Kritiek Spaanse officieren
Sowjet-Unie belooft Polen (weer) steun
Vredesbetogingen in Europa
VS: meer steun Turkije
Regering van El
Salvador lijkt
steun te winnen
Onrust in leger treedt via manifest naar buiten
Gift voor patiëntjes
MAANDAG 7 DECEMBER 1981
Congres vredesbewegingen
BRUSSEL (ANP) - Honderden vertegenwoordigers van vredesbe
wegingen uit diverse Europese landen hebben gisteren in Brus
sel gesproken over de vraag, hoe na de grote demonstraties van
de afgelopen maanden en het begin van de Geneefse onderhan
delingen de campagne tegen kernwapens moet worden vorrtge-
zet en verhevigd.
Op deze bijeenkomst, georganiseerd door het Interkerkelijk Vre
desberaad (IKV) en het Vlaams aktiecomité tegen atoomwapens
(VAKA) werden geen besluiten genomen. Doel van dit eerste
contact tussen basis-organisaties was van gedachten te wisse
len. na te gaan hoe ervaringen in andere landen kunnen worden
gebruikt, en hoe. en in welke mate. toekomstige acties interna
tionaal kunnen worden gecoördineerd.
In de diverse werkgroepen waar werd gesproken over ..alternatie
ven voor de afschrikking - naar een bondgenootschap tegen
Kernwapens", kwam ook de suggestie van Mient Jan Faber van
het IKV ter sprake, een politiek forum te vormen als een soort
tegenwicht voor de Amerikaans-Russische onderhandelingen
over een vermindering van de tactische kernwapens voor mid
dellange afstand. Veel deelnemers lieten blijken wantrouwend
te staan tegenover regeringen en politici, en te vrezen dat de
Geneefse onderhandelingen niet tot het verdwijnen van de
kernwapens uit Europa zullen leiden. De vraag is echter of een
soort internationaal samenwerkingsverband van de nationale
vredesbewegingen, die het vaak slechts over minimumeisen
eens zijn, niet zal leiden tot meer verdeeldheid in plaats van
eenheid.
De gedachten liepen uiteen van de vorming van een soort coördi
nerend lichaam om het optreden van de nationale vredesbewe
gingen te versterken, tot een secretariaat van het verbeteren van
voorlichting, uitwisseling van gedachten en ervaringen.
Grote demonstratie in Roemenië
BOEKAREST. HAMBURG.
BERN DP A7 AFP/Reu ter) - In
verschillende landen in Europa
hebben zaterdag honderdduizen
den mensen deelgenomen aan
vredesdemonstraties. De gootste
betoging had plaats in de Roe
meense hoofdstad Boekarest,
waar 300.000 mensen op de been
waren. Ook in Zwitserland. De
nemarken en verschillende
plaatsen in West-Duitsland wer
den vredesacties gehouden.
De demonstratie in Boekarest
vormde het hoogtepunt van een
campagne tegen oorlog en kern
wapens. die een maand geleden
door de Roemeense president.
Ceaucescu was gelanceerd. De
president sprak de betogers za
terdag toe. Hij riep de volkeren
en de regeringen in Europa op
nieuw op hun stem te verheffen
tegen de wapenwedloop. Hij
deed een beroep op de twee su-
permogendheden hun potentieel
aan kernwapens in Europa terug
te dringen.
In Bern eisten ongeveer 30.000
deelnemers aan een vredesmani-
festatie "onmiddellijke ontwape
ning op nucleair en conventio
neel gebied". De deelnemers wil
len dat Zwitserland een actieve
vredespolitiek gaat voeren. Ver
scheidene prekers, onder wie
ook parlementsleden, veroor
deelden de machtspolitiek van
de Verenigde Staten en de Sow-
jet-Unie.
In Hamburg protesteerden duizen
den mensen tegen de statione
ring van nieuwe Amerikaanse
middellange-afstandswapens in
Europa. Volgens de organisato
ren van de betoging waren er
50.000 mensen op de been. Vol
gens de politie waren het er maar
14.000. Ook een twaalftal West-
duitse soldaten in uniform nam
in Hamburg aan de actie deel.
In Ulm en Heilbron, beide in de
Westduitse deelstaat Baden-
Württemberg, protesteerden za
terdag tussen de 10.000 en 20.000
mensen tegen de stationering
van kernraketten in de Bondsre
publiek.
Ook in Denemarken werd in ver
schillende plaatsen gedemon
streerd. De betogingen werden
gehouden onder het motto: "ge
meenschappelijke actie tegen de
dreiging van een kernoorlog".
In Kopenhagen liepen 22.000 men
sen mee. In Aarhus gingen 10.000
betogers de straat op en in Aal-
borg 1.000. De betogingen waren
gericht tegen zowel Russische
als Amerikaanse middellange-af-
standsraketten en voor een kern
wapen vrije zone in Noord-Euro
pa.
300.000 Roemenen demonstreerden zaterdag
(Van onze correspondent Gerrit Jan Hoek)
MADRID - In Spanje is dit weekeinde grote politieke be
roering ontstaan door publikatie van een tegen de demo
cratie gericht document, ondertekend door honderd ka
piteins, luitenants en sergeants. De Spaanse premier Cal-
vo Sotelo liet gistermorgen alle ministers naar Madrid
komen, de generale staf van het leger verordonneerde de
ondertekenaars naar hun kazernes en liet een onderzoek
instellen.
In het manifest leveren de officie
ren. bijna zonder uitzondering
afkomstig uit het militaire dis
trict Madrid, felle kritiek op de
commentaren en artikelen in de
Spaanse pers over de strijd
krachten. Het document verde
digt eveneens de militairen die
betrokken zijn geweest bij de
mislukte staatsgreep van 23 fe
bruari dit jaar.
Hoewel de twee hoofddaders van
deze poging tot staatsgreep, lui
tenant-kolonel Tejero, de luite
nant-generaals Milans del Bosch
en Armada niet met name wor
den genoemd, noemen de officie
ren het onduldbaar, dat „leden
van de strijdkrachten met een
briljante en vlekkeloze militaire
carrière belastigd en beledigd
worden, terwijl de krijgsraad nog
een uitspraak over hun daden
moet doen". De anti-nationale
politisering door de politieke
partijen" van het thema van
Spanjes toetreding tot de NAVO.
de voortdurende pogingen om
militaire waarden als eer, moed
en discipline naar de achter
grond te verwijzen en de verwij
dering van de straatnaambordjes
met name van militairen van het
Franco-regime voimen eveneens
een steen des aanstoots voor de
honderd officieren.
Aanklacht
Het manifest is echter tevens een
regelrechte aanklacht tegen de
politieke partijen, de regering en
het parlement. De officieren
Schmidt boe
BREMERHAVEN (Reuter) -
Bondskanselier Helmut Schmidt
van West-Duitsland is zaterdag
uitgejouwd en geïnterrumpeerd
door leden van zijn eigen partij,
de SPD, op een regionaal con
gres. Schmidt moest af en toe
schreeuwen om boven het lawaai
uit te komen.
Tot degenen die de bondskanselier
tijdens zijn rede onderbraken,
behoorden enkele leden van het
sociaal-democratische stadsbe
stuur van Bremen. Zij eisten een
werkgelegenheidsprogramma
om de werkloosheid in de
Bondsrepubliek te bestrijden.
Bijna anderhalf miljoen mensen,
oftewel 6.4 procent van de
werkende bevolking, hebben
geen werk.
spreken ook hun afkeer uit over
de inmenging van politieke par
tijen in interne militaire thema's
als promoties en selectie van het
hogere kaderpersoneel. De cate
na die daarbij worden toegepast
hebben volgens de rebelse offi
cieren niets te maken met zuiver
technische of professionele over
wegingen. Vandaar dat in het
manifest ook wordt geëist dat de
strijdkrachten ten aanzien van
de organisatie en het interne
functioneren moeten beschik
ken over noodzakelijke zelfstan
digheid.
Het is overigens de derde keer bin
nen een week dat elementen van
het Spaanse leger van zich doen
spreken. Vorige week zondag
dreven twee eenheden van de
militaire politie in La Coruna een
vreedzame anti-Navo demon
stratie met geweld uiteen. Na pas
dit weekeinde bekend werd,
drongen donderdagavond dertig
soldaten onder leiding van een
kapitein met wapens in de aan
slag een discotheek in Vicalvaro
in de buurt van Madrid binnen.
De muziek werd stopgezet, waar
na de kapitein de verzamelde
jeugd met citaten aan het adres
van Franco opriep om samen
met het leger Spanje van de on
dergang te redden.
Deze nieuw golf van onrust binnen
het Spaanse leger viel samen met
de officiële herdenking gisteren,
dat in 1978 in de Grondwet de de
mocratische vrijheden werden
verankerd. De tekenen van pa
niek in politieke kringen houden
ook verband met het feit dat ko
ning Juan Carlos op het ogenblik
een officieel staatsbezoeks van
vijf dagen brengt aan de Arabi
sche emiraten. Het moment van
publikatie van het manifest
blijkt daarom niet toevallig geko
zen; omdat juist koning Juan
Carlos op 23 februari de staats
greep tot staan wist te brengen.
De algemene indruk is dat het ma
nifest het eerste grote offensief is
om de rijen te sluiten rond de re
bellerende militairen van de 23e
februari, wier proces naar alle
waarschijnlijkheid eind februari
zal plaatsvinden. Tevens is het
manifest te interpreteren als een
uitdaging van het middenkader
aan de legertop om kleur te be
kennen. De chefs van staven
hebben het vooralsnog bij in
voorzichtige bewoordingen ge
stelde reactie gelaten en een on
derzoek ingelast.
In traditionele Spaanse kleding gehulde vrijwilligers deelden zaterdag pamfletten uit, waarin werd opgeroe
pen de derde verjaardag van de nieuwe Spaanse grondwet te vieren. Vrijwel gelijktijdig gaven honderd mili
tairen een manifest uit, dat vol sympathie is voor de mislukte staatsgreep vaji afgelopen februari.
Weinberger prijst bewind
ANKARAXUPI) - De Amerikaan
se minister van defensie. Caspar
Weinberger, heeft zaterdag te
genover het Turkse staatshoofd
generaal Evren zijn hewondering
uitgesproken voor de wijze waar
op de orde en rust in Turkije
wordt hersteld. Volgens hem
beantwoordt het militaire be
wind dat vorig jaar -september
zonder bloedvergieten de macht
overnam, aan de "hoge verwach
tingen" van de Verenigde Staten.
De omvang van de Amerikaanse
steun is voor dit jaar 250 miljoen
dollar. Naar een Amerikaanse
defensiefunctionaris in het gezel
schap van Weinberger meedeel
de. is overeengekomen dat de le
vering van Amerikaanse wapens
zal worden versneld. Deze hulp
is bedoeld om de Turkse strijd
krachten te moderniseren tegen
over de "indrukwekkende om
vang van de Russische militaire
dreiging voor Turkije".
Turkse veiligheidstroepen hebben
de afgelopen weken ruim 200
linkse militanten opgepakt, die
ervan worden verdacht pogingen
te doen oppositiegroepen weer
nieuw leven in te blazen.
Volgens een militaire woordvoer
der werden in de zuidelijke stad
Konya 90 mensen aangehouden
die na de militaire machtsover
name in september 1980 moor
den zouden hebben gepleegd. In
Izmir arresteerde men 29 leden
van de revolutionaire linkse
groep 'Dev Sol'. Daarbij werden
wapens gevonden.
'Dev Sol' en 'Dev Yol' (revolutio
naire weg) zijn de grootste twee
linkse groeperingen, waarvan de
acties samen met die van uiterst
rechts, aanleiding waren tot de
militaire staatsgreep van vorig
jaar.
Volgens de militaire woordvoerder
werden elders in Turkije 87 men
sen aangehouden die betrokken
zouden zijn geweest bij geweld
daden van communistische zij
de. Blijkens officiële verklarin
gen zitten op het ogenblik onge
veer 30.000 mensen vast wegens
politieke misdrijven.
CASTRIES (UPI/AFP/Reuter)De regering van El Salvador lijkt
steun te winnen op de algemene vergadering van de organisatie
van Amerikaanse landen (OAS). Een ontwerpresolutie, waarin
de Salvadoriaanse regering en haar plannen om volgend jaar
algemene verkiezingen te houden worden verdedigd, heeft de
steun van een ruime meerderheid van de lidstaten.
Dit is uit bronnen bij de algemene vergadering, die op het Caraibi-
sche eiland Sint Lucia wordt gehouden, vernomen. Volgens de
ze bronnen kan de ontwerpresolutie, die was ingediend door El
Salvador, Costa Rica en Honduras, rekenen op steun van min
stens 20 van de 27 deelnemende landen.
In de resolutie zouden regeringen in Midden-Amerika worden op
geroepen de verkiezingen te controleren. Tevens staat in het
ontwerp dat het Salvadoriaanse volk de kans moet krijgen zijn
eigen problemen op te lossen zonder inmenging van buitenaf.
Volgens de bronnen wordt elke vorm van steun aan de linkse
rebellen gezien als een ontoelaatbare inmenging in binnenland
se aangelegenheden.
De inter-Amerikaanse commissie voor mensenrechten (CIDH)
heeft de veiligheidstroepen in El Salvador en Guatemala ervan
beschuldigd politieke tegenstanders op illegale wijze te execute
ren. Volgens de CIDH heeft het aantal terechtstellingen in de
twee Middenamerikaanse landen dit jaar een hoogtepunt be
reikt.
El Salvador heeft zaterdag Nicaragua, Frankrijk en Mexico ervan
beschuldigd op te treden als woordvoerder voor linkse guerrilla
strijders die proberen de junta in El Salvador ten val te brengen.
De guerrillastrijders krijgen wapens via Nicaragua, zo zei de
Salvadoriaanse minister van buitenlandse zaken, Fidel Chavez
Mena, tot de algemene vergadering van de Organisatie van Ame
rikaanse Staten.
De Salvadoriaanse minister kreeg applaus toen hij Nicaragua er
van beschuldigde de woordvoerder te zijn van subversieve ge
wapende groeperingen, die in El Salvador dood en verderf zaai
en. Op de bijeenkomst uitten ook Honduras en Costa Rica der
gelijke beschuldigingen aan het adres van Nicaragua.
Minister Chavez Mena had geen goede woorden over voor de
Frans-Mexicaanse verklaring van oktober, waarin het Salvado
riaanse verzet wordt erkend als een politieke factor. Hy noemde
het onbegrijpelijk dat sommige regeringen optreden als woord
voerder voor dergelijke groeperingen. Geen enkel land zou zich
moeten mengen in een conflict, waar de Salvadorianen zelf een
oplossing voor moeten vinden, zo zei hij. Hij herhaalde dat zijn
regering niet met de guerrillastrijders wil onderhandelen.
De rede van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken,
Alexander Haig, voor de Organisatie van Amerikaanse Staten
was een "uitnodiging aan de Latijns-Amerikaanse landen tot
agressie tegen Nicaragua". Dat heeft de leider van de Nicara
guaanse junta, Daniel Ortega, gezegd in een rede voor de staats
raad. Ortega prees de regeringen van Mexico, Venezuela, Peru,
Ecuador en Argentinië als "serieus en verantwoordelijk", omdat
deze zich tijdens de OAS-vergadering op St. Lucia hadden uitge
sproken "tegen elke vorm van interventie".
Minister Haig verklaarde na terugkeer in Washington, dat de Ver
enigde Staten en Nicaragua hun dialoog voortzetten en dat het
laatste hoofdstuk over de koers van Nicaragua nog moet worden
geschreven.
LONDEN (DPA) - Berichten over
het feit dat in Groot-Brittannië
de afgelopen jaren 97 zieke kin
deren zijn gestorven omdat een
gespecialiseed ziekenhuis in
Londen geen geld had voor
beendermergtransplantaties,
hebben succes gehad. Een wel
doener, die eigenaar is van een
winkelketen, heeft de kliniek
een gift toegezegd van by na
500.000 gulden.
De dokters in hel Westminster-zie-
kenhuis menen, dat nu in 1982 al
le jeugdige patiënten kunnen
worden behandeld. De kinderen
om wie het gaat, lijden aan leuke
mie of aan een dodelijke, aange
boren stofwisselingsziekte, die
slechts kan worden genezen
door een transplantatie van
beendermerg.
gericht aan de
en partylqider
president Hen-
i Moskou staat
WARSCHAU (Rcuter/UPI) - De
Sowjet-Unie heeft gisteren een
boodschap gestuurd aan de
Poolse autoriteiten. Daarin zegt
Moskou de Poolse leiders alle
steun toe bij de verdediging van
het socialisme in Polen
De boodschap we
Poolse premiei
Jaruzelski en aa
ryk Jablonski.
In de boodschap
dat de "communisten en het hele
volk van de Sowjet-Unie hun
volledige steun geven aan de
Poolse commuisten en patriot
ten in hun strijd voor het behoud
van de socialistische beginselen,
van de leidende rol van de partij
en van Polen als onverbrekelijke
schakel in de socialistische ge
meenschap"
Massademostratie
De machtige Warschause afdeling
van het vrije vakverbond Solida
riteit riep gisteren op tot een
massademonstratie op 17 decem
ber in Warschau. Andere steden
in het hele land wordt gevraagd
soortgelijke betogingen te orga-
Byna 900 afgevaardigden van de
Warschause afdeling van Solida
riteit waren gisteren byeen voor
een regionale vergadering. De
gedelegeerden besloten tot de
oproep voor een massademon
stratie om te protesteren tegen
het gebruik van geweld door de
autoriteiten, zoals by de ontrui
ming afgelopen week van een be
zette brandweeracademie.
De afgevaardigden namen ook een
resolutie aan. waarin wordt ge
zegd dat alle middelen zullen
worden gebruikt, met inbegrip
van een algemene staking, ter
verdediging van de kadetten van
de brandweeracademie die de
bezetting uitvoerden, als die in
Tot dusverre heeft Solidariteit al
tijd massale betogingen op straat
willen vermijden, behalve in het-
geval van een aantal "honger-
marsen" in de provincie uit pro
test tegen de voedselschaarste.
De Warschause afdeling van Soli
dariteit besloot voorts het Poolse
parlement te vragen de minister
te ontslaan die vei antwoordelyk
is voor de bestol ming van de
brandweerschool. Ook wordt er
gevraagd om eer televisiepro
gramma waarin alle achtergron
den van de gebeurtenis worden
belicht.
Aanval
De Poolse regering gaf gisteren
een communiqué uit waarin een
scherpe aanval wordt gedaan op
de opstelling van de nationale
leiding van Solidariteit.
De Poolse regering zegt zeer be
zorgd te zijn over de toekomst
van het land. Solidariteit wordt
ervan beschuldigd dat het de po
litieke crisis heeft verscherpt en
een weg heeft gekozen die tot
een confrontatie zal voeren.
De regering spreekt beschuldigin
gen tegen dat ze haar toevlucht
heeft genomen tot onderdruk
king. De politieactie tegen de
brandweeracademie was legaal,
zo meent ze. De eis van Solidari
teit dat er vrye verkiezingen
moeten komen, wijst de regering
van de hand. Dat zijn zaken
waarmee een vakverbond zich
niet mag inlaten. In dit verband
herhalen de autoriteiten de be
schuldiging dat Solidariteit het
communistische gezag in Polen
omver wil werpen.
Kerk
De Rooms-katholieke primaat van
Polen, Jozef Glemp, heeft gister
avond verklaard dat de Poolse
kerk bereid is de tegenover el
kaar staande partijen te helpen
uit de conflicten en de crisis te
geraken.
De primaat had zaterdag tot twee
maal toe een langdurig onder
houd met Lech Walesa, de leider
van Solidariteit.
De commissie voor wetszaken en
die voor arbeid en sociale aange
legenheden van het parlement
hebben gisteravond hun goed
keuring gehecht aan de definitie
ve versie van het door de rege
ring ingediende ontwerp voor
een nieuwe vakbondswet. Een
belangrijk punt daarin is de be
voegdheid die de volksvertegen
woordiging zou krygen het sta
kingsrecht voor een periode van
drie maanden buiten werking te
stellen. Zij mag niét meer dan
één keer per jaar van die be
voegdheid gebruik maken.
Het wetsontwerp zal aan de ko
mende bijeenkomst van het par
lement, op 11 december, ter
beoordeling worden voorgelegd.
Visum
Oostenrijk heeft vandaag weer de
visumverplichting voor Polen in
gevoerd. Dit vanwege de vluch
telingenstroom uit Polen, die dit
jaar steeds groter is geworden.
Minister van binnenlandse zaken
Erwin Lanc heeft de laatste tijd
meer dan eens gezegd dat weder
invoering van het visum voor Po
len werd overwogen.
Volgens het jongste cijfer van
Lancs ministerie hebben tot eind
november meer dan 26.000 Pjjlen
in Oostenryk om asiel gevraagd.
Ook zullen Poolse staatsburgers
met ingang van vandaag alleen.
met een byzondere vergunning
tot Tsjechoslowakije worden toe
gelaten. De betrokkenen moeten
een uitnodiging kunnen overleg
gen waaraan de Tsjechoslowaak-
se politie haar goedkeuring moet
hebben verleend.
In beginsel is er voor het onderling
verkeer tussen de twee landen
geen visum nodig. Vorig jaar
herfst werd het verkeer over en
weer tot vier riezen per jaar be
perkt.
Twee weken geleden beperkte
Hongarye het grensverkeer met
zyn andere lidstaten van de Co
mecon aanzienlijk. Binnenko
mende reizigers moeten de Hon
gaarse douane aantonen dat zij in
hun eigen land Hongaars geld
hebben gekocht. De Hongaarse
Forint is echter bij de banken in
Oost-Duitsland, Polen en Tsje
choslowakije niet verkrijgbaar.
