Voor geweld ga
ik niet opzij'...
ÏOO
29.5°
immiiP
Demonstratie
nekt Donar-2
Afstandelijkheid van schaaksport kenmerkte Max Euwe
n i i i i i i n
BON
Wereldbeker
volleybal bij
Sowjet Unie
"Gehandicapten sportwereld moet kiezen
VEL BRIEFPAPIER en
ENVELOPPEN
zowel privé als zakelijk
volgens uw model ofont
werp voor O...
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1981
DO/ST
PAGINA 13
Grensrechter Piet Waagmeester
na ontploffing Haagse bom:
LEIDERDORP - De bom mag afgelopen zondag in het Haagse Zuiderpark voor menig
een zijn gebarsten, maar vooralsnog vertikt Piet Waagmeester het de vlag te strijken
voor het escalerende geweld op en rond het voetbalveld. Met de adem van het publiek
wekelijks in de nek onderkent hij als grensrechter weliswaar het probleem van de
toenemende agressie, maar de Leiderdorper blijft hopen op betere tijden.
Hoewel tijdens het gestaakte duel
FC Den Haag-FC Utrecht bijna
getroffen door een knallend pro
jectiel, zit de angst er bij hem nog
geenszins in. Waagmeester gaat
er van uit dat de Nederlandse
voetbaljeugd de toekomst heeft.
De talenten, zegt hij ook, moeten
in Zeist dan wel goed worden be
geleid. Gebeurt dat inderdaad,
dan zullen volgens hem ook de
heethoofden onder de toeschou
wers gaandeweg de blikken weer
naar het speelterrein richten en
het geweld op de tribunes vast
en zeker afnemen.
Hier lijkt een wereldverbeteraar
aan het woord. Zelf geeft de vlag-
genist nog voedsel aan die ge
dachte, omdat het woord 'bom'
TOKIO - Het volleybalteam
van de Sowjet Unie heeft zich
gisteren in Tokio verzekerd
van de eerste plaats in het
toernooi om de wereldbeker.
Van Italië werd met 3-0 (15-6,
15-5, 15-9) gewonnen.
Het team van de Sowjet Unie,
wereldkampioen in '78 en
Olympisch kampioen, heeft
in zes wedstrijden op Japan
slechts twee sets moeten af
staan, in de eindstrijd tegen
Polen.
De eindstand is: 1. Sowjet Unie
12 pnt., 2. Cuba en Brazilië 6-
10., 4. Polen en China 6 pnt.,
6. Japan 4 pnt.
("Laten we het maar op vuur
werk houden") bij hem niet over
de lippen komt. Maar neen, zo
wil de 42-jarige Waagmeester
niet naar buiten treden. Temeer
niet, omdat hij de geregeld uit de
hand lopende opstootjes in de
stadions ziet als een verlengstuk
van de huidige maatschappelijke
crisis. "Tien jaar geleden kwa
men er nauwelijks ongeregeld
heden voor", weet hij. "Maar de
teruggelopen economie, de daar
uit voortvloeiende werkeloos
heid en soms ook de slechte be
huizing hebben de agressie aan
gewakkerd. Wat zich vandaag de
dag rond het veld afspeelt, is dan
ook geen zaak die uitsluitend het
voetbal aangaat. Het is een maat
schappelijk probleem".
De vroegere Zaankanter beseft dus
wel degelijk de ernst van de si
tuatie. maar hij hoedt zich er
voor zich aan te sluiten bij de
snel aanwassende groep doem
denkers onder ons. Pasklare op
lossingen om uit de huidige im
passe te geraken heeft ook hij
niet voorhanden, wèl zou in de
voetbalwereld iedereen de han
den ineen moeten slaan om de
sport uit het negatieve kader te
halen. Ook de pers moet daar,
vindt hij, een bijdrage aan leve
ren. Dat journalisten ook de voor
zijn sport minder prettige kanten
moeten belichten, daar kan
Waagmeester nog inkomen.
"Maar waarom toch", zo vraagt
hij zich af, "hebben ze in Studio
Sport uitputtend uitgelegd, hoe
dat projectiel in elkaar zat, dat
Hiele twee weken geleden trof?
Zo breng je iemand nog eens op
een idee"..
Omschakeling
Na een scheidsrechterscarrière op
hoofdzakelijk tweede klasse-ni
veau zet Waagmeester al weer
viif jaar zijn schreden langs de
lijn. In het begin had hij moeite
met de omschakeling van fluit
naar vlag, maar nu oefent hij zijn
"hobby" met overgave uit. On
willekeurig doemt de vraag op,
hoe iemand het grensrechteren
als liefhebberij kan koesteren.
Maar al te vaak wordt zowel door
publiek als voetballers meewarig
naar een 'lijnloper' gekeken. Be
moeit hij zich naar hun inzichten
teveel met het spel, dan wordt er
in het gunstigste geval gënfor-
meerd of "het vandaag soms ko
ninginnedag is". Maar erger kun
nen gevulde bierblikjes zijn deel
zijn en die worden hem dan niet
toegeworpen met de uitdrukke
lijke bedoeling die te consume
ren. "Ach", haalt Waagmeester
zijn schouders op, "ze schelden
mij ook wel eens uit voor grijze
of kale. Dan hebben ze nog gelijk
ook, al is die kaalheid nog maar
in het beginstadium. Maar daar
trek ik me allemaal weinig van
aan, ik kan door het grensrechte
ren mijn body op peil houden en
zit daarbij nog midden in het
voetbalgebeuren. Dat vooral
vind ik leuk. Eén keer per week
moet ik verplicht trainen, wat lo
gisch is gezien de belangen in het
betaalde voetbal. Daarnaast volg
ik nog regionale trainingen en
moet ik één maal per jaar in Zeist
de conditietest afleggen. Dat al
les heb ik er graag voor over".
In zijn vijfjarige loopbaan als
grensrechter in het betaalde
voetbal is Waagmeester nog op
weinig nare ervaringen gestuit.
Feitelijk kon hij tot nu toe zijn
werkzaamheden in betrekkelijke
rust verrichten. De eerste 'Haag
se bom', die afgelopen zondag in
zijn nabijheid ("In de twintigste
minuut, op vijf meter afstand")
uiteenklapte, doorbrak die stilte.
Angstcomplexen heeft Waag
meester aan het voorval niet
overgehouden, evenmin heeft hij
Piet Waagmeester: "Het geweld rond de velden is een maatschappelijk
probleem"
er zijn bekomst van gekregen.
"Ik ben niet van plan er mee op
te houden, ondanks dat geweld.
Op mijn 47ste moet ik wel stop
pen, al zet ik bij die leeftijds
grens een vraagteken. Want er
zijn genoeg arbiters en grens
rechters die op die leeftijd een
wedstrijd nog goed kunnen lei
den. Van die klap in Den Haag
ben ik natuurlijk wel geschrok
ken, maar na een minuut was ik
het gebeuren al weer vergeten.
De wedstrijd was zó spectacu
lair, ik had de tijd niet om er aan
terug te denken. Thomas wilde
na die eerste ontploffing de wed
strijd al staken, maar ik heb hem
geadviseerd de aanvoerders bij
elkaar te roepen en te laten aan
kondigen dat er bij herhaling ge
staakt zou worden. Daar ging hij
op in. Daarom was het zo jammer
dat er in de 38ste minuut op
nieuw vuurwerk werd afgesto
ken. Thomas besloot toen met
een de wedstrijd te staken, een
terechte beslissing".
Samenwerking
Een voetbalduel moet geleid door
een arbitraal trio, dat het begrip
samenwerking hoog in het vaan
del heeft staan. Het is de stellige
overtuiging van Piet Waagmees
ter, die zijn adviserende taak ten
opzichte van de scheidsrechter
steevast "geconcentreerd"
pleegt te vervullen. Het gaat naar
zijn visie niet aan een grensjager
een "gesjeesde arbiter" te noe
men. "Grensrechters horen er
bij. Zeker in het betaalde voetbal
plegen de scheidsrechters het
advies van hun assistenten op te
volgen. Tenzij ze er beter voor
staan".
Tegenwoordig werkt de werkne
mer van een bierbrouwerij voor
de wedstrijd een warming-up af,
niet alleen om sfeer te proeven,
maar ook om te benadrukken dat
hy het vlaggen serieus opvat.
Groen en geel heeft hij zich in
dertijd dan ook geërgerd aan de
beelden van Voetbal '80. waarin
zijn collega Matena zich door
Harry Vermeegen in de meest
letterlijke zin aan de kant liet zet
ten. "Vreselijk dat die man zich
daarvoor heeft geleend. Nóg tij
dens de opnamen had ie kunnen
stoppen. Maar neen, hij ging
door. Zijn optreden werd niet al
leen een blamage voor alle grens
rechters, maar voor alle arbitrale
trio's, de goedwillende fluitisten
in het amateurvoetbal en de
clubgrensrechters".
Zelf streeft hij er naar, in de vijf
jaar die hem resten, zijn métier
"op een positievere manier" uit
te dragen. "Ik ga altijd goed
voorbereid naar een wedstrijd.
Bang voor het publiek ben ik
niet. Zou dat wel het geval zijn,
dan kan ik er geen sprake meer
zijn van een volledige concentra
tie. Ik zou dan eerst om vrijstel
ling van een aantal wedstrijden
vragen. Bleven de problemen
dan nog bestaan, dan zou ik on
herroepelijk stoppen. Maar voor
mij is dat niet aan de orde, voor
lopig ga ik er van uit dat ik het
einde haal".
GERARD VAN PUTTEN.
LEIDEN - De kernwapendemon
stratie is hel tweede herentean
van Donar duur komen te staan
Terwijl vier basisspelers van d«
volleybalploeg vorige week za
terdag in Amsterdam vertoef
den, stonden hun ploeggenoter
voor de strijd met Gemini me'
een incomplete formatie D<
scheidsrechter maakte daarop
een aantekening op het wed
strijdformulier. wat de Leidsc
ploeg al twee punten kostte Om
dat Donar de wedstrijd graag
wilde spelen, werden uit lagere
teams wat spelers opgetrom
meld. De Leidenaars hadden ei
beter aan gedaan niet te spelen
Door de vele invallers was hel
team dermate verzwakt dat 'laag
vlieger' Gemini onverwacht mei
3-1 kon zegevieren.
Koploper DAC 1 won de eerste
twee sets tegen Orion op z'n slof
jes. Vooral dankzij de inbreng
van Albert Klomp stormde de
ploeg naar 5-15 cn 3-15. om ver
volgens wat stoom af te blazen
Orion profiteerde en trok een set
naar zich toe 15-8 DAC had ech
ter het laatste woord: 3-15.
WVC 1 moest tegen de reserves
van DAC eerst wat wennen aan
de zaal Daarom ging de eerste
set verloren met 15-10. Daarna
WVC het welletjes De ploeg her
vond zichzelf en greep dankzij de
uitstekende Dennis Rijnders de
zege: 5-15, 6-15 en 3-15). De reser
ves van WVC lieten het echter af
weten na het goede resultaat van
vorige week. Tegen een beslist
niet imponerend NOVO 2 kon de
ploeg niet meer dan een set pak
ken. NOVO nestelde zich dankzij
de zege in de kopgroep.
Leython begon goed tegen SKC
maar raakte al snel het spoor bij
ster. Daardoor kon SKC de eer
ste set pakken 10-15. Daarna
stelde Leython echter orde op za
ken. Met name scorend vanuit de
serve liep de ploeg uit naar 15-2.
15-6 en 15-8.
Bij de dames eindigde de topper
Leython 2-Riddcrvcld onbeslist.
Voor veel publiek speelden de
Leidse dames de eerste uitste
kend. Dankzij gevarieerd aan-
valsspel werd het via 15-6 en 15 7
snel 2-0. Die voorsprong was ech
ter niet voldoende voor de zege.
Leython stortte ineen en daar
door kon Ridderveld op de val
reep nog een gelijkspel incasse-
Orion 1 begon de strijd tegen DAC
2 goed (via 15-12 en 15-11 naar 2-
0) maar liet de teugels in de der
de set vieren Do Hazerswoudse
dames zegevierden uiteindelijk
toch door de beslissende set te
15-7. Het derde team
De Leidenaars begonnen in elk
geval slecht door de eerste set te
verliezen Maar de ploeg herstel
de zich. Via 12-15 stond het weer
gelijk. Leython was van die
stand dermate onder de indruk,
dat in de volgende twee sets nau
welijks iets meer werd gepres
teerd Via 15-11 en 15-8 zegevier
de NOVO.
De reserves van LUSV stelden te
leur bij het Katwykse Blok'77
Weliswaar begonnen de Leidsc
dames voortvarend maar een 6-
12 voorsprong was nog niet vol
doende om de eerste setzege te
grijpen Vooral dankzij een voor
treffelijke Truus Kuyt stevende
de Katwijkse ploeg naar een dui
delijke 3-0 overwinning.
In Up GO cn S'70 lieten elk.
geen duimbreed toe 2-2 VCL
klom een plaatsje op de ranglyst
dankzij een 3-1 zege op VCS uit
Sassenheim.
Geen sneeuw:
start van
skiseizoen
verschoven
VAL D'ISERE Het staat tharu
vast dat de voorgenomen start
van het internationale skiseizoen
1981 82 niet op 2 decernb«-r ml
kunnen plaaLsvtnden. Er is geen
De afdeling dames van 2 december
in Val D'Isere en de reuzenslalom
voor heren zijn 24 uur verschoven
en nu gepland op 4 december. De
eerste afdeling bij de heren, mee
tellend voor de wereldbeker zal
op 5 december en de reuzensla
lom op 6 december plaatsvinden.
De afdaling bij de heren zal ech
ter pas doorgaan als het vana/
maandag as. gaat
Valt er op piste van Val D'isere
ook dinsdag geen sneeuw dan zal
het gehele openingsprogramma
komen te vervallen
AMSTERDAM (GPD) - Profes
sor doctor Max Euwe, die
door het behalen van de we
reldtitel de belangstelling
voor de schaaksport in Neder
land tot enorme bloei heeft ge
bracht, heeft het belang van
zijn hobby nooit willen over
schatten. „Schakenach",
was het standpunt, dat Euwe
vanaf het begin van zijn car
rière tot aan zijn dood heeft
gehuldigd. „Er zijn belangrij
ker dingen in het leven", ver
kondigde hij nog onlangs in
een interview met deze krant
ter gelegenheid van zijn 80e
verjaardag.
Max Euwe, die op 20 mei 1901
in de Amsterdamse Water
graafsmeer werd geboren,
leerde hèt schaken al op jonge
leeftijd van zijn ouders. Toen
hij tien jaar was, won hij een
kerstvierkamp. Dat was des
tijds voor anderen aanlei
ding om hem een wonderkind
te noemen. Maar dat heeft Eu
we zelf nooit zo gezien. „Ik
was geen ivonderkind. Een
wonderkind krijgt alles aan
gewaaid. Ik heb er altijd
hard voor moeten werken.
Omdat ik als jongetje van
tien jaar dat kersttoernooi
won, kreeg ik heel wat publi
citeit. Maar het stelde bitter
weinig voor. Ik heb nog wat
partijtjes uit die tijd geno
teerd. Ze zijn slecht genoeg
om te kunnen constateren,
dat ik geen wonderkind
Nuchter
De afstandelijkheid ten opzich
te van de schaaksport heeft
het leven van Euwe geken
merkt. Toen de successen zich
begonnen af te tekenen - in
1921 werd hij in Nijmegen
voor het eerst Nederlands
kampioen - bleef hij nuchter.
„Ik heb me in mijn studenten
tijd wel intensief met schaken
bezig gehouden, maar ik ben
nooit in een roes geraakt".
Zijn denkwereld werd niet
door schaken beheerst. Euwe
die erelid was van het Leids
Schaak Genootschap heeft
nooit de mensen kunnen be
grijpen, die het schaakspel
als een dramatisch gebeuren
beschouwen.
Zijn studie leed dan ook niet
onder de schaaksport. Op 28
april 1926 promoveerde Euwe
op een onderwerp uit de diffe
rentiaalmeetkunde tot doctor
in de wis- en natuurkunde.
Niet lang daarna deed hij
zijn intrede in het onderwijs
als wiskundeleraar aan het
Meisjeslyceum in Amster
dam. Later werd Euwe pro
fessor in de informatica aan
de economische hogescholen
in Rotterdam en Tilburg.
Nederlands kam
pioen
Euwe was Nederlands kam
pioen van 1921 tot 1954 met
een onderbreking van twee
jaar (1936-1938), toen Lan
dau de titel opeiste. In 1954
moest Euwe zijn titel - toen
definitief - afstaan aan Jan
Hein Donner. Het spel van
Euwe was kenmerkend voor
zijn afstandelijke houding:
kalm en bedaard. In zijn spel
streefde hij naar het klassie
ke, het wetenschappelijke,
naar het algemeen-als-goed-
erkende. Zijn beoordeling
van de stellingen was objec
tief en hij was een meester in
de verdeling van zijn tijd.
Euwe was bovendien een man,
die moeilijk uit zijn even
wicht was te brengen. Voor
provocaties van tegenstan
ders was hij niet gevoelig. Zo
liet tegenstander Aljechin
voor aanvang van de WK-
strijd het schaakbord door
een poes besnuffelen. Euwe
zou zich daaraan geirriteerd
hebben, maar dat ontkende
hij later ten stelligste. „Ik
speel niet zozeer tegen mijn
tegenstander, maar tegen de
situatie op het bord. Dat is
een heel verschil".
Wereldtitel
Die eigenschappen hebben Eu
we in 1935 de wereldtitel op
geleverd. Zijn tegenstander
was de Russische wereldkam
pioen Alexander Aljechin
(toen 43). die al sinds 1927 als
beste schaker ter wereld te
boek stond. Euwe begon
zwak. na negen partijen
stond hij achter met 6-3. Maar
de ommekeer kwam in de
tiende partij. In de veertien
de partij kwam hij op gelijke
hoogte: 7-7 en in de 25e partij
kwam hij voor het eerst op
voorsprong, die hij niet meer
liet schieten.
Hoewel heel Nederland in een
schaakroes verkeerde (op
scholen, kantoren en in de
huiskamers werd plotseling
veelvuldig geschaakt), bleef
Euwe kalm onder het succes.
Toen hij vanwege zijn pas be
haalde wereldtitel op het mi
nisterie werd gehuldigd en de
toegestroomde ambtenaren
hem bij het vertrek hartelijk
toejuichten, moet hij fluiste
rend van achter zijn hand
hebben opgemerkt: Hebben
die mensen nou echt niets be
ters te doen?"
Twee jaar later raakte Euwe
zijn wereldtitel kwijt, toen
Aljechin met grote overtui
ging de revanchewedstrijd
met 15,5-9,5 won Euwe was
de vijfde wereldkampioen ge
weest. Van 1946 tot 1947 koos
Euwe voor het beroepsscha
ken, maar hij kwam daar
gauw van terug. „Dat is een
zwarte periode uit mijn
schaakcarrière geweest".
F IDE-president
De belangrijkste schaakperiode
in zijn leven begon, toen Eu
we in 1970 president werd
van de FIDE, de wereld
schaakbond. Onder zijn lei
ding groeide de FIDE sterk.
Hij maakte door de hele we
reld goodwill-reizen en be
waarde de eenheid, ondanks
hoogoplopende problemen
met de Amerikaan Bobby Fi
scher, wereldkampioen van
1972 tot 1975
De sportiviteit heef bij Euwe
altijd hoog in het vaandel ge
staan. Toen Fischer veertien
was. heeft Euwe eens tuee
partijen tegen hem gespeeld.
De eerste partij won Euwe na
twintig zetten en de tweede
had hij ook kunnen winnen.
Maar toen barstte Fischer in
tranen uit en Euwe bood hem
daarom remise aan. „Ik ben
een schaker, geen slager", zo
Tot
verklaarde hij zijn handel
wijze.
zijn dood is Euwe met
schaken bezig jewe* t Oj
januari van het volgend jaar
zou hij beginnen mef het toer
nooi om het wereldkampioen
schap correspondentie-scha
ken Hij was nog altijd be
hoorlijk op de hoogte van de
moderne schaaktheoneèn en
hij zag legen die titelstrijd
dan ook niet op. Zover u het
echter niet meer gekomen
ADVERTENTIE
AMERSFOORT De gehandicapten sportwe
reld zal een keuze moeten maken tussen de
twee poten waarop zijn rust, die van de sport
en die van de gehandicaptenzorg in relatie
met de charitas. Voor mij is die keuze moei
lijk. De sportwereld van de gehandicapten
zal zich steeds meer als onderdeel van de to
tale sport moeten gaan beschouwen en, waar
dat kan, gebruik maken van de bestaande
mogelijkheden binnen de validensport.
Aldus staatssecretaris Hans de Boer van Cul
tuur, recreatie en maatschappelijk werk in
zijn openingstoespraak van het gisteren in
Amersfoort gehouden congres over sport
beoefening voor gehandicapten, als als the
ma had 'hoe kan de gehandicaptensport op
lokaal niveau meer gestalte krijgen'.
Wil de gehandicaptensport tot een stevig fun
dament komen, dan zal naar de mening van
De Boer de bestaande situatie, waarin vooral
van bovenaf de gehandicaptensport wordt
geleid, moeten worden omgebogen naar een
meer onafhankelijke positie op lokaal ni
veau. Dit bij voorkeur in samenhang met de
validensport, waardoor bestaande scheids
muren kunnen worden geslecht.
Bovendien zou dit verstandig zijn uit overwe
gingen van doelmatigheid. De staatssecreta
ris denkt daarbij aan secties of afdelingen
voor gehandicaptensport bij lokale sportver
enigingen. waarmee wordt voorkomen dat
er verenigingen voor gehandicapte sporters
ontstaan, die door hun kleine ledentallen
een geringe levensvatbaarheid hebben.
De Boer is zich ervan bewust, dat de weg voor
de gehandicapten naar de valide sport niet
gemakkelijk zal zijn. Daarvoor zullen be
staande vooroordelen ten opzichte van el
kaar uit de weg moeten worden geruimd
Bovendien zal de validensport zich meer
open moeten stellen, terwijl de gchandicap
tensport minder vanuit de eigen, categorale
sfeer zal moeten gaan opereren
Alles samen, inklusief bedrukking met uw naam etc., inklusicf btw, ver
zend en portokosten nu voor nog geen 3 tientjes
k.v.k. zutphen 36697
Hiermee bestel ik 100 vel briefpapieren
100 enveloppen bedrukt volgens eigen mo
del of ontwerp.
tel. nr.
code/plaat
Bijgesloten vindt u mijn betaling door middel van
bank cheque/giro betaalkaart
I postgiro overschr. kaart gironr. 21 23 133
(t.n.v. van Oosten Lissc b.v. Stationsstraat 44,Twello).
Deze bestelbon samen met uw ontwerp of model en betaal middel in
een envelop zonder postzegel sturen aan.
van Oosten Lissc b.v Antwoordnummer 101 v 7300 B Ipddoon
Max Euwe tijdens de huldiging
in 1935, toen hij de wereldtitel had
veroverd.
.V
