Geen soldaten
naar Salvador"
Radio Warschau: aanval op kerk
Grote opkomst bij Ierse verkiezingen
President Cyprus
plotseling naar
Athene geroepen
Bomaanslag in Damascus
C
Reagan karig met informatie
r>i
Nkomo niet bang voor
gerechtelijke stappen
uandien
Roltrap
in metro
Moskou
bezwijkt
Britse vorstin ontzet
over foto schoondochter
Oostenrijker Herndl
volgt Van Boven op
Op ministerie van informatie
VRIJDAG 19 FEBRUARI 1982
Buitenland
(Van onze correspondent
Henk Dam)
DUBLIN - In onverwacht groten
getale zyn de 2,2 mihoen Ierse
kiezers gisteren naar de stembus
gegaan om een nieuw parlement
te kiezen. De opkomst werd gis
teravond op meer dan zeventig
procent geschat.
Dat is verrassend, omdat het nog
geen acht maanden geleden is
dat de vorige parlementsverkie
zingen werden gehouden. Daar
uit kwam de coalitieregering van
Fine Gael en Labour voort, on
der leiding van premier FitzGe-
rald, die vorige maand ten val
kwam.
Die val werd veroorzaakt doordat
enkele onafhankelijke parle
mentsleden, van wier steun Fitz-
Gerald afhankelijk was, niet wil
den instemmen met het zeer for
se bezuinigingspakket van de re
gering.
Dit pakket heeft in elk geval er toe
geleid dat de Ierse kiezers, voor
het eerst, hun stem op een econo
misch en financieel programma
hebben kunnen uitbrengen. Niet
alleen waren de plannen van de
coalitie bekend, ook de grootste
oppositiepartij, de Fianna Fail
van Charles Haughey, presen
teerde enkele weken geleden
haar ideeën omtrent 's lands zie
ke economie.
Tot deze verkiezingen hadden al
gemene verkiezingen in Ierland
steeds een sterk lokaal accent,
waarbij plannen in de verschil
lende districten centraal werden
gesteld. Dat is met deze verkie
zingen naar het zich laat aanzien
definitief veranderd.
Het ingewikkelde Ierse verkie
zingssysteem, dat het midden
houdt tussen het districtenstel
sel en evenredige vertegenwoor
diging, zorgt ervoor dat de uit
slag mogelijk pas morgen be
kend zal zijn. Het systeem is der
mate gecompliceerd dat in heel
Ierland geen programmeur te
vinden was om een computer
programma te schrijven, waar
door de uitslag eerder bekend
zou kunnen zijn.
Niemand durft voorspellingen
over de uitslag te doen. maar een
hoge opkomst wordt gunstig
geacht voor de regeringspartijen
Aan de andere kant houden de
gokbureaus het in merendeel op
Charles Haughey en zijn Fianna
Fail.
In de opiniepeilingen hebben de
coalitie en Fianna Fail elkaar tot
het laatste moment toe in even
wicht gehouden. Het tv-debat
dinsdagavond tussen FitzGerald
en Haughey, hoogtepunt van een
overigens vrij matte verkiezings
strijd, heeft hierin weinig veran
dering gebracht.
WASHINGTON (AFP/DPA) - De Amerikaanse president Reagan heeft gisteren opnieuw
gezegd dat hij niet van plan is Amerikaanse soldaten naar El Salvador te sturen, net zo
min als naar een ander land waar ook ter wereld. Tijdens een persconferentie die door
de televisie werd uitgezonden weigerde hij echter diep in te gaan op de mogelijkheden
voor de Verenigde Staten om de situatie in dat Midden-Amerikaanse land te verbete
ren.
Reagan wilde niet op alle vragen
over de situatie in Latyns-Ameri-
ka een antwoord geven. Hij ver
wees de aanwezige journalisten
naar de rede die hij komende
dinsdag gaat uitspreken voor de
Organisatie van Amerikaanse
Staten.
Toen hem werd gevraagd of er ooit
militairen naar El Salvador zou
den kunnen worden gestuurd,
antwoordde hij: „Nou, als ze een
bom op het Witte Huis zouden
gooien, zou ik boos kunnen wor
den". Op de vraag of hij actie
heeft ondernomen om Nicaragua
te destabiliseren, zei hij: „Dat is
een kwestie van nationaal veilig
heidsbelang. Geen commen
taar".
De president benadrukte dat de
Verenigde Staten economisch,
politiek en door veiligheidsmaat
regelen de Salvadoriaanse rege
ring kunnen helpen bij het af
slaan van de aanvallen van
„linkse guerrillastrijders". „Ik
vind niet dat je moet praten over
wat je misschien wel en wat je
misschien niet doet", aldus Rea
gan, „voor het geval er misver
stand bestaat, zal ik zeggen dar
er geen plannen zijn om Ameri
kaanse troepen uit te sturen voor
acties waar ook ter wereld".
De regering van president Jose Na
poleon Duarte heeft gevraagd
om meer militaire hulp en opper
de dat verzocht kon worden om
Amerikaanse militairen om de
„opstandelingen" te verslaan.
Reagan wees elke vergelijking
van de hand van de situatie in El
Salvador met de ontwikkelingen
die leidden tot de vergaande
Amerikaanse militaire betrok
kenheid in Vietnam.
Voor de burgeroorlog in El Salva
dor bestaat geen 'snelle, gemak
kelijke of goedkope oplossing',
zo heeft de bevelhebber van de
Amerikaanse strijdkrachten in
Midden- en Zuid-Amerika, gene
raal Wallace Nutting, gisteren
verklaard aan het eind van een
tweedaags orientatiebezoek aan
El Salvador. Deze kwestie heeft
niet alleen militaire dimensies,
maar wortelt in de sociale, eco
nomische en politieke omstan
digheden in het land, zo meende
de generaal. Hij verwachtte wel
dat de door Washington gesteun
de junta de strijd zal kunnen
winnen.
Geen misdaad bedreven
SALISBURY (UPI) - Joshua Nko
mo, de leider van de Patriottisch-
Frontpartij Zapu, die woensdag
uit het kabinet van premier Ro
bert Mugabe werd gezet, heeft in
een vraaggesprek gezegd dat hij
ontslagen werd omdat hij een po
litieke bedreiging vormde voor
het falende bestuur van Mugabe.
Hij sprak de beschuldiging van
de premier tegen dat hij wapens
had opgeslagen om een staats
greep op touw te zetten. Hij zei
geen gerechtelijke vervolging te
ADVERTENTIE
Onder in het wijn
met de auto
,En niets gebroken
Pat vroegen ze bi]
Vandien ook het eerst,
toen ik vanuit Italië
opbelde!
verzekeringen
Stationsstraat 21c
2405 BL Alphen aan den Rijn
telefoon 01720-94444
vrezen. "Als ik een misdaad be
dreven had, dan wel, maar dat
heb ik niet".
"Ik ben al vervolgd en schuldig be
vonden door Mugabe. Daarom
ben ik mijn collega's uit het kabi
net gezet. Laat hem maar naar
een andere rechtbank gaan. Ik
denk niet dat hij tevreden is over
zijn eigen oordeel". "Ik wacht op
deze vervolging door Mugabe die
een politieke misdaad voor mij
schept omdat hij bang is voor de
slechte resultaten die zijn rege
ring behaalde. In de afgelopen
twee jaar deden zij niets. Het he
le land schreeuwt en als dekman
tel daarvoor moet hij vijanden
creëren die niet bestaan". Nko
mo zei te bidden dat het wegstu
ren van de ministers geen ge
weld zal ontketenen "omdat de
regeringsorganen in dit land nog
broos zijn en elk ogenblik uiteen
kunnen vallen".
Hij ontkende dat hij twee geheime
ontmoetingen met agenten van
de Zuidafrikaanse regering had
gehad teneinde steun te zoeken
voor een coup. "Hij spreekt on
zin. Hij is een leugenaar, een po
litieke leugenaar. Hij wil mijn
persoonlijk aanzien kapot ma
ken".
Nkomo verwierp het denkbeeld
van samenwerking met het blan
ke Republikeinse Front van oud-
premier Ian Smith om een ver
enigde oppositie te vormen. "Dat
is uitgesloten, wij staan kilome
ters van elkaar af'. Hij zei dat hij
berooid was na het beslag leggen
op zijn boerderijen en andere ei
gendommen waar de wapens ge
vonden waren. "Die eigendom
men zijn miljoenen waard en
Mugabe nam alles af wat ik had".
MOSKOU (AFP) - In het me
trostation Aviamotornaia in
het noorden van Moskou is
woensdagavond een roltrap
bezweken waarop honderden
mensen stonden.
Het ongeluk gebeurde op het
spitsuur. Een ooggetuige zei
dat de roltrap binnen enkele
seconden in elkaar zakte,
waarbij enkele honderden
mensen op elkaar vielen. Er
zouden zeer veel slachtoffers
'zyn. In de ontstane paniek
zouden ook veel mensen on
der de voet zijn gelopen.
Officieel werd er aanvankelijk
over het ongeluk niets mee
gedeeld. Het gemeenteblad
van Moskou heeft gisteren
bevestigd dat er in de metro
een ongeluk is gebeurd dat
slachtoffers heeft gemaakt.
Het blad schrijft dat "op 17
februari in het station Avia
motornaia een ongeluk is ge
beurd op de roltrap, waar
door onder de passagiers
slachtoffers zijn gevallen.
Een onderzoek naar de oor
zaak van dit ongeluk is gaan
de".
Dergelijke ongelukken worden
gewoonlijk in de Sowjet-
Unie niet gepubliceerd en uit
het feit dat dit nu wel gebeurt
maken waarnemers op dat
het aantal slachtoffers groot
moet zijn.
In de betrokken wijk werd gis
teren het ongeluk met emotie
besproken, waarbij enkele
ooggetuigen vertelden van de
paniek die erna ontstond.
LONDEN (Reuter) - Het Brits koninklijk huis heeft gisteren verklaard
'onzet' te zijn over de publikatie van "onthullende" foto's van prinses
Diana. Prinses Diana en prins Charles zijn op het moment op vakantie
op de Bahama's. Fotografen namen daarbij de gelegenheid waar om
plaatjes te schieten, onder andere van de nu bijna zes maanden zwan
gere prinses Diana in een strapless-bikini.
Een woordvoerder van Buckingham Palace verweet de fotografen 'sma
keloosheid en zei dat de vorstin geschokt' was. Bovendien wordt het
koninklijk huis overstroomd met telefoontjes van mensen die net zo ver
ontwaardigd zeggen te zijn over de foto's aldus woordvoerder Shea
De foto's verschenen in de bladen 'The Sun' dat een oplage heeft van 4,1
miljoen stuks, en in "The Daily Star" met een oplage van 1,5 miljoen.
Het laatste blad had de foto van de prinses in haar volle lengte op de
voorpagina met als bijschrift "de aanstaande moeder in haar mtniscule
kostuum".
Inmiddels heeft de journalistieke raad van toezicht in Groot-Brittannié
stappen aangekondigd. De raad liet gisteren weten dat zal worden on
derzocht of de kranten met het publiceren van de met een telelens geno
men foto's mogelijk in strijd handelen met het recht op privacy die door
de raad wordt gehanteerd. De bladen hebben inmiddels hun excuses
aan het vorstenhuis aangeboden.
Vier fotografen, een Amerikaanse en drie Franse, die de gewraakte foto's
leverden zijn uit het gebied van het vakatie-oord van het Britse paar op
een vliegtuig naar Nassau gezet.
Londen zei officieel van niets te weten en de persvoorlichtster ran de
koningin zei, dat het een "maatregel van de Bahama-eilanden zelf moet
zijn".
De Cyprische president Ky-
prianou komt op verzoek van
de Gnekse premier Andreas
Papandreou vandaag naar
Athene „voor urgente be
sprekingen in verband met
inlichtingen over mogelijke
ontwikkelingen op het ei
land". Deze bekendmaking
volgde kort nadat werd be
vestigd dat Papandreou van
27 februari tot 1 maart een be
zoek aan Cyprus zal brengen.
Dit zou het eerste bezoek
worden ooit door een Grieks
premier aan het eiland ge
bracht. Ook Turkse premiers
hebben hun sector nog nooit
bezocht. Het is al eens uitge
steld: oorspronkelijk zou het
begin januari plaatsvinden
maar Papandreou zei toen te
druk bezig te zijn met Euro
pese zaken.
Iedereen hier vraagt zich nu af
waarom Kyprianou naar
Athene moet komen - voor de
derde keer overigens al sinds
Papandreous ambtsaanvaar
ding in oktober j 1. - een week
voordat deze hem op zijn ei
gen eiland komt opzoeken.
Zit er een nieuw uitstel in de
lucht, en zo ja waarom? Ky
prianou blijft hier twee dagen
en pas daarna zal „verdere in
formatie" worden gegeven.
Het zou kunnen zijn dat de Tur
ken op de een of andere wijze
ontstemming hebben laten
blijken over het bezoek; mis
schien hebben ze zelfs met
maatregelen gedreigd. Later
op de avond werd hier echter
meegedeeld dat het gaat om
een „positieve wending". Het
is dus ook mogelijk dat ze bij
de nieuwe ronde in de onder
handelingen tussen Grieks-
en Turks-Cyprioten, die
woensdag in Nicosia plaats
vond, zijn gekomen met een
zo belangrijke concessie dat
Papandreou met zijn bezoek
het daardoor verbeterde kli
maat niet wil bederven.
Andreas Papandreou heeft bij
de Turken namelijk een
slechte naam, mede omdat
hy kort na zijn ambtsaan
vaarding de noordelijke,
Turkse sector „bezet natio
naal gebied" heeft genoemd.
Hij heeft later duidelijk ge
maakt dat hij daarmee niet
bedoelde dat het eiland hoor
de bij de ..Griekse staat"
ook de Grieken in Australië,
Amerika en Europa maakten
deel uit van de „Gnekse Na
tie", zo zei hij Maar in de
Turkse pers wordt hy op
grond van zulke opmerkin
gen voorgesteld als een man
die, net als zijn vader tijdens
diens premierschap in 1964.
de „Enosis", de staatkundige
vereniging van Cyprus met
Griekenland, nastreeft
Cyprus heeft wel een eigen
vlag. maar geen volkslied.
Als zodanig wordt sinds 1964
steeds het Griekse gehan
teerd. Papandreou zou. als hij
zijn reis doorzet, bij aan
komst dus eigenlijk twee
maal met het Grieks volks
lied moeten worden begroet
FRANS VAN HASSELT
Als directeur VN-afdeling
NEW YORK (DPA) - De Oosten
rijkse diplomaat Kurt Herndl
(49) zal de Nederlander Theo van
Boven opvolgen als directeur
van de VN-afdeling voor de rech
ten van de mens in Genève. Op
10 februari werd bekend dat de
ambtstermijn van Van Boven,
die eind april afloopt wegens be-
leidsverschillen met het VN-
hoofdkwartier in New York, niet
zou worden verlengd
VN-secretans-generaal Javier Pe-
BEIROET - In de Syrische hoofd
stad Damascus heeft gisteren
een zware bomexplosie plaatsge
vonden. De bom ging af rond
twaalf uur lokale tijd 's middags
en veroorzaakte grote schade aan
een elf verdiepingen hoog ge
bouw, waar het ministerie van
informatie is gevestigd en ook de
officiële krant van de regerende
Baath-partij. Er zijn nog geen be
trouwbare getallen bekend over
slachtoffers, maar te oordelen
naar de gemelde schade, moeten
het er tientallen zijn.
Een rapport zegt dat de bom in een
auto verborgen zat, die in een zo
genaamde zelfmoordmissie naar
het gebouw gereden werd alvo
rens te ontploffen. Maar dit
wordt betwijfeld omdat alle toe
gangswegen tot de openbare ge
bouwen in Damascus zwaar be
waakt worden door de politie,
sinds verscheidene auto-bom
aanslagen op regeringsgebou
wen in de Syrische hoofdstad vo
rig jaar. Bij een zo'n aanval kwa
men in november vorig jaar meer
dan honderd mensen in Damas
cus om het leven.
De verantwoordelijkheid voor de
bomaanslag gisteren kan bijna
zeker bij de extremistische zoge
naamde Moslimbroederschap
gelegd worden, de organisatie
die verantwoordelijk is voor tal
loze terreurdaden de laatste ja
ren tegen het regime van presi
dent Assad. Zo is de Moslim
broederschap ook verantwoor
delijk voor de gewelddadige op
positie te laatste tyd in de Noord-
syrische stad Hama, 200 km ten
noorden van de hoofdstad Da
mascus.
Het Syrische leger en milities van
de regerende Baath-partij zijn er
nog steeds niet in geslaagd het
huidige verzet in Hama te bre
ken, twee weken nadat de opera
tie in Hama begon om de mos
lim-extremisten op te sporen en
hun wapens in beslag te nemen.
De ontploffing in Damascus is dan
ook een ernstige politieke tegen
slag voor president Assad, omdat
het regime altijd volgehouden
heeft dat de incidenten in Hama
een lokaal karakter hadden en de
rest van Syrië rustig was Deze
•rust is nu wreed verstoord.
rez de Cuellar maakte de benoe
ming vanHerndl in New York
bekend. Herndl, die in totaal
acht jaar op het secretariaat van
de Verenigde Naties in New
York heeft gewerkt, heeft op het
ogenblik de rang van ambassa
deur. Hij is sedert 1977 hoofd van
de afdeling internationaal recht
van het Oostenrijkse ministerie
van buitenlandse zaken. Daar
voor behoorde hij tot de staf van
naaste medewerkers van de vori
ge secretaris generaal van de
VN. Kurt Waldheim.
Het vertrek van Van Boven heeft
veel reacties teweeggebracht.
VN-waarnemers vermoedden
eensgezind dat Van Boven moest
vertrekken onder druk van enke
le Latynsamenkaanse landen,
vooral Argentenie, die door hem
openlijk van schending van de
mensenrechten waren beschul
digd
De benoeming van Kurt Herndl
kwam op de Europese zetel van
de VN in Genève als een verras
sing, ook voor-de Oostenrykse
VN-missie De naam van Herndl
was nog niet gevallen. Wel die
van Erich Nettel, die al jarenlang
Oostenrijks ambassadeur by de
VN in Genève is. Maar Nettel
had een benoeming steeds afge
wezen Volgens een Zwitserse
krant had hij als een van zyn mo
tieven opgegeven dat hij niet de
plaats wilde innemen van zyn
"oude vriend en strijdmakker"
Van Boven.
Herndl zal het volgens waarnemers
niet gemakkelijk krijgen. De cri-
tice van Van Boven zullen zorg
vuldig in het oog houden of
Herndl voldoet aan het beeld dat
zij van een voorzichtig VN-func
tionaris hebben.
WARSCHAU (UPI/AFP/DPA/GPD) - Ra
dio Warschau heeft gisteren een scherpe
aanval gedaan op vooral priesters in de
provincie. "Vaak betuigen zij ook via de
kansel direct of indirect steun aan leiders
van Solidariteit en ook rakelen zy soms
oude conflicten op, zoals over de aanwe
zigheid van religieuze symbolen als krui
zen op openbare plaatsen, in bedjjven,
overheidsgebouwen en scholen. Dit waar
toch al twintig jaar geleden een strikte
scheiding van kerk en staat werd inge
voerd en kruizen op grond daarvan al
sinds 1961 niet meer in scholen van de
staat worden opgehangen", zo werd ge
zegd in een commentaar.
Het commentaar viel vrijwel samen met
een bericht van de Westduitse "Frankfur
ter Allgemeiner Zeitung", dat de Poolse
veiligheidsautoriteiten een actie aan het
voorbereiden zijn om in het hele land
priesters te arresteren als onderdeel van
een hele campagne om uiteindelijk de
kerk in diskrediet te brengen bij het volk.
Het militaire bewind in Polen heeft giste
ren generaal Mieczyslav Debicki be
noemd tot burgemeester van Warschau,
zo heeft het officiéle Poolse persbureau
PAP, dat in Wenen werd ontvangen, mee
gedeeld. De 56-jarige Debicki is de opvol
ger van Janusz M^jewski die de functie
vanaf 1973 bekleedde. M«yewski is be
noemd tot onderminister van bouwnij
verheid.
Generaal Debicki trad in 1944 toe tot het
leger. Hy deed dienst in de grenstroepen
voordat hy in 1971 de leiding kreeg van
het secretariaat van het comité voor de
nationale verdediging
Waarnemers beschouwen de benoeming
van Debicki als een nieuw bewys van het
beleid van Polens leider, generaal Jaru-
zelski, om op belangrijke posten burgers
te vervangen door militairen
Een lid van de Poolse militie is gistermid
dag in een tram in Warschau in de buik
geschoten door onbekenden. Hy is er na
een langdurige operatie zeer slecht aan
toe. zo deelde de Poolse televisie mee
Passagiers die in de tram zaten, vertelden
dat de daders twee jongelui waren die na
hun daad de benen namen. De militie is
inmiddels een uitgebreide zoekactie be
gonnen
Een passagier die achter het slachtoffer
stond en door dezelfde kogel werd getrof
fen, is lichtgewond, zo werd verder mee
gedeeld.
De ondergrondse pers in Polen die in Polen
is ontstaan na het uitroepen van de oor
logstoestand op 13 december groeit na
een aanloopperiode gestadig. Een aantal
exemplaren van bladen zyn naar het Wes
ten gesmokkeld en vormen een bewys
dat de ondergrondse beweging in Polen
goed georganiseerd is.
De ondergrondse pers brengt meestal edi
ties uit van een vel papier, dat aan beide
kanten dicht bedrukt is Meestal zyn de
krantjes gemaakt op primitieve kopieer
machines die niet zyn ontdekt tijdens de
razzia's van politie en geheime dienst De
geschriften beginnen vaak met de mede
deling "schryf dit over en geef het door"
Het "sneeuwbaleffect" van deze methode
heeft in de harde tyden die Polen de afge
lopen decennia heeft gekend een traditie
gekregen en werkt perfect. Sommige van
de bladen die in het Westen terecht zyn
gekomen, zyn dan ook op schryf mac hi
nes overgetikte kopieën.
