Landbouwprijzen omhoog
c
Blokkade Cuba mogelijk'
Oostenrijkse kanselier
moet wellicht aftreden
Ierse regering struikelt
over belastingvoorstel
van
Luchtmacht
El Salvador
geheel verlamd
Voorstel Haig
voor Palestijnse
zelfbestuur
Om gezondheidsredenen
Voorstel voor negen procent
Leger Honduras staat
macht af aan politicus
Lid Bondsdag
stapt uit SPD
Na aanval rebellen
Reagan in interview:
DONDERDAG 28 JANUARI 1982
Buitenland
WENEN - De 71-jarige Oostenrijk
se bondskanselier Bruno Kreis-
ky zal wellicht dit jaar om ge
zondheidsredenen af moeten tre
den. Kreisky had vorig jaar een
ernstige instorting en moest in
het ziekenhuis worden opgeno
men. Daarna liet de anders zo ac
tieve kanselier het herhaaldelijk
wegens ziekte afweten en was
maar voor de helft van de tijd be
schikbaar voor het leiden van het
Oostenrijkse kabinet en het af
doen van belangrijke regerings
zaken.
In een interview in een van de Oos
tenrijkse dagbladen heeft Kreis
ky, die thuis herstelt van wat hij
noemt een virusinfectie, gezegd
dat hij in april op grond van de
resultaten van een algeheel me
disch onderzoek zal besluiten of
hij zich volgend jaar in principe
weer herkiesbaar stelt als be
langrijkste kandidaat bij de Oos
tenrijkse parlementsverkiezin
gen.
Kreisky heeft gezegd dat, doordat
hij jarenlang zijn hoge bloeddruk
heeft verwaarloosd, zijn nieren
ernstig beschadigd zijn. Boven
dien is de kanselier na eeh sle
pende oogziekte, aan het rechte
roog nagenoeg blind. Volgens
Kreisky is zijn hart nog steeds in
goede conditie, ondanks de in
storting van vorig jaar. De vraag
of bij hem thuis een nierdialyse-
apparaat is geïnstaleerd wilde
Kreisky ontkennen noch beves
tigen.
De Oostenrijkse socialistische par
tij, die de laatste elf jaar aan de
macht is geweest, is de laatste
weken in verwarring geraakt
door een nogal öpvallend excen
triek gedrag van de bondskanse
lier. Binnen enkele weken heeft
Kreisky drie uitspraken gedaan
die de Oostenrijkse socialisti
sche partij op haar grondvesten
heeft doen schudden. Zo ver
klaarde hij onder meer dat hij
voor de volgende verkiezingen
alleen kandidaat wil zijn als er
een nieuw referendum wordt ge
houden over het gebruik van
kernenergie en het resultaat van
dat referendum positief uitvalt.
In 1979 hebben de Oostenrijkers
middels een referendum het ge
bruik van atoomenergie verwor
pen, weliswaar met een verschil
van niet meer dan een half pro
cent. De Oostenrijkse regering
zag zich genoodzaakt de enige
vrijwel afgebouwde kernenergie
centrale in Zwentendorf in de
mottenballen te doen.
Verder heeft Kreisky de afgelopen
weken verklaard dat hij een refe
rendum over de bouw van een
miljoenen verslindend interna
tionaal congrescentrum naast
het UNO-complex, zo dat nega
tief mocht uitvallen, naast zich
neer zal leggen. Kreysky vertrok
vrij plotseling naar Saoedi-Ara-
biè en keerde in Oostenrijk terug
met, naar hij zei, definitieve plan
nen voor een Arabische financie
ring van het project.
De Oostenrijkse bondskanselier
kritiseerde vervolgens op twee
achtereenvolgende congressen
de rol van de rooms-katholieke
kerk in Polen en de rol van de
kerk in de jaren '30. Dit heeft bin
nen de Oostenrijkse socialisti
sche partij geleid tot paniek, om
dat de Oostenrijkse bevolking of
ficieel voor 90 procent rooms-ka-
tholiek is.
De Oostenrijkse primaat kardinaal
Koenig heeft in dit verband ge
sproken over een breuk tussen
kerk en staat, maar hij heeft te
vens gezegd dat hij een persoon
lek gesprek wil hebben met de
bondskanselier om te bezien of
de breuk kan worden gelijmd.
Kreisky heeft geantwoord dat hij
bereid is tot een gesprek als zijn
gezondheid dat toelaat, maar dat
hij geen woord terugneemt van
wat hij heeft gezegd.
(Van onze correspondent Ferry Mingelen)
BRUSSEL - De Europese voedselprijzen zullen in 1982
met zo'n drie procent omhoog gaan voor de consument.
Dat betekent een half procent op de totale kosten van
levensonderhoud. Dat is de verwachting van de Euro
pese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese
Gemeenschap, indien haar gisteren bekendgemaakte
nieuwe prijsvoorstellen worden aanvaard.
exportsubsidies gingen omlaag
van 8,2 naar 3,7 procent. Die ver
houding tussen Nederland en
West-Duitsland is belangrijk,
omdat een groot deel van de Ne
derlandse export, dertig procent,
naar de oosterburen gaat en een
te groot verschil in subsidies zou
de Nederlandse produkten te
duur kunnen maken. Overigens
moet ook Engeland vier procent
exportsubsidie inleveren, Italiè
daarentegen wordt vrijgesteld
van de exportheffing van 1,8 pro
cent.
Ten aanzien van de voor Neder
land zo belangrijke melkprijzen
(de Nederlandse produktie be
draagt elf miljard kilogram per
jaar, ongeveer tien procent van
de totale Europese produktie)
heeft de commissie besloten dat
de interventieprijzen (de mini
mum-verkoopprijs voor de boer)
voor boter en magere melkpoe
der overeenkomstig verhoogd
zullen worden met de negen pro
cent richtprijs.
De commissie wil een prijsverho
ging voor de boeren van negen
procent voor de belangrijkste
produkten, waaronder melk,
rund-, varkens- en schapenvlees
en suiker. Om de vleesconsump
tie niet te sterk af te remmen
wordt de prijsverhoging voor
rundvlees in twee termijnen ver
deeld, zes procent per 1 april en 3
procent per 1 december. De
prijsstijging voor granen moet
volgens de commissie slechts
6,58 procent bedragen om het
grote verschil met de wereld
marktprijzen te verkleinen.
Voor Nederland komen de voorge
stelde prijsstijgingen lager uit
omdat de commissie tegelijker
tijd de bestaande exportsubsi
dies in verband met valuta
schommelingen (de zogenaamde
monetair compenserende bedra
gen) wil verlagen van 4,3 naar 1,3
procent. De netto prijsverhoging
voor de Nederlandse boeren
komt daardoor voor melk en
vlees uit op zes procent, voor gra
nen blijft er slechts een kleine
vier procent over en dat is vooral
voor de Nederlandse akkerbouw
een tegenvaller.
De gezamenlijke Europese land
bouwbonden hebben eerder 16,3
procent prijsverhoging ge
vraagd. De Europese Commissie
meent echter dat het nu voorge
stelde pakket redelijk is als men
de inflatie in aanmerking neemt.
Ze wijst erop dat de prijzen in
1981 met 11,3 procent gemiddeld
zijn gestegen, maar de Europese
boereninkomens daalden toen
met gemiddeld twee procent. -
Dat gold overigens niet voor alle
landen, de inkomens van de Ne
derlandse landbouwers werden
sterk verbeterd met een stijging
van 20 procent. Volgens de com
missie passen de nieuwe prijs
voorstellen in het streven om de
landbouwuitgaven in het geheel
van de Europese uitgave af te
remmen. De commissievoorstel
len moeten overigens nog uitge
breid door de Europese minister
raden besproken worden en
daarbij zijn nu al enkele proble
men te voorzien.
Ten aanzien van de vermindering
van de exportsubsidies lijkt Ne
derland nog redelijk uit de bus te
komen. Aanvankelijk was ge
vreesd dat de commissie die ex
portsubsidies in één keer zou
willen schrappen. Ook de ver
houding ten opzichte van de
Westduitse exportsubsidies is re
delijk gebleven. Die Westduitse
Oost-Berlijn aangekomen, voor
LONDEN De regering van Ier
land is gevallen. Met één stem
meerderheid verwierp het Ierse
parlement gisteren de door de re-
gering-FitzGerald gedane belas
tingvoorstellen.
FitzGerald bood gisteravond presi
dent Hillery het ontslag aan van
zijn regering, die Ierland slechts
tfülerv3 mithnnH 0hpt narWrfint *n zÜn korte regeerperiode maakte
Hillery ontbond h?t parlement j^Gerald naam S0or zyn pogin.
bieden aan de gigantische econo
mische problemen waarvoor de
republiek staat.
Om de belastingvoorstellen door
het parlemeht te krijgen, was de
steun van de onafhankelijke par
lementsleden in de Dail noodza
kelijk. Vier van de vijf onafhan-
kelijken stemden echter met de
oppositie mee, en daarmee was
de val van de regering een feit.
en heeft verkiezingen uitge
schreven, die op 18 februari zul
len worden gehouden.
Het kabinet-FitzGerald viel over
belastingvoorstellen, die de prij
zen van onder meer bier, gedes
tilleerd, sigaretten en benzine
sterk zouden hebben doen stij
gen. De Ierse regering was tot de
ze indirecte belastingverhogin
gen overgegaan om het hoofd te
(Van onze correspondent
Rob Sprenkels)
MEXICO-STAD - Honduras heeft
gisteren de liberaal Roberto Sua
zo Cordova geinstalleerd als pre
sident, de eerste burger in die
functie sinds tien jaar. Maar of
het lang zal duren, wordt door de
gemiddelde Hondurees ernstig
betwijfeld. „Over zes of twaalf
maanden zit er weer een generaal
op de troon", wordt er in de
hoofdstad Tegucigalpa gefluis
terd.
Suazo Cordova is arts van beroep.
Bij de verkiezingen van vorig
jaar november werd hij gekozen
met een ruime stemmenvoor-
sprong op de door het leger ge
wenste kandidaat, Ricardo Zuni-
ga. Een staatsgreep bleef won
derlijk genoeg uit. Volgens som
mige waarnemers was dat te dan
ken aan diplomatieke druk uit
Washington, anderen schrijven
het toe aan een geheim akkoord
dat de liberale partij met het le
ger zou hebben gesloten in de zin
van: jullie laten ons ons werk
doen en wij geven jullie een carte
blanche.
Suazo Cordova heeft gisteren een
land in handen gekregen dat zo
goed als bankroet is. Een land
ook, waar de armetierige bevol
king, van wie anderhalf miljoen
mensen niet kunnen lezen of
schrijven (bijna de helft van de
totale bevolking), steeds feller
protesteert tegen de galopperen
de inflatie. Niettemin lijkt het lot
van Suazo Cordova vooral af te
hangen van de gebeurtenissen in
de omringende landen: El Salva
dor, Nicaragua en Guatemala.
Honduras is door de Verenigde
Staten uitverkoren tot de nieuwe
gendarme van Midden-Ajnerika.
Alleen al dit jaar staat er voor het
Hondurese leger 10,6 miljoen
dollar aan militaire hulp op het
programma en dat is meer dan in
totaal tussen 1950 en 1979 door
de Amerikanen aan Honduras
cadeau werd gedaan.
Als tegenprestatie voor die stijgen
de hulp heeft het Salvadoriaanse
leger heeft op Hondurees grond
gebied vrij spel. De Hondurese
militairen helpen voorts de vijan
den van de Sandinistische revo
lutie in Nicaragua een handje
door hun onderdak, transport en
naar het heet zelfs wapens te ver
strekken.
(Van onze correspondent
Hans Amesz)
BONN - Het Duitse Bonds
daglid voor de SPD Manfred
Coppik (38) heeft het lidmaat
schap van zijn partij opge
zegd. In een brief aan SPD-
voorzitter Willy Brandt
schrijft Coppik dat hij niet
meer achter de politiek van
de SPD kan staan. Met name
de veiligheidspolitiek (het
zgn. NAVO-dubbelbesluit),
de economische en sociale
politiek van de Westduitse
sociaal-democraten worden
door de zichzelf democra
tisch socialist noemende
Manfred Coppik gekriti
seerd.
Uiteindelijk heeft Coppik be
sloten zijn partij te verlaten
omdat het volgens hem geen
zin heeft en het niet geloof
waardig is in het parlement
voortdurend anders te stem
men dan zijn fractie. Coppik
acht zijn stap ook in het be
lang van de SPD.
De afgevaardigde blijft onaf
hankelijk lid van de Bonds
dag. Hij zal proberen samen
met zijn vriend Karl Heinz
Hansen, die enige tijd gele
den als SPD-Bondsdaglid uit
zijn partij werd verwijderd
omdat hij de regering en met
name kanselier Helmut
Schmidt zou hebben bele
digd, in het parlement de be
langen van al die mensen te
behartigen die niet dank zij
maar ondanks bondskanse
lier Helmut Schmidt op de
SPD hebben gestemd.
gen, de eenheid tussen Ierland
en het tot het Verènigd Konink
rijk behorende Noord-Ierland te
bewerkstelligen. Zo deed hij
voorstellen om de strenge wetge
ving van de republiek op moreel
gebied te verzachten.
Daarmee zou de Ierse republiek ac
ceptabeler moeten zijn voor de
protestantse Noordieren, die
overigens om allerlei redenen te
gen aansluiting bij de republiek
zijn gekant.
Niettemin was het gevoelen in
Noord-Ierland gisteravond, dat
de val van de regering FitzGerald
geen verbetering voor de proble
men in het gebied betekent. Fitz
Gerald heeft steeds een voortva
rende houding aangenomen in
de bestrijding van de IRA-ter-
reur. Zijn voorganger Haughey
had een aanzienlijk mildere hou
ding jegens deze terroristische
groepering.
Gromiko:,,VS
schuldig aan
niet doorgaan
van Start"
OOST-BERLIJN (Reuter/DPA) -
De Russische minister van bui
tenlandse zaken, Andrei Gromi-
ko, is gisteren voor een "vriend-
schapsbezoek" van twee dagen
in Oost-Berlijn aangekomen.
Hij kwam uit Genève waar hij de
dag tevoren bijna acht uur van
gedachten wisselde met zijn
Amerikaanse collega Alexander
Haig.
Gromiko had voor zijn vertrek
naar Oost-Berlijn de Verenigde
Staten verantwoordelijk gesteld
voor het feit dat er geen akkoord
was bereikt over de hervatting
van de onderhandelingen over
vermindering van de strategi
sche kernbewapening (START).
Over Polen zei hij dat de VS "net
zo weinig als andere landen" het
recht hebben om zich in de bin
nenlandse aangelegenheden van
dat land te mengen.
(Van
correspondent Rob Sprenkels)
MEXICO-STAD - De Salvadoriaanse luchtmacht lijkt zogoed als
verlamd na de overweldigende aanval van 110 guerrillastrijders,
gisteren bij het ochtendgloren. De rebellen beweren dat zij op de
militaire luchtbasis van Ilopango, niet ver van de hoofdstad San
Salvador, 28 „luchttransporteenheden" hebben vernietigd, het
geen zou betekenen dat zeker driekwart van het vüegmateriaal
van het Salvadoriaanse leger buiten gevecht is gesteld.
De aanval op het militaire vliegveld van Ilopango duurde ruim een
uur. Naar het zich laat aanzien overmeesterden de guerrilla's het
handjevol slaperige wachtposten en zagen ze kans tientallen ex
plosieven op de aanwezige verkenningsvliegtuigen en helikop
ters aan te brengen. De ontploffingen waren tot kilometers in de
omtrek te horen. Daarna was Ilopango een chaos van vlammen,
ambulances en brandweerwagens
Oorspronkelijk verklaarden militaire woordvoerders in de hoofd
stad San Salvador dat de aanval van de rebellen een grote mis
lukking was. Maar later op de dag deelde generaal Jose Guiller-
mo Garcia, minister van defensie en sinds goed een maand op
perbevelhebber van het Salvadoriaanse leger, op nogal dramati
sche wijze mee dat er wel degelijk schade was aangericht Hij
wilde niet in details treden, maar liet duidelijk blijken dat het
ernstig was. „Het doet ons pijn", zo zei Garcia, „want het gaat
om schade tegen middelen waarmee wij de rebellie bestrijden
Radio Venceremos, de zender van de rebellen, maakte 's avonds
het cijfer van 28 „luchttransporteenheden" bekend.
De Salvadoriaanse luchtmacht lijkt nu nog slechts over een hand
jevol helikopters te beschikken, drie, misschien vier of vijf. En
dat is voor de junta onder leiding van Jose Napoleon Duarte een
zeer ernstige zaak. Op zeker één derde van het totale grondge
bied is troepentransport over de grond niet mogelijk en is men
totaal aangewezen op de helikopters. De guerrilla lijkt woens
dag een beslissende slag te hebben toegebracht en het ligt voor
de hand dat er nog vóór het einde van deze week zal worden
geprobeerd een strategisch belangrijke stad te veroveren, wel
licht San Francisco Gotera in de noordoostelijke provincie Mo-
Of het gisteren buiten gevecht gestelde luchttransport spoedig
door Washington kan worden vervangen is vooralsnog onzeker.
Van Ronald Reagan wordt verwacht dat hij vanavond bij zgn
aanvulling op de State of the Union zal aandringen op meer dan
een verdubbeling van de militaire hulp aan de Salvadoriaanse
junta. Maar het Congres eist voor dergelijke hulp van de Ameri
kaanse president dat hij garandeert dat Duarte en zgn mannen
ernst maken met de landbouwhervorming en de mensenrech
ten. Voor Reagan niet meer dan een formele garantie, maar
hoogstwaarschijnlijk zal het Congres er de nodige vragen bij
stellen. En dat kan tijdrovend zijn.
JERUZALEM De Ameri
kaanse minister van bui
tenlandse zaken Alexan
der Haig is met compro
misvoorstellen naar Jeru
zalem gekomen, die de
vastgelopen onderhande
lingen over een vorm Pa
lestijnse autonomie in de
door Israël bezette gebie
den weer op gang moeten
brengen.
Haig sprak gisteravond langdurig
met premier Begin. Daarvoor
had hij al met de ministers Sha
mir van buitenlandse zaken en
Burg van binnenlandse zaken
gesproken. Burg is de leider van
de Israëlische autonomie-onder-
handelingsdelegatie.
De Israëli's hebben een lijst van
Egyptische uitspraken aan Haig
voorgelegd waaruit blijkt dat
Egypte zgn standpunt verhard
heeft. Zo stelt de Egyptische mi
nister van buitenlandse zaken
Ali zich nu op het standpunt dat
een autonomie-akJcooni voor
Egypte alleen aanvaardbaar is
als het ook voor de PLO accepta
bel is. Minister Shamir liet er
geen twgfel over bestaan dat er
geen autonomie-akkoord zal ko
men als Egypte op dat standpunt
blijft staan.
Haig zelf toonde zich optimistisch
dat er spoedig een autonomie-ak
koord gesloten kan worden.
Amerikaanse zegslieden zeiden
na het gesprek tussen Haig en
Begin, dat vier uur duurde, dat
de kwestie van het door Israël
bezette Oost-Jeruzalem het
grootste obstakel is. Israël wei
gert absoluut de Arabische be
volking van Jeruzalem mee te la
ten stemmen bij de verkiezingen
voor de zgn. Autonome Raad, zo
zeiden de Amerikaanse functio
narissen. Minister Burg bevestig
de dat Amerika eigen compro
misvoorstellen heeft gedaan.
Volgens Burg zijn sommige voor
Israël aanvaardbaar, andere niet
Haig gaat vandaag door naar Egyp
te, naar h(j hoopt met Israëlische
concessies die tot een hernieuw
de Egyptische belangstelling
kunnen leiden voor de Palestijn
se autonomie.
WASHINGTON (UPI) - President
Reagan van de Verenigde Staten
heeft gisteren gezegd dat hij een
Amerikaanse blokkade tegen
Cuba niet uitsluit en hij drong er
bij het land op aan zich "weer
aan te sluiten bij het westelijk
halfrond".
In een televisie-interview met ver
slaggever Dan Rather van CBS
News zei Reagan ook dat een
graanembargo tegen de Sowjet-
Unie een mogelijkheid blijft als
Washington vindt dat maatrege
len nodig zijn als reactie op de
toestand in Polen.
'Nieuwe problemen' met betrek
king tot Cuba zijn volgens de
Amerikaanse president aange
sneden op de ontmoeting afgelo
pen dinsdag in Genève tussen de
Amerikaanse en Russische mi
nisters van buitenlandse zaken,
Haig en Gromiko.
"Wij hebben een Cubabeleid en wg
weten dat Cuba een stropop van
de Sowjet-Unie is", aldus Rea
gan.
Gevraagd naar zijn suggestie in de
verkiezingstijd dat tegen Cuba
althans een gedeeltelijke blokka
de ingesteld zou moeten worden,
antwoordde de president dat
mqn op terrein kwam waar hij
geen commentaar kon geven.
Maar desgevraagd sloot hij een
blokkade "uit noch in". "Als Cu
ba weet wat goed voor het is, dan
bezint het zich en sluit zich weer
bij het westelijk halfrond aan",
zei hij.
Ten aanzien van Polen zei hij dat
de Verenigde Staten niet al hun
sanctiekaarten hadden gespeeld
maar dat wel eens zouden kun
nen gaan doen als de situatie in
Polen niet werd gematigd.
Een eventueel graanembargo te
gen de Sowjet-Unie, zei Reagan,
zal deel moeten uitmaken van
een algemeen embargo "omdat
de Amerikaanse boer niet de du
pe mag worden".
Over een eventuele ontmoeting
met president Brerinjev van de
Sowjet-Unie verklaarde de presi
dent dat hij de mogelijkheid van
een ontmoeting aan de top later
dit jaar niet met zoveel woorden
wilde uitsluiten.
het roemruchte Libische execu
tieteam dat naar de Verenigde
Staten zou zijn gestuurd om h- m
en andere kopstukken te ver
moorden.
De president antwoordde dat er
geen aanwijzingen voor waren
om te veronderstellen dat de si
tuatie gewijzigd was.
Was de hele zaak misschien on
waar, zo werd gesuggereerd
"Nee Wg beschikten over teveel
informatie van teveel zgden en
de feiten lagen er", antwoordde
Reagan. Het uitlekken ervan en
de publiciteit die het gevolg was
hadden de zaak geen goed ge
daan, aldus de president, "maar
onze inlichtingen waren echt".
De president herhaalde dat hij te
gen de apartheid is maar dat sa
menwerking met Zuid-Afnka
belangrijk is om een vnj en onaf
hankelijk Namibië te bereiken.
"Er bestaat geen twijfel over dat
wij afkeer hebben van apart
heid", aldus de president "Maar
je kunt de kwestie-Namibiê niet
uit de wereld helpen zonder de
medewerking van Zuid-Afrika".
Hg voegde eraan toe: "Mijn per-
soonlgke opvatting over Zuid-
Afrika is dat je waarschijnlijk
veel meer kunt bereiken als je
probeert hen als vnend te helpen
hun probleem (van apartheid) op
te lossen, dan wanneer je een
land in de steek laat dat een
bondgenoot is geweest in alle
oorlogen die we in deze eeuw ge
had hebben".
