Nederland weer onder druk
Poolse partij geeft
toenemend verzet toe
De Februari -25
Mid-Lotto Showoü
C
EG maakt zich zorgen over
financieel beleid Reagan
Vele duizenden
gratis extra prijzen
Hardere aanpak
Japan verwacht
Zwarte Piet voor
sociale partners
Aardgasprijzen doorn in oog rest EG-leden
Opnieuw
dreigen er
stakingen
in Portugal
Walesa maant tot kalmte
Vrijdag 26 februari 19.00 uur Ned. 1:
Frankrijk:
DINSDAG 16 FEBRUARI 1982
Buitenland
BRUSSEL - Namens de Europese
Gemeenschap zullen de Belgi
sche premier Martens en zijn mi
nister van buitenlandse zaken.
Tindemans, deze week «n Was
hington hun grote bezorgdheid
uitspreken over het financiële
beleid van president Reagan. De
Europese Gemeenschap vindt
dat de wisselende waarde van de
dollar en de hoge Amerikaanse
rente, die beide voortvloeien uit
Reagans financiële aanpak, zeer
schadelijk zijn voor het econo
misch herstel in Europa en de
rest van de wereld. Met name de
hoge rente maakt het voor onder
nemers moeilijk voor nieuwe in
vesteringen nog tegen redelijke
voorwaarden geld te lenen.
Martens en Tindemans - België be
kleedt op dit moment het voor
zitterschap van de EG - zullen in
een gesprek met president Rea-
gan en minister van buitenland
se zaken Haig de Verenigde Sta
ten voorstellen besprekingen te
beginnen, om de bestaande me
ningsverschillen over het mone
tair Financieel beleid te over
bruggen. In Brussel is men ech
ter niet erg optimistisch over de
kans dat Reagan ten gerieve van
Europa zijn beleid zal afzwak
ken. waar hij dat tegenover de
binnenlandse Amerikaanse op
positie steeds heeft geweigerd.
In dat geval zal Europa, volgens de
Belgische minister van financiën
De Clerck, moeten nagaan ..hoe
we het probleem afzonderlijk
moeten aanpakken". In Brussel
werd echter gezegd dat Europa
ten opzichte van de Verenigde
Staten „geen stok achter de deur
heeft".
De ministers van financiën van de
Europese Gemeenschap, die gis
teren in Brussel uitgebreid dit
„steeds nijpender probleem", zo
als de Nederlandse minister van
financiën van der Stee het noem
de. bespraken, wilden naar bui
ten toe weinig meedelen over de
gemeenschappelijke Europese
opstelling tegenover de Verenig
de Staten. „Met rustige consulta
ties valt meer te bereiken dan
met strijdlustige verklaringen en
openlijke kritiek op de VS", zo
werd opgemerkt.
Het Monetair Comité en het Comi
té van Presidenten van de Cen
trale Banken van de Europese
Gemeenschap zullen de komen
de weken de situatie verder be
studeren. Als mogelijkheden om
financieel meer rust te brengen
tussen Europa en de Verenigde
Staten zijn al genoemd de invoe
ring aan Europese zijde van een
zogenaamde renteslang, die de
rente in de Europese lidstaten
aan een bepaalde gemiddelde
hoogte bindt tegenover de Ame
rikaanse rente en aan een vastere
verhouding tussen de Europese
rekeneenheid (m Nederland is
die ruim f2.60 waard) en de dol
lar
Aan deze mogelijkheden kleven
echter ook grote bezwaren, re
den waarom de ministers van fi
nanciën daarover nadere advie
zen willen van beide comités van
specialisten. Deze comités zullen
ook voorstellen moeten doen om
het gebruik van die Europese
munteenheid bmnen Europa zelf
op te voeren. De Europese Top
conferentie. eind maart in Brus
sel. zal daar dan besluiten over
kunnen nemen.
(Van onze correspondent Ferry Mingelen)
BRUSSEL De Europese Gemeenschap heeft Nederland onder zware druk gezet om de
aardgasprijzen voor glastuinders al per 1 april 1983, een jaar eerder dan voorzien, op te
schroeven tot de industrie-gasprijs. De tuinders zouden gemiddeld zo'n 60.000 gulden,
ofwel anderhalf maal hun inkomen meer aan energie moeten betalen.
OP 1 maart a.s., de volgende zitting
van de Europese landbouwmi
nisters, moet daarover de beslis
sing vallen, zo heeft de Land
bouwraad gisteren in Brussel be
paald.
De Nederlandse landbouwminis
ter De Koning wil daarom nog
deze week met het Landbouw
schap overleg plegen. De Koning
meent dat de voorgestelde aan
passing binnen een jaar de laatse
kans is op een compromis bin
nen de Europese Gemeenschap
over deze gevoelige zaak. Vol
gens De Koning zal het Land
bouwschap zich wel drie maal
moeten bedenken alvorens het
compromis te verwerpen. Hij
sloot niet uit dat de Nederlandse
overheid, die aan de hogere gas-
prijs flink verdient, de tuinders
enige steun zou kunnen geven,
„daarover moet worden onder
handeld", zei hij.
Industrieniveau
De Europese landen vinden dat
Nederland de prijzen voor de
glastuinders al lang op industrie
niveau had moeten brengen. Zo
gezien is een jaar uitstel nog niet
gek. De andere Europese lidsta
ten menen dat de Nederlandse
tuinders door hun lagere gasprij-
zen de tuinders in andere landen
oneerlijk beconcurreren. Neder
land heeft de aanpassing willen
uitsmeren tot 1 april 1984, omdat
een te abrupte verhoging van het
LISSABON (Reuter) <- Drie dagen
nadat de Portugese regering had
gezegd een poging tot "de om
verwerping van het democra
tisch bestel" te hebben verijdeld
tijdens een door de Communisti
sche vakbond georganiseerde
staking op vrijdag, dreigen er in
Portugal weer stakingen. De
bonden van havenarbeiders in
Lissabon hebben aangekondigd
dat hun leden in de avonduren
geen overwerk meer zullen ver
richten. Zij kondigden voor aan
staande vrijdag een staking af.
Een geschil over de betaling voor
overwerk ligt ten grondslag aan
deze acties.
Ook in het openbaar vervoer in
Portugal dreigen acties, wanneer
de loononderhandelingen geen
resultaat opleveren.
Vorige maand hebben de havenar
beiders tien dagen gestaakt om
dat er geen overeenstemming be
reikt kon worden over het loon.
De bonden aanvaardden toen
een aanbod van de werkgevers,
op voorwaarde dat er onmiddel
lijk overeenstemming zou wor
den bereikt over de betaling van
overwerk. Dit laatste is echter
niet gebeurd.
tuindersgas ernstige gevolgen
kan hebben voor veel tuinders.
De industrie-gasprijs is ruim 40
cent per kubieke meter gas, de
tuindersprijs ligt daar zo'n 12
cent onder. De verhoging zal
overigens geleidelijk moeten
worden ingevoerd, zodat in het
laatste stookseizoen vóór 1 april
volgend jaar er nog slechts een
verschil van 10 procent bestaat.
Minister De Koning gaf toe, dat de
gelijkschakeling reeds per 1 april
volgend jaar „de risico's voor de
tuinders aanzienlijk doet toene
men. De pijn is korter maar kan
ook heviger zijn. Niemand weet
of de tuinder die hogere energie
kosten op korte termijn op de
veiling in zijn prijzen terug
krijgt", aldus de minister. Hij er
kende dat de inkomenspositie
van veel tuinders al niet ruim is.
De inkomens van de groentete
lers zijn volgens hem nog vrij re
delijk, maar die van de bloemen-
telers zijn ronduit slecht, zo zei
minister De Koning.
De Britse minister van landbouw
Walker waarschuwde gisteren al
voor de mogelijkheid dat Britse
tuinders het recht in eigen hand
zouden nemen en de Nederland
se produkten zouden weren.
„Als we het op een rechtszaak la
ten aankomen is het handelskli
maat grondig verpest. Dan ma
ken we ruzie met onze eigen
klanten. We moeten niet zeggen:
we vechten het wel uit en dan
gaan er maar tien trailers toma
ten in de sloot. Nederland is ex
tra gevoelig voor exportbelem
meringen. Iedere doorbreking
van de vrije markt is slecht voor
ons", aldus De Koning.
Landbouwprijzen
De Europese landbouwministers
hebben gisteren in Brussel ook
een eerste gespreksronde gehad
over de nieuwe landbouwprijzen
die per 1 april zouden moeten in
gaan. De Europese Commissie
heeft vorige maand een gemid
delde prijsstijging van 9 procent
Rode Kruis
moet weg
uit Oeganda
NAIROBI (UPI) - De Oegandese
regering heeft het internationale
Rode Kruis belet gevangenissen
in het land te bezoeken. Voorts
heeft zij de organisatie opdracht
gegeven zo spoedig mogelijk
haar activiteit te beëindigen. Dit
heeft een woordvoerder van het
Rode Kruis gisteren meege
deeld.
De leider van de afvaardiging van
het Rode Kruis in Oeganda,
Jean-Claude Rochat, zei in een
telefonisch vraaggesprek vanuit
de Oegandese hoofdstad Kampa
la dat de hulpacties moeten wor
den overgelaten aan plaatselijke
organisaties. Dat moet binnen
vier maanden gebeuren.
Het Rode Kruis heeft op het ogen
blik een delegatie van negen
man in Oeganda. Zij was sedert
maart 1979 daar actief. Er kon
geen motief worden gegeven
voor het regeringsbesluit.
voorgesteld, maar daarover blij
ken onder de landbouwministers
grote meningsverschillen te be
staan. Engeland en West-Duits-
land vinden 9 procent te veel.
Nederland en Denemarken gaan
er wel mee akkoord, met uitzon
dering, wat Nederland betreft,
van de 5,2 procent verhoging
voor baktarwe. De resterende,
grotendeels Zuideuropese lan
den, vinden de 9 procent veel te
weinig.
Meningsverschillen bestaan ook
over het voorstel van de Europe
se Commissie om een aantal ex
portsubsidies die landen ontvan
gen wegens schommelingen in
de geldkoersen te verminderen.
Voor Nederland bijvoorbeeld
van 4,3 naar 1,3 procent, waar
door de uiteindelijke prijsstij
ging in plaats van 9 slechts 6 pro
cent zou bedragen. Nederland
vindt die verlaging te veel in één
klap.
Ook over de zogenaamde mede
verantwoordelijkheidsheffing
van boeren voor overproduktie
in de landbouw waren de landen
het niet eens. Het streven is om
per 1 april overeenstemming te
hebben bereikt over de nieuwe
landbouwprijzen, maar in Brus
sel wordt ernstig betwijfeld of
dat wel haalbaar is.
BRUSSEL - Het clubje landbouwministers van de EG bestaat voorna
melijk uit heren. Verkwikkende uitzondering is Edith Cresson, de Franse
minister voor landbouw. En fotografen mogen haar dan ook vraag onder
(Van onze correspondent
Anton Koene)
WENEN - Via de ondergrondse or
ganisatie van de Poolse vakcen
trale Solidariteit heeft voorzitter
Lech Walesa de vakbondsleden
opgeroepen zich te onthouden
van geweld. Ook de waarnemend
voorzitter van de afdeling War
schau van Solidariteit, Seweryn
Jaworski, heeft via dezelfde ka
nalen gewaarschuwd dat met het
gebruik van geweld Solidariteits
allerlaatste overlevingskans te
niet zou worden gedaan.
De waarschuwingen staan tegen
de achtergrond van overal in Po
len toenemende gewelddadighe
den. De militaire autoriteiten
hebben toegegeven dat in Swid-
nic, 80 km van de Russische
grens, arbeiders in een helikop-
terfabriek in opstand zijn geko
men, dat in Poznan vooral jonge
ren en studenten heftig tegen het
regime hebben gedemonstreerd,
in Warschau een molotov-cock-
tail is gegooid naar het stand
beeld van Zarzinski, oprichter
van de Russische geheime poli
tie, en in Wroclaw een langzaam-
aan-actie wordt gehouden uit
protest tegen eerder deze maand
ingevoerde drastische prijsver
hogingen.
De autoriteiten van het nu meer
dan twee maanden onder gene
raal Jaruzelski heersende militai-
re regime klagen ook over het
groeiend aantal pamfletten dat
verspreid wordt. Zij ergeren zich
vooral aan de toon in de pamflet
ten die tot agressiviteit opwekt.
Op de muren van Warschau ver
schijnt elke nacht, tijdens de
avondklok, opnieuw de leus 'De
winter is van jullie, maar de lente
is van ons'. Overdag wordt hij
door militairen overgeschilderd,
maar de volgeriüe morgen staat
hij er weer.
De Poolse Communistische Partij
is intern nog altijd verscheurd
over de koers die onder de be-
staande omstandigheden moet
worden gevolgd en die volgens
sommige waarnemers heeft ge
leid tot een dieptepunt in de ge- Terwijl de Poolse militaire junta
tionale Redding weigerde vak
bondsleider Lech Walesa afgelo
pen week toestemming in
Gdansk de doopplechtigheid
van zijn zevende kind - een doch
tertje, Victoria - bij te wonen.
Afgezien van door de machtheb
bers toegegeven incidenten drin
gen in het Westen voortdurend
geruchten door over veel meer
en ernstiger ongeregeldheden.
Ook zijn er steeds sterker wor
dende geruchten over een wijd
verspreide desertie van soldaten.
Met name onder die jongeman
nen die opgeroepen zijn nadat op
13 december vorig jaar de oorlog
stoestand is afgekondigd zouden
er veel overlopen naar de onder
grondse beweging.
ADVERTENTIE
schiedenis van de partij. Binnen
de partij bestaat ook scherpe ver
deeldheid over de toekomst i
de vakcentrale Solidariteit.
harde lijn die door het
militaire regime wordt gevolgd
en die in hoofdartikelen van het
communistische partijorgaan
Trybuna Ludu nadrukkelijk
wordt onderschreven, komt dui
delijk tot uiting in de betrekke
lijk agressieve aanvallen op de
kerk. De Militaire Raad tot Na-
krachtige propaganda de wereld
instuurt, waarin het de Ameri
kaanse boycotmaatregelen de
schuld geeft van de economische
en andere moeilijkheden, die
overigens al bestonden lang
voordat het militaire regime de
macht overnam, luistert zij niet
naar de stem van het volk die
zich met de dag luider laat horen
en die ook met de dag woeden
der klinkt. De door aartsbis
schop Glemp voorspelde burger
oorlog lijkt steeds dichterbij te
komen.
(Van onze correspondent Ferry Mingelen)
BRUSSEL - De Europese Gemeenschap dreigt een hardere hou
ding te gaan innemen tegenover Japan De Europese Commissie
zegt in een rapport voor de ministers van buitenlandse zaken
weinig meer te verwachten van verdere onderhandelingen met
Japan, om de Japanse markt te openen voor Europese export
Al jarenlang speelt het probleem dat Japan wel veel exporteert
naar Europa (auto's, elektronica) maar dat de Europese export
naar Japan slechts mondjesmaat wordt toegelaten Onderhan
delingen daarover tussen Japan en de Europese Commissie bla
ken nu in feite op weinig resultaat te zyn uitgelopen. Het Euro
pese tekort op de handelsbalans met Japan beloopt nu zo'n 40
miljard gulden.
Aanklagen
De Europese Commissie suggereert de Europese ministerraad nu
als mogelijkheid Japan aan te klagen bij de GATT. de internatio
nale overeenkomst over handel en tarieven, die dan een onder
zoek zou moeten instellen. Zou Japan overigens bereid zijn de
export van produkten voor „gevoelige" Europese markten, zo
als auto's en tv-toestellen te matigen, dan zouden de Europese
landen hun importbeperkingen voor deze produkten ook naar
beneden kunnen brengen, aldus de commissie.
In het algemeen zou er tussen de Europee Gemeenschap en Japan
meer samengewerkt moeten worden op het terrein van de in
dustrie, de wetenschap en de techniek, aldus de commissie. De
ministers van buitenlandse zaken zullen op 22 en 23 februari in
Brussel de handelsrelaties met Japan bespreken.
(Van onze correspondent
Rudolph Bakker)
PARIJS - Toen president Mitter
rand vorige week op een kabi
netszitting verklaarde „dat niet
een enkele Franse werknemer
hoefde te vrezen dat zijn koop
kracht achteruit zou gaan door
de invoenng van de 39-unge
werkweek", sloeg deze medede
ling in als een bom. De vage ter
minologie in de regeringsveror
dening die regelingen voor ar
beidstijdverkorting aangaf, had
al tot heel wat arbeidsonrust ge
voerd. Premier Mauroy had bij
hoog en laag beweerd dat „wie
spreekt over de verdeling van
het werk in feite en tegelijkertijd
zegt: verdeling van de inko
mens". Met name de Communis
tische vakbond CGT had fel te
gen dit standpunt van premier
Mauroy gefulmineerd. President
Mitterrand had de bui zien aan
komen. En hij besloot te elfder
ure de bestaapde banen te garan
deren.
De Franse president weet dat hij
met dit onverwachte besluit een
aantal van zijn gematigde minis-
ters, zijn eerste minister, zijn ei
gen socialistische vakbond
CFDT en de werkgeversorgani
satie geen vrolijk moment heeft
bezorgd. Een aantal ministers,
met premier Mauroy aan het
hoofd, vertolkte immers de ge
dachte die ook de CFDT aan
hangt. Deze gaat er van uit dat de
arbeidstijdverkorting niet ter
sprake is gebracht voor het heil
van de werkende arbeiders, maar
om plaatsen te scheppen voor
werkloze arbeiders, van wie er al
meer dan twee miljoen zijn in
Frankrijk. Wanneer de inkomens
van de straks minder lang
werkende employés echter niet
worden verminderd, zullen er
weinig ondernemers te vanden
zijn om hun personeel - als deel
van de strijd tegen de werkloos
heid - te gaan uitbreiden.
De werkgevers zijn vanzelfspre
kend hoogst ontevreden. Ze heb
ben goed begrepen dat president
Mitterrand het gevoel had gekre
gen dat hij - in het licht van zijn
socialistisch program - de laatste
tijd welwillender stond tegen
over de werkgevers Om de eigen
aanhang niet te verliezen, diende
hij een duidelijk signaal te ge
ven. Maar omdat in theone de
kwestie van de arbeidstijd door
de regering is overgelaten aan de
„sociale partners" dus aan de
werkgevers en werknemers, zit
ten die nu verder met het pro
bleem opgescheept.
Wat is er namelijk gebeurd. Voor
dat het hoge woord er bij presi
dent Mitterrand uit was, was er
tussen werkgevers en werkne
mers al fors onderhandeld, al
leen nog op basis van de idee van
de zogenaamde solidariteit,
waaraan in feite niemand zelf
wilde bijdragen. Want behalve in
de sector van de openbare
werken waar een honderd pro
cent vergoeding overeengeko
men was voor het uur in de week
dat er minder gewerkt zou wor-
DAMASCUS (UPI/DPA/Reu-
ter) - De wegen naar en van
de noord-Syrische stad Hama
bleven gisteren gesloten. Be
richten die Damascus bereik
ten, spraken van het voortdu
ren van de gevechten in deze
stad, maar volgens het rege-
nngsblad Tisjrin hebben de
autoriteiten de situatie aldaar
volledig onder controle.
Artsen in Damascus meldden
dat de voorraden bloedplas-
ma in de hoofdstad uitgeput
waren daar al wat beschik
baar was, naar Hama en zie
kenhuizen in de omgeving
gestuurd was ter behande
ling van de gewonden. Het
aantal doden en gewonden
onder de opstandelingen
wordt geschat op ca 3000. On
der de militairen zijn naar
Gevechten in
Hama zouden
nog steeds
voortduren
schatting 650 doden en ge
wonden gevallen. De schat
tingen van de artsen, die ge
baseerd waren op de capaci
teit van de ziekenhuizen in
het gebied die alle vol waren,
konden niet van andere zyde
worden bevestigd.
Volgens diplomatieke kringen
in Damascus is de stnjd nu
geconcentreerd in de oude
wijk van Hama, een stad van
300.000 inwoners, 210 km ten
noorden van de hoofdstad. In
die wijk zou een netwerk van
nauwe straten de opstande
lingen een grotere mate van
bescherming geven. Ge
noemde knngen voegden er
aan toe dat de strijd niet be
perkt bleef tot de harde kern
van de verboden mohamme
daanse broederschap, maar
dat veel inwoners van Hama
zich by de islamitische fun
damentalisten hadden aange
sloten
De gevechten waren op 2 fe
bruari begonnen toen rege
ringstroepen huis na huis
wilden onderzoeken om
schuilplaatsen en wapens
van leden van de mohamme
daanse broederschap op te
sporen.
den. lag dat anders in de particu
liere sector, waar sommige vak
bondsleiders bereid bleken een
vermindering van 80 tot 50 pro
cent te accepteren op de betaling
van het verloren gegane veertig
ste uur. Zoals de zaken er nu
voor staan, zullen de vakbonden
deze contracten natuurlijk weer
ter sprake willen brengen.
Vandaag beginnen de onderhande
lingen in de metaalindustrie over
de nieuwe arbeidsduur en even
tuele inlevering van loon. Het
gaat hier om 2,6 miljoen werkne
mers en de metaalarbeiders heb
ben altyd het spits afgebeten in
de strijd om de - al onder het vo
rige regime van president Gis-
card zich voortslepende - kwes
tie van de arbeidstijdverkorting
in de strijd tegen de werkloos
heid.
Premier Mauroy ziet zijn door het
hele land verkondigde idee van
nationale solidariteit door de
woorden van de president nog
verder als sneeuw voor de zon
wegsmelten. Maar er is nu al
thans zekerheid over wat de re
gering wil en die was er eerst
niet. Zelfs minister voor arbeid
Jean Auroux weet voortaan dat
de door hem verkondigde stel
ling „men kan niet de boter heb
ben en tegelijkertijd het geld
voor de boter" geen opgeld meer
doet. Daarmee is ook de solidari
teit van het tapyt
De vraag die men zich in regenngs
kringen nu angstig stelt is. of het
initiatief van president Mitter
rand de sociale dialoog zal ver»
snellen, of dat de verschillen tus
sen werkgevers en werknemers
moeilyker te overbruggen zullen
blyken te zijn dan ooit
Israël tegen
herbewapening
van Jordanië
JERUZALEM (AFP/Reuter) Het
Israëlische parlement heeft gis
teren na een kort politirk dw ll
met grote meerderheid een voor
stel aangenomen waarin "de
plannen tot herbewapening van
Jordanië worden veroordeeld"
De uitslag van de stemming was 88
voor, drie tegen (communisten)
en zes onthoudingen (enkele le
den van de Arbeiderspartij die
niet met de meerderheid wilden
meegaan).
De oppositie had een spoeddebat
geeist over het plan van de Ame
nkaanse minister van defensie.
Caspar Weinberger, gevechts
vliegtuigen en luchtafweerraket-
ten aan Jordamé te leveren
De resolutie zegt dat de verkoop
van moderne wapens aan Jorda
nië. een confrontatiestaat aan
de frontlijn", een ernstige bedrei
ging voor Israél betekent en doet
een beroep op de Verenigde Sta
ten. van de levenng af te zien
Premier Begin zei dat Saoedi Ara-
biê, Jordanië, Irak en Syrië sa
men 9000 tanks, 1400 gevechts
vliegtuigen en 6000 stuks artille
nc hebben. Hy verweet Weinber
ger tydens zun reis naar Saoedi
Arabic, Oman en Jordamé Israel
niet te hebben bezocht
Veel Israëlische leiders vrezen, na
verklaringen van Weinbergers
delegatie, dat de VS hun Mid
den Oostenpolitiek gaan wyzi-
gen
De betrekkingen tussen beide lan
den zyn ernstig bekoeld door en
kele acties van Begin, vooral de
annexatie van de Golan hoog
vlakte en de vernietiging van de
I raaksc kernreactor vorig jaar ju-
Doe óók mee aan het Ci jferspel. Kans oj) hoofdprijs f100.000,-.
Voor maar f 1,50 mag u die kans toch met laten liggen.
