Wiersma verrast
met knappe remise
Wilde ideeën werkelijkheid
Karpov geeft op
Weerloos NOVO 2
slachtoffer van
geïnspireerd DAC
Echt lang dus...
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1981
DO/ST
PAGINA 13
Gantwarg geeft winst uit handen
LEEUWARDEN (ANP) Ook de derde partij in de strijd om de wereldtitel dammen
eindigde (na 51 zetten) in een puntendeling. Hierdoor brachten Gantwarg en Wiersma
de stand op 3-3.
Was in een van beide voorgaande
partijen de beslissing verwacht,
deze keer zou toch geen remise
meer mogelijk zijn. Althans zo
leek het rond de dertigste zet,
waar de klassieke positie van de
titelverdediger groot voordeel in
hield door de doorstoot van de
ex-wereldkampioen, de Frans
man Pierre Ghestem. Een gewel
dig stelling, die vele slagverwik
kelingen inhoudt en waarin bei
de spelers zeer veel rekenwerk
moeten verrichten. Na Wiers
ma's zevenentwintigste zet (24-
30), was men al bevreesd over de
afloop voor de Nederlander. En
bij Gantwargs 35ste zet, waar
over de wereldkampioen een
half uur nadacht, werd aan winst
voor de man uit Minsk gedacht.
Maar waarschijnlijk verrast door
de 32ste zet van Wiersma en zijn
daarop gevolgde twee voortzet
tingen, koos Gantwarg een zet,
Nationaal dammeester Evert
P. Bronstring zal aanstaan
de dinsdag, 10 november,
zijn licht laten schijnen over
de tot dan toe verspeelde
partijen uit de match Wiers-
ma-Gantwarg. De mis
schien wel vernuftigste
dammer van Nederland zal
zijn demonstratie beginnen
om ongeveer acht uur in het
clubgebouw van LDG. Ieder
een, die nu eens een ander
wil zien analyseren dan Ton
Sijbrands, hoewel zijn kun
nen natuurlijk niet ter dis
cussie staat, wordt uitgeno
digd zich naar Den Bierdeg-
hel, Vestestraat IE te Leiden
te begeven en daar Bron-
strings tempospelletje en
listige antwoorzetten kri
tisch te bekijken.
Men mag actief meespelen om
zo het dammen op groot
meesterniveau beter te kun
nen doorgronden. Wie Bron
string kent zal begrijpen dat
hier een degelijk stuk vak
werk zal worden afgeleverd,
maar dat ook de vrolijke
noot niet thuis zal zijn geble
ven.
die de Friese crack door een slag
wikkeling in staat stelde direct
op remise aan te sturen. Geheel
onverwacht kwam hierdoor een
einde aan de strijd. Gezegd moet
worden, dat Wiersma heel knap
heeft gespeeld om een dreigende
nederlaag te keren. Aanvankelijk
zag het er niet naar uit. dat het
nog zo'n interessant duel zou
worden, want beide spelers wa
ren in snel tempo door de ope
ning heengegaan en velen had
den zich al met een salonremise
verzoend.
De vierde partij wordt morgen te
Purmerend gespeeld.
Het zetten verloop was:
Wit: Gantwarg, zwart: Wiersma
1. 32-28 20-25. 2. 37-32 14-20 3 41-37
10-14, 4. 34-29 17-21. 5. 31-26 19-
24.6.26x17 11x22,7.28x17 12x21,
8. 32-28 21-26, 9. 37-32 18-22. 10.
28x17 7-12.11.35-30 25x23,12.33-
28 12x21, 13. 28x30 13-18. 14. 30-
25 8-13. 15. 46-41 6-11. 16 41-37
2-8, 17. 39-33 20 24. 18 44-39 8-12,
19 50-44 4-10, 20. 33-28 14-20, 21.
25x14 10x19, 22. 39-33 18-23, 23.
36-31 13-18, 24 31-27 9-13, 25. 44-
39 12-17. 26. 28-22 17x28. 27. 33-
x22 24-30. 28 39-33 30-35. 29 49-
44 5t-10, 30 33-28 10-14, 31. 43-39
14-20, 32. 38-33 1-7. 33. 42-38 7-12,
34. 40-34 12-17, 35. 47-41 20-25, 36.
44-46 35x44, 37. 39x50 19-24. 38.
28x30 17x39, 39 34x43 25x34, 40.
38-33 11-17.41 33-28 17-22,42. 28-
xl7 21x12, 43. 32-28 12-17. 44. 50-
44 3-9. 45. 43-39 34x43, 46. 48x39
15-20, 47. 45-40 20-24. 48. 40-34 18-
22, 49. 27x18 13x33, 50. 39x28 16-
21, 51. 37-32 remise.
MERANO (RTR/AP) - Wereldkam
pioen Anatoli Karpov heeft de
dertiende partij voor de twee
kamp tegen uitdager Viktor
Kortsjnoi zonder verder spelen
gewonnen gegeven. De partij
was donderdag in Merano afge
broken. De stand in de twee
kamp is nu 4-2 in het voordeel
van Karpov. De eerste speler, die
zes partijen weet te winnen, mag
zich voor de komende vier jaar
wereldkampioen noemen.
"Hierbij maak ik bekend dat ik de
13de partij opgeef zonder het
spel te hervatten", aldus de in
het Engels gestelde brief die was
gericht aan hoofdscheidsrechter
Paul Klein. Het schrijven was
ondertekend door Anatoly Kar
pov, wereldkampioen.
De uitdager was erin geslaagd om
Karpov's dame te veroveren met
verlies van een toren.
In de afgebroken stelling kon
zwart na 42. dxb2 op den duur
niet al zijn pionnen verdedigen.
Karpov kon proberen een pion
op te geven en met het overblij
vende materiaal trachten een
vesting op te bouwen. Op den
duur zou hij altijd aan zetdwang
ten onder zijn gegaan.
Een voorbeeld is de volgende stel
ling:
wit Kg3, Dc7, a4 en h4 zwart: Kh6,
Tf5, a5, g6 en g5. Als zwart in de
ze stelling mocht passen kan wit
niet verder komen als zwart aan
zet is, kost iedere zet materiaal.
Kortsjnoi kon dit in deze partij
ook bereiken.
MOSKOU - De Sowjet-Unie is niet alleen in geografisch opzicht
een land van enorme afmetingen. Ook op het menselijke vlak
overschrijdt men daar soms de grenzen van het normale. Na de
hier bekende reus Tkachenko (2.20 meter) komt Rusland nu met
een nog grotere gigant op de proppen, de 23-jarige Alexander
Sisorenko. Deze nieuweling in de basketbalcompetitie meet
maar liefst 237 hele centimeters. Waarmee dit fenomeen uit de
Oekraine veruit de langste speler is die er op de wereld rond
loopt.
Sisorenko, spelend voor Stroytel Kuibyshev, hoeft dus niet te
springen om de bal door de ring te rollen (foto). Toch is hij in de
geschiedenis van de basketbalsport niet de allerlangste man. In
het begin van de eeuw namelijk liep er, uiteraard ook in Rus
land, ene Machnov rond die met zijn 2.85 meter zó in het netje
kon kijken. Welke maat schoenen deze Goliath had is niet be
kend, maar het zal nog wel ruim uitkomen boven de maat 57 van
Sisorenko Het bed waarin deze jongeman slaapt mag er trou
wens ook zijn. Drie meter lang.
LEIDEN - DAC handhaafde in de
eerste klasse van de volleybal
competitie op niet mis te versta
ne wijze de ongeslagen status.
NOVO 2 was dit keer het slacht
offer van de scoringsdrift. De
Noord wijkers hadden geen en
kel verweer, de cijfers spreken
voor zichzelf: 15-5. 15-5. 15—1.
Opmerkelijk was alleen dat DAC
ook in de derde set nog voldoen
de inspiratie had om het karwei
af te maken
Orion moest tegen WW 2 de eerste
set afstaan (15-10) maar trok ver
diend aan het langste eind. Inval
ler Arthur van der Drift was voor
de WW-verdediging bijna on
grijpbaar. Hij leidde Orion via
15-9, 15-12, 15-13 naar de 3-1
zege.
Gemini 3 bleef voor de vierde
achtereenvolgende maal met le
ge handen achter DAC 2 toonde
zich zowel technisch als kwa op
slag de meerdere: 8-15. 14-16.
11 15 WVC overrompelde SKC
in de eerste twee sets (15-3,
15—4) waarna de traditionele te
rugval in de derde sessie volgde.
SKC profiteerde met 14-16 Den
nis Reynders trok WVC in de
vierde set over de streep: 15-9
(3-1). Vooral de pass liet het aan
SKC-zijde afweten.
Leython 2 en LUSV 2 gaven el
kaar, zoals werd verwacht, geen
centimeter ruimte. Leython
startte furieus maar de concen
tratie verslapte toen men op een
ruime voorsprong kwam. LUSV
kwam snel dichterbij, maar capi
tuleerde bij 15-12. In de twee vol
gende sets kwamen de studenten
tweemaal op voorsprong. Eerst
bleek 7-2 niet toereikend (met
14-16 werd men alsnog afge
troefd) en in de derde set boog
Leython een 9-4 achterstand erg
simpel om tot de 13-15 zege.
LUSV miste op dat moment de
steun van Herman Stam die na
een blok op de voet van een
teamgenoot landde en als gevolg
daarvan zijn enkelbanden
scheurde.
In een zwakke partij tegen Donar
2. kreeg WVC 2 een 3-0 neder
laag aangemeten. Geheel m over
eenkomst met het vertoonde
spel, zakte ook de arbitrage naar
een bedenkelijk niveau. Het duel
verliep dan ook uitermate rom
melig. Donar maakte er nog het
beste van omdat Rob Boxhoorn
uitstekend op dreef was De set
standen waren 11—15, 9-15 en
8-15.
In de damescompetitie zijn nog
dne ploegen ongeslagen: Ridder
veld. NOVO 2 en Leython 2 Ook
deze week manifesteerde dit tno
zich weer erg sterk. Ridderveld
had geen kind aan In Up Go.
Zonder enige inspiratie aan de
dag te leggen en op slechts dertig
procent van haar kunnen liepen
de Riddervelders over In Up Go
heen 15-9. 15-11, 15-8 NOVO
2 trad met drie invalsters aan te
gen VCL. In de eerste set vlotte
het daarom nog niet zo best.
Moeizaam kwam er een 15-10
zege tot stand. In de tweede set
was het snel met VCL gedaan
(15-5) maar in de slotset zaaide
de opponent nogal wat verwar
ring met onberekenbare slagen.
NOVO won wel (15-11)
Leython 2 kwam tegen Orion goed
voor de dag. Vooral de veldver-
dediging bleek zeer solide. In de
eerste set raasde Leython erg
makkelijk naar 15-4. Door een in
zinking kon Orion, dat erg veel
serve-fouten maakte, in het twee
de part nog enigszins bijblijven
(15-9), de derde set was slechts
een formaliteit: 15-0.
In de bekercompetitie boekte
Orion een beter resultaat. De vijf
de set in de partij tegen VCO
moest nog worden uitgespeeld.
Die werd gewonnen waardoor de
Hazerswoudse formatie doorgaat
naar de volgende ronde.
DAC 2 klopte Blok met 3-1 De
eerste set ging verloren (8-15).
Het herstel kwam met 15-11,
15-10. 15—12 LUSV 2 en VCS
schotelden het publiek een aan
trekkelijk duel voor. met steeds
wisselende kansen Zo moest
LUSV, waar Liesbeth Smith een
12-4 voorsprong in de tweede set
nog uit handen geven. Uiteinde
lijk kwam een logische' 2-2
eindstand op het scoreformulier:
13-15. 16-14. 12-15 en 15-13.
Leython 3 moest zich de nodige in
spanning troosten om S'70 met
3-1 aan de kant te zetten S'70
won onder aanvoering van Alie
Oudshoorn de eerste set (5-15),
maar werd daarna de routine van
Leython gewaar: 15-11, 15-13, 15-
12.
Nederland heeft er plotse
ling een nieuw soort clubs,
bij gekregen. De bijeen
komsten gaan er door tot
diep in de nacht. De dis
cussies zijn er verhit en lij
ken van levensbelang. De
taal die er gesproken
wordt is een praktisch on
verstaanbaar hoewel
doorspekt met Neder
lands. Als men de taal niet
spreekt, is binnendringen
in het 'syndicaat' onmoge
lijk. Toch zijn het onschul
dige ruilclubs. Nu eens
niet voor postzegels, mun
ten, suikerzakjes of meer
verboden zaken, maar
voor de uitwisseling ,-an
computer-programmatuur.
ook gratis van luisteraars die al
lerhande inventieve dingen heb
ben bedacht en die anderen daar
mee een plezier willen doen.
Telefoonputing
Naar schatting staan er na
melijk zo'n 17.000 kleine
computers bij mensen
thuis. Zij hebben zo'n
ding vaak uit nieuwsgie
righeid aangeschaft.
Eerst worden er alleen
maar spelletjes op ge
speeld, maar omdat met
de aankoop toch altijd
nog een bedrag van enke
le duizenden guldens is,
gemoeid zoekt men er
vroeg of laat een slimme
toepassing voor.
De echte knutselaars gaan zelf hun
'microcomputer' (een soort uit
gebreide typmachine met een tv-
scherm erbij) allerlei kunstjes le
ren. Bekend zijn bijvoorbeeld:
de 'treintjesgekdie zijn hele em
placement geautomatiseerd
heeft; de boekhouder met een
technische knobbel die voortaan
zijn belastingbiljet 'elektronisch'
invult; de tandarts die afbeeldin
gen van het gebit van zijn cliënt
op het scherm tovert; de techni
sche huisvrouw die een heel
kookboek of soms telefoonlijst
in de computer opslaat. Het
voordcel daarvan is groot. Toets
'kalfsvlees' en alle recepten waar
die vleessoort in verwerkt zit, ko
men uit de computer rollen.
Dolle ideëen
Natuurlijk zijn er nog dollere voor
beelden te vinden. De TNO-inge-
nieur bijvoorbeeld die zijn hele
energiehuishouding, gas, water,
licht en verwarming met een
kleine computer bestuurt en re
gelt. Zijn verbruik is erg laag.
Het huis is toch behaaglijk en
van uur tot uur houdt de compu
ter zijn energieverbruik en -reke
ning bij. Of de broodschrijver en
de dagbladredacteur die liever
thuis werkt. Hij koppelt zijn mi
cro middels de telefoon aan de
zetterij van zijn krant of tijd-
schrift.Het zijn vaak deze voor
beelden, die buitenstaanders im
poneren. Zij zien de vreemdste
toepassingen van micro's. En als
ze de moeite nemen om even
door te dringen in het taaltje vol
termen dat wemelt van tech
nisch Engels, dan maken zij een
goede kans op 'verslaving'. Je
hoeft namelijk nauwelijks iets
van de techniek te weten om
toch zelf een computertoepas
sing te kunnen gebruiken. Je
spreekt de computer toe via het
toetsenbord en hij laat je weten
wat hij ervan vindt door op het
scherm het antwoord af te druk
ken.
Ook voor leken
Menige voetbalclubbestuurder is
zo aan zijn huismicro gekomen.
Omdat zijn handige buurman zei
dat hij het penningmeesterschap
toch beter met de computer kon
profileren. Of de secretaris, die
het hele ledenbestand erin heeft
kunnen stoppen. Omdat hij een
elektronische schrijfmachine,
een 'printer' erbij heeft gekocht,
vervaardigt hij nou ook maande
lijks alle etiketten voor de ver
zending van de clubkrant.De le
raar gebruikt zijn micro om zijn
leerlingen te overhoren. De com
puter bekijkt het stofgebied en
geeft meteen een cijfer na het
proefwerk. Nadat alle leerlingen
aan de beurt zijn geweest, bere
kent hij het klassegemiddelde en
waarschuwt als er te veel onvol
doendes zijn gevallen. De musi
cus neemt zijn computer mee in
een boodschappentas als een
klein elektronisch orgeltje. Op
zijn buitenlandse hotelkamer
kan hij arrangementen of com
posities doorspelen.
Geen beperkingen
Eigenlijk bestaat er geen enkele
beperking aan wat je zelfs zo'n
kleine huiscomputer al kunt la
ten doen. De beperking ligt en
kel in de fantasie van degene die
de programmatuur maakt of het
idee heeft. Die programmatuur
maken is voor spelletje-op-het-
scherm wel eenvoudig, maar
voor reken- of ontwerp-, sorteer-
of opslagprogramma's erg inge
wikkeld. Niet iedereen kan dat.
Je kunt natuurlijk kant en klare
programmatuur kopen, meestal
uit Amerika. Maar die is duur of
moeilijk te verkrijgen. Makkelij
ker is het, op een clubavond pro
grammatuur te ruilen. De boek
houder helpt de PTT'er aan een
belastingprogramma, terwijl de
eerste leert hoe je met je compu
ter Amerika op kunt bellen, waar
een uitgebreid computernetwerk
bestaat.
Er zijn in Nederland een aantal po-
pulaire computers. Het zijn de
Apple, de TRS-80 van Tandy, de
Exidy Sorcerer en de PET-Com-
modore. Al die typen komen uit
Amerika en kosten tussen de
1000 tot 4000 gulden. De Philips
P-2000 is de eerste Europese mi
crocomputer die ook populair
wordt. Al naar gelang de uitrus
ting die je erbij wilt hebben, kan
een huiskamer-micro met toebe
horen wel zo'n 10 000 gulden
gaan kosten. Dan is het mogelijk
er een behoorlijke administratie
Door
Hugo van der Heem
op te laten lopen, zoals dat op
veel duurdere machines in kan
toren ook gebeurt
Rond al die computers hebben be
langstellenden een 'gebruikers-
club opgericht. Uitwisseling
van programma's en kennis over
'hun' machine gebeurt daar
Jammer is daarbij dat sommige,
in naam gelijke machines soms
toch heel andere eigenschappen
hebben. Nog vervelender is het
dat de verschillende merken on
derling weinig verwantschap
vertonen. Programmatuur is
daardoor allereerst niet uitwis
selbaar, behalve via lange papie
ren lijsten Vaak moeten die pro
gramma's, die zorgen dat de mi
cro ineens iets kan. dan per ma
chine-type worden herschreven
Zelfs NOS-radio
Omdat het aantal microcomputers
met de dag toeneemt, zijn de ge
bruikersclubs ook landelijk ge
worden. Ook heeft het NOS-ra-
dioprogramma Hobbyscoop, dat
elke zondagavond tussen 18.30
en 19.00 uur wordt uitgezonden
op Hilversum zich op het com-
putergebeuren gestort. Behalve
veel informatie over hobbytech
niek en de computer, zendt men
ook programmatuur voor mi
cro's uit Dat levert een ver
schrikkelijk geratel via de radio
op, dat soms enkele minuten
aanhoudt Nog steeds zijn er dan
mensen die een NOS-portier op
bellen om te vragen of er iets met
de radio is.
Hobbyscoop heeft ook het initia
tief genomen om een en dezelfde
norm te gaan gebruiken voor het
bewaren van programmatuur.
Alle computers moeten daarvoor
'omgeschoold' worden. Ze lezen
en schrijven dan volgens dit
'computer-Esperanto', dat de
Hobbyscoop Basicode is ge
noemd. De voordelen zijn evi
dent. Plotseling kan iemand die
een Tandy-machine heeft niet al
leen terecht op de clubavond,
maar ook bij zijn overburen, die
een Apple-computer hebben.
Het zou hetzelfde zijn als iemand
met een videorecorder volgens
het VHS-systccm bij de buren
zijn Philips-videobandjes zou
kunnen afspelen. Alleen is de
standaardisatie m die wereld nog
ver te zoeken.
Hoewel het in sommige gevallen
enkele tientjes kost om een klei
nc wyziging op de computer toe
te passen voor de Hobbyscoop
Basicode. hebben veel mensen
dat er graag voor over De infor
matie die zij werkelijks krygen
van Hobbyscoop is gratis Zij
hoeven het programma alleen
maar op een musicassette op te
nemen. Anders zou al die pro
grammatuur moeten worden
aangekocht, wat vrij aardig kan
oplopen. Het NOS-programma
krygt de programmatuur zelf
Een andere activiteit die met huis-
computers kan worden, bedre
ven. is het elkaar schrijven van
elektronische brieven. Dat gaat
per telefoonlijn. PTT's Viditel
kent zo'n dienst Weliswaar zijn
er veel mensen die met een spe
ciaal tv-toestel gebruik maken
van de PTT-Viditcl-computer,
maar met een micro gaat het veel
beter. Men kan dan aan alle
abonnees brieven schrijven, die
dan bij de ontvanger keurig op
het scherm verschijnen als hy
ook met Viditel belt.
Sog mooier zijn particuliere of be-
dryfstoepassingen met grote
computers. Die hebben vaak een
aantal telefoonlynen die een har
de piep produceren Sluit men
thuis de micro op de telefoonlyn
aan via een 'modem', dan kan
men voor hobby-doeleinden met
de kleine huismachine, de grote
bedrijfscomputer besturcn9 Veel
grote bedrijven laten zo'n hobby
communicatie toe gedurende de
weekeinden, omdat de immense
bedryfscomputer dan maar voor
een klein gedeelte van zyn capa
citeit wordt gebruikt Program
matuur uitwisselen, elkaar brie
ven schryven. of zelfs spelletjes
doen via de telefoonlyn zyn een
paar toepassingen. Het sorteren
van ryen adressen of het bereke
nen van verschrikkelijk ingewik
kelde zaken, zyn meer zinnige
toepassingen van computers aan
da MMMBIBB
Het is dan ook helemaal niet on
denkbaar. dat met de huiscom
puter binnenkort de financiële
administratie thuis wordt gere
geld, inclusief de overschryvin
gen naar bank of giro Op het
scherm zal dan te zien zyn wat
het saldo voor en na afschryving
is en ook of de opdracht is uitge
voerd. Er is werkelyk nauwclyks
een mogelijkheid te noemen die
de micro straks niet zal kunnen
opknappen Bijvoorbeeld het be
stellen van alle boodschappen
by de computer kruidenier Via
het scherm zal by de bestelling
ook blyken welke artikelen wel
en welke niet op voorraad zyn.
De boodschappen moeten alleen
nog maar even worden opge
haald...
Op de avonden van sommige Computerclubs, zoals hier bij de P-2000 van Philips, gaat het vrolijk toe
