Beethoven en Poulenc
op kerstconcert
DE GROENE MASKERS
Dirigentencursus K&O
WOENSDAG 16 DECEMBER 1981
Brand!
Het loopt tegen zeven uur. Het
Ringtheater in Wenen, met
zijn 1760 zitplaatsen, loopt
vol. Offenbachs kersverse ope
ra „Les contes d'Hoffmann",
zal worden opgevoerd. Hij
componeerde haar een jaar
eerder, want het is 8 decem
ber 1881, iets meer dan 100
jaar geleden. Kort tevoren
heeft Sarah Bernhardt nog in
dit Ringtheater opgetreden.
In de zeven jaar van zijn be
staan (het theater werd in
1874 gebouwd), heeft het zijn
eigenaars nog weinig geluk
gebracht. Twee directeuren
gingen eraan failliet, maar
de derde, Herr Jauner, heeft
zijn zaakjes beter voor el
kaar: hij zal dit jaar voor het
eerst winst maken. Opeens -
niemand weet zich later nog
precies te herinneren wat er
gebeurde ontstaat er brand
op het toneel! Een lekkende
gaspijp? Een „onvoorzigtige
behandeling van eene spiri-
tuslamp op het toneel"? De
ooggetuigen zullen later zeg
gen dat bij het ontsteken der
lampen een gordijn vlam vat
te, of dat een lamp omviel, hoe
dan ook: „Zooveel is in elk ge
val zeker, dat het vuur op het
toneel ontstond en zich van
daar met eén onbeschrijfelij
ke snelheid verspreidde".
Er is een ijzeren toneelscherm,
er zijn brandkranen die het
toneel onder water kunnen
zetten, maar degenen die het
een of het ander in geval van
nood in werking zouden moe
ten zetten, zijn de eersten die
wegvluchten. Terwijl de vei
ligheidsolielampen niet
brandden zoals had gemoe
ten), werd wel de hoofdkraan
der gasleiding dichtgedraaid
(maar niet door degene die
dat had moeten doen), en het
gevolg van een en ander was
dat de schouwburg, even af
gezien van de vlammen, in
het pikkedonker werd gehuld.
Daar kwam nog de rook bij,
PAGINA 9$,
aie zicht en ademhaling be
moeilijkte.
Op de tast probeerde men de
uitgangen te vinden, die 'wei
nig in getal en slecht ingerigt'
waren. Hoewel de brand op
donderdag 8 december 1881
uitbrak, heeft de Opregte
Haarlemsche Courant van 12
december pas een wat uitvoe
riger bericht. Er moet door de
opgesloten operaliefhebbers
een strijd „op leven of dood"
zijn geleverd:
"De geheel verminkte en mis
vormde lijken, de vele letter
lijk afgerukte ledematen, die
men gevonden heeft, zijn
daarvan de afgrijselijke be
wijzen. Vele sprongen uit
de vensters of werden door
opdringende lotgenooten
daaruit geworpen. Men
vond de dooden soms nog met
de nagels in het vleesch hun
ner lotgenooten. Een deel
van het gaanderijpubliek
verdwaalde in een blinden
gang; de veertig daar gevon
den lijken waren opeengesta
peld; men kon zien, dat de
sterksten de zwakkeren ver
trapt hadden in die afgrijse
lijke worsteling om het leven;
bovenop lag het lijk van een
man van reusachtigen lig-
chaamsbouw."
Lachwekkend
Eén troost was er: "Onder de
omgekomenen was, naar men
meldt, geen enkel vreemde
ling; de meeste behooren tot
de lagere volksklassen; de lie
den uit de voornamere stan
den, die gewoonlijk de eerste
rangen bezetten, waren mee-
rendeels nog niet in de zaal
aanwezig."
En blijkbaar viel er ook nog wel
wat te lachen: "Temidden
van het treurige en hartver
scheurende schouwspel zag
men ook menig lachwekkend
tafereel; vooral in de omlig
gende koffijhuizen, waar al
de vlugtelingen een goed
heenkomen zochten, acteurs
en actrices heel en half ge
kleed in hunne tooneelpak-
ken, dames en heeren zonder
mantels en hoeden, waaron
der enkelen, die zoo gelukkig
geweest waren een karpet, of
een stuk doek of decoratief te
vinden, dat hen tegen de kou
de - het sneeuwde donderdag
in Weenen - beschermen kon."
Ook kon je in die tijd wel eens
geluk hebben: "Eene familie,
die eene loge in het Ringthea
ter gehuurd had, bleef ge
spaard ten gevolge van een
verzuim van den koetsier, die
een kwartier te laat met de
equipage voorkwam. Hij
moest toen eene ernstige be
risping aanhooren, maar la
ter zal hem zijn verzuim wel
vergeven zijn. Het merk
waardigste is, dat dezelfde
familie door een dergelijk
verzuim van den zelfden koet
sier ook bij den schouwburg
brand te Nizza aan het ge
vaar ontsnapte."
Dodencijfer
Nizza kennen we tegenwoordig
beter als Nice - daar was kort
tevoren ook een schouwburg
uitgebrand, met veel slachtof
fers. Ook de brand in het
Ringtheater kostte veel men
sen het leven. Op 21 december,
twee weken na de brand,
werd gemeld dat 144 lijken
waren herkend, en dat nog
650 personen vermist werden,
zodat het totale dodencijfer
op 794 gesteld mocht wor
den...
LEIDEN - Voor het traditionele
Leidse kerstconcert dat op
maandagavond 21 december in
de Stadsgehorzaal wordt gege
ven door het Gewestelijk Orkest
onder leiding van David Porce-
Ujn en het Toonkuinstkoor Lei
den onder leiding van Hans van
Toom heeft K&O twee bijzonde
re werken gekozen: het Gloria
voor sopraan, gemengd koor en
orkest van Francis Poulenc, en
de Fantasie voor piano, zangso
listen, koor en orkest van Lud-
wig van Beethoven.
Poulenc (1899-1963) behoorde
evenals o.a. Honegger en Mil-
haud tot de zog. Groupe de Si»,
die zich onder invloed van do
ideeën van de componist Satie
en de literator Jean Cocteau
keerden tegen de invloed van
Wagner en het monumentale van
de Duitse romantiek rond 1900,
en tegen de wazigheid van de
over-gerafïineerde impressionis
tische Franse muziek. Zij streef
den naar eenvoud, helderheid,
en duidelijk omlijnde melodieën.
Hoewel Poulenc in zijn jonge ja
ren wegens het uitdagende en
soms agressieve karakter van
zijn eerste werken wel eens het
'enfant-terrible' van de Franse
muziek genoemd, komt na 1936
een geheel ander facet van zijn
wezen aan de oppervlakte. Be
halve liederen schrijft hij in deze
periode hoofdzakelijk religieuze
en kerkmuziek, waaruit een diep
goddienstig gevoel spreekt. In
het Gloria uit 1959, wat als een op
zichzelf staande compositie is ge
schreven, zal de sopraan-solo
vertolkt worden door Anne Ma
rie Dur, prijswinnares van het in
ternationale Vocalistenconcours
te 's Hertogenbosch.
Hoewel de Koorfantasie van Beet
hoven het opusnummer 80 en
het jaartal 1808 draagt, sluit het
compositorisch meer aan by
werken uit een veel vroegere pe
riode. Sedert 180p gaf Beethoven
in Wenen jaarlijks Akademie-
concerten om zijn eigen werken
te propageren. Als noviteiten
vermeldt het programma van het
concert van december 1808 be
halve de Vijfde en de Zesde (Pas
torale) Symfonie, het Vierde pia
noconcert ook de Koorfantasie.
Het is een lofzang op de muziek,
waaraan alle instrumenten op
hun eigen wijze bijdragen tot zij
in het slote tot een gezamelijke
grootse apotheose komen. Mede
werkenden zijn Willem Brons
(piano), Anne Marie Dur (so
praan), Lucia Meeuwsen (alt),
Wouter Goedhart (tenor) en John
Vierkens (bas). Het kerstconcert
wordt traditioneel besloten met
samenzang.
Anne Marie Dur
LEIDEN - K&O begint op 9 januari een dirigentencursus onder leiding
van René Verhoeff. De cursus is bedoeld voor degenen die graag een
koor willen dirigeren maar dat nog nooit hebben gedaan en voor hen
die wel reeds een koor hebben geleid maar die het gevoel hebben dat
hun kennis op het gebied van dirigeren voor uitbreiding vatbaar is.
René VerhoefT beschikt over een grote ervaring in het geven van dirigen
ten-cursussen. Hij is dirigent van het Koninklijk Mannenkoor "Die
Haghe Sangers" en van het al even bekende koor "HagacanUre". In
Rotterdam leidt hij "Het Rotte's Mannenkoor" en in Leiden is hy voor
al bekend als dirigent van het Toonkunstorkest.
De cursus die gedurende elf zaterdagochtenden wordt gegeven in het
K&O-gebouw, behandelt o.a. de beginselen van de slagtechniek, de
teehniek van het reperteren met een koor, ademhalingstechniek, tim
bre, uitspraak en repertoirekennis.
De cursus "zal, afhankelyk van het aantal deelnemers, afgesloten worden
met een openbare uitvoering. Een informatie-avond over deze cursus
zul op woensdagavond 6 januari in het K&O-gebouw worden gehou
den. Wanneer men op deze informatieavond aanwezig wil zyn, dient
men zich van tevoren telefonisch aan te melden.
Grote Vaart
Abiba 14 te El Palito.
Acmaea 12 te Singapore,
Acteon 17 te Chittagong verw,
Alnati 12 v Salvador nr Rio de Janeiro,
Alphacca 15 te Paranagua,
Amstelbrink 14 rede Bandar Abbas,
1 Amsterburcht 14 175 ozo Malta nr Ale-
xandriê,
Amsteldreef 14 rede Mina Qubos.
Amstelland 14 180 zzw Madeira nr Vito-
Amstelvaart 14 530 zo Kamchatka nr
Vancouver,
Amstelvliet 14 v Algeciras nr Key West,
Amstelvoorn 16 te Inchon verw,
Antilla Bay 14 120 nnw Lissabon nr Ara-
bische Golf.
Antilla Cape 14 500 dw Bordeaux nr
Bruensbuettel,
Atlantic Star 14 te Liverpool,
Baarn 14 400 o Aden nr Abu Dhabi.
Bilderbijk 14 600 ono New Foundland
nr Savannah,
Broere Emerald 14 160 zw Casablanca
nr Algeciras,
Chevron Nederland 14 470 nw Medan nr
Bahrein.
Docklift 1 14 20 w Finisterre nr Duinker
ken,
Esso Saba 14 45 zo Muscat nr Ras Tra-
Ficus 15 te Singapore verw,
Fossarus 14 v Augusta nr rede Augusta,
Fulgur 14 380 o Dar es Salaam nr Mina
al Fahal.
Happy Mommoth 16 te Jubail verw,
Hollandia 14 300 o Flores nr Ponce,
Inca 14 rede Havana,
Inctorans Speed 15 te Houston,
Incotrans Spirit 14 540 zw Azoren nr
Cristobal.
KaVrndrecht pass 14 Finisterre nr Angra
dos Reis,
Kieldrecht 14 590 w Landsend nr Duin
kerken.
Larsbay 14 v Singapore nr Tilbury.
Letton 14180 n Kp Finisterre nr Mina al
Maasbree pass 14 Kp Finisterre nr Bof-
jorde,
Macoma 14 200 o Celon nr Mina al Fa-
hal,
Mountsbay 15 v Rotterdam nr Le Havre,
Mydrecht 14 30 o Socotra nr Port Eliza
beth.
Nedlloyd Amsterdam 14 120 z Pontia-
nak nr Bangkok,
Nedlloyd Auckland 15 300 z Suvba nr
Auckland.
Dockexpress 12 14 52 nno Dubai nr Mi-
hara,
Nedlloyd Barcelona 14 v Dubai nr Abu
Nedlloyd Fukuoka 14 te Cotonou,
Nedlloyd Katwijk 14 v Bremerhaven nr
Hamburg,
Nedlloyd Kimberley 14 240 nno Cayen
ne nr Kaapstad,
Nedlloyd Kingston 14 400 zw Ascension
nr Los Angeles,
Nedlloyd Korea 14 300 w La Coruna nr
Rotterdam,
Nedlloyd Kyoto 14 te Karachi,
Nedlloyd Linge 14 420 no Tristan da
Cunha nr Singapore.
Nedlloyd Loire 14 65 z Faro nr Port
Said,
Kleine Vaart
Breehoek 14 180 no Halifax nr Halifax,
Carabeka-5 15 40 ozo Cartagena nr La
Dutch Sailor 15 te Rotterdam,
Mare Iratum 14 dw Falls nr Le Havre,
Mare Magnum 14 nabij Lissabon nr Bar-
|K HES BESLOTEN
BêecHOODEe TE
iMO&oe*) /M
PtAArS i/A/
Dokter
De belevenissen van Jommeke
Ms/, hoe ia dat mogelijk
7,
Sapperdep/tje 3, d/e
Slaappil/en van
professor Gobe/ijn
trekken op nika.'
uien SmeltS0(botertn
ssaasssc
en Uat 4e uien zo
fen vooral niet br
bakken, maar wel
Agenda
Leidse bioscopen
LUXOR (121239): "Het meisje met kali
ber 45". da. 14.30,19.00 en 21.15 uur, zo.
14.15, 16.30. 19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
CAMERA (124919): "Emmanuelle 2"
da. 19.00 en 21.30 uur, 16 jr.
Kindermatinee: "De lieverdjes van Am
sterdam", za, zo en woe. 14.30 uur.
Nachtvoorstelling: "César et Rosalie"
vrij en za 23.30 uur. 16 jr.
LIDO 1 (124130): "Hoge hakken, echte
EURO 2: "Door het oog van de naald",
da. Iq3 00. 18.30 en 21.00 uur. Zo ook
16.00 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Piranha", za 24.00
uur, 16 jr.
EURO 3 "Calligula", da. 13.30 en 20.15
Kindermatinee: "Zona de ontembare".
Za. zo en woe 13.30 uur
Nachtvoorstelling: "Onverzadigbaar"
za 24.00 uur
EURO 4: "Een bataljon malle meiden",
da. 13.30. 18.45 en 20.15 uur. Zo. 13.345,
16.15, 18.45 en 21.15 uur. al.
Nachtvoorstelling: "Pik in en starten
maar", za 24.00 uur. 16 jr.
LIDO 3: "Buffet Froid". da. 19.00 en
21.15 uur. Do, vrij, ma en di ook: 14.30
uur. 16 jr.
Kindermatinee: "Herbie is de pisang",
za en woe 14.30 uur. Zo. 14.30 en 16.45
LIDO 4: "Door het oog van de naald",
da. 14.30, 19.00 en 21.15 uur. Zo. 14.30,
16.45,19.00 en 21.15 uur, 16 jr.
STUDIO (133210): "History of the
World", da. 14.30.19.00 en 21.15 uur. Zo.
14.30. 16 45. 19.00 en 2115 uur. al.
TRIANON (123875fThe postman al
ways rings twice", da. 14.30, 19.00 en
21.15 uur. Zo. 14.15,16.30,19.00 en 21.15
uur, 16 jr.
REX (125414): "Intiem dagboek", da.
14.30 en 20.00 uur, 16 jr
Bioscopen Alphen
(voor reserveringen 01720-20800)
EURO 1: "Enter the Nii\ja", da. 13.30,
19.00 en 21.30 uur. Za 14.00,16 30.19.00
en 21.30 uur. 16 jr.
Nachtvoorstelling: "Enter the Ninja". za
24.00 uur. 16 jr.
Waaggebouw, Tentoonstelling
van oude en nieuwe kerst- en
nieuwjaarskaarten tot 31 de
cember. Ook een werkplaats
waar groepen tot 18 december
hun eigen wenskaarten kunnen
maken. Geopend: ma. tot za.
van 10.00 tot 17.00 uur en zo. van
13.00 tot 17.00 uur.
Galerie Denise Stephan - Bak kers teeg
18-20, tot 28/12 Wim Bettenhausen et
sen en schilderijen; Jan de Graaf, plas
tieken. vr.. za., zo. van 13.30 - 17 30 uur
Galerie Van der Vlist - Botermarkt 30.
groepstentoonstelling Kunst als ge
schenk, t/m dec.
Café De Ouwe Vest - Oude Vest 81. t/m
24/12, foto-tentoonstelling, performan
ce: Wim Lam boo; fotografie: Theo v.d.
Holst jr., dagelyks vanaf 15 uur.
Foyer LAK-Theater - t/m 17/12, tentoon
stelling van Gideon Sinvani, ma t/m vr
van 10-17.30 uur.
LAK-Galerie academiegebouw - Rapen
burg 73, t/m 15/12, tentoonstelling Tijs
GREENWAY: "Christiane F", do 13.30.
vrij en za 19 0 en 21.15 uur. za 15.30 en
18.15. woe 20 30 uur. 12 jr.
"Bye. bye monkeys", zo en ma 20.45
uur, 16 jr.
lsindermatinee: "Asterix verovert Ro
me". za 14.00 uur. zo 13.30 uur en woe
14.13 uur.
Bios*r-:n Katwijk
(voor reserveringen 01718-74075)
CITY 1: 'Caveman" da. 19.45 uur, 12 jr.
ndarme - -
da 54-45 (beh z
uur, ai
Kindermatinee: "Dik Trom in het cir
cus". za en woe 14.30 uur.
CITY 3: "Close encounters of the third
kind", 14 45, 18.45 en 21 15 uur. 12 jr.
CITY 4: "Sound of music", da 19 45
uur. al
"Exterminator", da 14.45 uur. 12 Jr
-l («bakken reep-
witbrood er bu
WIN A BORN
Ongevallendienst
ziekenhuizen Leiden
Ongevallendienst elke dag Acade
misch Ziekenhuis behalve van
dinsdag 13.00 uur tot woensdag
13.00 uur (Diaconessenhuis) en van
vrijdag 13.00 uur tot zaterdag 13.00
uur (Elisabeth-ziekenhuis).
Bezoekuren
ziekenhuizen
Diaconessenhuis: Middagbezoe
kuur: 13 45-14.30 uur
Avondbezoekuur: 18.30-19.30 uur.
Kraamafdeling: vaders extra van
18.00-18.30 uur. Kinderafdeling:
dagelyks van 14.00-19.00 uur. (Niet
xneer dan 2 bezoeker0 per patiënt).
Sportmedisch Advies Centrum:
blessurespreekuur: Elisabethzie-
kenhuis Leiderdorp, 's maandags
van 19 30-20.30 uur.
Bezoekuren St. Elisabeth-Ziekenhuis:
Volwassenen: dagelijks van
14.00-14.45 en van 18.30-19.30 uur.
Klasse afd.: dagelyks van 11.15-
12.00 i
ir. van 14.00-14 45 i
Kraam-«deling: dagelyks van
11.15-12.00 uur Alleen voor echtge
noot) en Tan 15.00-16.00 uur en van
18.30-19.30 uur.
Kinderafdeling: dagelyks van
15.00-18.30 uur.
C.C.U. (hartbew*hing): dagelyks
van 14.15-14.45 en van 19.00-19.30
Intensieve verpleging: dagelijks
van 14.00-14.30 uur en van 19.00-
19.30 uur.
Academisch Ziekenhuis
Voor alle patiënt in (behalve kinde
ren) zijn de bezoekuren als volgt
Elke 14.15-15.00 uur en 18.30-
19 30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verlos
kunde 18.00-19 00 uur.
Praematurenafdeling dagelijks
van 14.30-14.45 uur en van 18.30-
18.45 uur.
Bezoek aan ernstige pattenten,
wanneer voor érnstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toege
staan kan de hoofdverpleegkundi
ge hiervoor speciale kaarten ver
strekken.
Bezoektijden Kinderkllniek
Dagelyks: 15.00-15.45 uur en 18.30-
10.00 uur.
(alleen voor ouden van kinderen kan er
een afwijkende tijd afgesproken wor
den met de hoofdverpleegkundige!
Bezoektijden kinderafdeling
Elke dag 14.15-15.00 uur en 18.30
19.00 uur.
Alphen aan den Rijn
Rijnoord: le-en 2e klas 11 11.30
uur 13 30-14.15 uur en 18.30-19.30
uur; 3e klas 13.30-14.15 uur en
1830-1930 uur Kraamadehng
13.30-14.45 uur alleen voor echtge
noten 19-20 uur Kinderafdeling
voor ouders 18.00-18.30 uur
Geluidshinder
Schiphol
Klachten over'geluidshinder van
vliegverkeer van en naar Schiphol
kunnen dag en nacht worden ge
meld bij het informatiecentrum
Geluidshinder Schiphol (tel. 020-
175000).
Veraart, ma t/m vr v
110-18 i
positie Lydia Luyten en Pol Jong. dag.
1-5 uur. t/m 19 december.
Holland Galerie - Langcbrug 32a. t/m
20/12. expositie Japanse Houtsneden,
vr za zo van 1117 uur
Art-tea-house "de oude rijn" - tot U/1,
expositie Wgnand Zglstra. Mechult. di
t/m za. van 10-17 uur, zo. van 11-17 uur.
((Chid^Ylieuivs
16 december 1981
Honderd jaar geledenstond in
de krant
- Voor eenige dagen kwamen
twee mannen in eene herberg
aan den weg van Marche
naar Bastogne, in Belgisch
Luxemburg, gebruikten iets
en verzochten eene zware ge
sloten mand, die zij hadden
meegebracht, te mogen laten
staan, waarna zij vertrok
ken. Tegen den avond kwam
een slager met zijn hond bin
nen. Het dier vloog terstond
op de mand toe en begon ver
vaarlijk U blaffen zonder
zich om lok- jrden of bedrei
gingen te bekommeren. Men
kreeg argwaan en riep een
paar gendarmes: één hunner
stak zijn sabel door de mand,
een gil weerklonk en men
vond een man, met een revol
ver gewapend, er in verbor
gen, die -Mtuurlijk in hechte
nis genomen en naar Luik ge
bracht werd Zijne twee
genooten u men. nop niet op
het spoor
- Bij een brand in de Belgische
gemeente Arbespine-Gart.
u>aarbtj twee hoeven ver
brandden, is een zesjarig
meisje op het gevaarlijkste
oogenblik naar binnen ge
drongen zonder opgemerkt te
worden. Zij wilde uit het
brandende perceel haar pop
redden, die zij van St. Nico-
laas had gekregen. Gelukkig
had de roekelooze daad der
kleine geen noodlottige gevol
gen: het kind kwam behouden
uit de vlammen terug, met
haar geredden schat in de ar
men.
Vijftig jatxr geleden
- In Weenen ts een door vele
duizenden bezochte vergade
ring van de "Heimalschutz"
gehouden, waar o.a. de
bonds leider Starhemberg het
woord voerde "Wij staan
thans op het standpunt", al
dus Starhemberg, "dat de
Heimatschulz revolutie moet
maken, hetgeen noodzakelijk
is omdat wij uit den weg moe
ten ruimen wat de redding
des volks tegenhoudt Wij zijn
vastbesloten het heele stelsel
volkomen op te ruimen. In
plaats van de psevdodemo
cratie moet de dictatuur van
de Heimatschutz komen. Bij
de beslissende slag zal de
Heimwehr zich door niemand
aan den teugel laten leiden,
met name niet door de Natto-
naal-Socialisten, die ons wil
len hinderen door een oplos
sing m het tegenwoordige
Oostenrijk onmogelijk te ver
klaren Wij kunnen niet
wachten tot m Duitschland
een nationale regeering komt,
daarvoor hebben wij geen
t iid".
6W0E O*
TtMEB iJ AA« i
0AA«
