Een studio werkt gemakzucht in de hand'
raw
Divine madness: een document
Openbaring der
Kannibalen: vijf
kwartier walging
r a iir jf
Regisseur Jean van de Velde:
Programma filmhuizen
VRIJDAG 4 DECEMBER 1981
FILM
PAGINA 13
Vietnam blijkt nog steeds een
rijke inspiratiebron voor
filmers. Nadat sterren als
Francis Ford Coppola er hun
voordeel mee deden is nu de
beurt aan de walg-sector.
De Openbaring der Kanniba
len: alsof iemand daar op zit
te wachten. De titel is een
schot in eigen doel. Hij wekt
nieuwsgierigheid van de bio
scoopbezoeker. Vol preten
ties en bombarie, om dan ver
volgens anderhalf uur walge
lijkheid te zien te geven.
De oud-strijder Charles Bu-
''lllli., '"IHIii, 'i|
Film: Cannibal Apocalyp
se: Regie: Anthony M.
Dawson. Met: John Saxon,
Elisabeth Turner en Cin-
zia de Carolis. Theater:
Luxor, 16 jaar.
lunuuiiiiiiiniiiiiiiiiiniiuiil
kovsky heeft in Vietnam een
merkwaardig virus opgelo
pen, een virus dat kannibalis
me veroorzaakt. Hij wordt
daarvoor behandeld in een
psychiatrische kliniek. Tij
dens een proefverlof gaat het
fout. Hij doodt verschillende
mensen en eet ze gedeeltelijk
op. Dit is het begin van een
reeks weerzinwekkende ge
beurtenissen, waar maar
geen eind aan schijnt te ko-
Wat regisseurs als Anthony M.
Dawson bezielt bü het maken
van een dergelijke film is een
raadsel. Een flutverhaal dat
aan een gruwelijk gegeven
moet worden opgehangen
om dat het anders geen enke
le bezoeker zal trekken. De
werkelijke verschrikking van
Vietnam biedt miljoenen
aanknopingspunten voor de
makers van films van een
dergelijk twijfelachtig allooi.
De hemel verhoedde dat zij
Goddelijke gekte, daarvan
heeft Bette Midler last. En
dat komt ook tot uitdrukking
in haar shows, die een aan
eenrijging vormen van vulga
riteiten, gekrijs, tedere lied
jes en hele mooie acts.
Daarom is het zo gek nog niet al
die boeiende idioterie eens
vast te leggen, want je weet
maar nooit hoe het met zo'nn
mevrouw gaat. Ineens kan
het afgelopen zijn, omdat zij
er bijvoorbeeld geen zin meer
in heeft. Bovendien is het
nog maar de vraag of Midler
ooit nog eens naar Europa
komt. want zo leuk heeft zij
het niet gevonden, getuige
haar uitlatingen.
Divine madness werd de titel
van de film. Niet meer of
minder dan een registratie
van een van haar shows in
Amerika. En dan blijkt al
snel: Midler is slecht op film
vast te leggen. Er gaat veel
verloren van haar tinkelende,
wervelende persoonlijkheid.
Niettemin valt de filmische
gekte van Midler prima te
verduren. Want al is de échte
glans vervaagd, er blijft ge
noeg explosiviteit over om
indruk te maken.
Divine madness is al een tijdje
in produktie. Maar deze regio
had hij nog niet aangedaan,
tot gisteren toen hij - uitgere
kend - in Katwijk in première
ging. En daar rolden de bana
liteiten. de schuddende li
chaamsdelen, het uitgekrijste
liefdesverdriet en de tedere
ballades over het doek
Midler, die van viswijf tot on
schuldig jong meisje kan ver
anderen. zwiepte van begin
tot het eind over het witte
doek. Jammer dat de camera
voering zo statisch was Bijna
de hele tijd vanuit één punt
in de zaal. Terwijl Bette toch
zo met het publiek speelt, dat
dat bijna onmisbaar wordt in
een dergelijke registratie.
Voor de rest was zeer irritant
dat de pauze nét in het mid
den van een song moest val
len en dat de filmverhuurder
een wel heel krakkemikkige
kopie had geleverd. De hele
film door een geknetter van
jewelste. Zonde van de show.
Maar Divine Madness is on
danks de bezwaren die eraan
kleven een document dat
waard is om te zien én om be
waard te bleven
ANNEMIEK RUYGROK
il,'« '"'Ulli.. lik 1
Divine madness: Bette
Midler, City 4, Katwijk
16 jr.
iiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiimiiiiiiiii
UTRECHT (GPD) - Onlangs is de afstand in première ge
gaan, de tweede speelfilm van René Seegers, Jean van de
Velde en Léon de Winter, tweeëneenhalf jaar na De Ver
wording van Herman Duerer. Die film is trouwens in het
buitenland veel welwillender ontvangen dan in Neder
land, waar nogal wat bezwaar werd gemaakt tegen al te
grote schatplichtigheid aan het Duitse voorbeeld Wim
Wenders. Dat zal niet meer tegen De Afstand kunnen
worden ingebracht.
"Ik heb tijdens het meedenken en
het regisseren van deze film,
zelfs geen ogenblik meer aan
Wenders gedacht", deelt Jean
van de Velde mee, het Utrechtse
lid van de zich opmerkelijk ma
nifesterende troika die zich ook
bezighoudt met literatuur en
theaterkunst.
De Afstand gaat over een zeeman
die op reis tussen Port Said en
Southampton het bericht ont
vangt dat een vroegere boezem
vriend die aan heroïne verslaafd
was geraakt, inmiddels zelf
moord heeft gepleegd. Op de
boot in zijn hut draait de hoofd
persoon vroeger gemaakte ama
teurfilmpjes, waar die vriend
veelvuldig in voorkomt. Het
vormt aanleiding voor bespiege
lingen van het verleden en het
frusteren van de toekomst.
De Afstand is tot stand gekomen
op een andere manier dan inder
tijd De Verwording van Herman
Duerer. Toen werd zelfs de regie-
crediet door drie personen ge
deeld. Dit keer mocht Jean van
de Velde de eindverantwoorde
lijkheid opeisen voor een presta
tie die toch het resultaat is geble
ven van innige samenwerking.
Jean van de Velde: "Dat is het ge
volg van een -proces dat zich ei
genlijk heeft ingezet tijdens de
documentaires die we voor de
VPRO gemaakt hebben. Op een
gegeven moment kwamen we er
achter dat er een heleboel discus
sies zijn die je kunt voeren en
kritiek die je elkaar kunt geven,
maar dat er vroeg of laat zich een
situatie aandient waar het alleen
nog maar gaat om smaakver
schillen, waarover niet zinvol
meer te praten valt. Ik hou van
bloemkool en de ander heelt lie
ver lof. Daarvan zijn we de uiter
ste consequenties gaan aanvaar
den.
We werken nu in drie scherp ge
scheiden fasen. In de scenario-fa
se is alles nog speculatief en kun
je het met elkaar eens worden,
terwijl ieder voor zich toch een
heel ander idee heeft over hoe
bepaalde zaken dienen te wor
den ingevuld. Dat is bij Duerer
ook zo gebleken. Maar als de ge
zamenlijke ideeën geconcreti
seerd moeten worden, krijg je te
maken met een acteur die van A.
naar B. moest lopen en over de
manier waarop dat diende te ge
beuren, bleek je nog heel wat van
mening te kunnen verschillen.
Dat is het 't beste om het toch
maar aan één man over te laten
hoe op de set die duizend ver
schillende vragen beantwoord
moeten worden. Als je het ook
daar iedere keer eerst met elkaar
over eens zou moeten worden,
dan bleef je maanden bezig. Dus
is gezegd: één man krijgt de ver
antwoordelijkheid op de set en
die bekijkt het maar.
Omdat het bij De Afstand om een
idee van mij ging, heb ik dus de
regie in handen gekregen. De
derde fase is dan de montage,
waarbij je dus weer alle moge
lijkheden hebt om daarover van
gedachten te wisselen. Feitelijk
heeft René het meest montage
werk gedaan. Léon en ik kwa
men ééns in de drie dagen kijken
en dan had René al een heleboel
dingen gedaan die meteen goed
waren en andere dingen waar
nog wel iets over te zeggen viel.
Maar als we het niet eens wer
den, dan had ik de beslissende
stem".
Seegers, Van de Velde en De Win
ter hebben samen filmkritieken
geschreven, speelfilms gemaakt,
documentaires gemaakt en bo
vendien een toneelstuk ontwor
pen. Alleen bij de romans van
Léon de Winter bleven de andere
twee volledig buiten de credits.
Jean van de Velde: "Die heeft hij
dan ook echt solitair geschreven,
's nachts tussen elf en vier uur.
De indruk lijkt zo een beetje te
bestaan dat Léon zijn stempel
heel sterk drukt op de films. Ter
wijl het toch een kwestie is van
wisselwerking. En zelfs zijn ro
mans hebben invloed ondergaan
van ook René en mij. We hebben
veelvuldig gezegd wat onze
ideeën erover waren. Maar het
feitelijke schrijven doet Léon al
leen. We hebben alle drie zo onze
vrije tijd, beperkt weliswaar,
maar Léon vindt het nodig om
dan die romans te gaan schrij
ven. Daar neem ik mijn petje
voor af. Dat is echt nachtwerk
van hem. Iets wat hij extra kan
opbrengen als René en ik ons lie
ver eens met geheel andere din
gen bezighouden. Dus het is vol
strekt normaal dat die boeken op
zijn naam komen te staan".
"Maar om de beschouwing even te
beperken tot onze samenwer
king met films: de ideale situatie
is dat ieder van ons een film kan
maken, waarbij de anderen kun
nen fungeren als klankbord. Je
praat een project van voor naar
achter door, maar uiteindelijk
moet de een toch zijn film zo
kunnen maken, dat de ander kan
zeggen: op die manier zou ik het
nooit hebben gedaan! Je moet
als afzonderlijke cineasten toch
je eigen identiteit, je eigen karak
ter tot gelding kunnen brengen.
Er zitten tussen ons drieèn aan
merkelijke verschillen in karak
ter. De eindscène van De Af
stand, bijvoorbeeld, daar zijn we
het onderling nooit over eens
kunnen worden. We lagen best
ver uit elkaar met onze menin
gen daarover, maar tenslotte heb
ik als regisseur toch precies kun
nen doen, wat mij voor de geest
stond".
In perfecte samenwerking met
Seegers en De Winter, stippelt
Jean van de Velde zijn eigen weg
uit:
"Er zitten twee soorten opnamen
in mijn film. Een deel was studio,
waar dus niets kon gebeuren, of
je had het eerst zelf moeten be
denken. Het andere deel was een
kwestie van met vier man opna
men gaan maken in Egypte, of
met acht man in Genua, waar je
dus beperkt bleef in allerlei mo
gelijkheden die je gehoopt had er
te kunnen vinden. Maar dat pak
te dan anders uit, zodat je ge
dwongen werd om telkens iets
anders te bedenken vanuit het
oorspronkelijke idee.
Dat laatste onderging ik als eigen
lijk het prettigst. Je moest dan
telkens bezig blijven met de
vraag watje precies aanvankelijk
gewild had en waarom juist dat.
Telkens terug naar het begin. Je
kunt dan door de afwijkende si
tuaties tot vondsten komen, die
je thuis nooit zo had kunnen be-
x denken. Een studio werkt enigs
zins de gemakzucht in de hand.
Je laat je te makkelijk verleiden
om dingen simpelweg te verfil
men zoals je ze ooit bedacht had
terwijl het veel gezonder is om je
uitgangspunten steeds kritisch
te blijven toetsen.
Ik zou daarom met filmen een kant
uit willen - en dat hangt dan on
middellijk samen met een low
budget-karakter - waarbij het
filmen op lokaties, in vaak on
voorspelbare situaties, primair
komt te staan. Dat je dus niet als
Frans Weisz - ik vind Charlotte
een schitterende film, daar gaat
het niet om - in een studio gaat
spelen met de goed georgani
seerde zekerheid dat je rustig
van punt tot punt, precies vol
gens het draaiboek, kunt filmen.
Dat impliceert ook een bepaalde
luxe en heel dure film, wat ik zelf
helemaal niet zie zitten. Ik zou
zelfs een relatief goedkope film
willen gaan maken die, vergele
ken met De Afstand een iets na
drukkelijker verhaal heeft. Datje
minder kanten op kunt met in
terpretaties. Maar wel in hetzelf
de genre verder. Ik wil graag blij
ven werken met acteurs die toch
niet honderd procent bij het to
neel zitten, maar wel ambities
hebben in die richting, ervaring
hebben ook. Weten wat het onge
veer is...
drie scherp gescheiden fasen"
Nee, om zelf theater te gaan regis
seren dat trekt me weinig aan.
We hebben met zijn drieën Jun
kieverdriet geschreven en Peter
Oosthoek is dat bij de Toneel
groep Centrum gaan regisseren.
Het gaf me een ongeloofelijk
comfortabel gevoel, dat we die
regie nu eens een keer niet zelf
hoefden te doen"
LEIDEN - Humphrey Bogart
speelt deze week weer de
hoofdrol in Het Kijkhuis.
Allereerst in The Maltese Fal
con van John Huston, waarin
Bogart te zien is als privé-de-
tective. (maandag 7 decem
ber).
The roaring twenties van Raoul
Walsh laat Bogart zien in de
rol van gangster tijdens de
'drooglegging' in de VS.
(dinsdag 8 december).
The big sleep van Howard
Hawks, de verfilming van de
gelijknamige roman van Ray
mond Channdler, tenslotte
toont Bogart als Philip Mar
lowe. (donderdag 10, vrijdag
11 en zaterdag 12 december).
Aanvang van de voorstellingen
in Het Kijkhuis steeds 20.00
en 22.15 uur.
Het Kijkhuis heeft wat deze
laatste film betrefi de concur
rentie van K&O, want daar is
The big sleep al op dinsdag 8
november te bewonderen.
De prachtige verfilming door
Fons Rademakers van de
Max Havelaar kan vanavond
en morgenavond worden be
wonderd in het Filmhuis
LVC. Peter Faber speelt de
hoofdrol. (23.00 uur).
Het Cinemathema-programma,
het Filmhuis vorige
week was begonnnenn,
wordt woennsdagavond
voortgezet.
Om 20 00 uur wordt begonnen
met Oh Dreamland, een korte
film van Lindsay Anderson.
De film geeft een impressie
van een bekend Brits luna
park.
Daarna Saturday night and
Sunday morning van Karel
Reisz. Arhtur Seaton, een op
standige bannkwerker,
wordt tenslotte met tegenzin
in het keurslijf van een huwe
lijk gedwongen.
De derde film is Tomorrow's
Saturday van Michael Grigsy
by. Dit is eveneens een korte
film, waarin het leven van de
arbeidersklasse wordt ge
schilderd.
Om 22.15 begint de tweede se
rie films op deze avond met
Lambert Co waann een
auditie van Dave Lambert en
zijn groep is vastgelegd.
Daarna Don't look back over de
toernee die Bob Dylan in
1965 door Engeland maakte
Donderdag 10 december is dan
nog Salesman te zien, waarin
de handel en wandel van vier
huis-aan-huisverkopers ts
vastgelegd
Het is zaak om zaterdagavond
vóór kwart voor negen door
de pakjes heen te zijn, anders
mist u Borsalino, de prachti
ge Franse gangsterfilm met
Alain Deion en Jean-Paul
Belmondo in de hoofdrollen.
Borsalino. van Jaques Deray,
dateert van 1970. De film is
gebaseerd op de roman Ban
dits a Marseille. Het verhaal
speelt zich af in de jaren der
tig in de Franse havenstad.
Twee mannen, aanvankelijk
eikaars rivalen, worden dik
ke vrienden en doen al het
mogelijke de gangsterwereld
aan hun voeten te krijgen.
Zaterdag, Ned. 1, 20.45 uur.
Der amerikanischer Freund
wordt dinsdagavond door
BRT 2 uitgezonden. Deze
film van Wim Wenders (1977)
is onlangs ook op de Neder
landse televisie te zien ge
weest, maar een tweede keer
kijken naar deze 'psychologi
sche thriller' zal voor velen
geen enkel probleem zijn. De
film is gebaseerd op een ro
man van Patricia Highsmith
Ripley's Game en gaat over
een man die ongeneeslijk
ziek is en een aanbod krijgt
om voor veel geld een onbe
kende te vermoorden, waar
door hij vrouw en kind onbe
zorgd zal kunnen achterlaten.
Dinsdag, BRT 2, 20.55 uur.
Ook vrijdagavond kunnen we
voor de buis. Voor wie is
geïnteresseerd in 'mannen in
een identiteitscrisis' moet kij
ken naar naar de tweede uit
de John Cassavetes-cyclus,
Husbands. Drie vrienden.
Ben Gazarra, Peter Falk en
John Cassavetes raken uit
het lood als plotseling een
vierde vriend overlijdt. Vrij
dag, Ned.l, 22.25 uur
se speelfilm uit 1970. Met
Jean-Paul Belmondo en
Alain Delon, regie Jacques
Deray, Ned 1, 20.45 uur. Ma
ke me an offer, speelfilm van
Jerry Pans België, 21 25 uur
The Poseidon adventure,
Amerikaanse speelfilm uit
1972 van Ronald Neame. Did
1. 22.05 uur
ZONDAG My Fair Lady,
Amerikaanse speelfilm naar
een musical van Frederick
Loewe. Did. 2. 2045 uur.
MAANDAG. Le Chrmin per-
du. Zwitsers Fran e iped
film i an Patileis Moraz uit
1979, Did. 1. 23.00 uur Grand
Exit, Amerikaanse speelfilm
van Erie C. Kenton uit 1935
DINSDAG Der amerikani-
m her freund, Weilflllll C
speelfilm uit 1977 van Wim
Wenders. Belgie, 20.55 uur.
WOENSDAG Passe ton bac
d'abord (Zorg eerst maar dat
je je diploma haalt), Franse
speelfilm van Maurice Pialat,
Ned 1. 20 00 uur.
DONDERDAG L'Avventura,
Italiaanse speelfilm uit 1960.
Van Michelangelo Antomoni
VRIJDAG. Husbands, Ameri
kaanse speelfilm, Ned.l,
22 25 uur A covenant with
Death, Amerikaanse speel
film uit 1967 van Lamont
Johnson. Did 2, 23 15 uur
BLIJVERS
"Hoge hakken, echte liefde" Ge
deeltelijk geslaagde komedie met
leuke Ryk de Gooyer, Lido 1. Lei
den. Euro 1. Alphen
do 2. Leiden. Euro 2. Alphen
"Le Voyage en Do ure" - Saaie film
over dagelijkse dingen. Lido 3. Lei-
"The postman always rings twice"
- Langdradige film. met sterke rol
van Jessica Lange. Trianon. Leiden
"Eye of the Needle" - Middelmatige
film over Tw eede Wereldoorlog Li
do 4. Leidei
"History of the world, part 1" - Err
der melig dan leuk. Studio.Leiden
(OP)NIEUW
"The wild bunch" - De Mexicaan:
revolutie door Sam Peckinpah - Ca
"Sound of music" - Musical-film
City 1. Katwijk
"Force 10 from Navarone" Oor
logsfilm. City 2. Katwyk
"Nighlhaw k«." Amerika
met Rutger Hauer. City 3. Katwyk.
NACHTFILMS
"Jeugdig speelgoed" - Euro 3. Al
"Een bataljon malle meiden" - Eu
ro 4. Alphen
SEXFILM
DEN HAAG
'The black cat" - Apollo 1 (460340),
16 jr.
"Vrolijke ontucht in Tirol" - Apollo
2. 18 jr
"The postman always rings twice'
Asta (463500), al
"Enter the Nu\ja" - Byou (461177),
16 jr
"Pikant gevrij in de Alpenwei" Ca
lypso (463502). 16 jr
"Raiders of the lost ark" - Babylon 1
(471656). 12 jr
"Spartacus" - Baby Ion 2, 12 jr.
"Escape to victory" - Babylon 3. al.
"Road games" - Cineac 1 (630637),
16 jr
"And now for something complete
ly different" - Cineac 2, 12 jr
"Endless love" - Cineac 3. al
"Convoy" Du Midi (855770). 16 jr
'Tora! Tori! Tora!"- Euro Cinema
(667066). al.
"Hoge hakken, echte liefde" - Me-
tropole 1 (456756), 12 jr
"History of the world, part 1" - Me-
tropole 2. al
"Clockwork orange" - Me tropole 3,
16 jr
"Everything you always wanted to
know about sex" - Metropole 4. 16
jr
"For your eyes only" - Metropole 5.
12 jr.
The long good fhday" - Odeon 1
(462400). 16 jr.
"The deerhunter" - Odeon 2. 16 jr
"History of the world, part 1"
Odeon 3. al
'Time bandits" - Odeon 4, 12 jr
"True confessions" - Odeon-5. 16 jr
"The jade pussycat" - Le Pans 1
(656402). 18 jr
"Daar komt de bruid" - Le Paris 2,
18 jr
"Blond vuurwerk' - Le Pans 3, 18 Jr.
"Hoge hakken, echte liefde" - Pas
sage (460977). 12 jr
"Zy noemden haar Maneke Matras"
- Roval 3, 18 jr
"Millitant eagle" - Royal 4. 16 jr.
"Roller ball" Roval 5. 12 ir
AMSTERDAM
"Raiders of the lost Ark" - Alfa 1
(278806). 12 jr
The Cincinnati kid" - Alfa 2, 16 jr
"1900. deel 1" - Alhambra 1 (233192).
16 jr.
"For your eyes only" - Alhambra 2.
12 jr
"Enter the Nirya"- Bellevue Cinera
ma (234876.266227), 16 jr
"The postman always rings twice" -
Calypso 1 (266227/234876). 16 jr
'Tarzan, the Apeman" - Calypso 2.
al
Calypso 3. al
"Heet gezelschap" Centraal
(248933). 18 jr
"Stingray 2" Cineac Damrak 1
(245648). 16 jr
"Les fruits de la passion" - Cineac
Damrak 2. 16 jr
"Clockwork orange" Cineac
(243639), 16 jr
"Clockwork orange" - Cinecenter
(236615), 16 jr
"Killers van Parys" - Cinecenter. 16
Jr
"Schwestern" - Cinecenter. 16 jr
"The postman always rings twice"
Cinema 1 (151243). 16 jr
"Marathon man" Cinema 2. 16 jr
True confessions" - City 1 (234579),
16 jr
"Time Bandits" - City 2. 12 jr
"Het meisje met het rode haar" Ci
ty J. 12 jr
"Memoirs of a survivor" - City 4.16
Jr
Eyewitness" - City 5 (34579). al
"The long good fhday" - City 6
(234579). 16 jr.
"History of the world, part 1" City
7 (234579), al
"Kleine poesjes, grote daden" - Cli
max Cinema (244152). 18 jr
"Amarcord" Cine D'(226551), 12 jr
The Odessa file Desmet (226551
12 jr
Annie Hall" - Du Midi f723653). 16
Jr
"Escape to victory" - Leidscplein
theater (235909). al
"Killers van Parys" - Noggera
th( 2489331. 16 jr
"Zondige heerlykheden" - Paruien
(248933). 18 jr
"Road games" Rembrandtplcin
theater 1 (223545). 16 jr
"The long oggd fnday" Rem
brandtpleintheater 2 (223545), 16 jr
'Tyger karate superster" Rcx
(266132). 16 jr
"Jaws' Rial to f723488). 16 jr
"Ordinary people" - Rivoli (723488).
al
"Her name was Lisa" - Roxy
(232809). 18 jr
"Drama e 1^, Gelosia", 16 jr "Mee
tings with remarkable men Ome
gale x and ros 16 jr - The Mg\ u
(245790). 16 jr
"Hoge hakken, echte liefde" - Tu
schinski 1 (262633). 16 jr
"History of the world, part 1" - Tu
schinski 2 (262633). al
"Women in love" Tu schinski 3
(262633). 16 jr
"Endless love" - TUschinski 4
(262633). ai
Blow out" Tuschinski 5, 16 jr
"One flew over the Cuckoo's nri
De Uitkyk (237460). 16 jr
