Reagan wil meer
voor defensie
Moskou steunt Poolse economie koste wat kost
jv
Spaanse koning stelt
legertop "harde eis"
Ruzie Britse SDP
en liberalen
gevaar alliantie
Oplossing wapenroof anti-climax in Frankrijk
In '83 verhoging 15 procent
1
Lijken twee
ontvoerde
priesters
gevonden in
Guatemala
"Afgelopen
jaar meer
doden in
Oeganda
dan ooit"
Syrië eist bindende
sancties tegen Israël
DONDERDAG 7 JANUARI 1982
PARIJS - De ontmaskering van de daders
vart een overval op een Franse kazerne
heeft geleid tot een anti-climax voor de
socialistische leiders in Frankrijk. Het
ging namelijk niet om ultra-rechtse com
plotten of internationaal gesmede moord
plannen, ?oals gevreesd werd, en ook wa
ren de overvallers geenszins van plan met
de gestolen wapens president Mitterrand
te doden, hetgeen gesuggereerd was. Het
betrof niets meer dan de stunt van een
groep gewiekste inbrekers.
Op 22 november van het afgelopen jaar
werd een brutale overval op een kazerne
complex gepleegd. Op zondagnacht brak
een gemaskerd commmando gewapend
met MAC-50 pistolen het militaire etablis
sement van Foix in de Ariege binnen. De
wachtposten werden onschadelijk ge-
maakt en het wachtpersoneel vastgebon
den. Twee uur lang bleven de overvallers
doorgaan met het inpakken van wapens.
Ten slotte verdween het commanflo met
medeneming van 115 mitrailleur-pistolen
MAT-49 (vroeger heette dat Stengun) en
vier zware mitrailleurs, zonder overigens
te denken aan de voor het gebruik nood
zakelijke driepoot of aan de munitie.'
Minister van defensie Hernu sprak na het
bekend worden van de overval: „Het gaat
hier om het werk van professionals die
over een buitengewone vakbekwaam
heid beschikken". Het socialistisch par
tijweekblad Le Nouvel Observateur sug-
eereerde als eerste dat de gestolen wa
pens bestemd waren om president Mit
terrand naar de andere wereld te helpen.
Hoge officieren zouden zelfs bij de over
val betrokken zijn geweest, en het leed in
regeringskringen geen twijfel of het com
plot was opgezet door „uiterst rechts".
De verwarring werd nog groter toen een
aantal fantasievolle groepen en groepjes
opbelden om te zeggen dat zij het hadden
gedaan. De verslaggever van een zon-
dagsblad had zelfs een „geheime ontmoe
ting" met een groep oud-huurlingen die
zich „de gramschap der legionairs"
noemde en mededeelde dat ze behalve de
mitrailleurs ook nog anti-tankgeschut
had buitgemaakt.
Zoals met de meeste opwinding in Frank
rijk zakte ook deze weer snel af, zonder
dat het ernaar uitzag dat de ontknoping
van het drama ooit zou volgen. Toch
kwam die geheel overwacht kort na
Nieuwjaar, toen de politie in Toulouse
een klunzige bankoverval wist te verhin
deren en bij een van de verdachten in de
badkamer een keurige foto vond waarop
alle in november gestolen wapens ston
den afgebeeld. De daders waren toen al
gauw gevonden. Het waren jongeren aan
de rand van de misdaad, die hun eigen
oplossing hadden gevonden tegen de ein
deloze verveling in de provincie.
De procureur-generaal van het tribunaal
van Foix heeft nu bekendgemaakt dat er
„geen enkele verbinding bestaat tussen
de daders of welke subversieve groep dan
ook, althans zoals de zaken er nu voor
staan".
(Van onze correspondent Henk Kolb)
WASHINGTON - De Amerikaanse president Reagan wil voor het volgende begrotings
jaar een defensiebudget van 245 miljard dollar. Dat is 15 procent meer dan de VS in
1982 zullen uitgeven, en het betekent bij een geschatte inflatie van 8 procent een
reële verhoging met 7 procent.
Om de begrotingstekorten bene
den een voorspeld niveau van
minstens 100 miljard dollar te
houden, moet nu opnieuw ern
stig worden gesneden in medi
sche zorg voor bejaarden en min-
dervermogenden, alsmede een
reeks van andere sociale pro
gramma's.
Met verkiezingen in het najaar op
komst, moet het Witte Huis dan
ook rekenen op scherpe tegen
stand in het Congres, waar de
volksvertegenwoordigers nu
reeds te hoop lopen onder het
motto: „Het Pentagon krijgt van
ons geen blanco cheque".
Voordat Reagan zijn begrotings
voorstellen naar de volksverte
genwoordiging kan zenden,
moet hij eerst beslissen of de
door zijn voorganger Carter inge
stelde plicht op registratie voor
GUATEMALA (AFP/DPA/ANP) -
In het departement Escuintla in
het zuiden van Guatemala zijn
gisteren de lijken gevonden van
twee geestelijken die maandag
avond uit hun pastorie waren
ontvoerd. Het gaat om de Belgi
sche pater Pablo Schildermans
(33) en pater Roberto Paredes,
die behoorden tot de Belgische
katholieke orde Missionhurst-
Cicm.
De twee paters werden door een
groep van vijftien gewapende
mannen, die in legerjeeps reden,
uit hun pastorie in Nueva Con-
cepcion, ca. 130 kilometer ten
zuidwesten van de hoofdstad,
ontvoerd. Bij de overval werd
een parochiaan doodgeschoten.
Van religieuze zijde in Guatemala
werd gisteren vernomen dat er
opnieuw een geestelijke is ont
voerd. Het is abdis Victoria de la
Roca van het klooster in Esqui-
pulas, in het noordoosten bij de
grens met Honduras. Ook hier
waren de daders een groep gewa
pende mannen, aldus het radio
station "Guatemala-Flash".
De Guatcmalese autoriteiten heb
ben gisteren ontkend dat de twee
gevonden lijken die van de
maandag ontvoerde priesters
zijn. De politie verklaarde niet de
identiteit van de doden te weten.
Volgens nietofficielc berichten
gaat het evenwel toch om de stof
felijke overschotten van de ont
voerde geestelijken.
een eventuele dienstplicht zal
worden opgeheven. Tijdens zijn
verkiezingscampagne heeft Rea
gan dit beloofd, doch zowel mi
nister van defensie Weinberger
als minister van buitenlandse za
ken Haig en de chefs van staven
in het Pentagonlvinden dat de
registratie moet blijven bestaan.
Voor de president brengt dit een
dilemma mee van niet geringe
proporties. Sommige overheids
functionarissen en de Ameri
kaanse Unie voor de Burgerlijke
Vrijheden schatten dat mis
schien wel een miljoen jonge
mannen niet aan de registratie
plicht heeft voldaan. Als Reagan
besluit de registratie voort te zet
ten, komt nog een aantal in
schrijvers los, zo verwacht men,
maar in elk geval blijven er dan
enkele honderdduizenden over
die strafrechtelijk moeten wor
den vervolgd, en dit leidt weer
tot een enorme overbelasting
van het justitiële apparaat.
De registratie afschaffen zou in tij
den van scherpere confrontatie
met de Sowjet-Unie vanwege de
Poolse crisis verkeerde signalen
kunnen zenden - niet alleen naar
Moskoymaar ook naar die Ame
rikanen die Reagans veelvuldig
verwijzen naar het dreigend
communisme ernstig willen ne
men. En het zou ook leiden tot de
slotsom dat de president in som
mige gevallen een loopje neemt
met de wet wanneer dat politiek
opportuun is.
De scherpe stijging van de
werkelijke uitgaven aan defen
sie, die in de nieuwe begrotings
voorstellen liggen besloten, heeft
te maken met de bouw van veel
meer tanks, vliegtuigen, schepen
en raketten. Sommige deskundi
gen zeggen dat de Amerikaanse
strijdkrachten aan zoveel nieuwe
programma's tegelijk zijn begon
nen, dat die in de toekomst met
geen mogelijkheid kunnen wor-,
den gefinancierd. De Ameri
kaanse algemene rekenkamer,
die voor het Congres werkt, heeft
reeds vorig jaar gewaarschuwd
dat het leger misschien wel geld
heeft om de nieuwe wapens (on
der andere tanks, gepantserde
personeelsvoertuigen en een se
rie nieuwe slagveldraketten) te
kopen, maar daarna geen midde
len over heeft om die op den
duur in gevechtsklare conditie te
houden.
MYAZAKI (AP) - Het strand van het Japanse Myazaki werd gisteren
bevolkt door een dolfijnenkolonie, die vermoedelijk op de vlucht was voor
een zwaardwalvis. Vissers en toeristen probeerden de dolfijnen terug in
zee te duwen, maar dat haalde weinig uit. De dieren kwamen weer terug
en zijn op die ihanier ten dode opgeschreven.
KAMPALA (Reuter) - In Oe
ganda zijn sinds de onafhan
kelijkheid nog nooit zo veel
onschuldige mensen ver
moord als het afgelopen jaar.
Dit heeft de leider van de de
mocratische partij in Oegan
da, Paul Semogerere, giste
ren verklaard, Hij gaf de rege
ring de schuld van deze situa
tie.
De leider van de oppositiepartij
zei dat de nu één jaar oude re
gering van president Milton
Obote de mensenrechten met
voeten treedt. "Mensen wor
den bedreigd of vermoord als
zij de regeringsidealen niet
aanvaarden". Semogerere
noemde geen cijfers.
Oegandese kerkelijke^ leiders
hebben het leger
al eerder beschuldigd
gruweldaden tegen de bevol
king, maar president Obote
gaf de schuld telkens aan
guerrillos of "terroristen in
gestolen legeruniformen".
MADRID (DPA) - Koning Juan
Carlos van Spanje heeft gisteren
van de Spaanse strijdkrachten
respect voor het verleden en vol
ledige aanpassing aan het nieu
we stelsel in het land geéist.
Hij zei dit in een toespraak tot het
officierskorps, dat voor het
grootste deel onder Franco heeft
gediend, in het koninklijk paleis
te Madrid tijdens het militaire
jaarfeest.
"Laat ons vertrouwen op de gelei-
delike vervolmaking van het de-
mbcratische stelsel dat het
Spaanse volk zelf heeft gekozen,
en laat ons immer het mandaat
van de meerderheid volgen,
want het respect voor het recht
van de ander is de vrede".
Het patriottisme moet niet gezien
worden als het exclusieve goed
van enkelen, evenmin moet ie
mand zich willen opwerpen als
redder van de overige landgeno
ten tegen de door hen vrij geuite
wil.
De koning zinspeelde verscheide
ne malen op de poging tot staats
greep van 23 februari vorig jaar.
Hij had in dit verband kritiek op
campagnes binnen de strijd
krachten, het in omloop brengen
van bepaalde pamfletten en ver
valste voorstellingen van het ge
beuren waarmee soldaten en of
ficieren in verwarring worden
gebracht.
De koniqg zei echter wel begrip te
hebben voor de "verwondering"
in de strijdkrachten over de me
ningsvrijheid en openlijke be
handeling van militaire zaken.
De toespraak werd aangehoord
door de minister van defensie, de
gezamenlijke stafchefs en de be
velhebbers van leger, marine en
luchtmacht.
De 44-jarige koning keerde zich in
scherpe bewoordingen tegen de
pogingen "laster" over zijn per
soon te verspreiden. Hij bleek
hiermee te doelen op de bewerin
gen van verscheidene van de 33
beklaagde officieren dat zij de
staatsgreep van 23 februari zou
den hebben ondernomen met
zwijgende goedkeuring van de
koning. Een datum voor hun
proces is nog niet vastgesteld.
NEW YORK (Reuter/AFP/UPI) -
Syrié heeft gisteren bij de veilig
heidsraad van de Verenigde Na
ties aangedrongen op het afkon
digen van verplichte sancties te
gen Israél wegens zijn annexatie
van de Golan-hoogvlakte. De Is
raëlische VN-ambassadeur
wierp daartegen in dat Syrië
nimmer Israels bestaansrecht
heeft erkend. Syrië hield Israël
van 1948 tot 1967 vanuit de Golan
constant onder oorlogsdruk, zo
zei hij. Israël veroverde de Golan
op Syrië tijdens de zesdaagse
oorlog van 1967.
De Veiligheidsraad hervatte zijn
beraad over de Israëlische inlij
ving van de Golan dat op verzoek
van Syrië op 16 december jl. be
gon. De raad nam toen eenstem
mig een resolutie aan waarin Is-
raël werd gevraagd de annexatie
binnen twee weken ongedaan te
maken. De raad zou daarna weer
bijeenkomen om gepaste maat
regelen te nemen, als Israël bij
zijn annexatie zou blijven.
De Syrische VN-ambassadeur
waarschuwde dat Syrië zelf met
"deze agressie zal afrekenen", als
de raad Israël niet bestraft. Al
leen een veroordeling is onvol
doende, en bovendien zal Israël
daarvoor doof zijn. Volgens hem
zullen alleen sancties effect sor
teren.
Hij viel verder uit naar de Verenig
de Staten die naar zijn zeggen
geen begrip tonen voor het Ara
bische standpunt en Israël mili
tair, economisch en technolo
gisch onbeperkt blijven steunen
waardoor het zijn agressie tegen
de Arabieren kan vergroten. "Dit
debat zal opnieuw bewijzen dat
de VS weigeren hun handen af te
trekken van een vijand die ons in
ons bestaan bedreigt".
De wittebroodsweken
tussen de Britse Libe
rale Partij en de So
ciaal-Democratische
Partij (SDP) zijn voor
bij. De eerste ruzie is
uitgebroken, ongetwij
feld tot aanzienlijke
vreugde van de twee
grote gevestigde partij
en in Engeland, Labour
en de Conservatieven.
Want het is wel zeker dat de
Alliantie, die bij elke opeen
volgende opiniepeiling hoger
uit de bus kwam, schade zal
ondervinden van het bek
vechten, dat het afgelopen
weekeinde tot een climax
kwam toen SDP-topman Bill
Rodgers eenzijdig alle onder
handelingen over de verde
ling van de kiesdistricten op
schortte.
Labour spint daar garen bij.
Immers juist de onophoude
lijke meningsverschillen bin
nen Labour, waar de linker
en de rechtervleugel elkaar
zo ongeveer naar het leven
staan, zorgden ervoor dat de
kiezers zich - althans ir\ de
peilingen - massaal van de so
cialisten afwendden.
En Conservatieve politici zul
len de komende maanden
niet moe zijn de volgende
verklaring af te leggen: „Hoe
kunnen SDP en liberalen
ooit samen regeren als men al
niet eens in staat is in de kies
districten orde op zaken te
stellen? Is dit de krachtige re
gering die ons land nodig
heeft?"
Niettemin lijken SDP en libera
len, electoraal gezien, voor el
kaar geschapen. De liberalen
hebben het voordeel dat ze in
de districten sinds tientallen
jaren werkzaam zijn, en daar
een hechte organisatie heb
ben opgebouwd.
Een nadeel is, dat ze geen erva
ring met regeren hebben. Dat
nu wordt ruimschoots goed
gemaakt door de SDP, waar
mensen als Rodgers, David
Owen. Roy Jenkins en Shir
ley Williams stuk voor stuk
op regeerervaring kunnen
bogen.
Het nadeel van de SDP, als
nieuwe partij, is weer het ont
breken van een lokale basis.
En zo vullen de twee partijen
elkaar prachtig aan, ideaal
gesproken. De werkelijkheid
heeft inmiddels anders ge
leerd.
Want het opdelen van de meer
dan 500 kiesdistricten tussen
kandidaten van de twee par
tijen heeft vooralsnog tot on
overbrugbare meningsver
schillen geleid. Noch SDP,
noch de liberalen blijken zich
aan de in oktober gemaakte
afspraken te houden.
Hoe luiden die afspraken? Al
lereerst werd overeengeko
men dat beide partijen in elk
van de districten steeds één
kandidaat, hetzij van de libe
ralen, hetzij van de SDP zou
den steunen. Iedere partij
zou de helft van de districten
toegewezen krijgen. En dat
zou dan op zo'n manier moe
ten gaan, dat elk van de par
tijen evenveel districten zou
krijgen die door de alliantie
gewonnen moeten kunnen
worden, als districten waar
Labour of de conservatieven
moeilijk verslaanbaar zijn.
Bovendien werd afgesproken
dat zittende parlementsleden
voorrang zouden krijgen. Die
laatste afspraak alleen al
heeft voor aanzienlijke pro
blemen gezorgd. Leerzaam in
dit verband is de loop der ge
beurtenissen in het district
Greenock. Sinds 1955 is daar
steeds de Labour-parlemen-
tariër dr. Dickson Mabon als
Lagerhuislid gekozen. Maar
de Liberale Partij neemt in
het district een belangrijke
plaats in, en had juist de laat
ste jaren een stevige groei
doorgemaakt.
Met de sterk dalende populari
teit van Labour in het hele
land, zag het ernaar uit dat bij
de volgende Lagerhuisver
kiezingen, die volgend jaar
worden gehouden, de libera
len de zetel zouden moeten
kunnen winnen. Zeker, als
men zou kunnen rekenen op
de SDP-stemmers.
Maar wat deed Mabon, bekend
om zijn sluwheid en politiek
inzicht, onlangs? Hij stapte
over naar de SDP. Zittende
parlementsleden krijgen
voorrang, dus dat zou beteke
nen dat de liberalen in Gree
nock de man die ze 25 jaar
lang te vuur en te zwaard
hebben bestreden, nu zouden
moeten steunen!
Dat was te veel voor de libera
len in dit district, én dus eis
ten ze van de SDP-onderhan-
delaars een liberale kandi
daat. Gevolg: ruzie. Ook el
ders in het land waren geves
tigde liberale politici niet be
reid de oogst van jarenlang
werk op lokaal niveau zo
maar aan een nieuwkomer
van de SDP te schenken.
Omgekeerd vonden en vinden
velen binnen de SDP, dat de
sociaal-democraten recht
hebben op meer dan de helft
van de districten. In de pei
lingen immers is het deze
nieuwe partij die de stemmen
heeft getrokken. De liberalen
komen sinds jaar en dag aan
een relatief laag percentage
van de stemmen.
Juist omdat er zo veel op het
spel staat - de coalitie behaal
de bij de laatste opinieonder
zoeken meer dan de helft van
de stemmen - zal men de ru
zie in Greenock en andere
districten wel bijléggen.
Maar het is zeer de vraag of
SDP en liberalen elkaar voor
31 maart in alle gevallen heb
ben kunnen vinden.
Want dat was de bedoeling,
toen men in november met
de onderhandelingen van
start ging. Naar thans blijkt
moet in 70 procent van de
districten zelfs nog een eerste
gesprek worden gehouden.
De SDP zal nu aandringen op
een centralistischer aanpak.
De liberalen waren de onder
handelingen ingegaan in het
vertrouwen, dat men er op lo
kaal niveau zal uitkomen. De
SDP heeft steeds een van de
landelijke bestuursleden af
gevaardigd naar de plaatselij
ke onderhandelingen.
Het zit erin dat de liberale lei
der, David Steel, met zo'n
centraler geregelde verdeling
van de districten akkoord zal
gaan, hoewel dat in strijd is
met de liberale traditie. Maar
hij zal wel moeten, wil hij zijn
partij ooit aan de regerings
macht helpen.
Of de coalitie de verkiezingen
in '83 gaat winnen, is nu een
nog grotere vraag dan enkele
weken geleden. Immers, de
aantrekkingskracht van de
Alliantie was juist de rede
lijkheid, de wens tof samen
werken die steeds werd bena
drukt.
Dat was een verademing voor
de Britse kiezer tegenover
het extremisme van me
vrouw Thatcher en haar vol
gelingen en tegenover de ex
treme geluiden en ruzies bin
nen Labour. Zoals het dag
blad The Guardian deze
week schreef: „Het lijkt een
regel in de hedendaagse poli
tiek te worden, dat de ergste
vijand van elke partij de ei
gen partij is".
HENK DAM
MOSKOU, WASHINGTON (AFP
GPD/Reuter) - De Sowjet-Unie is
vastbesloten Polen -ongeacht de
prijs - financieel en economisch
te steunen in de wetenschap dat
dit de eerste voorwaarde is voor
normalisering van de toestand in
dat land.
Het officiële persbureau Tass
meldde gisteren de onderteke
ning in Moskou van een handels-
en betalingsprotocol tussen bei
de landen dat de levering van be
langrijke goederen, zoals olie en
aardgas, aan Polen waarborgt en
dat Polen kredieten tegen lage
rente verstrekt om het tekort op
de handelsbalans te verminde-
"Wij weten dat Polen ons veel zal
kosten, maar wij zijn vastbeslo
ten dat offer te brengen. Zonder
economisch herstel zal er geen
oplossing voor de crisis zijn", al
dus bronnen rond het Kremlin.
Volgens waarnemers in Moskou te
kent zich in Polen een herverde
ling van de rollen af: generaal Ja-
ruzelski heeft de taak om een
hechtejsinnenlandse orde te her
stellen. De Sowjet-Unie en haar
bondgenoten moeten zich in eco
nomisch opzicht inspannen om
de normalisatie een kans te ge-
In Kopenhagen heeft de woord
voerder van de Poolse militaire
raad, kapitein Wteslaw Gornicki,
gezegd dat Lech Walesa in een
luxueuze villa in de omgeving
van Warschau wordt vastgehou
den. Hij zei te hopen dat Walesa
eens weer actief zou kunnen zijn
als vakbondsleider, maar dat de
ze nooit meer een politieke rol
zal spelen. "Er is geen plaats
voor een politieke partij met de
naam Solidariteit".
Het officiële Poolse persbureau
PAP meldde gisteren dat de on
afhankelijke studentenbond was
ontbonden omdat deze bleef op
roepen tot staking en ondanks de
staat van beleg klandestiene do
cumenten bleef verspreiden. De
gezamenlijke studentenbonden
in Nederland hebben hierop bij
de Poolse ambassadeur in ons
land geprotesteerd.
In een brief aan de ambassadeur
zeggen de bonden dat het verbod
iet te rijmen valt met de eerdere
verklaring van generaal Jaruzels-
ki, dat de Poolse leiding vastbe
sloten is het proces van hervor
mingen voort te zetten. Zij eisen
onmiddellijke intrekking van de
maatregel.
Wat de reactie van het Westen op
de Poolse crisis betreft is giste
ren duidelijk geworden dat Was
hington en Bonn het er nu wel
over eens zijn dat de Sowjet-
Unie verantwoordelijk is voor de
gebeurtenissen in Polen. Tijdens
het overleg van bondskanselier
Helmut Schmidt en president
Ronald Reagan in Washington
zijn echter geen concrete beslui
ten genomen. De Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken
Alexander Haig zei te hopen dat
op de speciale NAVO-conferen-
tie volgende week de westelijke
houding eensgezind zal zijn.
Tegelijkertijd zei hij niet te ver
wachten dat de bijeenkomst zal
leiden tol een 'uniform resultaat'
wat het nemen van sancties te
gen de Sowjet-Unie betreft.
Voorts deelde Haig mee dat de
spanningen rond Polen niet van
invloed zijn op de Amerikaans-
Russische besprekingen over
vermindering van kernwapens.
Tenzij de situatie in Polen plotse
ling zou verergeren, gaan de VS
dan ook volgende week in Genè-
ve de onderhandelingen over de
kernwapens voor de middellan
ge afstand in Europa voortzetten.
Later deze maand zal Haig in Ge-
nève zijn Russische ambtgenoot
Gromiko onmoeten, met het doel
besprekingen over vermindering
van strategische kernwapens "in
de toekomst" voor te bereiden.
De Westduitse regering heeft het
resultaat van de ontmoeting tus
sen bondskanselier Helmut
Schmidt en de Amerikaanse pre
sident Ronald Reagan met in
stemming begroet. Regerings
woordvoerder Lothar Bühl ei dat
de bondsregering de uitkomst
van de besprekingen opvat als
een bevestiging van de juistheid
van de door haar gevoerde poli
tiek ten opzichte van Polen.
De Sowjet-Unie heeft Reagan en
Schmidt verweten dat ze de
"Poolse leiding willen voor
schrijven met wie en op welke
wijze ze de binnenlandse aange
legenheden van het land moet re
gelen".
Tass stelt in een commentaar vast
dat Schmidt in zijn gesprekken
met Reagan gebleven is bij zijn
opvatting dat sancties "niet het
geschikte middel zijn om de
Sowjet-Unie werkelijk te beïn
vloeden".
De Westduitse minister van bui
tenlandse zaken, Hans-Dietrich
Genscher, zei gisteren dat hij
zich "een grotere toenadering
tussen de VS en Bonn niet kan
voorstellen".
