HUTSPOT
Haring en Wittebrood
(f^vjmdaag^
toegelichte
Theatershow, pantomime en dans
Podiiimblik
Tomaszewski:
barokke
pantomime
'Ik blijf gewoon Heddy Lester'
'OvertijcT: over de angsten van een meisje
r/ffl^Rfögmmma]
NU TEKOOP
Tien eeuwen
Leiden, Leienaars en hun
ARMENZORG
MAANDAG 7 DECEMBER 1981
RADIO - TV - KUNST
PAGINA 5
LEIDEN - De Leidse Schouw
burg heeft voor dit jaar nog
maar twee produkties op de
agenda staan. Op donderdag
avond 10 december komt de
vooral van het songfestival
bekende zangeres Heddy
Lester samen met haar broer
Frank Affolter naar de Oude
Vest. Beiden toeren tot het
einde van deze maand nog
door het land met hun thea
terprogramma 'Als niemand
het doet', waarover elders op
deze pagina meer.
Het befaamde gezelschap van
Tomaszewski brengt op vrij
dagavond 11 en zaterdag
avond 12 december op zijn
geheel eigen wijze het beken
de verhaal van 'König Artus
und seine Tafelrunde' in de
schouwburg tot leven. De
twee voorstellingen van het
Poolse gezelschap beloven
tot de hoogtepunten van het
Leidse theaterseizoen te gaan
behoren. Over Tomaszewski
en de zijnen daarom even
eens elders in deze kolom-
lmg die donderdagavond 10
december door de toneel
groep Kweenie van de Leidse
Stichting Plot in het LAK-
theater wordt verzorgd. De
voorstelling is een mengeling
van muziek en theater en spe
ciaal bedoeld voor jongeren
van dertien tot zestien jaar
Het stuk gaat over de angsten
van een jong meisje voor een
eventuele zwangerschap.
Kweenie, zoals de groep die
het stuk speelt zich noemt,
heeft het een vorm en inhoud
willen geven, die aanleiding
kan zijn tot een gedachten-
wisseling over onderwerpen
als een ongewenste zwanger
schap, de angsten er voor en
seksualiteit zoals die bij jon
geren leeft. Hieronder meer
over deze Leidse produktie.
De Stichting Dansproduktie
uit Amsterdam komt op vrij
dagavond 11 december naar
het LAK met de voorstelling
'Even'. Het betreft een thea
terstuk voor vier vrouwen en
vier mannen, gemaakt onder
collectieve verantwoordelijk
heid. Het begrip evenwicht'
hitler redact ïp
P.C.. Rosier
speelt een centrale rol in deze
voorstelling, waann vier af
zonderlijke delen de belang
rijkste plaats innemen: Even,
Gewicht. Wicht en Tegen
wicht. Tijdens de voorstel
ling wordt gebruik gemaakt
van een tekst van K. Schip
pers.
Terug met "Koning Arthur'
LEIDEN - Aanstaande vrijdag en zaterdag doet het
mimegezelschap van Tomaszewski wederom Lei
den aan, ditmaal met "Koning Arthur en de ronde
tafel". Het is een jubileumvoorstelling van de groep
die nu al vijfentwintig jaar geleid wordt door To
maszewski.
Henryk Tomaszewski begon in
1945 bij'I wo Gall in Krakow
waar hij leerde acteren en re
gisseren. Zijn overstap naar
het ballet van Feliks Parnell
zorgde voor een breuk met
Gall, die ballet als minder
waardig beschouwde, en To
maszewski tot verrader van
de toneelkunst bestempelde.
Het ballet werd echter de ba
sis voor het pantomimethea
ter van Tomaszewski; in 1949
vestigde hij zich in Wroclaw
waar hij solo danste in de
opera. In deze periode ont
stond bij hem de gedachte
aan een theater van dramati
sche dans. een kunstvorm
waarin het verhaal niet
slechts abstract op de achter
grond bleef, zoals bij het bal
let, maar waar dans en ver
haal nauw met elkaar verwe
ven waren. Om Tomaszewski
verzamelde zich een groep
mensen, voornamelijk af
komstig van het ballet, die
experimenteerde met de
combinatie dans en pantomi
me. De doorbraak kwam in
1955 toen het gezelschap tij
dens een internationaal festi
val in Warschau Polen verte
genwoordigde in een wed
strijd voor pantomime-en
sembles. Niet alleen won To
maszewski een prijs en werd
zijn groep ook buiten kleine
kring bekend, maar tevens
deed hij door de nieuwe kon
takten ideeën op voor een an
dere interpretatie van bewe
ging en dans. In 1956 stichtte
Tomaszewski zijn eigen pan
tomimestudio. In de volgen
de 25 jaar schiep Tomaszews
ki een eigen paniomimevorm
door geleidelijk werkend ver
schillende grenzen te over
schrijden. Hij verminderde
het aantal scènes in een voor
stelling, maar verlengde de
duur ervan, totdat hij, in de
derde fase. gekomen was tot
een avondvullende voorstel
ling die geheel rondom één
thema was opgebouwd.
Lucyna Stankiewicz als Elaine
ki, "Koning Arthur".
De pantomine van Tomaszews
ki is barok; de spelers zijn ge
huld in prachtige kostuums,
het decor is groots en - let
terlijk - schitterend. Muziek
en belichting dragen in be
langrijke mate bij aan de
sfeer van de voorstelling.-
Emoties worden groot aange
zet en met weidse gebaren
uitgebeeld, en wel zodanig
dat het soms balanceert op de
rand van de kitsch. Volgens
de programmabladen wil To
maszewski ook mededelin
gen van sociale aard kwijt via
zijn voorstellingen, maar de
ze raken dan toch onderge
sneeuwd door het visuele ge
weld. Ook werd mij in het
verleden niet altijd duidelijk
of Tomaszewski zichzelf lich
telijk parodieerde, of dat alles
serieus bedoeld werd (bijv. in
de 'Hamlet'voorstelling vorig
jaar in de Schouwburg, de
smartelijke gelaatsuitdruk
king van Hamlet, die na twee
uur lachwekkend werd). On-
Jerzy Reterski als Lancelot in de nieuwste produktie van Tomaszews-
danks Tomaszewski's stre
ven naar een verhaalvertel-
lende pantomine, was in
voorgaande jaren het stuk
nogal moeilijk te volgen voor
wie het verhaal niet kende.
Met 'Koning Arthur en de ron
de tafel' heeft Tomaszewski
gekozen voor een verhaal-
concept dat vele variaties
kent. Van Koning Arthur,
een koning uit de 5e of 6e
eeuw, is nog steeds niet be
kend of hij werkelijk bestaan
heeft. Zowel in Engeland als
op het continent bestaan vele
verhalen over hem en zijn
ronde tafelridders; in de loop
der tijd hebben steeds meer
verhalen die oorspronkelijk
los van de Arthur stonden,
zich met de legende verwe
ven, waardoor er geen één
duidig Arthurverhaal be
staat. Tomaszewski brengt
vijf thema's uit de Arthurcy-
clus: het verhaal van Arthur
en zijn koningin Guinevere;
het verleiden van Arthur
door Morgan le Fay, uit wel
ke verbintenis Mordred ge
boren wordt. Deze zal een
greep naar de macht doen en
in een gevecht Arthur dode
lijk verwonden, maar zelf ook
sterven.
De liefde van Lancelot en Gui
nevere. en het verhaal van la
dy Elaine le Blank die in de
gedaante van Guinevere het
bed deelt met Lancelot. Lan
celot wordt daarop verban
nen en zwerft, gek van ver
driet rond. En tenslotte de ge
schiedenis van Parsifal die,
gefascineerd door de uitmon
stering van zijn broer, besluit
ook ridder te worden, weg
sluipt maar teruggehaald
wordt door zijn broer, waar
op zijn moeder bij het weer
zien sterft,van vreugde. Par
sifal, denkend dat zij slechts
is flauwgevallen, vertrekt
weer en wordt inderdaad
door Arthur tot ridder gesla
gen.
JACQUELINE MAHIEU.
Heddy Lester (30) toert al gerui
me tijd door het land met
haar eerste theaterprogram
ma „Als niemand het
doet....", waarin ook haar jon
gere broer Frank Affolter (23)
als pianist een belangrijke rol
vervult. Heddy zingt in dit
programma hoofdzakelijk
Nederlandse liedjes, die ze op
vaak humoristische wijze aan
elkaar praat, daarbij enkele
aardige staaltjes acteertalent
tonend.
„Het belangrijkste van mijn
programma is dat de mensen
zich kunnen identificeren
met mij, met bepaalde num
mers. Ik breng een soort
warm gevoel over en het pu
bliek is vaak één met mij. Na
mijn tweede nummer begint
dat al, ik klets met ze en je
hoort aldoor reacties uit de
zaal. Dat vind ik het leukste
dat er is, dan heb ik iets van:
ze gaan met me mee, en dat is
belangrijk. Maar ik heb geen
boodschap, ik wil de mensen
gewoon een leuke avond be
zorgen".
„Het is een rare stap van een
songfestival naar het theater,
maar de mensen moeten in
me gaan geloven. In Neder
land krijg je altijd direct een
stempel opgedrukt: ze kan
aardig een liedje zingen,
maar daar is dan ook alles
mee gezegd. Dat is met mij
dus niet het geval. In zoverre
heb ik wel een beetje spijt
van dat songfestival gehad,
dat theaterdirecteuren in het
begin helemaal geen interes
se in mij hadden.
Na het festival werkte ik bij
Ramses Shaffy en dat was
heel moeilijk voor me, om op
te komen alleen al. De men
sen hadden iets aan: Ramses
met Heddy Lester, dat kan
helemaal niet. Ik heb er ook
wel leuke dingen aan overge
houden. ik ben naar Indone
sië geweest en we hebben in
Japan gewerkt. Maar daarna
ben ik bewust langzaam ver
dwenen. Men dacht ook. nou.
van dat meisje is niks terecht
gekomen".
Heddy Lester groeide op met
'muziek en zong al op school
feestjes. Toen ze zestien jaar
was. werd ze „ontdekt" door
Wim lbo, die haar adviseerde
naar de kleinkunstacademie
te gaan. Na een jaar werd ze
daar weer weggestuurd we
gens „gebrek aan talent".
Heddy liet de moed niet zak
ken en mede dank zij het feit
dat haar vader een theaterres
taurant drijft in Amsterdam,
waar ze geregeld optrad, kon
ze toch in het vak groeien. En
ze wil nog steeds groeien.
„Ik wil inderdaad naar de top.
ik wil toch wel tot de groten
gaan behoren in de toekomst.
Maar dat duurt nog jaren,
want daar ben ik nog lang
niet aan toe. Ik wil mijn vak
zo goed mogelijk doen, niet
half. Zoals ik nu bezig ben,
voel ik me heel goed. Dit
geeft voldoening, ook al is
het in een heel klein theater
tje. Ik heb een enorme stap
terug gedaan, want op het
stramien van „De Mallemo
len" had ik leuk verder kun
nen gaan en heel veel geld
kunnen verdienen en weer
een hit erbij en hupsakee.
Maar dat wilde ik helemaal
niet".
Tot eind december biengen
Heddy en Frank nog hun hui
dige programma. Ze wil in
haar nieuwe programma, we
derom samen met haar broer,
wat minder zingen en meer
acteren. Zoals ze voor „Als
niemand het doet"....", samen
met haar vriend Erwin, een
Surinaamse vrouw creëerde.
„Ik heb zo'n tante, die bestaat
echt. het is geen flauwekul
wat ik daar sta te vertellen.
Wat ik op het toneel doe, gaat
veel over wat ik heb meege
maakt De mensen denken
vaak dat geen Surinaams
bloed heb. dat het een geintje
is, maar ik ben echt van Suri
naamse afkomst". Niet alleen
- als begeleider, maar ook als
componist heeft Frank Affol
ter een belangrijk aandeel in
het programma. Hoe bevalt
Heddy de samenwerking met
haar broer?
„Heel leuk. hij is een schattige
jongen. Soms gaat het ge
paard met knetterende ru
zies, maar we hebben een he
le goeie band. Als er iets mis
gaat op het toneel kunnen we
elkaar zo opvangen dat het
publiek het helemaal niet
merkt". „Ik,geloof dat mijn
grootste pré is, dat ik mezelf
Heddy Lester: 'naar de top
ben. Ik ben op het toneel niet
anders, ik blijf gewoon Hed
dy, alleen in een mooie jurk
en met een beetje make-up
op m'n smoel, maar daar is
dan ook alles mee gezegd.
LEIDEN "Overtijd" heet de produktie van theatergroep "Kwee
nie", waarvan donderdagavond in het LAK-theater een proef-
voorstelling zal worden gegeven. Kweenie is een bestaande
groep, die voor een deel gevormd wordt door de toneelsectie van
de Stichting PLOT; dat is een stichting, die Leidse "theaterma
kers" de mogelijkheid biedt hun interesses bij bijvoorbeeld sub
sidie-aanvragen te bundelen.
Zoals de titel doet vermoeden, gaat deze vormingstoneelachtige
produktie over de angsten van een jong meisje voor een even
tuele ongewenste zwangerschap. Voor een zogenaamde doel
groep. in dit geval voor 13- tot 16-jarigen, wil men probleemge
richt toneel brengen, dat tot discussies aanleiding kan geven.
Ook degenen, die beroepshalve met jongeren van deze leeftijds
categorie te maken hebben, wil men hiermee aanspreken.
Deze ongeveer een uur durende produktie bestaat uit een aantal
korte scène's en is uit de groep zelf door middel van improvisa
ties en discussies ontstaan. Voor het verzorgen van muzikale
intermezzi, waaronder een gedeelte disco, en de begeleiding van
een aantal liedjes heeft men een uit scholieren en studenten
bestaande band aangetrokken.
Voor deze gelegenheid zijn er ook een acteur en actrice van de
Leiderdorpse toneelvereniging "Toverlei" geleend voor de rol
van vader en moeder. Een geloofwaardige leeftijdsopbouw is
volgens regisseur Kees Epskamp bij een dergelijke produktie
van wezenlijk belang. In het stuk blijft open. of het meisje Els nu
wel of niet in verwachting is. Drie parallel-scène's (op school,
thuis en bij een bureau voor sexuele voorlichting) tonen drie
manieren van voorlichting, die alle drie op een bepaalde wijze
falen. Wanneer door een aantal daaropvolgende scène's duide
lijk wordt, dat Els mogelijkerwijze zwanger is. gaat het stuk
vooral over de verschillende reacties vanuit de omgeving van
Els: haar vriendin, haar ouders, haar vriendje
Een tweede proefvoorstelling heeft vrijdagmiddag 18 december in
het Breehuys plaats; een derde in het Cleynetheater in Amster
dam op 31 januari.
WIJNAND ZEILSTRA.
NEDERLAND 1
18.20 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
18 28 - Geologie-les 12 (TELEAC)
18.58 Journaal (NOS)
19.00 - Bolke de Beer (NCRV)
19.10 - Gods Mensenboek (NCRV)
19.35 - De Woord in-Beeld Kwis (NCRV)
20.00 Ontsnapping uit Iran. speelfilm (NCRV)
21.37 - Journaal (NOS)
21.55 Minivoetbalshow (NCRV)
22.45 - Tot besluit (NCRV)
22.55 Tatasomba. filmpje van de S N V. (Socutera)
23.10 Journaal (NOS)
23.15 Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
NEDERLAND 2
18.35 Sesamstraat (NOS)
18.50 Jeugdjournaal (NOS)
18.59 - Scooby en Scrappy Doo (VARA)
19.20 Het donker bos Brendon Chase (VARA)
20 00 Journaal (NOS)
20.27 - Achter het nieuws (VARA)
2110 - Malu. een vrouw (VARA)
22.00 - Sonja op maandag (VARA)
23.35 - Journaal (NOS)
23.40-23.45 - Nieuws voor doven en slechthorenden (NOS)
DUITSE TV
DUITSLAND I
IKeg progr NDR 18.00 Sportjourn
18.30 Act 18 45 Kleuterscrie 18 55
St Pauli Landungsbrucken. tv-
sene 19 25 Reg progr 19 59 Pro
gr overz. WDR 18.00 Wunderbare
Reisc des kleinen Nils Holgersson
miet den Wildgansen, tv-sene. 18.30
Natuurserie. 18 40 Inform, progr.
19.15 Act 19 45 Was sich neckt, das
liebt zich. tv-sene.) 20.00 Journ.
20 15 Der Gerichtsvollzieher. oder
Die Gewissensbisse des Flonan
Kreitmayer. tv-sene 21.15 Report
22 00 Showprogr 22 30 Act 23 00
Die verlorene Zeit (Le chemin per-
du). Zwitsers-Franse speelfilm
00.45-00.50 Journ.
DUITSLAND II
18.20 Polizei-arzt Simon Lark, tv-
sene 18.57 Progr overz 19 00 Journ
19 30 Hitparade 20 15 Inform, sene
21.00 Act. 21.20 Freunde in Preus-
sen. tv-film. 22.55 Muz.progr 23 40
Joum.
DUITSLAND III
18.00 Kleuterprogr 1830 Cursus
Duits 19 00 Inform serie 19 45
Journal 3 20 00 Journ. 20 15 Docu
ment spel 21 30 Document sene
22 40 Spiel mit dem Feuer (Grand
exit). Amer speelfilm 23 45 Jour-
BELGISCHE TV
BELGIË VLAAMS
18^00 Kleuterprogr 18.05 Kinderse-
ne 18 30 Tekenfilmsene. 18.35 In
form progr 1907 Inform progr.
19.37 Totowedstr.. rneded Morgen.
19 45 Journ. 20.10 Weerbcr 20 15 0p-
penheimer. GedramaUseerde docu
ment 2115 Sportprogr 22 00 Popu-
- De televisie-actualiteitenrubriek win de VARA. Achter het
Nieuws, brengt in de uitzending ran vanavond een reportage
over de situatie in de Rotterdamse harten. Ook wordt aandacht
besteed aan wantoestanden in Britse gevangenissen en wordt
een interview getoond met de Engelse historicus E.D. Thompson.
Dit naar aanleiding t>an de in Brussel gehouden conferentie uan
Europese vredesbewegingen Nederland 2. 20.27 uur).
MAANDAG 7 DEC
HILVERSUM I
TROS 18 06 Aktua 18.45 (S) Molen
aan de Floss, hoorspel serie (6) 19 02
(S) TROS-Country 20 02 (S) Een
mondje Frans 20 30'S> Peekei onge-
zouten 21 02 (S) Deniece Williams,
lichte muz 22 02 (S) Aktua sport HILVERSUM II
NOS 23 02 24 00 (S) Met het oog op
morgen AVRO 00 02 (S) Easy liste
ning 02 02 (S) AVRO's Service Sta-
portret 12 03 (S) Pim Jacobs' pie
tenscala 13 06 AVRO's Radiojourn.
13 30 (S) De AVRO Diligence 13 57
Per Saldo 14 02 (S) Anne van Eg-
mond. 15 52 De Zandbakshow 16 02
Hersengvmn 16 30 (S) Kom er maar
ns bij 17 52 Per Saldo. 17 54 Mede
HILVERSUM II
LANDS ISRAËLITISCH KERK
GENOOTSCHAP 18 30 Onbekend
BOND ZONDER NAAM 18 45 On
bekend NCRV 18 50 Er is meer dan
Grote Pier 19 00 Gospelmagaz.
19.30 Steen in de vyver 20.30 In be
weging 20 45 Onder de kop. 2100
Bij de tijd TELEAC 21 30 Sportvis
sen (9). 22.00 Management (4. herh
NCRV 22 30 Nws 22 40 Gods men
senboek NOS 23.00 Zorg en hoop.
23 55-24 00 Nws
HILVERSUM III
NOS 18 04 De A vond spits AVRO
19 02 Praatpaal 20 02 Folk live 20 30
Het Steenen Tijdperk. 21 15 Blues,
ballads èi beat. 22.02 Candleligh-
D1NSDAG 8 DECEMBER
HILVERSUM I
leaer neel uur nieuws AVRO. 7 03
Per Saldo 7 30 AVRO's Radiojourn
8 06 Per Saldo 8 30 AVRO s Radio
journ 9 03 (S) Steunpunt 9 08(S-Mi
Arbeidsvitaminen (10 02 De Zand
bakshow 10 30 Biels Co 11 02
(S) Uit is In. 1115 (S) Componisten
Nieuws 7 36 Echo (8 00 en 8 30
Nieuws) 9 00 Scheepspraat NOS
lH Gymn oof dc vrouw 9 15
Werkbank 9 25 Waterstanden 9 30
Nieuws 9 32 Kernwapens, diskus-
sieprogr (10 30 Nieuws). 1100
Schoolradio 11 30 Nieuws 11 32 Ra
tel OVERH VOORL 12 16 Uitz.
voor de landbouw NOS 12 26 Me
ded voor land- en tuinbouw 12 30
Nieuws KRO 12 36 Echo 13 00
Nieuws 13 11 Goal 1330 Nieuws.
13 32 Schoolradio 14 30 Nieuws
O S RVU TROS 14 32 Engels voor
beginners (2. herh 14 47 Waar blijft
je geld" (7) KRO RKK 15 02 Post
bus 900 15 15 Drempelvrees 15 30
Nieuws KRO 1532 Kernwapens,
diskussiepr-.g r .16 30 Nieuws)
17 30 Nieuws 17 36 Echo
HILVERSUM III
HILVERSUM IV
TROS 7 00 Nieuws 7 02 Specialiter
ten a la rarte (8 00 Nieuws) 9 00
TROS Klassiek pr.sente.-rt Uve
music now 9 30 (S) Van heinde en
verre 10 00 (S) Opus tien tot twaalf
12 00 (S) Intermezzo 13 00 Nieuws
13 05 (S) De meest verkochte klas
sieke t.en 13 30 (S) Koren en korp
sen 14 00 (S) Belcantorium
ADVERTENTIE
Het Leidse leven in een tijd dat de verzorgingsstaat nog
niet was uitgevonden.
Over gasthuizen, huiszittcnmeestcrs, weeskinderen,
proveniers, bedelaars en de hofjes.
