Opschudding rondY an Agt
"Velen betrokken bij
milj oenenoplichting"
Lange gezichten
en lange tenen
Groot deel emigranten
komt met heimwee terug
Plannen voor accijnsverdubbeling ingediend
Compromis" gevonden
voor omstreden kogel
De Beurs
Eigenhandig
is zó!
Een week debatteren
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1981
PAGINA 7
ROTTERDAM (GPD) - Eén op de
drie Nederlandse emigranten
keert na kortere of langere tijd
terug naar zijn vaderland. De
motieven daarvoor lopen uiteen,
maar doorgaans beschouwen zij
zichzelf niet als mislukt. Dat is
sociologen van de Erasmus Uni
versiteit Rotterdam gebleken bij
onderzoek dat zij onder terugge
keerde emigranten hebben ge
daan.
De belangstelling voor emigratie
neemt de laatste tijd weer sterk
toe. Naar verwachting zoeken dit
jaar om en nabij 6000 Nederlan
ders hun heil elders, twintig pro
cent meer dan in 1980. De mees
ten gaan naar Australië en
Nieuw-Zeeland; samen dit jaar
zo'n 3500.
Het is ondertussen nog niets in ver
gelijking met de jaren kort na de
oorlog. In het topjaar 1952 ver
trokken er tegen de 50.000. Van
de emigranten uit die tijd zijn er
overigens beduidend minder te
ruggekeerd dan de dertig pro
cent die in de latere iaren toch de
voorkeur aan het oude vaderland
gaf.
Het feit dat ze niet konden wennen
aan de levensstijl in het emigra-
tieland bleek voor 24 procent van
de remigranten de reden te zijn
geweest om naar Nederland te
rug te keren Eén op de vijf
noemden (ook) als reden dat zij
geen of slechts onbevredigend
werk hadden kunnen vinden.
Bij ongeveer even velen was het
ronduit heimwee die tot de te
rugkeer noodzaakte. Niet zelden
speelde daarin invloed mee van
familie in Nederland. „Brieven
zijn de pest en geluidsbandjes
zijn nog erger", zei één van de te
ruggekeerden. „Je krijgt er
heimwee van." In één op de tien
gevallen was het overlijden van
de partner in het emigratieland
reden om naar Nederland terug
te gaan. Men zocht dan steun bij
familie in het moederland.
Acht procent van de remigranten
gaf als reden op dat zij zich in het
emigratieland benauwd hadden
gevoeld door een gebrek aan
mentale vrijheid; in Nederland,
zo hadden zij dat ervaren, was
men veel vnjer geweest in zijn
doen en latep en in het uiten van
zijn opvattingen.
Dat velen niet konden wennen aan
de andere levensstijl in het land
waarvan zij zo veel hadden ver
wacht, kwam niet zelden door de
andere omgang tussen mannen
en vrouwen. Hoewel het gebrui
kelijk is. dat vrouwen in de emi-
gratielanden buitenshuis
werken, zo zeggen de onderzoe
kers in hun rapport, voelen veel
emigrantenvTouwen zich gedis
crimineerd. Met name Australië
en Nieuw-Zeeland worden als ty
pische mannenmaatschappijen
bestempeld, waar de vrouw een
ondergeschikte rol speelt.
Degenen die terugkeerden be
schouwen zichzelf bepaald niet
als mislukt De inpassing in de
Nederlandse samenleving blijkt
echter vaak onverwacht moeilijk
te zijn. Men is zelf veranderd en
de Nederlandse samenleving
blijkt veranderd. Het beeld van
Nederland blijkt imiddels heel
anders te zyn dan men elkaar in
het emigratieland had voorge
houden.
Essentiele zaken als een woning en
werk blijken na de terugkeer
moeilijk te verwerven. Toch is
van de teruggekeerden slechts
vier procent werkloos. Bijna één
op de tien die terugkwamen,
emigreert opnieuw. Sommigen
hebben dat al vier keer gedaan.
Na terugkeer vinden ze Neder
land toch minder aantrekkelijk
dan ze hadden gedacht.
UTRECHT (ANP) - De Landelijke
Bewapeningscommissie heeft de
politieministers De Ruiter (justi
tie) en Van Thijn (binnenlandse
zaken) geadviseerd een nieuwe
ontwikkelde kogel van Duitse
makelij te kiezen als alternatief
voor de omstreden stopkogel. De
nieuwe munitie moet de zoge
naamde volmantelmunitie ver
vangen en is bedoeld voor ge
bruik in het nieuwe politiepi
stool, de Walther P5.
ADVERTENTIE
Uw C V-installatie
altijd in
topconditie I
meteen
onderhouds-
kontrakt van
rnlnjl technisch bureau
ss^mampaey
haarlem bv
Ons kontaktadres
dhr. H. Springer,
Soembastraat 50, Leiden,
tel 071-131298 ot
023-319454.
WEERRAPPORTEN
Dit heeft voorzitter H. Teeuwen
van de Algemeen Christelijke
Politiebond (ACP) gisteren ge
zegd na afloop van de in Utrecht
gehouden ACP-ledenvergade-
ring.
De Duitse kogel houdt het midden
tussen de huidige volmantelko-
gel en de destijds door de bewa
peningscommissie geadviseerde
stopkogel, waarvan de verwoes
tende werking na proeven te
groot bleek. Gebruik van de hui
dige volmantelmunitie leek ech
ter ook onverstandig, omdat de
kogel een doordringende wer
king heeft van 90 procent (in veel
gevallen schiet hij dwars door
het lichaam heen zonder dat de
getroffen verdachte (uitgescha
keld" wordt) en een stoppende
werking van maar tien procent.
De destijds door de commissie-
Valken voorgestelde stopkogel
heeft een stoppende werking van
90 procent en een doordringende
werking van tien procent. De nu
voorgestelde "compromis-ko
gel" heeft eveneens een enorme
stoppende werking en slechts
een zeer kleine doordringende
werking, maar de verwoestingen
die deze munitie aanricht zouden
veel geringer zijn dan de stopko
gel.
ADVERTENTIE
VENRAY (ANP) - Op het station
van Venray zijn gisteravond om
streeks zeven uur twee treinreizi
gers lichtgewond geraakt toen een
trein op een wissel ontspoorde. Het
middelste deel van de trein Nijme-
gen-Roermond kantelde, waardoor
het treinverkeer langs Venray twee
uur lang moest worden stilgelegd.
Om negen uur kon het treinverkeer
over één spoor weer plaatsvinden.
De ravage is pas vandaag in zijn
geheel opgeruimd.
Senator wilde
in uniform
naar vredesmars
HILVERSUM (GPD) - Senator
Bas de Gaay Fortman had in
zijn uniform van reserve-offi
cier deel willen nemen aan de
vredesdemonstratie, zater
dag in Amsterdam.
Het uitdrukkelijke verbod van
minister Van Mierlo van de
fensie om in uniform te de
monstreren, heeft hem van
dat voornemen doen afzien.
Dat vertelde De Gaay Fort
man gisteravond in het tele
visieprogramma "Ver-van-
M'n-bed-show"
DEN HAAG (GPD) - Pas vanmiddag is in de Tweede Ka
mer het debat over de regeringsverklaring voortgezet en
zullen de ingediende moties in stemming worden ge
bracht. Premier Van Agt zorgde gisteren tegen de avond
voor uitstel en grote opschudding door een brief dat hij
niet - zoals beloofd - om zeven uur het antwoord in twee
de termijn zou kunnen geven.
dingen. Naar zijn mening was
het „een smoes" dat de regering
onvoldoende tijd had voor het
voorbereiden van de antwoor
den. Hij verweet Van Agt, de
Tweede Kamer als een stel kwa
jongens te behandelen.
„Wat aan de orde is, is dat de Ka
mer moet dansen naar de pijpen
van de heer Van Agt. Daar wens
ik niet aan mee te doen", aldus
Bakker, die zich verzette tegen
uitstel van het debat tot vanmid
dag. „Als de Kamer dit accep
teert, dan hebben de woordvoer
ders van de regeringsfracties -
toch al niet zulke helden - zich
voortaan op hun knieën op het
spreekgestoelte te bewegen. De
minister-president vindt dat hij
heilig is. Dit is belachelijk".
Bakker zei voorts. „Als de minis
ter-president weigert te praten,
dan hoort hij daar niet te zitten
En als deze Kamer een beetje lef
zou hebben, dan zou ze me dat
nazeggen". Ook PPR-fractieleid-
ster Beckers veroordeelde de
handelwijze van Van Agt: „Hij
gedraagt zich als een verwend
kind".
Het voorstel tot uitstel haalde niet
temin een Kamermeerderheid
Tegen stemden de (kleine) oppo
sitiepartijen en een aantal leden
van PvdA en D'66. WD-leider
Wiegel was wel voor het uitstel.
"D'66 moet de oren worden ge
wassen. Daar is tijd voor nodig.
Die moet de regering worden ge
geven", zei hij.
Uitvoerig politiek overleg over de
beantwoording was nog nodig,
aldus Van Agt. Daarbij ging het
ook om „de opvallende onwel
willendheid waarmee ik met na
me door de woordvoerders van
de regeringsfractie D'66 vandaag
ben bejegend". D'66-leider
Brinkhorst en de democraat
Engwirda hadden Van Agt eer
der op de dag scherp verweten
dat hij in eerste termijn onvol
doende op de vragen uit de Ka
mer was ingegaan
Tijdens een ordedebat van een
klein uur verklaarde Van Agt gis
teravond, dat er geen sprake was
van een politiek geschil met de
regeringsfractie D'66, maar van
een verschil in waardering van
de omgang tussen regering en
Kamer. Persoonlijke gesprekken
tussen hem en Brinkhorst wezen
dat uit, aldus de premier.
Van Agt verzekerde de Kamer dat
het gevraagde uitstel alleen al
vanwege de berg te beantwoor
den vragen noodzakelijk was.
Het kabinet moest, alvorens Van
Agt kon antwoorden, standpun
ten bepalen over moties die ge
voelige onderwerpen betreffen.
Zo liggen er moties over de kern
bewapening, mogelijke kortin
gen op de kinderbijslag, het
scheppen van meer deeltijdba
nen en over het plan om te kor
ten op de ziekte-uitkeringen.
De opschudding verwekkende
brief aan de Kamer had Van Agt
geschreven, zo verzekerde hij,
buiten medeweten van de andere
ministers. Vice-premier Terlouw
(D'66), die net als Den Uyl
(PvdA) de premier tijdens het de
batje flankeerde om te bewijzen
dat er geen sprake was van grote
politieke problemen, zei desge
vraagd „niet erg gelukkig te zijn"
met de passage over de houding
van D'66.
Brinkhorst zei dat D'66 zich als re
geringsfractie niet zal onthouden
van kritiek op het kabinet. „Er is
niets gezegd dat niet door de par
lementaire beugel kon", zei hij.
„Onze kritiek mag niet worden
vertaald in politieke onwelwil
lendheid"
Stel kwajongens
CPN-fractievoorzitter Bakker ver
oordeelde de handelwijze van de
premier in zeer scherpe bewoor-
Belastingen
Inmiddels heeft het kabinet giste
ren vier wetsvoorstellen inge
diend, die voorstellen tot belas
tingverhoging betreffen. In to
taal moet daardoor 700 miljoen
gulden meer in de rijkskas
vloeien. Het gaat om een geringe
verhoging van de loon- en in
komstenbelasting en verhogin
gen van de accijns op bier (van
ëén naar twee kwartjes per liter),
suiker (van 4,34 naar 8,68 per
100 kilo), limonades en vruchten
sappen (17 cent per liter). Deze
wetsvoorstellen staan los van de
zogenaamde (eenmalige) solida-
riteitsheffing in 1982 en zullen in
de tweede week van december in
de Kamer worden behandeld.
Pas daarna zullen de eerste be
grotingen door het parlement ge
loodst kunnen worden.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locamo
Londen
Luxemburg
regen 10
regen 11
regen 10
regen 9
regen 10
regen 11
regen 9
geheel bew. 10
geheel bew. 10
regen -
licht bew. 18
Mallorca
Munchen
Oslo
Parijs
Split
Stockholm
Casa Blanca
Istanbul
Las Palmas
Tel Aviv
onbewolkt
licht bew.
zwaar bew.
onbewolkt
onbewolkt
geheel bew.
half bew.
licht bew.
licht bew.
half bew.
geheel bew-
half bew.
half bew.
licht bew.
licht bew.
20 7 0
12 3 1
16 10 0
1 4 01
15 11 07
16 0 -
7 2 02
11 4 02
- 16 -
9 4 0
24 16 0
Verder veel nieuws
over doe-het-zelf materialen
en -gereedschappen,
woningverbetering,
woningonder houd, sanitair,
energiebesparing,
binnen- en buitentuinen
handwerkenhan denarbeid,
modelbouw, hobbies.
Alles over zuinig autorijden!
TT biljetten op vele stations!
De beurs is open van
11.00-l7.00u en 19.00-22JOu.
Zat.en ion. 11.00-l7.00u.
t/fa 22 november
Aboy 'Rotterdam
DEN BOSCH (GPD/ANP) - Behal
ve de voormalige geneesheer-di
recteur, Van der S., zijn nog min
stens dertig anderen betrokken
bij financiële manipulaties tot
een bedrag van bijna twee mil
joen gulden in het Eindhovense
Catharina-ziekenhuis.
Dat is gisteren door Van der S. zelf
meegedeeld tijdens de rechts
zaak in Den Bosch tegen de van
fraude verdachte geneesheer-di
recteur. Naar aanleiding daarvan
heeft de rechtbankpresident, mr.
J. van der Loo, besloten de zaak
aan te houden. De volgende zit
ting vindt plaats op 14 januari
van het volgend jaar.
In mei 1979 werd het justieel dti-
derzoek naar de gedragingen van
Van der S. in gang gezet, nadat
hij tegenover het bestuur van het
Catharinaziekenhuis had toege
geven vanaf 1974 gemanipuleerd
te hebben met gelden van het
ziekenhuis. Verdachte verklaar
de toen dat het daarbij ging om
een bedrag van negen ton, dat hij
vervolgens aan het bestuur heeft
teruggegeven. Terzelfder tijd
bood hij zijn ontslag aan.
Gisteren stond Van der S. terecht
wegens valsheid in gescnnite.
De officier van justitie, mr. J.
Smits van Oyen, heeft uitgere
kend dat de verdachte in 59 ge
vallen heeft geknoeid met
kwitanties.Het reisbureau Wa-
gon-Lits en de Belgische lucht
vaartmaatschappij Sabena zou
den Van der S. daarbij een hand
je geholpen hebben. Van der S.
Voor de rest zou hij medewer
king gekregen hebben van leve
ranciers van wijn. antiek en ju
welen en van bedrijven in radio-
en televisieapparatuur
ADVERTENTIE
De publieke tribune van de
Tweede Kamer was gister
avond om zeven uur afgela
den. Tientallen mensen
moesten staan, evenzovelen
hingen uit de loges. Zoveel
belangstelling was er de hele
week tydens de debatten
over de regeringsverklaring
nog niet geweest. De reden:
er gebeurde iets!
Dne dagen van volstrekt ge
brek aan politieke strijd en
matte spreekbeurten van ka
merleden en minister-presi
dent hadden zelfs de betrok
ken volgers van het politieke
gebeuren nauwelijks kunnen
boeien. En toen enkele ka
merleden premier Van Agt
daarvan een verwijt maakten,
was er plotseling een inci
dent, dat iedereen op de punt
van de groene bankjes
bracht.
Niet de inhoud van het rege
ringsbeleid. maar een ruzietje
tussen vooral D'66 en de pre
mier wist de volle aandacht
te verkrijgen. Van Agt heeft
daar met zijn optreden van
deze week in de Kamer in be
langrijke mate toe bijgedra
gen, maar het is niet alleen de
premier die blaam treft.
Van Agt mag dan maandag de
regeringsverklaring op een
weinig geinspireerde manier
hebben afgeraffeld - hij deed
er maar liefst 40 minuten kor
ter over dan werd verwacht
de inhoud van dat stuk gaf
ook geen enkele aanleiding
voor een hoogstaande, bewo
gen voordracht van de rege
ringsleider.
Dieptepunt
Ook de inbrengen die de diver
se woordvoerders van de
Tweede-Kamerfracties dins
dag ten beste gaven liepen
niet over van originaliteit en
bewogenheid. Het matte, af
en toe werkelijk genante ant
woord van premier Van Agt
op woensdagmiddag, was
eerder een voortzetting van
die sfeer dan een plotseling
dieptepunt.
Voor een deel is dat geen won
der. Het huidige kabinet
wordt gevormd door drie par
tijen die slechts via uiterst
minutieuze onderhandelin
gen over elke letter, punt en
komma en een heuse crisis
tot een regeerakkoord kon
den komen. De grote politie
ke kwesties zijn daarin - al
thans voor het moment - ge
regeld.
Het debat over de regerings
verklaring was de afgelopen
dagen dan ook veel meer een
strijd in en om de marges. De
uitkomst van het debat stond
vast: het kabinet zou niet in
moeilijkheden komen, zelfs
niet door wat onenigheid
over een kernwapenmotie of
het gestoei met solidarileits
heffing of ziekengeld.
Maar vooral omdat de rege
ringsverklaring een vaag
stuk was, riep zij bij de Twee
de-Kamerfracties. en vooral
de oppositie, veel vragen op
in het debat van dinsdag.
Hoewel, het leek die dag
soms meer op een negen uur
lang vragenuurtje dan op een
debat.
Het antwoord dat premier Van
Agt daar woensdag echter op
gaf deed aan die vele vraagte
kens bij de Kamer geen
recht. Van Agt kondigde te
voren aan dat hij voor viere
neenhalf uur aan papier voor
zich had liggen, maar zei erbij
niet zoveel tijd te zullen ge
bruiken. Hij sloeg veel - vaak
ongelezen - over, liet tal van
vragen onbeantwoord en
toonde zich zacht gezegd wei
nig geïnspireerd
Toen hij een stukje tekst, ge
schreven door D'66-minister
Terlouw (economische za
ken) niet kon lezen, werd
hem door een andere minis
ter geadviseerd het dan maar
in zijn eigen WOf i. 0 M Mj
gen. „Dat kan niet, want ik
snap er niets van", was het
antwoord van Van Agt Dat
kan gebeuren, maar de pre
mier deed ook daarna weinig
moeite om te tonen dat hy
meer was dan een veredelde
voorlezer van door andere
ministers geschreven stukjes
tekst.
Dat op dat optreden vanuit de
Kamer kritiek zou komen
kon Van Agt voorzien. Die
kntiek was hard, maar ging
nergens over de schreef. Van
Agt verweerde zich slechts
door te zeggen dat een volle
dig antwoord twee maal zo
veel tijd gevergd zou hebben.
Nou en?
Bij een vollediger antwoord
had de Kamer waarschijnlijk
minder nieuwe vragen hoe
ven te stellen en had hij ook
minder tijd nodig gehad om
zijn antwoord in tweede ter
mijn voor te bereiden. Bo
vendien had hy veel van de
antwoorden woensdagavond
vóór zich liggen. Hij gaf er
echter de voorkeur aan ze
niet uit te spreken.
Dat Van Agt daarna gisteren
tijd te kort zou komen lag
ook voor de hand. De tweede
termijn van de Kamer eindig
de om twee uur. Pas om vier
kwamen de eerste door amb
tenaren van diverse departe
menten opgestelde concept-
antwoorden bij de premier
binnen. De tyd om daarna die
antwoorden nog tot een goed
verhaal te bewerken was in
derdaad te kort en alleen
daarom was uitstel te verde
digen.
Boze brief
Als Van Agt zijn verweer daar-
by gelaten had. waren er don
derdagavond wellicht min
der problemen rond het uit
stel geweest Nu hy echter in
zyn brief op verwijtende toon
het kritische D'66 als mede-
veroorzaker van dit uitstel
schilderde, kreeg het uitstel
plotseling een partijpolitieke
lading Vooral toen bleek dat
Van Agt zijn boze brief ge
heel op eigen houtje had ge
schreven. zonder er zijn vice-
premicrs Den Uyl en in het
byzonder D'66 leider Jan
Terlouw »n te kennen
Feitelijk ging m deze kwestie
niet om een politiek geschil,
maar om de wyze waarop de
regering de Tweede Kamer in
een zo belangrijk debat als
over de regeringsverklaring
bejegent Van Agt wist echter
niet de indruk te vermyden
dat hij zich vooral door de
kritiek - uit nota bene het ei
gen regeringskamp - op de
lange tenen getrapt voelde
En verongelijkt gedrag wordt
m de politiek door tegenstan
ders maar al te graag afge
straft Maar beter wordt een
debat daar zelden door.
HANS DE BKUIJN'
premier Den Uyl
