Blik in de weekbladen D- "Boordevol plannen, maar je zit vast aan Estel" bij Is er nog kans voor Hoogovens? Interview Protest Praag EISEVIERS DONDERDAG 7 JANUARI 19B2 Varia De woelige ontwikkelingen rond het Estel-concern hebben Hoogovens in 1981 niet onberoerd gelaten. Drs. J.D. Hooglandt verklaarde dinsdag tijdens zijn nieuwjaarrede, dat dfinanciè- le situatie bij Hoogovens zelfs uitermate kritiek genoemd mag worden. Vele malen werden de ongeveer 20.000 werknemers in IJmuiden geconfronteer met berichten over het mogelijke einde van de in 1972 met het Dortmundse Hoesch aangegane Estel-fusie. Of het tien jaar oude staalconcern erin zal sagen te overleven, is volgens velen zeer de vraag. Het moet gezegd: de afstand tussen Hoogovens is in de laatste maanden van 1981 aanzienlijk vergroot. Hier en daar wordt zelfs al de vraag gesteld of het eigenlijk nog wel zinvol is te proberen beide bedrijven bij elkaar te houden. „Het proces van uiteengaan is al dermate ver gevorderd dat het bijzonder moeilijk zou worden om het nog terug te draaien", zo zegt een in de Estel-problematiek ingewijde zegsman. In IJmuiden zal de onzekerheid de komende weken voortduren. Een beslissing over de toekomst van Estel wordt nu niet voor februari verwacht. Hoogovens-directeur Frank Mathijsen Gerst kent echter naar zijn zeggen één alles overheersende zekerheid: zijn bedrijf heeft zowel binnen als buiten Estel vol doende toekomstkansen. IJMUIDEN Terwijl het Hoesch-management in de laatste maanden van 1981 verbaal nadrukkelijk de trom roerde, bleef het in IJmuiden doorgaans opvallend rustig. Geen toeval overigens. De Nederlanders binnen Estel willen voor komen dat zij door de Westduitsers als vragende partij aange merkt worden. Dat zou per slot van rekening wel eens de door niemand begeerde 'zwarte piet' op kunnen leveren. Mathijsen Gerst zegt over die terughoudende opstelling: „Die zal voorlopig nog wel even voortduren. Niemand is gebaat bij stommiteiten of vervelende opmerkingen. Het probleem Is dat wij van uit onze Hoogovens-optiek best begrip kunnen opbren gen voor bepaalde standpun ten van Hoesch en ik neem aan dat dat andersom ook het geval is. In deze uiterst ge voelige zaak moet je nou een maal voorzichtig zijn". Terwijl Hoesch de staalcrisis met een deels verouderde productiecapaciteit te lijf moest gaan, ging Hoogovens de magere jaren redelijk mo dern tegemoet. Mathijsen Gerst laat in bedekte termen weten dat te lang is gewacht met een herstructurering in Dortmund, waardoor nu plotsklaps een zeer ingrijpen de, maar bovenal pijnlijke operatie nodig is. „Dat herstructureringsplan van Hoesch moet in 1990 groten deels zijn afgerond. Nou, dan is er nog een hele lange weg te gaan. Het lijkt mij beter eerst te komen tot een stabili seringsfase. Zoiets als onze structurele kostenverlaging van 1977. Toen zeiden wij: dit gaat zo niet langer, er moet ingegrepen worden. En dat kan stap voor stap. Je moet naar het personeel toe werken met duidelijke en overzichtelijke doelstellin gen, je elke keer een nieuw doel voor ogen stellen en zo langzaam maar zeker in de goede richting opschuiven. Dat is een voorwaarde om de mensen werkelijk gemoti veerd achter je beleid te krij gen", zo meent Mathijsen Gerst. Terug naar de problemen van Hoogovens. Mathijsen Gerst erkent dat het IJmuidense bedrijf nog een lange en waarschijnlijk moeilijke weg heeft te gaan, maar acht een optimistischgeluid geens zins misplaatst. „Iedereen erkent nu dat de Staalcrisis structureel is. U herinnert zich die verhalen van enige tijd geleden nog wel. De markt was tijdelijk ingezakt, maar zou zich wel weer herstellen. Nou, dat is niet uitgekomen en dus moet je daar als management op inspelen. Wij weten wat we willen. Voor wat betreft de techniek, de procesbeheer sing en de produktie kun je redelijk aangeven wat nood zakelijk is. De haalbaarheid daarvan is echter afhankelijk van je financiële middelen en de marktsituatie. Het afzetni- veau, dat is een erg belang rijk punt". Veel is al gezegd en geschreven over de mogelijkheden voor Hoogovens om op eigen be nen binnen de Europese Ge meenschap maar ook in de Verenigde Staten voldoende staal te verkopen. Mathijsen Gerst erkent dat de bewer king van staal („daar gaat het eigenlijk om, niet de verwer king want die kennen wij in IJmuiden helemaal niet") bij Hoogovens bepaald niet om vangrijk is. Ook bestaat er de nodige onzekerheid over de quota die het bedrijf in EG- verband krijgt toegewezen. Nu vallen deze quota nog toe aan Estel, maar mocht de fu sie worden beëindigd, dan zal Hoogovens een eigen portie moeten verwerven. En: wat gebeurt er als de 500.000 ton- levering aan Hoesch wegval- t? Mathijsen Gerst: „Kijk, dat zijn Directeur Frank Mathijsen Gerst zaken waarvan de afloop ui termate moeilijk is in te schatten en daar wil ik me ook niet al te zeer aan wagen. Mocht dat Hóesch-pakket in derdaad wegvallen - hetgeen ik zeer betwijfel - dan gaan wij er vanuit dat het moet lukken daarvoor elders vol doende compensatie te vin den. Wij moeten er wel voor waken in dat geval ons staal zonder meer overal binnen de EG af te zetten, want dat zal Hoogovens door andere landen niet bepaald in dank worden afgenomen. Ik voel er weinig voor me als een soort vrije vogel op te stellen, dat heeft geen zin", zo meent de directeur. Samenwerking Mocht Estel volgend jaar uit eenvallen, dan moet Hoogo vens volgens Mathijsen Gerst een eigen positie-opbouwen in bepaalde sectoren van de staalproduktie en bewerking. „De vraag is dan of je zoiets alleen moet doen of in sa menwerking met anderen. Dat laatste acht ik niet uitge sloten. Er bestaan op dat ge bied erg veel mogelijkheden, al zijn die tot nog toe weinig concreet. Ik denk dan niet meteen aan een fusie maar bijvoorbeeld aan een samen werking op contract-basis. Dat is de weg die wij op zou den kunnen gaan, en op die manier kan er binnen de EG ook een zekere mate van inte gratie binnen de staalindus trie ontstaan". Mogelijk meer samenwerking met anderen dus, maar moge lijk ook het einde van Estel. „Mocht het daar van komen, dan hoeft dat voor Hoogo vens geen dramatische ont wikkeling te zijn. Ik ver wacht dat er ook als Estel blijft bestaan veel zal ver anderen. Neem nou die over name door Hoogovens van het verlies van Hoesch, de Verlustubernahme. Nou, als die wordt geschrapt, zal ook de hele Estel-structuur ver anderen. Er komt in zo'n ge- i conceptie die misschien meer het karakter van een holding zal hebben. Meer zelfstandigheid voor de twee bedrijven. En laten we wel wezen: een eigen identi teit kan in bepaalde opzich ten heel stimulerendwerke- Terwijl de inbreng van minister Jan Terlouw van economi sche zaken in de Estel-pro- blematiek vooral door de vakbonden vrij kritisch is be naderd, zegt Mathijsen Gerst respect te hebben voor de 'erg positieve opstelling' van de bewindsman. Voor de Hoogovens-directeur is het zonneklaar: „Nederland is hoognodig toe aan een uitge balanceerde industriepoli tiek. Bedrijven die de rege ring werkelijk wat waard zijn, moeten vanuit Den Haag op allerlei gebied - kun nen rekenen op steun, zo luidt vrij vertaald de opvat ting van de Hoogovens-top man. Hoogovens is een echte en goede basisindustrie. „Wij kennen een groot minpunt en dat is dat de verwerking van staal in Nederland niet echt aanwezig is. Wil je daar wat aan doen, dan kan dat al leen vanuit een goede mdus- triepolitek. De overheid moet ons mogelijkheden bieden die het aantrekkelijk maken om op bepaalde gebieden aan de slag te gaan. Mijn indruk is dat ook de politici als het er werkelijk op aankomt best achter Hoogovens durven te gaan staan". Met name op het milieugebied heeft Hoogovens veel met de overheid te stellen. Te veel, zo blijkt uit de woorden van Mathijsen Gerst. Hij zegt: „Als je geld stopt in allerlei milieuvoorzieningen, moet je ervoor ^orgen dat het effect daarvan zo goot mogelijk is. Ik meen dat wij de echt be langrijke zaken nu hebben gehad. Er wordt gewerkt aan een waterzuivering, de cokes- fabriek gaat straks een stuk schoner worden... Nee, de grote klappers zijn klaar en ik verwacht niet dat wij nog veel verder in vervuiling te rug zullen zakken". Jaap Sluis Tot slot de werkgelegenhejd in IJmuiden. een zaak die vol gens de directie bepaald geen reden geeft tot ongerustheid. Zelfs als Estel na tien jaar sterft, zullen de gevolgen daarvan op de werkgelegen heid bij Hoogovens slechts marginaal zijn, zo wordt keer op keer gezegd. Dat het staal bedrijf de komende jaren de nodige arbeidsplaatsen moet laten vervallen, is volgens Mathijsen Gerst een logische zaak. „Neem de renovatie van de Warmbandwalserij Iedereen is daar voor, iedereen erkent dat die klus eigenlijk niet veel langer meer kan blijven bggen. omdat die walserij zo belangrijk is voor Hoogo vens. Maar laten we wel zijn: als de walserij eenmaal is ver nieuwd zullen er bijvoor beeld als gevolg van de auto matisering minder mensen werken dan nu het geval Maar, zo zegt Mathijsen Gerst, uitgewerkte plannen voor een inkrimping c.q. afslan king zijn er niet. „Nee, maar bij een voortgaande automa tisering komen de verhou dingen tussen het aantal werknemers in de produktie en niet-produktie anders te liggen en zal de som van de hoeveelheid arbeidsplaatsen grosso modo wel lager zijn. Het lijkt me zinvol dat je zoiets zonder meer erkent, want het moet toch duidelijk zijn dat je meer hebt aan een moderne sterke werkgever dan aan een bedrijf dat om al lerlei redenen overbodig werk in stand houdt. Maar nogmaals, forse inkrimpin gen zitten er echt niet in", zo betoogt de Hoogovens-top- Als het aan Mathijsen Gerst ligt komt er op korte termijn dui delijkheid over de toekomst van Estel en dus van Hoogo vens. Hy zegt daarover „Het is ontegenzeggelijk een moei lijke toestand. Je zit als^ be drijf boordevol plannen, maar je loopt toch in zekere zin aan het lijntje van Estel en hebt niet de vrijheid om op eigen houtje te handelen. De grote vraag bij een uiteen vallen is: word je het eens over een goede regeling van de afzetmarktproblemen? Dat is een vraagstuk dat ei genlijk belangrijker is dan al le andere knelpunten". De Tsjechoslowaakse ambassa deur in Den Haag J. Sevcik heeft gisteren een protest moeten aan horen van vertegenwoordigers van de rooms-katholieke vredes beweging Pax Christi tegen on derdrukking van rooms-katho- lieken in zijn land. Voorzitter Trip en secretaris Dilweg van Pax Christi boden hem ook een protestnota aan. Na de onder drukking in eerste instantie te hebben ontkend, zegde Sevcik de delegatie toe, de nota aan de regering in Praag te zullen voor leggen. Het gaat Pax vooral om de zware gevangenisstraffen voor rooms- katholieken die religieuze lec tuur drukten en verspreidden, en om de scherpe bemoeienis van de staat met de kerk en christelij ke organisaties. Ook andere afde lingen van Pax Christi, in Euro pa en de Verenigde Staten, ko men deze week met een protest. Aan kerken en bijbelorganisaties is de vraag voorgelegd of er een nieuwe bijbelvertaling voor ker kelijk gebruik moet komen. De Raad voor contact en overleg be treffende de Bijbel, waarin de meeste kerken en bijbelorganisa ties samenwerken, stelt dit on derzoek in. In de protestantse kerken wordt behalve de Statenbijbel vooral de vertaling uit 1951 van het Ne derlands Bijbelgenootschap ge bruikt. De werkzaamheden aan deze vertaling zijn echter al in de jaren 20 begonnen. In de Rooms- Katholieke Kerk wordt uit de Willibrord-vertaling gelezen, waarvan het Nieuwe Testament in 1961 en het Oude Testament in 1975 verscheen. 'Groot Nieuws voor U', het Nieuwe Testament in de omgangstaal, kwam in 1972 uit. Volgend jaar januari zal de hele bijbel in de omgangstaal klaar komen. Deze uitgaven zijn meer bedoeld voor gebruik in het gezin. Mochten de kerken en bijbelge nootschappen tot een nieuwe vertaling voor kerkelijk gebruik besluiten, dan is deze pas over een jaar of twintig te verwachten, zo deelde het Nederlands Bijbel genootschap mee. Ergenis De afgelopen maanden heeft een aantal hoge officieren van het Westduitse leger bedankt voor het lidmaatschap van de Evange lische Kerk. Zij ergeren zich, vol gens de Westduitse hoofdleger- predikant R. Gramm, aan de houding van de kerk in bepaalde maatschappelijke en politieke kwesties. De kerk stelt zich poli tiek eenzijdig op, oefent kritiek op de defensie en komt meer en meer in pacifistisch vaarwater, luidt het verwijt der officieren. Volgens Dietrich Sattler, woord voerder van de Evangeüsche Kerk, heeft deze ergernis meer te maken met de manier waarop de vredesdiscussie in de kerk wordt gevoerd dan met het officiële standpunt van de kerk over oor log en vrede. "Geen enkele gene raal die overtuigd christen is heeft reden om na lezing van het kerkelijke stuk over oorlog en vrede de kérk de rug toe te ke ren", zei Sattler. Hij verwees naar de vergadering van de synode van enkele weken geleden, die uitsprak dat de maatschappij de militairen, als het over ethische vragen gaat, niet in de steek mag laten. "De pastorale verzorging van militai ren", zo verklaarde de synode, "is een vanzelfsprekende taak van de kerken". Schoolhoofden en autoriteiten in Oost-Duitsland hebben de voor zitter van de Evangelische Kerk, Eberhard Natho, boos gemaakt, omdat zij de jeugd verbieden stickers te dragen met het op schrift 'Zwaarden tot ploegscha- Het jeugdw,crk van de evangeli sche kerken liet die stickers ver vaardigen ter gelegenheid van een vredesactie. Het bewuste op schrift verwijst naar het bijbel boek Micha, hoofdstuk 4 vers 3: "Dan zullen zij hun zwaarden tot ploegscharen omsmeden en hun speren tot snoeimessen. Geen volk zal tegen een ander volk het zwaard opheffen, en zij zullen de oorlog niet meer leren". De staat ziet in de stickers een aan val op de vredespolitiek van Oost-Duitsland. Er zou een nega tieve invloed van uitgaan op de bereidheid tot militaire verdedi ging Kerkleider Natho noemde in zijn kritische nieuwjaarsboodschap ook het feit dat op bepaalde scholen in de DDR het dragen van een halsketting met kruis verboden is. In oktober schaarde Natho zich achter het verzoek van jongeren tot invoering van sociale vredes- dienst (om militaire dienst te kunnen weigeren). Vrouw Uit een enquête blijkt, dat drie kwart van de Engelse bevolking en 81 procent van de Anglicanen in Engeland voorstander is van toelating van de vrouw tot het priesterambt in de Anglicaanse Kerk. De grootste weerstand be staat nog bij de geregelde kerk gangers. die echter toch in meer derheid (69 procent) vóór zijn. i/n VRIJ NEDERLAND Jaap Boersma slaat hard terug, na de "laster en "roddel" die hem in NRC/Handelsblad ten deel viel na zijn beschuldigingen aan het adres van zijn ex-werkgever Ogem. Berichten over zes-pro centsleningen blijken onjuist, W. Pluiijgers van Ogem blijkt de anonieme tipgever. Bij de NRC vraagt men zich af of de Ogem de krant? heeft gebruikt. Wederom een onthustend verhaal. Vrij Nederland belicht het failliet van het banenplan van Den Uyl- ("hij moet zich door god en alle mensen verlaten voelen"), die zijn verzet tegen de berekenin gen van het Centraal Planbureau heeft opgegeven. Het worden hooguit vijfduizend nieuwe ba nen en geen zestigduizend. De FNV: "Hij had al oorlog met de werkgevers. Hij krijgt er nog een met ons". Rita Kohnstamm, hoofdredactrice van dat merkwaardige blad "Ou ders van Nu" vertelt over opvoe den en de fouten die by het blad zijn gemaakt. Het blijkt nooit de bedoeling te zijn geweest ouders het gevoel te geven dat er van al les met hun kinderen moest ge beuren "Die valkuil daar zijn we ingevallen". De oude controver se tussen literatuurcriticus Carel Peeters en de schrijver Jan Wol kers krijgt vorm in een tweege vecht. Wolkers wordt onder vraagd en daarna mag Peeters reageren. Wolkers wil zijn criti cus in therapie, Peeters vindt Wolkers een "ouwehoer". Hol land op zijn smalst. Beide heren schreven een artikel over elkaar. Voorts een aardig verhaal over het verdwijnen van de restauratie in het Amsterdamse Centraal Sta tion. Het kleurkatern volgde de Bunnikzijders, een groep jonge ren die zorg droeg voor de sloop van het stadion van de FC Utrecht. MACA7INE Dit weekblad is voor het grootste deel gevuld met een terugblik op het vorige jaar. Niet alleen in beeld (16 pagina's foto's), maar ook in woord. Tal van Elsevier-redacteuren mochten hun licht laten schijnen op 1981 en de lezer wordt er hele maal niet vrolijker van: Van Ros malen die 1981 naar aanleiding van de gebeurtenissen rond Po len het jaar van de mythe noemt: "De handelwijze van de Sowjet- Unie in Polen en de reactie daar op in het Westen hebben weer eens aangetoond dat intimidatie in internationale zaken loont. Op de aanvaarding van dit gegeven een wereldvrede te willen bou wen is even dom als kortzichtig. Vroeg of laat zal het Westen ook de rekening van Polen 1981 wor den gepresenteerd, in de vorm van nog meer intimidatie en mis schien zelfs: chantage". Dieudonnée ten Berge vond 1981 het jaar van de laffe politiek, prof. Hartog laat Zijlstra als hoofdfiguur van het voorbije jaar opdraven. Schumacher ziet te rug op een jaar vol kermis in de bioscoop en Coen van Harten vindt dat de piraten vorig jaar het gevecht hebben gewonnen. Naast al die terugblikken ook 'ge wone' verhalen in EM. René de Bok ging op reportage naar Mos kou en beschrijft de Sowjet-poli- tiek als "een koude oorlogs-of- fensief binnen en een beroep op de wereldvrede buiten de gren- Het weekblad liet het Nipo een on derzoek doen naar het feit of het werkgelegenheidsplan van mi nister Den Uyl goed gevallen is in Nederland. Dat is dus niet het geval. In het omslagartikel van HP be schrijft Ischa Meijer De Emoties van Wim Meijer. Meijer bracht het van Mulo met zes-plusjes tot het fractie-voorzitterschap van de PvdA. "Ik heb de neiging om alles naar buiten toe te polysten. Maar waarmee ik bezig ben, dat is een enorm emotionele keuze". In '58 werd Meijer "vanuit een zekere underdog-positie" lid van de PvdA. De val van het kabinet- Drees was daar aanleiding toe. "Op dat moment had ik het ge voel: dit is niet eerlijk". Over zijn partij: "Er moet een keuze wor den gemaakt. Het ontbreekt de PvdA aan erkenning van intern gezag, leiderschap, gezicht voor myn part", zegt Meijer. HP vraagt zich verder af, of de CPN met haar nieuwe beginsel programma een 'normale' party wordt. Henk Hoekstra, voorzitter van het CPN-partijbestuur: "On danks alle meningsverschillen met de Oost-Europese landen willen we wel de dialoog blijven voeren. We willen ook de moge lijkheid van overtuiging tot een andere denkwijze in die landen niet uitschakelen. We wensen die dialoog te voeren zolang het kan, maar in geval van een generaals- bewind zoals in Polen houdt na tuurlijk alles op". Uit het ont- werp-beginselprogramma valt op te maken, dat de partij heeft gebroken met de zogenaamde Oost-Europavleugel in de party. Om de twee stromingen in de partij, de Euro's en de Ortho's, gerust te stellen wordt deze stap echter voorzichtig geformuleerd. Verder: Het verraad van Jaruzels- ki. Hoe kon het gebeuren dat een onkreukbare generaal zijn eigen overtuiging (Polen schieten niet op Polen) loochende?; De Bluf poker van Jan Terlouw en deel twee van De zaak Oss. "Omdat hij echt zwart/wit denkt" is minister Van Dijk (ontwikke lingssamenwerking) dertiende geworden op de lijst van politici van het jaar, de wedstryd die elk jaar door dit weekblad wordt uit geschreven. Dat premier Van Agt eerste en vice-premier Den Uyl tweede is geworden is min der leuk dan de bewoordingen waarmee de parlementaire jour nalisten deze klassering voor Van Dijk motiveren. "Was vroe ger engste kamerlid en blijkt nu de engste minister" is er nog zo een. Toch maar handhaven die verkiezing. Polens sterke man Jaruzelski wordt door Ton Cnjnen onder de loep genomen. Jaruzelski, die zich van lieverlede in het Poolse kader heeft opgewerkt, was en is niet bepaald de lieveling van het Kremlin: "Het feit dat de gene raal heeft gedaan wat Moskou eiste maakt hem overigens in Russische ogen niet minder ver dacht. Zyn uitspraken over het voortzetten van de "liberale" koers worden door het Kremlin volstrekt niet gedeeld". Dat er ten tijde van de industriële revolutie weinig arbeidsvreugde te beleven viel, mag blyken uit de verhoren die de Parlementai re Enquêtecommissie in die tyd onder arbeiders en arbeidsters hield. Dit rapport is onlangs in drie delen heruitgegeven en De Tijd geeft enkele gruwelijke cita ten uit dat verslag, waarin een di recteur van een fabriek zijn ar beiders als beesten zegt te be schouwen. Gabriel Garcia MArquez geldt op het ogenblik als meest vooraan staande Latijnsamerikaanse schrijver Deze week zijn nieuw ste novelle in De Tijd. Verder een interview met de voorzitter van het Genootschap van Leraren, Jos van den Maagdenberg Met als hoofdmoot byna vanzelfspre kend de middenschool. hervormd nederland In HN staat deze week een inter view met de politiek econoom Wim Boerboom. Deze Tilburgse wetenschapper weet weliswaar ook geen oplossing voor de eco nomische cnsis. maar kan wel aangeven welke kant het opgaat de chaos Hy waarschuwt - wan neer hebben we dat eerder ge hoord? - voor de ongebreidelde macht van de superbedrijven in Nederland, die kennelijk aan in vloed winnen naarmate het slechter gaat met de economie. De politiek, constateert Boer boom met spyt, is daar niet te genop gewassen. Het omslagverhaal gaat over een nieuw fenomeen dat de rust van de mens moet bevorderen: ach tergrondmuziek Je hoort het in winkelcentra, op de werkvloer en waar al niet Je hebt er zelfs een aparte industrie voor Maar, waarschuwt HN, laat u niet mis leiden: achtergrondmuziek is en blyft een net woord voor volks verlakkerij. Mient-Jan Faber, secretaris van het Interkerkelyk VndNbmid, komt in HN aan het woord over - of liever naar aanleiding van - Polen. Hij vindt het een slechte zaak als Polen zou worden op geofferd aan de blokpolitiek van Europa, de VS en de Bovjlt Unie. ledereen een kaars voor z'n raam en vervolgens niets anders doen dan roepen dat we nu sa men sterk moeten zyn in het westen, daar wordt Faber m g lyk van, aldus HN HN heeft verder een gesprek met Wim Bloemendaal, presentator van het VARA-radioprogram ma "Truck" (voor vrachtwagen chauffeurs en lotgenoten). Bloe mendaal voert een soort ideele stryd tegen de valse romantiek waarmee het beroep van de vrachtwagenchauffeur wordt omringd "Nog steeds bellen chauffeurs me op die hun ver haal beginnen met ik ben maar een vrachtwagenchauffeur..."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1982 | | pagina 13