Begin
band met VS
Scheepsramp eist 16 levens
Rode Brigades verklaren
"NAVO-bezetters" oorlog
VS bereiden
reactie voor
'Wij zijn geen vazalstaat'
VELKOWH
Vermoeide "truckers"
terug van barre reis
MAANDAG 21 DECEMBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
ROME (GPD) - Met de ontvoering
van de Amerikaanse NAVO-ge-
neraal James Lee Dozier in Vero
na (Noord-Italiè) willen de Rode
Brigades zich, samen met de
RAF (de Westduitse Rote Armee
Fraktion), opwerpen als „de
speerpunt van de Europese vre
desbeweging". Dit blijkt uit het
„communiqué nr. 1", dat zij za
terdag in Rome, zoals gebruike
lijk in een vuilnisbak, hebben la
ten vinden.
De Rode Brigades beroemen zich
erop „een Yankeezwijn van het
Amerikaanse bezettingsleger" te
hebben gevangen en in een
volkskerker te hebben opgeslo
ten, maar verder gaat het docu
ment grotendeels over de op
bouw van „een anti-imperialis
tisch front in het hele gebied van
Europa en de Middellandse
Zee". Zij nodigen de „andere re
volutionaire bewegingen in Eu
ropa, zoals ETA en IRA" uit, af te
stappen van hun enge nationalis
tische doelstellingen en „zich te
scharen in de wijdere beweging
van de oorlog tegen het imperia
lisme".
In het anonieme telefoontje waar
mee de aanwijzingen werden ge
geven om het communiqué te
vinden, werd ook gezegd dat de
„strategische resolutie" van 300
bladzijden, die kort geleden in
Rome was gevonden, niet het
werk was van de ware Rode Bri
gades, maar van „scheurma
kers". De echte strategische re
solutie zal binnekort samen met
communiqué nr. 2 bekend wor
den gemaakt. Het is een aanwij
zing van de felle discussies die
binnen de linkse terreurorgani
satie worden gevoerd.
Achter de schermen van de clan
destiniteit speelt zich allang een
heftige machtsstrijd af, met
voortdurende afscheidingen en
wederzijds verraad. Volgens de
politie is de organisatie hierdoor
aanzienlijk verzwakt en moet
ook het uitblijven van het aange
kondigde herfstoffensief hier
door verklaard worden. Niette
min is de harde kern van de
groep nog steeds in staat tot een
grootscheepse actie zoals de ont
voering van generaal Dozier,
waarbij vermoedelijk minstens
tien personen waren betrokken.
De jacht op de ontvoerders, die
vier uur na de verdwijning van
de generaal werd ingezet, gaat
onafgebroken door. met blok-
posten en huiszoekingen in de
wijde omgeving van Verona en
in andere delen van het land. Tot
nu toe is er geen spoor van de
daders of hun gijzelaar ontdekt.
Uit Washington zijn zes CIA-agen-
ten naar Verona gekomen. Zij
zouden de enige directe oogge
tuige, mevrouw Judith Dozier.
hebben verhoord, maar geen
contact met de Italiaanse politie
hebben opgenomen In alle NA-
VO-bases van Italië (de voor
naamste zijn in Napels, Vicenza
en Livorno) zijn buitengewone
veiligheidsmaatregelen in wer
king getreden en de traditionele
Christmas-party's afgelast.
(Van onze correspondent Jaap van Wesel)
JERUZALEM - Israël heeft de strategische en militaire
samenwerkingsovereenkomst met Amerika opgezegd,
nauwelijks twee weken nadat zij gesloten is. In een on
gekend felle verklaring heeft premier Begin te kennen
gegeven dat Israël geen gijzelaar wenst te zijn van deze
overeenkomst. Amerika had eerder de overeenkomst
voor onbepaalde tijd opgeschort, als reactie op de Is
raëlische annexatie van de Golan-hoogvlakte.
Washington heeft een hervatting Vier maanden voor de definitieve
de strategische besprekin- ontruiming van de Sinai heeft de
gen afhankelijk gesteld i
deringen bij de Palestijnse auto-
nomiebesprekingen, de situatie
in Libanon, en de algemene si
tuatie in het Midden-Oosten.
Op deze strafmaatregel heeft pre
mier Begin buitengewoon fel ge
reageerd. „Zijn wij een vazal
staat, zijn wij een bananenrepu
bliek, of jongens van 14 die een
tik op de vingers krijgen als ze
zich onbehoorlijk gedragen?
Amerika tracht Israël een gijze
laar te maken van het strategi
sche akkoord. Er zal geen zwaard
van Damocles boven ons hoofd
hangen. Wij hebben 3700 jaar
zonder strategisch samenwer
kingsakkoord geleefd, wij zullen
nog 3700 jaar zonder strategische
samenwerkingsovereenkomst
leven. De opschorting zie ik als
een annulering", aldus Begin.
Begin viel fel uit tegen de economi
sche strafmaatregelen, die vol
gens de premier een antisemiti
sche bijsmaak hebben. „De jo
den luisteren alleen als je ze in
hun portemonnee aantast", heeft
een Britse generaal tijdens het
mandaat in Palestina gezegd.
„Nu begrijp ik waarom de po
ging om een meerderheid te krij
gen voor de Awacs voor Saoedi-
Arabië in de senaat vergezeld
ging van een smerige antisemiti
sche campagne"
Succesvolle
lancering
van "Ariane'
KOUROU (DPA) - De Europese ra
ket 'Ariane' heeft in de nacht van
zaterdag op zondag vanaf de lan-
ceerplaats Kourou in Frans-
Guayana een geslaagde vierde en
laatste proeflancering gemaakt.
Van de eerdere drie proeflance-
ringen mislukte er een in mei
1980. De nu geslaagde proeflan
cering moet het mogelijk maken
volgend jaar de 'Ariane' commer
cieel te exploiteren. Tot nu toe
liggen er al 25 opdrachten met
een waarde van meer dan een
miljard gulden voor de 'Ariane'
op tafel.
De Europese raket gaat met name
communicatie-satellieten in de
ruimte brengen. Met de vierde
lancering bracht de 'Ariane' een
satelliet voor radio-communica
tie op zee in een baan om de aar
de.
ADVERTENTIE
BROWN SU6AR
BROADWAYS NOl HIT SHOW
bespreek tijdig uw plaatsen!
KERSTBAL
Golan-wet tot een ongekend
dieptepunt geleid in de Ameri
kaans-Israëlische betrekkingen
die grote vraagtekens plaatsen
achter de nabije toekomst, inclu
sief de ontruiming van de Sinai.
De politieke oorlogsverklaring
van Begin aan de Amerikaanse
regering vindt doelbewust nu
plaats, voor april '82, om de spel
regels in de Amerikaans-Israëli
sche betrekkingen te verande
ren. Immers, de confrontatie zal
na april alleen maar ernstiger
worden, als Israël de Sinai-kaart
niet meer kan uitspelen.
Vandaar dat Begin het „onaan
vaardbaar" uitspreekt over de
Amerikaanse straffen-politiek,
die het laatste halfjaar driemaal
is toegepast. Eerst na de aanval
op de Iraakse kernreactor, daar
na na het bombardement op Bei
roet. In beide gevallen werden
wapenleveranties opgeschort
Het gaat er Begin om onder de
voor Israël nu gunstige omstan
digheden de spelregels in de be
trekkingen met Amerika radi
caal te veranderen.
Daarbij gaat Begin ervan uit dat
Amerika juist in verband met de
fatale datum van 25 april 1982 de
betrekkingen met Israël niet ver
der op de spits zal willen drijven.
De discussie wordt in de eerste
plaats gevoerd rond het strategi
sche samenwerkingsverband.
Veel ingrijpender voor de Israëli
sche economie op langere ter
mijn zijn echter de economische
strafmaatregelen, zoals het annu
leren van besprekingen over
Amerikaanse orders bij de Israë
lische militaire industrie voor
200 miljoen dollar en de verkoop
van wapens die Amerikaanse on
derdelen hebben, zoals Israëli
sche Kfir-gevechtsvliegtuigen
naar Zuidamerikaanse landen.
Een dergelijk gevoelige klap
voor de militaire industrie kan
funeste gevolgen hebben voor de
werkgelegenheid in Israël.
Mitterrand
Begins politiek van „Brinkmans
hip", het manoeuvreren langs de
afgrond, komt paradoxaal ge
noeg op een moment dat Israëls
betrekkingen met een aantal lan
den juist aan het verbeteren was,
met Frankrijk op de eerste
plaats. Het geplande bezoek van
president Mitterrand nu niet
door, en het is de vraag of het
herstel van de betrekkingen met
zwart Afrika, dat ook ophanden
leek te zijn, nu plaats zal vinden.
'Spijkerbom
treft soldaat
LONDONDERRY (AP) - In het
Noordierse Londonderry is gis
teren een Britse soldaat gewond
geraakt toen een zogenaamde
spijkerbom midden in een groep
soldaten ontplofte. Dat heeft de
politie bekend gemaakt.
De verantwoordelijkheid voor de
aanslag is nog niet opgeëist,
maar de politie vermoedt dat de
bom afkomstig is van de IRA of
van de splintergroepering Inla.
De soldaten waren bezig met het
repareren van de stadsmuur
i bij een eerdere bomaan-
it was geslagen.
Familieleden
Bergh-autoweg.
sympathisanten bezorgden de Polen-chauffeurs
onthaal bij de grensovergang
Alexejewa
in VS
aangekomen
BOSTON - "Ik ben naar de Ver
enigde Staten gekomen om
er te blijven". Dit zei Lisa
Aleksejewa gisteren bij aan
komst in Boston. Daar zag zij
haar man, Alexei Semionov,
na een scheiding van drie
jaar.
Lisa verklaarde op een korte
persconferentie, bang te zijn
dat de Sowjet-autoriteiten
Andrei Sahcarov en diens
vrouw Jelena Bonner zullen
straffen voor hun hongersta
king, waarmee ze een uitreis
visum bewerkten voor de
vrouw van Jelena's zoon.
"Mijn vertrek uit de Sowjet-
Unie betekent een overwin
ning voor Andrei Sahcarov,
één van de weinigen in de
strijd voor mensenrechten in
de Sowjet-Unie", zei Lisa.
Ze wees erop dat er "duizenden
zijn, die hun verwanten niet
kunnen bereiken, en er zijn
honderden mensen die om
hun geweten gevangen zit
ten. Sacharov is nog in zijn il
legale banningsoord Gorki,
en wij weten niet wat hem
nog te wachten staat".
Sacharov en Jelena Bonner
weigerden gedurende 17 da
gen voedsel tot zich te nemen
om de autoriteiten te dwin
gen Lisa toestemming te ge
ven zich in de Verenigde Sta
ten bij haar man te voegen.
Lisa Alexejewa met echtgenoot
UTRECHT (GPD) - Zes vrachtwagens van het Polen-konvooi zijn nog
niet terug in Nederland. Een truck is na een ongeluk, waarbij niemand
werd gewond, vernield achtergebleven in Katowice in het zuiden van
Polen. Vijf anderen staan met pech in Poznan, niet ver van de grens
met Oost-Duitsland. De schade die in totaal werd opgelopen wordt
geschat op 100.000 gulden.
Van de ANWB, die het transport heeft begeleid, zijn er nog zes monteurs
in het Oostblokland om de defecte wagens de repareren. Welke trucks
kapot zijn weet de ANWB niet omdat er geen contact met de achterblij
vers kan worden gemaakt. Het is ook onbekend hoeveel chauffeurs en
bijrijders er nog in Polen zijn.
Gistermiddag om kwart voor vijf arriveerden 42 trucks op het industrie
terrein Lage Weide bij Utrecht. Zij werden tijdens de rit van de West
duitse grens naar de Domstad op een wijze onthaald die leek op de
manier waarop ze waren uitgezwaaid: langs de snelweg Arnhem-
Utrecht begroetten enige duizenden enthousiaste mensen de PoLen-
gangers. In de sporthal op het industrieterrein werden de chauffeurs en
de medewerkers door honderden familieleden opgewacht.
Chauffeur Piet Zaan uit Diemen blijkt een van de weinige Polengangers
te zijn die geweld heeft gezien. Dat was in Warschau. Tientallen mensen
werden voor zijn ogen in elkaar gemept door zeker 150 politiemannen
De reden daarvoor kent Zaan niet. Wat hij wel weet is dat hij moest
i de klappen te ontlopen.
De jongste bijrijder van het konvooi was Hans Slager (17) uit Woerden.
Hij is leerling op een haven- en vervoerschool en het transport naar
Polen was zijn eerste grote rit. „Het reed niet fijn", vindt hy. „Ja, eerlijk
gezegd ben ik wel heel bang geweest".
Vrijwel alle trucks zijn bij het verlaten van Polen grondig uitgekamd. De
douanebeambten hadden het vooral voorzien op brieven en fotorol
letjes. Er zijn spullen in beslag genomen maar veel chauffeurs vertel
den toch met enige trots de brieven, die ze voor Polen hebben meege
nomen, in Nederland op de bus te zullen doen.
Veel onervaren chauffeurs reden er mee in het konvooi. Een van hen was
Cock van Herk uit Tiel, nog nooit met zijn wagen in het buitenland
geweest. Het viel dan ook zwaar tegen. Een paar nachten sliep hij met
zijn bijrijder Fred Guit gewoon op de stoelen van een onverwarmde
truck.
Bij de grens is hun wagen nog overhoop gehaald. Cock: „Maar dat was
wel te verwachten. Ik heb de Amerikaanse vlag op de wagen geschil
derd". Hij en zijn maat zijn meegegaan om te kijken hoe het werkelijk is
in Polen en ze vinden de situatie erger dan ze ooit hadden gedacht. „Ik
ben blij dat we nu bijna thuis zijn", aldus Fred. „Maar we zouden zo
weer mee gaan", zegt Cock.
Asiel Poolse ambassadeur
WASHINGTON - De Poolse
ambassadeur in Washington
heeft zaterdagmiddag voor
zichzelf, zijn vrouw, zijn
dochter en schoonzoon poli
tiek asiel gevraagd in de Ver
enigde Staten. Minister van
buitenlandse zaken Alexan
der Haig onthulde tijdens een
televisie-interview dat presi
dent Reagan opdracht had
gegeven de asielprocedure
met spoed toe te passen en
zorg te dragen voor de per
soonlijke veiligheid van am
bassadeur Romuald Spa-
sowski. Hij zal vermoedelijk
voorlopig op een geheim
adres wordem onderge
bracht, onder strenge bewa
king.
Komuald Spasowski is in de
voorbije week van politieke
opschudding rond de crisis
in zijn vaderland vrijwel ie
dere dag op het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse
zaken geroepen om uitleg te
geven en boodschappen aan
te horen. Na afloop van de ge
sprekken met Haig gaf hij on
veranderlijk uitdrukking aan
zijn diepe zorg omtrent het
lot van de Poolse bevolking.
De Amerikaanse regering in
tussen is bezig de NAVO-
bondgenoten te mobiliseren
voor een ferme en gezamen
lijke westelijke houding te
genover de militaire mach
thebbers in Polen en de Sow
jet-Unie. In het schaarse
nieuws dat uit Polen doorsij
pelt, is nu sprake van Russi
sche troepen die hun garni
zoenen hebben verlaten en
hun tanks onder meer nabij
Gdansk hebben geposteerd.
Uit kringen van de Ameri
kaanse inlichtingendiensten
komt het overigens niet te be
vestigen gegeven dat de Rus
sen in Polen een eigen com
mandocentrum hebben inge
richt, dat het land m zes mili
taire districten heeft ver
deeld.
In de komende week reist de
onderminister van buiten
landse zaken voor Europese
zaken, Lawrence Eagle bur
ger, naar Brussel om daar op
hoog niveau te overleggen
omtrent de middelen die de
NAVO ter beschikking staan
als reactie op een eventueel
nadrukkelijker Russische be
moeienis. Haig verklaarde
dat de VS erop uit zijn de her
vormingen die in Polen tij
dens de afgelopen 18 maan
den tot stand zijn gekomen,
veilig te stellen. Daartoe
moet het Westen alle midde
len toepassen waarover het
beschikt, politieke, economi
sche en wat hij noemde „mid
delen die met de veiligheid te
maken hebben". Maar over
de vraag of de NAVO dan ook
denkt aan een militair ant
woord liet hij zich niet uit
Volgens Haig heeft het Westen
al geruime tijd geweten dat
de eerste daden door de Po
len zelf zouden worden ge
steld, ook al is het zo langza
merhand duidelijk dat de
Amerikaanse regering en de
NAVO door de ontwikkelin
gen zijn verrast Haig zei dat
de Poolse regering hem heeft
verzekerd dat de hervormin
gen niet ongedaan zouden
worden gemaakt ..Maar",
voegde hij daar scherp aan
toe, „hun daden tot nu toe
zijn daarmee in strijd. Hij
noemde de ontwikkelingen
in Polen voor het militair in
grijpen „een uitdaging van
het marxistisch-lenimstisch
systeem van controle, die een
bedreiging vormt voor de vi
tale belangen van de Sowjet-
Unie".
„Er staan nog dingen te gebeu
ren". kondigde Haig aan.
„Wy moeten de hefbomen
die wij kunnen hanteren,
achter de hand houden. Tot
nu toe is er sprake van een
ideologisch conflict daarna
komt de economische nood.
Wij hebben de middelen om
daarop invloed uit te oefe
nen". Wordt Polen „een laai
end armageddon?". Haig:
„De situatie loopt over van
gevaar voor de vrede en het
machtsevenwicht in de we
reld. Wy hopen dat de ver
plichting die te handhaven
door de Poolse regering en de
Sojet-Unie wordt erkend bij
het streven naar een oplos
sing".
Minister van defensie Caspar
Weinberger was minder te
rughoudend: hij hoopt dat
het Westen, het Europese
Westen, zal afzien van de
bouw van een pijpleiding
voor aardgas, dat uit Rusland
wordt aangevoerd. Hij is er
ook tegen dat de VS aan de
Sowjet-Unie de machines
verkoopt om de pijplijn te
bouwen, is tegen graanle-
veranties en tegen de ver
koop van oogstmachines. Dat
alles is binnen de Amerikaan
se regering opnieuw in over
weging. Weinberger: „Ik vind
persoonlijk dat wij zeer voor
zichtig moeten zijn met de
overdracht van technologie
en bekwaamheid aan de sow-
jet-Unie, want zij destilleert
daaruit onmiddellijk militair
voordeel".
Brandhaarden
De VS vrezen dat de Sowjet-
Unie, om de aandacht af te
leiden van de situatie in Po
len, elders voor nieuwe
brandhaarden zullen zorgen.
Amerikaanse inlichtingen
diensten houden rekening
met de mogelijkheid dat over
drie weken in El Salvador
een nieuw guerrilla-offensief
zal losbarsten. Cubaanse
troepen zouden zich in staat
van verhoogde paraatheid
bevinden.
Arafat ontsnapt aan kogeV
LONDEN'BEIROET (AFP/Rcuter/
UPI) - De voorzitter van de Pa
lestijnse bevrijdingsbeweging,
Jasser Arafat, is de afgelopen
week in Beiroet aan een aanslag
ontsnapt Dit heeft het Engelse
zondagsblad 'The Observer" ge
meld
Volgens het blad zouden Arabie
ren Arafat hebben achtervolgd
tot in een van de schuilplaatsen
van de PLO en in zijn richting
hebben geschoten met automati
sche pistolen. Het bericht van
het Engelse blad is gistermiddag
door het Palestijnse persbureau
Wafa tegengesproken. "Arafat is
in uitstekende vorm en doet ge
woon zijn werk", aldus Wafa.
In een wijk van Beiroet, waar ver
scheidene Palestijnse en linkse
Libanese organisaties kantoren
hebben is gisteren in een auto
een bom geëxplodeerd. De twee
inzittenden van de auto zijn hier
bij omgekomen, aldus de politie
De auto explodeerde niet ver van
het hoofdkantoor van de Pale
stijnsc bevrijdingsbeweging en
vlak bij het benzinestation waar
zaterdag bij een bomaanslag ne
gen mensen omkwamen.
De aanslag was de derde in vyf da
gen tijd in Beiroet Daarbij rijn in
totaal meer dan 60 mensen ge-
Kapitein weigerde Nederlandse hulp
Zelfmoord premier Albanië
LONDEN (AP) - De BBC heeft za
terdag gemeld dat de premier
van Albanië, Mehmet Shehu,
zelfmoord heeft gepleegd. De
BBC had het bericht opgevan
gen van de Albanese radio.
Volgens de BBC had radio Tirana
gemeld dat Shehu zich van het
leven beroofde "tijdens een ze
nuwcrisis".
Shehu is 68 jaar geworden. Hij was
sinds 1954 minister-president
van Albanië. De BBC noemde
hem één van de grondleggers
van de politiek die Albanië tot
een breuk met dc Sowjet-Unie
en een kortstondig bondgenoot
schap met China heeft geleid.
Er wonen in Albanië 2,29 miljoen
mensen. Het land bestaat prak
tisch uitsluitend van de land
bouw. Het land is al tientallen ja
ren ontoegankelijk voor Wester
se bezoekers.
(Van onze correspondent Henk Dam)
LONDEN - De scheepsramp in de buurt van
het zuidwestelijke puntje van Engeland,
Land's End, die 16 mensen het leven kostte,
had wellicht voorkomen kunnen worden als
de kapitein van het schip in nood niet de
hulp had geweigerd van een Nederlandse
sleepboot.
Het schip, de 'Union Star', kwam in een
vliegende storm zaterdagavond in moeilijk
heden toen de motoren het begaven. Een
reddingsactie kostte uiteindelijk niet alleen
de achtkoppige bemanning van de 'Union
Star' het leven, maar ook de acht inzittenden
van de reddingboot.
Al direct nadat de 'Union Star' in problemen
kwam werd hulp aangeboden door een in de
buurt verblijvende sleepboot, de 'Noord-
Holland' van de firma Weismuller. De kapi
tein van 'Union Star' wees dc/e hulp echter
van de hand, en zei eerst toestemming van
zijn maatschappij te willen hebben.
Weismuller nam vervolgens contact op met dc
eigenaars van het schip dat inmiddels in een
hopeloze situatie was terechtgekomen. Toe
stemming werd alsnog verkregen om de
'Union Star' te hulp te korn. n, maar toen
was het al te laat.
Inmiddels was namelijk de reddingboot Solo
mon Browne' uitgevaren vanuit het nietige
vissersdorpje Mouse Hole. Dc bemanning
van deze boot slaagde erin vier bemannings
leden van de 'Union Star' aan boord te ne
men. Kort daarna werd het radiocontact ver
broken
Uren later werden de wrakstukken van dc red
dingboot langs de kust gevonden. Geen van
de opvarenden bleek de ramp te hebben
overleefd. Onbekend is nog door welke oor
zaak de reddingboot in stukken is geslagen
Ook de bemanningsleden van de 'Union Star'
die nog aan boord waren, kwamen om in de
huizenhoge golven. Het schip kapseisde en
sloeg op de lOtlUI De VlÜOfl S:.ir m—lrtt
zijn eerste reis Anderhalve weck geleden
verliet het schip dc werf in Denemarken
De ramp heeft het vissersdorpje Mouse Hole.
waaruit alle bemanningsleden van de red
dingboot afkomstig waren, in diepe rouw ge
dompeld. Alle inwoners van het dorp heb
ben door de ramp wel een familielid of
vriend verloren.
