Mediteren
om Polen
te helpen
"Zeg Vis dag
tegen oma,
Daan".
NDP zegt contract met NOS op
Reportage
Uitbreiding gegevens omroepprogramma
Laat eens wat van je
Zo'n 800 maharishi's
nemen wekenlang
Haags hotel in beslag
WOENSDAG 23 DECEMBER 1981
DEN HAAG Buiten
het Haagse Bel Air—ho
tel sneeuwt het, rijden
auto's met een slakke-
gangetje over de gladde
ringweg. Het is spits
uur en het stoplicht
springt op groen, maar
de witte Fiat staat op
tilt en wil niet optrek
ken. Twee seconden la
ter klinken al de cla
xons, gaat een raampje
open, vallen woorden
van onbegrip en wijst
zowaar iemand naar z'n
voorhoofd. Tekens van
stress.
Stress, die men dezer da
gen binnen het Bel Ai
r-hotel juist bezig is
weg te nemen. Tot en
met 3 januari is het gro
te hotel geheel ver
huurd aan ongeveer
800 volgelingen van de
maharishi Mahesh Yo
gi (leermeester in de
transcendente medita
tie). Al pratende en me
diterende houden zij er
hun Wereldvrede Win
terfestival.
De TM-mensen koken zelf
hun eten, maken zelf hun
bedden op en houden zelf de
kamers schoon. Daardoor is,
zolang het TM-festival
duurt, een groot deel van het
125 man tellende hotelperso
neel overbodig geworden, én
in het nieuws gekomen, om
dat het volgens de Horeca-
bond FNV door z'n directie
verplicht is gesteld zes dagen
vakantie op te nemen.
Volgens de laatste berichten is
de kwestie tussen directie en
personeel in der minne ge
schikt, maar districtsbestuur
der Dreijer van de Horeca-
bond FNV houdt zijn twij
fels. „De klachten zullen
straks met de zomervakantie
wel komen, als dat personeel
vakantie wil opnemen, die 't
wellicht dan opeens niet
meer blijkt te hebben."
Diepe rust
Wat voor staartje dit muisje ook
nog krijgen mocht: het is niet
de zaak van de aanhangers
van de maharishi. Zij hebben
gewoon het hotel gehuurd en
hun eigen personeel meege
nomen, teneinde omringd te
zijn met zoveel mogelijk
TM—ers. „Want", zegt TM--
leraar Rik Jung (35), „met
hoe meer mensen je medi
teert, des te groter het effect
voor de samenleving is. Want
dat doen wij. Met TM zijn wij
bezig onszelf en de samenle
ving te zuiveren van spannin
gen en andere onzuiverhe
den. Ik zeg wel eens: TM is
een wasmachine voor het col
lectief bewustzijn."
,TM is een techniek", licht
Jung toe, „die de totaliteit
van ons leven ontplooit en
dus ook je bewustzijn ruimer
maakt. Daardoor leer je alles
binnen z'n proporties zien.
Twee Leidse maharishïs scheuren positief nieuws uit foto'sPe
ter Senteur)
Als je TM beoefent, kom je
tot een hele diepe rust. Een
rust, die dieper is dan slaap,
en die de spanningen en on
zuiverheden in je geest en li
chaam oplost. Wanneer je
geest eenmaal tot rust is,
komt ook je lichaam tot rust
en kunnen de diepgewortel
de onzuiverheden eruit. TM
haalt zogezegd de knopen uit
het touw."
Die zuiverende werking, al
thans de uitstraling daarvan,
reikt volgens Jung heel ver.
Tot in Polen en wat heet Po
len? Die uitstraling reikt, als
we de leer van de maharishi
Mahesh Yogi mogen geloven,
tot over de hele wereld. „Wij
doen onze ogen dicht en heel
spontaan zal die waarde over
het hele universum worden
verspreid", aldus Jung, die
hoopt op een permanente in
vloed van die uitstraling, op
dat ieder land vredig en veilig
zal zijn.
Een volgeling uit Zeeland ver
haalt in dit kader over een on
derzoek, gedaan door TM-le-
raren in het toenmalige, roe
rige Rhodesië. Sedert zij in
dat land neerstreken, daalde
het aantal oorlogsslachtoffers
met de helft.
Eenvoudig mens
De verwachtingen van de vre
dige uitstraling, die de 800
TM-ers vanuit het Bel Air--
hotel op de Haagse bevolking
denken te hebben, zijn dan
ook hooggespannen. Men re
kent dezer dagen op minder
criminaliteit in de residentie.
„Zoiets is alleen moelijk te
bewijzen", zegt de volgeling
uit Zeeland.
En hij vertelt van een bikkel
hard onderzoek, waarmee
een mede-volgeling in het
kader van diens studie socio
logie op de proppen hoopt te
komen. Deze heeft de Haagse
politie gevraagd de misdaad
cijfers vóór, tijdens en né het
Wereldvrede Winterfestival
nauwkeurig bij te houden.
„We verwachten een signifi
cant verschil", aldus de
Zeeuw.
Hij is slechts één van de 50.000
volgelingen, die de maharishi
Mahesh Yogi in Nederland
heeft. Over de hele wereld
heeft hij er ruim 2V4 miljoen,
van wie dik 1 miljoen in de
Verenigde Staten van Ameri
ka. Zelf leeft de Indiase goe-
pens gebruiken. Neem je die
spanningen echter weg, dan
wordt de atmosfeer kalm en
rustig, en doen de mensen
veeleer verstandige dingen."
TM-lerares Hanneke Remond
uit Leiden zegt ..Met TM
groei je op alle vlakken van je
leven, bereik je de fijnere sta
dia van je gedachten en kun
je heel helder denken. We
hebben allemaal wel dagen
dat we minder functioneren,
maar met TM haal je het ma
ximale uitje activiteit. Je rea
geert sneller, je blijft langer
fris en je weerstand tegen al
lerlei infectieziekten wordt
groter."
,Dat klopt", zegt Geertjan de
Tangelder uit Maastricht Hu
is arts en beoefent TM.
„Doordat je je spanningen
wegneemt, loop je minder
kans op een hartinfarct en
psycho-somatische ziekten,
zoals een maagzweer."
Het gelukzalige
Intussen luistert het publiek
aandachtig naar hetgeen Rik
Jung op bedeesde toon ver
telt over de in- en uitwaartse
gang van de geest, en de na
tuurlijke neiging van die
geest om naar het gelukzalige
te zoeken. Af en toe sluiten
de overige heren van het Ve-
dischatoom, die in stemmig
beige zijn gekleed, minuten
lang de ogen. Iedereen staat
elkaar uitermate vriendelijk
te woord De aanwezigen lij
ken zoveel warmte uit te stra
len. datje het er zo nu en dan
benauwd van krijgt.
Rik Jung, landmeetkundige
van beroep, kwam tien jaar
geleden met TM in aanra
king. „Mijn broer deed het en
ik zag hem zo veranderen; in
alle opzichten zag ik hem zo
veel gezonder worden, dat
mijn besluit gauw vast
stond."
Niet veel later volgde Rik bij de
maharishi in Zwitserland een
opleiding tot leraar en nu
brengt hij die leer over op
mensen uit alle lagen van de
bevolking en kinderen vanaf
vijfjaar. Iedereen betaalt een
bepaald percentage van zijn
inkomen aan de organisatie,
die zetelt in het voormalige
badhuis van Laag Soeren op
de Veluwe. Daarnaast be
schikt men over een in de
bossen verscholen villa in
Wassenaar. .Maar die huren
we", aldus Jung.
Verliefd
Een vrouw uit de zaal zegt dat
ze wel eens twijfelt over het
mediteren. En ze vraagt Jung
of die twijfel misschien ook
een vorm van mediteren is.
„Dat ook ja, dat ook", ant
woordt Rik met zachte stem.
Dan zit de bijeenkomst erop.
De maaltijd zit eraan te ko
men en de matrassen worden
alvast uitgelegd.
Wu vragen Rik nog of je. wan
neer je louter oog hebt voor
het positieve in alles en ieder
een, niet erg gauw verliefd
wordt „Jazeker", knikt Rik.
„Als je mediteert verruim je
je geest maar het vermogen
van je hart verruim je ook. Je
stelt je hart veel dieper open.
En dan worden heel gemak
kelijk vaak zeer diepgaande
contacten mogelijk."
Het
Vedischatoom,
ofwel bestuur
van de
TM-conferenti-
e spreekt en het
publiek
luisters
aandachtig
toe.
roe in Zwitserland, maar niet
als God in Frankrijk zoals
sommige verhalen omtrent
deze baardige en langharige
man willen doen geloven.
Rik Jung moet er een beetje
om lachen. „De maharishi is
zo'n eenvoudig mens, daar
heb je geen voorstelling van.
Een journalist vroeg hem
eens: waar hebt u nou al dat
geld voor nodig? Waarop hij
antwoordde: ik heb niet eens
zakken om het in te stoppen.
Dat is 'm ten voeten uit. Zo
eenvoudig."
Positief denken
Het zijn een en al positieve ge
luiden, die de aanhangers
van de maharishi laten klin
ken. Positief denken staat
voorop. Schelden en moppe
ren is er dan ook niet bü. Ook
die maandagmiddag niet,
wanneer fotograaf Peter Sen
teur en ik volgens afspraak
met Rik Jung onopvallend
wat sfeer komen proeven in
het Bel Air hotel. Beneden
worden we onthaald met een
pot verse zoethoutthee.
TM-ers houden hun voeding
zo zuiver mogelijk. Roken en
drinken zijn taboe, „maar ie
mand die mediteert, die dus
bezig is zijn lichaam en geest
te zuiveren, taalt daar niet
naar; vergeet die kwalijke ge
woonten vanzelf', aldus Rik
Jung.
Als lid van het Vedischatoom
(bestuur) leidt Rik die mid
dag ten overstaan van een
paar honderd mede-volge
lingen een gesprek, waarin
wat dieper wordt ingegaan
op transcendente meditatie.
Onopvallend hadden wij
daartussen willen plaatsne
men, maar nauwelijks zijn we
de congresruimte binnen of
Rik slaat ons al gade en roept
door de microfoon: „En mag
ik u allen nu even voorstellen
aan de journalist Sjak Jansen
van het Leidsch Dagblad en
de fotograaf Peter Senteur."
Luid applaus volgt en blo
zend worden we naar een ere
plaats bij het podium geleid.
Achterin liggen de matrassen
waarop men straks gaat me
diteren, maar eerst krijgt ie
dereen een willekeurige
krant. Men wordt verzocht
(„er wordt vandaag de dag al
zoveel doemgedacht") daar
het positieve nieuws uit te
scheuren en in te leveren bij
het Vedischatoom: gespreks
stof voor later.
Maagzweer
Dat mediteren geschiedt overi
gens zoals een TM-ster het
uitdrukt „in een gezamenlij
ke sfeer van positiviteit", én
in algehele stilte. „Maar het
gebeurt ook wel dat iemand,
omdat-ie het in z'n meditatie
zo fijn heeft, een kreetje
slaakt", aldus de jongen uit
Zeeland. En hij vertelt nog
eens over het maharishi-ef-
fect, hetgeen wil zeggen dat
wanneer 1% van de wereldbe
volking zou mediteren - wat
genoeg zou zijn om alle stress
te neutraliseren - er sprake
zou zijn van minder ongeval
len en andere positieve ten
densen.
Rik Jung zegt daarover: „Dat
bedoelde ik nou met Polen.
Kijk, alles is afhankelijk van
de atmosfeer. Die atmosfeer
wordt gemaakt door de men
sen die erin leven. Zun die
mensen gespannen, zoals in
Polen, dan is de atmosfeer
turbulent en kunnen mensen
gekke dingen doen, zoals wa-
ADVERTENTIE
ptt telecommunicatie
DEN HAAG AMSTERDAM
HILVERSUM (GPD/ANP) - De
Nederlandse Dagbladpers, de or
ganisatie van krantenuitgevers,
wil dat haar leden in de gelegen
heid zijn om de publikatie van
gëgevens over omroepprogram
ma's beter af te stemmen op de
wensen van de lezers. Tot nu toe
wordt dit verhinderd door een
verouderde overeenkomst met
de NOS. Het bestuur van de
NDP heeft daarom besloten dit
contract op te zeggen.
Het NOS-bestuur is daarvan schrif
telijk op de hoogte gesteld. De
overeenkomst wordt door de
dagbladuitgevers als uitermate
knellend beschouwd. „De in
houd past niet meer in deze tijd",
aldus de NDP.
Een woordvoerder van de NOS, ge
vraagd om commentaar, ver
klaarde dat de NOS door de NDP
nog niet officieel op de hoogte is
gesteld van het opzeggen van het
contract.
Overigens geldt de opzegging vol
gens de woordvoerder pas per 31
december 1982. Tot die tijd is er
gelegenheid voor overleg. Het is
echter aan de dagbladuitgevers
om duidelijk te maken wat zij
voor de huidige regeling in de
plaats willen hebben, aldus de
NOS.
De consequentie van het opzeggen
van het contract tussen de NDP
(Nederlandse dagbladuitgevers)
en de NOS over de publikatie
van omroepprogrammagegevens
kan wel eens „een zeer gevoelige
klap" voor de omroepbladen en
dus voor de omroeporganisaties
zelf betekenen. Dit is het oordeel
van de omroepdeskundige dr.
Ad Kooyman, medesamensteller
van het begin dit jaar verschenen
rapport over een nieuwe om-
roepstructuur van de commissie-
Van Doorn.
In de overeenkomst ligt vast dat de
dagbladen slechts in zeer be
perkte mate programmagege
vens mogen publiceren en dan
nog volgens uiterst gedetailleer
de voorschriften ten aanzien van
model, lettertype en vormge
ving. Bovendien mogen de gege
vens niet worden voorzien van
verklarende teksten, e.d. Voor de
NDP is het contract echter ver
ouderd, waardoor niet meer aan
de wensen van de lezers tege
moet kan worden gekomen.
Dr. Koovman verwachtdat met na
me de grote omroeporganisaties
een harde juridische strijd met
de dagbladen zullen aanbinden,
die echter voor de dagbladpers
positief zou kunnen uitvallen,
aangezien 'de omroep juridisch
geen been heeft om op te staan'.
„Er staan voor de omroep aan
zienlijke financiële en personele
belangen op het spel, die worden
aangetast zodra de dagbladen in
tegraal programmagegevens
gaan publiceren, waardoor de
bindende functie van de pro
grammabladen wordt ondergra
ven", aldus dr. Kooyman.
In de huidige situatie is het lid
maatschap van een omroeporga
nisatie gekoppeld aan het abon
nement van een omroepblad. Als
het auteursrecht van de omroep
op de programmagegevens zou
vervallen, waardoor elke andere
krant of tijdschrift zou kunnen
overgaan tot publikatie van deze
gegevens, is de kans aanwezig
dat mensen hun omroepblad zul
len gaan opzeggen. „Velen weten
niet eens dat zij daarmee gelijk
tijdig hun lidmaatschap op de
desbetreffende omroepvereni
ging beëindigen", aldus Kooy-
Een enquête onder lezers van de
GPD-bladen, waartoe ook het
Leidsch Dagblad behoort, heeft
aangetoond dat bij opneming in
hun krant van de volledige bin
nen- en buitenlandse program
magegevens 68 procent van hen
overweegt het abonnement op
een omroepblad op te zeggen en
dat 26 procent van deze groep dit
zelfs onmiddellijk zal doen.
Protest cineasten
arrestatie Wajda
AMSTERDAM (ANP) - Zes Ne
derlandse organisaties van ci
neasten hebben in een telegram
aan het Poolse ministerie van
cultuur krachtig geprotesteerd
tegen de arrestatie van hun Pool
se vakbroeder Andrzej Wajda.
Deze Poolse cineast zou volgens
geruchten één van de duizenden
arrestanten zijn, die sedert de af
kondiging van de noodtoestand
zijn opgepakt. Wajda regisseerde
onder meer „De man van ijzer",
een film die de stakingen in Po
len en de daaruit voortvloeiende
oprichting van Solidariteit tot
onderwerp heeft.
Buiten ie eigen regio bel je 's avonds na zessen en m het weekend voor hall geld
Ongeveer 800 volgelingen van de maharishi Mahesh Yogi heb
ben tot en met 3 januari het gehele Bel Air-hotel in Den Haag
afgehuurd. Ze houden er een conferentie over transcendente me
ditatie: „de techniek die de totaliteit van ons leven ontplooit"
Het afgelopen weekeinde xijn de aanhangers van de maharishi
in het grote hotel neergestreken. Men heeft c*n eigen personeel
meegebracht.
Wij namen een kijkje op de TM-conferentie, waar rust en vrede
heersen, en stress als sneeuw voor de con verdwijnt. Een hele
belevenis.
