'Je moet wel met de
kernwapens beginnen'
Walesa vraagt hulp
Westerse vakbonden
Computer pakt overtreders
Breguet
mag niet
(voluit)
vliegen
aan
Allen niet vervolgd
"ME'er moet 21 zijn"
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1981
VARIA
PAGINA 17
Tienduizenden mensen, meer
dan duizend bussen en een
maximum aan extra rollend
materieel van de NS zetten
morgen koers naar Amster
dam voor de (waarschijn
lijk) grootste na-oorlogse
anti-kern wapen)demon-
stratie die ooit in Nederland
is gehouden.
De hoofdstad is er terdege op
voorbereid. Uitgebreide
voorzorgsmaatregelen zijn
genomen om de massale toe
loop van demonstranten
niet uit de hand te laten lo
pen. Tijd- en routeschema's
worden nauwgezet gevolgd.
Automobielen worden zo
veel mogelijk uit het cen
trum geweerd. De metro
rijdt gratis. En speciale or
deleiders zijn ingehuurd om
de voorspelde zes kilometer
lange protestmars rondom
het Museumplein in goede
banen te leiden.
In de organisatie zit, zoals
vaak wel wordt gedacht,
niet alleen het Interkerke
lijk Vredesberaad (IKV).
Ook andere vredesbewegin
gen, waaronder Pax Christi,
Stop de Neutronenbom,
Vrouwen voor Vrede, Ver
eniging van Dienstweige
raars etc., en een aantal poli
tieke partijen (PvdA, D'66,
PSP, PPR en CPN) hebben
zich verenigd in het organi
satiecomité.
Zij onderschrijven stuk voor
stuk de drie leuzen die op de
betoging worden meege
voerd. Eén: "Geen nieuwe
kernwapens in Europa - Niet
in Nederland noch in enig
ander land" (dus ook niet in
de Sowjet-Unie). Twee: "Wij
willen dat de regering terug
komt op haar instemming
met het NAVO-besluit van
12-12-'79 over de modernise
ring van de kernbewapening
in West-Europa". En drie:
"Wij willen dat de regering
bij haar NAVO-partners er
op aandringt het besluit van
12-12-'79 in heroverweging
te nemen".
Dat die leuzen hun uitwerking
niet hebben gemist, bleek de
afgelopen week in de Twee
de Kamer, waar met name
de regeringspartijen PvdA
en D'66 krampachtige pogin
gen deden om het regerings
standpunt (geen herziening
van het NAVO-besluit) iets
in de richting van hun ver
kiezingsprogramma's bij te
buigen.
Volgens die verkiezingspro
gramma's wijst de PvdA de
modernisering en plaatsing
'van 572 nieuwe Pershlng-II
en Cruise Missile keraraket-
ten in West-Europa af. En
dat doet ook D'66, zij het dat
deze partij een levensgrote
slag om de arm houdt door
de toevoeging: "in de huidi
ge omstandigheden". Beide
partijen hadden het dus erg
moeilijk met de regerings
verklaring op dit punt en
konden het tegenover hun
achterban niet verantwoor
den daar zonder meer aan
voorbij te gaan.
Vooral in de PvdA-fractie
heerste grote verdeeldheid.
Uiteindelijk werd de oplos
sing gevonden in een twee
tal moties, die op het eerste
gezicht met elkaar in tegen
spraak leken. De eerste, die
samen met CDA en D'66
werd ingediend, hield in dat
het NAVO-besluit van '79 als
basis moest dienen voor de
komende onderhandelingen
over wapenbeperking en
-beheersing tussen de VS en
de Sowjet-Unie. De tweede
motie kwam neer op een af
wijzing van de modernise
ring en plaatsing van de
atoomraketten door de NA
VO. Een motie die in de Ka
mer misprijzend een zoet
houdertje voor de PvdA-ach-
terban werd genoemd.
Inmiddels heeft de regering
duidelijk gemaakt dat zij de
laatste twee leuzen van de
anti-kernwapendemonstra
tie niet tot de hare zal ma
ken. Zij blijft op het stand
punt staan dat er geen her
ziening moet komen van het
NAVO-rakettenbesluit en
wijst daarmee impliciet de
doelstellingen van de beto
ging af.
Wie overigens meent dat de
demonstratie uitsluitend ge
richt zou zijn tegen de Ame
rikanen en de NAVO vergist
zich. Met de leus "Geen nieu
we kernwapens in Europa"
wordt wel degelijk ook de
kernbewapening van de
Sowjet-Unie bedoeld, de
middellange-afstands SS-20
atoomraketten inbegrepen.
Deze week kreeg de kernwa
pendiscussie een nieuwe im
puls toen de Amerikaanse
president Ronald Reagan
zijn voorstellen onthulde
die hij tijdens het topover-
leg met de Sowjet-Unie op 30
november in Genève op tafel
zal leggen. Een van die voor
stellen behelst de zogenoem
de nul-optie: de VS zijn be
reid af te zien van de statio
nering van Pershing-II en
kruisraketten in West-Euro
pa als de Sowjet-Unie zijn
SS-20, SS-4 en SS-5 raketten
wil "ontmantelen".
Het aanbod van Reagan werd
door Westeuropese rege
ringsleiders enthousiast be
groet. Maar sceptici houden
het op een propagandastunt
die welbewust is opgevoerd
aan de vooravond van de
wapenbesprekingen van 30
november.
Tot die sceptici behoort ook
mr. Ph.P. Everts. Hij is di
recteur van het Instituut
voor Internationale Studiën
aan de Leidse universiteit
en lid van het IKV. Zijn in
stituut houdt zich bezig met
wetenschappelijk onder
zoek op het gebied van inter
nationale vraagstukken en
bevordert ook de samenwer
king tussen verschillende
(sub)faculteiten die zich met
internationale studies bezig
houden.
Mr. Ph. P. Everts, directeur Leids universitair instituut:
Mr. Everts: er is dus eerder sprake van te weinig emoties.
symbolische actie te laten
worden. Maar je moet zo'n ac
tie wel steeds bekijken in ter
men van effectiviteit".
- Bent u er beducht voor dat vre-
desacties uit de hand gaan lo
pen als politiek succes uit-
blijft?
"Ik ben beducht voor het uit
blijven van resultaten van de
vredesbeweging. Dat kan ef
fecten oproepen, waarvan
apathie er één is en harde ac
ties een ander. Maar dat is
nogal academisch. Ik kan me
haast niet voorstellen dat het
hierna afgelopen is met de
vredesmamfestaties. Het zal
ongetwijfeld doorgaan, want
je kunt mensen nu eenmaal
niet bezighouden met dingen
die pas over tien jaar gebeu-
Invloed
Kun je zeggen dat vredesini
tiatieven in Europa invloed
hebben gehad op de houding
van de VS wat betreft de
kernwapens?
"Dat is moeilijk te zeggen. Wat
je in elk geval wel kunt zeg
gen is dat er in de VS een gro
te mate van onbegrip heerst,
wat natuurlijk nog eens ver
sterkt is door de regering van
Reagan. Men kan zich daar
eenvoudig niet voorstellen
hoe de zaken in Europa lig
gen. Naar buiten toe wordt er
de laatste maanden in de VS
dan wel een soort nieuwe be
leidslijn gevolgd waarbij ge
zegd wordt dat er erg veel be
grip bestaat voor de bewegin
gen in Europa. Maar intussen
vinden ze het wel allemaal
flauwekul".
En de voorstellen die Reagan
dan nu heeft gedaan om geen
atoomraketten in West-Euro
pa te plaatsen als de Sowjet-
Unie op haar beurt haar ra
ketten ontmantelt?
"Ik vind dat voor een belang
rijk deel propagandistisch
gezien de wijze van presenta
tie en het tijdstip waarop het
gebeurt. Refegan heeft zijn
voorstellen naar buiten ge
bracht kort voordat de onder
handelingen tussen de Sow
jet-Unie en de Verenigde Sta
ten - op 30 november moe
ten beginnen. Ik krijg dan
sterk de indruk dat dat ten
dele is ingegeven door een
poging om het tij in Europa
te keren en de publieke opi
nie te beïnvloeden".
"Ik denk dat temper omdat het
niet erg realistisch is om zo
plotseling aan te dringen op
een soort totale wapenstil
stand met voorbijgaan aan
wat er in het verleden is ge
beurd. De Sowjet-Unie heeft
bijvoorbeeld al twintig jaar
lang raketten in Europa staan
i nooit iets gezegd is".
Politie wil van papierbrij af
De leuzen van de vredesbewe
ging zijn, getuige de grote be
langstelling voor de demon
stratie, duidelijk aangesla
gen. Maar tegelijkertijd kun
je waarnemen dat de weer
stand ertegen toeneemt. De
vredesbeweging wordt into
lerantie, misleiding en eenzij
digheid verweten.
"Met de beweging van tegen
standers zal het wel meeval
len, denk ik, omdat er nog
geen duidelijke dragers van
die beweging zijn, bijvoor
beeld in de vorm van politie
ke partijen, vrouwengroepen
en dergelijke, zoals je die bij
de vredesbeweging wel hebt.
Er zijn dan wel mensen, zoals
het VVD-kamerlid Ploeg, die
zeggen: bij de vredesbewe
ging en met name bij het IKV
monopoliseren ze de hele
kernwapendiscussie. Maar ik
til daar niet zo zwaar aan.
Kennelijk is de vredesbewe
ging belangrijk genoeg, want
heel veel organisaties willen
erbij zijn, waaronder aanvan
kelijk ook een partij als het
CDA. En dan kunnen tegen
standers wel zeggen dat be
wegingen als het IKV menen
de wijsheid in pacht te heb
ben. Maar dat blijkt niet uit
de publicaties van het IKV".
Professor Couwenberg, de
Rotterdamse hoogleraar
staats- en bestuursrecht, ver
wijt het IKV dat het geen za
kelijke discussie voert. En ook
anderen menen dat het IKV
al te zeer speculeert op de
angst van mensen.
"Couwenberg zegt inderdaad:
het IKV roept ongecontro
leerde emoties op en daar
mee kun je niet zakelijk dis
WARSCHAU (UPI)- Lech
Walesa, de voorzitter van
de Poolse vrije vakbond
Slidariteit heeft gisteren
in een rechtstreeks ver
zoek aan de Westerse vak
bonden gevraagd om
meer voedselhulp aan Po
len. "Als de voedselsitua
tie in het land de komende
maanden niet snel verbe
tert", zei hij, "zullen in Po
len grote moeilijkheden
kunnen ontstaan".
De vakbonden in het Westen moe
ten, volgens Walesa, aan hun re
geringen vragen om "buitenge
wone en snelle voedselbijstand
aan Polen". Walesda haalde met
zijn verzoek het ongenoegen op
de hals van van de Poolse rege
ring.
Vice-premier Rakowski stelde So
lidariteit gisteren overigens ver
antwoordelijk voor de meeste
cussiëren. Maar ik denk dat
het eerder omgekeerd is. Ik
denk dat er juist een zeker
onvermogen is om die emo
ties politiek te vertalen. Er is
dus eerder sprake van te wei
nig emoties en in die zin is de
schets van Couwenberg feite
lijk onjuist. Waarbij je je bo
vendien nog kunt afvragen of
het uiten van emoties moreel
wel zo verwerpelijk is".
"Het IKV heeft overigens tal
van zakelijke analyses ge
maakt op grond waarvan je
wel degelijk een discussie
kunt voeren. Dat is ook wel
gebleken uit de invloed die
het IKV heeft gehad. Kijk bij
voorbeeld naar de politieke
partijen vlak vóór de verkie
zingen. Die hadden duidelijk
geen belang bij al te grote dis
cussies over kernwapens en
ze hadden er ook geen belang
bij een standpunt in te ne
men. Maar dat is wel ge
beurd. En die standpunten
zijn hun duidelijk afgedwon
gen door de vredesbewe
ging".
Reactionair
Prof. Couwenberg meent ook
dat de weg die bewegingen
als het IKV volgen niet de
juiste is. Streven naar af
schaffing van de kernwapens
is het voeren van een reactio
naire politiek, zegt hij, want
dan gaan we terug naar een
achterhaalde situatie waar
bij oorlog voeren technisch
onmogelijk is. Hij vindt dat
levensgevaarlijk omdat in
dat geval de stabiliteit ont
breekt.
"Het IKV is natuurlijk niet te
problemen in Polen. De vakbond
komt, volgens de vice-premier,
herhaaldelijk gemaakte toezeg
gingen om geen stakingen uit te
roepen, niet na.Lech Walesa is
gisteren afgetreden als hoofd van
de afdeling van de zelfstandige
vakcentrale op de Lenin-
scheepswerf in Gdansk, zo heeft
een woordvoerder bekendge
maakt.
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
(ANP) - In overleg met zijn bur
gemeester heeft het gemeente
lijk politiekorps in Krimpen aan
den IJssel dezer dagen besloten
een agent pas toe te laten tot de
Mobiele Eenheid indien hij ten
minste 21 jaar is en daarnaast mi
nimaal één praktisch dienstjaar
heeft.
Volgens een woordvoerder van de
Krimpense politie is daarmee in
gespeeld op de uitkomsten van
vreden op het moment dat
we de kernwapens weg heb
ben. Ook het afschrikkingsef
fect van de conventionele wa
pens is nog zeer groot. Er
wordt dus niet uitsluitend
naar de kernwapens geke
ken. Maar je moet er wel mee
beginnen omdat er geen ant
woord is op een nucleaire
aanval. Ik zou me heel goed
kunnen voorstellen dat je als
vredesbeweging straks gaat
kijken naar het conventione
le overwicht, bijvoorbeeld
van de Sowjet-Unie die, zoals
dan gezegd wordt, een tan
kovermacht zou hebben. En
wat die stabiliteit betreft: het
is niet hard te maken dat one
venwichtigheid in de weder
zijdse bewapening een oorlog
tot gevolg zou hebben".
Maar er is alwel 35 jaar lang
sprake van een betrekkelijke
vredestoestand terwijl er al
die tijd aan beide kanten na
drukkelijk gestreefd is naar
een militair evenwicht.
"Dat is waar. En ik zal ook niet
ontkennen dat er een zekere
samenhang is tussen die be
wapening en de betrekkelij
ke vrede die er is. Maar er
wordt al lange tijd gestreefd
naar ontwapening en daar
komt niets van terecht. Dus
waarom zou je dan niet een
zijdig streven naar ontwape
ning?"
Concessies doen
Wat je nu ziet is aan de ene
kant een enorm succes voor de
vredesbeweging, maar an
derzijds een patstelling in het
parlement op het gebied van
de kernwapens. Dat kan wel
Walesa heeft als reden voor het op
geven van de functie aangevoerd
dat hij overwerkt is. Tegenstel
lingen tussen bepaalde persoon
lijkheden en ruzies binnen de af
deling op de scheepswerf zouden
echter minst een even grote re
den zijn. Hij blijft landelijk voor
zitter van Solidariteit.
een onderzoek dat is gehouden
door het Wetenschappelijk On
derzoek en Documentiecentrum
(WODC) van het ministerie van
justitie. "Momenteel bestaat er
geen enkele eis ten opzichte van
de toetreden tot de ME', aldus de
woordvoerder.
Uit dat bewuste onderzoek kwam
naar voren, dat het veelal jonge
politiemensen met weinig erva
ring zijn, die bij ME-acties wor
den ingezet.
eens tot gevolg hebben dat het
politiek effect van de vredes-
actie straks uitblijft. Dan ont
staat er een soort vacuüm en
wat gebeurt er dan?
"Het is natuurlijk waar dat de
vredesbeweging niet zonder
succes kan. Zij kan zich niet
tevreden stellen met schijn
successen. Dus zij moet, wan
neer er sprake is van een po
sitieve politieke ontwikke
ling, concessies doen en
openlijk erkennen dat zo'n
ontwikkeling, hoe klein ook,
zinvol is. Sommige mensen
zullen dan tevreden zijn en
zeggen: zie je wel, de vredes-
actie heeft effect gehad. An
deren zullen zeggen: we gaan
door".
"Maar wat er zal gaan gebeuren
na de vredesmanifestatie, een
afzwakking bij de vredesbe
weging of een verheviging,
dat is moeilijk te zeggen. Bij
het uitblijven van succes
kunnen er een paar dingen
gebeuren. Men kan terugval
len in een soort apathie. En
een kleiner deel zal waar
schijnlijk gaan zoeken naar
onorthodoxere methoden,
zoals bij de actie tegen Dode-
waard is gebeurd. Maar aan
de andere kant: na het besluit
in de Tweede Kamer over de
modernisering en plaatsing
van de kernraketten in 1979
is er, terwijl succes uitbleef,
toch ook een verheviging van
de inspanningen geweest bij
de vredesbeweging".
Zou u die onorthodoxe metho
den om het doel te bereiken,
gerechtvaardigd vinden?
"Ik zou het heel begrijpelijk
vinden en ook wel verstandig
als het doel is om het een
DEN HAAG (ANP) - Als mi
nister Van Mierlo van defen
sie zal besluiten het vliegver
bod voor de Breguet Atlantic
marinevliegtuigen op te hef
fen, dan wordt er voorlopig
toch een beperking opgelegd
in het vliegbereik van dit toe
stel.
Dat schrijft de bewindsman
van defensie in antwoord op
vragen van de leden van de
vaste Kamercommissie voor
defensie. In een begeleiden
de bnef aan de Tweede Ka
mer schrijft de minister dat
hij in zijn antwoorden nog
geen standpunt inneemt over
die opheffing van dat vlieg
verbod. Maar vóór het mon
deling overleg dat de be
windsman begin december
met de defensiecommissie
heeft, zal hij zijn principebe
slissing bekend maken.
ARNHEM (GPD) - Justitie en po
litie in Gelderland hebben plan
nen om de vaak omslachtige pro
cedures voor afhandeling van
massale verkeersovértredingen
(zoals verkeerd parkeren en door
rood licht rijden) nog verder te
vereenvoudigen. Er ligt een
voorstel klaar om de tijdrovende
processen-verbaal te vervangen
door kleine voorgedrukte formu
lieren die nauwelijks groter zijn
dan het ouderwetse parkeerbon
netje.
De politieman die zo'n bekeuring
wil uitdelen, hoeft het mini-pro-
ces-verbaal maar onder de rui
tenwisser van de auto te schui
ven. Als blijkt dat de automobi
list weigert de boete te betalen,
hoeft de agent niet meer achter
zijn schrijfmachine te kruipen
voor het opmaken van een pro-
Zeedijk veiliger
AMSTERDAM (ANP) - Hoewel
de handel in verdovende midde
len op en rond de Zeedijk in Am
sterdam onverminderd doorgaat,
hebben de verschillende maatre
gelen die er de laatste tijd zijn ge
troffen toch een gunstig resultaat
gehad voor de orde en veiligheid
Tijdens een bijeenkomst op het
bureau Warmoesstraat vertelde
de chef uniformdienst van dat
bureau, J G W Molendijk, dat
zowel burgers als politieambte
naren zich nu veiliger voelen dan
enkele weken geleden.
ces-verbaal, want de computer
zorgt voor de rest.
De computer gaat in de toekomst
politie en justitie bergen werk uit
handen nemen Op tal van fron
ten streeft justitie naar stroomlij
ning en vereenvoudiging van
procedures. Sinds februari kun
nen in de provincie Gelderland
bij wijze van proef parkeerboetes
al via de giro worden betaald.
Volgens een begeleidingscom
missie werkt het systeem zo
goed, dat girale betaling al wel
landelijk kan worden ingevoerd.
Ook zijn er nu voorzichtige plan
nen om bij de MOVOIldlfl
keersovertredingen de ingewik
kelde procedure van dagvaar
ding voor de rechter helemaal te
laten vervallen.
De agent krijgt mogehik de bc-
(Foto Lock ZuKlerduin)
Hele beeld
"Als je, zoals Reagan, zo'n aan
bod doet. moet je het hele mi
litaire beeld erby betrekken.
Dan kom je in de situatie dat
je moet gaan rekenen in tota
le wederzijdse krachtsver
houdingen: hoe groot is de
bewapening aan de ene kant,
hoe groot aan de andere kant.
Dat vereist een uitvoerige
analyse en ik heb niet de in
druk dat zo'n analyse by de
voorstellen van Reagan is ge
maakt. Zyn aanbod is trou
wens ook moeilijk te rijmen
met recente uitspraken die
zijn ministers Haig (buiten
landse zaken ww.) en Wein
berger (defensie ww.) hebben
gedaan over de kernbewape
ning in West-Europa".
"Ik wil daarmee niet zeggen dat
zijn voorstellen helemaal niet
deugen. Want als symbolisch
gebaar kunnen ze wel belang
rijk zijn. In elk geval geven ze
aan dat er van Amerikaanse
zijde bereidheid bestaat om
met de Sowjet-Unie te onder
handelen. In dat licht vind ik
de onmiddellijke afwyzende
reactie van de Sowjet-Unie
op die voorstellen dan ook
hoogst ongelukkig. Het lykt
weer een spiegelgevecht te
gaan worden waarby beide
partyen overdreven stand
punten gaan innemen. En dat
is jammir"
voegdheid om aan een overtre
der direct een soort oproeping
uit te reiken. Op dat briefje staan
alvast datum en tydstip waarop
de verkeerszondaar moet voor
komen als hy de bon niet «ril be
talen. De omslachtige procedure
van dagvaarding kan hiermee ge
heel worden omzeild.
Buitenlanders die in het grensar-
rondissement Arnhem een vcr-
IWWWlUÜIm befMB, zullen
wellicht straks ook gewoon thuis
de boete kunnen afhandelen. In
het arrondissement zal een proef
worden genomen met een beter
hanteerbare afhandeling van dit
soort zaken. Het ziet ernaar uit
dat buitenlandse verkeerszonda-
ren binnenkort een postwissel
thuisgestuurd zullen krijgen om
de boete naar de Staat der Neder
landen over te maken.
Veiligheidsadviseur gaat vrij uit
WASHINGTON (DPA) - Het Amerikaanse ministerie van justitie ziet
geen aanleiding om een vervolging in te stellen tegen de veiligheidsad
viseur van president Reagan, Richard Allen
Naar gisteren in Washington werd meegedeeld ter afsluiting van een on
derzoek door de FBI, heeft Allen met het aannemen van duizend dollar
als cadeau van erkentelykheid voor het arrangeren van een interview
van een Japans tydschrift met mevrouw Nancy Reagan, niet de strenge
voorschriften voor hoge regeringsambtenaren overtreden
Allen had hel bedrag willen storten in de Rykskas, maar vergat het en het
werd maanden later teruggevonden in een brandkast
De Washington Post schreef gisteren dat mevrouw Reagan van het Ja
panse tydschrift een gelakt kastie had gekregen.
«Mt'
