Maakt de Parallel-markt
het bedrijf weer gezond?
Denken over
kostenaftrek
Hui
m Be
ursweek
IPif
ÜJ
Oplopende koers zet nog door
Belastingen
fly**
ZATERDAG 23 JANUARI 1982
Voor iemand die zich niet dage
lijks met het 'beurswezen' be
zighoudt (en dat zijn we bijna
allemaal) is de Parallelmarkt
het zoveelste, schijnbaar on
doorzichtige, element in de
Beursplein 5-winkel. Maar
het lijkt erger dan het is.
Ondernemingen moeten, om
investeringen te kunnen
doen, kapitaal vergaren. Dit
kan onder andere door de uit
gifte van aandelen of obliga
ties. De voorwaarden echter,
om genoteerd te kunnen wor
den op de Officiële Markt zijn
nogal uitgebreid. Vereisten
zijn, kort gezegd, een hoog
aandelenkapitaal van 2,5 mil
joen gulden, honderd pro
cent uitgifte van het aande-
lenbestand en een volledige
verslaggeving van jaarcijfers
en bedrijfsnieuws.
Voor veel kleinere is dat on
haalbaar. Voor hen bestaat
wel de mogelijkheid notering
aan te vragen op de Incouran
te Markt, die minder uitge
breide voorwaarden kent. In
deze sector van het effecten
bedrijf is de handel echter
onregelmatig. Ook is de
reglementering onvoldoende
door de wijze waarop de
transacties tot stand komen;
de koersvorming; de publica
tie van gedane, respectieve
lijk bied- en laatkoersen; de
voorlichting en publiciteit
van de verhandelde fondsen.
Dat alles laat vaak te wensen
De volgende week door minis
ter van financiën, Van der
Stee, te openen Parallel-
markt zal moeten voorzien in
de behoefte van kleinere on
dernemingen hun stukken te
verhandelen op de effecten-
markt.
Tot nu toe hebben tien tot vijf
tien bedrijven serieuse inte
resse getoond voor een offi
ciële notering op de Parrallel-
markt. Het systeem lijkt gun
stig en voor dat de zaak goed
en wel draait kan er weinig
anders in deze richting wor
den gezegd.
Voorbeeld
De functie van deze nieuwe
beursactiviteit is naar aanlei
ding van een voorbeeldje
makkelijk uit te leggen.
Een onderneming X van niet
al te grote omvang draait
goed. Vooruitzichten zijn
gunstig. Voor de toekomst
van het bedrijf moeten er in
vesteringen worden gedaan,
maar het eigen kapitaal
schiet tekort om in deze geld
behoefte te voorzien.
Het bedrijf kan nu twee dingen
doen: aankloppen bij een
bank of aandelen uigeven op
de kapitaalmark. De eerste
oplossing is een zeer kostba
re. Geld lenen is duur. De
tweede mogelijkheid is gun
stiger, maar voor veel bedrij
ven tot nu toe onbereikbaar.
De Parallelmarkt nu zal dit
'gat in de markt' moeten op
vullen.
Maar zoals vaker zit ook hier
een adder onder 't gras. Die
adder is in dit geval de belas
tingwetgeving. De Neder
landse fiscus kent namelijk
de eigenaardige regel, dat het
financieren met eigen vermo
gen veel zwaarder wordt be
last dan het financieren met
vreemd (geleend) vermogen.
Het bedrijf zal dus moeten af
wegen welke mogelijkheid
de meest gunstige is. Tegen
een hoge prijs kapitaal lenen
bij een bank, maar met belas
ting voordeel óf notering aan
vragen op de beurs, met de
mogelijkheid dat de handel
gunstig verloopt en de winst
uit de aandelen groot zal zijn.
Dat is een risico.
Brein
De Vereniging voor de Effec
tenhandel, de exploitant van
de beurs, is het brein achter
de Parallelmarkt. Om ver
schillende redenen is zij ge
komen tot het ontwerp ervan.
Zoals gezegd, is het de bedoe
ling bedrijven te stimuleren
hun fondsen op de kapitaal-
Nog een kleine week en het is zover. Dan opent de
Amsterdamse Effectenbeurs haar poorten voor de
zogenoemde Parallelmarkt. Op deze Parallel
markt, die naast de Oficiële Markt gaat draaien,
kunnen ondernemingen hun fondsen noteren te
gen minder uitgebreide voorwaarden dan op de
Officiële Markt.
Tot nog toe was het alleen aan grote ondernemin
gen voorbehouden hun stukken op de beurs te no
teren. In de nieuwe opzet krijgen ook kleinere be
drijven die kans.
Het beursgebouw in Amsterdam
markt te verhandelen, van
wege de grote behoefte aan
risicodragend vermogen ook
bij de niet-officieel ter beurze
genoteerde ondernemingen.
De maatregelen vanuit Den
Haag om het voorzien in de
vermogenbehoefte te bevor
deren (denk aan het oprich
ten van de zogenaamde parti
culiere participatiemaat
schappijen) hebben de plan
nen van de Vereniging in een
stroomversnelling doen be
landen.
Vervolgens is er, zoals eerder
aangegeven, de behoefte om
de handel in incourante fond
sen duidelijker te reglemen
téren. Tenslotte acht de Ver
eniging voor de Effectenhan
del het wenselijk, dat het aan
tal officieel genoteerde on
dernemingen groeit ten be
hoeve van de eigen vermo
gensvoorziening van het be
drijfsleven in het algemeen.
Daarmee krijgt de Parallel
markt eigenlijk een soort 'ge-
zondmakers-functie'. De
markt moet gezien kunnen
worden als een 'voorportaal'
voor de Officiële Markt. Een
'promotieklasse', zoals de
Vereniging dit zelf noemt.
Drempel
De drempel om toegelaten te
kunnen worden is dus lager.
Het begrip Incourante Markt,
waar fondsen zijn geregi
streerd die de toets van de Of
ficiële Markt niet kunnen
doorstaan, zal door het nieuw
ingevoerde systeem verdwij-
Zowel voor toelating tot de offi
ciële- als tot de Parallelmarkt
is een nominaal aandelen ka
pitaal van 2,5 miljoen gulden
nodig. In het geval van de pa-
rallmarkt kan de onderne
ming echter met de verhan
deling van slechts tien pro
cent van de aandelen (tegen
honderd procent op de Offi
ciële markt). Het bedrijf kan
zelfs onder dit lage percenta
ge uitkomen.
De Vereniging voor de Effec
tenhandel beoordeeld de ver
schillende bedrijven op hun
merites en als bijvoorbeeld
blijkt, dat een tijdelijke inzin
king zal worden gevolgd door
verbeterde reslutaten wordt
de onderneming de mogelijk
heid geboden zijn uitgifte-
percentage tijdelijk te ver
kleinen.
Het voordeel hiervap is, dat het
bedrijf de zeggenschap meer
in eigen hand kan houden
(bijvoorbeeld in het geval van
een familiebedrijf).
Een notering op de Parallel
markt houdt in, dat de onder
neming niet wordt verplicht
een volledig jaarsverslag plus
bedrijfsnieuws te overleggen
aan de Vereniging. Onder het
mom hoe-mooier-hoe-beter
geven sommige bedrijven al
leen hieraan al kapitalen uit.
Een goed uittreksel van de
jaarcijfers wordt door de Ver
eniging voldoende geacht.
De handel blijft, net als de note
ringen op de Officiële Markt,
in handen van de Commissie
huizen, de leden van de Ver
eniging voor de Effectenhan
del. Dit zijn de bedrijven
Broekmans Commissiebank
en D.W. Brand, die nu nog de
Incourante Markt regelen.
Deze specialisten zijn straks
belast met de regeling van
een koersvorming op de Pa
rallel markt. De noteringen
worden opgenomen in de
Prijscourant, die door de Ver
eniging dagelijks wordt uit
gegeven en niet meer door de
beide bedrijven bekend ge
maakt, zoals voorheen het ge
val was.
Devaluatie
Het gevaar bestaat, dat noterin
gen die het op de Officiële
Markt niet al te goed doen
zich veilig op de Parallel
markt zullen terugtrekken,
zodat de Officiële Markt een
kwaliteitsdaling zal onder
gaan. Het is echter volgens de
Vereniging, geenszins de be
doeling dat de Parallel markt
een soort dump voor de Offi-1
ciële markt wordt. Slechts in
enkele gevallen zal een on
derneming de 'omgekeerde
sprong' kunnen maken.
De Vereniging voor de Effec
tenhandel is zich ervan be
wust, dat zij bij het reilen en
zeilen van de nieuwe beurs
activiteit niet de gehele vin
ger in de pap heeft. Het suc
ces van de Parallelmarkt
hangt mede af van factoren
die zij niet kan beïnvloeden
zoals het rendementsherstel
van het bedrijfsleven, het al
dan niet dalen van de rente
stand en de eerder genoemde
fiscale discriminatie van het
financieren met eigen vermo
gen.
Wel heeft men aan Beursplein 5
de indruk, dat zowel van de
zijde van het bedrijfleven als
van de zijde van de institutio
nele en particuliere beleggers
belangstelling bestaat voor
de Parallelmarkt.
Concreet komt het er op neer,
dat de fondsen die nu tot de
meest actieve op de Incou
rante Markt behoren in be
ginsel in aanmerking komen
voor verhandeling op de Pa
rallel Markt, te weten: Peek
en Cloppenburg HES Be
heer, Samas, Enraf-Nonius,
Zuid-Pacific Koper, Mijnmij
Curacao, Verkade, Bosch en
Keuning, Bathpolders,
Grontmij, Douwe Egberts,
Brons, Van Melle, Nijgh en
Ditmar, Elaion, Alanheri,
Wolf, Brink-Molyn, Meppeler
Machine, Holland Sea Search
en Maastrichtse Zinkwit.
Tussen de tien en vijftien van
deze fondsen hebben volgens
de Vereniging serieuse be
langstelling getoond voor no
tering op de Parallel Markt.
De beleggers moeten zich wel
bedenken, dat de Parallel
markt kleiner is dan de Offi
ciële Markt en dat het koers
verloop dus dynamischer zal
zijn en daarom de risico's
groter. Hetzelfde geldt voor
de kans op koerswinst.
Hoop
Voorlopig kan de Vereniging
voor de Effectenhandel al-
leen maar hopen dat het met
de Parallelmarkt net zo goed
zal gaan als met de onlang op
gerichte Enlisted Security
Market in Londen. Dit nieu
we fenomeen opele Londen-
se beurs heeft veel overeen
komsten met de markt hier,
maar de twee systemen wer
den los van elkaar ontwik
keld. Was daar aanvankelijk
aarzeling, de stemming sloeg
al snel om, zodat er nu 70
fondsen staan genoteerd op
deze Engelse variant van de
Parallelmarkt.
Een onderwerp, waarover vele
fiscale procedures worden
gevoerd (met soms een ge
ring financieel belang) heet:
kosten van verwerving. Het
handelt hier om de kosten,
welke worden opgeroepen
door de uitoefening van de
dienstbetrekking. Om aan
veel gemillimeter een eind te
maken, heeft de wetgever de
4%-regeling bedacht: indien
men uit tegenwoordige ar
beid inkomsten geniet, mag
zonder verder bewijs 49c van
die inkomsten (met een mini
mum van 200.-- en een ma
ximum van 800,--) als be
roepskosten in mindering
worden gebracht. Die 4%
mag berekend worden voor
loon, salaris, vakantiegeld,
privé-gebruik auto, uitkerin
gen ziektewet, werkloos
heidswet, alsmede over
W A O en A A W-uitkerin
gen, voorzover deze laatste
met het normale salaris via
de werkgever wordt ontvan
gen. Zodra de 20.000.- bru
to is bereikt, geldt het maxi
mum van 800,- en daarme
de is de kous voor velen af.
Redelijkheid
Wat moeilijker wordt het als
men méér dan het maximum
wil aftrekken; dan moeten al
le kosten van "verwerving,
inning en behoud", worden
re kilometerprijs vergde. De
strijdvraag was nu, of deze
hogere kosten van de zakelij
ke kilometers aftrekbaar wa
ren. "Ja", zei het Hof 's Gra-
venhage, "deze kosten zijn
inderdaad aftrekbaar". Vast
gesteld werd in dit geval dat
de autokosten zakelijk waren
verbonden aan de vervulling
van de dienstbetrekking en
dat ze niet als "standsuitga
ven" mochten worden ge-
De kosten zouden niet in aftrek
kunnen worden toegelaten,
indien de grenzen van de re
delijkheid zouden zijn over
schreden in die zin, dat een
zodanige wanverhouding zou
bestaan tussen kosten en ar
beidsinkomsten (de man had
een belastbaar inkomen van
zo'n 28.000,-), dat geen re
delijk denkend mens zou
kunnen volhouden die uitga
ven te doen tot verwerving,
inning en behoud van de in
komsten.
Een vrij liberaal standpunt dus,
waarbij het standpunt van de
werkgever ta.v. de prijs van
de auto niet als objectief cri
terium werd overgenomen.
Besparingen
De kosten van specifieke be-
door J. Booij
belastingadviseur
gespecificeerd en redelijker
wijze door schriftelijke be-
wijstukken worden gedekt.
Een probleem is voorts, dat
de inspecteur de fiscaal ge
claimde kosten op aftrek
baarheid mag toetsen. Bij de
beoordeling van de resulta
ten van een bedrijf mag de
fiscus geen bedrijfseconomi
sche beoordelingsmaatstaf
aanleggen; dat zou ook onbe
gonnen werk zijn. Bij de
winstberekening van een be
drijf moet alleen het zakelijke
motief of de zakelijke aanlei
ding vaststaan. Maar bij de
kosten van verwerving van
inkomen uit dienstbetrek
king wordt de aftrek beperkt
tot die kosten met een zake
lijk karakter, welke naar aard
en omvang binnen de gren
zen der redelijkheid ter wille
van een behoorlijke vervul
ling van de dienstbetrekking
zijn gedaan.
Twee gevallen
Hoe dit in de praktijk uitwerkt,
wordt hierna uiteengezet aan
de hand van twee recente uit
spraken van Gerechtshof en
Hoge Raad, welke overigens'
met enkele duizenden zou
den kunnen worden aange
vuld.
In het eerste arrest handelt het
over een werknemer, die in
een duurdere auto rijdt dan
door de werkgever wordt ver
goed. De werkgever vond een
auto met een nieuwprijs van
veertienduizend gulden vol
doende voor de betreffende
ambulante functie en betaal
de dus een vergoeding voor
zakelijke ritten op basis van
een kilometerprijs, behoren
de bij die waarde. De mede
werker reed echter in een
B.M.W., welke een veel hoge-
aftrekbaar, zij het dat daarop
in mindering moet worden
gebracht de daardoor verkre
gen besparing op uitgaven
voor particuliere kleding.
Indien nu de werkgever aan de
werknemers dienstkleding
verstrekt, zonder daarvoor
enige vergoeding te vragen,
moet die besparing fiscaal als
"loon" worden gezien. Zo on
tstaat een spiegelbeeld: dat
deel is fiscaal "loon", dat bij
eigen aanschaf niet aftrek
baar is vanwege het bespa
ringselement. Aldus oordeel
de de Hoge Raad onlangs op
nieuw in een arrest, dat ook
voor de werkgevers van be
lang is; bij de uitbetaler van
het loon wordt de loonbelas
ting over de achterliggende
jaren na-geheven. Daarna
moeten de werknemers over
de geldswaarde van de be
sparing loonbelasting beta
len.
Het betrof hier tankautochauf
feurs, die mouwvesten, pan
talons, uniformpetten, over
hemden, stropdassen, regen
jassen, stofjassen en wat niet
al kregen aangereikt, mede
om er "uniform" uit te zien.
Het Gerechtshof had zich la
ten leiden door de ervarings-
regel, dat het gebruik van be
drijfskleding in het algemeen
een besparing meebrengt op
de particuliere uitgaven van
gewone kleding.
De werkgever slaagde en niet
in te bewijzen, dat er géén be
sparing was. Het "loon in na-
tura" werd op 15,-- per
maand gesteld. Het werd een
voelbare naheffing, zoge
zegd.
Hoewel de Newyorkse effec
tenbeurs ook deze week geen
enkele richting aangaf en
stuurloos voort bleef dobbe
ren, zette vooral de lokale
markt van de Amsterdamse
effectenbeurs de koersstij-
ging van de voorgaande week
voort. Alleen maandag was
een slechte dag, met flinke
verliezen, omdat toen een
flauw Wall Street werd ver
wacht. Toen New York ech
ter, in tegenstelling tot die
verwachting, toch vast sloot,
begon onze beurs dinsdag te
stijgen en behield die ten
dens verderop in de week,
ook toen Wall Street na
maandag de weg terug in
sloeg.
De vrij vaste ondergrond van
de Amsterdamse beurs be
rust voor een niet gering deel
op flinke buitenlandse be
langstelling. Die bleek deze
week nog eens bij de inschrij
ving op de nieuwe 11,5-pro-
cent staatslening, waarop een
bedrag van 1,2 miljard gul
den tegen 100 procent werd
toegewezen, dank zij ruime
buitenlandse kooplust. Op
zo'n bedrag had de beurs niet
gerekend en de eerste officië
le noteringen van de nieuwe
lening bleven dan ook dicht
bij de emissiekoers hangen.
De buitenlandse interesse
vloeide voort uit enige rente-
dalende verschijnselen in Eu
ropa, waarmede ons wereld
deel zich tegen de Verenigde
Staten opstelde, waar eerder
tekenen van enige rentestij
ging vielen waar te nemen.
Vooral het effectenkrediet
onderging een stijging van de
rentetarieven, wat vaak een
voorbode is voor aantrekken
de rente voor gewone kredie
ten. Toch blijft men in de
Verenigde Staten hopen op
een spoedige rentedaling, nu
de bekende jaarlijkse hoorzit
ting door het Congres over de
financieel-economische poli
tiek is begonnen.
Er waren zelfs geruchten dat de
huidige president van de
FED, het bestuur van het
Amerikaanse centrale bank
wezen, zich zou terugtrekken
wegens te veel kritiek op zijn
streng monetaristisch beleid.
De man wordt dan ook in ho
ge mate verantwoordelijk ge
steld voor de huidige hoge
rente in de Verenigde Staten.
Nu bovendien Amerika's mi
nister van financiën dit be
leid in het openbaar aanviel,
zijn er bepaalde spanningen
tussen de Amerikaanse rege
ring en het in hoge mate onaf
hankelijk opererende centra
le bankwezen naar buiten ge
treden, die weieens interes
sante gevolgen zouden kun
nen hebben.
Toch bleven de zorgen op de
Newyorkse effectenbeurs
overheersen, nu uit zekere
economische gegevens blijkt
dat de recessie nog altijd
zwaar op het land drukt. Het
peil van de woningbouw in
de Verenigde Staten is in 30
jaar niet zo laag geweest als
thans en ook de eerste bin
nenkomende jaarcijfers zijn
allesbehalve rooskleurig te
noemen. Zo moest het beken
de computerconcern IBM vo
rig jaar 10 procent in winst te
rug.
Maar, zoals opgemerkt, anders
dan in Amerika neigt de ren
te in ons werelddeel naar een
zekere verlaging. Niet veel
overigens, en de obligatie-in
dex op onze beurs bleef de
eerste helft van de week dan
ook dicht bij het slot van de
vorige week vrijdag hangen.
Toen onze centrale bank het
officiële disconto met een
half procent verlaagde, trad
er echter weer een flinke stij
ging op. Het direct gunstige
gevolg van deze politiek voor
het brede publiek is, dat
rood-staan bij banken een
half procent goedkoper
wordt. Bovendien lijkt de
nog bestaande opslagrente
van een half procent die de
banken nog berekenen nu
spoedig te verdwijnen.
Verder besloot de Westduitse
door
C. Wagenaar
bankraad tot een verdere ver
laging van de Lombard-ren
te, de Duitse vorm voor het
effectenkrediet, wat wijst op
een zekere verruiming van de
geldmarkt. Ook in ons land
werd de geldmarkt ruimer,
maar de overheid blijft te
sterk de kapitaalmarkt afro
men om op korte termijn een
werkelijke rentedaling te
kunnen verwachten.
Dat vooral het gros van de loka
le aandelen van onze beurs
toch een neiging tot aantrek
ken vertoont, kan worden
toegeschreven aan de stroom
van jaarcijfers die hier bin
nenkort op gang zal komen.
Verwacht wordt dat veel
koersen van de aandelen vo
rig jaar te sterk zijn ingezakt.
Ook het buitenland treedt
hier mede als koper op en
duwde zijn favorieten verder
omhoog. Gist-Brocades bij
voorbeeld, kon hierdoor aan
de sterk verhoogde koers van
vorige week nog eens f 5 toe
voegen. Ook ACF was f 5 be
ter. De meeste voedingsmid
delenfondsen lagen eveneens
weer gevraagd in de markt,
met verdere stijgingen tot en
kele guldens.
Opmerkelijk was ook de forse
koersstijging voor de aande
len in de hypotheekbanken.
Westland-Utrecht steeg hier
door ruim f10 en Friesch-
Groningsche ongeveer f 5. De
belangstelling voor deze
fondsen hangt samen met
een zekere neiging tot verla
ging van de hypotheekrente,
die stimulerend wordt geacht
voor het afsluiten van nieuwe
hypotheken.
Daarentegen moesten de han
delsbanken nogal inleveren.
ABN zakte van f291 op f283
en NMB van f119 op f109
Deze dalingen hielden ver
band met nieuwe alarmeren
de berichten rond het
OGEM-concern, waarvoor nu
zelfs een faillissement tot de
reële mogelijkheden behoort.
Vrees dat de banken er dan
voor een groot bedrag in blij
ven zitten, brachten verko
pers voor deze aandelen in de
markt. OGEM zelf, die vorige
week nog op f2.40 stond,
moest op een nóg lager nood-
peil van circa f 1,60 terug.
