Polen wil
wet tegen
stakingen
Coup Seychellen broeide allang
Broglie-moord:
rijp voor de
Franse doofpot
Economie groeit twee procent
4/0
Ambassade: 'Er zijn geen Nederlanders bij betrokken'
EG-
commissie:
Storm eist
Gesprek VS-Moskou heeft kans 200 levens
METINBANB VAN 2
HYPOTHEEK
RENTE
LEIDSE SPAARBANK5
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1981
BUITENLAND
PAGINA 9
(Van onze correspondent Karl Breyer)
JOHANNESBURG - De Nederlandse ambassa
de in Zuid-Afrika zegt absoluut niets te weten
over de eventuele betrokkenheid van Neder
landse huurlingen bij de poging een macht-
greep uit te voeren op de Seychellen.
Dc Indiase gezagvoerder van de Boeing 707. door de huur
lingen gekaapt toen de coup op een mislukking begon uit
te lopen, heeft in een interview gezegd dat zich Nederlan
ders. Italianen, Portugezen, Zuidafrikanen en een Ameri
kaan onder de 44 huurlingen bevonden. Andere bronnen
spreken ook over Westduitsers. Verwacht wordt dat de
Zuidafrikaanse autoriteiten vandaag de ambassades in
zullen lichten van de landen waarvan zich staatsburgers
onder de gearresteerden bevinden.
De vroegere Duitse huursoldaat Georg Schroeder, die er
gens in de Kaapprovincie leeft, verklaarde gisteren dat hij
al twee jaar geleden gevraagd werd om een staatsgreep in
de Seychellen voor te bereiden. Hij zou dit verzoek echter
van de hand hebben gewezen omdat „het project niet in
het belang van de VS was" en hij van die kant geen hulp
kon verwachten.
Hij zei verder dat grote sommen gelds ter beschikking ston
den. Ook de vroegere Zuidafrikaanse secretaris voor in
lichtingen. Eschcl Rhoodie, die bekend werd door het in
formatieschandaal, vertelde aan het dagblad The Star in
Johannesburg dat hij reeds maanden geleden geruchten
hoorde over de voorbereiding van een staatsgreep, die of-,
wel in Zaire ofwel in de Seychellen zou plaatsvinden
De vroegere president van de eilandengroep in de Indische
Oceaan. Jimmy Mancham. had aan Rhoodie gezegd dat hij
hoopte dat het Westen pogingen zou steunen om aan de
bevolking van de Seychellen een meer aanvaardbare rege
ring te geven. Mancham werd in 1977 door de tegenwoor
dige, zich gematigd socialist noemende president Albert
Rene afgezet. Hij had onder meer met Eschel Rhoodie
onderhandeld om aan Zuidafrikanen paspoorten te verko
pen voor een bedrag van meer dan 500.000 gulden, zodat
zij zonder problemen in Afrika konden reizen.
De Duitse huurling Georg Schroeder. die inmiddels voor de
pers is ondergedoken, gaf een interview aan Radio 702,
een zender in het onafhankelijke thuisland Bophu
thatswana. Daarin zei hij ook dat hij (Schroeder) en de
Engelse majoor Mike Hoare de enigen zouden zijn die een
dergelijke actie ^oals in de Seychellen zouden kunnen or
ganiseren.
Mad Mike
Deze „Mad Mike" genoemde majoor was tijdens de Tweede
Wereldoorlog officier in het Engelse leger in Birma en
werd vooral bekend doordat hij in opdracht van de toen
malige generaal Mobuto en de minister president van het
VToegerc Belgische Congo. Moise Tjombe. huursoldaten
verzamelde en de opstand in het oosten van dit land neers
loeg Zijn zogenaamde vyfde commando, dat later de
naam ..The wild geese" kreeg was berucht door haar mee
dogenloze acties De 44 huurlingen, die woensdag een
Boeing 707 van Air India kaapten en daarmee naar Zuid-
Afrika vlogen stonden onder bevel van een 55-jange man
die zeer sterke gelijkenis vertoonde met ..Gekke Mike".
Radio 702 in Bophuthatswana meende gisteren dat de coup
georganiseerd werd doorvroegere blanke officieren m Sa
lisbury. waartoe ook de „Groene baret-officier" Richard
Mitchell zou behoren, die in Georgia in de Verenigde Sta
ten een school voor zelfverdediging heeft. Hij werd. aldus
radio 702, geholpen door de uitgever van het tijdschrift
voor huurlingen ..Soldiers of Fortune" dat in de VS ver
schijnt. Robert Moore.
Inmiddels worden de door de Zuidafrikaanse politie naar
Pretoria gebrachte huursoldaten door het hoofd van de
veiligheidspolitie, generaal Johan Coetze, verhoord. De
politie was, hangende het onderzoek, tot nog toe niet be
reid om nadere bijzonderheden te verstrekken. Alleen de
minister van politie, Louis le Grange, gaf toe dat bij de
actie ook Zuidafrikanen waren betrokken.
WARSCHAU (UPI/DPA) De Poolse partij- en regerings
leider, generaal Wojciech Jaruzelski, heeft gisteren be
kendgemaakt dat op de komende parlementsvergade
ring een anti-stakingswet zal worden ingediend. Hij deed
dit tijdens een bijeenkomst van het 200 leden tellende
Centrale comité van de partij waarop partijleiders spra
ken van "Stakingsterreur".
Jaruzelski heeft sinds hij in februa
ri premier werd steeds op een
stakingsverbod of moratoria aan
gedrongen.
Al op 30 oktober had hij bij het pre
sidium van het parlement een
wetsontwerp over "buitengewo
ne maatregelen" ingediend. Die
zouden genomen moeten wor
den in het geval dat een laatste
oproep tot beëindiging van een
staking niet zou worden opge
volgd.
De partij-organisatie van de staal
fabriek Huta Warszawa had op
schorting van het stakingsrecht
voor een periode van twee jaren
geëist.
De indiening betekent niet dat het
parlement zo'n wet automatisch
zal goedkeuren.
In zijn openingstoespraak tot het
Centrale comité zei Jaruzelski
dat het "front van nationale over
eenstemming", de coalitie tussen
regering, Solidariteit en de kerk,
niet gevormd kan worden zonder
"rust en orde".
Somber
Tijdens de vergadering werd een
somber beeld van de economi
sche toestand van het land gege
ven. De "catastrofaal wordende"
economische crisis is vooral van
maatschappelijk-politieke aard
en maakt van de economie een
terrein van politieke strijd, aldus
de secretaris van het Centrale
Comité, Marian Wozniak. Door
het "blokkeren" van alle rege
ringsinitiatieven door extreme
krachten in Solidariteit en door
de stakingsterreur kan de crisis
niet worden overwonnen, zei hy.
Op de vergadering van het Centra
le Comité werd ook aangekon
digd dat het nationale inkomen
dit jaar meer dan 15 procent zal
dalen en dat daarmee het peil
van 1974 zal worden bereikt. Dat
betekent een teruggang in de le
vensstandaard, want inmiddels
is de bevolking rtiet twee miljoen
gestegen, aldus Wozniak.
Door de slechte toestand op de
markt wordt gespeculeerd in een
omvang die Polen na de tijd vlak
na de wereldoorlog niet meer ge
kend heeft, zei hij.
Secretaris Wlodzimierz Mokrzyszc-
zak deelde mee dat de laatste tijd
244.000 partijleden hun lidmaat
schapsboekje hebben ingeleverd
en dat 180.000 leden uit de partij
zijn gestoten.
Scherp
De Poolse partij zal voortaan
scherper optreden tegen alle po
gingen tot oprichting van illegale
politieke partijen of "anti-socia
listische politieke organisaties",
zo verzekerde Mokrzyszczak. Hij
noemde hierbij met name de
"clubs van de zelfvertegenwoor-
digende republiek" die door Ja-
cek Kuron en enkele leden van
de leiding van Solidariteit zijn
opgericht.
Tegen de maatschappelijke orde
en de belangen van de socialisti
sche staat en zijn burgers gerich
te activiteit mag niet langer on
gestraft blijven. Met alle oprich
ters van illegale politieke partij
en zullen "waarschuwende ge
sprekken" worden gevoerd en
als dat niet helpt zal de justitie
gaan optreden, zei hij.
BERMUDA - Op het kolkende water in de haven van Hamilton, Bermuda, schiet een rondvaartboot e
beschadigd jacht te hulp. Het schip verloor zijn mast in een storm van 160 kilometer per uur.
LONDEN (ANP) - De
sche situatie in Europa gaat ge
leidelijk aan verbeteren. Dat is
een conclusie van de Europese
commissie (dagelijks bestuur
van de EG) dat gisteren in Lon
den door de Europese staats- en
regeringsleiders is onderschre
ven. Volgend jaar kan de econo
mische groei in de gemeenschap
ongeveer 2 procent zijn. Tijdens
het Europese topberaad gisteren,
waar slechts ongeveer een uur
werd uitgetrokken voor het be
spreken van de sociaal-economi
sche toestand, had men ook de
overtuiging dat als de economi
sche opleving in de tweede helft
van volgend jaar krachtiger
wordt, de werkloosheid zich kan
stabiliseren.
Omdat de olielanden besloten heb
ben tot eind 1982 de olieprijs op
34 dollar per vat te houden zal
het Europese tekort op de lopen
de rekening van de betalinsba-
lans verminderen.
Minder optimisme bestaat er over
de mogelijkheid om de inflatie te
beteugelen. Dit jaar ligt die in de
gemeenschap op gemiddeld 11,6
procent en volgend jaar ver
wacht men een percentage van
10,5. Tussen de lidstaten onder
ling komen grote verschillen
voor. De inflatiepercentages zul
len uiteenlopen van 4,5 tot 22.
Die verschuiving is even groot
als na de eerste oliecrisis.
De EG vreest dat ook volgend jaar
nog de hoge rentetarieven zich in
Amerika zullen handhaven. Een
te verwachten verslechtering
van de Amerikaanse betalings
balans zal leiden tot een verstevi
ging van de Europese valuta's,
waardoor de rentetarieven in Eu
ropa zouden kunnen dalen
Uit de door de topconferentie on
derschreven analyse van de EG-
Onderhandelaar in Genève:
blijkt verder, dat Eu
ropa het op een aantal punten
slecht doet als een vergelijking
wordt gemaakt met de Verenig
de Staten en Japan. Zo nam bij
voorbeeld de werkgelegenheid
in Amerika, tussen 1974 en '80
toe met 12 miljoen banen tegen
slechts 118.000 in Europa. Japan
is er reeds in geslaagd de kosten
van de tweede "olieschok" volle
dig te verwerken zonder dat de
groei van het Japanse bruto na
tionaal produkt onder de 4 pro
cent daalde. De EG daarentegen
kampt nog met een hoog tekort
op de lopende rekening.
De Europese staats- en regerings
leiders zijn het erover eens. dat
er vastberaden naar een beheer
sing van de overheidstekorten
gestreefd moet worden om infla
tie en werkloosheid goed te kun
nen bestrijden.
-*■ MANT! l.A (API - HPI HnHor
GENEVE (AP/Rtr) - De Ameri
kaanse onderhandelaar Paul Nit-
ze heeft gisteren in Genève ver
klaard dat er vooruitzicht is op
het bereiken van een eerlijk,
evenwichtig en controleerbaar
verdrag op de Amerikaans-Rus
sische onderhandelingen over
beperking van het aantal middel-
lange-afstandsraketten in Euro
pa.
Nitze, die in Genève aankwam
voor het overmorgen beginnen
de overleg, zei: "Ik ben van me-
ADVERTENTIE
ning dat er vooruitzichten zijn op
het bereiken van een eerlijk,
evenredig en verifieerbaar ver
drag".
Hij voegde er aan toe dat zo'n ver
drag een blauwdruk zou zyn
voor een nieuw tijdperk in de be
trekkingen tussen Oost en West.
In antwoord op een vraag deelde
hij mee dat hij vandaag naar
Hamburg zou gaan voor een ont
moeting met de Westduitse
bondskanselier Helmut
Schmidt, die eerder deze week
met president Brezjnjev van de
(effektieve rente 12,8
Het goede adres.
Sowjet-Unie over de kernontwa
pening heeft gesproken
Nitze waarschuwde voor "onrealis
tische verwachtingen" en zei dat
ingewikkelde en broze onder
handelingen voor de deur ston
den, "met veel inleidende pro
blemen die uit de weg geruimd
moeten worden".
Nitze's Russische collega, Joeli
Kwitzinski. wordt vandaag in
Genève verwacht. De Russen be
schouwen de zogenaamde "nul
optie" als gelijk aan eenzijdige
ontwapening De 600 ss-senes ra
ketten, waaronder tenminste 250
ss-20's, zijn reeds gestationeerd,
terwijl de Pershing- en kruisra
ketten nog in het stadium van
voorbereiding zijn.
MANILLA (AP) - Het dodencijfer
van de tropische storm Irma, die
dinsdag het voornaamste eiland
van de Filipijnen Luzon trof, is
gestegen tot 204. Dit is gisteren
bekend gemaakt door autoritei
ten.
Functionarissen van het nationale
Rode Kruis en het bureau Be
scherming Burgerbevolking zei
den dat nog steeds informatie
binnenkwam uit afgelegen stre
ken Zo bleek pas de afgelopen
dagen dat enkele kustdorpen
door enprme golven onder water
waren komen te staan. Verwacht
werd dat het dodencijfer nog ver
der zou stijgen.
In totaal 400.000 mensen werden
door de storm ontheemd. De
schade aan gewassen en huizen
werd geschat op 44 miljoen gul
den.
ADVERTENTIE
Het hoofd van de Amerikaanse
onderhandeling sdelegatie. Paul
Nitze
bijvoorbeeld:
lichtgewicht fiets-
s patlap
kilometerteller
snelheidsmeter
spaakrefledoren
pak-af-tas
regenkleding
voetpomp
reparatie-doosje
uw fietsenmaker
hééft't allemaal
Als de prins naar buiten komt,
heeft de moordenaar vijf mi
nuten op hem staan wachten.
Van de drie schoten gaan er
twee door de winterjas van
de gezette, wat grauwe aristo
craat. Het derde raakt de ho
ge. kalende schedel Prins De
Broglie is dood Het is een
koude kerstochtend in de Pa-
rijse Rue des Dardanelles: 24
december 1976.
Pas nu - vijfjaar later - wordt in
een opzienbarend strafproces
wanhopig het antwoord ge
zocht op de vraag naar de
aanstichter en naar het mo
tief van de moord. De presi
dent van het Hof voor strafza
ken heeft de affaire in een on
gewoon initiatief bij voorbaat
al als een „Frans Watergate"
bestempeld. Wat voor een po
litieke moord werd aange
zien, dreigde in een politiek
proces te eindigen De kans is
echter het grootst dat de
„zaak-De Broglie" zal wor
den bijgezet bij al die andere
onopgeloste raadsels die de
Franse cnminele geschiede
nis rijk is.
Prins De Broglie was het hoofd
van een van de oudste en eer
biedwaardigste adelijke fa
milies van Frankrijk Hij had
een politieke rol op het twee
de plan gespeeld, maar leidde
tenslotte de conferentie van
Evian, waar een akkoord tot
stand kwam tussen het be
wind van president De Gaul
le en de Algerijnse onafhan-
kely kheidsstrij ders.
Dubieus
Daarop raakte de prins wat op
de achtergrond, ook wel wat
in die richting gedrongen
door de andere leden van het
Franse establishment die met
lede ogen aanzagen hoe de
prins zich meer en meer be
gon in te laten met dubieuze
speculanten en zaken met
dubbele bodem. Als De
Broglie op 24 december 1976
op de stoep wordt doodge
schoten, komt hij uit de voor
deur van de dubieuze Pierre
de Varga, wiens zaken niet al
tijd het daglicht velen.
De Varga is een van de eersten
die wordt ingerekend Op het
moment dat hij nu - na vijf
jaar ononderbroken gevange
nis - tenslotte in de beklaag
denbank zit, zyn de bewijzen
tegen hem even mager als
sinds het begin. Toch ver
klaarde al vijf dagen na de
moord de minister van bin
nenlandse zaken Poniatows-
ki in een televisie uitzending
dat voor de politie de zaak
rond was. Zelden had een mi
nister zich zo vergist of zo ge
logen. Het was een „faux-
pas" die hij duur betaalde.
Wist Poniatowski (ook al een
prins en uit ten «ven Indruk*
wekkend oud Pools-Frans
geslacht) wat er op de achter
grond had gespeeld' Afgelo
pen donderdag ontkende hij
het opnieuw ten sterkste, dit
maal voor het hof. nadat hij
maandenlang door een parle
mentaire enquêtecommissie
was doorgezaagd. Nu op het
proces de vuile was naar bui
ten komt en blijkt dat de ver
schillende politiediensten
onderling en in hun relatie
tot de verschillende diensten
van de justitie elkaar het licht
in de ogen nauwelijks blyken
te gunnen, begint het voor de
Fransen geloofwaardiger te
lijken dat minister Ponia
towski wel eens werkelijk on
kundig moet zijn geweest
van onder andere een docu
ment, dat al die vijfjaren al in
het centrum van de belang
stelling staat. Het proces-De
Broglie is dan ook in feite al
lereerst het proces rond dit
document.
Tip
De politie - althans een van de
vele Franse politiediensten
was al maanden voor de
moord in het bezit van een
verklaring van een tipgever
uit de onderwereld, waarin te
lezen stond dat pnns De
Broglie gemengd was in een
oplichtersaffaire met vajse
staatspapieren, dat ook De
Varga daar mee te maken had
en nog een tweede scharrc
laar, eigenaar van het Panjse
restaurant „La Reine Pedau-
que" en dat. voor er bepaalde
zaken konden worden ge
daan, De Broglie uit de weg
geruimd diende te worden.
De betrokken politiechef had
het document als „onzin" in
zijn onderste la gelegd Ook
hij zal deze onvoorzichtig
heid zijn leven niet vergeten
Toen de pnns echt werd ver
moord. zag het er echter naar
uit dat het antwoord op de
vraag naar dader en motief
gegeven was De politieman
deelde, zich baserend op de
verklaring van de tipgever,
trots zyn minister mee dat al
les geregeld was. De minister
op zun beurt vertelde het te
vreden aan de televisiekij
kers. De politiechef stond er
bij
Poniatowski beweert sindsdien
bij hoog en bij laag dat hy het
papier pas in januari - dus na
zijn tv-optreden - voor het
eerst zag en ook toen pas
hoorde van de voorspelling
dat Dc Broglie zou worden
vermoord Vermoed werd -
en wordt dat de minister wel
van het document geweten
heeft. In dat geval dringt zich
de volgende vraag op: om
welke reden heeft de ene
prins de andere rustig laten
vermoorden Hoe dit ook zei:
het huidige lid van het Euro
pese Parlement Poniatowski
wijst deze constructie veront
waardigd van de hand.
Maar daarmee was de kous niet
af. Rond de verklaring van de
tipgever begon een nieuw
spel. De eerste rechter van in
structie die met de zaak te
maken kreeg, hoorde van een
andere politiechef dat de ar
restaties van de moordenaar
en zyn trawanten te danken
was geweest aan de verkla
ring van deze verrader, bijge
naamd Tonton. De politie
echter beschermt zijn aan
brengers en wilde niet verder
gaan Rechter van instructie
Floch kreeg echter Tonton in
een gesprek in zijn cel aan de
praat, onder voorwaarde dat
hij zijn naam niet zou noe
men. Pas in september '76
kwam rechter Floch langs de
ze weg achter het bestaan van
het document waann de ver
der voor iedereen verzwegen
voorspelling stond dat De
Broglie zou worden doodge
schoten
Gered
Ook rechter Floch zwijgt over
het document, om zijn woord
aan Tonton gestand te doen
In maart '78 toont rechter
Floch het - en dat komt er nu
op het proces pas allemaal uit
- in het geheim aan een van
de advocaten. Hy wordt ten
slotte „gered" door het satiri
sche weekblad „Le Canard
Enchainé" die het stuk te
pakken krygt en het op 2
april 1980 publiceert. De poli
tieleiding meldt daarop dat
het stuk al veel eerder in zijn
geheel mondelig ter kennis
van de rechter van instructie
was gebracht. Rechter Floch
bekent nu voor het hof „Het
spijt me te moeten zeggen dat
dit niet juist is". Niet voor de
eerste keer tijdens het proces
daalt in de rechtzaal een
doodse stilte.
Ook toen commissans Ottavio-
lo in die dagen de baas van
de cnminele brigade - aan het
woord kwam, had men zich
op de publieke tnbune in de
arm geknepen Ottaviolo be
kent keihard dat het rapport
van de verrader met aan de
justitie was overgedragen om
de eenvoudige reden dat dc
politie zyn „rapporteurs" dc
hand boven het hoofd houdt.
„Zelfs als rechter Floch de
rapporten had opgeëist, had
ik ze hem niet gegeven", al
dus de politieman En als de
president dan zegt. als men
hel stuk eerder had laten cir
culeren. zou De Broglie nog
in leven zyn". antwoordt Ot-
tavioli rustig dat dat de taak
van de „preventieve" politic
is Dat die zich kcnnclyk in
de vingers gesneden heeft,
maar niet hy als hoofd van de
bigade die pas ingrypt als dc
daad is geschiedt.
Zo voltrekt zich onder de ogen
van het Frans publiek een
ontmaskering van politie en
justitie, waarbij hokjesgeest
de omvang van een labyrinth
hccA aangenomen. In de be
klaagdenbank zit nog steeds
Pierre de Varga. vergrijsd in
zyn cel en regelmatig geteis
terd door hartaanvallen Hij
zit louter en alleen op basis
van het kattebelletje dat nie
mand heeft mogen zien De
andere beschuldigde de ei
genaar van het restaurant Ja
reine Pedauque" - is al weer
jaren op vrye voeten Als het
proces zo voortgaat komt ook
De Varga vry En blyft Dc
Broglie dood. En zal niemand
ooit echt weten waarom hy er
aan moest
RUDOLPH BAKKER
