"Bijna niemand zou op den
duur nog gekeken hebben"
Plan gemeente: elk
jaar bouw duizend
woningwetwoningen
TV-piraten worden uitgeschakeld (1)
Leidse stadsrubriek
WOENSDAG 23 DECEMBER 1981
LEIDEN
<4
Twee jaar geleden hield de Piraten
Televisie Leiden (PTV) met ge
waagde pornobeelden een deel
van de Leidse bevolking uit haar
slaap. Een landelijke primeur.
Het PTV-voorbeeld deed goed
volgen want overal in het land
stak de tv-piraterij de kop op.
steeds massaler. Opsporings
ambtenaren van de Radio Con
trole Dienst moesten de piraterij
de kop indrukken. Er was geen
beginnen aan. Het gevecht tegen
de bierkaai werd al snel opgege
ven. En zo leerden we vanzelf le
ven met de piraten.
Totdat de Nederlandse Bioscoop
bond in het geweer kwam. Naar
verluidt, met financiële steun
van Amerikaanse filmmagnaten.
De Bioscoopbond sleepte de
KTA, de exploitant van de Am
sterdamse kabel, voor de rechter.
De bond voelde zich door de tv-
piraten bedreigd Speelfilms,
nog maar nauwelijks in omloop,
werden via de piraten op de ka
belbuis gebracht. Het bezoek aan
de hoofdstedelijke bioscopen
holde achteruit. Nachtvoorstel
lingen werden afgelast omdat he
lemaal niemand meer de kassa
passeerde.
Namens de Bioscoopbond eiste
raadsman Peperkoorn dat de
KTA maatregelen zou nemen zo
dat piraten niet meer illegaal
speelfilms konden uitzenden. De
eisende partij werd in het gelijk
gesteld. De Amsterdamse kabel
moest op slot voor piraten die
speelfilms uitzonden.
Aangemoedigd door het Amster
damse succes overspoelde de
Bioscoopbond het land met
dreigbrieven. Maar de club van
op kabelgebied samenwerkende
gemeenten in de Leidse regio en
de bollenstreek, de Gemeen
schappelijke Regeling Antenne-
en Energievoorziening, legde de
sommatie van mr. Peperkoorn
naast zich neer. Gevolg: de Ge
meenschappelijke Regeling
kreeg als tweede kabelexploi
tant. na de KTA, met een kort ge
ding te maken.
Ook de 'Leidse club' trok aan het
kortste eind. Met ingang van 27
december moet de#Oegstgeester
mast met apparatuur zijn uitge
rust. die voorkomt dat tv-piraten
illegaal met speelfims de ether
kunnen binnendringen
In tegenstelling tot de KTA heeft
het dagelijks bestuur van de Ge
meenschappelijke Regeling be
sloten om de kabel voor elke pi-
ratenactiviteit af te sluiten. 'Pure
censuur' roepen de verontwaar
digde piraten m koor. 'Onzin' is
het antwoord van de Gemeen
schappelijke Regeling. De afslui
ting van de Leidse kabel, die on
middellijk na de kerst een feit zal
zijn, houdt in elk geval de ge
moederen sterk bezig Reden om
eens wat zaken op een rijtje te
zetten.
In twee etappes gaan we nader in
op het verschijnsel piraterij, de
perikelen rond het centrale af
sluiten van de kabel en de roep
om een lokale omroep. Vandaag
komt de Gemeenschappelijke
Regeling aan het woord bij mon
de van haar technisch-directeur
J L Riezebosch. in het dagelijks
leven directeur van de Katwijkse
Gemeentebedrijven, en secreta
ris G. Noordermecr. hoofd Alge
mene en Juridische Zaken van
de gemeente OegSl M I
Morgen is het de beurt aan de pira
ten.
De mast in Oegstgeest. Hier is de apparatuur aangebracht, waarmee de
piraten van de televisie kunnen worden geweerd, zodra de legale uitzen
dingen zijn afgelopen.
(Foto Holvast).
KATWIJK/OEGSTGEEST
LEIDEN - Onmiddellijk
nadat de president van de
Haagse rechtbank tot de
conclusie was gekomen
dat speelfilms niet meer il
legaal via de Leidse kabel
op de buis mogen worden
gebracht, nam het dage
lijks bestuur van de Ge
meenschappelijke Rege
ling een dochter van de
PIT in de armen: de CA-
SEMA (Centraal Antenne
Systeem Exploitatie
Maatschappij).
Het aanbrengen van de 'veilig
heidspal' op de mast in Oegst
geest heeft de Gemeenschappe
lijk Regeling uitbesteed aan de
Casema. Deze 'poot' van de PTT
verricht de onderhouds- en sto
ringswerkzaamheden aan de
Oegstgeester mast. Den Haag,
Utrecht en Rijswijk gingen de
'Leidse kabelclub' al voor in het
'aantrekken' van de Casema.
Vorige week woensdag is appa
ratuur die door de Casema kan
worden bestuurd op de mast in
Oegstgeest aangebracht.
LEIDEN - De gemeente Leiden
heeft een plan voor de bestrij
ding van de woningnood. Wet
houder Tesselaar van volkshuis
vesting heeft dat plan gisteren
gepresenteerd. Het streeft naar
de bouw van duizend woning
wetwoningen per jaar, naar ver
betering van de woonruimtever
deling vooral door het bevorde
ren van de doorstroming en r
betere kansen vo
groepen.
Het plan, dat de titel Volkshuisves
tingsplan 1982-1985 - kortweg
VOP draagt, onderkent de
noodzaak van een grote, regel
matige woningbouwproductie.
De woningbehoefte zou een pro-
duktie van meer dan duizend
woningen per jaar wettigen.
Een oplevering van die omvang zal
echter eerst in 1983 kunnen wor
den benaderd. Dat betekent dat
in de voor de planperiode (tot en
met 1985) berekende behoefte
van 5700 woningen niet zal kun
nen worden voorzien. Dit jaar
werden 390 woningen opgele
verd. Volgend jaar zullen dat er
naar verwachting 570 zijn, terwijl
in 1983 het aantal op ongeveer
duizend kan worden gebracht.
"Wanneer ook na de planperiode
gedurende een aantal jaren de
continuïteit op dat niveau kan
worden gehandhaafd, dan zal in
de tweede helft van de jaren
tachtig een evenwicht ontstaan
tussen woningbehoefte en wo
ningvoorraad", aldus het plan.
De wethouder zei evenwel niet te
verwachten, dat de woningnood
nu ineens kan worden opgelost.
"Zo onverstandig ben ik niet",
zei Tesselaar. Hij wees erop dat
de gemeente met dit plan in de
hand bij het rijk kan aankloppen
om geld en om hierover 'harde'
afspraken te maken. Maar ook
bij de hardheid van dergelijke af
spraken zette de wethouder
vraagtekens. "Krijg je de finan
ciering voor de gevraagde con
tingenten woningen niet. dan
stort het als een plumpudding in
elkaar".
De nieuwbouw zal vooral plaats
moeten hebben in de zogeheten
uitbreidingsgebieden. In de eer
ste plaats wordt hierbij gedoeld
op de Stevenshofpolder, maar
daarnaast zal tegelijkertijd nog Urg6nti6
een andere lokatie worden ont
wikkeld: achtereenvolgens
Schuttersveld, Leeuwenhoek en
Roomburg.
Accent
In de bestaande gebieden, waaron
der de binnenstad, wordt ge
streefd naar een jaarlijkse nieuw
bouw van driehonderd woning
wetwoningen. Tesselaar erkent
dat hier van een accentverleg
ging sprake is van bouwen in 'de
gaten' naar bouwen in 'de pol
der'.
Hij verklaart dat de grote gaten na
genoeg zijn volgebouwd en dat
de uitbreidingsgebieden voor
een flinke produktie onmisbaar
zijn. "Het zal nog best veel moei
te kosten om de driehonderd in
de bestaande bebouwing te ha
len. Het komt op steeds kleinere
gaatjes aan", aldus Tesselaar.
De nieuwbouw zal vooral bestaan
uit middelgrote huizen. Dat wil
zeggen huizen met drie of vier
kamers. De grootste geregi
streerde behoefte is echter aan
kleine woningen. De gedachte
hierachter is dat de doorstro
ming van bijvoorbeeld gezinnen
die nu in een flat wonen actief
wordt bevorderd.
Uit een onderzoek is gebleken dat
er in Leiden een grote behoefte
bestaat bij hen die al lange tijd in
een flat wonen om naar een een
gezinswoning te verhuizen. Men
bleek ook best bereid en vaak in
staat om hiervoor extra huur te
betalen, dan wel hiervoor subsi
die te vragen.
Het enige probleem was. dat men
zich niet bij de gemeente kon la
ten inschrijven, omdat men niet
beroerd genoeg woonde. Daarin
gaat volgens het plan nu veran
dering komen. Er komt een spe- -
ciale lijst voor doorstromers.
De woonruimteverdeling wordt
ook op andere punten op de hel
ling gezet. De woningzoekenden
zullen via de computer in kaart
worden gebracht. Voor deze au
tomatisering is een investering
van bijna zeven ton nodig en
jaarlijks kost deze werkwijze nog
eens ongeveer twee ton.
B en W hebben gisteren besloten
om tot deze automatisering over
te gaan. Hiermee is het voor
naamste obstakel uit de weg ge
ruimd om te komen tot een ur
gentie-waardering voor woning
zoekenden, het zogenaamde
puntenstelsel.
Bij de woonruimteverdeling wordt
volgens het plan in elk geval
meer voorrang gegeven aan de
woningzoekenden op medische
indicatie. Aan de vrijwel absolu
te voorrang die stadsvernieu-
wingsurgenten kregen, komt een
einde. De eisen die sommige be
woners van stadsvernieuwings
gebieden stelden op het gebied
van de herhuisvesting waren vol
gens Tesselaar te hoog. "Des
noods gaan we bij renovatie om
zo'n bewoner heen".
De regels omtrent een passende
woning worden ook veranderd.
Als het gaat om de grootte van de
woonruimte zal voortaan niet
meer alleen naar het aantal ka
mers worden gekeken, maar ook
naar de oppervlakte. Zo zal een
woning met een oppervlakte van
meer dan zeventig vierkante me
ter voortaan gelden als 'zeer gro
te woning'.
Dat predicaat kreeg tot nu toe een
huis met zes of meer kamers, on
geacht de grootte. In de praktijk
betekent deze verandering dat er
meer woningen beschikbaar ko
men voor grote gezinnen. Met
name buitenlanders zijn voor
hun gezinshereniging van dit
aanbod afhankelijk. Bureau
Huisvesting krijgt ook een claim
recht voor de zeer grote wonin
gen.
Ook andere groepen krijgen meer
aandacht. Volgend jaar zullen ze
ven rolstoelwoningen worden
gebouwd. Voortaan wordt van
elke honderd nieuwbouwwonin
gen er één bestemd voor een rol
stoelgebruiker.
De huisvesting van woongroepen
zal mogelijk gemaakt worden.
Hiertoe zullen nog de nodige
problemen moeten worden op
gelost. Met name de toe- en uit
treding bij dergelijke groepen
moet bevredigend geregeld wor
den via een samenlevingscon
tract.
Riezebosch: "Na het "Goeie nacht
en welterusten" van de mevrouw
op de buis schakelt iemand van
de Casema, ergens in het land, de
kanalen af. Zodra de legale pro
gramma's op welk net dan ook
zijn afgelopen, zal het signaal
worden verbroken. Zodra een le
gale zender zich weer meldt, zal
het signaal worden hersteld.".
In Amsterdam worden de kanalen
selectief afgesloten. Alleen wan
neer een piraat illegaal een speel
film uitzendt, wordt het signaal
verbroken. Eigen programma's
van tv-piraten worden voorlopig
ongemoeid gelaten. De Gemeen
schappelijke Regeling gaat met
de centrale afsluiting een stap
verder. Verder ook dan het von
nis van de rechtbank. Waarom?
Noordermeer: "Uit kostenoverwe
gingen en uit veiligheidsoverwe
gingen. Bij selectieve afsluiting
zouden we dag en nacht iemand
achter de buis moeten zetten.
Dat kost kapitalen. Bovendien
neem je dan een heleboel verant
woordelijkheid op je schouders.
Want op grond van het plaatje
dat je krijgt voorgeschoteld,
moet je bepalen of voor die uit
zending wel of niet bepaalde
rechten moeten worden afgedra
gen. Dat lijkt me haast onmoge
lijk. En elke misser die we ma
ken kost ons een halve ton. De
rechter heeft namelijk bepaald
dat we voor elke keer dat we in
gebreke blijven een bedrag van
50.000 gulden moeten betalen.
Vandaar dus dat we geen risico's
wilden nemen en voor centrale
afsluiting hebben gekozen".
Maar de piraten roepen dat dit in
strijd is met wat er in het Ver
drag van Rome is bepaald met
Noordermeer: "Dat is niet waar.
Het Verdrag van Rome biedt de
aangesloten staten namelijk de
mogelijkheid om beperkingen te
stellen aan de vrijheid van me
ningsuiting. Het vergunningen
stelsel dat hier in Nederland
wordt gehanteerd voor het ma
ken van radio en televisie is niet
in strijd met het verdrag. Zolang
piraten geen zendvergunning
hebben kunnen ze zich daarom
ook niet beroepen op het Ver
drag van Rome".
Volgens de piraten zou het centraal
afsluiten een schending beteke
nen van de machtigingsvoor
waarden en het contract met de
abonnees. Die voorwaarden en
het contract zouden de kabelex
ploitant dwingen om alle binnen
komende signalen versterkt aan
de kijkers door te geven.
Riezebosch: "Ook dat is niet waar.
In het 'spelregelboekje' van de
Gemeenschappelijke Regeling
staat namelijk dat het algemeen
bestuur, gehoord de verschillen
de deelnemende gemeenten, een
minimumpakket heeft vastge
steld. Alleen wanneer er minder
wordt doorgegeven dan waaruit
dat pakket bestaat, is er sprake
van schending van het contract
met de abonnees. Op dit moment
bestaat dat pakket uit de beide
Nederlanden, de drie Duitsers en
de Belg. Binnenkort komen daar
dus twee Engelse en drie Belgi
sche zenders bij.
Lokale omroep
'Serieuze' TV-piraten, zoals Neder
land 3 in de Leidse regio, noe
men zichzelf pioniers die strijden
voor lokale (commerciële) televi
sie. Uit de woorden van de dage
lijkse bestuurders van de Leidse
kabelclub kan worden opge
maakt dat de weg naar lokale te
levisie (en radio) in elk geval nog
zeer lang is.
Bovendien loopt men op de minis
teries van CRM en Verkeer en
Waterstaat nauwelijks warm
voor het fenomeen lokale om
roep; hooguit voor lokale omroe
pen die worden bestuurd en ge
stuurd door lokale overheden.
Noordermeer: "Het zou een goede
zaak zijn wanneer de piraten in
de Leidse regio eens de handen
ineen slaan en met z'n allen de
minister om een zendvergunning
vragen. Zodra zij namelijk een le
gale status hebben, zijn wij be
reid om uitvoerig met hen van
gedachten te wisselen. In dat ge
val zouden zij best van onze faci
liteiten gebruik kunnen maken
Lokaal nieuws op de buis lijkt
ook mij namelijk erg interessant.
Maar dan niet elke avond maar
eens in de week. Bijvoorbeeld op
zondagmiddag wanneer Duits
land 3 zo'n beetje de hele middag
niet in de lucht is".
Zendvergunning
Maar de kans dat de piraten een
zendvergunning krijgen is vrij
wel uitgesloten. Groter is de kans
dat de Gemeenschappelijke Rege
ling daarvoor in aanmerking
komt.
Noordermeer: "De Gemeenschap
pelijke Regeling zou het maken
van programma's dan kunnen
uitbesteden aan de huidige pira
ten. Dat is een mogelijkheid.
Maar dan moeten er natuurlijk
strenge richtlijnen en afspraken
worden gemaaakt".
Afaar de piraten laten zich nooit
ringeloren door de overheid. Dus
die kans is eveneens vrijwel uit
gesloten.
Noordermeer: "Ja, dan wordt het
wel erg moeilijk".
Riezebosch: "Dat lokale omroepen
er in de toekomst zullen komen,
staat voor mij vast Maar op wel
ke manier en wanneer dat gaat
gebeuren, daar heb ik nog geen
idee van. De overheid heeft al
aangekondigd op dit moment
vrij weinig voor lokale tv en ra
dio op grote schaal te voelen. En
buiten de vraag of het wettelijk
haalbaar is dat piraten een legale
status krijgen, geloof ik niet dat
ze als regionale omroepen suc
cesvol zouden zijn wanneer ze op
dezelfde manier zouden werken
als ze nu doen".
"In 1975 zijn wij in Katwijk als eer
ste gemeente in de regio met ka
beltelevisie begonnen Toen liep
99 procent van de kijkers elke
avond alle zes kanalen af. Nu
kijkt 80 procent bijna alleen nog
maar naar Ncderl.md 1 m 2 Hsi
nieuwe, het spannende is er af.
Datzelfde geldt voor de piraten.
De piraten hebben hun populari
teit te danken aan het spannings-
element. Maar na verloop van
tijd gaat de spanning er af. Niet
voor niets heeft vadertje Cats
eens de gevleugelde woorden ge
sproken: "Het bezit van de saeck
is het einde van het vermaeck".
Op den duur zou bijna niemand
meer naar de piraten hebben ge
keken. Vooral niet wanneer de
zaak gelegaliseerd zou zijn".
JAAP VISSER
door René van der Velden Jaap Visser
Zeven smaken (1)
Werkelijk prachtig vinden wij
de gele boog over het fiets
pad tussen de scholen aan
het Valkenpad en het buurt
centrum "Op Eigen Wieken"
(Merenwijk). Dik een week
staat het luchtige beeld van
3600 kilo er. Niet iedereen
blijkt even enthousiast als
wij. Smaken verschillen. La
ten we het er tot nader be
richt op houden dat wij meer
smaak hebben.
Beeldhouwer Frans de Wit (39)
is blij met de stalen boog die
er na bijna tien jaar dan
toch is gekomen. Blijer met
de boog dan met de speeltoe
stellen die hij aanvankelijk
had ontworpen voor een plek
op het schoolplein.
De Wit kreeg in augustus '72
zijn eerste opdracht om de
gebouwen rond het Valken
pad op te fleuren met 'kunst
objecten'. "Je bent afhanke
lijk van het ambtenarenappa
raat en dat loopt niet zo hard
voor de kunst", verklaart De
Wit de voornaamste vertra
ging.
De mensen die de boog passe
ren lopen er niet allemaal
warm voor. "De eerste stel-
lingname van de meeste
mensen is bij voorbaat: "Het
is niks". Over een aantal ja
ren stoort het beeld die men
sen niet meer. Dan is het van
zelfsprekend geworden".
Toch vindt De Wit de negatie
ve reacties een beetje teleur
stellend, nu het beeld er dan
eindelijk staat. "Ze begrijpen
er geen jota van. Het is daar
een afschuwelijke omgeving.
Afschuwelijke flats. Over het
beeld wordt gezeurd, maar
niet over de flats of het kale
schoolplein. Het beeld is in
de inspraak geweest. Een fo
tomontage en tekeningen
van de boog hebben in het
buurthuis gehangen. Het
blijkt wel weer: een kunst
werk is altijd een probleem-
ding. Over het asfalt vóór het
buurthuis is geen enkele in
spraak geweest. Daar hoor je
de mensen niet over. Maar
dat is wel bijna even duur als
het beeld".
De gele boog heeft biina 77.000
Beeldhouwer Frans de Wit (met lange baarden zijn leerling
Harrie Roeleven graven een kuil voor de boog "Als je het Valken
pad oprijdt, val je niet meer in een gat".
(Foto Holvast)
gulden gekost. Het geld komt
uit de percentageregeling
voor kunstopdrachten. Op de
bouwsom van de scholen aan
het Valkenpad is een percen
tage gereserveerd voor het
kunstwerk van De Wit. De
Merenwyk en het Morskwar-
tier kunnen overigens nog
'vergeven' worden van kunst
werken want al jaren staan
miljoenen op de bank voor
kunst in deze wijken.
Zeven smaken (2)
Beeldhouwer De Wit vindt zijn
gele boog harmonisch en zui
ver passen in de omgeving
van het Valkenpad "Als
beeldhouwer heb ik ruimte
lijke verantwoording De
boog is groot van maat zoals
alles daar is. De scholen staan
in een slechte omgeving, die
afschuwelijke flats. Daar heb
ik mee geworsteld. Ik heb de
elementen zoals de scholen
en de flats bij elkaar opgeteld
en me afgevraagd kun je
daar een ingreep op doen om
het geheel helderder te ma
ken? Ik heb steeds beweerd
dat het beeld de school en de
flats zou koppelen. Nu staat
de boog er en het is ook zo.
Als je het Valkenpad op rijdt,
val je niet meer in een gat. De
boog past daar".
Frans de Wit heeft meer beel
den gemaakt in Leiden; al in
'65 een bronzen beeld aan de
Churchilllaan/Vijf Meilaan,
een reliëf in '74 bij" de vak
school voor meisjes aan de
Sumatrastraat en een beton
nen beeld in '77 bij de be-
drijfstechnische school aan
de Vondellaan Zijn werk
staat verder onder andere in
Rotterdam, New York en Ter
Aar De Wit geeft les aan de
academie voor beeldende
kunst in Rotterdam Hu heeft
een prachtige werkplaats aan
de Oude Rijn in de voormali
ge weverij van Van 't Hoofd
Sc Co
Het gele gevaarte aan het Val
kenpad is zijn eerste gekleur
de beeld. "Het uitzoeken van
de juiste kleur is een heel
probleem geweest De kleur
moet luchtigheid of losheid
uitdrukkenSamen met zijn
leerling Harrie Roeleven
heeft De Wit de stalen boog-
delen gebouwd en in elkaar
gezet. Aannemer Zitman
plaatste anderhalve week ge
leden de boog, onder het ge
joel van de plaatselijke jeugd.
Tien stalen segmenten in el
kaar gelast, zeven-en-een-hal
ve meter hoog, vijftien meter
breed en 25 centimeter dik.
Met een verzwaarde ftinde-
nng van 10 000 gulden
Volgende maand houdt De Wit
een 'borrel' voor iedereen die
wat met de boog van doen
heeft gehad; voor Roeleven,
voor de toenmalige percenta
gecommissie. voor ambtena
ren die de boog hebben over
leefd en voor cultuurwethou
der Schoute. Als de boog er
tenminste nog staat... "Bin
nen een half jaar hebben we
'm om", gilden twee brom
fietsers tegen elkaar die deze
week onder de boog door
cross ten
