c Geheimen openbaar verkocht y Leidse artsen pleiten voor röntgenonderzoek Nederlandse tv moet goedkoper en beter Den Uyl als „superminister" Gestolen materiaal Onkruit op manifestatie in Paradiso In de rij voor benzinevoordeel Eis 3 jaar voor fraude Met oog op satellietentijdperk Huren met zes procent omhoog Meer woningen grote steden Nieuwe politiekogel minder verwondend Bouwbond FNV richt brandbrief aan Kamer ZATERDAG 16 JANUARI 1982 Binnenland LEIDEN (ANP) - Drie artsen van de afdeling longziekten van het Academisch Ziekenhuis in Lei den (C. Franken, E.E.J. Ligtvoet en J.H. Dijkman) breken deze week in het Nederlands Tijd schrift voor Geneeskunde een lans voor periodiek röntgenon derzoek. Zij beargumenteren hun pleidooi met de aanzienlijk gunstiger overlevingskansen van patiënten bij wie een ziekte al was ontdekt voordat zij klachten hadden. Van 187 patiënten die zij in de pe riode 1967-1970 wegens long kanker opereerden, was 38 pro cent na vijfjaar nog in leven. Bij na de helft van de patiënten was naar hen verwezen na een perio diek bevolkingsonderzoek. In deze groep was van degenen zon der beginsymptomen 49 procent en van degenen mèt beginsymp tomen 32 procent vijf jaar na de operatie nog in leven. Voor pa tiënten die met klachten naar hun huisarts waren gegaan en die door hem waren verwezen, was dat percentage maar 28. Uit de Leidse gegevens blijkt vol gens de artsen, dat bij zeventig procent van alle "vijf-jaarsover- levenden" de tumor via een pe- Meer overlevingskansen bij longkanker riodiek röntgenonderzoek aan het licht is gekomen. In de on derzoekgroep had 85 procent van de patiënten op het moment van de ontdekking geen symptomen. Van de vijftien procent met be ginsymptomen lag het vijf-jaars- overlevenspercentage bedui dend lager. Het verschilde niet van dat van de groep patiënten, die aoor de huisarts wegens klachten waren verwezen. Het aantal patiënten dat vijf jaar na de operatie nog in leven was, was in de periodiek onderzochte groep tweeëneenhalf keer zo groot als in de groep die door de huisarts was verwezen. De sterfte aan longkanker in ons land is de afgeloppen 25 jaar ver viervoudigd. Het aantal doden is de 7.500 per jaar al gepasseerd en het zal nog wel blijven stijgen doordat nog steeds meer meisjes gaan roken, hetgeen al tot gevolg heeft gehad dat ook bij vrouwen de sterfte aan longkanker toe neemt. Gunstige genezingsresultaten zijn volgens de Leidse artsen tot nu toe alleen gemeld van chirurgi sche behandelingen. Maar die zijn alleen maar zinvol als de ziekte in een betrekkelijk vroeg stadium wordt herkend. Daar voor is - zeggen zij - systema tisch borstonderzoek van be dreigde groepen tot dusver het meest doelmatig gebleken. Maar de waarde daarvan wordt steeds minder onderkend, nu de tuber culose fors is teruggedrongen. Daardoor is in grote delen van het land. ook in de vier grote ste den, het periodieke bevolkings onderzoek gestaakt. Tegenstanders van dergelijk perio diek onderzoek voeren verschil lende argumenten aan: de mati ge opkomstpercentages in de grote steden, de onregelmatige deelneming, de geringe "oogst" per onderzoeksrondc. de stra- lingsbelasting en het leed dat pa tiënten, die zich niet van hun ziekte bewust zijn, wordt aange daan. De drie Leidse artsen zijn het er mee eens dat het slagen van be volkingsonderzoek afhangt van regelmatige deelneming door de desbetreffende bevolkingsgroep. Die deelneming moet volgens hen worden gestimuleerd. Zij hebben de indruk dat de voorde len van vroege opsporing van longkanker bij de bevolking en bij vele artsen en instanties on voldoende bekend zijn. Al te zeer. zo zeggen zij, wordt het geldende, gemiddeld lage overle- venspercentage van patiënten met longkanker naar voren ge bracht, terwijl de kans op vyf- jaarsoverleving bij ontdekking in het klachtenvrije stadium on geveer vijftig procent kan zijn en nog groter kan worden. Volgens hen wordt ook onvoldoende be seft, dat ieder procent méér vyf- jaarsoverleving de genezing be tekent van tenminste zeventig patiënten per jaar. AMSTERDAM (GPD) - Tot op dit moment wordt Paradiso in Amsterdam niets in de weg gelegd om door te gaan met de voorbereidingen van een driedaagse manifestatie van de anti-militaristische actiegroep Onkruit rond ge stolen documentatiemateriaal uit het Nederlandse leger en de NAVO. De manifestatie vindt dit weekeinde plaats en het gestolen materiaal zal er openbaar worden ver kocht. Een deel van dit materiaal is don derdag door de politie in beslag genomen bij de Amsterdamse boekhandels Athenaeum en Van Gennep. Hierbij werden de be drijfsleiders Guus Schut en Rob van Gennep gearresteerd. Bei den zijn in de loop van vrijdag naar verhoor vrijgelaten. Inmiddels hebben de Nederlandse Boekverkopersbond, de Vereni ging voor de Belangen des Boek handels en het Koninklijk Ne derlands Uitgeversverbond be sloten gezamenlijk scherp te pro testeren bij justitie tegen de actie van donderdag. Het materiaal dat door de politie in beslag ge nomen is, wordt zowel door de Athenaeum als Van Gennep niet bepaald schokkend van inhoud genoemd. Bovendien zijn de door Onkruit gestolen documen ten in de loop van het vorig jaar in diverse tijdschriften gepubli ceerd. Lesmateriaal Het gaat om de zogenaamde „PMC-papers". Op 22 mei vorig jaar deed de actiegroep Onkruit een inval in het gebouw van het Provinciaal Militair Commando (PMC) in Amsterdam. Daarbij werd een grote hoeveelheid ma teriaal buitgemaakt, dat betrek king heeft op de binnenlandse activiteiten van het leger. Vol gens Onkruit zou uit de geheime documenten blijken, dat het le ger ook in vredestijd tegen de be volking kan worden ingezet. On kruit concludeert dit uit gege vens over de rol van het PMC bij het transport van atoomafval van Petten naar IJmuiden vorig jaar, bij staatsbezoeken en bij de kro ning van koningin Beatrix op 30 april 1980. Ook ontruimingen van gekraakte panden, zoals des tijds die aan de Prins Hendrikka de, zijn volgens Onkruit als een militaire operatie georganiseerd. Onder het materiaal zijn brieven gevonden waarin staat dat een burgemeester ook in vredestijd in noodgevallen hulp kan inroe pen van het Provinciaal Militair Commando. Onkruit zegt ook te beschikken over allerlei namen, munitiedepots en beveiliging daarvan. Er is lesmateriaal ge vonden voor militairen met ana lyses van anarchistische groepe ringen in Nederland. De PMC- papers bevatten tenslotte een lijst met gebouwen in Amster dam, Haarlem, Heemstede en Badhoevedorp en een platte grond van een schoolgebouw waar in oorlogstijd een censuur- commissie zetelt. Afwachten Volgens de boekhandelaren Van Gennep en Schut was de politie bij het verhoor speciaal geïnte resseerd in de vraag of het twee tal op de hoogte was van de pre cieze inhoud van het door On kruit gestolen materiaal. Ook probeerde de politie aan de weet te komen welke personen er ach ter de actiegroep staan. Volgens Van Gennep is het contact met Onkruit nogal onduidelijk, om dat de zakelijke besprekingen steeds met andere personen wor den gevoerd. Van Gennep en DEN BOSCH (GPD) - De officier van justitie in Den Bosch, mr. J. Smits van Oyen. heeft drie jaar gevangenisstraf met aftrek geëist tegen de voormalige geneesheer directeur van het Eindhovense Catharinaziekenhuis, dr. W. van der S.. De geneesheer-directeur zou het ziekenhuis in de periode van 1974 tot '79 voor een bedrag van 1,8 miljoen gulden hebben benadeeld Schut zijn vrijgelaten, maar hun is niet duidelijk gemaakt of er sprake is van verdere vervolging. De manifestatie in Paradiso begint zondag met een expositie materiaal van de actiegroep On kruit. Hieronder zijn de PMC-pa pers, gestolen materiaal van een eerdere overval op een NAVO- post en documentatie over ande re acties van Onkruit. De ten toonstelling is open van twaalf tot vijf uur evenals op maandag en dinsdag. Dinsdagavond is er een forumdiscussie met sprekers uit het buitenland „die ervaring hebben met binnenlandse mili taire acties", v En ter afsluiting van de manifestatie wordt al het origineel buitgemaakt documen tatiemateriaal in het openbaar verkocht. HILVERSUM (ANP) - De Neder landse televisie zal in het voor ons liggende satellietentijdperk met een groot aanbod van pro gramma's uit het buitenland goedkoper moeten gaan werken toch betere programma's^* zal doen stijgen en dat de over heid gedwongen zal worden tot een ruimere afgifte van zend machtigingen als er meer kana len ter beschikking komen. Kijkcijfers ken Dat za^volgens^omroepsj;- onderzoeker Harold de Bock van ■>- de NOS schetste wat een ruimer aanbod uit het buitenland voor de kijkcijfers kan betekenen. Nu al kijkt in ons land overdag meer dan de helft van de kijkers naar buitenlandse programma's, in de late avonduren is dat nog altijd ongeveer twintig procent. Uit een onderzoek in Sluis, waar men een groot aanbod via België krijgt, wordt 's avonds zelfs door dertig tot veertig procent naar het buitenland gekeken. In het Waalse deel van Belgie, waar men de uitzendingen van de Franse televisie en Luxemburg kan ontvangen, zijn de cijfers nog schrijnender: daar kijkt al zeventig tot tachtig procent naar die buitenlandse zenders. Alleen wanneer de Waalse televisie zelf verstrooiende programma's brengt wordt de situatie gunsti- Die hebben echter beide nog een kanaal vrij, dat volgens hem eventueel gebruikt zou kunnen worden voor Europese uitzen dingen naar zeventien landen. D?.£.°!f klf.p ?loe,}.^h_tirm, 198.6 den haag (anp) - De mm.ster. raad heeft gisteren ingestemd ARNHEM - De prijzen i benzine kelderen bijna met de dag. De twee grootste Neder landse oliemaatschappijen vechten om de laagste prijzen. Een witte-pomphouder in Arn hem doet daar nog een schepje bovenop. Gisteren gaf hij zijn klanten maar liefst twintig cent korting op elke liter, wat een lange rij wachtenden veroor zaakte. cretaris Herman van Wijk van de VARA het adequate antwoord moeten zijn van de Nederlandse omroep op de te verwachten toe komstige situatie. Hij zei dit op een gisteren in Hilver sum onder het motto "Vreemd gaan met de satellieten" gehou den discussiebijeenkomst. Carel Enkelaar, hoofd dienst televisie programma's van de NOS, stelde dat ons bestel dan geen monopo liepositie meer zal kunnen inne men. De exclusiviteit van de Ne derlandse televisie zal dan vol gens hem moeten bestaan uit een versterkte profilering van het ei gen bestaan: "De omroepen zul len nog katholieker, nog protes- tanter, nog socialistischer moe ten worden dan thans. Alleen zo kunnen ze hun bestaansrecht waarmaken", aldus Enkelaar. Hij denkt dat mondiale televisie de behoefte aan regionale televisie DEN HAAG (ANP) - De provin cies Noord-Holland, Zuid-Hol land en Utrecht (inclusief Rijn mond) krijgen dit jaar 6500 ge subsidieerde woningen extra. Minister Van Dam (volkshuis vesting) heeft hiertoe besloten om de woonproblemen in de gro te steden Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam te ver minderen. Dat blijkt uit de verdeling van het gesubsidieerde woningbouwpro- gramma van 110.000 woningen en wooneenheden voor een- en tweepersoonshuishoudens over de provincies en de zuidelijke IJsselmeerpolders. Van Dam heeft hierover een brief aan de Tweede Kamer gestuurd. Van de 6500 extra woningen krij gen Noord-Hollar.d en Rqnmond er ieder 2400, Zuid-Holland 900 en utrecht 800. komen als de Europese L-sat, waarvoor in december aan een Britse firma voor een bedrag van 710 miljoen gulden de bouwop dracht is gegeven, naar een vaste plaats boven de evenaar wordt gebracht. Die gaat een gebied be strijken dat West-Europa, Scan dinavië, een deel van Noord-Afri ka en een groot deel van de lan den van het Oostblok omvat. met het voorstel van minister Van Dam (volkshuisvesting en ruimtelijke ordening) om de hu ren van woningen die ouder zijn dan tien jaar in 1982 met hoog stens zes procent te laten stijgen en van jongere woningen met vier procent. Dit deelde vice-pre mier Den Uyl mee na afloop van het kabinetsberaad. ger. Grote klap Wat ons op korte termijn aan satel lieten te wachten staat schetste stafmedewerker Piet Vijzelaar van de nos. Echte omroepsatel- lieten komen pas medio 1984, als Duitsland en Frankrijk hun voor het eigen grondgebied bestemde satellieten onmhoog brengen. UTRECHT (ANP) Verwondin gen, veroorzaakt door de onlangs door de bewapeningscommissie- Valken voorgestelde nieuwe po litiekogel (de "balie tronquée") zijn aanzienlijk beperkter van af meting en ernstig dan letsel ten gevolge van de in 1979 voorge stelde en inmiddels als onaan vaardbaar van de hand gewezen "stopkogel". Dat blijkt uit de rapport van patholoog-anatoom dr. J. Zcldenrust aan de minister van justitie. UTRECHT (ANP) In een "brandbrief' heeft de bouwbond FNV een dringend beroep op de Tweede Kamer gedaan om de werkgelegenheid in de bouw op te peppen. Als er niets gebeurt wordt volgende maand de 100.000ste werkloze bouwvakker geregistreerd. De werkgelegenheids situatie in de bouw is ronduit rampzalig, aldus de brief. De bouwbond stelt dat het huidige kwaliteitsniveau in de woningbouw een absoluut minimum is en heeft grote problemen met het voorstel om simpeler woningen te bouwen van een zogeheten "basiskwahteit" die slechter is dan die van de woningwetwoningen welke de laatste tien jaar zijn gebouwd Als we die kant opgaan, betekent het dat de krotten van de toekomst nu worden gebouwd en dan zijn we nog verder van huis, aldus de brief. Volgens Zeldenrust zullen won den, die veroorzaakt worden door de nieuw voorgestelde poli- tiemunitie, wel groter zijn dan verwondingen door de nu nog bij de Nederlandse politie in ge bruik zijnde volmantelmunitie. De patholoog-anatoom, direc teur van het Gerechtelijk Ge neeskundig Laboratorium in Rijswijk, heeft in verband met zijn onderzoek naar de nieuwe munitie onder meer schietproe ven laten uitvoeren op dode var kens. Hij waarschuwde er wel voor dat, alhoewel kleinere verwondingen grotere kans hebben op snel en volledig herstel, daar niet voor honderd procent op mag worden gerekend. "Infecties, zelfs dode lijke, kunnen voorkopien", aldus dr. Zeldenrust in zyn rapport aan de minister. De "balie tronquée" wordt in Duitsland gemaakt by de fabnek waar ook de stopkogel wordt ge produceerd. De door de commis sie-Valken voorgestelde nieuwe kogel houdt het midden tussen de huidige volmantelkogel en de omstreden, afgewezen stopkogel en wordt daarom ook wel "com- promis-kogel" genoemd. Politieke gebeurtenissen in Den Haag worden in sommi ge nieuwsmedia steevast in termen van nederlagen en overwinningen verslagen. Dat is een riskante bezigheid, want achteraf blykt vaak dat er helemaal geen wedstrijd is gespeeld. Een levendig voorbeeld in dit verband voert ons terug naar de zomer van 1981 toen de as pirant-ministers van het ka binet-Van Agt II de porte feuilles eindelijk hadden ver deeld. Blykens een aantal kranten was daarmee een wa re race om de macht afgeslo ten. Zo suggereerde het Alge meen Dagblad - in de termi nologie van het sportverslag - dat Joop den Uyl had gewon nen, dat het CDA een smade lijke nederlaag had geleden en dat D'66 toch nog ternau wernood een redelijke mid denpositie had bereikt. De Haagsche Courant beschik te gelukkig over nog meer in formatie. want uit de voorpa gina-kop die deze krant op chocoladelettergrootte had afgedrukt, bleek dat Den Uyl "superminister" was gewor den. Dat wil zeggen: minister van sociale zaken en coördi nerend bewindsman voor de werkgelegenheid Nu schijnt het een oude wijs heid te zijn dat het politieke bedryf met de grootst moge lijke behoedzaamheid, om niet te zeggen met wantrou wen, moet worden benaderd. De twee eerdergenoemde kranten deden dat niet De PvdA-econoom Hans van den Doel deed dat wel. Hij vertrouwde de overeengeko men portefeuilleverdeling helemaal niet. Wat namelyk opviel was dat de "moeilijk ste" departementen naar de PvdA en D'66 waren gegaan (sociale zaken resp. economi sche zaken en defensie) en dat de grootste coalitiepart ner, het CDA, in dit opzicht aardig buiten schot was ge bleven. Staatskas De christendemocraten had den opnieuw de staatskas (fi nanciën) onder hun hoede ge kregen en hoefden eenvou dig gezegd - slechts aan de noodrem te trekken als de centen op waren. Hoe er moest worden bezuinigd was een aangelegenheid voor de gehele kabinet en als het heel moeilijk zou worden, zo vreesde Van den Doel, zou Den Uyl worden gemaand om eens met een scherp oog naar het sociale zekerheids stelsel te kijken. En maatre gelen in de sfeer van de socia le zekerheid zijn nu eenmaal niet erg populair. Den Uyl zelf heeft zich altijd gelukkig geprezen dat het de partement van sociale zaken aan de PvdA is toegevallen. Zijn party staat traditioneel het dichtst bij de rechten die op het gebied van de sociale zekerheid en werkgelegen heid zijn verworven. En het is niet zo'n gekke redenering om dan te zeggen dat de PvdA de aangewezen partij is om, juist nu sociale zekerheid en werkgelegenheid vanwe ge de economische terug gang onder zware druk ko men te staan, die rechten te bewaken. len we het de komende jaren zoals de kapitalistische theorie van het economisch herstel ons leert - tenslotte toch moeten hebben. Trendzoekers De positie van Den Uyl wordt er met dit alles niet eenvoudi ger op. En dat geldt ook voor zyn partij. Intern lykt de scheiding der geesten zich in de PvdA nadrukkelyker te manifesteren dan de laatste jaren gebruikelijk was. Trendzoekers spreken zelfs al van een nieuwe club die moeizame pogingen doet om de sociaal-economische koers van de party desnoods ten koste van allerlei traditio nele party-idealen vorm te geven: de nieuwe realisten. In werkelijkheid zal het wel iets anders liggen. Maar dat de weerstand tegen het "nieuwe realisme" van Den Uyl* en zyn geestverwanten groeit, staat wel vast. Een niet onbelangryk deel van de PvdA-leden vindt het onver teerbaar dat verworven rech ten en idealen worden op geofferd aan de bezuinigings- woede die het kabinet-Van Agt II m gang heeft gezet Dat geldt niet alleen de socia le zekerheid maar ook andere collectieve uitgaven waar mee de PvdA als vanouds een ideologische binding heeft (CRM). Dat deze interne scheuring de party geen goed doet, be hoeft geen betoog. In de opi- niepeilmi!<-n verliest de PvdA nog steeds grote delen van haar aanhang. Het is dan ook niet voor niets dat het partijbestuur dit weekeinde bijeen komt om de beeldvor ming van de party nadrukke- lyk ter discussie te stellen. Tempo Ziektegeld Dat dit niet makkelijk is, heeft Den Uyl de laatste weken aan den lyve ondervonden. Zyn voorstellen om te gaan snoeien in de ziektegelduit- keringen, leverden in brede kring hevige protesten op. De hele vakbeweging viel dwars over hem en zijn staatsecreta ris Dales (PvdA) heen en het PvdA-bestuur zag zich ge noodzaakt om inderhaast met een (ontoereikend) com promis-voorstel te komen teneinde de schade bij de zich roerende achterban zo veel mogelyk te beperken. En dat is nog maar het begin. Wanneer de ziektegeldplan- nen op de een of andere ma nier zijn aanvaard en de ver wachte opbrengst van 1,4 miljard gulden is bereikt, res teert er namelijk nog steeds een gat van 500 miljoen gul den. Dat gat moet eveneens via de pot van sociale zaken worden gevuld. En dan nog is het niet afgelopen De aandrang die op het kabinet wordt uitgeoefend om iets aan het sociale zekerheids stelsel te doen. wordt steeds groter. In politiek Den Haag zijn de gedachten daarover in het algemeen genuanceerd. Maar voor ondernemers en aanverwante kringen is het inmiddels onontkoombaar dat ook de netto-netto koppe ling (de netto uitkeringen voor de minima houden gely- kc tred met het netto mini- mum-loon) wordt aangepakt. En van de ondernemers zul- In het kabinet is de positie van de PvdA evenmin benijdens waardig. De grootste coalitie partner, het CDA, zet de so ciaal-democraten onder grote druk en maant geregeld tot tempo waar het bezuinigings maatregelen betreft. De christen-democraten kunnen dat nu wat gemakkelyker doen dan in het vorige kabi net omdat ze toen zelf de por tefeuille van sociale zaken beheerden. Het is dan ook niet zo vreemd dat, terwijl zij het bezuinigingstempo nu willen opvoeren, zij het in die tyd op alle mogclyke manie ren trachtten te vertragen Snyden in de sociale zekerheid is niet populair Maar CDA- fractieleider Lubbers hoeft zich daar nu niet zoveel meer van aan te trekken. Dat bleek weer eens afgelopen donder dagavond toen hy voor de KRO-rubnek "Brandpunt" opmerkte dat er "tempo moet worden gemaakt" met bezui nigingsmaatregelen in de sfeer van de sociale zeker heid. Hij denkt dan aan verla ging van de uitkeringen voor alleenstaanden en voor huis houdens die een dubbel inko men hebben, en aan maatre gelen tegen premie-ontdui- kiru: En dat is nog niet alles. Lub bers vindt dat er ook tempo moet worden gemaakt met de miljardeninvesteringen van de oliemaatschappijen, met de ombouw van de elek triciteitscentrales en met al lerlei energiebesparende maatregelen. Kortom: met maatregelen die ressorteren onder het departement van D'66-minister Tcrlouw eco nomische zaken. Zijlijn Het "tempo fortissimo" van Lubbers laat er geen twijfel over bestaan dat het CDA zich wentelt in zyn rol van toeschouwer. De christende mocraten kunnen in alle rust langs de zijlijn blyven staan om te zien hoe PvdA en in iets mindere mate D'66 tor send en struikelend het vuile werk opknappen Van den Doel heeft zich dus niet zonder reden bezorgd ge toond. Den Uyl mag dan "su perminister" zyn. het CDA staat op winst. WIM WIRTZ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 7