetgeen meer dan vol
doende blijkt te zijn om een
legertje controleurs te beta
len. Zandvoort weet trou
wens van wanten: flesje pnk
drie gulden, broodje garnaal
vijf gulden, Ligstoel vijf gul
den, pias-doen maar twee
kwartjes. Niettemin, afgela
den vol, ook met weinig
vreedzame honden, een Duit
se dame met een kat aan een
lijntje, een pikzwart aange
brand mager bijna-bloot
meisje met een gipsbeen en
zo'n Walkman-radio, die de
muziek niet verder dan haar
oorschelpen voert en dat de
godgansedag het hele li
chaam schokkend heen en
weer beweegt op het ritme
van die geluidloze muziek,
mannen met omhooggekrul-
de broekspijpen, onvermoei
baar stappend tussen de
vleesbergen. Johan Cruuffjes
met twee ligstoelen als doel
palen, de lucht van hasj ach
ter en van haring vóór ons.
Honderd gulden, een dag-
Zandvoort ook al.
Kinderbijslag
Eind juli, veel eerder dan ver
wacht, kwam de kinderbij
slag op de giro. En een blau
we brief van de Heer Inspec
teur, ook al eerder dan an
ders, die geld terug beloof
de.
Tussen Huis ter Heide en Soes-
terberg, die keer toen we op
weg waren naar Slagharen,
hadden we ongebruikte cara
vans te koop aangeboden ge
zien, voor een zacht prysje.
Kaal, dat wel, maar tóch.
Daar zijn we op de laatste
vakantiedag nóg maar eens
langs gegaan. Als we er voor
de derde keer mee op vakan
tie gaan, hebben we de kos
ten er uit. En Nederland ken
nen we nu wel.
KEES BRITS
Duurder
Maar de tijden zijn veranderd.
Vorig jaar werd voor hetzelf
de vakantiehuis 3000 gulden,
voor vier weken gevraagd, de
autoslaaptrein kw^m als ge
volg van een nieuw tariefsys
teem op ruim 2200 gulden en
het leven in Spapje is op het
ogenblik even duur als in Ne
derland, zo niet duurder.
En dus bleven we thuis. Lekker
goedkoop. Dachten we.
En dus haalden we op het sta
tion een folder met de dag
tochten. Slagharen moest en,
zou. De Efteling, Maduro-
dam. Ook de educatieve be
stemmingen: Deltawerken
en de mummies in het Leidse
Museum van Oudheden.
Zandvoort aan de Zee na
tuurlijk, als het eens mooi
weer zou worden. O ja, en al
was het maar één keertje:
met zijn allen paella eten bij
de Spanjaard, want een
vakantie zónder, dat kón niet.
Begin juli. De vakantiebeurs is
met een half procentje min
der gevuld dan in voorgaan
de jaren en de kinderbijslag,
die in voorgaande jaren dank
zij de bemoeienissen van de
werkgever zo keurig bij het
salaris over juni zat en daar
om altijd in de vakantie ge
stoken kon worden, moet nu
van de Raad van Arbeid ko
men, eind augustus, begin
september. Nou ja, wat in het
vat zit verzuurt niet.
Het is toch bereslecht weer. Die
eerste vakantiedagen in ei
gen land zijn erg leerzaam.
casso gewijde fontein, het
dansen van de sardane op za
terdagavond. 's Nachts on
weert het en op de zolderka
mer ontstaat een lekkage.
Een kaart van de buren, uit
Benidorm.
De tweede vakantieweek. Nog
nooit zijn we naar het Evo
luon in Eindhoven geweest
en dat lijkt vooral de jongste
zoon best interessant. De
twee oudsten blijven liever
thuis, prefereren het zwem
bad. Blijft over: vier man, al
lemaal boven de negen, dag
tocht nummer 6 van de NS,
f27 per persoon, treinreis,
busvervoer in Eindhoven,
toegangsprijs, kop koffie met
gebak inbegrepen. Een hapje
eten en flesje prik komt er
dus nog bij. We besluiten der
halve toch maar op eigen ge
Ponypark
Slagharen:
ook nu
weer
honderd
gulden.
Want in de loop der jaren was
je vergeten hoe naargeestig
juli kan zijn met zijn grauwe
luchten, zijn dikke re
genklodders op de ramen,
zijn waterpiassen in het gras-
gazon.
Klusjes
In huis is van alles te doen, een
klemmende deur hier, een
losgelaten behangetje daar,
de boekenkast die eens leeg
moet om het stof weg te krij
gen, de schuur die uitgemest
moet worden, 's Avonds
brandt de kachel, we bekij
ken de vakantiefilm van vo
rig jaar, in de hitte trillend
strand, de visafslag met de
halve haai, Besalu, waar de
tijd stilstaat sinds de midde
leeuwen, Ceret met de aan Pi-
