Vrij-katholieke kaars
ia Leiden opgebrand
Kerkdiensten
-C
J
Priester Kettenis preekte soms voor één kerkganger
TERDAG 20 FEBRUARI 1982
Geestelijk leven
LEIDEN - Als het kerkbezoek is ingezakt tot zegge en
schrijve één mens, kan zelfs Jezus' belofte dat waar
twee of drie mensen in zijnYkaam bijeen zijn hijzélf in
hun midden is, niet meer bemoedigen.
En dat is priester Loek Kettenis (68) van de vrij-katholie-
i ke kerk 'Sint Bonifacius' in Leiden toc^leen paar keer
overkomen.
'Een treurige toestand', bekent hij. "Vooral als je van
kindsbeen af met zo'n plaatselijke kerkgemeente bent
opgetrokken en je herinneringen hebt aan tijden va*
grote bloei".
Maar Kettenis heeft die ene kerkganger nooit wegge
stuurd. "Als je de dienst verricht voor de Heer, dan
maakt het aantal in wezen niets uit. Je staat daar als
priester niet voor jezelf. In je eigen huis kun je toch ook
een altaar hebben?"
En toch kreeg ik deze week van het centrale bureau van
de 'Vrij-Katholieke Kerk, Nederlandse Kerkprovincie'
- gevestigd in de flat van de heer Kettenis aan de Leid-
se Apollolaan - de simpele mededeling, dat de Leidse
kerkgemeente was opgeheven. Of ik haar maar uit de
wekelijkse kerkdienstenlijst wilde schrappen....
De kerkruimte aan de Vreewijkstraat is gesloten. Het or
gel is verkocht. Iemand wil het pand, als de bewoners
op de eerste verdieping eruit zijn, graag kopen.
Loek Kettenis - sinds 1947
priester, naast zijn gewone
werk in de handel, en nu
hoofd van de kathedrale kerk
in Den Haag - vertelde mij
de reden van de liquidatie.
"Ons reglement schrijft voor,
dat er drie, vijf of zeven be
stuursleden zijn. Zijn er min
der dan drie, dan is de bis
schop gerechtigd in te grij
pen en het voortbestaan van
de gemeente te beëindigen.
Wij hadden nog drie be
stuursleden, maar één trok
zich om redenen van leeftijd
terug. Hij is in de 70. Hoewel
je officieel geen bestuurs
functie meer mag vervullen
als je 70 bent, was zijn condi
tie zodanig, dat hij nog een
poosje mocht aanblijven.
Maar hij wilde er nu mee
stoppen".
Als geestelijke heeft Loek Ket
tenis de laatste tijd vaak in
z'n eentje dienst moeten
doen, terwijl het toch nor
maal is, dat een priester bij de
altaardienst assistentie heeft.
"Een hoogmis met de voorge
schreven drie heren een
priester, een diaken en een
subdiaken - was helemaal
niet meer mogelijk. Ook had
den we geen organist meer".
Naast die paar bestuursleden
had de Leidse kerkgemeente
nog een paar gewone leden.
Die konden echter wegens
ouderdom niet meer komen.
"De een zit in een hofje, de
ander in een bejaardenhuis;
ze zijn gewoon te oud om nog
met de auto te worden ge
haald".
En belangstelling van buitenaf
kregen de vrij-katholieken
ook al niet. "Er kwam wei
eens een belangstellende kij
ken, maar die zag je meestal
niet terug. En nieuwsgierigen
schrokken zich een hoedje,
als ze maar twee mensen in
de kerk zagen zitten. Tegen
verhuizing, vergrijzing en
overlijden hebben wij het
niet kunnen volhouden".
Grijze hoofden
Vergrijzing doet zich in de Ne
derlandse kerkprovincie van
deze kerk die in totaal niet
meer dan 1600 zielen telt -
vrijwel over de hele linie
voor. Kettenis neemt dat ver
schijnsel 'in alle kerken'
waar. Maar bij de vrij-katho-
lieken snijdt dat extra diep
in, omdat ze zo piepklein zijn
en de werfkracht volledig
ontbreekt.
"Als ik in Den Haag preek, dan
zie ik, op enkele jongeren na,
allemaal grijze hoofden voor
me", zegt Kettenis gelaten.
Den Haag, waar de vrij-katho-
lieken nog zo'n 220 leden
hebben en waar het kerkge
bouw aan de Rietzangerlaan
in grootte en aanzien zeker
kan wedijveren met 'traditio
nele' kerken, is een van de elf
overgebleven gemeenten in
den lande. De andere vindt
men in Amsterdam, Haar-
lem-Bloemendaal, Naarden,
Rotterdam, Utrecht, Amers
foort, Arnhem, Zwolle, Leeu
warden en Spaubeek (Lim
burg). Een lichtpuntje bij het
uitsterven van 'Leiden' is, dat
zich in Deventer een gemeen
te probeert op te richten.
Maar dat brengt het proces
van afbrokkeling niet tot
staan.
Kettenis: "Wij zijn nou een
maal onbekend. En onbekend
maakt onbemind. We gaan
niet met blaadjes langs de
deuren en maken geen be
keerlingen. Toch is er wel be
langstelling bij de mensen.
Toen vorig jaar in het tijd-
schrijft 'Bres 88' een artikel
over ons had gestaan, ben ik
werkelijk overldden met tele
foontjes en brieven van men
sen die inlichtingen vroegen.
Ik heb ze allemaal een bro
chure gestuurd".
In juli van dit jaar hebben de
vrij-katholieken een congres
op 'Woudschoten'. "Dan pro
beren we erachter te komen,
waarom jongeren onze kerk
voorbijlopen. Want jongeren
zijn niet ongelovig. De vraag
is, welke vormen je moet kie
zen om ze aan te trekken, en
hoe je als kerk moet reageren
op hun belangstelling voor
allerlei oosterse bewegin
gen".
"Bij alle mogelijke verandering
zal de mis toch de mfs moe
ten blijven. In verkorte vorm
duurt die tegenwoordig maar
een uur. De preek is in de re
gel niet langer dan een mi
nuut of zeven. Vervelen doe
je je bij ons niet. Daar kan het
dus niet aan liggen".
Theosofen
Loek Kettenis heeft mij een
paar boekjes meegegeven
over de geschiedenis en het
geloof van zijn vrije kerk.
Een paar gegevens daaruit
mogen hier niet ontbreken.
De Nederlandse kerk - met
drie bisschoppen - is een on
derdeel van de internationale
'Liberal Catholic Church' (ze
tel in Londen), die in 1916
ontstond uit de Oud-Katho
lieke Kerk in Groot-Brittan-
nië. De stichters van het vrij-
kathoücisme waren theoso
fen. Zij wilden in hun kerk de
mystieke en filosofische le
ringen uit het oorspronkelij
ke christendom herstellen,
die de traditionele kerk veel
al als 'ketters' had bestem
peld.
De tijd was daarvoor heel ge
schikt, omdat aan het eind
van de negentiende eeuw de
theosofische leringen een
geestelijke verklaring kon
den geven van de evolutie
leer van Darwin, een leer die
de kerkelijke dogmatiek -
met haar schepping van de
wereld in zeven dagen op
haar grondvesten deed
schudden.
Vrij-katholieken weten zich on
afhankelijk en autonoom. Ze
zijn noch rooms, noch protes
tants. Hun opvattingen zijn
zowel vrijzinnig als katholiek
(universeel). De kerk laat
haar leden vrij in hun verkla
ring van geloofsbelijdenis
sen, de bijbel, de traditie, de
liturgie en de samenvatting
van haar leer. Want geloof be
hoort het resultaat te zijn van
persoonlijke studie of intuï
tie. Waarheid is voor een
mens geen waarheid, zolang
hij die niet als 'waar' ziet voor
zichzelf. Verbondenheid met
de historische traditie gaat
bij de vrij-katholieken ge
paard met 'de ruimste mate
van geestelijke vrijheid en
eerbied voor het persoonlijke
geweten'. En als er over ver
schillen wordt gepraat, dan
moet dat op een hoffelijke
manier gebeuren.
In de vrij-katholieke theologie
LOEK KETTENIS teert op mooie herinneringen.
staat een krachtig geloof in
de levende Christus centraal.
De sacramentele riten wor
den daar met de grootste zorg
omrined.
Loek Kettenis die Den Haag
en wijde omgeving onder zijn
pastorale hoede heeft - ver
moedt, dat het daaraan bij de
rooms-katholieken tegen
woordig nogal schort. Hij is
zelf rooms-katholiek gedoopt
en zou zich - in geval van
nood nog wel bij deze kerk
kunnen voegen"maar dan
zou er toch heel wat moeten
veranderen". 'Aan mystiek
en eerbied is daar de laatste
tientallen jaren veel verloren
gegaan. Het lijkt soms wel, of
men alles heeft weggedaan"
Vrolijke klant
Vrij-katholieken zien zichzelf
als een 'bij uitstek christelij
ke kerk'. Maar andere gods
diensten zijn, naar hun opvat
ting, óók goddelijk geïnspi
reerd, en alle komen voort uit
één gemeenschappelijke
bron. Ze is ook de enige
christelijke kerk die open
staat voor theosofische be
grippen als evolutie en reïn
carnatie.
De geestelijken van deze kerk
zij mogen trouwen - wor
den niet betaald en blijven
gewoon in hun wereldlijke
beroep. De een is leraar, de
ander architect, weer een an
der werkt bij de PTT.
"Jij bent toch maar een vrolijke
klant", zei iemand eens tegen
Loek Kettenis, de nu gepen
sioneerde handelsman. Hij
zal dat niet ontkennen, gaat
er als vrij-katholiek zelfs een
beetje prat op.
"Wat wil je? Onze sacramentele
dienst is niet néérdrukkend
maar juist opbeurend. We
zijn, wat je zou kunnen noe
men, een zegevierende kerk.
De aloude riten houden we in
ere. Ze zijn gebaseerd op de
wijsheid van Christus. Maar
vrees voor God en voor een
eeuwige hel, zelfvernedering,
veelvuldig herhaalde gebe
den om genade, naïeve po
gingen om met God te onder
handelen, en allerlei andere
ruwe overblijfsels uit het
verleden worden bewust
weggelaten. Ze verhullen het
beeld van de liefdevolle Va
der en doen ook afbreuk aan
de mens die naar Gods beeld
geschapen is. Onze dienst
moet een zekere vreugde uit
stralen".
Dat Leiden deze vrij-katholieke
uitstraling nu moet missen,
vindt Loek Kettenis 'treurig'.
Het is vroeger wel anders ge
weest.
"Wij zijn aan de Stille Rijn be
gonnen. Op 24 juli 1922 werd
de kerk daar ingewijd. De
diensten waren om de veer
tien dagen. Ik herinner me
nog, dat de nachtmis op 24
december 1924 zo vol was, dat
de buitendeur niet dicht kon.
Het is vooral het enthousias
me uit die tijd dat men nu
mist in onze kerk. De herinne
ring daaraan heeft bij mij
het enthousiasme voor hei
werk nooit uitgeblust".
"Toen ik op het altaar kwam,
was ik elf jaar. Hoe geweldig
was het, de bisschop iedere
dag te mogen assisteren. Na
de ochtenddienst bracht bij
me naar school. En dan ging
Goede geesten
Een kamp in Ommen, aan het
eind van de jaren 20. bracht
de vrij-katholieken een ge
voelige slag toe. Een zekere
Krisnamurthi verkondigde
daar, dat de kerken - die hij
met 'krukken' vergeleek -
voor de mens eigenlijk niet
nodig waren. Zijn woorden
maakten indruk
Loek Kettenis: "Het bezoek is
toen hard teruggelopen. Met
als gevolg dat de huur van de
kerkruimte niet meer was op
te brengen. Een klein jaar
hebben we toen in het Nut
van 't Algemeen gezeten. El
ke zondag moest het altaar
worden opgebouwd en weer
afgebroken. Maar de goede
geesten waren met ons. In au
gustus 1930 konden we onze
eerste dienst houden in de
Vreewijkstraat. Bisschop Jo-
han Bopjer wijdde de kerk in
juni 1931 weer aan Bonifa
cius".
"Ook hier hebben we mooie tij
den doorgemaakt. De kerk
was dikwijls te klein om alle
bezoekers te herbergen. Na
de oorlog is de gemeente
steeds kleiner geworden.
Meermalen is over opheffing
gesproken. Maar steeds her
rees de martelaar. Dat is
helaas nu niét gebeurd".
Vorig jaar werd het aantal dien
sten teruggebracht tot één
per maand. Ook dat heeft niet
mogen baten.
Een landelijke kerk met maar
1600 leden heeft, naar de
mens gesproken, weinig re
serves om nog stoten op te
vangen.
Kettenis beseft dat goed. Maar
hij is er zich ook van bewust,
dat het vrij-katholieke geloof
niet staat of valt met het ui
terlijk van de kerk. Als het li
chaam vervalt, kan de geest
nog wel levend blijven.
"Desnoods komen we tn huisge
meenten b\j elkaar".
Loek Kettenis mag dan nog een
beetje treuren om het verlies
van 'Leiden', hij is niet ie
mand die de hoop laat varen.
Die christelijke deugd blijft
hem inspireren op zijn pries
terlijke weg.
S. J. DE GROOT
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Pannekoek, 11.45 oeeum. dienst;
Marekerk 10 ds. De Jong, 5 ds. v.d. Vel
den, Doorn;
Maranathak. (L. Morsweg) 10 ds. Oege-
ma, O.geest;
Regenboog (Merenwijk) 9.30 ds. Horten-
pius, 11.15 ds. Hortensius en pastoor v.
Well;
Bethlehemk.(Driftstr.) 10 dr. Jongeneel;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) 9 en
10.30 (tweede dienst jeugddienst, mmv
jongerenkoor) ds. Rietveld, 5 ds. Ster-
ringa, 'bevrijdingsdienst', mmv cantorij
Hoogl. kerk;
|Vredesk.(Burggravenl.) 10 ds. De Mey;
Petrakerk (Surinamestr.) 10.30 doven-
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs.
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bakker.
Diakonessenhuis 10.30 ds. Vink, Kat-
jwijk.
Endegeest zie onder O.geest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 ds. v.d. Werff, Voorhout;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. v.d. Vel
den, 10.30 dovendienst,
Oude Vest 10 ds. v. Arkel, Bloemendaal,
5 hr. De Bruin;
Maranathak.(L. Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk.(Montgomerystr.) zie herv.
gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 hr. De
Bruin.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.): 9
hr. Visser, 5 ds. C. A. Vreugdenhil.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 kand.
De Boer.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.): 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Happee.
Remonstr.-Doopsgez. Gem. (Lok
horstk.): 10.30 ds. Kuipers.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middemachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. De Leeuw.
Evangebecentrum Zijlsingel 2: zo. 10 en
di. 8 hr. Zijlstra, vr. 8 jeugdsam.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 evang. Oo-
stra.
Leger des Heils (Hooigr.): 10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30
en 4, wo. 8.
Zevendedagadventisten (Lokhorstk.):
elke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst.
Christian Science (Steensch. 6): 10.30.
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.): 9.30, 10.30 en 11.20.
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel): 10.
Church of England: 5 nam, in oud-kath.
k. Zoeterw.singel.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 (lof);
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11,
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9,10.30 en
12;
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
12.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds. Berg-
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
ds. Verwey, Krimpen a.d. IJssel, 7 hr
Bor, Alphen.
Geref. K.: 10 ds. Stolk, 6.30 ds. Vrolijk,
Katwijk.
Chr. Geref. K.: 9.30 ds. Overduin,
R.dam, 5.30 ds. Velema, Nunspeet.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventskerk 10 ds. De Jonge, 5 ds. Ar-
keraats, Hardinxveld; Kruisk. 10 ds. De
Leeuw, Maarn; Opst.kerk 10 prof. dr.
Berkhof, O.geest, 6.30 ds. Haakman
Zw.dam; Nabij 10 ds. Bogers; G. Her-
derk. 9 ds. Oosthoek, 6.30 ds. Verheul;
De Bron 9 en 10.30 ds. Verheul, 6.30 ds.
Oosthoek; Ashram (Marsdiep) 10.30 ds.
Oosthoek; Albanianae (Diamantstr.) 10
ds. Moll; Onderweg (Lijsterl.) 10 dp.
Oort; Sionskerk (Planetens.) 9.30 ds.
Den Hartogh, Leusden,41.30 ds. Ouwen-
dijk.
Geref. K.: Mar.kerk 10 ds. Verheul, Kou-
dekerke (Z.), 6.30 ds. Vree; Salv.kerk 10
ds. Vree, 6.30 ds. Stolk. Zie ook herv.
gem.
Ned. Geref. K. (school Willemstr.): 9.30
en 4.30 ds. Goossens, Doom, ha.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 2 ds. Beek-
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr. 1): 10 en 6.30
ds. Koekkoek.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 ds. A. J. Visser.
Volle-evang.gem. (techn. sch. Bospark-
weg 4): 10 hr. De Jong.
Leger des H. (Com. de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Pinkstergem. (school De Wegwijzer, Ba-
tenstein 16): 10.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 dr. Cramer.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30;
De Bron zat. 7, zo. 9.30 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 en 6
ds. Exalto.
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar.
BODEGRAVEN. Herv. Gem. Dorps
kerk 10 dr. Maarsingh, A.foort, 6.30 ds.
Stekelenburg, Vaassen;
Salv.kerk 10 ds. Wiegeraad, De Bilt, 6.30
kand. Boer. Utrecht;
Bethl.kerk 10 ds. Richter, 6.30 ds. Ge
luk, Baam.
Geref. K.: 10 ds. Elderman, 6.30 ds. v.d.
Berg.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 kand. Verwey, 4 ds.
Kooij.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Stelwagen, 6.30 ds. Koelewijn,
W.brugge;
De Stek 9.30 ds. Omta.
Geref. K-. 9.30 en 5 ds. v. 't Hoff.
Chr. Geref. K.; 9.30 ds. v. Langevelde, 3
ds. v. Smeden, Den Haag.
Rk Kerk: zat. 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
Lagerwey, Den Haag, 6.30 evang. v.d.
Toet ieueddienst.
Geref.K.: 10 ds. Welbedacht, 5 ds. Bos
wijk, Lisse.
Rk Kerk: dorp zat. 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10.15 ds.
Rothfusz, 5 ds. v. Loenen, Leiderdorp.
Geref. K.: zie herv. gem.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 8.30, 10 en
11.30;
Jozefk. zat 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE Herv. Gem. 10 ds. De
Graaf, H.woude.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv Gem. 10 ds. Corts,
Bennekom.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 5.30 ds. v.
Roon, jeugddienst,
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Aar
ents. Wijkgeb. 'De Wiek'; 10 opendeur-
dienst, kap. Bergsma, Leger des Heils.
Geref. K.: 9.30 hr. Brouwer, 5 ds. Kerst-
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
->23
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N.
Kerk 10 ds. Driebergen, 6 ds. De Jong;
O. Kerk 10 ds. v. Sbedregt, 5.45 zang, 6
ds. Driebergen, jeugddienst;
Ichthusk. 10 ds. Visser, 5 ds. Vink;
Pnièlk. 9.30 ds. Schuurman, 6 ds. v. Sbe
dregt;
Gr. v. Pr.school 10 ds. De Jong;
Overduin 2 ds. Baas.
Geref. K.: Vr.kerk 10 ds. Koster, 5 hr.
Brouwer;
Triumfatork. 10 ds. Kersten, 5 ds. Kos
ter.
Geref. K. Vrijg. 10.15 en 3.30 ds. Heida.
Ned. Geref. K.; 8.45 en 7 ds Janse.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. Stuurman.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv
Gem. 10 ds. Sybrandy, Den Haag, 5 ds.
Quak, Vianen, herdenking 125-jarig be
staan zondagsschool, gez. dienst
Geref. K.: 10 dr. Bade, zie ook herv.
gem.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
K. Dorpsk. 10 ds. v. Loenen, 2 tot 5 in
formatiemarkt zending West-Inan, 5
vesper (ds. Visch, O.geest);
Hoofdstr. 10 ds. v.d. Bom;
Scheppingsk. 9 en 10.30 mevr. ds. Wes
tera-Franke;
Leythenrode 10 ds. Baerends, N.-Ven
nep, mmv koor, ha.
Elis.ziekenhuis 9.30 rector Vyftigschild.
Baptgem. (wijkgeb.Zijlkw): 10 br.
Schouten.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9. 10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Ger
mans, Vijfhuizen, 7 ds Treurniet, Woer
den.
Geref. K.: 9.30 ds. Jaspers Focks, zie ook
herv gem.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 hr.
v.d. Berg, Berkel, 7 ds. De Gelder;
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, gezins-
dienst.
Geref. K.: 10 ds. Boswijk, 7 ds. v. Dalf-
sen, R.dam.
Geref. K. Vrijg.: 10.30 en 4.30 ds. De Put
ter.
Ned. Geref. K. (Salvatori): 10.45 en 5
Chr. Geref. K.: 10 en 4.30 ds. Waagmees-
ter.
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg.
Rk Kerk: Agathakerk zat. 7, zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat. 7, zo. 9 en 11.30;
Mariakerk zat. 7, zo. 8.30, 10 en 11.45;
Engelbew. zat. 7, zo. 8, 9.30, 11 en 5.45.
NIEUWKOOP Herv. Gem. 9.30 ds. Klu-
sener, Zeist, 6.30 ds. v. Doom, Alphen.
Geref. K.: 9.30 en 6.30 ds. Nooteboom.
Chr. Geref. K.: 9 30 en 6.30.
Remonstr. Gem.: 10 dr. Meijering.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.45.
NIEUWVEEN: Herv Gem. 9.30 ds Van
't Kruis, Oostemijkerk, 6.30 dr. Haitsma,
Boskoop.
Geref K.: 9.30 ds. Vrolyk, Katwijk, 7 ds.
Wouters, A.dam.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11.
NIEUW-VENNEP Herv Gem. 9.30 ds.
.Ruitenberg, Vianen, 7 ds Bergsma.
Geref. K.: 9.30 en 4.30 ds Rang.
Chr. Geref. K.: 9.30 en 3 ds. Visser.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 en 7 ds.
Zoutendijk.
Geref. K (W Verlaat): 10 ds. Hoogen-
raad, Zeist, 7 ds. Heiner, Haarl.meer
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 10.30
NOORDWIJK Herv Gem Voorstr-
.(Binnen) 10 ds. v.d. Lee, ha, 5 ds. v. Eyk,
Gouda; Vinkenl. 5 hr. Stam; Sole Mio 9
ds. v.d. Lee;
Hoofdstr. (Zee) 10 en 5 ds. Keuning, ha;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. Schrijvers,
Woerden
Geref. K Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Gesink,
ha,
Vinkenl. (Binnen) 9 30 ds. Doesburg,
L.dorp, 5 hr. Stam, Etten-Leur;
Stichtmgskerk 11 hr. Stam. Zie ook
herv. gem.
Rk Kerk: Zee zat 7, zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8, 10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
Kalkman.
Rk Kerk Victork zat. 7, zo. 10.30;
Jozefk zat 7, zo 10
OEGSTGEEST Herv Gem. Groene of
Will kerk 11 pater Koster en ds Koo-
man, oecum. dienst;
Pauluskerk 9.30 dr. Blom;
Gemeentecentrum (Lijtw.) 10.30 prof.
dr. Heering, Leiden, 7 dr. Cramer.
Geref. K. 10 prof. mr. Reugebnnk,
L.dorp, zie ook herv. gem.
Geref. K. Vrijg.. 8.45 ds. De Putter, 5
Ned. Geref. K. (Gem.centrum): 8.45 en 4
ds. v.d. Berg. Groningen.
Van Wyckerslooth: 4 dr. Kamma.
Endegeest: 9.30 ds. Fnederich.
Volle-evangebegem. (Gem. Centrum): 4
Rk Kerk: Will. Kerk zat. 7. zo. 9.10.30 en
12;
Bonaventurakapel zat 6.30, zo. 9 en 11.
OUD-ADE: Rk Kerk zat 7. zo. 8.30 en
10.30.
OUDE EN NIEUWE WETERING
Herv. Gem. 9.30 hr. Stam, Nieuwkoop.
Geref. K.: 9.30 hr. Doddema, Bodegra
ven, 5 ds. Jaspers Focks.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN Rk Kerk
Mar. Pres. zat. 7, zo. 9 en 11,
Petrus-B. zat 7. zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE Herv Gem. 9 30
ds Heymans, Alphen, 7 ds Klein Kra
nenburg.
Chr. Geref K.: 9.30 en 2.15.
RIJNSBURG: Herv. Gem. 9.30 ds. Boer.
Katwijk, 5 ds. Romein,
Bethelkerk 9.30 ds. Romein
Geref. K Petrak. 9.30 ds. Baayen. 5 dr.
Imm.kerk 9 en 10.30 dr. v. Oeveren, 5 ds.
Snel;
Mar.kerk 9 30 ds. Snel, 5 ds Baayen
Geref. K. Vnjg.: 10 en 5.15 ds. v. Eg-
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 5 ds. Visser,
N.-Vennep.
Evang. Christengem. (aula mavo): 10
evang. Wymenga, Bilthoven.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.30.
RIJPWETERING: Rk Kerk zat 7. zo.
7.30, 9 en 11.30.
SASSENHEIM: Herv Gem. 10 en 7 ds.
v.d. Meer. ha
Geref. K. 10 ds. Baas. 5 ds. Ferwerda.
ha.
Chr. Geref K 10 en 5 ds. Nieuwenhuy-
ze. Mydrecht.
Rk Kerk zat 7, zo 9 30 en 11 30.
TER AAR Herv. Gem. 9.30 ds Klein
Kranenburg, 6 30 ds. Gebraad. Katw\jk.
Geref. K.: 10 ds. Los, 6-30 ds. Rang, N
Vennep
Rk Kerk Aardam zo. 9 en 12;
kerk Langeraar zat 7, zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG Herv. Gem. 10 en 6.30
ds. Vermeulen
Geref. K 9 30 ds. De Raadt 6 30 ds.
Meijer, Ouderkerk a.d. IJssel.
Geref. K. Vryg 9 30 icesd 5 ds Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. Bro-
Rk Kerk: zat 7. zo. 9, 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN Hen Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Schoot, 5 ds. De Zeeuw,
ha.
De Ontmoeting (Noordhofland) 10 ds.
De Zwart.
Hulp en Heil (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
heule.
Geref. K. 10 ds. De Zeeuw
Geref K Vrijg 10 15 en 3 30 ds Box-
Rk Kerk: Laur.kerk zat. 7, zo 10 en
11 30.
M. Godskerk zat 7, zo. 8.30 en 10.30.
WADDINXVEEN Herv Gem Brugk.
(te houden in Bethelkerk) 10.30 ds.
Roetman, 6 30 ds Maasland.
Hoeksteen 9.30 ds. Verboom, 6.30 ds.
Roetman,
Bethelk. 9 ds Maasland, 5 ds. Verboom
Imm.kerk 10 dr. v. Haarlem, Groningen,
5 ds v. Buurtn, Z meer
Geref. Kerk Kruisk. 10 ds. De Moor. 5
ds. v.d. Berg;
Ontm.kerk 10 ds. v.d. Berg.
Rk Kerk Victork. zo. 10,
Ontm.kerk zo. 8.30 en 11 45.
WARMOND Herv Gem. 10 ds. Den
Tonkelaar, jeugddienst
Rk Kerk zat 7. zo. 8 30. 10 en 11.30.
WASSENAAR Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. v.d. Bom, Den Haag, 4.30 ds. Ouwen
dijk, Alphen, 7 ds. v. Veen,
Kicvietk. 10 ds. v Bruggen.
Messiask. 10 ds. Dijckmeester, Aerden-
hout;
Dorpscentrum 9 30 ds Wolters.
Geref. K.: Zybaan 10 en 5 ds v.d. Meu-
len,
Zuid 10 ds. v.d. Kamp
Ned. Prot Bond (Kerkdam): 10.30 ds.
Wemer.
WOUBRUGGE Herv. Gem 9.30 hr
Goedhart, Nieuwkoop. 6.30 ds. v. Soest,
R.dam
Geref. K 9.30 dr Vlijm, Leiden, mmv
gospelgroep. 6 30 ds Jaspers Focks.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.
ZEVENHOVEN Herv Gem 9JO da
Kidder.
Geref K 9 30 hr Karstens, Leiden. 7
ds Elderman, Bodegraven.
Rk Kerk. zat 7, zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE Herv Gem. 10 ds.
Woithaus.
Rk Kerk St Jan zo. 9.30;
Chr Dicnaark zat 7, zo 10;
H. Ryndgk zat 7, zo 10 en 11.30.
ZWAMMERDAM Herv Gem. 10 ds.
Haakman, 6 30 ds. De Jonge
Geref K 10 hr v Duin, Noordwyk,
6.30 ds. Baas, S.heim
Remonstr. Gem. 10 ds. v.d. Laarse (uit
in Boskoop).
