Indal liefst naar Rijswijk
CDA: nieuwe
dirigent,
nieuwe toon
Het gcuxt helemaal niet slecht met ons"
Stand universiteit
over 'transferpunt'
LEZERS SCHRIJ VEN
D'66 wil praten over
vorming links college
WOENSDAG 20 JANUARI 1982
Magazijn werker Valk, werkvoorbereider Elfert en plaatwerker Kempen "V/aarom wordt
er zo negatief geschreven?"
9?
LEIDEN - Bevreesd voor
publiciteit, heeft het Leid-
se computerbedrijf Indal
zijn deuren aan de Admi
raal Banckertweg wagen
wijd opengegooid voor 'de
pers'. Bedrijfsleider T. Ho-
mulle wil ons bewijzen
dat hij niet de enige is bij
Indal die moeite heeft met
de publiciteit rondom In
dal.
Hij is niet de enige. Vijftien werk
nemers van Indal, vertegen
woordigers van alle afdelingen
op één na (de IBM-afdeling),
staan ons te woord. "Tot onze
verbazing lees ik in de krant dat
mijn baan op het spel staat. Hoe
komen jullie daarbij?", vraagt
E. Geskus van de afdeling ont
wikkeling zich af. En magazijn-
werker H. Valk klaagt: "Waar
om schrijven jullie toch altijd
zo negatief? Onze orderporte
feuille is goed gevuld. Het gaat
helemaal niet slecht met Indal".
De Amsterdamse tikfabriek IBM
heeft de zaak aan het rollen ge
bracht. Ineens renden vakbonds
mensen af en aan bij Indal, stond
er een persfotograaf in het be
drijf (om vervolgens met zachte
aandrang verwijderd te worden)
of hingen journalisten aan de
lijn.
Indal maakt computers voor kli
maatregeling in tuinbouwkas
sen, maar heeft ook al jaren de
zogenaamde IBM-afdeling die
nogal losstaat van het overige be
drijf. Terwijl Indal bezig is met
geavanceerd maatwerk, maken
de 28 mensen van de IBM-afde-
ling massaproduktie. Elke dag
zetten zij 1000 tot 1200 tik-onder-
delen in elkaar voor IBM.
IBM besloot onlangs het aan aan
Indal uitbestede werk terug te
nemen. De verkoop van schrijf
machines in Europa neemt af.
Voorzover nog nodig zet de Am
sterdamse tikfabriek voortaan
zelf de onderdelen in elkaar. De
IBM-afdeling bij Indal sluit op 31
maart. Indal blijft zitten met de
gebakken peren: haar splinter
nieuwe pand, met uitzicht op het
Waardeiland, wordt veel te groot.
De Indaldirectie overweegt daar
om weg te gaan uit Leiden naar
Rijswijk. Dat zou opnieuw een
gevoelige klap voor de Leidse
werkgelegenheid betekenen.
somd: de computer heeft een ei
gen weerstation en loopt vooruit
op veranderingen in het klimaat
waarna automatisch bijstelling
volgt ("dat scheelt aanzienlijk in
energiekosten"); de computer
kan eventueel 47 kassen apart
bedienen; de superkleine chips
of microprocessors in de compu
ters kunnen net als de tape van
een bandrecorder gewist worden
en een nieuw geheugen kijgen;
etcetera. Een alleskunner van In
dal kost bijna twee ton. Maar er
zijn ook eenvoudiger en goedko
pere modellen. "Onze computers
hebben nog tal van mogelijkhe
den".
Twintig jaar
Bedrijfsleider Homulle: "Indal aakt een oh zo marktgevoelig produkt"
Hoe goed Indal ook mag draaien
met haar computers, voor de
Leidse werkgelegenheid staan 75
banen op het spel.
Slechte naam
"Indal: 75 banen op het spel. IBM
brengt Leids bedrijf in de proble
men", stond daarom vorige
maand met grote koppen in deze
krant. De werknemers zijn het
volstrekt oneens met deze kop
pen: "Er staan helemaal geen 75
banen op het spel. Die vette kop
pen bezorgen ons een slechte
naam terwijl we het eigenlijk te
druk hebben om met u te prate-
n"."Onze mensen komen niet zo
zeer uit Leiden als wel uit de
Leidse regio. Als Indal eenmaal
in Rijswijk zit, moeten de mees
ten in plaats van links de rijks
weg op, rechtsaf slaan. Dat
maakt dus niks uit", zegt be
drijfsleider F. De Winter. Mede-
bedrijfsleider T. Homulle
spreekt nogmaals over de schade
die publiciteit aan Indal kan be
rokkenen. "Indal maakt een oh
zo marktgevoelig produkt. Ons
wereldje van klanten in de tuin
bouw is klem. Als klanten de be
richten verkeerd lezen, dan kan
ons dat orders kosten. De kop
pen in de kranten blijven het
langst bij".
Een rondleiding door het moderne
bedrijf volgt. "Tuinbouw onder
glas in Nederland is iets heel bij
zonders. Daar komt de hele we
reld naar kijken", vertelt Homul
le. Indal heeft vijf concurrenten
in Nederland. De meeste compu
ters worden geleverd aan klan
ten in het Westland. Dertig pro
cent gaat naar acht landen in het
buitenland; van Frankrijk en
Zwitserland tot Joegoslavië en
Rusland.
"De markt is nog lang niet verza
digd. We tasten nu ook de markt
in de Verenigde Staten af', ver
telt Homulle terwijl we voor het
nieuwste snufje techniek staan:
een "substraatcomputer" voor
automatische voeding van kas-
gewas. "Dank zij onze techniek
heb je helemaal geen aarde meer
nodig voor sla, komkommers of
rozen", zegt Homulle trots. "In
de Negebwoestijn in Israël
bloeien de rozen. Licht, voeding,
vocht, warmte; de computer kan
alles begeleiden". Lopend langs
de afdelingen in het bedrijf wor
den de talrijke voordelen opge-
Indal zetelt al meer dan twintig
jaar in Leiden; eerst aan de Mid
delstegracht 77 en later in een
groter maar eveneens oud pand
aan de Uiterstegracht 35. Vier
jaar geleden werd Indal overge
nomen door het Rotterdamse
Rietschoten Houwens met wie
Indal al langer intensief samen
werkte. Rietschoten (1800 werk
nemers) is een onderdeel van het
Rotterdamse mammoetconcern
Internatio-Müller.
"De ontwikkelingskosten voor on
ze computers konden wij als
klein bedrijf niet meer opbren
gen", vertelt Homulle. "Door de
fusie met Rietschoten konden
wij ons nieuwe gebouw, hier aan
de Admiraal Banckertweg bou
wen. Dat was ons anders nooit
gelukt. De gemeente wilde ons
weg hebben aan de Uiterste
gracht. En zelf wilden we ook
weg, om de werkomstandighe
den te verbeteren en ruimer te
zitten. Het was hoog nodig dat
we daar weggingen. Precies op
29 april 1980 sloeg ik de deur ach
ter me dicht. Toen kwam meteen
een stuk van het dak naar bene
den".
Indal trok in haar ruim opgezette
pand. Tussen de buren van de
machinefabriek Drakenburg, ligt
nog een strook grond gereser
veerd voor uitbreiding. IBM
heeft uitbreiding tot een illusie
gemaakt.
"Dit gebouw is binnenkort niet
kostendekkend meer", zegt be
drijfsleider De Winter. "Het aan
gaan van een combinatie met o as
zusterbedrijf Van Swaay
Scheeres is het meest waar
schijnlijk". Van Swaay (400
werknemers en ook een dochter
van Internatio) zit nu nog in Den
Haag. Als de plannen doorgaan,
wordt in Rijswijk een nieuw ge
bouw neergezet voor de nieuwe
combinatie Van Swaay en Indal.
Indal verhuist dan met 41 mensen.
Indaldirecteur Nagelkerke (te
vens directeur van Rietschoten
en van Van Swaay) heeft de vak
bonden toegezegd dat de werk
gelegenheid voor deze mensen
gegarandeerd is. De 32 IBM-
mensen worden ontslagen, plus
nog eens twee mensen die print
platen voor de Indalcomputers
maken. "Dat werk moesten we
uitbesteden, om technische rede
nen maar het is nog goedkoper
ook. Als we deze twee mensen
nu niet meteen ontslaan, zouden
we over een tijd weer met u om
de tafel zitten", zegt De Winter.
Overbodig
Zijn collega Homulle vertelt dat In
dal net als zoveel bedrijven wor
stelt met het overbodig worden
van werk door de ontwikkeling
van de techniek. "Waar je vroe
ger vier mensen voor nodig had,
heb je nu aan één werknemer ge
noeg. Bouwden we twee jaar ge
leden een grote kast, nu bouwen
we een klein kastje met hetzelfde
of meer erin. Het seriematige
werk gaat er ook steeds meer uit.
Het wordt meer maatwerk. Wij
hebben daarom op den duur
minder behoefte aan LTS-ers
maar meer aan MTS-ers of HTS-
ers. De techniek holt vooruit. Dat
is een probleem voor de werkge
legenheid. Daar zitten we mee".
De vakbonden zijn tevreden over
de garantie voor het behoud van
de werkgelegenheid bij Indal.
Maar over een eventuele verhui
zing naar Rijswijk is FNV-dis-
trictsbestuurster Tineke de Beer
niet zonder meer te spreken.
"Eerst zal de directie duidelijk
moeten aangeven hoe duur of
hoe goedkoop een verhuizing
naar Rijswijk is, afgewogen te
genover het blijven zitten in Lei
den. Weliswaar wordt het ge
bouw aan de Admiraal Banckert
weg te ruim, maar de gemeente
Leiden is juist actief om kandi
daten aan te dragen voor een
deel van het pand. Het werkgele
genheidsaspect voor Leiden mag
niet zomaar uit het oog worden
verloren. Maar als de werkne
mers zelf mettertijd naar Rijs
wijk willen, wat zal ik dan tegen
sputteren".
LEIDEN/DELFT - De Leidse universiteit zal vrijdag ook present zijn bij
de opening van een transferpunt van de Technische Hogeschool in
Delft Via zo'n transferpunt moet het bedrijfsleven in contact worden
gebracht met de kennis op universiteiten en hogescholen om daar dan
vervolgens zijn voordeel mee te doen. Ook in Leiden moet een dergelij
ke mogelijkheid van overdracht van kennis komen. Daartoe is een spe
ciale commissie 'contacten bedrijfsleven' opgericht die zich over de
levensvatbaarheid van een Leids transferpunt buigt.
Vooruitlopend daarop zal er vrijdag in Delft een stand zijn van de Leidse
universiteit met haar transfer-mogelijkheden. Ook zal prof. A. Kasse-
naar, rector magnificus van de Leise universiteit het woord voeren on
der het motto 'Samenwerken in een transferpunt'.
Agora
In het Leids Literair Café Ago
ra zullen de schrijver Leon de
Winter en de historicus A.
Lammers morgenavond het
nieuwste boek van De Inwter
besprkeen. "La Place de la
Batille" is geïnspireerd op de
gedachte dat de interpretatie
van het verleden afhangt van
het belang van het heden. Mi
crotheater aan de Oude Vest
33e, aanvang kwart over
acht.
Postduiven
De LCC organiseert komend
weekeinde haar jaarlijkse
postduivententoonstelling in
het clubgebouw van De
Blauwkras bij sportpark de
Vliet aan de Voorschoterweg.
Ook verschillende attracties.
Openingstijden vrijdag
avond van acht tot tien uur,
zaterdag van elf tot elf uur en
zondag van tien tot zes uur.
Concert
In The Jam aan de Ze Binne-
vestgracht treedt vanavond
Silenus op.
Japanse thee
In het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde aan de Steenstraat
worden morgenavond en
vrijdag voorstellingen gehou
den van de Japanse theecere
monie, onder leiding van de
Japanse theemeester Yoshino-
ri Kawasaki en echtgenote.
Aanvangstijden zijn donder
dagavond acht uur en vrij
dag half twaalf en half drie.
Plaatsen kunnen worden ge
reserveerd via telefoon
132641.
Vissen
Naar aanleiding van uw bericht in
het Leidsch Dagblad van 13 ja
nuari j.l. betreffende het verbod
om in een bijt te vissen, wil ik
gaarne even reageren.
Hoe is het mogelijk dat een sport
visser, die visrecht heeft om in
een bepaald water te vissen, ver
boden wordt om daarin te vis
sen?
Hij, die sportvisser, betaalt voor
zijn bijdrage c.q. kleine visakte
en is daarbij meestal ook nog lid
van een hengelaarsbond.
Volgens mij is altijd weer 8e sport
visser de dupe.
In de zomer kan hij niet rustig vis
sen. want dan wordt hij prak
tisch plat gevaren. (Denk eens
aan de Ringvaart en de Zijl).
Dan krijgen we ook nog de verbo
den tijd (wat mijns inziens ook
fiauwekl is, omdat de meeste vis
in juni nog met kuit zit).
Zo lopen we dan de winter in en
dan mogen we geen bijt hakken.
Mijn oplossing zou b.v. de volgen
de kunnen zijn:
Zou nu een Hengelaarsbond in ge
zamenlijk overleg met de politie
geen water aan kunnen wijzen
waarop niet geschaatst mag wor
den. om de sportvisser de gele
genheid te geven dat ook hij-zijn
sport kan uitvoeren?
Ik denk b.v. aan de Zijl voor de
sportvissers en de overige wate
ren voor de schaatsliefhebbers.
Begrijp mij overigens niet ver
keerd, ik misgun de schaatsers
hun sport absoluut niet, maar la
ten zij dan ook eens aan de sport
vissers denken. Ik kan mij ook
voorstellen dat de politieveror
dening is genomen uit veilig
heidsoverweging.
Stel dan de eis bij de sportvisser
dat de bijt niet groter mag zijn
dan b.v. 20 cm. in het vierkant en
de verplichting om na afloop van
het vissen de bijt duidelijk te
markeren.
Ik geloof als deze mogelijkheid
wordt geschapen, beide partijen
(dus de sportvisser en de
schaatsliefhebber) dan hun sport
kunnen beoefenen naar ieders
genoegen.
Fred Veltman,
Lage Rijndijk 36-40
Leiden
Dieren
Zoals u wel zult weten is het voor
een ieder goed winter, dus ook
voor dieren.
Ik neem aan dat u allen zeer zuinig
op uw auto en zeker op u zelf
bent.
Weest u dan ook zuinig op de die
ren die uw hulp zo hard nodig
hebben, in deze benarde tijd.
Een voorbeeld: wanneer u met de
auto vanaf het Lammenschans-
plein richting Hoge Rgndijk
rijdt, dan kunt u ter hoogte van
de spoorwegovergang (Melchior
Treublaan-Kanaalweg) duizen
den eenden en apdere dieren
zien op het ijs.
'C'est le ton qui fait la musique'
is een bekend Frans spreek
woord. De toon maakt de mu
ziek. De toon van het nieuwe
CDA-programma is mild.
Veel milder althans dan het
vier jaar geleden was. De om
standigheden waren toen ook
anders. Het dagelijks bestuur
van de stad werd - voor
zover het gekozen was door
de gemeenteraad - gevormd
door wethouders van linkse
partijen.
Het CDA was woest dat het
buitenspel stond. Het verkie
zingsprogramma had iets van
een pamflet, waarin protest
werd aangetekend. "De
PvdA, D'66, de PPR en de
PSP hebben het monopolie
van het dagelijks bestuur van
Leiden opgeëist. Ook tegen
over welzijnsorganisaties, ei
gen gemeente-personeel,
winkeliers en anderen heb
ben deze partijen laten zien
dat zij niet van luisteren hou
den. Ze zitten er om hun ei
gen ideëen tegen alle waar
schuwingen in door te zet
ten".
"Laat staan dat ze rekening
houden met een politieke
minderheid. Vier jaar lang
heeft dit college en hebben
de vier linkse partijen, die sa
men maar een minderheid
van de Leidse kiesgerechtig
den vertegenwoordigen, de
stad voor hun partijbelang
gebruikt. De Leidse burgers
krijgen thans de kans om te
voorkomen dat dit de komen
de vier jaar wéér mogelijk is".
De woedende opstellers van
het CDA-programma kregen
maar zeer gedeeltelijk hun
zin. Het linkse college maak
te plaats voor een wethou-
dersploeg die gerecruteerd
werd uit PvdA en WD. De
meerderheid waarop deze
coalitie steunde (en nog
steunt) was amper groter dan
waarop het linkse college ge
fundeerd was.
Het college was nog altijd geba
seerd op het door het CDA zo
verfoeide idee van een be
leidsprogramma. Het sluiten
van zo'n 'regeerakkoord' op
lokaal niveau, desnoods door
een krappe meerderheid, en
het uitsluiten van de minder
heid van het dagelijks be
stuur werd door de christen
democraten als ongewenste
polarisatie afgewezen.
Toontje lager
De toon van het CDA is falikant
veranderd. Een beetje on
vriendelijk zou men kunnen
zeggen dat de partij een toon
tje lager zingt. Nu ontbreken
de felle tirades tegen het zit
tende college. Nu staat er in
het CDA-programma, dat het
college van B en W gevormd
wordt op basis van een be-
leidsprogram, waarover par
tijen overeenstemming heb
ben bereikt.
De toon is veranderd. Dat zal
wel aan de dirigent liggen.
Het CDA wisselde enige tijd
geleden van fractieleider.
Helmuth Driessen (KVP) was
moe gestreden. De felle tira
des neigden naar cliché's.
Zijn taak werd overgenomen
door Joop Walenkamp. Be
halve het kroeg-bezoek, de
katholieke komaf en het ge
voel voor stijl hebben ze wei
nig gemeen.
Het is het verschil van een ge
neratie en dat werkt door in
het programma. De figuur
Walenkamp moet het CDA
uit de oppositiebanken halen
en weer op het pluche bren
gen. Ondanks de soms felle
kritiek van Walenkamp op
het huidige college, is zijn
verhouding tot de PvdA niet
zo duurzaam ontwncht als bij
zijn voorganger het geval
Zoete broodjes bakken is er
voor de nieuwe maestro
evenwel niet bij. Alles van
het college voor zoete koek
slikken ook niet, zo verzeker
de hij een tijdje geleden. (Hij
had toen juist zijn eerste
hardhandige aanvaring met
het college gehad, althans in
zijn functie als fractieleider).
"Het CDA gaat zich niet in al
lerlei bochten wringen om
maar alsjeblieft in het college
te komen. Dat laten we aan
de WD over", zei Walen
kamp.
Samenwerking
De veranderde toon van het
CDA is een vereiste voor een
reële poging om uit het isole
ment te komen. Het CDA
heeft nu het stempel de
meest conservatieve partij in
de gemeenteraad te zijn. Een
roepende in de woestijn. De
partij mag zich zelfs verheu
gen op de openlijke steun uit
kringen van de in Leiden zeer
rechtse JOVD.
De WD in Leiden heeft het
CDA links gepasseerd, zo
werd vier jaar geleden ge
zegd. PvdA-wethouder en
onderhandelaar Van Dam
legde in het landelijk partij
blad Roos in de Vuist nog
eens uit waarom samenwer
ken met het CDA in Leiden
volstrekt onmogelijk is.
Zijn lijstje van 'strijdpunten'
zou ook nu nog voor het
grootste deel van toepassing
zijn. De toon mag veranderd
zijn, maar de instrumenten
zijn nagenoeg hetzelfde ge
bleven. Nog altijd zijn socia
listen en christen-democra
ten het grondig oneens over
de taken van de burgemees
ter, over de erfpacht, over
bouwen in de vrije sector,
over het parkeerbeleid, de
bevoegdheden van de sport
raad, de bebouwing van de
Leeuwenhoek en het finan
ciële beleid.
Maar pas als de WD haar ver
kiezingsprogramma vaststelt
zal kunnen blijken of de af
stand PvdA-CDA nog altijd
groter is dan PvdA-WD. In
elk geval hebben de PvdA-le-
den de eerste anti-CDA-mo-
tie al verworpen.
LEO MAAT
Die beesten bewegen zich ook
vaak op de rijweg. U moet weten
dat ik zelf gezien heb dat er een
auto met hoge snelheid een dier
doodreed.
Wanneer deze DAME of HEER
wat langzamer gereden zou heb
ben, dan zou het dier misschien
nu nog leven.
Dus beste automobilist(e), overal
kunnen dieren op de rijweg lo
pen in de vorstperiode.
Rijd u wat rustiger, want elk dier is
nuttig, ook voor U.
Dieren weten niets van verkeers-
voorschriften af, U wel (hope
lijk).
Bedankt namens de dieren voor
uw lagere snelheid. Nu kunt u
nog langzaam rijden, misschien
later niet meer.
C.J. Muyzert
Melchior Treublaan 63
Leiden
LEIDEN - Het bestuur van D'66
heeft positief gereageerd op de
uitnodiging van PSP, PPR en
CPN om te praten over de vor
ming van een links college. In
een brief aan die partijen schrijft
de voorzitter van D'66 dat de le
den echter hebben besloten
vooraf geen bindende afspraken
te maken.
Wel vond die ledenvergadering dat
D'66 - met het oog op de voor de
kiezers gewenste duidelijkheid
een voorkeur kan uitspreken.
Het bestuur heeft toen toegezegd
met de andere partijen in de ge
meenteraad te zullen praten.
De nieuwe verkiezingsprogram
ma's, de opstelling in de raad in
de huidige periode en de visie op
de collegevorming van de diver
se partijen zouden voor het be
stuur van D'66 bij het bepalen
van een voorkeur een rol spelen.
In het gesprek met 'Klem Links',
dat vermoedelijk eind februari of
begin maart plaats heeft, zal het
D'66-bestuur reageren op de zo
geheten lijst van kernpunten
voor een links beleid.
Leiden
Het gebouw van Indal aan de Admiraal Banckertweg, gefotografeerd in de sneeuw, toen
bekend werd dat er ruim dertig ontslagen bij het bedrijf vielen.
