Weinig kaf onder Vlaams koren
Jeugdroman
boordevol
ellende
„Gorki Park"
intrigerend
boeken - boeken - boeken - boekep - boeken - boeken - boeken
60RN
„Kokosnoot-
moorden" wat
braaf en onecht
9
-c
Trainen met gewichten
D-
Statiegeld
voor winkel
wagentjes
WOENSDAG 13 JANUARI 1982
Varia
Martin Cruz Smith
Het boek begint uiterst lugu
ber. In het Gorki Park in
Moskou worden onder de
sneeuw drie doden gevon
den. Vermoord en afgrijselijk
verminkt om ze onherken
baar te maken. Het is een
weerzinwekkende entree in
een weerzinwekkende we
reld.
De uitgever van het boek van
Martin Cruz Smith laat ons
weten dat de auteur aan zijn
schrijverij acht jaar van on
derzoek heeft laten vooraf
gaan. Hetgeen natuurlijk niet
wil zeggen dat hij veertig uur
per week of tweeduizend
uren per jaar daarmee bezig
is geweest.
Maar hij heeft er in elk geval
voldoende tijd in geïnves
teerd om de plaatselijke om
standigheden in Moskou vrij
grondig te leren kennen en
de verhoudingen ter plekke
wat te kunnen doorgronden.
Cruz Smith schreef eerder ro
mans over Amerikaanse in
dianen en over spionage in
het Vaticaan. Nu laat hij een
"doodgewone" inspecteur
van politie in Moskou opbok
sen tegen de onmeetbare, on
peilbare en onberekenbare
krachten die aan de touwtjes
van het partijpolitieke we
reldje in de Russische hoofd
stad trekken.
Een voor ons vreemde wereld.
Een fascinerende wereld ook.
Al kan ik natuurlijk niet pei
len in hoeverre die door Mar
tin Cruz Smith persoonlijk is
ingekleurd.
De man schrijft niet gemakke
lijk en zijn vaak wrede ver
haal komt soms wat verwron-
gen over. Het zijn de achter
grond, de sfeer, het décor die
de waarde van zijn werk be
palen. Een geromantiseerde
blik op een bepaald facet van
het leven in Moskou. Een le
ven waarin de KGB de pion
nen plaatst. Weinig opwek
kend. Wèl intrigerend.
KOOS POST
"Gorki Park" door Martin Cru»
Smith, verschenen hij uitgeverij
LJ. Veen in Utrecht.
Ook Patricia Moyes houdt er
een vaste speurder op na: in
specteur Henry Tibbett. Een
keurige en onkreukbare man
die zich graag laat bijstaan
door zijn even intelligente
echtgenote Emmv.
Patricia Moyes sleept het twee
tal nu naar het Caraibisch ge
bied. Daar woont zij zelf trou
wens ook. Op een van die za
lige eilandjes laat zij in haar
boek in een operette-achtig
sfeertje een moord plegen.
De brave borst Tibbett weet
daar natuurlijk wel raad mee.
Hij speurt, hij deduceert, hij
combineert en prompt vliegt
het duveltje uit het doosje.
De dader is bekend. En de
boze revolutionaire geesten
zijn bezworen. Zij leefden
nog lang en gelukkig...
Hoewel de moorden gruwelijk
genoeg zijn komt het alle
maal wat braaf en onecht
over. Scherp zwart-wit gete
kend. Goed en kwaad zijn
niet zo ongenuanceerd als
Patricia Moyes ons wil doen
geloven.
Maar dat is een euvel dat men
in meer van die echte speur
dersromans kan tegenko
men.
KOOS POST
"De kokosnootmoorden" door Pa
tricia Moyes, verschenen bij A.W.
SlJthofTs uitgeversmaatschappij
ln Alphen aan den Rijn 18.501.
Aan de Vlaamse letteren
wat weinig aandacht
besteed de laatste tijd.
Deels is dit een gevolg
van het feit dat bij onze
zuiderburen maar wei
nig belangwekkends
ljjkt te verschijnen en
van een markante nieu
we literaire generatie
evenmin sprake is. Aan
de andere kant kan bij
deze observatie ge
zichtsbedrog in het
spel zijn. Van enkele
jonge Vlaamse auteurs
bijvoorbeeld hoorde ik
onlangs dat de Belgi
sche uitgeverijen bui
ten de landsgrenzen
nauwelijks iets aan pro
motie doen en dat, wil
men ook in Nederland
meer aan de bak ko
men, aangeklopt moet
worden bij de grotere
Nederlandse boek
drukkers.
Een uitzondering moet ge
maakt worden voor de Neder
lands/Belgische combinatie
Elsevier Manteau, gevestigd
te Amsterdam/Antwerpen,
die met meer dan gewone re
gelmaat mij exemplaren van
hun fonds in de bus dondert.
Het hele huisgezin veert dan
juichend op, want over het al
gemeen bevindt zich maar
weinig kaf tussen het koren.
Vooral de oorspronkelijke
Vlaamse uitgaven verdienen
geregeld aparte aandacht,
waarvan in dit artikeltje een
kleine neerslag.
Zo is er het aardige debuut van
Emile Degelin (Diest, 1926),
van oorsprong vooral bekend!
als filmer, met De bevrijding,
een roman over het "bevrij
dende" effect dat de Tweede
Wereldoorlog heeft op het le-
,ven van de jonge Johannes
Wouters. In een, direct op de
lezer overkomende ik-vorm
en met gebruik van veel dia
logen weet Degelin op haast
filmische wijze karakter en
oorlogsomstandigheden
vorm te geven.
Opvallend is overigens de
geobserdeerdheid van de ik
figuur door erotiek, overi
gens met meer gevoel door
de schrijver weergegeven
dan gebruikelijk bij Vlaamse
auteurs die nogal eens blijk
geven in verhalen en romans
van een actieve en "aardse"
belangstelling voor het be
schrijven van seksuele han
delingen.
Weer iets heel anders is Een vo
gel in de brievenbus, - mede
door het taalgebruik, gericht
op een Vlaams (kranten)pu-
bliek soms wat moeizamer
in te voelen bundeling "cur
siefjes" die Gaston Durnez
(geb. te Wervik, 1928) schreef
voor De Standaard. Hoewel
Durnez, naar ik aanneem,
hier vrijwel onbekend is,
wordt hij in België be
schouwd als een van de be
langrijkste journalisten; van
zijn hand zijn in de loop der
jaren zo'n 31 boeken versche
nen, terwijl hij daarmee liefst
zeventien literaire prijzen
wist te verzamelen. Durnez,
een soort Vlaamse Carmig-
gelt, is bovendien redactielid
van het tijdschrift Ons Erf
deel.
Eerlijk is eerlijk, zijn taalge
bruik werpt nogal eens wat
barrières op voor de Noord
nederlandse lezer, evenals
zijn aandacht voor typisch
Belgische gebeurtenissen en
zijn katholieke verknocht
heid. Daar staat tegenover
dat ik de bundel in één ruk
uitgelezen heb: van mijn kant
bepaald een compliment.
Vooral de gevarieerdheid van
onderwerpen (van journalis
tieke anecdotes tot familiaire
ervaringen) en de uitsteken
de humor bevallen èn beves-
Of met de groei van het aantal
sportscholen, waar spieren
worden versterkt of buikjes
moeten verdwijnen, de ken
nis van het trainen met ge
wichten gelijke tred heeft ge
houden is niet zeker. De Bel
gische huisarts J. Denolf, die
een licentie behaalde in de
sportgeneeskunde, heeft een
trainingsboek geschreven
dat een goed onderscheid
geeft in de diverse soorten
van gewichttraining.
Hij geeft in zijn boek "Trainen
met gewichten" overzichte
lijk aan, dat waar de bedoe
ling anders is, de training ook
anders dient te zijn. Het oefe
nen met gewichten voor be
ginners als conditietraining
wordt door Denolf heel goed
uit de doeken gedaan. Ook
het "afbeulwerk" dat de bo
dybuilder moet verrichten
om tot de gewenste omvang
te komen, wordt omgeven
met schema's en goede raad.
Dames en kinderen zijn niet
vergeten, ook voor hen ge
schikte programma's. Alle
oefeningen in het uit 179 pa
gina's bestaande boek zijn
omlijst met foto's die de be-
ginstand en uitvoering duide
lijk laten zien. Voor zwem
mers, voetballers, beoefe
naars van atletiek en nog zo'n
zeven andere sporten zijn er
specifieke gewichttrainingen
waarmee de spieren op een
verantwoorde manier wor
den versterkt om in hun ei
gen sport de prestaties te ver
beteren.
NIEK FAAS
"Trainen met gewichten" door
dokter J. Denolf, uitgeverij Lan-
noo, Bussum 35,00).
tigen de verwantschap met
een populaire schrijver als
Carmiggelt. Bovendien bevat
het boek bourgondisch veel
stukjes m.b.t "eten en drin
ken", onderwerpen die mij
zeer ter harte g^an.
Een enkele sneer naar de Hol
landers vervolmaakte mijn
plezier in de bundel: een ge
zelschap geniet ergens uit
voerig van een diner, waarbij
plots de "Gastronoom" onder
hen het woord neemt:
„'Ik ben nog eens jurylid ge
weest'. De gastheer vulde vlug
zijn glas weer bij. 'Jurylid',
herhaalde de Gastronoom. En
hij vertelde over de School
voor Koks die zo graag een
beroep doet op zijn gezag.
Wel, op het examen was hij te
rechtgekomen aan de tafel
van de minst begaafde. Om te
beginnen stond het menu vol
taalfouten. Maar zijn colle
ga's in de jury zeiden: 'Och,
hij is een Hollander en ginder
leren ze niet meer spellen'.
Maar toen de soep kwam, lag
haar grammatica overhoop.
En in het voorgerecht zat een
ongaar onderdeel van een kip
onder een saus uit een andere
taal. Wij rilden".
De Gastronoom wil, vervolgt
Durnez, een onvoldoende ge
ven, maar de rest van de jury
bepleit clementie. Boos roept
de jurerende smulpaap uit:
„'Maar zeg mij eens, mijne he
ren, wddr kan zo'n jongeman
straks héén?' 'Die?' zeiden
ze. 'Maar die keert terug naar
Holland'.
De Gastronoom zweeg. 'En?'
vroegen wij. "Wdt en?' zei hij.
'Ik heb hem doorgelaten na
tuurlijk'." (p. 65-66;
Het zou naar mijn smaak de
Vlaamse letteren geen win
deieren leggen als de Vlaam
se uitgevers zelf meer geloof
den in de eigen auteurs en in
de belangstelling van Neder
landse zijde. Zoals bij deze.
ROB VOOREN
"De bevrijding" door Emil Dege
lin. Uitg. Elsevier Manteau, Am
sterdam/Antwerpen 1981 (J 19,90).
"Een vogel ln de brievenbus" door
Gaston Durnez. Ultg. Elsevier
Manteau, Amsterdam/Antwerpen
1981 (J 16,90).
Ik ben een wolk' luidt de titel
van een bij uitgever Lotus
verschenen jeugdroman
boordevol ellende. Hoofdper
soon is de 15-jarige Paulina.
Haar aan alcohol verslaafde
moeder volgt een ontwen
ningskuur, haar vader is
evenals broer Joker met de
noorderzon vertrokken.
Geen probleem, want het
meisje vindt dat ze uitste
kend voor zichzelf kan zor
gen en verzet zich heftig te
gen mensen die zich met haar
bemoeien. Om haar moeder
een prettige thuiskomst te
bezorgen werkt Paulina na
schooltijd als zwartwerkster
in een drive-in bioscoop. De
zaken lopen uit de hand wan
neer ze een jongen die door
de politie wordt gezocht on
derdak verleent.
Het boek is geschreven vanuit
beperking tot éénlettergrepi
ge woorden, waarbij de fraaie
illustraties van Jenny Da
lenoord bijzonder goed aan
sluiten. Een uitstekend boek
je dat zelfstandig gelezen kan
worden maar ook uitnoodt
tot voorlezen. De prijs be
draagt f 14.50.
'Emilie en het toverpotlood' is
bestemd voor oudere kinde
ren. Een fantasierijk verhaal
met veel illustraties over een
meisje dat op straat een
toverpotlood vindt. Alles wat
het potlood tekent komt tot
leven en wordt tastbaar.
Snoepgoed, een woeste tij
ger, een kasteel. Zo belandt
Emilie in de middeleeuwen:
pardoes in een nddertoer-
nooi. Tot overmaat van ramp
verliest ze haar potlood
'Emilie en het toverpotlood',
tekst Henriette Bichonnier.
de optiek van Paulina.
Schrijfster Dagmar Kekulé
meent dit te moeten bekrach
tigen door haar een 'tof taal
gebruik in de mond te leg
gen. Daarmee wist vertaal
ster Ingrid Bakos kennelijk
geen raad. De quasi-moderne
spelling van sommige woor
den - 'sjeesus' - en het ge
bruik van mij onbekende
woorden als 'akel', 'krengele-
menten' en 'verderteuten'
zijn ergerlijk. Daarnaast we
melt het van de aanwijzende
voornaamwoorden 'die' en
'dat' bedoeld om een sfeer
van vertrouwen te scheppen
tussen hoofdpersoon en le
zer. Het is allemaal nèt te vlot
om geloofwaardig te zijn:
overdaad schaadt. De prijs
van het boek bedraagt f 19,90.
Tan Trientjemoei en Dientje-
moei' is een oud tekenver
haaltje afkomstig uit Fries
land. Tijdens het voorlezen
van het boek kunnen de kin
deren meetekenen met wat er
gebeurt. Zo ontstaat spelen
derwijs de tekening van een
poes. Een plezierig boekje
voor jonge kinderen. 'Van
Trientjemoei en Dientje-
moei', tekst en illustraties J.
Visser-Bakker en A. Buizer-
Visser, uitg. Free Spirit, f 10,-
Voor kinderen van 6-7 jaar die
net kunnen lezen is het boek
je 'Muis, mol en rat', geschre
ven door Jetty Krever en uit
gegeven bij Wolters-Noord-
hoff. Een levendig verhaal,
ondanks de noodzakelijke
Illustratie uit "Emilie
het toverpotlood".
illustraties Annie-Claude
Martin, verL Frans van An-
rooy, uitg. Free Spirit, f 19.50
Het prentenboek 'Eerlijk is
eerlijk' van de Engelsman
Leon Garfield met illustraties
van Margaret Chamberlain
speelt zich af in het Londen
van de vorige eeuw. Jacksdh,
een weesjongen met een har
tje van goud, zwerft rond in
de sloppenwijken van de
Britse hoofdstad. Genietend
van een warm pasteitje wordt
hij belaagd door een hongeri
ge hond met een grote sleutel
om zijn nek. Jackson ('eerlijk
is eerlijk') deelt zijn eten met
het dier en besluit het kenne
lijk verdwaalde beest thuis te
brengen, al heeft de jongen
geen flauw idee waar hij
moet zoeken. De rest van het
verhaal verloopt sprookjes
achtig met als moraal eerlijk
heid wordt beloond.
Garfield wordt wel de Charles
Dickens van de jeugdlitera
tuur genoemd wat de sfeer en
uitwerking van zijn verhalen
betreft. 'Eerlijk is eerlijk' be
vestigt deze reputatie. Jam
mer dat vertaalster Tine Lei-
ker-Kooymans moeite heeft
met de tijdsbepaling. Zonder
enig verband Laat zij het ver
haal enige malen verwarrend
van tegenwoordige naar
verleden tijd verspringen.
'Eerlijk is eerlijk' (uitg Leo
pold f 19,90) is bedoeld voor
kinderen vanaf 9 jaar
MAR GOT KLOMPMAKER
Verbod gevraagd
op gevaarlijke
kogel in Amerika
WASHINGTON Een lijk-
schouwer en twee politie
mannen in Lorain, in de
Amerikaanse staat Ohio, heb
ben een kogel voor hand-
vuurwapens ontwikkeld die
kogelvrije vesten, auto's en
soms muren moeiteloos
doorboort. Het projectiel is
zo gevaarlijk, dat politieorga
nisaties, Congresleden en ten
minste twee Amerikaanse
staten (Californië en New
York) te hoop zijn gelopen
om de zogenaamde KTW-pa-
troon te verbieden. Onlangs
was op de Amerikaanse tele
visie te zien hoe een kogel, af
gevuurd uit een .357 Magnum
revolver, zich door een vier
dubbel gevouwen kogelvrij
vest, benevens vijf dikke tele
foonboeken boorde.
Hoewel de fabrikanten zeggen
dat de lichtgroen gekleurde
patronen niet op de vrije
markt worden verkocht, zijn
zij zonder veel moeite te
koop. De vrees bestaat dat de
kogelvrije vesten van licht
gewicht, die president Rea
gan tegenwoordig vaak
draagt geen werkelijke be
scherming meer bieden. Vol
gens de statistieken hebben
jaarlijks honderden politie
mannen hun leven aan zulke
vesten te danken.
WEERT (GPD) - Een aantal
grootwinkelbedrijven in
Weert gaat binnenkort win
kelwagentjes gebruiken die
pas door de klanten meege
nomen kunnen worden nadat
er een gulden in het muntslot
is geworpen. Na gebruik van
het wagentje krijgt de klant
de gulden weer terug.
Sinds mei van het vorig jaar
verplicht de Algemene Poli
tie Verordening van de stad
Weert winkelbedrijven er
voor te zorgen dat er zich
geen winkelwagentjes her en
der op de openbare weg be
vinden. Vaak nemen de klan
ten de wagentjes mee naar
buiten naar bijvoorbeeld de
auto en laten ze, nadat de ge
kochte waar overgepakt is in
de eigen auto, daar staan.
Winkelbedrijven in Weert kun
nen nu een ontheffing krij
gen van de bepaling uit de Al
gemene Politie Verordening
als ze het muntslotsysteem
invoeren. De gemeente Weert
hoopt op deze manier een
eind te kunnen maken aan
het al jaren bestaand pro
bleem van de rondslingeren
de wagentjes die veel over
last en vaak ook schade ver
oorzaken.
LONDEN (ANP) ln het hartje van Londen is de bevroven fontein bij Marble Arch een voor deze stad
ongewone trekpleister voor de toeristen.
