"Ze zuigen
zich vol
met kennis
Interview
Universitaire band tussen Leiden
en Peking wordt steeds sterker
WOENSDAG 30 DECEMBER 1981
VARIA
PAGINA 11
Door
Bert Paauw
Sinds in 1976 een nieuw
regime in China cje la
kens uitdeelt, is dat één
miljard inwoners tel
lende land veel toegan
kelijker geworden voor
westerse invloeden.
Sterker nog, vanuit
China wordt bewust
gestreefd naar het leg
gen en verstevigen van
contacten met westerse
regeringen, instellin
gen en bedrijven waar
van men enig heil ver
wacht.
In het geheel van die contacten
bestaat er ook een duidelijke
band tussen de universiteiten
van Leiden en Peking. Die
nog tamelijk prille relatie is
tot stand gekomen op initia
tief van de Chinezen. In '79
bracht de Chinese minister
van buitenlandse zaken een
bezoek aan Nederland en
deed daarbij ook het Sinolo
gisch Instituut van de Leidse
universiteit aan. In dit insti
tuut worden de taal- en letter
kunde, de cultuur en geschie
denis alsmede de hedendaag
se aspecten van China bestu
deerd. De Chinese bewinds
man verklaarde tijdens zijn
bezoek graag een hechte
band Leiden-Peking te zien
ontstaan.
Vorig jaar ondertekende oud
minister Pais in het Verre
Oosten een samenwerkings
overeenkomst tussen Neder
land en_China waarbij een
apart plaatsje werd inge
ruimd voor de universiteiten
van Leiden en Peking. In
september van dit jaar toog
een viermansdelegatie van de
Leidse universiteit naar Chi
na om te praten hoe de we
tenschappelijke samenwer
king gestalte moet gaan krij
gen.
Onder hen bevond zich prof.
dr. E. Zürcher, hoogleraar-di
recteur van het Sinologisch
Instituut. Zürcher, die al eens
eerder een reis naar China
maakte, vertelt dat er eigen
lijk al zo'n acht jaar op be
scheiden schaal een uitwisse
ling van studenten en mate
riaal tussen China en Nedef-
land plaatsheeft.
Ertussen
"Aanvankelijk was er een mo
gelijkheid voor twee Neder
landse studenten om een jaar
in China te studeren, later
werden het er vier, nu zijn het
er tien. De Chinezen verzor
gen zelf het plaatsingsbeleid,
zij bekijken op welke univer
siteiten de Nederlanders wor
den geplaatst. Wij sturen nu
gevorderde studenten met
kennis van de Chinese taal,
zodat ze de colleges kunnen
volgen. In de eerste jaren
stuurden we tweedejaars stu
denten. Die kregen dan een
intensieve taaltraining in een
instituut voor vreemdelingen
maar we vinden het beter dat
men midden tussen de Chi
nezen kan verkeren. Overi-
In het geheel van de toegenomen contacten tussen
China en de Westerse wereld neemt de band tassen
de universiteiten van Peking en Leiden een aparte
plaats in. Volgens professor Zfircher, China-kenner
bij uitstek, levert de relatie tussen Leiden en Pe
king wederzijdse partijen voordelen op. Niet alleen
is het nu veel gemakkeiyker om aan informatie
over China te komen, ook zijn de studie-mogelijk
heden voor Westerlingen in dat immense land uit
gebreid. En ondanks de technologische achterstand
van China zyn er nog wel degelijk gebieden (bota
nie, archeologie, geologie) waar Westerse weten
schappers hun licht over kunnen opsteken.
Professor Zürcher: "Qp Chinezen zijn goed op de hoogte van de sterke Leidse punten".
gens werden de contacten in
het verleden verzorgd door
het ministerie van onderwijs
en wetenschappen, het was
geen exclusieve samenwer
king Peking-Leiden. Die sa
menwerking is er nu wel. Lei
den is voor die speciale rela
tie uitgekozen omdat Leiden
de enige plaats in Nederland
is waar Chinese studiën wor
den bedreven".
Vólgens Zürcher zijn de Chine
zen 'happig' op de contacten
met Leiden en zijn zij gretig
ingegaan op de aanbieding
van twee beurzen. Zürcher:
"De Chinezen zullen niet
twee studenten sturen maar
twee" ouderen die hier hun
kennis komen bijspijkeren.
De ene beursman sturen ze
naar de lage temperatuur-fy-
sica op het Kamerlingh On
nes, de ander komt kennis
opdoen op het gebied van de
heterogene katalyse, dat is
een studie op chemisch ter
rein. Uit die keuzes blijkt wel
dat de Chinezen goed op de
hoogte zijn van de sterke
Leidse punten. Ze oriënteren
zich goed. Als ze mensen
naar een ander land sturen
dan doen ze dat op gebieden
waarop dat land uitblinkt.
Voor de Chinezen is het van
groot belang Westerse kennis
en technologie te vergaren.
Over het algemeen hebben ze
een grote achterstand, al
doen ze wat ze kunnen om
kennis in te halen".
Tussen '50 en '58 heeft China
met Rusland samengewerkt
maar na het verbreken van
die band zijn de Chinezen in
een vacuüm terechtgeko
men. Dat heeft een groeiende
achterstand tot gevolg gehad.
Daar kwam in '66 de Culture
le Revolutie overheen en dat
betekende chaos, desorgani
satie, vernielingen. Zeg maar
dat het bedrijf tien jaar heeft
plat gelegen. Het hele onder
wijs lag stil, docenten werden
naar het platteland gestuurd.
Chinezen kwamen bijna niet
meer in het buitenland, bui
tenlanders kwamen mond
jesmaat China binnen. Een
totaal isolement. Verarming
en steeds grotere achterstan
den op velerlei terrein waren
het gevolg".
"Dat is in '76 volkomen anders
geworden. Het nieuwe regi
me dat toen aan de macht
kwam, wilde meteen alles
veranderen. De eerste fase
was er één van hyper-enthou-
siasme. Er werden buitenge
woon ambitieuze plannen ge
maakt. Dat heeft in kringen
van het Westerse zakenleven
weer tot een extreem enthou
siasme geleid. China leek een
el dorado waar het geld voor
het opscheppen lag.
In '78 kwamen de Chinezen tot
bezinning. Plannen kosten
nou eenmaal geld en dat geld
moet er komen via de ver
koop van grondstoffen, maar
die moeten wel uit de grond
worden gehaald. Er waren
geen machines, mankracht
en kennis om dat te realise
ren. Vervolgens is er dras
tisch gesnoeid in de plannen.
Het Westerse zakenleven
raakte teleurgesteld en er is
in sommige kringen een
beetje de houding ontstaan
van. China wordt toch ook
niks. Op de lange termijn be
zien is dat geen verstandige
reactie. Je hebt uiteindelijk
meer aan een stabiel China
dan aan een chaotisch, insta
biel Derde Wereldland dat
zijn schulden niet meer kan
betalen".
"Voor het Nederlandse be
drijfsleven liggen er heus wel
kansen in China. Dat heeft de
miljoenenorder voor Philips,
die vorige week naar buiten
kwam, opnieuw aangetoond.
De duikbotenaffaire met Tai
wan heeft wel een terugslag
gegeven. Het zakenleven on
dervindt nog problemen, ook
al omdat het diplomatieke
verkeer op een laag pitje is
gezet. Maar dat is een voorbij
gaande zaak, dat komt wel
weer in orde".
Ongedwongen
Als wetenschappelijke delega
tie hebben wij in september
geen problemen ondervon
den. Dat was in '64 wel an
ders. Ik ben toen ook in Chi
na geweest in een tijd die
gold als een 'ontspannen' pe
riode. Maar bepaalde dingen
waren toen absoluut niet mo
gelijk die in september van
dit jaar wel mogelijk bleken,
zoals het opzoeken van men
sen thuis, het hebben van on
gedwongen contacten op
straat. In de grote steden loop
je nu vrij op straat, zeker als
ze weten dat je de Chinese
taal beheerst en je jezelf kunt
redden. Vroeger kreeg je een
soort bewaker mee. Als je
met iemand in een bedrijf
wilde spreken kostte het ma
ken van een afspraak erg veel
moeite en kreeg je die per
soon nooit alleen te spreken.
Mensen voelden zich dan be
grijpelijk niet op hun gemak
en gaven geprogrammeerde
antwoorden".
"Het was en is een Chinese tra
ditie om vreemdelingen op
een kluitje te houden, het af
zonderen in groepjes werkt
nog steeds door, maar toch is
de bewegingsvrijheid groter
geworden. Al is het niet zo
dat een vreemdeling zoals bij
ons een kaartje bij een station
kan kopen en dan kan reizen
waar hij naartoe wil. Maar
ook dat wordt beter, je kunt
al grotere gebieden berei-
"Je snuift nu een heel andere
atmosfeer op, de mensen lij
ken gelukkiger, de stoom is
van de ketel, ze leven niet
meer zo onder druk. Het
nieuwe regime is meer een
regime van planners en poli
tici dan van geinspireerde lei
ders. Je ziet ook lang niet
meer zoveel leuzen en por
tretten op straat. Vroeger wa
ren alle muren met Mao be
pleisterd maar die extreme
persoonsverheerlijking is
"De Chinezen in het buitenland
hebben nu ook meer vrijheid.
Er zijn bij onze universiteit
op het ogenblik drie Chinese
geleerden werkzaam. Ze rei
zen veel, dat geeft geen pro
blemen. Er wordt niet voort
durend gezegd wat ze wel en
wat ze niet mogen. Dat was
vroeger ook anders, toen was
er veel meer controle vanuit
de Chinese ambassade. Maar
nu, met het toenemende aan
tal Chinezen dat naar het bui
tenland gaat. is controle na
tuurlijk veel moeilijker".
Happy
"De geleerden die wy hier heb
ben voelen zich op hun werk
terrein happy door het gewel
dige aanbod aan literatuur.
Ze zuigen zich als het ware
vol met kennis. Overigens is
Nederland bepaald niet het
belangrijkste land voor de
Chinezen. Dat is onmisken
baar Amerika. Amenka
wordt niet alleen als het
machtigste land ter wereld
beschouwd, maar ook als de
nummer één qua kennis en
wetenschap. Daarna volgen
Canada en Engeland, dan Ja
pan en pas daarna Europa
met West-Duitsland en
Frankrijk voorop. Die rang
orde wordt mede bepaald
door taalproblemrn"
"Aan de Peking-universiteit
wordt trouwens nu ook het
vak Nederlands geïntrodu
ceerd. Er wordt op die uni
versiteit veel goeds gedaan.
Het is een uitstekende part
ner voor ons. Peking heeft de
oudste universiteit van China
en staat als nummer één in
dat land bekend. Bepaalde
onderdelen daar lenen zich
prima voor westerlingen om
te bestuderen. Er zijn on
danks de achterstand van de
Chinezen wel degelijk gebie
den waar Westerse weten
schappers hun licht in China
over kunnen opsteken. Je
moet er de interessante on
derwerpen uitpikken zoals
botanie, geologie, archeolo
gie, neurobiologie".
"Een voordeel van de goede
contacten met Peking is dat
we nu veel gemakkelijker
aan informatie kunnen ko
men. Vroeger was het voor
ons nog wel eens moeilijk om
aan materiaal uit China te ko
men. Peking helpt ons nu en
omgekeerd helpen wy Pe
king met het verknjgm van
westerse geschriften, rappor
ten en andere materialen. Om
een voorbeeld te geven: stel
de Chinezen willen een stuk
land droogleggen, dan kun
nen ze ons vragen om rappor
ten en boeken over de Delta
werken. Ander voorbeeld: als
bij ons de mijnbouw weer in
zwang raakt - en de Chine
zen verkeren in dat opzicht
op een hoger niveau dan wy
dan kunnen wij daarover
bij Peking rapporten en der
gelijke opvragen. De contac
ten bieden wederzijds grote
voordelen en het Sinologisch
Instituut wordt daarby een
knooppunt van correspon
dentie en communicatie".
gen in Nederland wordt opgege
ven, maar daar wordt niet een be
tere rechtspositie, bijvoorbeeld
op het gebied van sociale zeker
heid, aan gekoppeld. De in
spraak van de buitenlanders zelf
in het minderhedenbeleid blijft
onduidelijk, meent de werk
groep. Bovendien wordt over het
hoofd gezien, dat inspraak van
jongeren en vrouwen, cultureel
gezien, erg moeilijk ligt. Door de
cultuurkloof zullen dan veel pro
blemen onbesproken blijven,
met name die van buitenlandse
vrouwen.
De werkgroep 'Samenleven met
Surinamers' bestempelt de min-
derhedennota van de regering
als onvoldoende, waar het gaat
om de bestrijding van discrimi
natie en aandacht voor religieus-
culturele belevingsmogelijkhe-
den. Discriminatie bestrijdt men
niet alleen met een rechtvaardi
ger verdeling van huizen en
werk. Ook gaat de nota voorbij
aan de illegale Surinamers in Ne
derland.
De werkgroep 'Pluriforme samen
leving' tenslotte doet een beroep
op de overheid om bij haar be
leid organisaties van minderhe
den te betrekken, "gezien de spe
cifieke deskundigheid van hen
die dagelijks aan den lijve onder
vinden, wat het betekent een
vreemde te zijn". Ook deze werk
groep meent, dat de 'wet buiten
landse werknemers' moet wor
den verbeterd. De regering re
kent dat echter niet tot haar toe
komstige beleid. De werkgroep
Regeringsnota
vreemdelingen
onvoldoende
Drie werkgroepen van de Raad van
Kerken in Nederland vinden het
ontwerp 'minderhedennota' van
de regering op het punt van
rechtspositie, huisvesting en on
derwijs van vreemdelingen in
ons land mager. De drie com
mentaren, die de werkgroepen
afzonderlijk hebben geschreven,
zijn staatssecretaris G. van
Leyenhorst van binnenlandse za
ken gisteren aangeboden.
In de nota zet de regering uiteen,
hoe in de komende tijd het
vreemdelingenbeleid gevoerd
zou kunnen worden.
De werkgroep 'Samenleven met
buitenlandse werknemers'
merkt op, dat de nota niet ingaat
op de discriminerende trekken
van de wet 'arbeid buitenlandse
werknemers'. Zolang er illegale
arbeidsplaatsen zijn, zullen er il
legaal mensen naar ons land blij
ven komen.
Ook wordt voorbijgegaan aan het
feit dat er steeds meer illegale
economische vluchtelingen van
steeds verder weg naar West-Eu
ropa komen. "Enerzijds voeren
we een beperkend toelatingsbe
leid. Anderzijds steunen we een
westerse expansiepolitiek die ve
len in andere landen doet verar
men, waardoor zij wel gedwon
gen zijn, elders werk te zoeken.
Bijvoorbeeld in Westeuropese
landen, waar ze vervolgens niet
worden geaccepteerd.
De werkgroep vindt net terecht,
dat het idee van de tijdelijkheid
van het verblijf van vreemdelin-
Zaalselectie
wint oefenduel
WADDINXVEEN - De zaalvoet
bal—selectie van West II heeft de
eerste oefenwedstrijd tegen het
Goudse Rucanor met 6-2 ge
wonnen. De selectie, die maar
liefst vijf Leidse spelers in haar
gelederen telt, speelde een goede
wedstrijd. Voor het selectieteam
scoorde: Martin Klomp (De Ro
zet), Martin Overbeke (Neptu-
nus), Chris Mattehseweh (FC To
rna), Ron Bekooy (FC Grovo) en
Hans van Leeuwen (UVS). Het
zesde doelpunt werd in eigen
doel geschoten.
Op maandag 4 januari speelt West
II een tweede oefenwedstrijd, te
gen het Voorhoutse Bax. De
wedstrijd wordt in Sporthal
Cleyn Duin om 21.00 uur ge
speeld.
'De laatste vriend", roman van Pe
ter ten Hoopen, uitgeverij Con
tact, prijs 29.50.
'Goden van het oude Egypte",
Alan W.Shorter, uitgeverij De
Driehoek, prijs 27.50.
'Indonesische geneeskrachtige
kruiden", dr.A.P.Dharma, uitge
verij De Dnehoek, prijs 34 90.
'Proost", korte verhalen van Ben
Borgart, De Bezige By, prijs
25.-.
'De ark van Gregor", dierenver
haaltjes voor kinderen tot 80
door Gregor Frenkel Frank, uit
geverij Tiebosch, prijs 16.50.
'Pluriforme samenleving' be
treurt dat.
Beroepen
Hervormde Kerk: aangenomen
naar Bun ruk (deelwerk) E. K.
den Breejen Duivendrecht, naar
Leusden N. J. Flink Kethel, naar
Schoonhoven, deelgemeente Ad
vent, kandidaat D. J. van Bart
Rotterdam; bedankt voor Rijk-
Rijssenhout S. Janse Nigtevecht,
voor Voorburg H. J. Bos Wog-
num, voor Enschede L. Westland
Hellendoorn.
Gereformeerde Kerken: aangeno
men de benoeming tot pastoraal
werker te Middelstum-Kantens
(Gr.) A. J. Fraarye Paesens-Mod-
dergat (Fr.).
Christelijke Gereformeerde Ker
ken: beroepen te Vineland (Ca
nada), bij de Free Reformed
Church of North America, J.
Westerink Urt.
Gereformeerde Gemeenten: be-
"Kijk eens, mama", levenswandel
van een vijfjarige door Willy
Breinholst, uitgeverij Tiebosch,
Prijs 14.90.
"Nooifmeer slank", harte kreet van
Marjan Berk, uitgevery Tie
bosch, prijs 16.50.
"Schrijvers prentenboek 21" door
Gerrit Achterberg, De Bezige
Bij, prijs 14,-.
"Genoodzaakt goed te wezen"
door Bob Goudzwaard, uitgeve
rij J.H.Kok, prys 12.50.
"Hoofden", gedichten Wiel Kus-
dankt voor Oostkapelle J. Baaij-
ens Rotterdam, voor Krabbendij-
ke A. Moerkerken Nieuw-Beyer-
land.
Begin 1982 wordt onder hervorm
den en gereformeerden in Lei-
den-Zuidwest een enquele gehou
den over de vraag of volgend
ja ar een gemeenschappelijke her-
vormd-gereformeerde dienst op
iedere zondag in de Bevrijdings
kerk kan worden ingevoerd. Nü
worden nog steeds twee afzonder
lijke diensten gehouden, om 9 uur
en half 11. De ene gemeenschap
pelijke dienst zou om 10 uur be
ginnen. De Morswijk in Leiden
(Maranathakerk) heeft al enige
jaren zo'n regeling.
Ruim 16.000 jongeren doen mee
aan een 'pelgrimage van vrede en
verzoening' die de Taizé-bewe
ging van maandag tot en met
vrydag in Londen houdt. De jon
geren komen uit vele kerken in
West-Europa.
"De schaar van het vergeten", ge
dichten C.O.Jcllema, uitgevery
Quendo, prys 18.50.
'Onder ijsbergen", roman van
J.Bemlcf, uitgevery Quendo,
prijs 28.50.
'De groten der aarde", Bentinck
tegen Bentinck door Hclla
S.Haase, uitgeverij Querido, prys
39.50
'Het landleven", gedichten Willem
van Toorn, uitgevery Quendo,
prijs 18.50.
'Baren en oud-gasten", fotografi
sche documenten uit Indiè, Rob
Nieuwenhuys, uitgeverij Queri
do, prijs 64.50.
'Kapasi", misdaadroman uit Sun-
name door Bella Toorn, uitgeve
rij Spectrum, prys 12.50.
McEnroe beste
tennisser
van het jaar
NEW YORK John McEnroe is
door het Amerikaanse sportblad
'Tennis Magazine" gekozen tot
de beste tennisser van het jaar
1981. De Amerikaanse Wimble-
don-winnaar streefde met die
uitverkiezing de Zweed Björn
Borg, jaren achtereen tot *s we
relds beste betiteld, voorbij. Bij
de dames werd Chris Lloyd-
Evert tot de nummer één van
1981 gekozen Voor rle Am. ri
kaanse speelster betekende dat
voor de achtste keer in negen
jaar de hoogste eer in <i- htt
verkiezing door een internatio
nale jury.
Brian Clough
herstelt snel
DERBY Volgens een verklaring
van de medische staf van het zie
kenhuis van Derby verloopt het
herstel van Brian Clough, de ma
nager van Nottingham Forest,
opmerkelijk snel. Clough werd
maandag, na een lichte hartaan
val, in het ziekenhuis opgeno-
De 45-jange voetbalmanager, die
Nottingham Forest naar twee
overwinningen in het Europa
Cuptoernooi voor landskampioe
nen leidde, is volgens de dokto
ren het slachtoffer geworden van
"spanning en vermoeidheid".
Als de laatste onderzoeken posi
tief uitvallen, mag Clough nog
deze week het ziekenhuis weer
verlaten.
Casema: bewakingssysteem
RIJSWIJK (GPD) - De Case-
ma, de grootste kabelmaat
schappij in ons land, heeft
een plan gelanceerd om alle
kabelnetten in ons land van
uit een centraal punt te bewa
ken op ongeoorloofde actie
van teievisiepiraten. Aan het
project zullen in elk geval de
ongeveer 50 kabelnetten die
bij Casema zijn aangesloten
meedoen, maar ook onafhan
kelijke cai's kunnen zich bij
de bewakingsdienst aanslui
ten.
De Casema heeft het plan opge
vat om de hoge kosten van
bewaking per kabelnet te
drukken. Het is evenwel wel
nodig om per stad een rap
porteur te hebben.
Hoofd netbeheef van de Case
ma, ir. H. de Goede over het
plan: ,,Het is gewoon een kos-
tenspreidend voorstel. Het is
dus niet de bedoeling van de
Casema om op deze manier
controle te krijgen over alle
kabelnetten in ons land".
De bewaking van de aangeslo
ten kabelnetten is volgens De
Goede technisch gezien vrij
moeilijk. „Er zijn twee ma
nieren om te bewaken. Ten
eerste via de ether en ten
tweede door middel van bij
voorbeeld een telefoonlijn. In
principe kiest de Casema
voor de telefoonlijn omdat
uitschakeling via de ether ge
stoord kan worden. Maar hoe
het precies zal worden kan ik
nog niet zeggen omdat de ka
belnetten in ons land onder
ling nogal eens willen ver
schillen. Maar hoe we het ook
doen, het hele systeem draait
via die ene man in dat contro
lecentrum".
