Nieuw woonblok Endegeest
Bestuur afdeling Leiden
JOVD aan de kant gezet
Alle vacatures
gemeente mogen
worden 'gedeeld'
Kasteel
Endegeest
wordt weer
'paleisje'
Bouw begint waarschijnlijk al in december
Tentoonstelling over
verzet in Duitsland
Leidse stadsrubriek
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1981
LEIDEN - Het kasteel Ende
geest, waarvan het landgoed
nu alweer tientallen jaren
grondgebied is voor het ge
lijknamig psychiatrisch zie
kenhuis, gaat betere tijden te
gemoet. Het fraaie uit de ze
ventiende eeuw stammende
gebouw verkeert op het mo
ment in slechte staat, maar
restauratieplannen beloven
van het kasteel weer een pa
leisje te gaan maken.
Weliswaar zal het zeker 1986
worden eer de restauratie
voltooid is, maar het begin is
gemaakt. Gisteravond toon
de architect Walraaf zijn eer
ste tekeningen aan het be
stuur van Endegeest: meest
ingrijpende verandering bij
de restauratie blijken twee
zijvleugels die aan het monu
mentale gebouw worden toe
gevoegd. Hoewel deze vleu
gels, zoals uit oude prenten
blijkt, er ook in vroeger tij
den al gestaan hebben, bena
drukte Walraaf gisteravond
dat het geenszins de bedoe
ling is kasteel Endegeest in
zijn oorspronkelijke staat te
rug te brengen.
Het gebouw wordt "consolide-
t Kasteel Endeqeest paat beter tijden tepemoet: restauratieplannen beloven het fraai op te knappen.
rend" gerestaureerd, dat wil
zeggen met behoud van de
huidige vormgeving. Dat be
tekent in het geval van kas
teel Endegeest het handha
ven van een mengelmoes van
stijlen. Het gebouw werd in
de loop der eeuwen namelijk
verscheidene malen ver
bouwd, steeds weer volgens
de bouwstijl die in die tijd po
pulair was. Wel wil architect
Walraaf misschien iets doen
aan het raamwerk, dat vol
gens hem wel iets minder
chaotisch kan.
Bij de restauratieplannen is de
architect uitgegaan van histo
rische aspecten, maar ook
van de eisen die het psychia
trisch ziekenhuis eraan stelt.
Het kasteel zal namelijk on
derdak moeten bieden aan
onder meer directie, biblio
theek, dienstcommissie en
een maatschappelijk werker.
Zover is het echter voorlopig
nog niet. Pas wanneer de
nieuwe paviljoens voor de
patiënten klaar zijn, volgens
plan in april 1983, komt het
kasteel beschikbaar en kan er
daadwerkelijk aan worden
gewerkt.
Dan kan ook zullen de min of
meer definitieve restauratie
plannen ter goedkeuring aan
het ministerie van CRM. De
kosten van de restauratie, nu
geschat op ruim zeven mil
joen, komen namelijk voor
een groot deel voor de reke
ning van het ministerie. Ver
der dragen provincie en ge
meente, en Endegeest zelf in
geringere mate, hun steentje
bij. Dat het vergaren van de
benodigde subsidie een hoop
tijd gaat vergen, staat vast.
De restauratie zelf zal zo n
twee jaar in bes
Leden nemen motie van ontslag aan
LEIDEN - Het voltallige bestuur
van de liberale jongerenorgani
satie JOVD in Leiden is door de
leden aan de kant gezet. Het be
stuur wordt slecht functioneren
en eigenzinnig optreden verwe
gen. Door de politieke lijn van de
Leidse afdeling van de JOVD
zou haar invloed tot nul zijn ge
daald.
In een besloten ledenvergadering
werd tegen het bestuur een mo
tie van ontslag ingediend en aan
genomen. In de eerstkomende
vergadering (19 november)
wordt een nieuw bestuur geko
zen. In de tussentijd neemt de
Raad van Bestuur de zaken waar.
Woordvoerder De Bloeme zegt
desgevraagd dat het afgezette be
stuur "flink gerotzooid heeft'.
Voor de politieke lijn op het ge
bied van de gemeentepolitiek
zou in de afdeling veel steun zijn.
Maar de manier waarop de kwes
tie van het spreekrecht bij raads
vergaderingen weer is opgera
keld noemt De Bloeme "zeker
niet zinvol".
De kwestie van het spreekrecht
van burgers bij vergaderingen
van de raad en de raadscommis
sies is in het verleden namens de
JOVD door het huidige WD-
raadslid Gijs de Vries naar voren
gebracht. Door onmiddellijk na
de benoeming van De Vries als
raadslid de kwestie weer aan de
orde te stellen, werd dit alge
meen uitgelegd als pesterij in de
richting van De Vries.
Het bestuur en De Vries (voorma
lig landelijk JOVD-voorzitter)
leefden al geruime tyd in onmin.
De Vries had zelfs het JOVD-lid-
maatschap van de afdeling Lei
den ingeruild voor dat van de af
deling Groningen.
Apartheid
De mening van ex-voorzitter Frans
van Schaik zou volgens De Bloe
me te veel als de mening van de
Leidse afdeling naar voren zijn
gebracht "De overige bestuurs
leden zijn dermate in-actief dat
ze onvoldoende tegenspel heb
ben geboden", aldus De Bloeme
"De stellingname van Van Schaik
in de problematiek van Zuid-
Afrika komt neer op een pure
verdediging van de apartheid.
Op het landelijk JOVD-congres
stond Leiden daann volkomen
alleen Op die manier is de Leid
se afdeling niet meer geloofwaar
dig en daalt de politieke invloed
uiteindelijk naar nul" .aldus De
Bloeme
Een gevolg van het best uursoptre
den zou ook zyn geweest dat
nieuwe actieve leden onvoldoen
de konden doorstromen Tijdens
de komende ledenvergadering
staat de verkiezing van een
nieuw bestuur op de agenda Ma-
rius de Bloeme is de kandidaat
om Van Schaik (tijdelijk) als
voorzitter op te volgen. De Bloe
me was al van 1978 tot 1980 voor
zitter van de JOVD in Leiden.
LEIDEN Het psychia
trisch ziekenhuis Ende
geest hoopt half december
de eerste paal te kunnen
slaan voor een nieuw
woonblok dat onderdak
moet gaat bieden aan 96
bewoners. Ook wordt er
dan begonnen met een
ziekenboeg voor acht pa
tiënten. Samen met de al
gerealiseerde 72 nieuwe
plaatsen, de Bloemhof en
de Plataan, moet het nieu
we blok de woonkern
gaan vormen van het te
vernieuwen ziekenhuis.
Ir. Jan Brouwer presenteerde de
bestuurscommissie van het psy
chiatrisch ziekenhuis gister
avond het structuurplan dat de
vernieuwing van Endegeest in
vijf fasen weergeeft. De realise
ring van het hele plan zal zo'n
tien jaar in beslag nemen. Het
woongedeelte echter zal al in
1983 klaar zijn. Na voltooiing van
de woonkern, begin 1982. wordt
namelijk begonnen met de bouw
van de opname- en vervolgafde-
lingen. Met hun 61 plaatsen ma
ken die afdelingen het toegesta
ne patiëntenaantal van 310 vol.
Bij het maken van planrjen voor de
vernieuwing van Endegeest
moest de architect, rekening hou
den met verschillende nieuwe si
tuaties binnen het ziekenhuis.
Zo moet het aantal bedden dras
tisch worden teruggebracht naar
310 en moeten de Voorgeesten
geleidelijk verdwijnen. Ook is
het ziekenhuis tegenwoordig op
gedeeld in vier sectoren, waarbij
de bestuurstaken worden ver
spreid over de verschillende af
delingen. Mét de reorganisatie
van de de psychiatrische behan
deling hadden de plannenma
kers genoeg om rekening met
houden bij het "neerzetten"
de gebouwen.
Compositie
Het meest opvallend aan de woon
kern is de compositie van de pa
viljoens: kleine wooneenheden
die in een halve cirkel rondom
een soort van dorpspleintje zijn
gegroepeerd. Commissielid Ey-
sink zei het gisteren een vreemde
zaak te vinden dat in het open ge
deelte van de cirkel, naar de En-
degeesterstraatweg toe, juist een
gebouw is gepland. Volgens hem
wordt de openheid van de inrich
ting zo geen goed gedaan, wor
den de patiënten weer afgesloten
van de buitenwereld.
Volgens ir. Brouwer moet de open
heid echter ergens anders ge
zocht worden, bijvoorbeeld in
een vriendelijker toegang tot het
hele ziekenhuisterrein. Bij de
huidige ingang wordt bijvoor
beeld nog gebruik gemaakt van
een slagboom. Verder dacht
Brouwer dat er toch geen grote
behoefte zou bestaan aan uit
zicht op de drukke Endegeester-
straatweg.
Niet alle gebouwen op het terrein
van Endegeest worden overigens
vernieuwd. Het kasteel en het
weidepaviljoen hebben architec
tonische betekenis: een aantal
gebouwen is al zodanig verbe
terd dat nieuwbouw niet nodig
is: en er zijn natuurlijk een paar
gebouwen die nog maar pas zijn
neergezet. Gebouwen die in de
komende tien jaar wel een nieuw
jasje krijgen zijn onder meer het
centraal magazijn en het mortua
rium. Ook komen er een nieuw
sportgebouw, een medisch cen
trum én wellicht een aantal ap
partementen die als tussenvoor
ziening kunnen dienen.
Endegeest moet namelijk zoals al
gezegd het aantal patiënten te
rugbrengen naar 310. De nieuwe
huisvesting is daarop berekend,
zodat 120 patiënten straks dak
loos dreigen te worden. Onder
brengen van al deze patiënten in
al bestaande tussenvoorzienin
gen in de regio lijkt onmogelijk.
Daarom is in de plannen de mo
gelijkheid opengehouden zoge
naamde Van Dam-eenheden op
het terrein van Endegeest te bou
wen. Daarin zou dan een aantal
patiënten kunnen worden onder
gebracht.
Financier
Wethouder Schoute benadrukte
gisteravond echter dat realise
ring van dergelijke Van Da-
m-eenheden niet bepaald ge
makkelijk zal zijp.. Woningbouw
wordt door het ministerie van
volksgezondheid niet gezien als
onderdeel van het psychiatrisch
ziekenhuis en dus ook niet door
het ministerie betaald. Er zou
dus een andere financier moeten
worden gevonden die bereid is
de woningen aan Endegeest te
verhuren. Directeur Loose stelde
gisteravond dat er in elk geval
een tussenvoorziening moet ko
men, "maar dat kan eventueel
ook heel ergens anders in de
stad".
Beslissingen op politiek niveau
over het structuurplan vernieu
wing Endegeest zijn nog niet ge
nomen. De commissie Ende
geest is de eerste die moet zeg
gen of zij instemt met de plan
nen. Het laatste woord is aan het
ministerie.
eventueel ook elders in de stad.
LEIDEN - Om de deeltijdarbeid
te bevorderen willen B en W van
Leiden alle vacatures binnen de
gemeente in principe openstel
len voor meer dan een (twee)
krachten. By gelijke geschikt
heid van sollicitanten zal daarbij
de voorkeur worden gegeven aan
een deeltijdwerker.
Dat is een van de voorgenomen
maatregelen die het college van
burgemeester en wethouders uit
in een brief aan de gemeente
raad. In de brief geven B en W de
stand van zaken weer wat betreft
de emancipatie en deeltijdarbeid
bij de gemeente Leiden Zij stel
len dat er de laatste tijd meer
deeltijdfuncties bij de gemeente
zijn gemaakt, mede dankzij de
grote belangstelling die er bin
nen het personeelsbeleid is voor
emancipatie en deeltijdarbeid
Het college heeft zich verder voor
genomen een informatiefolder
over deeltijdarbeid te versprei
den onder het gemeenteperso-
neel. Ook zal er onder hen een
enquête worden gehouden naar
de behoefte van arbeidstijdver
korting Al deze maatregelen zijn
een voortvloeisel uit een motie in
1979 over een eerlijker verdeling
van arbeid door middel van
tweelingbanen.
Bij het vervullen van vacatures
werd al eerder, bij gelijke ge
schiktheid, de voorkeur gegeven
aan vrouwen. Is de keuze op een
man gevallen, dan moeten de
overwegingen om niet een
vrouw aan te nemen gerappor
teerd worden Ook werden er en
kele maatregelen door de ge
meenteraad goedgekeurd die on
der meer de mogelijkheden voor
verpleegverlof verruimden, bij
voorbeeld in geval van zieke kin
deren In voorbereiding is een in
formatiefolder voor vrouwelijke
ambtenaren om hen te wijzen op
hun rechtspositie.
Hoge voorrang wil de gemeente
Leiden volgend jaar geven aan
de vorming en opleiding van
vrouwen, zodat zij betere kansen
maken op hogere functies. Er is
inmiddels een werkgroep ge
vormd die zich met dergelijke
emancipatiezaken bezig houdt
Deze werkgroep zal ook aan
dacht geven aan de mogelijkheid
tot kinderopvang voor ge
meenteambtenaren.
Met genoemde maatregelen wil de
gemeente het goede voorbeeld
vormen wat betreft de emancipa
tie van de vrouw. B en W tekenen
wel aan dat het nemen van maat
regelen alleen niet genoeg is. De
maatregelen worden pas effec
tief wanneer de hele organisatie
ze ter harte neemt. Dan kan de
emancipatie binnen het dage
lijks werk een vanzelfsprekend
heid worden.
De raadscommissie voor perso
neelszaken heeft de brief van
burgemeester en wethouders
voor maandagavond op de agen
da staan.
LEIDEN - De Westduitse ambassadeur G. Fischer opent volgende week
donderdag om acht uur in de bovenzaal van het Burcht-complex de
tentoonstelling 'Verzet in Duitsland 1933-1945'. De expositie geeft geeft
een beeld van de strijd tegen het opkomend fascisme in Duitsland met
foto's en documenten uit die periode. In 1979 werd de tentoonstelling
opgezet door de ambassade en het consulaat-generaal naar aanleiding
van de 35-jarige herdenking van de aanslag op Hitier
Deze expositie is aangevuld met een overzicht van het verzet in Leiden en
dat aan de universiteit in het bijzonder. Zo wordt herinnerd aan de
toespraak van prof. Cleveringa. decaan van de juridische faculteit. Dat
is 26 november 41 jaar geleden. In zijn rede protesteerde hij tegen het
wegwerken van zijn joodse collega, prof. Meijers. Die rede is eén van de
bekendste daden van verzet vanuit de Leidse universitaire gemeen
schap tegen de Duitse overheersing.
Niet zo bekend is het verzet in Duitsland zelf, dat vrijwel onmiddellijk na
de nationaal-socialistische machtsgreep gestalte kreeg. Het had uiter
aard een heel ander karakter in vergelijking met de bezette landen
omdat het in Duitsland zelf was.
Bij de opening volgende week donderdag zal ook burgemeester Goekodp
het woord voeren. Dr. G. van Roon, wetenschappelijk medewerker aan
de Vrije Universiteit, houdt een lezing over Duits-Nederlandse samen
werking in het verzet en een familielid van één van de omgekomen
Duitse verzetstrijders voert ook het woord.
De tentoonstelling duurt van 13 tot en met 29 november, is maandag tot
en met vrijdag van 12.00 tot 19.00 uur geopend, zaterdag van 10.00 tot
13.00 uur en zondag van 12.00 tot 17.00 uur
door René van der Velden Jaap Visser
Bietsen
Bij juwelier Driessen en Van
Duyn aan de Breestraat den
dert tegenwoordig een Duit
se locomotief uit 1912 door de
etalage. De locomotief is ei
gendom van Jan Mulder uit
Leersum. Deze geboren en
getogen Leidenadr houdt
zich al zo'n twintig jaar bezig
met het verzamelen en res
taureren van antiek speel
goed. Hij heeft inmiddels een
unieke verzameling opge
bouwd variërend van auto
modellen. kermisattributen
en stoomwalsen tot complete
spoorwegstations van een
meter lengte.
Mulder trekt door het hele land
om zijn liefde voor oud speel
goed uit te dragen. Overal
waar hij terecht kan, stalt hij
een deel van zijn verzameling
uit. Op dit moment heeft hij
'tentoonstellingen' lopen in
Leiden, Rhenen, Leeuwar
den en Amersfoort
De verzameling van Mulder
groeit bijna met de dag. Zelf
struint hij stad en land af op
zoek naar oud speelgoed.
Ook kapotte stukken neemt
hij mee naar huis. Want
meestal weet hij met eenvou
dige middelen gehavend
speelgoed weer op te kalefa
teren. Zo zijn de vlaggen op
het dak van een stationsge
bouw dat nu in de etalage van
Driessen en Van Duyn staat,
gemaakt van een leeg blikje
shandy.
Nu hij de kans heeft wil Jan
Mulder graag van de gelegen
heid gebruik maken om van
zijn oud stadgenoten oud
speelgoed te bietsen. Wie iets
kunt wU kan hem bellen
(03434-3328).
Zwervers (2)
Voorlopig hebben de zwervers
nog niet het onderdak waar
zij wethouder Van Dam op 25
juni in een petitie om hadden
gevraagd. De gemeente nam
destijds het verzoek van de
zwervers serieus. Na drie
maanden kreeg de zwerf-
groep alias McDonalds-ben-
eigen clubhuis toege
zegd bij het volkstuincom
plex van Ons Buiten aan de
Willem de Zwijgerlaan. Het
noodgebouw van de voorma
lige openbare bibliotheek
aan de Breestraat zou worden
verkast naar Leiden Noord.
De bendeleden zouden zelf
helpen met het opzetten en
inrichten van hun 'zwervers-
hol'.
Iedereen was tevreden behalve
de volkstuinders van Ons
Buiten. Die waren als de
dood dat de zwervers met
hun zelf gekweekte bloemko
len en aardappelen aan de
haal zouden gaar. Voorzitter
P C. van Egniond zei z'n hart
vast te houden en geen goed
woord over te hebben voor
wat de gemeente met zyn
vereniging flikte. Volgens
Van Egmond zou het club
huis veel beter in de buurt
van Groenoordhallen kun
nen worden gezet. "Daar
niemand lastig
kunnen ze
vallen"
Enkele leden van Ons Buiten
kondigden zelfs vol strijdlust
aan: "Elke plank van het
clubhuis die hier verschijnt
steken we onmiddellijk in de
fik". De aanvoerder van de
jeugdbende. Rene de Roo.
liet weten dat de tuinders he
lemaal niet ongerust hoefden
te zyn. "Wanneer zy ons met
rust laten dan laten wij hen
met rust. Maar wanneer zy
moeilijk gaan doen dan gaat
er natuurlyk wel even een
wervelwind door die tuin
tjes".
Nu. een dikke maand later, is
nog steeds niet met de bouw
van het clubhuis begonnen
En de vraag is of dat wel ooit
zal gebeuren. Bij het smeden
van de plannen ging men er
van uit dat de bendeleden en
hun begeleiders zo'n houten
gebouwtje wel even zouden
neerzetten Een paar dingen
werden over hoofd gezien.
Wil het clubhuis namelijk
niet bij het eerste de beste
wervelwindje tegen de vlakte
gaan dan zal het stevig in de
klei van Noord moeten wor
den verankerd. Een heiparty
was echter niet in de begr<>
ting opgenomen Deskundi
gen schatten dat er toch
gauw voor een mille of vijfen
twintig aan palen m de grond
moet worden geramd.
En 25 000 gulden alleen al voor
het heien vindt men bij de ge
meente te veel. Bovendien
komt by de bouw meer tech
nische deskundigheid kijken
dan aanvankelijk werd ge
dacht. De 'know how' onder
de bendeleden ts in elk geval
niet voldoende Daar komt
nog by dat er op dit moment
geen beroep kan worden ge
daan op de harde kern van de
zwerfgroep. Die zit namelijk
Jan Mulder verzameling t>an
t>ariéteiten groeit bijna met de
dag.
voor enige tyd achter slot en
grendel
Roel Roos. ambtenaar Sociaal
Cultureel Werk. noemt het
een frustrerende zaak dat zo
veel werk tot op heden niets
concreets heeft opgeleverd
Roos. die zich namens de ge
meente over de bendeleden
heeft ontfermd, is al sinds de
zomermaanden bezig voor
«•en clubhuis voor de zwerf
groep, Op dit moment is hy
weer op zoek naar nieuwe
plaatsen waar een clubhuis
zou kunnen komen Maar
mede door ziekU- van wet
houder Van Dam zit er op dit
moment weinig schot in de
zaak.
Voor de aanvoerders van de
jeugdbende is er een troost
Tegen de tyd dat het club
huis zal worden geopend, lo
pen zy allang weer op vrye
voeten.
