LEIDSCH
DAGBLAD
"Ford werd leeggezogen"
Tuinbouw eist extra
winst op gas terug
Meijer "verzacht"
met D'66
Jassen aan in
Leidse kerken
AVOND
SENSATIE
Ondernemingsraad beschuldigt moederbedrijf
TAUNUS BRAV01600
Kinderen stierven
door geldgebrek
Jaar voor
dodelijk
schot van
politieman
VRIJDAG 4 DECEMBER 1981
OPGERICHT 1 MAART 1860
36645
Directeur G Koopman
Hooldredacteur A A M Schuurmans
Ad) -hooldredacteur R D Paauw
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bi/mu Wme Snjet
2311 BGLeOen
Voor M m w co»o*oft
Kinderfietsen
vaak onveilig
HILVERSUM (ANP) - Onderzoek
in Zeeland en een gedeelte van
Zuid-Holland heeft uitgewezen,
dat zeventig proeent van de fiet
sen van schoolkinderen niet vol
doet aan de wettelijke eisen en
dat veel van deze fietsen eigen
lijk niet veilig genoeg zijn om ge
bruikt te worden, aldus Veilig
Verkeer Nederland gisteren.
Op 450 scholen controleerden
teams van Veilig Verkeer Neder
land en politie in totaal ongeveer
50.000 fietsen. Ondeugdelijke
remmen, defecte verlichting, los
zittende wielen en te grote spe
ling in trapas en stuurinrichting
waren de gebreken.
LEIDEN - D.e kosters van
de Leidse kerken zullen
de thermostaat van de ver
warming deze winter niet
hoger zetten dan 15 gra
den. Dat is een redelijke
temperatuur om een uur
in de kerk te verblijven,
zegt de kerkvoogdij van
de hervormde gemeente.
Het is niet alleen energié- maar ook
kostenbesparend. En ook dat
laatste is, gezien de grote kosten
stijgingen, dringend geboden.
Hervormden sparen energie
gangers aan, zich iets warmer te
kleden en de jassen aan te hou
den. "En zingen uit volle borst
helpt ook om de kou te verdrij-
Vroeger was het voor de kerkgan
gers bepaald niet aangenaam,
naar een lange preek te moeten
luisteren. "De woorden van de
voorganger", schrijft de kerk
voogdij in haar bericht, "moch
ten dan wel de harten verwar
men. maar de voeten bleven
koud". De warme stoof bracht
daar enige verandering in. Later
kwam er gasverwarming en veel
later centrale verwarming. Die is
er nu ook in tal van huizen. Daar
door zijn de mensen misschien
wel wat kouwelijker geworden.
'Maar om voor één kerkdienst zo
veel energie te gebruiken, is niet
verantwoord meer. Besparing is
het wachtwoord".
De kerkvoogdij vraagt de kerkgan
gers bereidheid tot deze 'lichte
ontbering'.
AMSTERDAM - In vier jaar tijd heeft Ford Nederland
voor tachtig miljoen gulden ontdoken aan vennoot
schapsbelasting en tevens de vestiging in Amsterdam
uitgehold door winsten van de verkoop-afdeling weg te
laten vloeien naar buitenlandse Ford-vestigingen. Door
alleen verliezen op de produktie van de Transit-bestel-
bus en de Transcontinental-vrachtwagen te boeken, is
kunstmatig een negatief beeld geschapen van de vesti
ging in Amsterdam.
JERUZALEM - De speciale afgezant van de Amerikaanse regering voor het Midden-Oosten, Plulip Habib
flinks), sprak vandaag twee uur met de Israëlische minister van buitenlandse 2alcen, Yitzhak Sjamtr.
DEN HAAG (GPD) - De Westland-
se tuinbouw eist van de gemeen
te Den Haag 12,'5-miljoen gulden
gaswinst terug. De gemeente
Den Haag heeft in de afgelopen
jaren 40 miljoen extra binnen ge
kregen door de afnemers teveel
in rekening te brengen. De tuin
dersorganisaties hebben bere
kend dat de gemeente hen 89
miljoen kubieke meter aardgas
teveel heeft laten betalen.
Enkele maanden geleden werd
ontdekt dat de meters een grote
re hoeveelheid gas registreerden
dan werkelijk was gebruikt. De
Alléén vanavond:
Reactor strijkijzer met teflon-2
zool. 1200 Watt. Met regelbare
thermostaat en kontrole-
lampje. Voor links- en rechts-
handigen. Ca. 2'/2 mtr. snoer
en 'n jaar garantie. Vanaf 34r?S
HEMA
Kouder
Minimumtemperatuur onge
veer 6 graden. Krachtige, in de kustge
bieden nu en dan stormachtige noord-
5 December 1981.
>n op: 08.32 uur, zön onder: 16.29 uur.
aan op: 14.03 uur. maan onder: 00.12
ir. Waterstanden Katwijk: hoogwa-
r 09.05 en 21.44 uur. laagwater 04.27
oorzaak schijnt de warmte van
het gas te zijn. Gewoonlijk stort
de gemeente Den Haag de over
winsten terug.
In het gehele Westland, dat afne
mer is van het gasbedrijf van
Den Haag, is nu grote onenig
heid ontstaan over deze extra
overwinst van 40 miljoen. Enkele
gemeenten staan op het stand
punt, dat ook deze gelden in de
gemeentekas moeten komen. De
tuinbouw is daartegen in het ge
weer gekomen. „Als dat gebeurt,
hebben wij in feite een extra ver
hoging van de gemeentelijke be
lastingen via de gasmeter opge
legd gekregen", zo wordt ge
steld. Vandaar dat de tuinbouw
het eigen aandeel direct bij Den
Haag opeist.
Een kleine gemeente als Waterin
gen krijgt 1,2 miljoen terug. „Dat
bestemmen we maar voor de
bouw van een overdekt zwem
bad", dachten enkele raadsle
den. Prompt eiste de tuinbouw
het rechtmatig deel op.
Dreigement
Jaruzelski
WENEN (GPD) - De Poolse partij
leider generaal Jaruzelski heeft
gisteravond verklaard dat
„krachten die ten koste van alles
de chaotische toestand in het
land willen handhaven" de voor
genomen oprichting van de Raad
voor Nationale Eenheid bedrei
gen. In deze raad zouden naast
de regering de kerk en de onaf
hankelijke vakbeweging Solida
riteit vertegenwoordigd moeten
zijn.
De Poolse vrije vakbond Solidari
teit is vóór een landelijke 24-
uursstaking als de regering in
Warschau haar toevlucht neemt
tot het uitroepen van de noodtoe
stand. Dit staat in een ontwerp-
verklaring waarmee de vergade
ring van het bestuur van Solida
riteit vandaag in Radom werd
besloten.
(Zie ook pagina 9).
Als de gemeente Den Haag tot te
rugbetaling besluit - de gemaak
te fout is wel erkend - worden de
terugbetalingen gedaan aan de
gemeenten, omdat de gemeenten
in het Westland met het gasbe
drijf van Den Haag de contracten
heeft afgesloten. De tuinbouw
heeft echter een apart contract
met het gasbedrijf.
Dat is één van de beschuldigingen
die naar voren komen in een uit
gebreid dossier van de onderne
mingsraad van Ford-Amsterdam
en het Amsterdams Werkgele-
genheidscomité. Op een speciaal
tribunaal, dat volgende week
donderdag en vrijdag wordt ge
houden in het Tropenmuseum,
zal dit dossier de hoofdmoot vor
men van een aanklacht tegen de
multinationale autofabrikant.
Twee weken geleden sloot Ford,
na veertien maanden strijd met
de 1200 werknemers en de bon
den, de produktie-afdeling in
Amsterdam.
De ondernemingsraad baseert haar
beschuldigingen op 'gedetail
leerd intern cijfermateriaal' van
Ford. Daaruit blijkt onder meer
hoe in 1977 flinke winsten werd
gemaakt op de verkoop, terwijl
de boeken slechts een verlies van
37 miljoen gulden op de produk
tie meldden. De ondernemings
raad en de vakbonden verwijten
Ford al van meet af aan dat er
geen serieuze pogingen zijn ge
daan om de fabriek in Amster
dam te handhaven. Zij menen
dat er juist op het tegendeel is
aangestuurd. In de aanklacht
voor het 'tribunaal' herhaalt de
ondernemingsraad nog eens zijn
opvatting dat er door Ford Ne
derland overmatig veel dividend
moest worden uitgekeerd aan
het moederbedrijf.
Hoge prijzen
Bovendien heeft Ford Nederland
volgens de raad bijzonder hoge
prijzen moeten betalen voor on
derdelen die uit andere Ford-ves
tigingen moesten worden be
trokken voor de assemblage van
de Transit; die prijzen lagen, zo
zegt de raad nu nog eens voor het
'tribunaal', hoger dan er bijvoor
beeld aan Engelse Ford-bedrij
ven voor werden berekend.
OR-secretaris Pim van den Bosch
voert verder aan dat alle sugges
ties voor investeringen die in de
i' fI--'.'-'ü 1252553 es»
WEER ZO'N SUBLIEME UITGEKIENDE
FORD RIJNLAND AANBIEDING!!
Splinternieuwe TAUNUS BRAVO 1600, direkt uit voor-
deelvoorraad leverbaar met KORTINGEN tot f.1600.- onder
de katalogusprijs.
U wilt voordeel? Nou, geven we dat toch gewoon,
net als een razendsnelle financierings-service!
fEUW'^geringe meerphisn.
L IAAH fiARATITir Al F FO"Db- 1
Leiden: Lammeschansplein 6 - Tel: 071-769358
Leiderdorp: v.d. Valk Boumanweg 71 Tel: 071-899301
Katwijk: Kon. Wilhelminastraat 16 - Tel: 01718-72744
Donderdag koopavond Leiden, vrijdag koopavond Leiderdorp.
«2»EDE3 <2*131333
afgelopen maanden zijn gedaan
opzij zijn geschoven. "Er is met
ons nooit serieus onderhandeld
over de mogelijkheden de pro
duktie in Amsterdam een gezon
de basis te geven.
Van den Bosch verkeert dan ook in
de 'stellige overtuiging' dat de
beslissing om Ford-Nederland te
ontmantelen een paar jaar gele
den al is genomen door de Ford-
top in de Verenigde Staten.
Behalve aan financiële manipula
ties en het ontduiken van inter
nationale codes heeft Ford zich
volgens Van den Bosch ook
schuldig gemaakt aan puur wan
beleid. "De beslissing om op de
Europese markt met een vracht
wagen te komen is destijds op
autoritaire wijze door Henri Ford
genomen.
22 PAGINA'S
Kurt Waldheim
Kurt Waldheim trekt
zich voorlopig terug
PAGINA 9)
Earth Fire speelt
met veel plezier
Weer een gat van
vier miljard
PAGINA 7
Philips krimpt
verder in
Britse gezondheidszorg in opspraak
LONDEN (AP) - De afgelopen vijf
jaar zijn in Groot-Brittannië 97
kinderen met een zeldzame
erfelijke ziekte overleden omdat
een Londens ziekenhuis het zich
financieel niet kon veroorloven
de beenmergtransplantaties uit
te voeren die hun levens hadden
kunnen redden.
Dit is gisteren bekend gemaakt
door chirurg John Hobbs, die
verantwoordelijk is voor het
transplantatieprogramma in het
Westminster kinderziekenhuis.
AMSTERDAM (GPD) - Een 25-jari-
ge Amsterdamse politieagent is
vanmorgen in de hoofdstad ver
oordeeld tot een jaar gevangenis
straf. De Amsterdamse recht
bank achtte doodslag op de 33-
jarige Amsterdamse Mcta Hof
man, moeder van drie kinderen,
bewezen. Het beroep dat de
agent had gedaan op zelfverdedi
ging werd niet van toepassing
geacht. De officier van justitie
had twee jaar geèist. maar de
rechtbank heeft rekening gehou
den'met een psychiatrisch on
derzoek. Daaruit bleek dat de
agent ten tijde van het voorval in
paniek was geraakt.
De 25-jarige hoofdagent trof met
een collega een vrouw aan in
overspannen toestand. Zij had
zojuist te horen gekregen dat ze
haar kinderen, die door haar ex-
man waren meegenomen naar
Australië, niet terug zou krijgen.
Ze vroeg of ze in de keuken wat
water mocht drinken, zette de
geiser aan, draaide zich om met
een aardappelschilmesje en be
dreigde de agent die enkele scho
ten loste Eén ervan raakte de
vrouw in haar linker bovenarm,
de ander trof haar dodelijk in de
hartstreek.
De president van de rechtbank,
mr. Schroder, vond dat de agent
niet had behoeven te schieten.
Hij had zich direct uit de keuken
kunnen terugtrekken.
'Het is werkelijk hartbrekend te
weten dat je beschikt over een
goed team dat het werk kan doen
en dat de kosten een druppel
in de oceaan vormen", aldus
Hobbs
Enkele uren nadat Hobbs zijn
klacht had geuit, verklaarde een
woordvoerder van het Britse mi
nisterie van gezondheidszorg dat
een extra 114.000 pond sterling
(ongeveer 555.000 gulden) door
plaatselijke functionarissen van
gezondheidszorg ter beschik
king was gesteld om chirurgen in
staat te stellen in het ziekenhuis
de operatiecapaciteit uit te brei
den met 40 gevallen.
Het ministerie had eerder laten we
ten dat voor de operaties geen
speciale nationale fondsen be
schikbaar waren.
VAN DIJK
Minister van Dijk (CDA)
van ontwikkelingssa-
menwerking heeft in
de Tweede Kamer
schuld beleden over
zijn verleden Ruim 20 jaar gele
den deed hij racistische uitspra
ken in een artikel over het apart-
heidsregime in Zuid-Afrika Uit
spraken die toen niet konden en
nu ook niet Minister Van Dijk
dacht daar 20 jaar geleden an
ders over en had toen nooit een
dergelijke functie kunnen bekle
den. Die belemmering is wegge
nomen, waardoor er feitelijk geen
beletsel is voor de uitoefening
van zijn huidige ambt Daarmee
zou de discussie kunnen worden
gesloten en zelfs moeten worden
gesloten, maar de praktijk is an
ders
De maatschappij werkt nu eenmaal
niet zo. Minister Van Dijk kan in
de Tweede Kamer roepen zo
hard als hij wil dat zijn denkbeel
den fundamenteel veranderd zijn,
hij kan zijn beleid aanvoeren als
bewijs, de omstandigheid blijft
dat hij de minister zal blijven van
die racistische uitspraken.
De vraag is of deze situatie nadelig
zal zijn voor zijn functioneren als
minister, want daar gaat het om.
De persoon van Van Dijk is in dit
geval veel minder in het geding.
Als minister is hij een politicus
met een belast verleden. Daar
doet zijn openbare schuldbelijde
nis niets aan af. Dat zal ongetwij
feld problemen gaan opleveren in
zijn contacten met niet politieke
linkse groeperingen, waarmee
een minister van ontwikkelings
samenwerking eerder en veelvul-
diger te maken heeft, dan bijvoor
beeld de minister van landbouw.
Ook dreigen er problemen bij zijn
internationale contacten. Met na
me in Afrikaanse landen, die in
middels ook wel zullen weten dat
de Nederlandse minister van ont
wikkelingssamenwerking welis
waar een tijd geleden - gesteld
heeft dat negers minder fris rui
ken, lui zijn en dat huwelijken van
blank en zwart degenererend
zouden werken. Nogmaals het
zou anders moeten zijn, maar het
risico dat het verleden de minister
hinderlijk zal blijven volgen is
groot en de vraag is dan ook we
derom in hoeverre het bijvoor
beeld de geloofwaardigheid van
het Nederlandse buitenlandse
beleid zal schaden.
Het zal moeilijk zijn dat in de prak
tijk te meten. Wel moet het duide
lijk zijn dat wanneer zulks op eni
gerlei wijze mocht blijken dat er
dan voor de minister van dntwik-
kelingssamenwerking maar één
ding overblijft en dat is aftreden in
het belang van de zaak die hij be
hoort te dienen.
Palm uil reageerbuis
LONDEN (ANP) - Na tien jaar on
derzoek is het Unilcver-concern
erin geslaagd een oliepalm te
kweken via een reageerbuis. De
ontwikkeling waarbij gebruik
wordt gemaakt van een weefsel
kweek werd verricht in het re-
searchlaboratorium van het con
cern in Colworth House nabij
Betford in Engeland.
Bij de traditionele kweek via zaden
loopt de opbrengst per palm
sterk uiteen. De eigenschappen
van palmen' gekweekt via cel
weefselcultuur zijn identiek aan
de moederplant.
DEN HAAG (GPD) - PvdA en D'66 blijven, ondanks de wederzijdse en
ongezouten kritiek van de laatste dagen, eikaars natuurlijke bondgeno
ten. PvdA-fractieleider Wim Meijer sprak deze verzoenende woorden
vanmorgen als reactie op de verwijten die kopstukken van beide rege
ringspartijen elkaar naar het hoofd hebben geslingerd.
Het natuurlijk bondgenootschap is gebaseerd op 15 jaar samenwerking,
aldus Meijer Net als de PvdA is D'66 een politieke partij die zich inzet
voor politieke en maatschappelijke veranderingen. Zo is de samenwer
king begonnen, zo zal zij worden voortgezet, aldus Meyer.
Er zijn redenen om de „open dialoog" met D'66 te intensiveren, meent
Meijer „Zeker als het gaat om vraagstukken waarover meningsver
schillen schijnen te zyn, op sociaal-economisch terrein". Zo n dialoog
kan gepaard gaan met spanningen in de onderlinge verhoudingen, er
kent Meijer.
Een verkoeling in de verhouding tussen PvdA en D'66 trad deze week In
met de forse kritiek van PvdA-minister Den Uyl (sociale zaken en
werkgelegenheid) in een interview met Vry Nederland. Hy zei dat D'66
naar rechts getrokken was.
„Ik vind dat D'66 zich veel te gemakkelijk los maakt van de situatie
waarin een groot deel van de mensen is komen te verkeren. D'66 heeft
onvoldoende oog voor de betekenis van inkomensachteruitgang. Ik
was geïrriteerd, geergerd, dat D'66 zich byvoorbeeld losjes weg ver
klaarde tegen inkomensafhankelijke kinderbyslag. Dat vind ik
onbegrijpelijk", zei Den Uyl.
PvdA-voorzitter Max van den Berg deed daar gisteren nog een schepje
bovenop. Hy toonde zich ernstig teleurgesteld over de houding van
D'66. dat te zeer de kant van het CDA zou kiezen.
Volgens Laurens Jan Brinkhorst, fractievoorzitter van D'66 in de Tweede
Kamer, zijn alle aantijgingen te wijten aan irritatie by de PvdA over het
succes van D'66 en de teruggang van de eigen party. „Er heerst kenne
lijk teleurstellig dat de meerderheidsstrategie niet is geslaagd"
D'66 is niet rechts geworden, aldus Brinkhorst, „maar de PvdA heeft
onvoldoende ingespeeld op nieuwe maatschappelyke ontwikkelingen.