Kiyptogram
Filatelie
Bridge
Dammen
Schaken
Oplossing
Freinet-
school:
eigen
ideeën
zijn
belangrijk
Ik ben gisteren bij japie
geweest en Ik vond bet htei
leuk BARBARA
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1981
EXTRA
PAGINA 25
een schijf en de partij na
18-22 en 13-18 enz.
In Rotterdam is uw dam mede
werker weer druk aan het or
ganiseren. Vrijwel elke mid
dag komt er een dambord op
tafel tijdens de tussenuren.
ZELF SPEEL IK NIET MEE
MET HET TOERNOOI.
MAAR EEN VLUGGERTJE
KAN ER VAAK NOG WEL
AF. Zie diagram.
X
1*
a
a a
a m a
a
l
w
th
Alt
tflAB
BONDSREPUBLIEK DUITS
LAND - De Duitse Bondsre
publiek is op 12 november
met vyf bijzondere zegels ge
komen. te beginnen met de
jaarlijkse kerstzegel. Deze
keer wordt op een 60 30 pf -
zegel een zgn. "achter-glas
schilderij" afgebeeld met als
motief de geboorte van Chris
tus. Dan is ter gelegenheid
van de 750ste sterfdag van
een van de bekendste Duitse
heiligen. Elisabeth von Thü-
nngen (1207-1231). dochter
van de koning van Hongarije,
een 50 pf.-zegel verschenen.
Op de zegel een detail uit een
paneel van de Lübecker-Eli-
sabeth-cyclus. De Pruisische
generaal-majoor Carl von
Clausewitz (1780-1831), die
met een 60 pf.-portretzegel
wordt herdacht, is niet be
kend geworden doordat hij
zijn troepen van overwinning
naar overwinning leidde,
maar door zijn geschriften, m
het bijzonder zijn werk "Vom
Kriege". Dit geschrift geldt
over de gehele wereld als een
standaardwerk op militair ge
bied. Op 17 november 1881
werd de Duitse "Sozialversi-
cherung" van kracht, die in
de loop der jaren werd aange-
Het Amerikaanse team dat na
een onzekere start by het WK
de aansluiting met de top
dreigde te verliezen heeft
zich formidabel hersteld en
uiteindelijk zijn wereldtitel
geprolongeerd Engeland dat
steeds de leiding had gehad
duikelde naar de 5e plaats na
20 minus 2 verlies in de voor
laatste ronde en een 12-8 ne
derlaag in de slotpartij, ter
wijl Polen, de andere Europe
se vertegenwoordiger, 3e
werd. In de halve finales won
Amerika van Polen en Pakis
tan van Argentinië, hetgeen
voor het eerst in de geschie
denis een finale opleverde
waarin Europa niet vertegen
woordigd was.
Amerika had tegen de verras
send sterk spelende Pakista
ni geen eenvoudig parcours
maar toonde zich, met name
in de slotfase, toch duidelijk
de betere ploeg. Een leuk
succes voor de Amerikaanse
spelers die zich hun interna
tionale débuut bepaald slech
ter hadden kunnen voorstel
len.
vuld met de ziekte-, de onge
vallen- en de invaliditeitsver
zekering. alsmede met de
werkloosheidswet. De zegel,
waarmee 100 jaar "Sozialver-
sicherung" wordt herdacht
(60 pf laat het getal 100 zien.
uitgebeeld door groepen
mensen. De laatste zegel (100
pf.) die op 12 november ver
scheen. memoreert 20 jaar
"Antarctisch Verdrag".
IERLAND - De Ierse en de
Amerikaanse posteryen heb
ben op 29 september geza-
menlyk postzegels uitgege
ven. Deze gemeenschappelij
ke emissie herinnert aan de
Ierse architect James Hoban
(1762-1831). die het presi
dentiële Witte Huis in Was
hington ontwierp (1817). Bei
de waarden - de Ierse zegel
van 18 p. en de Amerikaanse
18 c.-zegel - hebben hetzelfde
motief James Hoban, met op
de achtergrond het Witte
Huis. De Ierse zegel heeft een
Start in twijfelgevallen met
troef; een beginnersadvies en
een goed advies zoals blijkt
uit het volgende spel
A B 9 8 5
C> 7 4
O 10 8 5
B 6 2
0 642 HV
H V B 10 5 W 932
04 O A V 9 6 2
AH 10 9 O 543
10 7 3
A86
O HB73
V 87
Zuid gever, niemand kwets
baar West opende 1 Ha, oost
2 Ru, west 3 KI en oost be
sloot de bieding met 4 Ha.
door Hero Wit
oplage van 4 miljoen.
De vierde Ierse sene flora en
fauna", die op 23 oktober in
roulatie werd gebracht laat
paarden zien. Waarden twee
keer 18 p (deze zijn als een
paartje uitgegeven). 22 p.,
24p en 36 pence. Alle hebben
een oplage van twee miljoen
stuks.
In de permanente sene met ge
stileerde diermotieven. die
op 1 september nog werd uit
gebreid met een 22 p -zegel
verscheen op 29 oktober een
24 p.-zegel (hond)
LUXEMBURG - Lucht-
vaart"-verzamelaars komen
by Luxemburg aan hun trek
ken. Op 28 september ver
schenen dne zegels onder het
motto "Aviation 81": 8 f.,
zweefvliegtuigen; 16 f diver
se pnvevliegtuigjes 35 f. en
een opstygende Boeing.
Eveneens verscheen.toen een
8 f.-zegel "zuinig met ener
gie" waarop een lachende
gasvlam
OOSTENRIJK - In het kader
van Wereld voed seldag kwam
Oostenrijk op 25 Mptembor
met een 6 s.-zegel (oplage 3.5
miljoen) met daarop een ge
vulde en een lege schaal.
Frankeergelig: 16 oktober.
door
Ton Schipperheyn
Van de 8 leiders die dit con
tract bereikten (in alle wed
strijden werden dezelfde
spellen gespeeld) kregen er
twee een troefstart en alleen
deze twee gingen down.
Noord begon met Ha 7 die de
leider mocht maken Deze
dreigt nu te verliezen één slag
in klaveren en in troef en
twee in schoppen.
Hy probeerde dat te voorko
men door in slag 2 de ruitens-
nit te nemen, hetgeen een
parkeerplaats zou kunnen
opleveren voor de verliezen
de schoppen Die vlieger ging
evenwel niet op. Zuid won
Ru H. speelde Ha A en harten
na en de leider was verder
kansloos.
Daar waar noord niet met troef
startte maar met ruiten kreeg
de leider de kans een schop
pen te troeven Ru A. schop
pen na voor het aas en nu
helpt troef na niet meer. De
leider komt aan slag, incas
seert zijn schoppenhonneur,
steekt over naar KI A en
troeft de laatste schoppen.
Horizontaal;
1. We spelen met een ontvoerd
meisje. 6. In mode en schouw
burg. 10. Verwant aan de vori
ge. 11. Daaraan zien we wie het
gemaakt heeft. 12. Rustplaats
op de markt. 13. Niettemin een
hoed voor C 15. Voor en tegen
de waarheid komt eerst de in
leiding. 17. Berouw komt na de
zonde! 19. Ton, gooi eens iets
anders naar het model. 21. Zij
die op 12 ligt, was hierin. 22.
Houd moed, B, je bent bijna on
deraan. 24. Muizebaby. 27.
Kreeg E nog een tic bij het ma
ken van het uittreksel? 28.
Maanden met bloeiende tak
ken. 29. Als water nog beter
wordt. 30. Slaapwagen.
Vertikaal:
1. Plaag A niet met zijn vrouw.
2. Ha, drank en pap. 3. De loop
door de Aa is daar te bekijken.
4. Een varken in de B S. is kort
aangebonden 5. Gij met elkaar.
7. Telefonisch bericht! 8. Het
loopt storm in die zaak. 9. Zelf
verzonnen melodie. 14. Grieze
lig monument. 16. Iets meer
voor een ramp. 18. Voorheen
fietsen we naar de uitgestrekt
heid. 20. Pietje Puk zonder
kleintje in een buisje. 21. Mui
zen in ons dagelijks voer! 23.
Die moet u nogal eens noteren
25. Juist is het niet, de bom bij
de olifant te plaatsen. 26. Dat zit
het wel met haar.
De prijs van 25 - werd toege
kend aan J Brosse, Lage
Rijndijk 12a 2315 JV Leiden.
DegeS„°rd,de
Oplossingen met vermelding
van "Kruiswoordraadsel"
voor donderdag op briefkaart
of in enveloppe zenden aan
Redactie Leidsch Dagblad
Witte Singel 1 2311 BG Lei
den.
In de schaduw van de grote
strijd in Merano, hebben Chi-
burdanidze en Alexandria
om de wereldtitel bij de vrou
wen geschaakt. Het fabeltje
dat vrouwen niet zouden
kunnen schaken is al lang de
wereld uit, het is alleen jam
mer dat het topschaak by de
vrouwen zich vooral in oost-
Europa concentreert. Myns
inziens zou de schaakbond
voor meer propaganda voor
het vrouwenschaak kunnen
zorgen, zodat er een bredere
basis ontstaat. Dan pas heeft
een gericht stimuleren van
schaakkracht echt zin. Moge
lijk dat de Teleac-cursus op
basisscholen en de AVRO-te-
levisie-cursus kinderen aan
zet tot schaken. Op veel
jeugdschaakverenigmgen
spelen al meisjes. Het ziet er
naar uit dat hun aantal aan
het toenemen is. Dat vrou
wen sterk kunnen schaken
mag o.a. blyken uit onder
staande party uit de match
om de wereldtitel. Chiburda-
mdze won de tweekamp met
8-7.
CHIBURDANIDZE-
ALE XANDRIA
1. e2-e4 c7-c5 2 c2-c3 Pg8-f6 3.
e4-e5 Pf6-d5 4. d2-d4 c5xd4 5.
Pgl-f3 PbM 6 c3xd4 d7-d6
7 Lfl-c4 Pd5-b6 8 Lc4-b5 d6
xe5 9 Pf3xe5 Lc8-d7 10
Pe5xd7 Dd8xd7 11 Pbl-c3
e7-e6 12 0-0 a7-a6 13 Lb5xc6
Dd7xc6 14 Tfl-el (dit is een
ander idee dan het hier al ge
speelde Dg4 uit Chekov-Zil-
berstein. Moskou 1976. ge
richt op 15. d5) LfB-e7 15
Ddl-g4 Lc7-fB 16 Lclg5
Lf6xg5 17 Dg4xg5 00 18
Tel-e3 (wit dreigt direkt te
winnen door 19 Tg3 g6 20
Dh6)h7-h6 19 Dg5-g4 Kg8-h8
20 Tal el Pb6-d5 21. Te3-g3
TfB-g8 22. Tcl-e5 (scherp op
aanval)
Ta8-d8 23 Dg4 h5 f7-fB (dwingt
een beslissing af, na Tg6
dreigt Txh6 gxh6 mat, als
zwart na 24 Tg6 Kh7 25. Te4
Pxc3 Th4 Pe2 speelt, wint
zwart) 24 Te5-el Pd5 f4 25.
Dh5-c5 Dc6xc5 26 d4xc5 e6
e5 (nu probeert wit de meer
derheid op de damevleugel
tot gelding te brengen) 27 b2-
b4 Td8-d2 (dit binnenvallen
is erg lastig, en het is de vraag
wie hier beter staat) 28. Tg3-
e3 Pf4 d3 29 Pc3-e4 Pd3xel
30 Pe4xd2 Pel-c2 31 Tc3-d3
(wit aktiveert de toren en
voorkomt zo groot nadeel, en
de party loopt remise) Pc2x-
b4 32 Td3d7 Pb4 c6 33
Td7xb7 Tg8 d8 34 Pd2 fl
Td8-d5 35 Tb7 c7 Td5xc5 36
g2 g4 (wit legt de zwarte
meerderheid vast. en de par
ty werd na nog enclc zetten
remise gegeven).
Eigen ideeën
Op een Freinet-school wordt er
de meeste aandacht besteed
aan de eigen ideeën van de
leerlingen. Het is natuurlijk
niet zo, dat je maar kunt doen
en laten wat je wilt. Er moet,
net als op elke andere school,
ook geleerd worden. Maar
het is erg leuk als je daar sa
men met je klasgenoten over
kunt denken en beslissen.
Op de Amsterdamse lagere
school 'De Weeren' gaat het
er wat anders aan toe dan op
een 'gewone' lagere school,
zoals de meeste van jullie die
wel kennen. De onderwijzers,
onderwijzeressen en de kin
deren werken op deze school
namelijk volgens ideeën van
een zekere meneer Freinet
(spreek uit: Frijnè).
Op een Freinet-school mogen de kinderen zelf beslissen wat ze willen doen. Het lijkt misschien een beetje de
omgekeerde wereld, maar je leert er net zo als op een andere lagere school. Alleen op een andere manier.
Franse onderwijzer
Wie was nu die Freinet en wat
heeft hij allemaal bedacht?
Freinet was een Franse onder
wijzer die in 1896 werd gebo
ren (in de vorige eeuw dus).
Hij gaf les op een klein dorps
schooltje, maar hij was hele
maal niet tevreden over de
manier waarop hij dat moest
doen. De taalboekjes en de
rekenboekjes vond hij maar
saai. Hij had het idee, dat de
kinderen in zijn klas het hele
maal niet naar hun zin had
den op school. 'Hoe kun je
nou dingen leren als je er he
lemaal geen plezier in hebt?',
dacht FYeinet.
Toen ging hij aan de slag. Hij
nam zijn leerlingen mee naar
buiten en liet ze zien hoe de
boeren werken op het land;
wat de arbeiders in de fabriek
voor werk moeten doen en
nog veel meer. De kinderen
schreven hun belevenissen
op papier en in de klas spra
ken ze er samen over.
De ideeën van Freinet zijn zo'n
zestig jaar geleden ontstaan.
Maar nu zijn er nog steeds
scholen die hiermee werken.
In Nederland zijn dat er on
geveer dertig en daar is 'De
Weeren' in Amsterdam er één
Iedere dag is anders
Hoe ziet nou een dag op zo'n
'Freinet-school' eruit? Om te
beginnen is elke dag anders.
Er zijn op deze school vier
klassen. De eerste en de
tweede, de derde en de vier
de, de vijfde en de zesde en
twee kleuterklassen, 's Mor
gens vroeg komen de kinde
ren per groep bijelkaar en
dan bespreken ze wat er die
dag gaat gebeuren. Er zijn
dus geen vaststaande roos
ters. De leerlingen weten dat
er per week zo vaak gerekend
moet worden en zo vaak taal
gedaan moet worden, enzo
voort. Ze mogen zelf beslis
sen op welke manier zij dat
willen indelen. Dit is een
groot verschil met een 'gewo
ne' lagere school, waar de on
derwijzer of de onderwijzeres
vertelt wat er gedaan moet
worden.
Hoe gaat nu bijvoorbeeld een
les 'taal' in z'n werk? Tydens
de ochtendbijeenkomst ver
telt één van de kinderen een
verhaal. In dit geval is dat
Barbara. Zij vertelt de groep,
dat ze gisteren bij Japie is ge
weest en dat het heel leuk
was. Met z'n allen denken de
kinderen daar over na en be
spreken het. De juffrouw ver
telt bijvoorbeeld over de
woorden die bij 'ik ben' ho
ren, zoals jij bent. wii ziin, jul
lie zijn. Als het gesprek is af
gelopen wordt het verhaal
van Barbara gedrukt op een
klein drukpersje en zo krijgt
iedere leerling uit de groep
een blaadje met het verhaal
erop.
Een ander voorbeeld is een ver
haal van één van de kinderen
over de brandweer. De mees
te kinderen waren nog nooit
bij de brandweer geweest.
Toen zijn ze met de juf op de
bus gestapt en naar de brand
weer-kazerne gereden. Daar
hebben ze rondgeken en met
de brandweermannen ge
praat.
Een van de leerlingen aan het werk met de drukpers.
Als je van de lagere school af
komt, dan kan je na de Frei
net-school gewoon naar de
MAVO, de HAVO, of welke
school je dan ook kiest. Op
een Freinet-school leer je ei
genlijk dezelfde dingen als
op een andere lagere school,
alleen doe je het op een ande
re manier.
door
Ronald van Egmond
Van Cor Barelds uit Waddinx-
veen ontving ik de volgende
theoretische overwinning
van Alex Bitter op Piet
Swart. Hoewel deze by top-
dam mers en subtoppers be
kend mag worden veronder
steld, is deze voor de gewone
dammer en de huisdammer
toch zeer leerzaam. Partij;
1.32-28 18-22 2.37-32 12-18
3.41-37 7-12 4.46-41 1-7
5.34-29, het oudste en het de-
gelijkste. 5... 19—23 6.28x19
14x34 7.40x29 10-14 8.35-30
20-25 9.30-24 5-10
10 24-20, wit benut de moge
lijkheid om naar het randveld
15 te lopen en zo zwarts
speelruimte in te dammen,
10.15x24 11.29x20 10-15
12 45-40 15x24 13.33-28 22-
x33 14.38x20 16-21, het
scherpste, 15.31-26 11-16
16.36-31 7-11, tot en met de
vijftiende zet van zwart volg
den beide dammers de party
Andreiko-Sijbrands. Bnnta-
toernooi 1969 De witspeler
week af omdat hij de finesse
uit de partij Swart-Bitter wil
de vermijden. 17.31-27??, de
fout is gemaakt en zwart for
ceert nu schijfwinst door;
17. .4-10!, nu is 18.20—15 ver
hinderd door 18-23, 13—18,
11x31 en 28x46 Swart pro
beerde nog 18 32-28 21x23
19.20—15, maar hij verloor
De witspe
ler heet Louis Verhey en dit
talent verschalkte my met
het volgende slagidee:
1.27-22. ik meende klassiek
erg goed te staan. De tekstzet
en het vervolg kwamen als
een donderslag by heldere
hemel Even nog had ik het
idee dat na het slaan 37-31
zou volgen, maar kykt u zelf
mee: 1 18x27 2 28-22 27x18
3.25-20 24x15 4 30-24 19x50
5 32-27 21x32 6 37x17 11x22
7 38-33 50x28 8.36-31 26x37
9 41x1! Jammer genoeg kon
ik de dam nu afnemen met
2-7 en 9-13 met uiteindelyk
remise als resultaat, maar u
begrijpt dat ik peentjes
zweette. De oplossingen van
de nog uitstaande proble
men wit schyven op 19. 24.
35.38. 42. 41 en zwarte op 8.9,
13. 17, 27. 30. 36 Oplossing
24-20 35x24 38-32 32x25
Steeds alleen de witte zetten
aangegeven. Witte schyven
op 10, 17. 18. 25. 27. 28. 37. 38.
49 en zwarte op 1. 2,3.5.8, 16.
l'). H 41) Wit wint na 18-22.
28-23 37-32 40-44 25-20x9
en 12x3x3 Wit schyven op
27.28. 32. 33,36, 39.41.42. 45.
48 en zwarte op 7, 8, 9. 16. 19.
24. 25. 26. 29. 30 Magnifieke
zege door 39-34 36-31
27-21 48-42 42x33 45x1.
werkelijk schitterend
door
Rob Brunia
