"Wij
hebben
ons op
de crisis verkeken"
\nterv\ew
'Standpunten achterhaald door feiten
PvdA-leider
Wim Meijer:
Klein budget
grote keuze
ICO ATHIBU
waardoor 15 tot 20.000 men
sen minder werkloos worden
of extra aan de slag komen.
Dus het is niet waar, en ik
moet ook ten sterkste bestrij
den dat er alleen maar bezui
nigd wordt en dat er niets ge
beurt aan het hoofdpunt
waar het kabinet voor zit: de
bevordering van de werkge
legenheid".
Minimum
„Nee. Wat hier gebeurt is voor
het eerst dat tweesporenbe
leid. Er wordt 4 tot 5 miljard
omgebogen, er wordt inko
mensmatiging betracht en te
gelijkertijd dit jaar 2,5 mil
jard extra in werkgelegen
heid gestopt. Dat proces,
hebben wij nu als PvdA ge
zegd, moet versterkt worden
doorgezet".
„Er is de laatste weken gewel
dig aan ons getrokken. De
vraag of we in dit kabinet wel
aan dit soort politiek moeten
meewerken. Partijbestuur en
fractie hebben heel duidelijk
JA gezegd. De lijn van eerlijk
inkomensbeleid in het per
spectief van voortgezette ma
tiging, die zal moeten worden
voortgezet. Geen overdreven
en onhoudbare nivellerings-
lijn, maar wel de mensen op
het minimum van een redelij
ke zekerheid voorzien".
„Tegelijkertijd vraagt 100.000
werklozen extra in 1982 ook
om extra werkgelegenheids
beleid. We hebben waarach
tig wel een ander verhaal te
vertellen dan alleen maar be
zuinigen. Bezuinigen moet,
maar we moeten daar geen il
lusies omheen verkopen. Met
alleen met bezuiniginspoli-
tiek komen er geen arbeids
plaatsen. Die leidt alleen tot
nieuwe werkloosheid, daar
door hogere gemeenschap
suitgaven en dus nieuwe be
zuinigingen. Je bent dan als
het ware in je eigen staart aan
het bijten".
- Doorgaan op de bij de kabi
netsformatie ingeslagen weg.
Waarin schuilt nu eigenlijk
het nieuwe van uw nieuwe
koers?
„In de kritische evaluatie van
de standpuntbepaling van de
PvdA en de verwachtingen
die ze daarbij gewekt heeft.
En wij vinden dat in de nieu
we feiten de opdracht ligt om
met name aan het werkgele
genheidsvraagstuk meer te
doen. Dat zijn de twee ken
merkende punten die uit het
beraad van de afgelopen we
ken naar voren zijn gekomen.
Maar die beeldvorming van
nieuwe koers en nieuw realis
me wordt ons heel erg van
buitenaf opgedrukt".
Overdreven
Partijvoorzitter Max van
den Berg had het er zelf over.
„Ja, maar die heeft er onmid
dellijk aan verbonden dat het
ook wat hem betreft vooral
gaat om de manier waarop de
partij discussieert over zijn
standpunten. Dat het minder
gaat om inhoudelijke bijstel
lingen van ons verkiezings
programma, anders dan waar
de feiten je daartoe dwingen.
En hij heeft het signaal willen
afgeven naar de kiezers, dat
als de omstandigheden moei
lijker worden wij toch onze
verantwoordelijkheid zullen
blijven dragen, als regerings
partij. Daarna is er enorm
veel geschreven over nieuw
realisme en nieuwe koers. Ik
vind dat zelf ook nogal over
dreven".
- Is het misschien meer een
doorbrekend realisme bij de
partijvoorzitter persoonlijk?
Nee, het is een collectieve ver
antwoordelijkheid. Ik heb
het verkiezingsprogramma
ook verdedigd tijdens de
campagne. Maar ik heb ook
wel geleerd dat je met de ma
nier waarop je iets toezegt on
derscheid moet maken tus
sen wat je zelf graag wilt en
waarvoor je je uiterste inzet
zult plegen, en wat de feiten
je toestaan".
Wat betekent dat voor komen
de verkiezingsprogramma's?
„Van tweeën een: of je bent in
de toekomst wat minder ge
detailleerd, of je hebt een or
ganisatie waarmee je je snel
ler kan aanpassen aan de
nieuwe feiten. Op dat punt
moet er wel wat veranderen
in de partij. Bij een crisis in
de maatschappij van deze
omvang, hoort een manier
van besturen die je in staat
stelt daar een politiek op te
voeren".
Dezelfde mensen
- Nieuwe koers,
„Nee. Ik geloof absoluut niet in
de noodzaak daartoe of de
wenselijkheid daarvan. De
koers wordt niet door perso
nen bepaald, maar door de
gemeenschappelijke overtui
ging van de partij als geheel
dat je een bepaalde richting
op moet. Daarbij zijn dezelf
de mensen die ook de afgelo
pen jaren actief in de politiek
van onze partij hebben mee
gewerkt".
- De koopkracht van de mini
ma is al niet meer heilig,
wanneer volgt de ontkoppe
ling van lonen en uitkerin
gen?
„Daar is een groot verschil tus
sen. Wat de koopkracht
garantie betreft ben je afhan
kelijk van de economische
ontwikkeling. Bij de koppe
ling zijn het politieke inzich
ten. Ik beschouw de koppe
ling - dat wil zeggen, de wel-
vaartsvaste koppeling van de
sociale minima aan het be-
„Tja... hoe ervaar je dat? Wat ik
als beklemmend ervaar in de
ze tijd is het gigante karakter
van de problemen waarmee
we te maken hebben en zo nu
en dan ook wel eens de twij
fel of we menselijkerwijze in
staat zijn daar een oplossing
voor te vinden. De enorme
werkgelegenheids problema
tiek kunnen we alleen maar
oplossen met een aanpak van
vele jaren. Maar een keer ge
steld voor die positie heb ik
niet de neiging weg te lopen.
We moeten het maar probe
ren. En ik zie goede aanzet
ten. Er moet nog wel veel
worden waargemaakt, maar
het is niet zo dat ik nu na drie
maanden tot de conclusie
ben gekomen dat we een fou
te beslissing hebben geno
men om hieraan te beginnen.
Integendeel, ik heb vertrou
wen in de koers".
- Veel populariteit is er niet
bij, dat bleek wel op 21 no
vember uit het fluitconcert op
het Museumplein.
„Op het moment zelf denk je:
ik moet me aan mijn tekst
houden. Maar misschien zit
daar wel de beste symboliek
in: je als het even kan niet te
veel van je stuk laten bren
gen. Ik zit daar ook niet in de
eerste plaats voor mijn eigen
populariteit, maar om de af
spraken die we hebben ge
maakt te bewaken en uit te
voeren en daarin de belangen
van de PvdA zo goed moge
lijk te behartigen. Ik geloof
dat je in de politiek uiteinde
lijk wordt gemeten aan twee
dingen: of je je houdt aan je
afspraken en of je in je beleid
in grote lijnen herkenbaar
blijft voor de groepen die ver
trouwen in je gesteld hebben.
De rest zullen we wel zien.
Dat geldt zowel voor het niet
plaatsen van nieuwe-kernwa
pens als voor de financieel-
economische politiek".
„Maar inderdaad, het is niet zo
gemakkelijk, ook de confron
tatie met de vakbonden.
Maar op de dag dat het me
koud zou laten, hoor ik niet
meer op deze stoel te zitten.
Als je gevoelloos bent gewor
den voor wat de mensen zeg
gen. dan ben je niet geschikt
voor deze fünctie".
Ico Athibu bewijst u graag dat
de keuken van uw keuze niet duurder
hoeft te zijn dan uw beurs toelaat.
In onze showrooms staat de
keuken die niet alleen past in uw
interieur, maar vooral ook in uw budget
Smaakvolle en funktionele keukens-
overzichtelijk opgesteld.
Kompleet met inbouwapparatuur
en tegels voor vloer en wand.
Loopt u vrijblijvend binnen en
kijkt u rustig rond. onze adviseurs
staan u graag ter zijde.
Showrooms geopend:
dinsdag t/m vrijdag 9 - 5 uur,
donderdagavond 7 - 9 uur,
zaterdag 9.30 -1.30 uur of na
afspraak ook 's avonds.
Hoge Rijndijk 25, 2313 KG Leiden
Tel. 071 141741
Varia
Een nieuw realistisch ofTensief, noemt PvdA-voor-
zitter Max van den Berg de wind die de laatste
weken door zijn partij waait.
Inhoudelijk beslist geen nieuwe koers, zegt minis
ter van sociale zaken en werkgelegenheid Joop
den Uyl.
En Jaap Burger, voormalig sociaal-democratisch
kopstuk, zegt laconiek: ik heb dat al zo vaak mee
gemaakt, over een half jaar is de toon weer heel
anders.
Partijbestuurders, bewindslieden en kamerleden
hebben zich de laatste weken op het beleid van hun
partij bezonnen. In de bossen bij Garderen en
Doorn vierde het „nieuwe realisme" hoogtij. Wat is
er toch aan de hand met de Partij van de Arbeid?
Wim Meijer, 42 jaar, fractieleider in de Tweede Ka
mer, beantwoordt die vraag.
„Kernpunt is, dat we ons heb
ben verkeken op de economi
sche crisis en de maatschap
pelijke malaise die daardoor
is ontstaan. D? lengte, de
diepte en de insnijdende be
tekenis ervan hebben we niet
voorzien. We hebben stand
punten betrokken, soms nog
al absoluut, die door de feiten
achterhaald werden".
Kijk naar de koopkrachtdis
cussie. Er zijn allerlei motie
ven aan te voeren waarom de
PvdA een dam wenst ip te
werpen voor de laagste inko
mensgroepen, maar we heb
ben dat niet overeind kunnen
houden doordat de financiële
situatie slechter was dan
door ons werd voorzien. Een
partij die stellingen betrekt
die achterhaald zijn door de
feiten: dat geeft een beeld
van ongeloofwaardigheid".
Overvallen
Waarom de bakens nu pas
verzet, en niet - bijvoorbeeld -
al voor de verkiezingen? Er
waren toch mensen genoeg
die toen al zeiden dat wat de
PvdA wilde niet haalbaar
was?
„Die vraag kun je aan nog een
paar groepen stellen: onder
nemers, vakbeweging. Laat
nou niemand me komen ver
tellen dat hij de diepte van de
crisis wel heeft gezien. Ook
rechts niet, want de regering
met Wiegel voorspelde nog in
september dat de werkloos
heid beneden de 500.000 zou
blijven. We mogen nu blij zijn
als het bij 575.00 blijft steken.
De ontwikkelingen overval
len iedereen. Maar als je
vraagt waarom de PvdA de
koers niet eerder heeft ver
legd, dan denk ik dat we te
lang de hoop hebben gehad
dat we het allemaal konden
keren".
„Daarvoor is een politieke mo
tief. De PvdA is er voor de
mensen die bescherming no
dig hebben: de laagste inko
mensgroepen, de werklozen,
die uitzien naar politiek die
wat verandert. De PvdA kan
nooit functioneren door zich
bij de feiten neer te leggen,
zoals de WD bijvoorbeeld
doet. Onze politiek is er de af
gelopen jaren op gericht ge
weest zulke scherpe ingrepen
te voorkomen. Dat verklaart
waarom we vasthouden aan
bescherming van de' koop
kracht, handhaving van so
ciale voorzieningen. Want
laat er geen misverstand over
bestaan: ingrepen in de socia
le zekerheid doe je niet uit
een soort bezuinigingswoe
de, maar omdat het bittere
noodzaak is".
De PSP'er Van der Spek heeft
gezegd: als ze in de regering
zitten doen ze datgene waar
op ze in de oppositie scholden.
„Ik vind zulke beweringen een
beetje te goedkoop. Wie het
geobserveerd heeft, die weet
natuurlijk dat de PvdA zijn
ideeën altijd heeft onder-
houwd met alternatieven.
Daarin stond de matiging al
tijd als een belangrijk ele
ment van ons politiek hande
len voorop, omdat wij ook de
rekensom rond moeten ma
ken van inkomsten en uitga
ven. Wy hebben vaak de in
komensmatiging nog scher
per ingezet dan het vorige ka
binet".
Evenwicht
„Maar onze centrale kritiek op
de Bestek-filosofie was dat
het eenzijdig bezuinigde.
Men ging er van uit dat als de
collectieve uitgaven zakken
er dan vanzelf herstel komt
van de markt, de investerin
gen, en de werkgelegenheid.
Dat is niet gebeurd. Daar
hebben we felle kritiek op ge
had. Als je dan naar het be
leid kijkt van dit kabinet, en
met name na de oktober-cri-
sis, dan is er veel meer even
wicht in gebracht. Enerzijds
de collectieve uitgaven aan
passen en inkomensmatiging
in combinatie met een goeie
verdeling (min één tot min
vier procent). En anderzijds
zit er een gerichte werkgele-
genheidsfilosofle achter".
- Een filosofie wèl. Maar een
van de bezwaren is juist, dat
er geen concreet plan is voor
werkgelegenheid. Dat is er al
leen voor bezuinigingen.
„Dat is niet waar. Het kabinet is
nu drie maanden echt bezig.
In de afspraken is vastgelegd
dat we in '82 een begin ma
ken met terugdringing van
het financieringstekort: vier
vijf miljard ombuigen. Dat
moet nu gebeuren, want het
is nu '82. Je kunt hoog of laag
springen, maar alle maanden
die je wacht met ombuigen,
verzwaren de problemen en
doen de werldoosheid nog
meer stijgen".
„Het werkgelegenheidsbeleid
dat opgezet moet worden,
vergt uitwerking. Iedere ge-
dachtenvorming daarover op
ministerieel niveau moest
aan de bron beginnen. Toch
is er onder uiterst benarde
omstandigheden voor 1982
een bedrag van 2,5 miljard
aangewezen voor werkgele-
genheidsdoelen. Dat zal voor
een belangrijk deel van over
heidsinvesteringen komen".
„Het duurt even voordat de eer
ste mensen aan de slag kun
nen. Maar dit jaar wordt er 1,5
miljard extra in de bouw in
gezet. Dat is een beleidsdaad
Twee voorbeelden:
WIJNGLAS
op hoge steel.
Nederlands
fabrikaat. 1,25
Lelden, Breestraat 142-144, tel. 133511
steed bare minimum-loon -
als een van de belangrijkste
sociaal-politieke verworven
heden van de laatste tien iaar.
Noem het maar solidariteit
met die mensen die niet meer
zelfstandig hun inkomen
kunnen verdienen en een uit
drukking van het feit dat de
gemeenschap vindt dat het
beneden een bepaald mini
mum hoe dan ook niet kan.
Dat moet zo blijven. Daar heb
ik ook alle vertrouwen in".
Maar krijgen de kiezers ook
weer vertrouwen in uw par
tij?
„Ja. Het overgrote deel van de
bevolking ziet ook wel in dat
er moet worden bezuinigd.
Als ik uitleg waarom en hoe
wij dat willen doen, dan
blijkt in het algemeen dat
daar toch begrip voor is. Men
blijft het wel vervelend vin
den, maar zegt uiteindelijk:
ja, het is toch niet onredelijk
dat het gebeurt. Al moeten
we niet denken hier echt en
thousiasme voor te krijgen".
Beklemmend
- Hoe is het om als PvdA-frac
tieleider zulke bezuinigings-
boodschappen over te bren
gen?
