Hoog spel Britse bladen
De zorgen van
Hoogovens na
mislukken fusie
Beurs Amsterdam
VS in actie tegen
dumpenvan staal
Bingo-oorlog op rand afgrond
marktberichten
'Breed overleg'nachtwerk vrouw
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1981
ECONOMIE
PAGINA 21
Kort zaKelijK
Vliegtuigbouw
De staatsbedrijven voor vliegtuig
bouw in Frankrijk en Italië, Ae
rospatiale en Aeritalia, hebben
besloten samen een vliegtuig
voor korte afstanden te gaan
bouwen dat over een jaar of vier
op de markt moet komen. De
twee fabrieken hebben goede
hoop op een belangrijke aandeel
in de markt voor dat soort vlieg
tuigen, die voor de komende
twintig jaar op 3700 stuks wordt
geraamd.
Het nieuwe vliegtuig, de ATR 42,
krijgt twee turbopropmotoren
van Pratt and Whitney in Cana
da. Er zal ook een vrachtuitvoe
ring worden aangeboden. Het
vliegbereik wordt 1300 kilomter.
De twee fabrieken zeggen al zes
tig bestellingen binnen te heb
ben. In totaal hopen ze op 900 or
ders.
Opvolger Zijlstra
De president van de Zwitserse Na
tionale Bank, Fritz Leutwiler,
wordt de opvolger van Jelle Zijl
stra als president van de Bank
voor Internationale Betalingen
(BIS) in Bazel. Zijlstra treedt bij
de "centrale bank van de centra
le banken" af omdat hij op 1 ja
nuari a.s. zijn functie als presi
dent van de Nederlandsche
Bank neerlegt. Leutwiller, die
president van de Zwitserse cen
trale bank blijft, werd gisteren
gekozen in een bestuursvergade
ring van de BIS. Het bestuur van
de BIS komt maandelijks bijeen
om het beleid van de centrale
banken te coördineren.
Meer werk
Het aantal arbeidsplaatsen in de
fijnmechanica en elektronica
neemt de komende 5 jaar met 10
tot 12.000 toe. Dit betekent een
stijging van de werkgelegenheid
in deze branche met ruim tien
procent. Deze verwachting heeft
A. Kauling, directeur van het Mi
cro-centrum, gisteren uitgespro
ken bij de opening van Markt-in-
fo '81, een manifestatie in de En-
schedese vestiging van het Mi
cro-centrum. Markt-info '81 is
bedoeld ohi de samenwerking
tussen hoogwaardige indus
trieën te stimuleren met als be
langrijkste doel de uitbreiding
van de werkgelegenheid.
^Polaroid
NEW YORK (Reuter) - US Steel,
de grootste staalfabriek in de
Verenigde Staten, is van mening
dat 25 tot 30 staalfabrieken in het
buitenland zich schuldig maken
aan dumping van staal op de
Amerikaanse markt, dat wil zeg
gen aanbod tegen prijzen die de
produktiekosten in het land van
herkomst niet goedmaken. De
maatschappij is van plan op 1 de
cember een klacht bij de Ameri
kaanse autoriteiten te deponeren
vergezeld van de eis tot de instel
ling van compenserende heffin
gen.
Naar in New York werd vernomen
gaat het om staalfabrieken in ne
gen landen. Daarbij zouden ze
ven landen van de Europese Ge
meenschap zijn. Volgens US
Steel wordt het de buitenlandse
staalfabrieken mogelijk gemaakt
onder de prijzen van de Ameri
kaanse fabrieken te werken
doordat Europese regeringen
subsidies verschaffen. De maat-
schappij wilde nog geen namen
van Europese producenten noe
men. Volgens haar woordvoer
der gaat het om zeventig procent
van de Amerikaanse staalinvoer.
Het Amerikaanse ministerie van
handel heeft verleden week mee
gedeeld dat het zelf van plan is
klachten tegen de buitenlandse
staalfabrieken in te dienen. Vol
gens US Steel zal het daarbij ech
ter maar om zeventien procent
van de Amerikaanse staalimport
gaan.
De maatschappij vindt de actie van
het ministerie niet voldoende om
een eind te maken aan de voort
durende toeneming van de staal
invoer, die in au^istus 25 pro
cent van de Amerikaanse markt
bereikte.
De staalproduktie in de Verenigde
Staten is tot dusver dit jaar bijna
vijftien procent groter geweest
dan in het overeenkomstige tijd
vak van het vorige jaar, zo blijkt
uit cijfers van het American Iran
Steel Institute. Desondanks
houden de staalfabrieken in de
Verenigde Staten vol dat ze ern
stig te lijden hebben van de in
voer, vooral doordat een inzin
king van de wereldmarkt voor
buitenlandse producenten aan
leiding is om steeds meer staal in
de Verenigde Staten aan te bie
den. Daarbij wordt naar hun me
ning met oneerlijke prijzen ge
werkt.
De Europese Commissie ontkent
dat de staalexport van de ge
meenschap naar de VS op eni
gerlei wijze verantwoordelijk is
voor de moeilijkheden van de
Amerikaanse staalfabrikanten.
Een woordvoerder van Estel
(Hoogovens - Hoesch) heeft des
gevraagd gezegd dat noch de Ne
derlandse noch de Duitse tak
van het concern staal op de Ame
rikaanse markt dumpen en der
halve niet ontvankelijk zullen
zijn voor eventuele Amerikaanse
klachten.
LONDEN (Reuter) - In een felle concurrentieslag om de
gunst van de lezer heeft een deel van de Britse kranten
wereld zich op het bingo-spel gestort. Ingewijden spre
ken van de "dans des doods" en vragen zich af welke
krant het eerst het loodje zal leggen.
Polaroid Corporation is bezig met
een reorganisatie die voor 1000
personeelsleden, 6 pet van het to
taal, de mogelijkheid schept ver
vroegd uit te treden. In Neder
land zullen 18 arbeidsplaatsen
vervallen doordat een aantal
funkties op het Europese kan
toor in Amsterdam worden on
dergebracht bij dochtermaat
schappijen in andere Europese
landen, aldus een mededeling
van Polaroid.
In Nederland heet Polaroid drie
vestigingen: het Europese coör
dinatiekantoor in Amserdam,
het verkoopkantoor in Maarssen-
broek en de filmfabriek in En
schede.
LEIDEN - Groenteveiling: Datum 11-
11-1981.
Appels 1,58-1,84, Andijvie 0,46-1,01,
Snijbonen 4,20-6,70, Boerenkool 0,35-
0,51, Rode Kool 0,31-0,42, Groene kool
0,53, Spitskool 0,73-0,76, Prei 0,47-0,84,
Spruiten A 0,83-0,92, Spruiten B 0,89-
0,92, Spruiten C 0,77-0,83, Spruiten D
0,88-1,26, Uien 0,32-0,81, Winterpeen
0,30, Witlof 2,00-3,60, Knolselderij 0,33-
0,66, Sla 0,19-0,40, Bleekselderij 0,70-
0,78, Peterselie 0,63-0,70, Radijs 0,56,
Selderij 0,58-0,69, Paprika kg. 0,55, st.
0.14-0.55
KATWIJK AAN DEN RIJN. Groente
veiling: 10 november.
Andijvie per kg. 1,~ - 1,07.' Boerekool
per kg. 43-54, Rode kool 0,47, Groene
kool 0,42-0,48, Spitskool 0,67, Bos-
peen II 99-1,35, Waspeen AI per kist
6,-- - 8,50, Waspeen All per kist 3,20-
7,40, Waspeen BI per kist 9,50-12,80,
Waspeen Bil per kist 95-6,50, Was
peen CII per kist 4,30-5,60, Aanvoer
808.000. Prei A per kg. 0,62-0,69, Ra
dijs (bos) 0,71, Schorseneren A 2,03-
2,12, Schorseneren B 1,09-1,50, Schor
seneren C 0,21-0,24, Peterselie (krul)
0,43-0,46, Bloemkool 6 per bak I 2,29,
6 II per bak I 1,47-1,52,
8 I per bak I 1,45-1,76,
8 II per bak I 1,- - 1,20,
Bloemkool 10 I per bak I 1,17. Aan
voer 1114.
Acht landelijke dagbladen beste
den miljoenen ponden aan een
poging nieuwe lezers te winnen
door in te spelen op de populari
teit van bingo, een kansspel met
cijfers dat ook in ons land niet
onbekend is. In het krantenbin-
gospel worden prijzen uitgeloofd
die tot 100.000 pond gaan, dat is
ongeveer 458.00 gulden. Volgens
de bladen die er mee werken is
hun oplage spectaculair geste
gen, maar insiders vrezen dat de
enorme bedragen die aan het
spel worden besteed tot zelf
moord van de krant kunnen lei
den.
Krantenbingo werd gelanceerd
door provinciale bladen. De op
zet was bescheiden, maar werd
een miljoenenzaak toen in juni
de Londense Daily Star ermee
begon. Andere landelijke bladen
volgden al snel en men verwacht
dat de "bingo-oorlog" de kranten
tegen het einde van dit jaar meer
dan twintig miljoen pond (ruim
negentig miljoen gulden) zal
hebben gekost.
Krantenbingo werkt als volgt: de
krant verstrekt kaarten aan zijn
lezers. Daarop staan reeksen ge
tallen. Elke dag publiceert de
krant een lijst met willekeurig
gekozen cijfers, die de lezer op
zijn kaart moet afstrepen. Als hij
een rijtje vol heeft kan hij zijn
prijs opeisen.
Het bingo-effect zou verbazing
wekkend zijn. Zo zou de oplage
van de Star met 100.000 exempla
ren per maand zijn gegroeid en
zijn grote concurrent The Sun,
behorend tot het concern van de
Australische persmagnaat Ru
pert Murdoch, zegt zijn oplage
binnen enkele maanden van 3,6
miljoen op 4,1 miljoen exempla
ren gebracht te hebben.
Andere kranten, met name de Dai
ly Mirror, waren wel gedwongen
mee te gaan doen. Midden okto
ber zaten acht dagbladen en een
zondagskrant in de bingo-slag.
Grote koppen op de voorpagina
beloven de koper van de krant
kansen op enorme geldprijzen.
Jaren dertig
Graham Murdock, die verbonden
is aan het centrum voor massa
communicatie van de universi
teit van Leicester, zegt dat de
"bingo-oorlog" herinneringen
oproept aan de felle concurren
tieslagen in de jaren dertig. Het
verschil met toen is echter dat de
kranten nu om een kleinere
markt vechten. In de laatste
twintig jaar, zegt Murdock, zijn
de oplagen mede door de concur
rentie van de televisie gedaald.
Stijgende produktiekosten dre
ven de prijzen op en de verkoop
naar beneden. In een vertwijfel
de strijd om hun bestaan grepen
Men is zich er bij die kranten van
bewust dat het niet alleen de le
zers zijn die gokken. Mike Mol-
loy, hoofdredacteur van de Daily
Mirror zegt: "Het lijdt geen twij
fel dat de kranten poker spelen
met enorme inzetten" en hij ge
waagt van "een toestand als in de
eerste wereldoorlog".
Intussen gaat bingo verder, een
beetje vanuit de hoogte bekeken
door de meer serieuze bladen als
de Times, de Daily Telegraph, de
Guardian en de Financial Times,
die nog niet door de bingo-koorts
zijn aangetast.
Amsterdam wil
deel werk bij
Ford behouden
AMSTERDAM (ANP) - Nu de
plannen van Ford om de produk-
tie-afdeling in Amsterdam te
sluiten in een eindfase zijn geko
men bepleiten B en W van de
hoofdstad het zoeken naar moge
lijkheden om niet alleen het ver
koopapparaat van Ford in Am
sterdam maar ook de assemblage
van de zware vrachtwagen
Transcontinental overeind te
houden. Het college zal onder
zoeken of in ieder geval dit on
derdeel van het concern voor de
Amsterdamse werkgelegenheid
behouden kan blijven.
Leerling-bakkers strijden morgen in Wageningen om de "Zilveren Bak
kershoorn". Op de foto een tweetal deelnemers aan de wedstrijd, die wordt
gehouden in het kader van de Nationale Kampioenendag Brood- en Ban
ket-bakken, met hun zojuist gebakken produkten.
Nog geen duidelijkheid voor Fri d'Or
DEN HAAG (GPD) - Staatssecretaris Hedy d'Ancona
van emancipatiezaken kan de meeste vrouwen die
in dienst zijn van het aardappelverwerkende Fri
d'Or in Bergen op Zoom nog geen duidelijkheid ge
ven over de vraag of zij straks nachtarbeid zullen
mogen verrichten -en dus hun baan zullen kunnen
houden. Het Bergse bedrijf is enkele maanden terug
op een drieploegendienst overgegaan en wil alleen
maar werken met mensen die 's nachts mogen arbei
den: op dit moment is er een verbod op nachtarbeid
voor vrouwen. De WD-Tweede Kamerleden Nij-
pels en Dees hadden de staatssecretaris gevraagd
om Fri d'Or toestemming te geven om in 't kader
van een experiment nachtarbeid wél toe te staan,
waardoor de vrouwen dus hun baan zouden kunnen
houden. Een besluit daarover moet nog genomen
worden.
Er moet, zegt staatssecretaris d'Ancona, nog in brede
kring overleg worden gevoerd over nachtarbeid
voor vrouwen. Zij herinnert eraan dat de FNV voor
alsnog tegen is, maar in eigen kring wil overleggen
over de vraag of nachtarbeid voor vrouwen al dan
niet acceptabel zal zijn. De FNV is door de staatsse
cretaris uitgenodigd voor een gesprek over de expe
rimenten die al aan de gang zijn en de kansen voor
Fri d'Or op dit gebied, net zoals er uitnodigingen
zijn gestuurd aan het CNV, de Raad van Overleg
voor Middelbaar en Hoger Personeel em de Raad
van Centrale Ondernemingsorganisaties. Dat over
leg moet op korte termijn resulteren in een definitief
standpunt van D'Ancona's departement.
Tot zolang zal Fri d'Or mannen inschakelen om het
werk 's nachts te kunnen doen. Tot op het moment
waarop er een ja of nee van sociale zaken zal zijn,
blijven elf vrouwen via START werken bij het Berg
se bedrijf. Als het ministerie met de proef akkoord
gaat, kunnen zij hun banen houden. Neemt het mi
nisterie echter een negatief besluit, dan verliezen zij
hun werk, zoals uit de antwoorden van d' Ancona
blijkt; slechts de drie vrouwen in vast dienstver
band mogen dan blijven. Inmiddels zijn er van de
oorspronkelijke 24 vrouwen die voor nachtarbeid in
aanmerking kwamen, al zeven vertrokken.
De vakbonden praten vandaag
alvast met de directeur-gene
raal voor de industrie van het
ministerie van economische
zaken over de veel grotere
overheidssteun die Hoogo
vens in IJmuiden nodig zal
hebben na de ontbinding van
de fusie met Hoesch in Dort
mund. De raad van bestuur
van het in 1972 gevormde Ne
derlands-Duitse staalconcern
houdt nu ernstig rekening
met het uit elkaar gaan van
beide ondernemingen. Nog
geen maand geleden was de
gedachte, althans de hoop an
ders, tenminste naar buiten.
Er wordt voor IJmuiden in
middels gewerkt aan een
„overlevingsscenario"
Vrezen de medewerkers hier de
gevolgen, hun Duitse colle
ga's zullen opgewekter reage
ren op de Entflechtung. De
ondernemingsraad van
Hoesch eiste in maart al dat
er een eind komt aan de fusie.
Dat was nadat voor Dort
mund (eindelijk) een ingrij
pend saneringsplan met ver
mindering van het aantal ar
beidsplaatsen bekend werd
gemaakt. Dat de Nederlandse
tak na de fusie jarenlang de
verliezen van de Duitse tak
compenseerde werd maar
vergeten. De OR in Dort
mund eiste naast de ontbin
ding van de fusie financiële
steun van Bonn en van de re
gering van de deelstaat
Noordrijnland-Westfalen.
Daarzonder zou HoeSch na
melijk geen overlevingskan
sen hebben.
De bondsregering kwam deze
zomer met een steunpro
gramma voordè gehele, verre
van florissante Duitse staal
industrie. Daarbij gingen de
gedachten uit naar een ver
dere samenbundeling van
krachten. Hoesch zou moe
ten samengaan met Krupp
Stahl. Begin oktober had ter
zake een bespreking plaats
door de raden van bestuur
van beide bedrijven met een
delegatie van de regering.
Het voorstel was een geza
menlijke onderneming te
vormen onder de naam Ruhr-
stahl, waarin de nauw aan de
staalproduktie gebonden ac
tiviteiten van Hoesch zouden
worden ondergebracht. De
overige delen van de divisie
staalverwerking blijven vol
gens dit voorstel onderdeel
van het concern Estel. En,
een voor de Nederlandse
kant essentieel onderdeel
van dit plan, de leveringen
van IJmuiden aan Dortmund
blijven doorgaan
De regering reageerde positief,
onder voorbehoud van de fi
nanciële consequenties.
Maar, de heren in Bonn wil
len dat ook het staalbedrijf
Salzgitter bij de bundeling
wordt betrokken Daarna
verklaarde de minister van
economische zaken nog dat
de Duitse regering niet kan
accepteren dat de „goede be
drijven" van Hoesch niet bij
de bundeling met Krupp en
Salzgitter worden betrokken.
Hiermee is voor IJmuiden de
lol eraf. De door de Duitse
minister van economische za
ken bedoelde goede bedrij
ven zijn de staalverwerkende
bedrijven van Hoesch, waar
Hoogovens staal aan zou
moeten kunnen blijven leve
ren. De met Salzgitter uitge
breide Ruhrstahl kan echter
haar eigen, met Hoesch aan
Estel onttrokken dochteron
dernemingen wel bedienen.
De fusie Hoogovens-Hoesch
heeft dan geen zin meer en
zou bij handhaving tot rare
constructies leiden. Estel
heeft een belang in Ruhr stal
en bestaat voor de rest uit
Hoogovens plus Nederlandse
dochterondernemingen.
Hoesch, partner in Ruhr
stahl, is dan ook nog groot-
aandeelhoudster in de con
current Estel, lees Hoogo-
Als het jongste Duitse plan
doorgaat, en daar kan men
rustig op rekenen, dan blijft
er vanuit Nederlands stand
punt gezien niets anders over
dan de fusie te ontbinden.
Rijst de vraag: en wat nu ver
der met Hoogovens? Voor IJ
muiden was tien jaar geleden
de fusie met Hoesch aantrek
kelijk vanwege de staal ver
welkende poot van dit con
cern. Üit aftetgebied gaat
verloren Er zal dus compen
satie elders voor moeten wor
den gevoriden. Dat zal in de
huidige eponoimsche situatie
niet meevallen, beter gezegd,
dat zal bijzonder moeilijk
zijn.
Hoogovens IJmuiden heeft wel
twee voordelen. De ligging
aan de kust en de modernise
ring die het al heeft doorge
voerd. Dat maakt de concur
rentiepositie relatief gunstig.
Die fraaie ligging was trou
wens indertijd voor Hoesch
het aantrekkelijke bij de fu-
Ook zonder de problemen die
de ontbinding van Estel met
zich brengt, was overheids
steun uit Den Haag al nodig
en door toen nog minister
Van Aardenne in pnncipe
ook toegezegd. De moderni
sering moest immers worden
voortgezet. Van Aardenne
had wel enkele voorwaarden.
Een daarvan was dat de steun
niet zou worden doorgesluisd
naar Dortmund Dat pro
bleem is dan uit de wereld
De verdere modernisering zal
nu moeten worden aange
vuld met nieuwe activiteiten
wat betreft de staalverwer
king. Wie weet zit er wat aan
vullende werkgelegenheid
aan vast
Bepalend voor de toekomst
van Hoogovens - en voor het
bedrag dat onze overheid er
in moet steken - is uiteraard
ook hoe de ontbinding finan
cieel wordt geregeld. Bij het
aangaan van de fusie is dat
niet vastgelegd Daarvoor
was het vertrouwen in het
succes van de samenwerking
te groot. Er zal nu dus wa
keihard over moeten worden
onderhandeld.
Estel is de tweede en laatste
Nederlands-Duitse füsie die
stuk loopt op het verschil in
industriebeleid tussen de bei
de landen, anders gezegd op
het Duitse nationale belang
Europese integratie, het
mocht wat!
BOTE DE BOER
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1981
ACTIEVE
AANDELEN
0,00
128.0C
120.50 120,00
.Hyp. 45.70 44.10
cades 58.40 55,70
it Holding 3900 39^80
ton Groep C9.70 70.10
ns 14.30 14.30
95.30 92.80
e 82,80 81,30
BINNENLANDSE
AANDELEN
115.00 116.01
215,00b 215,0i
377,00 372.5i
102,00 101.00
332,0
5.20
I. Crediet
H
I. Scheepsh
langst
Iricla GB
34.2C
7.50
92.50
62.90
193,00
41.70
1430,00
326.0
Id. 1-10 4150,00 4150,0
id 1-4 920,00 900.00
Mulder 620.00 630.00
Mijnb. W. 365,00 368,00
N aarden 24.60 24.30
Nagron 19.60 jg.eo
5.40
8.00
(Jbbinl
VMF V
BELEGGINGS
INSTITUTEN
43.50
208 00
GOUD EN ZILVER
32760 - 33460
BUITENLANDS
GELD
Beursoverzlcht
AMSTERDAM - De Amsterdam
se effectenbeurs noteerde
woensdag door de bank geno
men lager Daarbij was er weinig
te doen. Het beleggend publiek
neemt voorlopig nog een afwach
tende houding aan. aldus beurs
handelaren. Een lager Wall
Street en een nagenoeg overan-
derde dollar droegen ertoe by,
dat de internationals afbrokkel
den terwijl de omzetten gering
waren. In Koninklijke Olie is het
aantal affaires ovengens al een
paar dagen uiterst bescheiden.
Zo ging dinsdag maar voor 4,6
min. in olies om Het fonds stond
hiermee derde op de lyst van
meest verhandelde fondsen.
Normaal gesproken voert Ko
ninklijke Olie deze ranglijst aan.
36.20
19.20
215,00
116,70
135.50 138 50
32AO 35.50
Koninklijke Olie daalde woensdag
in Amsterdam een gulden op
1.40 Dit wa: een aan pa ing
aan de prijzen die op de Amen
kaan se beurs betaald worden
