Vraag is, wat je samen kunt doen
W ereldkampioenen
krijgen voorrang
Middenin secten en stromingen
Schaakteam Lisse kan spanning terugbrengen
Weer zege van
familie Klimke
r>°ST^2322
Gespreksgroepen voor jonge gemengd gehuwden!samenwonenden
Nederlandse
kritiek op
Russische
vredesbrief
Documentatiecentrum VU geeft voorlichting
Drie ton voor brieven
Epple opnieuw snel
VRIJDAG 11 DECEMBER 1981
De Nederlandse Raad van Kerken
is 'erg ongelukkig' met een vre
desoproep die 'alle religieuze
groeperingen' in de Sovjet-Unie
aan vertegenwoordigers van
kerken over de hele wereld heb
ben gestuurd.
In die oproep worden met name de
Verenigde Staten ervan beschul
digd, dat zij zich hebben onttrok
ken aan de akkoorden van Hel
sinki, die de internationale vrede
en veiligheid moeten versterken.
De gedachte dat Rusland een be
dreiging voor de vrede is, en dit
dan te gebruiken om de snelle
groei van eigen bewapening te
verdoezelen, noemt de Russi
sche vredesoproep 'misdadig'.
"Deze beschuldiging is volledig
in strijd met de ware aard van de
vredelievende binnen- en buiten
landse politiek van de USSR".
De Raad van Kerken antwoordt
broederlijk maar beslist. "Wat
wij in uw oproep missen, is een
appèl op uw eigen regering. Onze
tijd zou dus getuige zijn van een
strijd tussen het vredelievende
socialistische blok en oorlogs
zuchtige westerse machtsblok
ken. De kerken moeten begin
nen met hun getuigenis juist af te
leggen in éigen huis. Onbedoeld
heeft uw verklaring nu het effect,
dat de vredesbewegingen in het
Westen door velen worden be
schouwd alsof zij de doelstellin
gen van de Oosteuropese leiders
politiek ondersteunen".
De Raad van Kerken hoopt, dat de
ondertekenaars van de Russi
sche brief zich vrij zullen voe
len om deze reactie op hun vre
desoproep te beantwoorden.
LEIDEN - Ben Juffermans
van het rooms-katholieke
en Jan Robbers van het
hervormde jeugdwerk in
de Leidse regio proberen
een paar gespreksgroepen
op te zetten voor jonge 'ge
mengd' gehuwden!samen
wonenden. Uit vragen
daarover konden zij aflei
den, dat daaraan behoefte
bestaat.
Er zijn hier en daar ivel gespreks
groepen voor oecumenisch ge
huwden, maar jongeren voelen
zich daar, gezien de leeftijden
van de andere deelnemers, gauw
'te jong' voor. Zij gaan liever
naar een groep waarin zij samen
met anderen over hün speciale
vragen en problemen kunnen
praten.
Voor een gemengde relatie kan de
kerk gemakkelijk een probleem
worden.
Jan Robbers fin dienst van de re
gionale hervormde jeugdraad):
"Jongeren worden dan direct ge
confronteerd met de verscheiden
heid van de kerk en met het feit
dat het traditionele beeld van el
kaar nogal afwijkt van wat zij
nü ontmoeten en ervaren".
En daarover willen ze dan graag
met anderen praten.
Jan: "Ze zoeken naar een weg om
samen verder te gaan. Vanuit de
kerken wordt hun dat nauwelijks
aangereikt. Wij zijn hün pro
bleem"
Uiteraard zullen de oecumenisch
gehuwden of samenwonenden
ook tegenover elkddr hün hou
ding in kerkelijk opzicht moeten
vinden.
In het algemeen hebben jongeren
een meer oecumenische instel
ling. Het aantal dat in het van
"Wij zullen eraan moeten wennen,
dat we als christenen in het Wes
ten geen religieus monopolie
meer hebben. De tijd ligt achter
ons, dat we het ons konden ver
oorloven, andere vormen van
godsdienstige beleving vanuit
onze ivoren toren te veroordelen.
Kennis van de achtergronden
van nieuwe godsdienstige bewe
gingen is hard nodig".
Drs. Hijme Stoffels (29) is docu
mentalist bij het centrum 'Nieu
we religieuze bewegingen', een
onderdeel van het Instituut voor
Godsdienstwetenschap aan de
Vrije Universiteit van Amster
dam (postbus 7161 - 1007 MC
Amsterdam). Hij vindt, dat er
ook meer inzicht moet komen in
de motieven van hen die zich bij
zo'n nieuwe groepering aanslui
ten.
Het centrum is twee jaar geleden
opgericht om informatie te ver
zamelen en door te eeven over de
JAN ROBBERS
"Wij zijn hün probleem"
huis uit vertrouwde milieu af
haakt wordt groter. Terwijl an-
vele religieuze groepen en bewe
gingen die de laatste jaren in ons
land zijn ontstaan of opgedoken.
De godsdienstige kaart van Ne
derland is wel sterk aan 't veran
deren. Het Oosten heeft het Wes
ten als markt voor zijn geestelij
ke ideeën ontdekt. Surinamers
en buitenlandse arbeiders bren
gen hun eigen religie mee. En uit
de Verenigde Staten komen al
lerlei 'evangelische' stromingen
hierheen.
Ingewikkeld
Stoffels zegt uitdrukkelijk, dat het
documentatiecentrum niet op al
le vragen over deze bewegingen,
hun ontstaan en bedoelingen zo
maar antwoord kan geven. Daar
voor liggen de zaken te ingewik
keld. Wel kan het bezoekers en
briefschrijvers van dienst zijn
door te verwijzen naar betrouw
bare lectuur.
Het centrum schrijft nieuwe reli
gieuze groepen aan om informa
tie en houdt de boeken bii die
deren helemaal uit het gezicht
van de kerk verdwijnen, vinden
velen onderdak in groepen aan
de rand of buiten de officiële kerk
of in nieuwe vormen van kerk-
zijn.
Leiden, met zijn studentenekklesia
(elke zondagmorgen om kwart
voor 12 in de Hooglandse kerk
en de oecumenische geloofsge
meenschap in de Merenwijk (de
Regenboogbiedt in dat opzicht
nogal wat mogelijkheden.
Open gesprek
Robbers (Ericalaan 6 Leiderdorp)
en Juffermans (Plantage 18 Lei
den) hebben voor hun jongeren-
gespreksgroepen geen vastom
lijnd programma in het hoofd.
Juffermans: "Wij zullen eerst moe
ten ingaan op vragen die bij de
deelnemers zelf leven. En dan na
tuurlijk ook verder praten over
eikaars kerktraditie, over kern-
hierover uitkomen. Het onder
houdt contact met betrokkenen
en deskundigen en beschikt over
uitkomsten van wetenschappe
lijk onderzoek in binnen- en bui
tenland. Dit alles om ouders, pre
dikanten, scholieren, docenten en
vele andersen zo goed mogelijk te
helpen als zij met hun vragen ko-
Er is nu ook een tijdschrift ver
schenen: 'Religieuze bewegin
gen in Nederland: feiten en vi
sies'. Het verschijnt twee keer
per jaar in boekvormn. Naast za
kelijke informatie geeft het kriti
sche analyses van hedendaagse
godsdienstige verschijnselen. In
de eerste nummers wordt uitge
breid geschreven over Bhagwan
en de Verenigingskerk van de
Moon-beweging, met daarnaast
artikelen over gemengde huwe
lijken (bijvoorbeeld tussen chris
tenen en moslims) en over het
gesprek tussen de verschillende
religies en een korte-berichten-
rubriek.
punten van het christelijk geloof,
over het beeld dat de een van de
ander heeft, eikaars ervaringen
en over de mogelijkheden om
naar elkaar toe te groeien. Ook
orer kerkgang, doop (in geval
van kinderen), opvoeding,
school. Heel praktisch gericht
dus".
'De vraag waar het om gaat is in
zo'n situatie niet meer, tot wét
voor kerk je behoort, maar wat je
sómen kunt doen", zegt Juffer-
Op 27 januari zal de eerste ge
spreksgroep voor het eerst bijeen
komen. Daar kunnen nog mensen
by
De kringen staan open voor jonge
mensen die de kerkelijke tegen
stellingen ervaren als een moei
lijk punt in hun vriendschapsbe
leving en een geloofsxxjrm probe
ren te vinden die bij hen past.
S. J. de Groot
Naast de deur
Hijme Stoffels - die van een en an
der mededeling doet in het blad
'Kerkinformatie' van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland -
wil het belang van deze voorlich
ting over secten en stromingen
nog weieens onderstrepen.
"Als Hindoe-tempels in onze woon
plaats verschijnen, een moskee tn
onze wijk. yoga in het gymnas-
tiekzaaltje verderop in de straat
wordt beoefend en de buren aan
transcendente meditatie of aan
Bhagwan doen, dan zitten we er
wel middenin".
Dagelijks komen bij het VU-docu-
mentatiecentrum verzoeken om
inlichtingen binnen. Van ouders,
pastores, scholieren, volwasse
nen en alle mogelijke groepen.
Blijkbaar is het niet voor niets op
gericht. Wie zijn ogen niet sluit
voor de werkelijkheid, kan het
bestaan ervan alleen maar toejui
chen.
De Raad van Kerken in Neder
land - die professor Berkhof
(Leiden) voor twee jaar als voor
zitter herkoos (Berkhof 'de laat
ste keer') - gaat m Bonn een bij
eenkomst beleggen om met men
sen van de Westduitse Evangeli
sche Kerk t<- praten over het vre
desvraagstuk Daarbij komt ook
de vraag ter tafel, of er een ont
moeting tussen de Europese en
de Amerikaanse Raad van Kcr
ken hierover mogelijk is. om ook
in de kerken van Amerika het
vredesproces op gang te bren
gen
Het dagelijks bestuur van de
stichting 'Samenwerking Mo-
nialen-Belangr n' iSMB). de
overkoepelde organisatie van
rooms-katholieke slotzusters
(monialcn) in Nederland, heeft
de bisschoppen bericht, dat de
stichting het IKV voorstel tot
eenzijdige initiatieven naar twee
zijdige ontwapening steunt. Het
bestuur liet zich in zgn overwe
gingen vooral leiden door een
Kritische beschouwing van het
gangbare veiligheids-, vijands-
en machtsdenken
Er komt een werkgroep 'mense
lijke relaties' vanwege de Raad
van Kerken in Nederland. Eerste
taak zal zijn, de ervaringen van
'duurzame relaties' te beschrij
ven. Daarbij wordt niet alleen ge
dacht aan nieuwe vormen van sa
menleven en homofiele relaties,
maar ook aan niet-traditionele
belevingen binnen het huwelijk,
bijvoorbeeld van twee volledig
of gedeeltelijk werkende echtge
noten.
Hervormde Kerk: aangenomen
naar Oostvoorne C B Posthu
mus Meyjes Gouda, het beroep
door de synode voor een do
centsfunctie te Tomohon (Mina-
hassische evangelisch-chnstelg-
ke kerk, Indonesië) kandidaat C.
de Jonge Hazerswoude.
Kardinaal Willebrands schrijft
in een uitgave van het aartsbis
dom Utrecht, dat hg herindeling
van de bisdommen in de huidige
situatie van de Nederlandse
kerkprovincie 'zacht gezegd' niet
verstandig vindt. Er zijn, volgens
hem, meer argumenten tegen
dan voor
Morgenavond om 7 uur werkt het
jongerenkoor van 'De Menswor
ding' (Leiderdorp) mee aan een
rooms-katholieke dienst in de
kerk van Oud-Ade en zondag
morgen om kwart over 11 in de
kerk van Katwijk aan den Rijn.
In een bijzondere dienst van de
Leidse baptistengemcente, zon
dagavond half 8 in de school
Lusthoflaan, spreekt ds. G. Bos
veld over 'Kerst 1981 Laat u dit
maal niet bedotten'' Een trio
werkt mee en na afloop wordt
koffie geschonken.
LEIDEN - Het eerste schaakteam
van Lisse heeft uitstekende pa
pieren om in de promotieklasse
van de Leidse schaakcompetitie
de spanning volledig terug te
brengen. Het duel met koploper
Philidor 3 eindigde weliswaar in
een voorlopige 4Vi-3V4 voor
sprong voor de Leidenaars, maar
daar is voor Philidor 3 ook wel
alles mee gezegd. De Lissenaren
staan er in de twee afgebroken
partijen zo riant voor, dat men in
't Poelhuys alvast aan een feestje
kan gaan bouwen. Een 4'/2-5l/2
zege voor de Bollenstreekbewo
ners lijkt in deze vierde ronde
onvermijdelijk.
Het publiek kwam tijdens het tref-
fen in het clubhome van Philidor
prima aan zijn trekken. Er was
voldoende sensatie te beleven.
Na een tamme remise tussen
Braggaar en Rob v.d. Aardweg
was het Gerritsen die een ope-
ningsfout van Michels afstrafte.
Kamps trok de stand met een ge
degen winst op Prinsen weer
recht. Bij deze V/2-V/2 score leek
het erop dat Lisse toe zou gaan
slaan. Guus van Dijk gaf echter
pardoes een stuk weg tegen Nico
Kuyf, terwijl Van der Poel een
eindspel tegen Meyer verkeerd
taxeerde: 3i/2-l1/2. Een debacle
hing voor de bezoekers in de
lucht, toen Lommerse een riante
positie tegen Van Ofwegen ver-
blunderde. Van Ofwegen maakte
op zijn beurt echter een kolossa
le fout, waardoor Lommerse als
nog won: 3Vfe-2Vfe. Daarmee was
het tij ten gunste van Lisse ge
keerd.
Van Steenwijk scoorde nog over
tuigend voor Philidor. maar Van
Hal sleepte uit een tijdnoodduel
met Overeem een winstpunt
weg: 4V4-3V4. Vergeer haalde te
gen een overtuigende Jan Bak
ker nog wel het afbreken, maar
staat nu een vol stuk achter. Re-
né v.d. Aardweg bouwde het
voordeel tegen Freeke steeds
verder uit en moet met 2 lichte
stukken tegen de toren en het
initiatief op zak eveneens gaan
scoren. Philidor 3 kan tijdens de
tweede zitting alleen nog maar
op grove Lisser-blunders hopen.
De gedetailleerde uitslag:
N.
Kuyf-G.v.Dgk 1-U; Vergeer-Bak
ker afg; Overeem-Van Hal 0-1;
Van Ofwegen-Lommerse 0-1;
Braggaar-Rob v.d. Aardweg 'A-
W, Prinsen-Kamps 0-1; Van
Steenwijk-Lemmers 1-0; Gerrit-
sen-Michels 1-0; Meyer-V.d. Poel
1-0; Freeke-René v.d. Aardweg
afg
LSG 2 kan de toekomst door het
dreigende verlies van Philidor 3
voorlopig ook weer wat zonniger
tegemoet zien. De LSG-reserves
hadden weinig moeite om van D.
Noteboom 1 te winnen: 3-7. De
enige Noordwgkse winstpunten
kwamen van De Jong en kop
man Binnendijk. Binnendgk
dreigde door Dobbelaar opge
rold te worden, maar vond op de
valreep nog een listige eeuwig
schaak combinatie. Dobbelaar
meende de combinatie moeite
loos te kunnen pareren, maar
overzag hierbij een mat in één en
kon opgeven. Aan Leidse zgde
kregen daarentegen Wiebes en
Bakker de wind tijdens hachelij
ke situaties plots in de rug. De
7-3 werd dan ook een juiste uit
slag. De uitslag in details: Bin
nendijk-Dobbelaar 1-0; Scherpe-
nisse-Verburg 0-1, De Boer-Wie-
bes V4-V5; Verschoor-Struikmans
0-1; De Jong-V d Drift 1-0, V.d.
Berg-W. Bakker 0-1; Giliams-
Geertsma 0-1; Siders-Taal 0-1;
Koppenaal-Barend se Vfr-Vfc;
Duindam-R Piket 0-1.
ZÜRICH (ANP) - De papieren van Engeland om als 'eerste' te worden geplaatst in een
van de zes groepen voor de eindronde van het toernooi om het wereldkampioenschap
voetbal 1982 liggen gunstig. Beter in ieder geval dan die van België.
Het vermoeden dat het organisatie
comité vorrang zal verlenen aan
de vierde deelnemende oud-we
reldkampioen boven België,
groeide na de bijeenkomst die de
Europese leden van het organisa
tiecomité gisteren in het kantoor
van de FIFA in Zurich hielden.
De bijeenkomst, onder voorzit
terschap van de Westduitser Her
mann Neuberger, zou daarmee
ingaan op de suggestie van de
Spaanse organisatoren, die be
halve titelhouder Argentinië en
Spanje als "thuisland" de deel
nemende oud-wereldkampioe
nen (Brazilië, Italië, West-Duits-
land en Engeland) een favoriete
positie wilden geven bij de lo
ting, die op 16 januari in Madrid
zal plaats vinden.
Een definitieve beslissing zal het
voltallige organisatiecomité pas
nemen op 15 januari, waarbij dan
tevens zal worden vastgelegd
waar de uitverkoren landen hun
wedstrijden zullen spelen.
Hoewel pas op 15 januari zal wor
den beslist over de 'sterkte-inde
ling' voor de loting, is het 'zeker'
LOS ANGELES - In de rechts
zaak tegen haar voormalig se
cretaresse Marilyn Barnett,
heeft de Amerikaanse topten-
nisster Billie Jean King toe
gegeven haar ex-vriendin vo
rig jaar ruim 300 000 gulden
te hebben geboden. Daar te
genover had moeten staan
dat Marilyn Barnett intieme
brieven had moeten terugge
ven, het huis in Malibu had
moeten verlaten en uit het le
ven van Billie-Jean en haar
man Larry King had moeten
verdwijnen.
Vorig jaar ontketende Miss
Barnett veel opschudding
met het bericht dat zij met de
tennisspeelster een verhou
ding zou hebben gehad. Bil
lie Jean King gaf dit later toe.
Ze ontkende echter dat ze
aan Miss Barnett het gebruik
van een huis in Malibu en fi
nanciële steun voor het leven
had beloofd.
Om de na een val van een bal
kon gehandicapte Miss BaF-
nett uit het huis te krijgen,
gingen de Kings een rechts
zaak aan. Tijdens een verhoor
bleek dat de advocaat van
Billie Jean vorig jaar aan
Miss Barnett 50.000 gulden
heeft geboden als ze het huis
verliet en nog eens 250.000
gulden als het huis werd ver
kocht.
dat de vertegenwoordigers uit
Afrika (Kameroen en Algerije),
Middcn-Amerika (Honduras en
El Salvador) en Azië/Oceanië
(Koeweit en China of Nieuw-
Zeeland) als de nummers vier in
de groepen zullen worden opge
nomen, waardoor in ieder van de
groepen een als zwak ingeschat
land zal zijn vertegenwoordigd.
Bij de verdeling van de dan nog
overblijvende twaalf plaatsen zal
ook weinig ruimte overblijven
voor een echte loting. Het origa-
nisatiecomité lijkt niet ongevoe
lig voor het idee van Frankrijk
om een indeling te maken op ba
sis van de bestaande hiërarchie
in de voetbalwereld. Zonder
twijfel zal echter ook worden
vermeden dat de Europese lan
den die zich uit een voorronde
groep hebben gekwalificeerd
ook weer bij elkaar komen in een
groep in de eindronde. Boven
dien wordt rekening gehouden
met economische, sportieve en
politieke belangen.
Men zal dus uitgaan van de zeker
heid dat de wedstrijden van
Frankrijk meer Franse toeschou
wers zullen trekken, wanneer die
in Noord-Sparge zullen plaats
vinden. Verder worden de wed
strijden tussen Oosteuropese
landen onderling over het alge
meen niet als publiekstrekkers
beschouwd. Daarom zullen de
Sowjet-Unie, Tsjechoslowakge,
Hongarije.Polen en Joegoslavië
niet bg elkaar worden geplaatst.
Irene Epple op weg naar weer een zege
PILA (ANP) - Irene Epple heeft gisteren in Pila (Italië) haar tweede over
winning in een voor de strijd om de wereldbeker tellende reuzeslalom
behaald. Epple. die eerder in Val d'Isere ook al het snelst was. legde in
Pula in de eerste manch de basis voor haar overwinning. De eerste keer
was zij ruim zes tiende seconde sneller dan Liechtensteins Hanm Wen-
zel. In de tweede manche moest de 24-jange Westduitse tienden van
seconden op haar concurrenten toegeven.
De uitslag is
1. Irene Epple (Wdl) 2 minuten 34,62 seconden (1 14,90 1 19,72)., 2 Han-
ni Wenzel (Lie) 2 34.89 (1 15.52 1 19,37)3 Tamara McKinnev (Vst)
2.35.27 (1.16,01 1 19.26) 4 Maria Epple (Wdl) 2.35.59 <1 16.36
1 19,23).. 5 Enka Hess (Zwi> 2 36.37 (1.16.04 1.20.33)6 Maria Quano
(Ita) 2.36.83 (1 15.84 1 20,99)
ZUIDLAREN Ook de tweede in
ternationale dressuurwedstrijd
tijdens het concours hippique in
Zuidlarcn is door de familie
Klimke gewonnen Werd Ruth
Klimke woensdag eerste in de
Prix Saint Georges, haar echtge
noot dr. Rainer Klimke toonde
zich gisteren veruit het sterkst in
de intermediaire 2.
Met Amatiado werd Rainer Klimke
door vier van de vijf juryleden
als eerste geplaatst, de vijfde zet
te de Nederlandse amazone An-
nemane Sanders-Keizer boven
aan. Mevrouw Sanders kreeg
1471 pnt. en werd tweede. Klim
ke, die met Pascal ook nog vier
de werd, verwierf met Amantia-
do 1535 pnt
Het klassieke springconcours, een
internationale rubriek voor de
zogenoemde "lichte toer", lever
de twee winnaars op de Neder
lander Jan Broek met Hallo en
de Italiaan Guido Dominici met
Unterfall. Beide combinaties
kwamen in de barrage, waarvoor
twintig deelnemers zich kwalifi
ceerden (van de 46), tot nul straf-
punten en 31.99 seconden.
Bert Romp. die in Hoeven stage
loopt bg Henk Nooren, won in de
avond het internationale klassie
ke springconcours voor landelg-
ke ruiters Hg bleef met Romana
foutloos m 62.42 seconden
De Engelsman John Brown zege
vierde in een internationaal
springconcours 1' Americai-
nc" met het paard Paddy Conol
ly. Van de zes combinaties met
24 punten was Brown de snelste.
Hij bleef Franke Sloothaak op
Priamos negen/tiende seconde
Het jachtspnngconcours leverde
een zege op voor wereldkam
pioen Gerd Wiltfang met het
paard Gratulant. Hij ging in de
beste tgd rond 60,66 seconden
De Nederlander Rob Ehrens lever
de een goede prestatie door met
Poker op de zesde plaats te eindi
gen
De Jager gaat
toch door met
kunststoten
DEN HAAG (ANP) - Hans de Ja
ger. vorig seizoen in Apeldoorn
verrassend Europees kampioen
kunststoten geworden, zet zgn
biljartcarriëre toch voort De Ha
genaar wilde wegens tgdgebrek
de keu aanvankelijk in het rek
zetten Dat voornemen heeft de
Jac« r nu t <i<rt K>n p.i..r
weken geleden bleek, dat er toch
mogelijkheden waren om vol
doende tyd voor training vry te
maken
Veertien dagen geleden b(j de
voorwedstnjden in Enschede
heb ik bekend gemaakt, dat ik
dit seizoen toch weer aan de titel
toernooien deelneem", aldus de
als tweede voor de Nederlandse
titelstrijd geplaatste De Jger
De Europees kampioen ziet de
strgd om het Nederlands kam
pioenschap, van 8 tot en met 10
januari in Haarlem, als een goede
vormtest. "Daarna heb ik nog zes
weken de tijd om me voor te be
reiden op de Europese Utelstrgd
in Barcelona Cces van Ooster
hout. titelhouder, is als eerste ge
plaatst voor het kampioenschap
in Haarlem.
Christenen in het Westen hebben
geen religieus monopolie meer.
