Geef niet alleen vis
maar ook een hengel
Kerkdiensten
Als dominee gaat scheiden, moet hij dan weg.
Zondag voor het werelddiakonaat
PAGINA 11 N
f Geestelijk leven 1-
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1982
'Honger is onrecht'.
Bij dat thema worden mor
gen, op de 'zondag voor
het werelddiakonaat', veel
protestantse kerkgangers
bepaald. Het is een oproep
om een ogenblik alle aan
dacht in woord en daad te
geven aan de hongeren
den en ontrechten in de
wereld. En dat zijn er ont
zettend veel.
Meer dan een miljard men
sen lijden honger of zijn
ondervoed. Dat is een van
de intrieste gegevens in
een speciaal blad van de
hervormde en gerefor
meerde diakonale centra
en de Stichting Oecume
nische Hulp. Hoe moeilijk
weldoorvoede westerlin
gen zich dat ook kunnen
voorstellen, het betekent
elke dag opnieuw voor
duizenden mensen de
dood.
De oplossing van dit wereldvraag
stuk is niet eenvoudig. De prak
tijk leert namelijk, dat voedsel
hulp - die bij rampen vaak zo
nodig is - niet bijdraagt aan een
oplossing op lange termijn. Deze
hulp moedigt in de meeste geval
len de eigen produktie in de ont
vangende landen niet aan en
bevordert een blijvende afhanke
lijkheid van het buitenland voor
de eerste levensbehoeften. Bo
vendien kan men met voedsel
hulp heel moeilijk de armste be
volkingsgroepen bereiken.
Toch kan aan de honger in de 'der-
cje wereld' wel degelijk wat ge
daan worden.
"Honger", zei een medewerker van
het werelddiakonaat. "is geen
noodlot, dat een deel van de
mensheid treft omdat de aarde
onvoldoende voedsel oplevert
voor een te snel toenemende we
reldbevolking. De grenzen van
de capaciteit zijn zeker nog niet
bereikt. Het is een zaak van tech
niek en vervoer, maar ook een
politiek probleem. Honger is een
gevolg van onrechtvaardige ver
houdingen, van ongelijke verde
ling van bezit, inkomen en
macht. Het recht van de sterkste
wordt daarin op wereldschaal
zichtbaar. Maar ook in de 'derde
wereld' zelf, waar een kleine elite
van economische en politieke
machthebbers de dienst uit
maakt".
Wat volgens de werelddiakonaten
nodig is, is een voedselbeleid per
land, toegesneden op de behoef
ten en mogelijkheden van het
land zelf, en met een rol daarin
voor de hele bevolking. Dat bete
kent een herverdeling van land
en bezit, van werk en inkomen,
van macht en invloed.
"Zoiets kan naast alleen 'in een
goed werkende democratie".
Maar daaraan hebben de machti
gen juist weinig behoefte. Zij
proberen zich te handhaven, en
vaak met geweld. Internationaal
komen daar dan nog de machten
bij die streven naar economische
marktvergroting en politieke
machtsuitbreiding.
Menswaardig
Christenen kunnen dat alles, als
het goed is, niet lijdelijk aanzien.
"Wij zullen", zo zeggen de wereld
diakonaten, "moeten nagaan, in
hoeverre wy persoonlijk, als
kerk en als land medeschuldig
hieraan zijn. Dat houdt zelfon
derzoek in en tegelijk steun aan
de armen in hun strijd om het be
staan. Ons antwoord moet zijn:
voor ieder een menswaardig be
staan, waarbij minimaal de eer
ste levensbehoefte - van voedsel
wordt vervuld".
De werelddiakonaten van de ker
ken reageren op allerlei 'tekenen
van hoop', die her en der in de
'derde wereld' zijn te zien: orga
nisaties van landlozen en kleine
boeren, werk van kerken en indi
viduele christenen.
Zo kon, door druk uit te oefenen
op Nederlandse aandeelhouders,
de verdrijving van kleine boeren
en vissers uit een gebied in Bra
zilië, waar een luxueus toeris
tisch projekt zou komen, worden
stopgezet. De bewoners zien nu
weer kans om als gemeenschap
te overleven. "Geef niet alleen
vis maar ook een hengel, en be
strijd onrechtvaardige structu
ren, waar zoveel mensen het
slachtoffer van worden", zegt het.
werelddiakonaat.
Juist deze week werd bekend, dat
de rooms-katholieke bisschop
pen van Brazilië een rapport heb
ben uitgebracht over de benarde
positie van de landloze boeren in
dat land. In hun strijd om de
rechten van deze gekwelde be
volkingsgroep gaan de bisschop
pen het conflict met de regering
niet uit de weg.
Visvijvers
Om de Koreaanse bevolking vol
doende voedsel te geven, is een
produktieve landbouw een eer
ste vereiste. Dat kan alleen als de
boeren samenwerken. De We
reldraad van Kerken heeft de
boerenorganisaties opgenomen
in een hulpprogramma en de Ne
derlandse werelddiakonaten le
veren daaraan hun bijdrage.
Steun krijgt ook de Raad van
Evangelische Kerken in Angola,
die in samenwerking met de re
gering een breed programma
heeft opgezet voor de opbouw
van het land na de onafhanke
lijkheid in 1975.
In Birma worden met hulp van de
nationale Raad van Kerken vis
vijvers gereorganiseerd om het
inkomen van een aantal dorpsge
meenschappen wat op te vijze
len. Tijdens een bijzondere kerk
dienst, met de plaatselijke auto
riteiten als genodigden, werden
onlangs drie nieuwe visvijvers in
gebruik genomen.
Noodkreten komen uit het droge
Sahelgebied. De Wereldraad
heeft daar nu in acht landen een
hulpprogramma lopen. Een team
van vier medewerkers spoort er
al reizend knelpunten op, helpt Verwijt
de mensen ter plaatse bij het ma
ken van plannen, vraagt de ker
ken overzee geld en adviseert la
ter bij de uitvoering.
binnengehaald, maar cue viel erg
tegen.
Nederland financiert zelf nog een
projekt voor dorpsontwikkeling
in Tsjaad. De politieke toestand
daar is nogal wankel, maar aan
de horizon daagt vrede. Dan kan
de bestrijding van honger en ar
moede weer verder gaan.
De Raad van Kerken in Soedan
vraagt speciaal voor de vluchte
lingen voedselhulp. De graan
voorraad van de kerken begint
op te raken. Vluchtelingen heb
ben kortgeleden een eerste oogst
Het zijn maar een paar voorbeel
den uit een omvangrijk wereld-
diakonaal hulp- en ontwikke
lingsprogramma. Dat kan - zo
simpel ligt het - alleen worden
uitgevoerd, als kerkgangers op
de 'zondag voor het werelddiako
naat' met flink wat meer geld
naar de kerk gaan dan ze gewend
zijn en thuisblijvers onverwijld
hun giroboek pakken.
Vorige week berichtte het diakona
le bureau in Leusden, dat de Ge
reformeerde Kerken in Neder
land in 1981 ruim f 14 miljoen
voor werelddiakonale doelein
den hadden bijeengebracht. Er is
bereidheid tot geven.
Als tegenwoordig een predikant
gaat scheiden, is een kerkelijke
gemeente minder verbijsterd of
verontwaardigd dan een jaar of
wat geleden. Ook scheiden er nu
meer predikanten dan vroeger.
De Haagse dominee W. R. van der
Zee (51), pas benpemd tot secre
taris van de hervormde raden
voor kerk en gezin en voor her
derlijke zorg, verklaart dat hier
uit, dat predikanten als gewone
mensen deel hebben aan 'het be
wegen van de maatschappij'. En
daar grijpen gebroken huwelij
ken en echtscheidingen als een
infectie om zich heen.
Toch wordt de predikant op het
punt van huwelijk en gezin nog
steeds op een voetstuk gezet. Als
zich - zo schrijft ds. Van der Zee
in het blad "Woord en Dienst' -
bij hem een scheiding voordoet,
heerst er in de gemeente teleur
stelling, geschokt vertrouwen
zelfs. Kan hij zijn werk wel blij
ven doen, althans hiér? Kan zijn
evangelieverkondigingnog on
bevangen worden aangehoord
en kan zijn pastoraat, zeker rond
hywelijk en gezin, nog wel ver
trouwen wekken?
De één zegt: natuurlijk kan hij ge
woon doorgaan. De ander: na
tuurlijk moet hij vertrekken. Ds.
Van der Zee vindt beide vanzelf
sprekendheden onrecht doen
aan menselijke gevoelens en ge
voeligheden. "Blijven of gaan,
het is een zaak van zorgvuldige
afweging en van openhartig
overleg, met de kerkeraad het
eerst".
Soms trekt de predikant zelf zijn
conclusies en ziet hij uit naar wat
anders. Soms krijgt hij een hint.
Een enkele keer is er een aan
klacht. Veel hangt af van de om
standigheden, van het rumoer
dat erover is ontstaan, en van de
persoonlijke goodwill.
Model
Ds. Van der Zee noemt een paar
dingen die men in zo'n geval wel
moet bedenken.
De tijd is voorbij dat de predi
kant model moet staan voor de
christelijke moraal. Hij is niet an
ders dan ieder ander in de ge
meente. Het is onbarmhartig, de
pastorie met een eis van voor
beeldigheid te belasten.
Merkwaardig overigens, een predi
kant kan tal van fouten maken of
onhebbelijkheden hebben (men
roept gelijk: hij is ook geen heili
ge!), maar als dit in het geding is,
gelden ineens andere maatsta
ven. Dan moet hij toch het voor
beeld geven.
Zo ergens, dan is op het punt van
huwelijkscrisis en scheiding
lichtvaardige beoordeling uit
den boze. Een scheiding is een
diepe wond in ieders leven, ook
in dat van degene die op de
schuld wordt aangezien. Er is al
tijd méér dan men denkt te zien.
Doorgaan is in de regel voor de
betrokken predikant moeilijker
dan voor zijn gemeente. Immers,
niemand is ongevoelig voor ge
dachten, blikken, opmerkingen.
Het vraagt nogal moed om in die
situatie verder te werken.
Naast en achter de predikant blij
ven staan als kerkeraad is niet
hetzelfde als zijn handelwijze -
zo men die al kan beoordelen -
goedkeuren. Het betekent ook
niet, dat het zijn zaak is en dat
wat hij in zijn particuliere leven
doet alleen voor eigen verant
woording is. "Zo spreken we niet
over elkaar in de gemeente". Het
betekent wel: als volwassen en
mondige kerkeraad - en dat zou
voor de hele gemeente moetén
gelden - samen verder kunnen
gaan met iemand, ook al kun je
niet alles begrijpen, waarderen
en aanvaarden.
Ds. Van der Zee beweert niet, dat
alles altijd maar kan. Maar dat
geldt voor elk mens. Hij wil al
leen de uitzonderingspositie van
de predikant en van de huwe
lijksmoraal relativeren.
De diakonaten geven een scherp
beeld van de werkelijkheid: één
van ons vieren op deze wereld
lijdt dagelijks honger en is chro
nisch ondervoed.
"Wij behoren tot de mensen die in
overvloed leven. De honger van
de een wordt een verwijt aan de
ander die méér dan genoeg heeft.
In navolging van Christus moe
ten we onrecht aanklagen, ge
rechtigheid betrachten en geven
uit solidariteit".
Het werelddiakonaat is voor kerk
mensen het middel bij uitstek om
aan de nood in de wereld iéts te
doen.
S. J. de Groot
i der Zee
i voorbeeldigheid...
Wilhelmus. De Alpheuse predi
kant L. Oosthoek heeft de plaatse
lijke kerkeraden gevraagd, zich
uit te spreken over het zingen van
het Wilhelmus fn de kerk. Toen
hij afgelopen zondag (31 janua
ri) de zegen had uitgesproken en
met de dienstdoende ambtsdra
ger al op weg was naar de consis
torie. zette de organist onver
wacht het Wilhelmus in. De domi
nee, die in de voorbeden de ko
ningin had genoemd, liep ge
woon door. Hij heeft verklaard,
dat dit geen demonstratie tegen
het vorstenhuis was. Wel wil hij
graag weten, waar hij in het ver
volg aan toe is.
Orgel. De gereformeerde kerk
van Katwijk aan den Rijn gaat
een Frans orgel aanschaffen. Het
tegenwoordige orgel is óp.
Ds. A. Th. Rothfusz te Hillegom
is gekozen tot voorzitter van de
classis (regio) Leiden van de Her
vormde Kerk. Ds. L. Romein te
Rijnsburg tot tweede voorzitter.
Op zondag 28 februari neemt ds.
J. C. de Raadt, wegens vertrek
naar Doesburg, afscheid van de
gereformeerde kerk in Valken
burg.
Vanavond om 7 uur verzorgt het
jongerenkoor 'Petrus-Leonar-
dus' in de Leonarduskerk aan de
Haagweg in Leiden een thema
viering ('Van jong tot oud ge
zond') naar aanleiding van 'Me-
misa-zondag'. Morgen om 12 uur
werkt het jongerenkoor 'De
Menswording' mee aan een the-
madienst ('Ziek zyn ontregelt het
leven') in de rooms-katholieke
kerk aan het Heelblaadjespad in
Leiderdorp.
Cantatedienst. In de Zuiderkerk
aan de Lammenschansweg in
Leiden wordt morgen om 5 uur
een cantatedienst gehouden,
uiaarin het Leiderdorps Kamer
koor onder leiding van Wim van
Meeuwen de cantate "Wie maar
de goede God laat zorgen' van
Felix Mendelssohn-Bartholdy
zingt. De sopraan Els van Onse-
len, een strijkorkest en de orga
nist Joop Brons verlenen mede
werking. Voorganger is ds. P.
Sijtsma.
Voor de afdeling Leiden van het
Genootschap Nederland-Israél
spreekt dr. K. E. H. Oppenhci-
mer, oud-universiteitspredikant,
maandag 8 februari om 8 uur in
de Vredeskerk aan de Burggra-
venlaan in Leiden over 'Moge
lijkheden en grenzen van verzet
in de tijd der catastrofen'.
Hervormde Kerk: beroepen te
Oud-Beijerland J. Mouthaan
Nuns peet. Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Eibergen J.
Meijer Blija; aangenomen naar
Leek (Gr.) J. Ubels Amerongen.
Het breed moderamen (bestuur)
van de gereformeerde synode
heeft een landelijke regeling aan
vaard voor de rechtspositie van
kosters.
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Sterringa, mmv cantorij, 11.45 oecum.
Marekerk 10 ds. De Jong, 5 ds. De Graaf,
H.woude;
Maranathak. (L. Morsweg) io ds. Kool
stra, ha;
Regenboog (Merenwijk) 9.30 pastoor v.
Well, 11.15 pastoor v. Well en ds. v.
Leeuwen;
Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Panne-
koek, ha;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 9 dr.
Jongeneel, ha, 10.30 ds. Rietveld, ha;
Vredesk.fBurggravenl.) 10 ds. De Mey;
Zuiderkerk Lammensehansw.) 5 canta
tedienst (zie ook 'Nabij en Ver' op deze
pag.);
Petrakerk (Surinamestr.): 10.30 hr. v.d.
Veen, dovendienst;
Waalse kerk (Breestr.) 10.30 ds. Ribs;
Acad. Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds.
Bakker;
Diakonessenhuis 10.30 ds. Ouwendijk,
Alphen.
Endegeest: zie onder O.geest.
Geref. Kerk: Zuiderk. (Lammen-
schansw.) 10 dr. Vlijm, ha;
Petrak. (Surinamestr.) 10 ds. Horten-
sius, ha, 10.30 hr. v.d. Veen, voor doven;
Cude Vest 10 ds. Oegema, O.geest, ha, 5
ds. Koolstra;
Maranathak. (L, Morsw.) zie herv. gem.;
Bevrijdingsk. (Montgomerystr.) 9 dr.
Jongeneel, ha, 10.30 ds. Rietveld, ha, 5
ds. Hortensius;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Ver
doom, ha.
Dolerende Geref. Kerk (Lokhorstk.): 9
hr. Verbree, Den Haag, 5 hr. De Waard,
Apeldoorn.
Geref. K. Vrijg. (Herengr.): 10 en 5 ds. v.
Nieuwkoop.
Chr. Geref. K. (Steenschuur): 10 en 5 ds.
Den Hertog.
Geref. Gem. (N. Rijn): 10 en 4.30 ds.
Boogaard.
Geref. Gem., in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr 11.30 en 5.30.
Evang.-Luth. Gem. (Hoogl. Kerkgr.):
10.15 ds. Happee.
Remonstr.-Doopsgez Gem (Lok
horstk.): 10.30 ds. Kuipers.
Baptistengem. (O. Rijn 3): 10 ds. Bos
veld, ha.
Evang. Christengem. (Middelstegr. 3):
10 br. Dikkes.
Zendingswerk Middemachtsroep (Zoe-
terw.singel 21): 5 hr. v. Diggelen.
Evangeliecentrum Zijlsingel 2: zo. 10 en
di. 8 hr. Zijlstra, vr. 8 jeugdsam.
Pinkstergem. (O. Vest 13): 10 hr. ELker-
bout.
Leger des Heils (Hooigr 10 en 7.30.
Nieuw-Apost. Kerk (H. Rijnd. 24): 9 30
en 4. wo. 8.
Zevendedagadventisten (Lokhorstk.)
elke zat. 9.45 bijbelstudie, 10.45 predik
dienst
Christian Science (Steensch. 6): 10.30
Kerk van J. Chr. v.d. Heiligen der L. Da
gen (Brahmsl.): 9.30, 10.30 en 11.20
Oud-Kath. K. (Zoeterw.singel) 10
Church of England (in oud-kath. k. Zoe
terw. siri^pl): 5 nam.
Vrü-Kath. K. (Vreewijkstr. 19): 10.30.
Rooms-Kath. K.: Haagweg zat. 7, zo. 9
en 10.45;
Herensingel zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Rijndijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo.
9.30 en 11.30;
Steenschuur zat. 7, zo. 8.30, 10, 11.30, 6
en 7 floft;
Boshuizerkade zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Lammenschansweg zat. 7, zo. 9,10.30 en
12;
Haarl.straat zat. 7, zo. 9.30, 10.45 en
11.15;
H. Rijndijk (zie Zoeterwoude).
ABBENES: Herv. Gem. 9.30 ds.
Goverts.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10 zie
geref. k., 7 ds. v. Waarde, Rijsenhout.
Geref. K.: 10 ds. De Haan, O.geest, gez.
zendingsdienst, 6.30 ds. v. Wijk, Vled-
der.
Chr. Geref. K.: 9.30 dienst, 3 ds. Roos,
Utrecht.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv. Gem.
Adventsk. 10 ds. Koelewijn, Woubrug-
ge; Kruisk. 10 ds. Oosterom, Maarssen;
Mar.kerk 6.30 ds. Oort, jeugddienst; Op-
st.kerk 10 ds. v.d. Heiden, 6.30 ds. De
Jonge; Nabij 10 jeugdkapel; G. Herderk.
9 en 6.30 ds. Moll; De Bron 9 en 10.30 ds.
Verheul, 6.30 ds. Mulder; Ashram (Mars
diep) 10.30 ds. Moll; Albanianae (Dia-
mantstr10 ds. Mulder; Onderweg (Ly-
sterl.) 10 ds. Oort; Sionsk. (Planetens.)
9.30 ds. Verploeg, Ermelo, 6.30 ds. Ou
wendijk.
GereLK Mar.kerk 10 ds. Stolk, 6.30 ds.
Oort, jeugddienst; Salv.kerk 10 ds. v.
Wijk, Vledder. 6.30 ds. Stolk. Zie ook
herv. gem.
Geref. K. Vryg.(Rynstroom): 9.30 kand.
Drost 5 ds. De Graaf.
Ned. Geref. K. (school WiUemstr.): 9.30
br. v. Voornveld. 4.30 ds. Janse.
Chr. Geref. K.. 9.30 en 4.30
Oud-Geref. Gem. (Hooftstr. 240): 9.30 en
4.
Bapt.gem. (Molenwerfstr.1): 10 ds.
Koekkoek, 6.30 ds. Mietes.
Bapt.gem. Noord (school Kalkovenw.
62): 10 hr. Vork.
Volle-evang.gem. (techn. school Bos-
parkweg 4): 10 hr. v.d. Hoorn.
Pinkstergem. (school De Wegwijzer, Ba-
tenstein 16): 10.
Leger des H. (Com. de Vlamingstr.): 10
en 6.30.
Remonstr. Kring (Van Mandersloostr.
36): 10 prof. dr. Adriaanse.
Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45 en
11.30;
Piusk. zat. 7. zo. 9 en 10.30;
De Bron zat 7, zo 9.30 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 kand.
Kok. 6 ds. Exaito
Geref. Gem. 9.30 en 6 ds. Vogelaar
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 en 6.30 ds. Wieman;
Salv.kerk 10 en 6.30 ds. Richter;
Bethl.kerk 10 en 6.30 ds. Roelofsen,
Zeist. Avondmaal.
Geref. K.: 10 ds. Elderman, 6.30 kand.
Schneider.
Geref. K. Vrijg.: 9.30 en 4.30 stud. And-
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk 9.30
ds. Stelwagen, 6.30 ds. Vlasblom;
De Stek 9.30 ds. Vlasblom.
Geref. K.: 9 30 en 5 ds. v. 't Hoff.
Chr. Geref. K.: 9.30 kand. v.d. Vegt, 5 ds.
v. Langevelde.
Rk Kerk: zat 5.30 (De Stek) en 7, zo. 9.30
en 11.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30 ds.
De Graaf, 6.30 kand. Haeck, Hoevela-
Geref. K.: 10 ds. Welbedacht, 5 ds. Has-
sefras, Maasdijk.
Rk Kerk: dorp zat 7, zo. 9.30 en 11.30;
Anker zat. 7, zo. 8.45 en 11.15;
Rijndijk zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. 10.15 en 5 ds.
v.d. Wal.
Geref. K.: zie herv. gem.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Biesma.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 8.30, 10 en
11.30;
Jozefk. zat 7, zo. 10 en 11.30.
HOOGMADE: Herv. Gem. 10 ds. v.d.
Hoek.
Rk Kerk: zat 7, zo. 10.
DE KAAG: Herv. Gem. 10 ds. Kolkman.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 10.
KATWIJK AAN DEN RIJN; Herv.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. Ge
braad;
Ontm.kerk 10 ds. Gebraad, 6.30 ds. Aar-
Geref. K.: 9.30 ds. Koster. 5 ds. Vrolijk.
Vliegkamp: 10.30 ds. v. Melle.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9.30 en 11.15.
KATWIJK AAN ZEE: Herv Gem. N.
Kerk 10 ds. Driebergen, 6 ds. Visser;
O Kerk 10 ds. Visser. 6 ds. Vink,
Ichthusk. 10 ds. De Jong. 5 ds v. Roon.
Pnièlk. 9.30 ds. Vink, 6 ds. v. Sliedregt;
Gr. v. Pr.school 10 kand. v. Meyeren,
Overduin 2.15 ds. Baas.
Geref. K.: Vr.kerk 10 ds. v.d. Horst 5 ds.
Koster,
Triumfatork. 10 ds. Vrolijk, 5 ds. Elgers-
ma, Noordwijk, opendeurdienst.
Geref. K. Vryg.: 10.15 en 3.30 ds. Heida.
Ned. Geref. K.: 8.45 en 7 ds. Janse.
Chr. Geref. K.: 10 en 5 ds. Slagboom.
Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal): 10 en 5
ds. v.d. Belt.
Geref. Gem. (Remisestr.): 10 en 5.
Volle-evang.gem. (Voorstr. 100): 9.45.
KOUDEKERK AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. 10 ds. Hoogendijk, Alphen, 7 zie
geref. k.
Geref. K.: 10 ds. Veenstra, Leiden, 7 ds.
De Graaf, H.woude.
LEIDERDORP: Herv. Gem. en Geref.
K. Dorpsk. 10 ds. Doesburg. 6.30 ds. v.d.
Bom;
Hoofdstr. 10 ds. v Loenen;
Scheppingsk. 9 en 10.30 prof. mr. Reu-
gebrink.
Leythenrode 10 ds. v. Everdingen.
Ehs ziekenhuis 9 30 rector Vyftigschild.
Bapt.gem. (wykgeb.Zylkw.): 10 br. De
Vries. ha.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9, 10.30 en 12.
LEIMUIDEN: Herv Gem. 9.30 ds.
Schalk, in geref. k.. 7 ds. Los.
Geref. K.: zie herv. gem.
Rk Kerk: zat. 7. zo. 7.30. 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds. 't
Hooft, 7 ds. De Gelder;
Pauluskerk 10 ds. De Gelder, ha.
Geref. K.: 10 ds. Boswijk, 7 ds. Ferwer-
da.
Geref. K. Vrijg.: 10.30 ds. De Putter, 4.30
ds. Glas.
Ned. Geref. K. (Salvatori): 10.45 en 5 ds.
Schuurman.
Chr. Geref. K.: 10.30 en 4.30 da. v. Dij-
Geref. Gem.: 10 en 4 ds. Hakkenberg
Rk Kerk: Agathakerk zat 7. zo. 10 en
11.30;
Poelpolder zat 7. zo. 9 en 11.30;
Manakerk zat 7, zo 8 30, 10 en 11.45,
Engel be w zat 7. zo. 8, 9.30, 11 en 5.45
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 ds. Ha-
nemaaijer, 6.30 ds. Bronsgeest, jeugd-
Geref. K.: 9.30 ds. Nooteboom, 4 ont
moeting met Marokkanen.
Chr. Geref. K.: 9 30 en 6 30
Remonstr. Gem.: 10 ds. In 't Veld. Haar-
Rk Kerk: zat 7, zo. 9 en 10.45.
NIÈUWVEEN: Herv. Gem. 9.30 ds. Mo
lenaar, 6.30 dr. Haitsma.
Geref. K.: 9.30 en 7 ds. Snel, Rijnsburg.
Rk Kerk: zat. 7, zo. 9 en 11
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem. 9.30 ds.
Schram, Abcoude, 7 ds. Goverts.
Geref. K.: 9.30 ds. Wijngaarden, 4.30 ds.
Rang.
Chr. Geref. K.; 9.30 leesd., 3 ds. Drechs-
Ier, Haarlem.
Rk Kerk zat. 7. zo. 10.
NOORDEN. Herv. Gem. 9.30 ds. Zou
tendijk. 7 hr. De Jong, Groningen.
Geref. K.(W. Verlaat): 10 kand. v Leeu
wen. 7 ds. Hanenburg, Voorburg.
Rk Kerk: zat 1, zo. 9 en 10.30
NOORDWIJK: Herv. Gem Voorstr-
.(Binnen) 10 ds. v.d. Lee, 5 ds. Looyen,
Kinderdijk; Vinkenlaankerk 5 ds Keu-
ning;
Hoofdstr. (Zee) 10 ds. Keuning, 5 ds v.d.
Lee, Buurtkerk 10 kand. v.d. Boon, gez
jeugddienst;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. mr. De Man.
Geref. K.: Hoofdstr. (Zee) 10 kand. v.d.
Boon, Leiden, gez. jeugddienst;
Vinkenl. (Binnen) 9.30 ds Elgersma;
Stichtingskerk 11 ds. Slofstra; Sole Mio
9 hr, v. Duin. Zie ook herv. gemeente.
Rk Kerk: Zee zat. 7, zo. 9.30 en 11;
Binnen zat. 7, zo. 8,10 en 11.30.
NOORDWIJKERHOUT: Dorpsk. 10 ds.
v. t Hof
Rk Kerk: Victork. zat 7, zo. 10.30,
Jozefk. zat 7. zo. 10.
OEGSTGEEST: Herv.Gem. Groene of
Will.kerk 11 mevr. ds. Móhnng, Voor
burg;
Pauluskerk 9.30 dr. Cramer.
Gemeenteeentrum (Lajtw 10 30 ds Ter
Linden. 7 Vegter
Geref. K.: 10 ds. Vegter, 7 zie herv. gem.
Geref. K. Vrijg.: 8.45 en 5 ds. De Putter.
Ned. Geref. K. (Gem.centrum): 8.45 en 4
ds. De Lange.
Van Wyckerslooth: 4 ds. Visch, ha.
Endegeest: 9.30 pater Boshouwers.
VoUe-evangeliegem. (Gem.centrum): 4.
Rk Kerk: Will.kerk zat 7. zo 9, 10.30 en
12;
Bonaventurakapel zat 6.30, zo. 9-en 11.
OUD-ADE: Rk Kerk zat 7. zo. 8.30 en
10.30
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. Kielder, 5 oecum.
dienst in rk kerk, ds. Went. Aerdenhout.
Geref. K 9.30 ds Jaspers Focks. 5 zie
herv. gem.
Remonstr. Gem.: 10 ds. v. Waveren,
Haarlem.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9 30 en 11.30. 5 zie
herv. gem..
ROELOFARENDSVEEN: Rk Kerk
Mar. Pres zat 7. zo 9 en 11;
Petrus B zat 7, zo. 9 30 en 11 30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. Lefeber, 7 ds. Schalk.
Chr. Geref K.: 9.30 dienst 2.15 ds.
RIJNSBURG: Herv Gem. Laurkerk
9.30 ds. v. Niel, 5 ds. Vermeulen;
Bethelkerk 9.30 en 5 ds. Romein, ha.
Geref. K.: Petrak. 9.30 dr. v. Oeveren, 5
ds. De Raadt.
Imm.kerk 9 en 10.30 ds. Baayen, 5 ds.
Damsma,
Mar kerk 9.30 ds. Damsma, 5 dr. v. Oe-
Geref. K. Vrijg.: 10 ds. Zomer. 5.15 ds.
Geelhoed.
Chr Geref K.: 9.30 dienst 5 ds. Over
duin, R.dam
Evang Chnstengem. (aula mavo): 10 ds.
Visser, ha.
Rk Kerk: zat 7. zo 10.30
RIJPWETERING: Rk Kerk zat 7. zo.
7.30. 9 en 11.30.
SASSENHEIM Herv Oem. 9 en 10 30
ds. Batelaan. V.schoten, 7 dsv.d. Meer.
Geref K. 10 ds Baas. 5 ds. Ferwerda.
Rk Kerk zat 7. zo. 9.30 en 11.30
TER AAR: Herv Gem. 9.30 ds. Klein
Kranenburg, 6.30 ds Lefeber
Geref. K 10 hr. v. Wallinga, 6 30 hr.
Stam, Nieuwkoop
Rk Kerk Aardam zo 9 en 12;
kerk Langeraar zat 7. zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG Herv Gem. 10 ds
Vermeulen, 6.30 ds. Kielder, Zevenho-
Geref K 9 30 ds. De Raadt 630 ds.
Vliegkamp 10.30 ds v. MeUe
Geref K. Vryg 9 30 leesd 5 ds. Heida.
VOORHOUT: Herv. Gem. 10 ds. Bro
kerhof, ha.
Rk Kerk: zat 7, zo. 9. 10.30 en 11.45.
VOORSCHOTEN Herv Gem. Dorps
kerk 10 ds. Oost 5 ds. v.d. Schoot;
De Ontmoeting, Noordhofland: 10 da.
De Zeeuw.
Hulpen Heil (Schakenbosch) 10 ds. Ver-
heuie, zangd tenst
Geref. K.: 10 ds. De Zwart zie ook herv.
gem.
Aulagemeenschap Noordhofland: 11
woorddienst ('Nieuw begin van leven*)
Geref K Vrijg.: 10 en 3 ds. Blydorp,
Kinderdijk
Rk Kerk: Laur.kerk zat 7, ao. 10 en
11.30,
M. Godskerk zat 7. zo. 830 en 10.30.
WADDINXVEEN: Herv Gem Brugk.
9.30 ds. Verboom. 5 ds Maasland.
Hoeksteen 9.30 ds Maasland. 6 30 da.
Roetman.
Bcthelk. 9.30 ds. Roetman, 5 ds. Ver-
Imm kerk 10 hr. Yska, 5 ds. Cornelder.
Geref. Kerk: Kruisk 10 en 5 ds. De
Moor;
Ontm.kerk 10 hr. Leyenhorst
Rk Kerk: Victork. zo. 10.
Ontm.kerk zo. 8.30 en 11.45.
WARMOND: Herv. Gem. 10 ds. Mac-
Rk Kerk zat 7, ao. 8.30, 10 en 11.30.
WASSENAAR Herv. Gem. Dorpsk. 10
ds. Steenstra, 4 30 ds. Schaap. Schoon-'
hoven. 7 ds v Bruggen.
Kievietk. 10 ds v Bruggen,
Messiask. 10 ds v. Waas bergen.
Dorpscentrum 9.30 ds. Smelt te O geest
Geref. K.: ZgLiaan 10 en 5 ds. v.d. Meu-
len;
Zuid 10 ds. v.d. Kamp
Ned Prot Bond (Kerkdam) 10 30 ds
Wemer
WOUBRUGGE Herv Gem. 9.30 ds. De
Jonge, 6.30 ds. Koelewijn.
Geref K. 9 30 ds. Gesink, Noordwijk,
6 30 ds Verheul
Rk Kerk zat 7, ao. 10.
ZEVENHOVEN Herv. Oem. 930 ds.
De Leeuw. Maarn
Geref K. 9.30 ds. v.d. Berg. Bodegra
ven. 7 hr. Schreuder, Tienhoven.
Rk Kerk zat 7, zo. 9 en 10.45.
ZOETERWOUDE: Herv.Gem. 10 ds.
Wolthaus
Rk Kerk: St Jan zo 930;
Chr Dienaark. zat 7. zo. 10.
H. Rijndijk zat 7. zo. 10 en 1130.
ZWAMMERDAM Herv Gem 10 hr
Bakker. Katwijk, 6 30 ds Bos. Zeist
Geref. K 10 dra. Scheps. Heerlen. 6 30
ds Elderman
Remonstr Gem. 10 dr. Meyering,
O .geest