Miljoenenstropbij defensie
"Ik ben kapot gemaakt"
Monumentenzorg wordt
met ondergang bedreigd
Vereniging wil aparte
wet voor kinderopvang
ILv&pP*-
20e-£yrti*$
Als rijkspolitie
maar verdwijnt
OXOïKy
i li
Door compensaderorders voor Nederlandse bedrijven
Topambtenaren krijgen
3,7 miljoen wachtgeld
Dezeweek
bij de melkman:
Uniser-topman hekelt overheid
DINSDAG 2 FEBRUARI 1982
Binnenland
PAGINA 7
DEN HAAG (ANP) - De ophef
fingsuitverkoop moet worden
stopgezet. De afbraak van werk
gelegenheid moet een halt wor
den toegeroepen. Anders stevent
de monumentenzorg in ons land
onherroepelijk op de ondergang
af.
Met deze boodschap heeft de Na
tionale Contactcommissie Monu
mentenbescherming zich giste
ren aan de vooravond van de be
handeling van de begroting voor
CRM, tot parlement en regering
gewend.
Het restauratiewerk is de laatste ja
ren tot een minimum teruggelo
pen, vindt de commissie. Zij kan
daarbij wijzen op het rapport
economische aspecten van Mo
numentenzorg, dat het Econo
misch Instituut voor de Bouw
nijverheid gisteren heeft gepu
bliceerd.
Daaruit blijkt dat bezuinigingen
nauwelijks een lastenverlichting
voor de overheid opleveren, wel
nodeloos verlies j
ten, werkgelegenheid en vak
manschap.
Sr is nu al een grote achterstand
van urgente pTojecten die niet
kunnen worden uitgevoerd door
een tekort aan subsidie. Verdere
bezuinigingen leiden tot een vol
ledig ineenzakken van de sector
monumentenzorg. De laatste
paar jaar daalde het aantal ar
beidsplaatsen al van 7.600 tot
zo'n 5.500 nu. Wordt de subsidie
niet op het oude peil gebracht en
blijven de bouwkosten met ze
ven procent per jaar stijgen, dan
zal het aantal arbeidsplaatsen in
'85 zijn teruggebracht tot drie-
vierduizend.
De onderzoekers, drs. A F. van
Hooren en drs. J. Schellevis. wij
zen erop dat deze ontwikkeling
niet in overeenstemming is met
de grote behoefte aan restauratie
en onderhoud van het monu-
mentenbezit. In de monumen
tenzorg kan verhoudingsgewijs
met beperkte middelen een grote
produktiestroom op gang wor
den gebracht
De Nationale Contactcommissie
vindt het onbegrijpelijk dat dit
niet wordt aangegrepen om dui
zenden bestaande arbeidsplaat
sen te behouden en er snel nieu
we bij te maken.
Het Economisch Instituut voor de
Bouwnijverheid concludeert nog
dat omzetting van werkloos
heidsuitkeringen in restauratie-
subsidies een reëel alternatief is.
Bij restauratie wordt met een be
trekkelijk geringe overheidsbij
drage een grote produktieom-
vang met een hoge loonquóte be
reikt Daardoor vallen ww-uitke-
ring en subsidie vrijwel tegen el
kaar weg, of: een werkloze bouw
vakker en een werkende op een
restauratie kosten de overheid
en de sociale fondsen ongeveer
evenveel.
Te eenzijdig
Volgens het rapport van het insti
tuut wordt het belang van monu-
mentenbezit te eenzijdig afgeme
ten aan alleen culturele waarden.
De sociaal-psychologisch en eco
nomische waarden worden te
weinig onderkend.
Het maatschappelijk nut van mo
numenten is groter dan de ver
meende waarde waarop de over
heid het budget vaststelt voor
bijdragen in bijvoorbeeld de kos
ten van onderhoud en restaura
tie. Een globale berekening geeft
aan. dat in 1973 de monumentale
omgeving een toeristische aan
trekkingskracht had van tenmin
ste honderd miljoen gulden. Een
niet onbelangrijke bron van in
komsten voor de nationale eco
nomie, aldus de onderzoekers.
De Nationale Contactcommissie
Monumentenbescherming be
staat tien jaar. Ze overkoepelt de
particuliere monumentenbe
scherming. Ruim tweehonderd
organisaties zijn er bij aangeslo
ten. Op dit moment zijn er onge
veer 40.000 monumenten onder
bescherming van de wet ge
plaatst
DEN HAAG (GPD) - Het inschakelen van Nederlandse
bedrijven bij grote orders van de krijgsmacht heeft het
ministerie van defensie een onverwachte strop van ten
minste 25 miljoen gulden opgeleverd. Ondanks afspra
ken daarover heeft Defensie een belangrijk deel van de
meerkosten niet vergoed gekregen door andere depar
tementen.
De verdeelsleutel tussen Defensie,
Economische Zaken, Financiën
en Sociale Zaken blijkt tot erger
nis van Defensie niet goed te
functioneren. Daardoor is een
klein deel van het aanvankelijke
Betrekkingen
met China
weer normaal
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse regering is optimistisch
over de toekomstige betrekkin
gen met de Volksrepubliek Chb
na. Dit schrijft minister van bui
tenlandse zaken Max van der
Stoel in antwoord op schriftelij
ke vragen over zijn begroting
van leden van de Tweede Kamer.
Volgens de minister verlopen op
dit moment de meeste betrek
kingen „als voorheen" en de han
delsbetrekkingen „nagenoeg on
gestoord".
De Nederlandse regering heeft in
Peking vernomen dat de Chinese
regering „bereid is naar de toe
komst te kijken voor wat betreft
de bilaterale betrekkingen met
Nederland", aldus Van der Stoel.
Dit ondanks het feit dat Peking
de exportvergunning voor de
Nederlandse leverantie van on
derzeeboten aan Taiwan blijft af
wijzen.
tekort van 800 miljoen gulden op
de begroting_veroorzaakt. Vooral
de Koninklijke Luchmacht is
boos over de strop die ze heeft
aan de extra kosten van de F16-
straaljagers. Binnen de luch-
machttop wordt er voor gepleit
de volgende toestellen maar
rechtstreeks in Amerika te ko
pen.
Duurder
De F16 wordt voor een belangrijk
deel gebouwd bij Fokker. Ande
re industrieën krijgen zogenaam
de compensatieorders. Dat
maakt de toestellen belangrijk
duurder: de laatste 40 bestelde
vliegtuigen kostten bij elkaar 110
miljoen gulden meer (op een to
taalbedrag van iets meer dan een
miljard gulden). De regering
vindt de voordelen voor de Ne
derlandse economie echter ruim
schoots opwegen tegen deze ex
tra kosten.
Omdat het hierbij gaat om kosten
ten behoeve van de werkgele
genheid is afgesproken dat De
fensie er niet voor op hoeft te
draaien. In de praktijk gebeurt
dat voor een deel echter wel, stelt
het ministerie vast. Bij de lucht
macht blijkt dat het duidelijkst.
De marine kent het probleem
niet en bij de landmacht is spra
ke van zoveel verschillende rege
lingen, dat daar het zicht op de
afwikkeling van de extra kosten
ontbreekt.
HOOGSOEREN Prinses Margriet heeft gisteren in hotel Oranjeoord in Hoogsoeren het eerste exemplaar in
ontvangst genomen van het boek "Alleen rond de wereld" van de zeezeiler E. Kasemier. De auteur beschrijft
daarin zijn avonturen toen hij met zijn schip "Bylgia" van juni '76 tot augustus '78 als eerste Nederlander een
reis rond de wereld maakte. Foto: de prinses bekijkt een model van het zeilschip; links van haar (met bril) E.
Kasemier.
ARNHEM (ANP) - Verschillende
gemeenten in Gelderland en
Overijssel zijn ontstemd over de
3,7 miljoen gulden Wachtgeld die
enkele voormalige topfunctiona
rissen van het computercentrum
Oost-Nederland CON in Arnhem
hebben gekregen.
Eén van hen, de oud-directeur J.
Nouwens, krijgt anderhalf mil
joen gulden wachtgeld, nadat hij
opstapte omdat hij zich niet met
een nieuw beleid kon verenigen.
De wachtgelden moeten door de
115 gemeenten in Gelderland en
Overijssel worden betaald omdat
WEERRAPPORTEN
d
P
fc Mrj.
gisteren
Amsterdam
onbew.
6
-2
0
De Bilt
onbew.
5
-3
0
Deelen
onbew.
5
-2
0
Eelde half
bew.
5
-3
0
Eindhoven
onbew.
6
-1
0
Den Helder
onbew.
6
-1
0
Rotterdam
onbew.
8
-2
0
Twente
onbew.
5
-3
0
Vlissingen
onbew.
8
2
0
Zd.Limburg
onbew.
6
0
Aberdeen geheel bew.
9
4
0
Athene half
bew.
10
2
0
Barcelona
onbew.
15
4
0
Berlijn
onbew.
0
-6
Bordeaux
mist
12
0
0
Brussel
onbew.
10
-1
0
Frankfort
onbew.
4
-5
0
Genève geheel bew.
7
2
0
Helsinki
-7
-22
01
Innsbruck zwai
ir bew.
3
-3
02
Klagenfurt
onbew.
7
-10
0
Kopenhagen zwa
lar bew.
-3
-7
0
Lissabon 2waa
ir bew.
14
9
0
Locarno motregen
10
3
0
Londen geheel bew.
9
7
0
Luxemburg
onbew.
-3
0
Madrid
onbew.
14
0
0
Malaga
onbew.
20
10
0
Mallorca
onbew.
18
2
0
München
onbew.
2
-8
0
Nice half
bew.
16
6
0
Oslo geheel
bew.
-2
-3
0
Parijs
onbew.
8
-2
0
Rome half
bew.
-
5
Split
onbew.
10
0
0
Stockholm geheel bew.
-7
-11
0
Wenen geheel
bew.
2
-2
0
Zurich licht
be\y
5
-3
0
Casa Blanca zw
aar bew.
15
8
0
Instanbul licht
bew.
-
-2
Las Palmas
onbew.
-
03
Tel-Aviv
legen
16
12
7
Tunis licht
bew.
6
0
zij via de wet gemeenschappelij
ke regelingen deelnemer van het
CON zijn.
De gemeente Didam vindt het vol
gens een woordvoerder ongepast
dat iemand die het niet met het
beleid eens is toch een wacht
geldregeling krijgt. 'Hoofdamb
tenaren moeten zich aan het be
leid aanpassen of anders ontslag
nemen', aldus de woordvoerder.
Ook vindt Didam het opjuist dat
de oud-CON-directeur naast zijn
wachtgeld mag bijverdienen tot
125 procent van zijn oorspronke
lijke salaris, voordat er wordt ge
kort. Normaal heeft die korting
bij 100 procent plaats.
DhilnH^A? (tNP) r°e, ov"- De speelzalen vallen onder de
heid moet erkennen dat kinde- ryksbijdragenregeling sociaal-
ropvang een basisvoorziening is
die in een aparte wet moet wor
den geregeld.
Er moet verder een centrale be
leidsafdeling komen om te voor
komen dat de kinderopvang in
een vloedgolf van decentralisatie
wordt weggevaagd".
Dit zei mr. J.G.M. Lurvink, voorzit
ter van het bestuur van de Ver
eniging Werkgemeenschap Kin
deropvang Nederland (WKN),
gistermiddag in Den Haag bij de
overhandiging van het beleids
plan 1982-85 van de vereniging
aan de staatssecretaris van CRM,
Hans de Boer.
In het beleidsplan zet de WKN uit
een dat de door de overheid ge
stimuleerde versnippering van
het welzijnswerk ertoe leidt dat
de kindervang bestuurlijk en fi
nancieel wordt ontregeld. De
vereniging is bang dat er een wig
wordt gedreven tussen de peu-
de kinderdag.
terspeelzalen
verblijven.
ADVERTENTIE
cultureel werk, terwijl de dagver
blijven gaan vallen onder de de
regeling voor maatschappelijke
dienstverlening, die in de plaats
moet komen voor de bestaande
regeling voor kinderdagverblij-
De WKN vindt deze ontwikkeling
onverantwoord. Er moet een spe
ciale wet op de kinderopvang ko
men. Daarvoor hoeft men op het
ministerie niet eens zo veel moei
te te doen, zo meent de WKN.
want zo'n wet moet nog steeds
ergens kant en klaar in een bu
reaulade liggen. Deze wet zal te
zijnertijd als deelwet kunnen
worden opgenomen in de Kader
wet Specifiek Welzijn.
Het belang van de kinderopvang is
volgens Lurvink tweeledig. In de
eerste plaats biedt het voor twee
tot driejarige kinderen de moge
lijkheid uit hun isolement te bre
ken en al vroeg in aanraking te
komen met kinderen uit andere
milieus en culturen. Anderzijds
speelt kinderopvang een belang
rijke rol bij de emancipatie van
de vrouw, die immers kan deel
nemen aan het arbeidsproces of
zich op andere activiteiten kan
storten.
De WKN stelt dat die belangrijke
functies verloren zouden gaan
als het rijk de bekostiging van
deze voorzieningen voor een
groot deel over laat an de ge
meenten. Kinderopvang dreigt
in veel gemeenten al snel in de
knel te komen tussen de voetbal
club en de fanfare. Om dat te
voorkomen is er een centraal fi-
nancierings- en stimuleringsbe
leid nodig, zo meent de vereni
ging.
Staatssecretaris De Boer kon giste
ren nog een toezegging doen
over de erkenning als basisvoor
ziening. Wel merkte hij op dat de
datum van indiening van het be
leidsplan uitzonderlijk goed is
gekozen: is de Tweede Kamer
begonnen met de behandeling
van de begroting van CRM.
Visseizoen gaat
op 29 mei open
DEN HAAG - Het visseiioen
wordt dit jaar geopend op 29
mei, de zaterdag vóór Pinkste
ren. Dit heeft minister De Ko
ning (landbouw en visserij) gis
teren gezegd tijdens een com
missievergadering over het on
derdeel visserij van zijn begro
ting.
Een van de weinige dingen
waarover iedereen het eens is
bij de discussie over de nieu
we politiewet is het feit dat
de rijkspolitie als zelfstandi
ge organisatie moet verdwij
nen. Er moet één politieorga
nisatie voor het hele land ko
men. die onder beheer staat
van één minister. In dit geval
de minister van binnenland
se zaken. Het ministerie van
justitie die nu zeggenschap
heeft over de rijkspolitie, zal
het moeten doen met de ver
antwoordelijkheid over de
paar landelijke diensten.
Het opheffen van het aparte
korps rijkspolitie is volgens
de politiebonden, de korp
schefs, de Vereniging Neder
landse Gemeenten (VNG) en
de regering nodig om aan de
verbrokkeling van het poli
tiewerk een einde te maken.
Voor alle betrokkenen een
onduidelijke en onbevredi
gende zaak. Het probleem is
dat er over de kernvraag -
provinciale of gemeentelijke
politie - geen overeenstem
ming bestaat.
Diensten
met zo'n minimaal korps. De
vereniging heeft dit stand
punt zelfs vastgelegd in een
alternatief wetsontwerp.
De regeringsplannen maken de
politie volgens de VNG veel
te centralistisch met een veel
te sterke positie voor landelij
ke diensten die in de nieuwe
opzet ook uitvoerend werk
van de plaatselijke politie
overnemen. Op landelijke
diensten heeft de VNG op
zich niets tegen als het be
perkt blijft tot het verzame
len van gegevens en dergel|j-
Het ontwerp-politiewet, waarin
gekozen werd voor een pro
vinciale organisatie van de ke-
politie, is nog ingediend door
de vorige minister van bin- TTiHrn^rrWc
nenlandse zaken Wiegel, sa Uitvoerders
men met minister De Ruiter De voorzitter
(justitie, toen en nu). Deze
nieuwe politiekorpsen zou
den onder toezicht komen
van de Commissarissen van
de koningin en de verschil
lende Provinciale Staten.
Naast deze provinciale korpsen
zou een aantal landelijke
diensten blijven bestaan, zo
als de nationale recherche
dienst, de luchtvaart- pakket
en waterpolitie en de ver
keerspolitie voor de snelwe
gen. Deze diensten zouden
onder het ministerie van jus
titie moeten vallen.
De indieners stuitten met hun
ontwerp echter op veel ver
zet. Ook binnen hun eigen
politieke partijen. Het CDA
van minister De Ruiter be
sloot op het verkiezingscon
gres in 1981 voor gemeentelij
ke politie. Ook de WD stem
de voor gemeentelijke poli
tie, maar aanvaardde dat Wie
gel van dat standpunt zou af
wijken.
de VNG. mr.
J. Drijber (burgemeester van
Arnhem) en burgemeester
van Leeuwarden J. S.
Brandsma, voorzitter van de
VNG-commissie die zich
over de politiewet heeft gebo
gen, lichtten gisteren op een
persconferentie het VNG-al-
ternatief toe. Drijber:.,Wij er
kennen de noodzaak tot
schaalvergroting bij de po
litieorganisatie. Maar wij wil
len ieders eigen taak. Het rijk
heeft een toezichthoudende
taak. De provincie moet coör
dineren en de gemeenten zijn
de uitvoerders".
Brandsma: „Waar het in de dis
cussie om gaat is wil je de po
litie zo efficient mogelijk wil
organiseren of wil je de poli
tiewet integreren in een be
stuurlijke wetsysteem. Dat
zijn in wezen conflicterende
zaken. Wat w|j willen is de
politie niet isoleren. En daar
na kun je bekijken hoe het zo
efficiënt mogelijk gaat"
"Ombuigen"
De nieuwe minister van bin
nenlandse zaken, Van Thijn
(PvdA), is tegen invoering
van de wet in de huidige
vorm. Dat bleek al kort na
zijn aantreden in zijn eerste
interview. Na lang overleg
begint duidelijk te worden in
welke richting hij het ont
werp wil 'ombuigen'.
Grote gemeenten blijven een
eigen gemeentekorps hou
den, terwijl kleinere gemeen
ten deel gaan uitmaken van
een provinciaal korps. Over
de vraag hoe groot een ge
meente moet zijn voor een ei
gen korps is nog geen beslis
sing genomen.
Het blijft de bedoeling dat de
rijkspolitie gaat verdwijnen,
maar minister Van Thijn
denkt aan een overgangster
mijn om de gemeenten aan
situatie te laten
Aan de landelijke
diensten, die ook al in het be
staande wetsvoorstel worden
genoemd, wordt niet gesleu
teld.
Alternatief ontwerp
De reacties op het ontwerp-po
litiewet vallen in twee kam
pen uiteen. Het ene wil een
voortzetting en benadruk
king van gemeentelijke poli
tie, het andere staat achter
het principe van de provin
ciale politie. Niet verwonder
lijk is dat de VNG in het eer
ste kamp staat. Haar stand
punt wordt gedeeld door de
Nederlandse Politie Bond.
Het plan van de VNG laat zich
gemakkelijk samenvatten:
maak allemaal gemeentelijke
politiekorpsen van minimaal
52 man en laat heel kleine ge
meenten met minder dan
25.000 inwoners samen doen
Overleg
Volgens zowel Drijber als
Brandsma hebben de ge
meenten goed overleg ge
voerd met politiebonden en
korpschefs. Beide groepen
zouden het in principe eens
zijn met de VNG of toch in
elk geval tegenstander van
het wetsontwerp van de rege
ring. „De korpschefs zeiden
in het verleden altijd nee te
gen dit wetsonwerp. Nu zeg
gen ze ja, mits.. Maar dat al
leen omdat ze bang zijn dat er
anders helemaal niets zal ver
anderen"
Gezien de reactie van de ver
enigingen van de korpschefs
en de Algemene Christelijke
Politiebond (ACP) hebben de
VNG-nota beien niet hele
maal gelijk. Beide organisa
ties staan achter het wetsont
werp van de regering. Zij wil
len slechts dat de taak en ver
antwoordelijkheden van de
gemeenten wat duidelijker
worden omschreven. Daar
naast willen zij een betere op
somming in het wetsontwerp
van de politietaken van de
militaire politie.
Aan de andere kant hebben de
burgemeesters gelijk als zij
zeggen dat de hogere politie
ambtenaren en de ACP de zij
de van de regering kiezen
omdat de organisaties vrezen
dat een verwerping van het
regeringsvoorstel weer jaren
van uitstel tot gevolg zal heb
ben. Een woordvoerder van
de ACP zei, dat verder uitstel
van de reorganisatie van de
Nederlandse politie „onver
antwoordelijk" zou zijn. „De
ACP hecht zeer aan een spoe
dige reorganisatie. De wet die
er nu ligt, moet er bliiven".
JOSE SMITS
GIJS KOREVAAR
BREDA (GPD) - „Voor de fouten die gemaakt
zijn sta ik in en eventueel wil ik er ook wel
voor gaan zitten. Ik wil ze erkennen, waar
anderen hebben duidelijk gefaald. De over
heid, de milieudiensten, iedereen wist wat er
bij ons gebeurde. Ik ben moedwillig kapot
gemaakt", aldus ex-Uniser-directeur Gerrit
B. Zijn collega Magnus S.: „Voor de rol van
de overheid heb ik geen woorden. De heren
hadden aanvankelijk alle vertrouwen in ons
en bezochten samen met mij allerlei installa
ties in het buitenland, op onze kosten. En nu
hoor ik dat ze van niets wisten".
Tijdens de laatste dag van het Uniser-proces
hebben vier van de vijf verdachten dc gele
genheid gegrepen om een laatste woord uit
te spreken. Gerrit B. had bijna twee uur no
dig. Thema: hij wilde een goed afvalverwer
kingsbedrijf, maar anderen hebben hem op
de meest smerige manier gedwarsboomd.
Dat leidde uiteindelijk tot zijn ondergang, al
dus het betoog van B. Hij stelt dat de over
heid precies wist wat er bij de voorganger
van Uniser, EMK, is gebeurd.
„De milieudienst van Rijnmond adviseerde
mij. Ambtenaren liepen af en aan. Ik zat in
allerlei commissies en probeerde iedereen
ervan te overtuigen dat er één groot afvalver
werkingsbedrijf moest komen. Wie ik met
dat verhaal in de weg heb gelopen, weet ik
niet. Maar niemand bij de industrie en over
heid wilde naar me luisteren"'
B. zei kwaad te worden over de opmerking dat
Uniser en EMK de oplossing van dc afval-
problematiek jaren vooruit hebben gescho
ven. „We zijn nu weer precies even ver als
vijftien jaar geleden toen ik begon. Toen
bracht ik het naar Wcst-Duitsland, nu wordt
het opnieuw klakkeloos de grens overge-
schoven".
Zijn poging een groot verwerkingsbedrijf op
te zetten leek uiteindelijk te slagen door de
oprichting van Uniser Het uitblijven van de
vergunningen bracht het bedrijf echter
steeds verder in moeilijkheden. Uiteindelijk
had dat tot gevolg dat hg en zijn beide colle
ga's Magnus S. en Fred van D. uit het bedrijf
stapten Maar zelfs b|j de verkoop zou het
ministerie van volksgezondheid hem samen
niet mr. G. Reuchlin, tijdelijk directeur van
Uniser. hebben dwarsgezeten door de ver
koop te voorkomen. Daarmee heeft het mi
nisterie B. en zijn beide vnenden ettelijke
miljoenen door de neus geboord.
Directeur Magnus S. vindt dat de officier van
justitie de rechten van dc mens heeft ge
schonden door hem zijn verdediging moei
lijk te maken S. kon niet aan alle stukken
komen die hij wilde hebben.
Uitspraak 15 februari.
