Strijd tegen het rode
potlood is uitgebroken
Universiteit: 1982
wordt breukjaar
Yijftie
cel
voor
n maanden
inbreker
Leidse stadsrubriek
R 1981 WOENSDAG 30 DECEMBER 1981
Plant]
tel.
tel.
Gemeente-ambtenaren in
de herdressuur. Er waait
een frisse wind door het
muffe ambtenarenappa
raat. Het stoffige taalge
bruik van de 'dienaren
van de burgerij' staat op
de helling. Jongere amb
tenaren zijn er van door
drongen dat het zo niet
langer kan. Dat de van de
burgerij vervreemde
ambtenaar weer de taal
van het gewone volk
moet gaan spreken en
vooral schrijven.
Opdat 'Jan met de pet' niet
langer schroomt om met
zijn problemen naar het
stadhuis te stappen. En
opdat de bewoners in een
'achterstandsgebied' be
grijpen wat het ontwerp-
bestemmingsplan met
hun eigen straat van plan
is.
Basis voor verdere bezuinigingen
Jan Lelieveldt en Ineke Harren: "Gemeente Leiden is met cursussen taalgebruik op de goede weg om afstand
tussen ambtenaar en burger te verkleinen". (foto Holvast)
?n; do
gram-
LEIDEN Bij de gemeente
Leiden is de belangstel
ling van (jonge) ambtena
ren voor taalcursussen
groot. Onlangs zijn er ver
schillende cursussen afge
rond terwijl er al weer en
kele tientallen ambtena
ren in de wachtkamer zit
ten voor een volgende cur
sus. De veredelde taalles
sen blijken duidelijk in
een behoefte te voorzien.
Het besef dat het anders
kan en moet is bij de 'stad-
huis-jeugd' aanwezig. He
laas houdt het 'rooie pot
lood' van de chef in veel
gevallen de vernieuwing
nog tegen.
"Maar dat is een kwestie van tijd",
is de stellige overtuiging van Ine
ke Harren van de afdeling perso
neelszaken. Volgens deze studie-
begeleidster zullen de chefs die
zich hardnekkig blijven bedie
nen van ellenlange volzinnen, ge
drapeerd met woorden als mits
gaders,zulks, laatstelijk en
voorshands, vanzelf de moed op
geven. "Hoe meer ambtenaren er
simpeler gaan schrijven des te
meer tijd kost het de chefs om de
zaak te corrigeren. Tot er op het
laatst geen beginnen meer aan
is",
Motie-Hes
Het toenmalige PvdA-raadslUf
Joyce Hes lanceerde tijdens de
behandeling van de gemeentebe
groting voor 1980 een motie
waarin zij aandrong op het instel
len van een werkgroep taalge
bruik ambtenaren naar Haags
voorbeeld. Die werkgroep kwam
er en de motie-Hes, door partij
genote Henriëtte van Dongen en
PSP-raadslid Annelies Ponsen
mede ondertekend, resulteerde
uiteindelijk in een proefcursus
'Beter taalgebruik'. Daar deden
vijftien ambtenaren uit alle gele
dingen van het gemeentelijke ap
paraat aan mee.
De cursus liep van begin oktober
tot half december (tien lessen) en
werd geleid door een docent van
de Bestuursschool Zuid-Hol
land. Tijdens de cursus bleek dat
de wensen van de cursisten nog
al uiteenliepen. De een bleek
2ich te willen bekwamen in het
schrijven van heldere verslagen
van vergaderingen terwijl een
ander behoefte had aan het leren
schrijven van een brief.
Met andere woorden: het bleek
niet zo verstandig om de tuin
man van plantsoenendienst en
de meester in de rechten van de
afdeling juridische zaken in één
en dezelfde klas te stoppen. Er
werd een enquete gehouden on
der het stadhuispersoneel. Op
grond van de uitslag van die en
quete werden dit najaar vier cur
sussen opgezet door het Neder
lands Centrum voor Advies Trai
ning en Begeleiding. Zo'n zestig
ambtenaren konden een'plaatsje
krijgen op de cursussen: correct
Nederlands, notuleren, corres
pondentie en schriftelijk rappor
teren.
De duur van de cursussen is drie
dagen (schriftelijk rapporteren
vier dagen) die 's ochtends om
half tien beginnen en tot 's mid
dags half vijf duren. Plaats van
handeling is het instructielokaal
van de nieuwe brandweerkazer
ne aan de Gooimeerlaan. Het
'studeren' gebeurt in de 'baas z'n
tijd' en op kosten van de ge
meente (per cursist ongeveer
driehonderd gulden).
Herschrij fbureau
Behalve de burger profiteert de
ambtenaar natuurlijk ook zelf
van het simpeler geschrijf van
zijn of haar collega's. Vooral op
het Buro(l) Voorlichting is men
blij met de nieuwe tendens. Chef
Jan Lelieveldt: "Jarenlang heeft
Voorlichting dienst gedaan als
een soort herschrijfbureau voor
de rest van het gemeentelijk ap
paraat. Ingewikkelde bestem
mingsplannen en concept-be
stemmingsplannen moesten
door ons worden omgezet in be
grijpelijke taal voor de bewo-
nerskrantjes. Daar begonnen we
goed van te balen want het is na
tuurlijk niet de wezenlijke taak
van een voorlichter om onbegrij
pelijk geschrijf van collega's te
gaan zitten vertalen. Door al die
cursussen gaan ambtenaren nu
opeens zelf begrijpelijker schrij
ven. Blijken ze ineens in plaats
van twintig pagina's maar vier
pagina's nodig te hebben om het
zelfde te zeggen".
Groenteboer
Maar het belangrijkste van de taal
cursussen vindt Lelieveldt dat
de gewone burger er van profi
teert. "Die krijgt eindelijk eens
begrijpelijke taal onder ogen. En
dat werd tijd ook. We nebben
hier ik weet niet hoe vaak bur
gers over de vloer of aan de lijn
gehad die een brief van burge
meester en wethouders niet be
grepen. Je moet een groenteboer
die met z'n karretje langs de deu
ren wil en daar een vergunning
voor vraagt een duidelijk ant
woord geven. Zo van: "Hebbes
en veel succes ermee". Zo'n man
moetje geen brief boordevol for
mele taal en 87 wetsbepalingen
geven". Want dan komt hij de
volgende dag bij ons vragen:
"Meneer, krijg ik nou m'n ver
gunning, ja of nee?" Daar koopje
natuurlijk niets voor. Zonde van
die man z'n tijd en onze tijd".
De afstand tussen ambtenaar en
burger moet kleiner worden. Om
elkaar te kunnen begrijpen zal de
ambtenaar zich in het taalge
bruik moeten aanpassen. Ineke
Harren vindt dat de gemeente
Leiden met z'n taalcursussen de
goeie weg is ingeslagen. "De wil
is er en het begin is gemaakt. De
sneeuwbal is aan het rollen ge
bracht".
JAAP VISSER
LEIDEN - Opnieuw staat de Leid
se universiteit voor een 'breuk
jaar', zoals dat inmiddels al in jar
gon-taal is gaan heten. Net als in
1981 moeten langs incidentele
weg een strikt personeelsbe
leid dat min of meer neer komt
op een vacaturestop en uitstel
van betalingen - extra bezuini
gingen worden gerealiseerd. Fi
nanciële aderlatingen die nodig
zijn na de brief van minister Van
Kemenade aan de universiteiten
vorige maand en die voor Leiden
neerkomen op een bedrag van
ongeveer 3,5 miljoen.
Behalve een breukjaar heet 1982
ook een 'overbruggingsjaar' te
zijn. Een jaar waarin de basis
moet worden gelegd voor ver
dere bezuinigingen, die - vol
gens het bestuur van de universi
teit - om gerichte maatregelen
vragen. Dat moet dan oplopen
tot een bedrag van 9,2 miljoen in
1986.
Het worden dus jaren van snoeien
en dat zal voornamelijk op het
terrein van de personeelslasten
gebeuren. Want de overige lasten
(samen te vatten onder de noe
mer 'onderhoud en exploitatie')
kunnen wat de minister betreft
gelijk blijven. "Tenminste, op
het eerste oog lijkt dat zo", zegt
prof C.M.J. Sicking die in het
college van bestuur van de Leid
se universiteit de portefeuille
planning beheert. "In werkelijk
heid is het anders en eigenlijk is
het vrij dramatisch. De prijscom
pensatie is namelijk op 'nul' ge
steld. Reëel gesproken moet je
dus toch inleveren. Denk alleen
maar aan de energiekosten die.
almaar stijgen".
Net als bij de huidige bezuinigings
ronde op de universiteit zullen
de 'toverwoorden' ook dit keer
weer doelmatigheidsverhoging,
taakaanpassing dan wel taakaf-
stoting zijn. Dat betekent dus dat
minder mensen moeten probe
ren evenveel werk te doen en dat
bijvoorbeeld sommige studie
richtingen worden gekortwiekt
of anders beëindigd (dat laatste
gebeurde dit jaar met geologie).
Van dit soort radicale maatregelen
komt het komend jaar nog niet.
Sicking: "Dat is onmogelijk.
Daarvoor zijn de beslissingen te
laat gevallen. Feitelijk was dat op
dertig november na het overleg
tussen minister en universitei
ten". Verwijt hij dat Van Keme
nade? "Ach. ik geloof niet dat hü
anders kon. Als bestuurder zeg
ik inderdaad: hier zijn we te laat
mee geconfronteerd. Maar als ge
woon krantenlezer besef ik dat
het kabinet er niet eerder mee
kon komen. In elk geval is Van
Kemenade wel zo zorgvuldig ge
weest om direct aan te geven
waar de universiteiten voor
staan. Dat moet je waarderen.
Wat zijn voorganger Pais betreft:
die heeft te lang beweerd dat het
via andere sporen kon. Dat ge
dwongen ontslagen voorkomen
konden worden".
Met Van Kemenade meent Sicking
dat dat laatste onvermijdelijk is.
Al kan hij nog met geen moge
lijkheid aangeven in welke getal
len we dan moeten denken.
"Daarvoor is het nog te vroeg".
Is Sicking het dus wel eens met de
strekking van Van Kemenade's
brief, met de inhoud heeft hij
meer moeite. Zo schrijft Van Ke
menade dat het onderzoek aan
de universiteiten niet het slacht
offer mag worden van de extra
bezuinigingen. "Natuurlijk
wordt het onderzoek wel slacht
offer", zegt hij met grote stellig
heid. "Op onderwijs (de andere
poot) kan. althans op de Leidse
universiteit, echt niet verder
worden bezuinigd. Zeker niet in
de mate waann de minister het
zich voorstelt. Dus moet het ook
van onderzoek komen".
Om zoveel mogelijk arbeidsplaat
sen aan de Leidse universiteit te
behouden, zijn hier en daar al ge
luiden gehoord over 'solidari-
teitsheffingen'. Een deel van je
salaris inleveren om banen te
redden. Sicking ziet daar weinig
brood in. "Er wordt serieus aan
gewerkt om te snoeien in de lo
nen van vooral de beter betaalde
ambtenaren. Ik denk daarom dat
de bereidheid én ook de moge
lijkheid om in te leveren vrij ge
ring wordt. Bovendien treed je
met zoiets toch in het beleid dat
minister en parlement hebben
vastgesteld. Ik vraag me af of be
trokkenen daar nu tegen moeten
ageren".
Maatregelen
Concrete maatregelen heeft het
universiteitsbestuur nog niet in
gedachte, "maar het is verstan
dig om nog enige maatregelen
van het type-geologie' te ne
men". aldus Sicking. "Je kunt
beter betrekkelijk vergaande
stappen nemen dan een haps-
nap-beleid Met dat eerste be
waar je een klimaat waann se-
neuze garanties zyn te geven".
Structurele bezuinigingen
noemt het bestuur van de univer
siteit dat.
Het zoeken naar mogelijkheden
om het financiële kapmes te be
zuinigingen zal in nauw overleg
met de verschillende faculteiten
gebeuren. De wet schryft dat
voor (de faculteiten zijn tamelijk
zelfstandig) en bovendien weet
men op dat niveau het best waar
bezuinigd kan worden. Niette
min is de gang van zaken bij de
dit jaar gehouden bezuinigings
ronde geen succes op alle fron
ten geworden. Niet by alle facul
teiten leefde het besef dat er
krachtig moest worden ingegre
pen, aldus het universiteitsbe
stuur. "Nee", beaamt Sicking,
"en misschien moeten we daar
om van onze kant wel wat meer
initiatieven ontplooien. Dat kan
op een aantal manieren. We kun
nen bijvoorbeeld concreet stu
dierichtingen aanwyzen die vol
gens ons afgestoten kunnen wor
den. Dat gaat tamelyk ver en het
lijkt me ook met zo verstandig.
Trouwens, ik heb de hoop dat nu
wel op alle faculteiten wordt be
seft dat het menens is".
Theepot door
porseleinkast
LEIDEN Bij de winkel in huis-
houdelyke artikelen 'Pierrot' in
de Maarsmansteeg vloog giste
ren een theepot door de porse
leinkast met als gevolg honder
den gulden schade.
Een jong stel kwam klagen over
een thee- en suikerpot die het
drie jaar geleden in de winkel
had gekocht. Zonder dat deze ar
tikelen waren gebruikt, vielen er
stukjes af. Vandaar dat het stel ze
wilde inruilen maar dat werd ge
weigerd. De man en vrouw on-
staken in grote woede en smeten
de thee en suikerpot door de
porseleinkast.
LEIDEN
door René van der Velden Jaap Visser
Beatles tot the Sex Pistols.
Om tien uur worden de gita
ren te voorschijn gehaald
Popmuziek (2)
Shoes-zanger Theo van Es ver
zorgt 1 januari een optreden
in café Scarabee (Pieters-
kerkchoorsteeg). Met onge
twijfeld een zweem van zelf
spot wordt dit concert Gala of
the year genoemd. Om negen
uur is de aanvang.
Strandloop
Popmuziek (1)
In het café Napoleon (Steen
straat) treedt vanavond de
formatie Number Four op.
Deze nog niet zo bekende
groep brengt nummers ten ge
hore die variëren van The
A.V. Holland organiseert zon
dag 3 januari een strandloop.
De start is om elf uur 's mor
gens aan de Wassenaarse
Slag. Te lopen afstanden:
twee, vier, acht of twaalf kilo
meter. Iedere deelnemer ont
vangt een herinneringsme
daille.
DEN HAAG, LEIDEN - De Haagse
rechtbank heeft een twintigjari
ge Leidenaar veroordeeld tot
vijftien maanden gevangenis
straf. De officier had twee weken
eerder vijftien maanden geëist,
plus het ten uitvoer brengen van
een voorwaardelijke straf van
drie maanden. „Weinig kieskeu
rig", noemde de officier de acti
viteiten van de Leidenaar.
In totaal heeft de man bij ruim der
tig inbraken voor minstens hon
derdduizend gulden aan schade
veroorzaakt. Een van de ernstig
ste noemde de officier de in
braak in het gebouw van de Ge
meentelijke Sociale Dienst in
Leiden. Daar werd onder andere
een groot aantal videobanden
ontvreemd. „Het geld van de ge
meenschap is op deze manier ui
termate slecht besteed", zei de
officier.
De rechtbank legde de knaap te
vens een proeftijd op van twee
jaar en wilde de aan verdovende
middelen verslaafde Leidenaar
ook laten opnemen in een afkick
centrum. Tevens werd de jongen
onder toezicht geplaatst van de
reclassering.
Schoon op
Neel de Graaf-Jong uit de Os-
en Paardenlaan en Netty
Ligtvoet uit de Sophiastraat
leggen vanavond de bezem
neer bij het Leidsch Dagblad.
Jaren hebben zij in dienst
van het schoonmaakbedrijf
"Mary" uit Sassenheim 'de
krant' geboend, gedweild en
gestofzuigd. Met veel plezier.
"Héél jammer, dat we weg-
moeten".
Samen met Janie Bakker en de
moeder en man van Neel zijn
zij ontslagen bij het Sassen-
"heimse poetsbedrijf. "Mary"
is de schoonmaakorder van
het Leidsch Dagblad kwijtge
raakt aan "Roemo Total Ca
re" uit Diemen. Vanaf 1 ja
nuari onderhoudt Roemo de
kantoren van het Leidsch
Dagblad. Roemo (een onder
deel van het Bijenkorfcon
cern) belooft méér schoon te
maken voor minder dan de
helft van de prijs die Mary
vroeg. In 7V4 uur schoonma
ken per dag belooft Roemo
met drie mensen méér ruim
tes onder handen te nemen
dan de vijf mensen van Mary
elke dag in elf uur deden.
"Dat redden ze nooit. Of mis
schien vliegen ze wel", zegt
Neel de Graaf. "Misschien
zijn het robotten", zegt Netty
Ligtvoet. "Wij hebben altijd
hard moeten pezen om het
werk af te krijgen".
Directeur De Zwart van
schoonmaakbedrijf Mary
vindt het uitermate jammer
dat hij zijn order kwijt is. Hij
vermoedt dat Roemo met
'dumpprijzen' werkt. "Als
klein bedrijf met dertig men
sen in dienst kunnen wij niet
tegen die prijzen opboksen.
Dat kunnen alleen de grote
bedrijven, zoals Roemo of
Cemsto (Vroom Drees-
man-concern). Zouden het
geen dumpprijzen zijn, dan
zouden de dames tijdens het
schoonmaken uit hun neus
hebben zitten te eten. Dat
hebben ze niet".
"Maar De Zwart heeft veel aan
ons verdiend, hoor". Neel de
Graaf en Netty Ligtvoet op
peren nog een andere moge
lijkheid waarom Roemo zo
goedkoop kan zijn. "Daarom
vinden we het niet zo sportief
dat hij op onze ontslagbnef-
jes heeft gezet dat we niet er
gens anders voor hem wilden
werken", zegt 'voorjuffrouw'
De Graaf. "Hij wilde ons in
Sassenheim neerzetten. Elke
dag met de bus op en neer
naar Sassenheim. Dan zijn
we bekant vier uur onderweg
voor twee uurtjes werken.
Kom nou".
Neel en Net zeggen altijd met
veel plezier naar de krant te
zijn gegaan. Nou ja, altijd...
De laatste tijd werd het 'wat
minder'. De dames kregen
een bloedhekel aan de nieu
we bedrijfsleidster van Mary.
De vloeken vlogen over de
pas geboende tafels van het
Leidse Dagblad.
"Die suikerspin", scheldt Neel
de Graaf, "die suikerspin
hield ons voortdurend in de
gaten. Aan het Noordeinde
stond ze ons af te loeren; te
kijken of we misschien niet
vijf minuten eerder naar huis
gingen. Nou dat deden we
ook; als het werk maar klaar
was. Met de drie oktober op
tocht gingen we zelfs een uur
eerder naar huis om de kin
deren in de optocht te zien.
Daar komt dan heibel van.
Maar mooi dat we toen een
uur eerder begonnen waren;
het werk was af. En die sui
kerspin maar op de tyd letten
en ons afluisteren. Zo'n mens
komt pas kyken en wil met
een de dienst uitmaken. Ja,
kom".
"Gelukkig is het schoonmaken
voor ons maar een bijver
dienste. Wy hoeven er met
van te eten. En we hoeven
ook niet voor onze baas te
kruipen".
Neelie de Graaf en Netty Ligt
voet hebben al weer een nieu
we baas en hoeven dus niet
dagelijks op en neer naar Sas
senheim. Binnenkort begin
nen zij schoon te maken op
de "Boshuizen"school aan de
Toussaintkade. De andere
drie hebben nog geen nieuwe
bijverdienste gevonden. Alle
vijf zetten echter het nieuwe
jaar goed in: 'massaal' heb
ben zij op oudejaarsdag vrij-
genomen.
We zullen ze missen.
Kleurenblind
De kabel is op slot. Op de kleu-
renbuizen hebben de kleu-
renbalken sinds zaterdag
avond 12 uur de tv-piraten
vervangen. De piraten zyn
woedend. Achter de scher
men wordt hard gewerkt aan
sabotage van de kabel-tv-ont-
vangst in de regio. Ook de
bioscoopbond is boos. Die
vindt dat de kabel te laat op
slot is gegaan en wil dat de
Leidse kabelclub een door de
rechter vastgestelde boete
van 50.000 gulden betaalt. De
gemoederen raken verhit ter
wijl in menig Leidse huiska
mer de beeldbuis elke avond,
of liever nacht, aanmerkelyk
eerder is afgekoeld.
Op donderdag 26 november be
paalde de president van de
e wegmoeten bij het Leidsch
(Foto Holvast)
Haagse rechtbank dat de Ge
meenschappelijke Regeling
Antenne- en Energievoorzie
ning voortaan piraten moet
weren die speelfilms uitzen
den waarvoor geen auteurs
rechten worden betaald. De
Gemeenschappelijke Rege
ling, kabeltelevisie-exploi
tant voor de Leidse regio en
de bollenstreek, kreeg een
maand de tijd om maatrege
len te nemen.
Het dagelijks bestuur van de
Leidse kabelclub besloot om
de kanalen na de legale uit
zendingen op slot te gooien
voor Alle piraten. Dus ook
voor de piraten die eigen pro
gramma's maken. Centrale
afsluiting is namelyk veel
goedkoper. Dan hoeft er im
mers niet dag en nacht een
wachtpost voor een battery
tv's te worden gezet die in
grijpt zodra een piraat met
een speelfilm de ether bin
nendringt.
Op woensdag 16 december is
voor zo'n 15.000 gulden aan
apparatuur aan de zendmast
in Oegstgeest aangebracht
Apparatuur die door de PTT-
dochter CASEMA wordt be
stuurd.
De Gemeenschappelijke Rege
ling heeft dus beslist geen
halve maatregelen genomen.
Toch wil de Bioscoopbond
de kabelclub opnieuw voor
de rechter slepen. Het vonnis
van de Haagse rechtbank is
volgens de bond op 25 de
cember betekend. Secretaris
Noordermeer van de Ge
meenschappelijke Regeling
beweert dat dit een dag later
in zyn werkkamer is ge
beurd. De Bioscoopbond
vindt nu dat de Gemeen
schappelijke Regeling de
film 'Soldaat van Oranje', die
de piraat Rainbow in de
nacht van eerste op tweede
kersdag uitzond, had moeten
weren. De Gemeenschappe
lijke Regeling vindt van niet
De regionale infogroep van de
Vara is inmiddels begonnen
om een werkgroep van de
grond te krijgen die moet
gaan stryden voor een lokale
omroep, bestuurd en ge
stuurd door de lokale over
heid. Daan Sloos van de Va-
ra-afdeling 'groot Leiden'
vindt dat er een breed plat
vorm moet komen waarop
links en rechts samenwer
ken. Om dit links, rechtse
één-tweetje op te zetten, kan
Sloos contact zoeken met se
cretaris Giesen van de ultra
rechtse Centrumparty. Gie
sen, die zyn party "niet
rechts en niet links" noemt,
heeft een brief aan de Stich
ting Lokale Omroep geschre
ven. In deze brief schrijft hij
achter het streven van de
stichting te staan, te weten:
commerciële lokale omroe
pen in het hele land Giesen
nodigt de stichting uit "voor
een wederzijdse informatie
uitwisseling". Stichting-
voorzitter Lion Keczer heeft
de brief naast zich neerge
legd.
Terwyl het dus knap rumoerig
is aan het kabelfront houden
de piraten zich opvallend rus
tig. Alleen Nederland 3 en
Paradiso zyn even in de ether
geweest om hun verontwaar
diging te tonen over de alge
hele afsluiting van de kabel.
Massaal storen van de legale
uitzendingen, wat zy hadden
aangekondigd, is voorlopig
uitgebleven. Maar volgens
een woordvoerder van de pi
raten gaat na 1 januari de
beuk cnn. Inmiddels heeft
Rainbow Network als enige
piraat aangekondigd beslist
met mee te rullen storen.
"Dat soort praktyken vinden
wy te ver gaan"
De overige piraten zouden
druk bezig zyn met het aan
schaffen van zwaar geschut
waarmee op Nederland 1 en 2
kan worden gestoord
