'Eigen schuld'
AtJTO
Tornado in problemen
Nuttige pensioen-almanak
Talbot
Samba
op
komst
samengesteld door Koos Post
AMERIKAANSE AUTOFABRIKANTEN WANHOOP NABIJ
Herhaling Peking-Parijs
Zeker vijftig nieuwe ontslagen
Mijnongeluk in VS
Talbot krijgt over enkele maan
den half februari om pre
cies te zijn - zijn zozeer be
geerde kleine auto: de Sam
ba. Hij komt in vier uitvoe
ringen drie sedans en één ca
briolet) op de markt. Men kan
kiezen uit twee motoren: 1124
cc (maximum snelheid 143
km) of 1360 cc (162 km).
De nieuwe directeur van Talbot
Nederland, de heer Baehr
wilde bij de perspresentatie
niet meer over de prijs kwijt
dan dat de laagst geprijsde
Samba ruim beneden de veer
tienduizend gulden zou blij-
De wagen heeft veel weg van de
Peugeot 104Z. Niemand bij
Talbot zal dat ontkennen. In
tegendeel. de mensen van Tal
bot gaan er gretig op in. Ze
zeggen terecht dat maar wei
nig nieuwe auto's echt nieuw
zijn, nieuw van top tot teen.
Vaak is het oude techniek in
een nieuw jasje. Of wat ver
anderde techniek in een ge
moderniseerde vormgeving.
Hoe dan ook - zeggen zij - er is
maar weinig werkelijk
nieuws onder de autozon. "En
als wij dan ioch volwaardig
lid zijn van het trio Peugeot-
Talbot-Citroën waarom dan
geen gebruik gemaakt van
het binnen die club al aanwe
zige materiaal en de voorra
dige kennis?".
Ja, waarom eigenlijk niet? De
ontwikkeling van een echt
nieuw model ik heb het al
meermalen gezegd - kost vele
jaren en een miljarden-inves-
tering. En nu heeft Talbot
voor een slordige 200 miljoen
een klein wagentje onder ei
gen naam op de markt kun
nen brengen dat nog wel zo
veel eigen gezicht heeft dat
van een Talbotje kan worden
gesproken.
Zo'n 200 miljoen gulden vor
men nog wel een fiks bedrag,
maar het is voor een niet al te
rooskleurig draaiend merk
met pijn en moeite nog net op
te hoesten. In elk geval heel
wat eenvoudiger dan het vijf
voudige. En de klant moet
dan maar voor lief nemen dat
de wagen door het gebruik
van Peugeot-componenten
erg veel lijkt op op wagens uit
die andere Franse familie.
Maar de Samba is wel 12 centi
meter langer dan de Peugeot
104Z: zes centimeter voor de
passagiers achterin en zes
centimeter voor hun bagage.
Bovendien hebben de Talbot
constructeurs er alles aan ge
daan om de Samba "de zui
nigste in zijn klasse" te ma
ken. De verbeteringen vindt
men dermate 'geslaagd (o.m.
andere overbrengingsverhou
dingen en het aanbrengen
van een elektronische ontste
king) dat ze binnen enkele
maanden ook op de Peugeot
104 zullen worden aange
bracht.
De Talbot Samba voor de befaamde toren van Pisa. De gelijke
nis «net de kleine Peugeot valt onmiddellijk op.
Bij de introductie van de Sam
ba - op een heerlijke herfst
dag in de fraaie Italiaanse
landstreek Toscane rondom
de jaarlijks anderhalve milli
meter schever zakkende toren
van Pisa - bleek mij dat het
wagentje inderdaad opval
lend zuinig uit de weg kon.
De kundigste chauffeurs die
zeer bewust zuinigheid be
trachtten haalden op een tra
ject van meer dan 200 kilome
ter door heuvelland en mid
deleeuwse dorpjes een ver
bruik van 1 op ruim 20...
Maar de slechtsten bleven nog
altijd aan de goede kant van
de 1 op 14!
En dat met een autootje dat
zich bij deze eerste kennisma
king uiterst handelbaar toon
de en voor zijn klasse veel
comfort had te bieden. Niet in
het minst door de opvallende
rust van de motor.
Stationair draaiend was de
ruim 1100 cc metende kracht
bron nauwelijks te horen
maar ook op de Autostrada
konden wij in de auto het ge
sprek zonder stemverheffing
voortzetten, het windgeruis
overtroefde het motorgeruis
vele malen.
De Amerikaanse auto-in
dustrie zit diep in de
misère. Wat volgens de
deskundige James Har
bour voor een groot
deel eigen schuld is. Hij
spreekt van "wanbe
leid".
De drie grootste automobielfa
brieken - General Motors.
Ford en Chrysler - zijn de
wanhoop nabij. De verkoop
resultaten zijn regelrecht be
roerd en volgens de topman
nen zijn honderdduizenden
banen in gevaar. Zij vinden
dat met de vakbonden moet
worden gepraat over het te
rugschroeven van de lonen.
Die zijn niet meer op te bren
gen.
Vorige maand werd het slecht
ste verkoopresultaat sinds
1959(!) geboekt. Volgens de
directies van de "grote drie"
dreigt er een ramp vooral om
dat de produktiekosten van
de Amerikaanse automobiel
industrie tachtig procent ho
ger liggen dan die van de Ja
panse concurrentie.
GM-topman Roger Smith ge
looft dat er niets anders op zit
dan dat de werknemers ge
noegen nemen met lagere lo
nen. Anders is het zelfs twij
felachtig of General Motors
haar activiteiten nog zal kun
nen voortzetten.
Sommige deskundigen zien de
zaak minder somber in. Zij
verwachten in de komende
jaren een flink herstel van de
verkopen, maar James Har
bour die uiterst deskundig is
op het gebied van kosten en
baten in de automobielindus
trie heeft een minder
rooskleurige kijk op de toe
komst.
Vergelijking
Op verzoek van het Amerikaan
se ministerie van verkeer
heeft Harbour een kostenver-
gelijking gemaakt tussen de
Verenigde Staten en Japan
en zijn conclusies zijn eigen-
lijk vernietigend voor het
Amerikaanse patroon van au
to's bouwen.
Hij berekende dat het in Japan
1700 dollar (ruim 4000 gul
den) minder kost dan in de
Verenigde Staten om een ver
gelijkbare auto in elkaar te
zetten. En als dat zo blijft
voorspelt hij een regelrechte
ondergang van de Ameri
kaanse automobielindustrie.
Volgens Harbour moet de mi
sëre van de Amerikaanse au-
tofabrieken niet alleen aan de
Japanse concurrentie wor
den geweten maar de harid
moet ook in eigen boezem
worden gestoken: geringe
produktiviteit en slechte
kwaliteit.
Hij raadt de Amerikaanse auto
industrie aan om samen met
de vakbonden plannen op te
stellen om te komen tot ver
hoging van die produktie, be
perking van de voorraden en
vooral tot betere auto's. Op
die manier - zo zegt hij - be
reiken de Japanners jaarlijks
tien procent hogere produk-
Lonen
Harbour heeft vastgesteld dat
de werknemers van de Ame
rikaanse autofabrieken maar
45 minuten van elk uur waar
voor ze worden betaald ook
inderdaad werken. Hun col
lega's in Japan besteden 58
minuten van elk uur aan hun
taak. Werknemers van de
Amerikaanse fabrieken ver
dienen gemiddeld negentien
dollar per uur. hun Japanse
collega's nemen genoegen
met twaalf dollar.
Toch is het totale verschil in
produktiekosten - gemid
deld zo'n 1700 dollar per auto
- maar voor 420 dollar aan de
loonkosten te wgten. De rest
komt op rekening van de ge
ringe produktiviteit. "Wanbe
leid". zo als hij het kortweg
formuleert.
Hij is verder tot de conclusie
gekomen dat het absenteïs
me in de Verenigde Staten
acht procent bedraagt en in
Japan maar twee procent.
Ploegen wisseling slokt in
Amerika ongeveer tien pro
cent van de werktijd op. in
Japan is dat maar vijf pro
cent.
Assemblage
Maar het ergste is volgens Har
bour dat bijvoorbeeld Gene
ral Motors gemiddeld niet
minder dan 120 uur nodig
heeft om een auto in elkaar te
zetten en dat de Japanners er
maar de helft van de tijd over
doen. Hij noemt GM de
"slechtste assembleur in de
Verenigde Staten".
Het voorraadbeheer van de au
tofabrieken in Amerika kan
volgens Harbour ook veel
doelmatiger Hij heeft gezien
dat bijvoorbeeld bij Toyota
een auto binnen twee uur tot
twee dagen de fabriek uit is.
In de Verenigde Staten zitten
bovendien onderdelen ter
waarde van acht miljard dol
lar vast in de aanvoerkana
len. Daarom vindt Harbour
dat de Amenkaanse fabrie
ken hun produktie moeten
centraliseren om de aanvoer
lijnen te bekorten. Bg GM is
daar overigens al een begin
mee gemaakt
Baan voor leven
Harbour liet uitkomen dat de
Amerikaanse autofabrieken
ook op andere terreinen van
hun Japanse concurrenten
kunnen leren. Om een voor
beeld te noemen: ze zullen se
rieus moeten overwegen om
hun werknemers een baan
voor het leven aan te bieden
zoals in Japan gebruikelijk is.
Verder moeten de werkgevers
de werknemers daadwerke
lijk betrekken bij het overleg
over verbetering van produk
tiviteK en kwaliteit en ze zelf
verantwoordelijkheid geven
voor het inspecteren van hun
werk.
Evert Louwman uit Wassenaar (directeur van Toyota-importeur
Louwman en Parqui) wil volgend jaar meedoen aan de herha
ling van de legendarische autorace Peking-Parijs.
Aanvankelijk wilden de organisatoren de 15.000 kilometer lange
tocht in juni laten beginnen maar het zal wel later in het jaar
worden, wellicht oktober.
Evert Louwman zal de tocht maken in een Hispano Suiza uit
1927, waaraan in de werkplaats van het Nationaal Automu
seum (waarvan hij ook directeur is) al een klein jaar wordt
gesleuteld. De co-équipier moet nog worden aangewezen. Een
servicewagen van Toyota zal de tocht ook meemaken.
De goede naam die Ford zich
had opgebouwd met de Fies
ta's, Escorts en Granada's is
in Nederland de laatste
maanden flink onderge
sneeuwd geraakt. Wie van
daag de dag Ford zegt denkt
eerder aan de emotionele en
trieste tonelen rondom de
sluiting van de fabriek in
Amsterdam dan aan aantrek
kelijke automobielen.
Desondanks heeft de verkoop
afdeling van Ford de afgelo
pen tijd niet slecht geboerd.
Integendeel zelfs, wie tegen
alle verdrukking in erin
slaagt in deze moeilijke tij
den nog meer auto's af te zet
ten dan vorig jaar heeft het in
feite bijzonder goed gedaan.
Ik praat dan wel over de Euro
pese Fords, want de Ameri
kaanse bakken zijn duidelijk
nauwelijks meer te slijten.
Maar met de leuke Escorts en
de succesvolle Bravo-uitvoe-
ringen heeft Ford de afstand
tot de "eeuwige" lijstaan
voerder General Motors da
nig kunnen verkleinen en de
voorsprong op nummer drie
Fiks kunnen vergroten.
De Granada heeft echter nooit
de populariteit kunnen ver
werven waarin de andere
Ford-modellen zich mogen
koesteren. De kopers in de
duurdere klasse hebben deze
sierlijke wagen altijd onder
gewaardeerd.
Wat dat betreft staat de Grana
da niet alleen. Datzelfde lot is
het grote model van Opel -
de Senator - beschoren. Die
uitstekende auto's hebben
gewoon hun merk tegen. Wie
het kan betalen geeft duide
lijk de voorkeur aan een wat
exclusiever merk.
Maar wanneer ik nu het lijstje
van verbeteringen zie die
Ford heeft aangebracht in de
tweede editie van de Grana-
da-serie dan vraag ik mij
(gekscherend) af hoe Ford
die oude modellen heeft dur
ven verkopen.
Ga
verbeterde wielop
hanging. verbeterde remwer-
king, verbeterd uitlaatsys
teem. verbeterde stuurbe
krachtiging, verbeterde
plaatsing van de pedalen,
verbeterde accu, verbeterd
stuurwiel, verbeterd stuurs-
lot, verbeterde plaatsing van
schakelaars, verbeterde bui
tenspiegels, verbeterde deur-
scharnieren, verbeterde
deurstijlen, verbeterde bum
pers, verbeterde wielbalans.
verbeterde schakeling.
Het staat allemaal te lezen in de
folder die ik meekreeg met
de Granada Custom, de enige
nieuweling in die verbeterde
serie. Voor het eerst heeft
men namelijk ook een Grana
da uitgebracht met een 1600
cc motor. Bedoeld voor een
zeer speciale groep rijders.
Voor die automobilisten die
alleen de luxe en het comfort
van een grote wagen willen
en zich weinig bekommeren
om het motorisch vermogen.
Want een ieder die ook maar
een beetje thuis is in het auto-
gebeuren kan gemakkelijk
begrijpen dat zo'n 1600 cc
motor met een maximaal ver
mogen van 75 DIN-pk eigen
lijk te weinig is voor zo'n bak
van meer dan 1100 kilo De
topsnelheid bedraagt dan
ook nog geen 150 kilometer
per uur en men moet heel wat
geduld hebben eer men die
op de snelheidsmeter ziet
aangegeven.
Het bleek ook duidelijk op de
zogenaamde "Econolitc". de
twee lichtjes die aangeven of
men al of niet zuinig met die
auto omspringt. Als het am
berkleurige lampje gaat bran
den is er al geen sprake meer
van zuinigheid maar als het
rode lampje oplicht is de si
tuatie in feite erbarmelijk.
"Dan moet de motor ploegen-
".zo staat het in de ge
bruiksaanwijzing omschre-
Ik had deze Granada Custom in
een zeer winderige periode.
Toen ik een keer tegen die
harde wind optornde bleef
bij 100 kilometer snelheid het
rode lampje voortdurend
branden. De motor moest
derhalve "ploegen" om de
wagen op die snelheid te hou
den. Dat is een uiterst onge
bruikelijk ervaring in zo'n
grote wagen.
Maar er zullen ongetwijfeld au
tomobilisten zijn die geen be
hoefte hebben aan snelheid
en motorische kracht. Ze wil
len zich comfortabel, rustig
en prettig van de ene plek
naar de andere verplaatsen.
Zulke autorijders moeten be
slist aan deze Granada den
ken een berg ingebakken
comfort, een prettige rustige
motor, een gemakkelijke be
sturing en een probleemloze
bediening. Maar men moet er
wel 24.313 gulden voor neer
tellen.
En natuurlijk is zo'n omvang
rijke auto ook niet echt zui
nig. Ik kwam aan verbruik
van I op 10. Niet beroerd
maar ook niet echt goed.
Maar ik neem aan dat dat geen
onoverkomelijke hinderpaal
zal vormen voor hen die hun
oog op deze Granada hebben
laten vallen. Die zgn bereid
flink te betalen voor een
royaal en luxueus vervoer
middel. En dat is deze Grana
da Custom.
ETTEN-LEUR (ANP) - De bonden vrezen voor het voortbestaan van Tornado in Etten-
Leur. Deze vrees is ingegeven door een "overlevingsplan" dat de Tomado-directie heeft
gepresenteerd.
Volgens de vakorganisatie voor
middelbaar en hoger personeel
NCHP betekent dit plan op
nieuw vijftig ontslagen bij Torna
do. terwijl er voor de resterende
250 werknemers geen enkele
garantie is dat zij over een jaar
nog werk hebben.
Bij Tornado, onderdeel van het
Belgische Bekaert-concern, wer
den in 1980 al 250 mensen ontsla
gen omdat de verliesgevende
produktie van huishoudelijke ar
tikelen werd beëindigd. Volgens
de bonden verkeert nu de over-
BASKETBAL - In de basketbal
competitie is gisteren in de eredi
visie heren één wedstrijd ge
speeld. Punch won thuis met 88-
81 van Noordkop.
VOETBAL - In de Engelse eerste
divisie-competitie heeft Sou
thampton gisteren op eigen ter
rein verrassend verloren van
Brighton met 0-2. De overge
speelde wedstrijd in de vierde
ronde van de Leaguebeker tus
sen Liverpool en Arsenal eindig
de in een overwinning voor de
thuisclub: 3-0.
gebleven industriële tak van To
rnado (transportmateriaal en
draadprodukten) in de proble-
Volgens NCHP-bestuurder J. Roe-
lofs blijkt uit de nieuwe plannen
van Tornado dat de directie niet
tegen haar taak is opgewassen.
Het is met Tornado alleen maar
bergafwaarts gegaan sinds de
overname door Bckaert, zo con
stateert Roelofs. Bij de reorgani
satie van vorig jaar werd beloofd
dat de zaken beter zouden wor
den aangepakt, maar nu blijkt
dat daar weer niets van terecht is
gekomen. Het overlevingsplan
dat Tornado aan de bonden heeft
voorgeegd is vaag en bevat wei
nig of geen gefundeerde ver
wachtingen, aldus de NCHP. De
bonden gaan zich met hunjedc-n
bij Tornado over de ontstane si
tuatie beraden.
Tornado verwacht over 1981 een
verlies te lijden van ruim twee
miljoen gulden, zo liet direkteur
J. Bedert gisteren desgevraagd
weten. Omdat het moedercon
cern Bckaert weigert om nog fi
nanciële steun aan het Etten-
Leurse bedrijf te geven, heeft To
rnado zich onlangs tot het minis
terie van economische zaken ge
wend. Tornado wil op korte ter
mijn een gesprek over overheids
steun, aldus Bedert. omdat er
geld nodig is om het voortbe
staan van het bedrijf veilig te
stellen. Hoeveel geld dat moet
zijn wil Tornado nog niet zeggen.
Het "overlevingsplandat de di-
rektie aan de bonden heeft voor
gelegd betekent volgens Bedert
dat er in ieder geval vijftig werk
nemers zo snel mogelijk ontsla
gen moeten worden. Geld voor
een afvloeiingsregeling is er niet.
en gezien de sombere vooruit
zichten voor 1982 is een garantie
voor de werkgelegenheid van het
resterende personeel onmogelijk
te geven.
'Tornado is nog niet in liquiditeits
problemen. We kunnen aan felle
financiële verplichtingen vol
doen. Maar als wc er met in sla
gen een oplossing te vinden voor
de verliezen dan verandert dat
natuurlijk aldus Tomado-di-
rekteur Bedert.
WHITWELL (AFP) - In een steen
koolmijn in de Amerikaanse
staat Tennessee heeft zich gister
avond een zware ontploffing
voorgedaan die aan dertien mijn
werkers het leven heeft gekost.
Het was het derde mijnongeluk
in de Verenigde Staten in vgf da
gen. Vonge week donderdag ver
loren drie mijnwerkers het leven
bij een instorting in West-Virgi
nia Maandag werden acht mijn
werkers gedood bg een ontplof
fing in Kentucky.
Foto hulpverleners dragen de
slachtoffers weg. die omkwamen
bij de ontploffing in een mijn in
Kentucky.
Pensioen, lijfrente of levensverzekering er zijn diverte i
om de financiële belangen van de "oude dagveilig te stellen.
Over het algemeen heeft men daar niet zo bijster veel belangstel
ling voor als men net de twintig is gepasseerd Maar met het
Stijgen van de jaren groeit veelal die interesse En het kan gebeu
ren dat die zaken rondom de 65ste verjaardag ineens als uiterst
boeiend worden ervaren.
Of als verbijsterend. Dat geldt dan voor de gevallen u-aarbij dón
pas blijkt dat er in het verleden te uietnig is gedaan En denk niet
dat dat een uitzondering
Nu kan ik mij voorstellen dat velen de kop in het zand steken De
materie lijkt niet alleen ingewikkeld, ze ts het ook Bm>cndien
zijn er teveel gretige kapers op de kust. goedgebekte heden die
graag aan uw en mijn pensioen verdienen Maar ze maken de
mensen vaak nog schichtiger
Elseviers heeft nu een pensioen-almanak uitgebracht, volgens het
patroon van de veelgeroemde en vaak gebruikte belasting-alma
nak.
In zo'n 200 bladzijden geven actuaris G W. Eui^erman en pensioen
adviseur L Berijamens een goed leesbaar en ot>erzichtelijk opge
bouwd expose van wat er zoal tn de pensioenwinkel te koop u
Wat men moet kopen, wat men ervoor moet betalen en hoe men
ermee moet omspringen.
Natuurlijk, het is geen simpele stof Zo'n almanak laat zich niet
lezen als een romannetje En wie hem desondanks heeft doorge
worsteld is nog geen deskundige
Maar wie niet voor onaangename verrassingen wil komen te staan
zal zich eens in de materie moeten verdiepen En daarbij kan
deze almanak een handige leidraad zijn. Daarna blijft hg bij
zonder nuttig als naslagwerk.
KOOS POST
